N°. IB.
NIEUWS-EN ADVERTENTIEBLAD VOOR HET VOORMALIGE 4° DISTRICT VAN ZEELAND.
HET POOLSCHEVRAAGSTUK.
Vierde jaargang.
BUITENLAND.
A° 18Ö3.
Dit Weekblad verschijnt iedcren Vrijdag. Prijs per drie
maanden voor de gemeenten in het voormalige vierde district
van Zeeland, 1,15; voor de overige plaatsen des Rijks
franco per post f 1,30. Afzonderlijke Nummers ƒ0.10.
Prijs der Advertentiën, van 1-5 regels f 0,75; elke regel
daarboven 0-12%» behalve het zegel. (iroote letters naar
mate van de ruimte welke zij beslaan.Brieven, Stukken en
Advertentien franco bij den Uitgever J. Schansman te Siuis.
De voortdurende opstand in Polen en
het in de bres springen van de NVestersche
Mogendheden gevolgd door eenige kleinere
Statenten hunnen voordeelehouden niet
alleen de aandacht van geheel Europa ge
vestigd op dat landmaar hebben velen
zelfs vrees aangejaagd voor een nabijzijnden
oorlogen daar men dien tot een alge-
meenen oorlog in de verbeelding zag aan-
groeijen is de vrees vermeerderd, die zelfs,
nog dezer dagenop de Beurs tot eene
kleine paniek aanleiding gaf. Ongegrond
is die vrees nietmaar als men de zaak
wel wikt en overweegtis er meer kans
dat zij op diplomatieke wijze zal worden
vereffend en de opstand dientengevolge
bij gebrek aan deelnemingdoodloopt.
Daarom echter stellig te willen beweren
dat er geen onweder zou kunnen ontstaan
aan den zwaar bewolkten politieken hori
zon zou vermetel zijn bij de ervaring der
laatste jarendie getuigdehoe ligt er
oorlog ontstaat. Vóór het uitbreken toch
van den Italiaanschen krijghad men niet
vermoeddat Oostenrijk tot het uiterste
middel zijne toevlugt zou nemen en zich
wagen aan de onzekere kansen eens krijgs
die meer dan waarschijnlijk ten zijnen na-
deele zou uitloopen. Zoo staat het ook
thans geschapen. Het is niet vermoedelijk
dat Frankrijkdat toch den eersten stoot
zou geven tot een krijgzich wagen zou
aan een oorlogdie ten gevolge kon heb
ben, dat men tegen dat land een coalitie
opzette. Maar wie weet door welke in
vloeden Frankrijk s Keizer zou kunnen ge
dreven worden om een aanval te wagen
die misschien op zijn eigen hoofd zou
neêrkomen
De toekomst is duistermaar als men
de waarschijnlijke gronden opsomt, dan is
de kans voor vrede grooter dan die voor
oorlog.
Gestelddat de stappen thans door de
Mogendheden bij Rusland's Keizerten
voordeele van Polengedaan door den
Czaar zóó werden beantwoorddat Napo
leon vooral reden meende te vindenom
met de wapenen kracht en klem aan zijne
vertoogen bij te zetten. Zouden Oostenrijk
en Engeland zich dan dadelijk aan zijne
zijde scharen en op zijn minst genomen
onzijdig blijven Dit is verre van waar
schijnlijk. Want, hoe zou de vermoede
lijke loop der zaak zijn Het verschijnen
van eene Fransche legermagt op de kust
van Lijfland of Koerland zou den Poolschen
opstand eensklaps zóó aanwakkerendat
de Polen in Posen en Gallicië tot opstand
zouden worden aangezet. Pruissen en Oos
tenrijk als bezitters dier provinciënzou
den dan dadelijk in de zaak betrokken
worden en zich van zeiven aan de zijde
van Rusland moeten voegen. Van Pruis
sen is zulks buiten kijf te wachtente
meerdaar het nu reeds meer dan elke
andere Mogendheid op de hand van Rus
land zich verklaard heeft. Een natuurlijk
gevolg zou dus zijndat de oorlogsvlam
ook aan den Rijn zou opflikkeren en Oos
tenrijk zou meer dan gedwongen worden
om met Pruissen en Rusland zich te ver
zetten tegen Frankrijkwant zijn belang
brengt niet mededat Napoleon overwin
naar werd.
Buitendien als lid van den Bond zou
het ook niet buiten den krijg zich kunnen
houdenverpligt als bet is om alle Duit-
sche Staten tegen den buitenlandschen
vijand te behoeden.
Zou Frankrijk misschien ook op Enge
land kunnen rekenen en op eenige kleinere
Staten, als Zweden b. v.? In zulk eene
positie zou Albion meer neigen tot de
Noordschc Mogendheden dan tot Frankrijk,
welks vernedering toch steeds in zijn oog
eene gewcnschte zaak is. Van de kleinere
Staten behoeven wij niet te sprekendaar
zijin de gegeven omstandigheden door
de geringe hoop op een goeden uitslag der
zaakzich spoedig zouden terugtrekken.
Een gelocaliseerde oorlog dus tusschen
Frankrijk en Rusland is niet denkbaar, om
de heillooze gevolgen welke hij voor Frank
rijk zou opleveren wiens Keizer te schran
der geacht wordt om niet in te zien
welke gevaren hem en zijne dynastie dan
bedreigden.
Maar eene andere vraag is dezezou er
ook mogelijkheid zijndat al de Mogend
heden zich onderling verhinden om de be
langen van Polen hij den Keizer van Rus
land voor te staan enzoo zij geen vol
doende gehoor ontvingen gewapenderhand
vrijheid en regeling van bestuur voor Polen
te bevechtenOok deze mogelijkheid rust
op nog minder degelijke gronden.
Ten eerste zou Pruissen zeker niet me
de 'oen daar de Conventie van 8 Febr. jl.
met Rusland geslolen de handen van die
Mogendheid als liet ware gebonden beeft.
Ruitendien zou Pruissen dan in alle geval
len eene schadeloosstelling willen hebben
voor liet verlies zijner Poolsche provinciën.
Ook zou Oostenrijk voor het verlies zijner
provinciën iets bedingen en niet ligt met
Frankrijk zich aangorden tegen Rusland
indien het niet zeker wasdat Engeland
met Frankrijk eenstemmig dacht. En En
geland zelf zou te regt aarzelen een ver
bond van dien aard aan te gaan overtuigd
als het wasdat het voornamelijk zou uit
loopen op eene uitbreiding van Frankrijk's
grenzenwelke Mogendheid ook de eene
of andere schadevergoeding als voorwaarde
zou stellen.
Eene harmonie tusschen de Mogendheden
daar te stellen blijkt dusbij den eersten
oogopslagreeds ondoenlijk.
Rusland weet ook zeer goeddat een
gewapend afdwingen door de Mogendheden
van concession ten gunste van Polen voor
die Mogendheden zelven groote gevaren
zou opleveren. Het is echter nu niet te
hopendat Rusland van deze positie der
Mogendheden misbruik zal makenom den
Polen niet te geven wat hun sedert lang
beloofd is. Wat de Czaar bereids gegeven
heeft, beteekcut op zich zelf niet veel en
wordt eer beschouwd als eene politieke
greepom niet den schijn aan te nemen
van aan eene pressie der Mogendheden
toe te geven hoewel liet niet te ontken
nen valt, dat Rusland reeds iets toegege
ven heeftwant Vorst Goktschakoff heeft
in den beginne verklaard tot geene hervor
mingente zullen overgaanvóór dat de
gehede opstand gedempt zou zijn.
Van Keizer Alexander die bereids ge
toond heeft aan de cischen van den lijd
wel te willen voldoenis liet allezins te
verwachtendat Polen's belangen niet zul
len miskend worden. Als er maar gecne
verkeerde raadslieden optredendie Rus
land's uitgebreidheid meer op het oog heb
ben dan zijne wezenlijke grootheid, die
afstand weet te doenals de lijd dóór is
van vroeger verkregen bezittingenmaar
wier bezit tegen regt en billijkheid indruisclit.
Do kans staat dus gunstiger voor liet
behoud van den vredemaarals de oor
zaak van de ziekte niet wordt weggenomen
blijft liet Poolsche Staatsorganisme steeds
een dreigend spook voor de rust van Europa.
In den diplomatickcn toestond der Poolsche
qua?stie is in de afgeloopcn weèk geene verande
ring gekomen. Men wacht steeds op het antwoord
van de Russische Regering op de bekende nola's.
Inlusschen schijnt Frankrijkzegt men niet
stil te zitten en tracht de Poolsche zaak tut ceuo
algcmcene Europccsche te maken.
Dit zou, aan den cencn kant, de hoop op den
vrede versterken, maar, aan den anderen kant,
door de zaak aan den gang te houden en ccne
zekere pressie op den Keizer van Rusland uit to
oefenenin geval deze laatste onafhankelijk wil
blijven handelen, wel eene speculatie mogen
Ik eten op ernstige verwikkelingen.
Mat den opstand zelven betreft, zoo lang hij
nog sympathie vindt in het buitenlandzal hij
niet ligt eindigen. In het Zuiden van Polen,
waar, na Uangiew icz's vertrek weder rust heerschte,
hebben zich op nieuw oproerige benden veitoond
en in het Noorden en het Westen, namelijk in
het vroegere Woiwoodschap Kalischneemt de
opstand toe. Ook in Uitthaueu neemt de bewe
ging toe en de mocijclijkheidom de overal zich
verloouende en even zoo spoedigna korte ge
vechten weder naar de bosschen vlugtende zw'er-
meu van guerilla's te vernietigen springt in het
oog, als men bedenkt, hoe wijd vertakt de
pslaud is.
lu Engeland is de Poolsche quasslic ecn:gzius
