•Sluis,
toet morgenuur de Nederduitsche Hervormde ge
meente te zamen. Eene zeer talrijke schare ver
zamelde zich in de Nieuwe kerk waar onder
leidiug van den predikant H. Booncn, Nederlands
verlossing naar aanleiding van Psalm 98, plech
tig werd herdacht.
Bij het einde der godsdienstoefening was der
gemeente eene verrassing bereiddaar eeu raan-
neukoorhetwelk zich op het orgel had ver-
eenigd, helderde couplet van het volkslied „Wien
Neérlauds bloedmet begeleiding van het orgel
aanhief. Ten slotte werd door de gemeente zelve
mede een couplet yaa het Vaderlaudschc lied ge
zongen.
Ook door de Christelijk Afgescheidene gemeen
te werd de feestviering gisteren kerkelijk her
dacht.
Na afloop der kerkelijke feestviering waren de
straten weldra met tallooze wandelaars gevuld,
en begaven velen zich dadelijk naar het museum
van het Zeeuwsch genootschap der wetenschap
pen of de oudheidskamer op het raadhuis, welke
dezer dagen kosteloos voor het publiek zijn open
gesteld. Bet verlangen om die verzamelingen te
bezichtigen was zoo grootdat zeer velen elkaar
voor de ingangen verdrongen en genoodzaakt wa
ren zich te verwijderenin de hoop, dat zich nog
wel eens voor hen eene meer gunstige gelegen
heid zou opdoen. Toch waren iu het museum
de toegangen en de circulatie zoo veel mogelijk
gemakkelijk gemaaktdaar men langs een ande
ren weg dan men was ingekomen de lokalen kou
verlaten. Ook werden daar met de meeste be
reidwilligheid door het bestuur en enkele leden
zoo veel mogelijk terechtwijzing gedaan en in
lichtingen verschaft.
Ten twaalf ure en ook later op den dag deed
het klokkenspel zich hooren.
Ten een uur des middags hield het garnizoen der
infanterie op de Groote markt parade, waarbij te
gelijk eene inspectie over de dienstdoende schut
terij gehouden werd. Bij deze gelegenheid werd
aan den sergeant A. II. Bittor en den voormali
ge n muziekant D. G. C. Hooftman het eereteeken
tot belooning van eervolle langdurige werkelijke
dienst bij de schutterij uitgereikt. De toespraak
van den'kommandaut word door genoemden ser
geant met oenigé gepaste wcorden beantwoord.
Terwijl vervolgens liet muziekkorps der stede
lijke schutterij de op het programma vermelde
stukkeu op de Markt uitvoerde en aan hel publiek
genoegen verschafte werden do weezen en dc
verpleegden in de gestichten van wege de ge
meente feestelijk onthaald hetgeen des avonds
nogmaals plaats had terwijl het bestuur dei-
godshuizen, als eeu blijk van belangstelling en tot
een aandenken aan deze gelegenheidaan de
weezen ieder een exemplaar van Van der
Palm's Geschied- en Redekunstig Godenschrift
ten geschenke gaf. Ook de kinderen op de
scholen voor on- en minvermogenden even
als den vorige» dag die van de onderwijzers
Aucr, van Slüijs en van Swers werden onthaald
cn ontvingen boek- en plaatgeschenken terwijl
op de andere gemeentescholen gelijke geschenken
werden uitgereikt. Naar wij vernemen hebben
ook de leerlingen der bijzondere school voor ge
woon en meer uitgebreid lager onderwijs van den
heer Vermeulen van hunnen onderwijzer boek
en plaatgeschenken als aandenken ontvangen.
De zieke militairen, in de garnizoens iuiirmerie
verpleegd wordendehebben medevoor zoo
veel bun gezondheidstoestand zulks toeliet, feest
gevierd hetgeen niet weinig verhoogd is gewor
den door do milde gift in wijn hun door een in
gezeten dezer gemeente geschonken.
Ook in de sociëteit „de vcrgeuoeging"op de Groote
markt had na afloop der parade eene eigenaar
dige feeslelijkheid plaats. Aan commissarissen
dier sociteit was namelijk hekend geworden dat
van de weinige overgeblevenen die in 1813 als
vrijwillig gewapende» den toenmaligen Prins van
Oranjeuitgeroepen als souvereine Vorst onder
den naam van Willem den Eerste van Scheve-
ningen naar 's Gravenhago hadden begeleid
een tweetal sedert eene reeks van jaren ingeze
tenen dezer gemeente waren geworden name
lijk dc heeren inr. M. H. vanSon arrondisse-
ments betaalmeester en J. A. Kausler, ambtenaar
alhier.
Genoemde heeren die geen leden dier socië
teit zijn, waren schriftelijk uitgenoodigd den 17
November dal lokaal te bezoeken. Beide ge-
noodigden hadden aan de uitnoodiging gevolg
gegeven en werden voor het societeits gebouw
met een hartelijke toespraak door den president
welkom geheetenwaarop zoo door hem als de
andere commissarissen en tegenwoordig zijnde
leden het Oranje Boven en Leve de Ko
ning r* werd aangeheven terwijl aau de genoo-
digdeu de eerewijn werd aangeboden.
Do oude heer Kausler had een antwoord ter
dankbetuiging in geschrift gebrachtdoch zijne
hooge jaren verhinderden hem zelf dat opstel
voor te dragenhetgeen toen namens hem door
den secretaris geschiedde. Die toespraak ein
digde met een Leve de Koning heil aan deze
sociëteiteen juichtoondie van alle zijden
met geestdrift werd herhaald.
Dc officieren der dienstdoende schutterij boden
des middags in de sociëteit St. Joris een diner
aan hunnen kommandaut aanwaarbij ook wa
ren uitgenoodigd met diens adjudantde luit.—
koloncl-kommandant van het depót-bataljon van
het 2de regement infanterie.
liet feestprogramma lokte tegen 's avonds half
acht ure weder velen naar de Groote markt om
de uitvoering bij te wonen van verschillende
muziekstukken door liet muziekkorps der stede
lijke schutterijhetgeen zou wordeu afgewisseld
door het zingen van eenige Vaderlandsche lie
deren door de leden der typografische vcreeni-
ging „Harmonie en vriendschap." Tegen den be
paalden tijd verlieten de laatsten in optocht hun
ne gewone vergaderzaal met hunne nieuwe ba
nier aan het hoofd, omringd door personen, die
hen met verlichting a giorno begeleidden.
Op de markt gekomen schaarden zij zich voor
het raadhuis en zongen nadat het eerste nom-
mer der muziek was afgespeeld den volgenden
door een hunner vervaardigden feestzang ter
gelegenheid van het SOjarig bestaan van Neer-
lands onafhankelijkheid
Komt heffen wij uit volle borst
Eenstemmig 't 'feestlied aan
Voor 't heil van Vaderland en Vorst
Blijft onze boezem slaan.
Want Coster's zouen groeten fier
Dees heugelijke» stond
Eu scharen zich rond hun banier,
Die leus vau hun verbond.
Zij ookzij roemen op '1 geluk
Voor vijftig jaar gebracht
Ontslagen van *t gehate juk
Van Frankrijks overmacht.
God lofOranje keerde weer
Wij werden weder vrij;
Herkregen toen gelijk weleer,
Plaats iu der volken rij.
Eu daarom juichen op dit feest.
Dc typografen meé
En zingen, opgeruimd van geest,
Oranje leef' heozee
Ja 't is hun dankbre vreugdetolk
Huil zieiswensch eensgezind,
Nooit breek' de band, die Vorst cn Volk
Zoo innig zaam verbindt!
Komt, juch thans ieder met ons meê
Bevrijd >an vreemden dwang,
En steun' der Typografen bêe
„God spaar Vorst Willem lang!
Den Koning heil Den dierbren grond
Blijf vrede en bloei bereid
Zoo vieren wijmet hart en mond
Onze onafhankelijkheid.
Vervolgens werd de muziek telkens door het
zingen van eenige couplettendaartoe opzette
lijk vervaardigd of uit toepasselijke gelegen
heidsstukken overgenomen afgewisseld. Van
die coupletten verdienen ook de volgende te
wordeu geciteerd
Vol moed en hoop verheffen Coslcrs zoucn
Hun zegelied in 't vrije Nederland,
Waar rijk cn arm als broeders zamen wonen
Eu geeu gezag de drukpers legt aau hand.
Die nacht is lang verdwenen
Hel licht alom verschenen
Reeds vijftig jaar waait weer onz* oudo vaan
(«"Oranjezon bracht ons de Vrijheid aan.
Rood, wit en blaauw is "t waterpas der lijnen,
Die Neêrlands vlag zoo luisterrijk ontplooit.
Men zag die vlag van d'aardbol nooit verdwijnen;
Zij duid geen hoon cn zwichten zal zij nooit,
Laat wimpelkwast en franje
Dan schillren vau 'toranje!
Waar Willem heerscht waait onze drieklcurvlag
En wekt ter zee en wekt ter land ontzag.
Middelerwijl was de illuminatie op de Markt
ontstoken, liet weder begunstigde deze echter
slechts ten deele enkele regendroppelen deden
zich nu en dan gevoelen, en de wind, die vele
lichten uitblies scheen zich alleen te ontfermen
over die, waarmede de voor do sociëteit „De ver
genoeging" aangebrachte houten teut met geschil
derde en gedecoreerde fa gade prijkte. Deze al
thans maakte gedurende den geheeleu avond een
waarlijk schoon effect. De verlichting der ge
noemde pyrauiidcn welke hij gunstig weder ze
ker fraai zou geweest zijnkon daardoor slechts
ten deele gelukkeneven als de pogingen van
vele bewoners der Marktom lichten te ontste
ken. Ook in verschillende andere stralen wa
ren sommige huizen verlicht. Het paleis van den
Commissaris des Koningsde woningen van den
burgemeester, van den secretaris der gemeente,
blonken onder die van de autoriteiten het meest
uit. Vele particulieren hadden evenwel ook van
hunne vreugde willen doen blijken door verlich
ting het zij van de gevels hunner huizen, het
zij van eene aangebrachte W. ot kroon enz. De
meeste lichten werden echter door deu wind ge
doofd. Enkelen hadden binnenshuis versiering
aangebracht. Busten van de Koningen Willem
I 13 en III zag men overigens, te zamen of
afzonderlijk, met bloemen en planten omgeven,
bij velen.
Tegen tien ure begon zich aan den wind weder
een lichte regen te paren. Dit schrikte echter
de menigte niet af om het afsteken van het
vuurwerk op de Markt voor het raadhuis te gaan
zien. De vier afdeelingen waaruit het bestond,
gaven algemeen genoegen. Vooral het laatste
nommereene deeoratie gewijd aan Nederland
en Oranje omgeven door een prachtig fontein-
werk maakte een goed effect.
Hiermede was het feest van den dag afge-
loopenmaar afgeloopen in volmaakte orde cn
onverstoorde rust,
lieden duurt echter het vlaggen het oranje j
dragen enz. nog voort.
En mocht men nu al van meening zijn, dat een
zoo belangrijk feest wel wat al te stilal te kalm
met te weinig geestdriftmet te weinig opge
wondenheid gevierd ismeu wïjte dit geens
zins aan eene te geringe ingenomenheid met
de herdenking der verblijdende gebeurtenissen
van November 1813. Van te veel zijden tbch
is blijk gegeven, dat mon met de feestviering was
ingenomen. Maai' men vergete niet zoo als
ook bij vroegere feestvieringen herhaaldelijk viel
op te merken dat een gevoel van gedruktheid
eene zekere onlmoedigdneid zich sedert eenige
jaren van een groot deel der bevolking heeft
meester gemaakt en zich eene stemming heeft
doen ontslaan, die ten deele hare verklaring vindt
in den toestand waarin Middelburg verkeert. Wij
behoeven dit niet Ic zwijgen vooral niet op een
©ogenblik waarop langzamerhand vooruitzichten
geopend worden, d!e voor Middelburg eene be
tere toekomst voorspellen. Mochten deze een
maal verwezenlijkt zijn, dan zal onze gemeente
voor geene andere onderdoen waar zij toonen
kan, dat zij nationale gedenkdagen met geesl-
d.ift en in gepaste vreugde weet te vieren.
Boekstaafden wij met trots wat drie groote cn
vermogende Nedèrlandsche steden dedenmet
niet minder genoegen keeren wij terug naar liet
dierbaar plekje grouds waarop ons Blaadje het le
venslicht zag
Zeeuwsch-VJaanderen Ruimer klopt ons 't hart
hij het neerschrijven van dien geliefdon naam.
Zeeuwsch-YIaanderen, door 's eersten Willem's
fiere zonen, Maurils en Frederik Hendrik, aan "t
Spaansch geweld onttogen, Zeeuwsch-YIaanderen
al zijne nederige plaats in de pare kroon der Neder-
landsche gewesten blij1, en handhaven en waardig
zijn
Scheidt ons de broede zeearm der Boute van
*t overige Zeeland, van 'l overige Nederland, taal en
zeden, aard en inborst, geschiedenis en overlevering,
alles is h er Nederlandsch! Trouw aan de geliefde
Dynastie van O. anje-Nassaugehecht aau dc con
stitutionele regeringsvormen, doch wars van alle
zuidelijke overdrijving, is en blijft hel ecu Neder-
lardsch gewest.
Zonderling! Vermengd als de 'anlzalcn in 'sLands
wording werden met dc WalenParma's geweld ont
vloden, eu niet dc Vlaamsche Doopsgezinden, later
met de Franschenoffers van hel geweld van Lodc-
w'jkXlVeu de Salzburgers,offers van dc laaghartig
heid der Duitsche vorsten, eindelijk met dc Vlamin
gen die, ten gevolge van Belgie's overbevolking en
mindere welvaart in de verloopene halve eeuw her
waarts kwamen, bleef het - is hel - Nederlandsch.
In den Noord westhoek eigenaardig Kadzandsch,
in den Zuidwesthoek meer Zeeuwsch, overal ken
merkend onderscheiden, is toch hel geheel Neder
landsch.
Met voorliefde wenden wij ons dus tot het over
zicht der gebeurtenissen van 17 November 18ö3 in
dit gedeelte van Nederland eu wel in de eerste
plaats tot het grijze
„de oude edelman"', die „trolsch op zijne af komst"
zich onder Oranje verjongd gevoelt en feestviert.
Ook alhier werd de 17 November niet minder
feestelijk gevierd, dan op de omliggende plaatsen.
Des morgens te 8 ure riep het klokgelui tot
feestvreugde en weldra loonden dc uitgestoken
driekleur- en oranje-vlaggen dat de roepstem
niet te vergeefs vernomen Werd. Te 10 ure had
in de openbare school, die deu vorigen dag do r
de leerlingen-met bloemslingers en feeslkrconcn
was opgesierd, de uitreiking plaats der feestplaten,
met daarbij behoorende verklaring cn feestliede
ren. uitgegeven van wege hel Ned. Onderw. Ge
nootschap. Do uitreiking geschiedde, nadat de
Hoofdonderwijzer eene gepaste toespraak had ge
houden dcor de plaatselijke schoolcommissie,
daarin bijgestaan door den gemeentc-secreta: is
een en ander afgewisseld door het gezang dor
leerlingen, dat ook, na den afloop, op dc Groote
Markt, ten aanhoore en genoege van een talrijk
publiek hervat werd. Iritüsschen was aan do
mingegceden eene uitdceling gedaan van brood
en spek, uil bijdragen, geschonken door de ge
meente cn een drietal weldadige gemeenteleden.
Te één ure vcrecuigden zich de leerlingen in
't schoollokaal on de leden der plaatselijke com
missie ten raadhuize, waar zich ook een tal van
genoodigden vervoegden, als alle burgerlijke en
militaire autoriteiten der plaats, die van dc ge
meenten lleiüe en Sint Anne, benevens de te
Sluis verblijvende Metalcn-Kruis-dragers. Te half
2 ure begaf men zich onder klokgelui, het geknal
der musketten, het geroffel der trommen, de too
nen der muziek en 'gevolgd door een' praalwagen,
waarop niet onaardig eenige ambachten werden
uitgeoefend stootsgewijze naar den grindweg
Sluis Nieuwvlict. Daar werd door den Ilcer
Burgemeester ccr.e doeltreffende aanspraak gehou
den, waarna door de leden der commissie de eerste
grind op dezen weg gestrooid en gespreid werd.
Dit geschiedde ook door den jongen heer P.
Hennequin, J.M. z.kleinzoon der èdeio vrouw,
wier eerekroon de weldadigheid, wier loon do
achting en dc liefde der gehecle burgerij h, on
die zoo krachtig heelt medegewerkt, om uil gc-
wenschle werk in het leven te roepen.
Middelerwijl liet de aan den weg geschaarde
schooljeugd toepasselijke liederen hooren, nu cn
dan afgewisseld door de muziek. Terwij! dc stoet
zich weder naar liet raadhuis begaf, waar noodigers
cn genooden den beker der vreugde en der over
eenstemming plengde», deed de schooljeugd, met
de muziek aan Vhoofd, eene wandeling door do