gg VEERARKT
Dit Weekblad verschijnt iederen Vrijdag.Prijs per drie Prijs der Advertentiën, van 1-5 regels 0,75; elke regel
maanden voor de gemeenten in het voormalige vierde district Vriirlorv I6! l\T-vovf daarfooveu 0-12'/2l behalve het zegel. üroole letters naar
van Zeeland, 1,15; voor de overige plaatsen des Rijks 1 J O JLvlüdl I. mate van de ruimte weike zij beslaan.— Urieven, Stukken en
franco per post 1,30. Afzonderlijke Nummers ƒ0.10, Advertentiën franco bij den Uitgever J. Sciiansman te Sluis.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS"
van OOSTBÜRG
maken bij dezen bekend dat de
YOOiUAARS-PAARDEX- EA BEESTE.MIARKT
alhier zal worden gehouden op Maandag
30 Maart 1SG3.
Oostblrg G Maart 1833.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
De Burgemeester
T. L. BENTEIJN.
De Secretaris
I.. THE3IMz.
EE.A TREliilfi VEBSCiüJA'SEL.
AA ij behoeven niet voorop te zetten
dat wij aan onze Katholieke landgcnooten
eenigc vrijheid misgunnen waarop zij re
delijker wijze aanspraak maken. Den geest
van ons schrijven trachtten wij altijd in
verhand te brengen met de loare verdraag
zaamheid. Wij gelooven ook niet buiten
dien dat er één edeldenkcnd Katholiek in
den lande is, die, ten zijnen behoeve, hij
de Wet ecne gunst zou willen erlangen
die ten nadeole van hem en zijne kinderen
zou uitloopen. Wat ons betreftwij ken
nen in hét stuk van onderwijs geene in
dividuele belangen. I!et onderwijs omvat
de geheeic Natie. Dit onderwijszoowel
lager, middelbaar en hooger, moet gere
geld wordenzonder dat eenig godsdien
stig genootschap eenig voorregt erlange.
De Tweede Kamer echter heeftin deze
hoofdzaak, inbreuk gemaakt op eene wijze,
die wij niet kunnen rijmen met het gezond
verstand en die wij daarom ten strengste
moeten afkeuren.
Gelijk hekend isheeft zijdoor aanne
ming van Art. I van liet thans in discussie
zijnde wetsontwerpregelende het Middel
baar Onderwijs en door verwerping vooral
van het amendement des Hoeren Wintgens,
de Latijnsche Scholen en Gymnasiën uitge
zonderd van de Wet en ze hij gevolg oicr-
gehragt op het gebied van het ilooger
Onderwijs. Met andere woorden, heeft
zij gewilddat noch bekwaamheidnoch
zedelijkheidbij de regeling dier Scholen
zou worden op den voorgrond geplaatst.
l)it verwondert ons te meer, gelijk de
lieer Groen van Puinsterer te regt op
merkte daar de Heer Thorbecke de ont
werper van het aanhangig wetsontwerp
in zijne Bijdrage tot de herziening der
Grondwet het volgende gezegd had De
uitzondering van het Hooger Onderwijs,
waar geen onderzoek naar de bekwaamheid
zal voorafgaan is vermoede ik enkel in
het behing van sommige inriglingenkleine
Seminariagedachteuloos binnengeslopen.
Waar toch v inJt men een grond tot hare
verdediging Zoo het niet geoorloofd zal
zijn Fransch of Engelschdan na geble
ken bekwaamheidte onderwijzen zal men
van onderwijs in Latijn Grielïsch Regten
of Geneeskunde, zonder die voorwaarde,
beroep mogen maken Dit heeftdunkt
mij geen zin."
Maar nu schijnt het wél zin te hebben.
De Heer Thorbecke die om zijne conse
quentie cn logischen betoogtrant bij velen
zoo hoog staat aangeschreven levert ech
ter thans liet grootste bewijs van inconse
quentie door als Wetgever zijne gezonde
denkbeelden van weleer niet in toepassing
te brengen.
Wat nu heeft den Heer Thorbecke be
wogen om zóó te handelen? Hij zegt
zelfs in substantie Ik hen niet van ge
voelen veranderd op dit puntmaar de
Katholieken hebben eenmaal een regtwat
betreft de vrijheid der Seminarianu moe
ten wij het laten bestaan."
Dus een misbruik dat gedachlenloos in
geslopen is, moet blijven bestaan, omdat
het eenmaal bestaatNeen liet is nog
niet ruiterlijk genoeg gesproken. De Heer
Thorbecke gevoelde de zwakheid zijner
stelling maar dekte zich met een quasi-
argument ton gunste der bestaande vrijheid
voor de Katholieken. Waarom Om aan
de Wet de stemmen der Katholieken te
bezorgen. I)it moge van gevatheid getui
gen en van de zucht om op het kussen te
blijven liet pleit tegen echte Staatsmans-
wijslicid en tegen liet belang van den Staat.
Onze Katholieke landgenooten voor zoo
ver zij het belang hunner kinderen wél
inzienverlangen ten zeerstedat op de
kleine Seminariën geen onderwijs worde
gegeven dan door Onderwijzersdie bewij
zen van bekwaamheid hebben gegeven. Zij
zijn te verstandig om niet in lo zien dat
alleen goed onderwijsdoor de bevoegd-
sten gegeven voor hunne kinderen gedijen
kan. Zij stellen er te regt prijs opdat
hun kroost in beschaving niet achtersta bij
de overige Nederlanders. Zij wcnschen
ook voor hunne kinderenals die zich. ge
noopt mogteu gevoelenom to dingen naar
allerlei ambten en betrekkingendat zij
niet in bekwaamheid mogen onderdoen voor
anderen. Ook verlangen zijals regtge-
aarde oudersinnigdat de kleine Sem'-
naria onderworpen zijn aan het noodige
toezigtwat betreft de zedelijkheid. Zij
scheiden onderwijs niet af van opvoeding.
Het is een onverbreekbaar geheel.
Dit zijn altemaal onomstootelijkc waar
heden die de Wetgever wel voorbij kan
zien maar in gecnen deele loochenen
Negen cn twintig Le.len der Tweede Kamer,
cn daaronder de meest bekwame cn aan
zienlijkste Leden dier Vergaderingwaren
van die waarheid doordrongen en stonden
er opdat de Gymnasiën en Latijnsche
Scholen niet zouden worden uitgesloten van
het Middelbaar Onderwijs.
Onder de voorstemmers mogen cr en
kelen geweest zijn die daarom hunne stem
aan de Wet gaven, wijl zij geen inbreuk
wenschten op de beweerde vrijheid hunner
Katholieke landgenooten. Maar zij vergu-
ten dat niemand wat het religieus onder
wijs op de Seminariën betreftdat onder
wijs aan banden wil leggenalleen liet
zoogenaamde humanitaire onderrigt. Indien
dit op die Seminariën te naauw verbonden
moge wezen enin zekeren zinvoor het
oogenblikniet te scheiden is dan is
thans het oogenblik gekomendat die Se
minariain der Katholieken wezenlijk be
lang hervormd worden. Door ze nuals
de et ook bij de Eerste Kamer mogt
aangenomen wordenin dien toestand te
laten waarin zij zijnwordt een wezenlijk
nadeel den Katholieken loegebragtIets
waarvoor de Staat vooral zorgen moest
Intusschen hebben, zoo als ligt te he
grijpen valtde Katholieke Leden van de
Kamer de schaal doen overslaan ten voor-
deele van de tegenovergestelde partij ecne
partij echterdie geen beginsel heeft op
don voorgrond geplaatstdegelijk en vast
genoegom de theorie in duigen te doen
vallen, dat de Latijnsche Scholen en Gym
nasiën belmoren tot het Middelbaar Onder
wijs eene theoriedie haren krachtigsten
steun vindt in de natuur der leerstof zelve.
Neen: het schijnt, daar de radicalen geene
voldoende motiven voor hunne stemmen
hebben uitgebragtveeleer eene bent te
zijn die zweert hij de woorden van den
Meester en partij trekt van het vooroor
deel eener kleine meerderhei 1 in. de Ka
mer om daarmede tijdelijk winst te doen.
Het is een treurig verschijnseldut al
len aan wie de toekomst van het land en
het heil aller burgers ter harte gaan te
meer zullen bejammeren omdat van zulke
Volksvertegenwoordigers niet te wachten
is dat zij in andere zaken met opregt-
heid en zonder aanzien des persoonszul
len te werk gaan.
Gelukkig, dat er nog een Eerste Kamer
bestaat I Dit roepen wij ook thans uit.
Het is onmogelijkdatna de gehouden
discussiëu in de Tweede Kamer, de Eerste
Kamer een wetsontwerp aannemedat zéó
aandruischt tegen alle beginselen van regt
en gelijkheiden de zaak van liet onder
wijs op zulke losse schroeven stelt.
