dubbeldik
Duizenden indianen vluchten
is deze week
en toch
Bel nu:
IIWK'HI
ë5^wó"otign»c-,eceptf"
Daniel arap Moi wil nog één keer president van Kenia worden
'In Maze-gevangenis is terrorist de baas'
Ieren gaven Dutroux
lift tijdens ontvoering
Burgemeester zit achter bloedbad in Mexicaans bergdorpje Acteal
BUITENLAND KORT
DESTEM lx COMMENTAAR
De goede toon
hertrouwen
MOBIEL
ÜNEMENT!
steunen toren
van Pisa
2 doden in België
bij treinongeval
^^^jaarhoroscoop 9
Turkse Cyprioten schorten gesprekken op
Ankara - Turkse Cyprioten hebben de eenheidsgesprekken met
de Grieken op het eiland opgeschort uit protest tegen 'de beslis
sing van de Europese Unie alleen de Grieks-Cyprioten te betrek
ken bij de onderhandelingen over het EU-lidmaatschap van Cy
prus.
Eerder deze maand heeft de EU Cyprus opgenomen in de groep
van 11 landen waarmee in maart volgend jaar over lidmaatschap
onderhandeld gaat worden. Turkije werd uitgesloten vanwege
mensenrechtenschendingen, de aanwezigheid van Turkse militai
ren op Cyprus en de slechte relatie met Athene.
Britse koningin riddert Elton John
Londen - Elton John wordt Sir Elton John. Op voordracht van
premier Blair heeft koningin Elizabeth de zanger/componist, die
dit jaar leed onder de dood van zijn vrienden prinses Diana en
mode-ontwerper Gianni Versace, geridderd. John staat op de
Nieuwjaarslijst met koninklijke onderscheidingen, waar op insti
gatie van Blair voortaan veel gewone mensen staan. Elton John
wordt onderscheiden voor de 60 miljoen gulden die hij inzamelde
voor het herdenkingsfonds voor Diana met de plaat Candle in the
Wind.
Kerk Havanna door bom getroffen
Havana - Drie weken voor het bezoek van paus Johannes Paulus
II is zaterdagochtend vroeg in een kleine kerk in het centrum van
de Cubaanse hoofdstad Havanna een bom afgegaan. De bom ver
oorzaakte geen schade en er vielen geen gewonden. De paus be
zoekt het eiland tussen 21 en 25 januari.
Kaunda verzwakt door hongerstaking
Lusaka - De voormalige Zambiaanse president Kenneth Kaunda,
die sinds donderdag zit opgesloten, verzwakt snel door de hon
gerstaking die hij uit protest tegen zijn arrestatie is begonnen.
Vertegenwoordigers van zijn partij UNIP verklaarden gisteren
dat het moreel van de 73-jarige oud-president ongeschonden is,
maar dat hij fysiek achteruitgaat.
Internationaal is er veel kritiek op de arrestatie. De Zuid-Afri
kaanse president Nelson Mandela sloot zich dit weekeinde aan bij
oproepen van de Verenigde Staten en het Britse Gemenebest om
de oud-president vrij te laten.
Republika Srpska lijkt onregeerbaar
Bijeljina - De eerste zitting van het Bosnisch-Servische parle
ment sinds de verkiezingen van vorige maand werd afgelopen za
terdag gekenmerkt door verdeeldheid tussen de aanhangers van
Radovan Karadzic, die bij de verkiezingen hun absolute meerder
heid kwijtraakten, en de groep rond president Biljana Plavsic.
De zitting werd uren opgehouden en toen er eenmaal een begin
was gemaakt volgde al na twintig minuten de eerste schorsing
wegens onenigheid over de procedure. Daarna bleven de partijen
verder ruziën: over de manier waarop de zitting op televisie moest
worden uitgezonden, over de vraag of Plavsic het woord zou mo
gen voeren, over de keuze van een parlementsvoorzitter en over
de benoeming van een premier.
Israël verwerpt voorstel Arafat
Ramallah - Israël heeft een voorstel van de Palestijnen verworpen
een internationale troepenmacht te sturen naar gebieden op de
Westelijke Jordaanoever die nu nog onder controle staan van Is
raël. Regeringsadviseur David Bar-Ilan zei zaterdag dat Israël
stationering van buitenlandse militairen niet accepteert. „Arafat
verkondigt deze plannen al tien jaar. En al tien jaar wijzen we ze
af", aldus Bar-Ilan. Op verzoek van zowel Israël als de Pales
tijnen zal de Noorse minister van Buitenlandse Zaken Knut Vol-
lebaek volgende maand naar het Midden-Oosten reizen om met
de twee partijen in het vastgelopen vredesproces te spreken.
'Kohl komt met compromis over ECB'
Hamburg - De Fransman Jean-Claude Trichet mag van de Duitse
bondskanselier Helmut Kohl Wim Duisenberg opvolgen als deze
de eerste vier jaar als president van de Europese centrale bank er
op heeft zitten. Dat zou de regeringsleider uit Bonn hebben neer
gelegd in een compromisvoorstel over de bezetting van de hoogste
post op de ECB in Frankfurt.
Dat meldt het Duitse weekblad Der Spiegel in zijn jongste num
mer. Het ministerie van Financiën in de Duitse hoofdstad sprak
het bericht gisteren tegen.
Turken willen Sint Nicolaas terug
Bari - Italië moet de 'gestolen' stoffelijke resten van Sint Nicolaas
aan zijn geboorteland Turkije teruggeven. Die eis van de Turkse
Stichting Sint Nicolaas heeft Italiaanse vereerders van de gelief
de heilige tot grote woede gebracht. Ze zijn niet van plan de graf-
rust van de bisschop te verstoren.
Bisschop Nicolaas van Myra in Klein-Azië, die ergens in de vier
de eeuw moet hebben geleefd, staat aan de basis van de met tallo
ze mythische verhalen omgeven kindervriend en patroonheilige
van de zeelieden, in ons land bekend als Sinterklaas. Italiaanse
zeevaarders brachten de beenderen van de heilige in 1087 over
naar de Zuid-Italiaanse stad Bari.
De Turkse stichting vindt dat de stoffelijke resten van de in het
Turkse Demre geboren bisschop gestolen zijn en gaat zich offici
eel tot het Vaticaan wenden om teruggave van de botten te eisen.
Shell onderzoekt gasleiding Azië-Europa
Asjchabad - Shell heeft van Turkmenistan, Iran en Turkije de op
dracht gekregen een haalbaarheidsstudie te verrichten naar de
aanleg van een aardgasleiding van Centraal-Azië naar Europa.
Na jarenlange onderhandelingen zetten de partijen gisteren hun
handtekening onder het akkoord hierover. Met het project is een
bedrag van 1,6 miljard dollar (3,2 miljard gulden) gemoeid. De
pijpleiding met een lengte van 1500 kilometer moet 30 miljard
kubieke meter aardgas per jaar kunnen transporteren. De pijplei
ding moet gaan aansluiten op een stuk van 200 kilometer tussen
Turkmenistan en Iran dat al klaar is.
.xji DESTEM I I i I I BUITENLAND
MAANDAG 29 DECEMBER 1997 A4
EUROPA EIST zijn tol, zelfs in Londen. Alsof het belangrijk nieuws was,
meldden Britse media dat enige ministers en honderdvijftig hoge En
gelse ambtenaren Franse les nemen. Het Verenigd Koninkrijk is immers
vanaf 1 januari aanstaande voorzitter van de Europese Unie. Voor pre
mier Blair bleek zo'n opfrissingscursus niet nodig. Tot verbazing van
zijn landgenoten had hij op de laatste bijeenkomst van Europese lei
ders geen tolk nodig, hij kon zich in vloeiend Frans verstaan met zijn
ambtgenoot lospin.
Het direct effect van de cursus mag betwijfeld worden, want het voor
zitterschap begint over minder dan honderd uur. Het ideële effect
moet echter niet onderschat worden. Niet alleen betekent dit feit dat
Britse autoriteiten zichzelf en hun taal niet langer zo superieur achten,
dat anderen zich maar moeten aanpassen, maar nog veel meer dat Eu
ropa ook voor Groot Brittannië een zodanige realiteit is dat het voor
de Britten van belang is zaken te doen met de Europese partners.
Premier Blair heeft bij zijn aantreden een terughoudende, maar con
structieve opstelling ten opzichte van de Europese samenwerking aan
gekondigd. Veel meer was voor hem niet mogelijk, gezien de grote
aversie bij een deel van zijn landgenoten-kiezers tegen Brussel.
In de praktijk heeft deze veranderde houding van de Britten nog wei
nig opgeleverd, behalve een coöperatiever en beschaafder woordkeus
dan die van zijn voorgangers Major en Thatcher. Wat de precieze voor
nemens van het Britse voorzitterschap zijn en hoe Europees de doel
stellingen, is evenmin erg duidelijk.
Maar zoals de Fransen zeggen 'c'est Ie ton, qui fait la musique' en die
toon is al veel harmonischer. Van Londen moeten geen grote stappen
voorwaarts verwacht worden, maar dat het Britse voorzitterschap, zo
als in het verleden te vaak, zes maanden stilstand zal betekenen, is niet
langer waarschijnlijk.
blij zijn met 2 procent per jaar, veel min
der dan de bevolkingsgroei van ruim 3,5
procent.
Het vertrouwen van Moi en zijn KANU
komt dan ook niet voort uit de eigen
staat van dienst, maar uit de hopeloze
verdeeldheid van de oppositie. Moi werd
in 1992 tot staatshoofd gekozen met 1,8
miljoen van de uitgebrachte stemmen.
De overige 3,5 miljoen stemmen gingen
destijds naar verschillende tegenstan
ders van Moi. Hij hoopt dat het dit keer
weer zo loopt.
Verdeeldheid
De etnische verdeeldheid is er mede de
oorzaak van dat het land geen sterke op
positieleider heeft. Partijen die het op
kunnen nemen tegen de KANU vallen
doorgaans snel uiteen als leiders boos
weglopen omdat ze menen dat hun be
volkingsgroep er in de partij bekaaid
vanaf komt. Ook spelen culturele voor
oordelen een rol; Kikuyo's stemmen niet
voor Luo-kandidaten omdat die niet be
sneden zijn, Kamba-christenen stemmen
nooit op een islamitiet en leden van de
Maasai stemmen alleen op een kandidaat
als ze er absoluut zeker van zijn dat hij
een koe bezit.
De oppositie is bij deze volksraadpleging
over veertien rivalen versplinterd. In de
Keniaanse politiek gaan bovendien ge
win en stammenloyaliteit voor goed en
democratisch bestuur. De meeste kiezers
hebben meer dan genoeg van de corrup
tie, maar ze zijn ook bereid hun stem aan
de hoogste bieder te verkopen, zeker als
die uit hun eigen bevolkingsgroep komt.
De KANU beschikt na decennia van al
leenheerschappij over verreweg de
grootste vetpot en de ruimste ervaring
met stemmenkoperij. De partij liet bij de
vorige verkiezingen massa's geld druk
ken om kiezers te paaien. De geldhoe-
veelheid steeg toen met 44 procent en de
inflatie schoot omhoog na de verkiezin
gen. De huidige gouverneur van de cen
trale bank, Micah Cheserem, heeft de
KANU-sinterklazen bij de geldpersen
vandaan weten te houden, maar de rege
ringspartij heeft nog steeds allerlei ma
nieren om aan geld te komen. Er is voor
zeker zestig miljoen gulden weggegeven
en de regering heeft recent de overheids-
salarissen flink verhoogd.
Moi en zijn KANU hoeven niet eens zo
vreselijk veel stemmen te kopen. Als de
oppositie verdeeld blijft ben je met een
kwart van de stemmen in een provincie
al gauw de grootste partij of de belang
rijkste kandidaat. Als Moi iets meer dan
een kwart van de stemmen in vijf van de
acht provincies krijgt is hij volgens de
wet meteen gekozen. Op vier provincies
rekent het KANU-apparaat. Drie pro
vincies zijn vrijwel verloren aan ver
schillende oppositiekandidaten en in één
provincie, de Eastern Province spant het
erom voor Moi. Daar wordt hij op de hie
len gezeten door de eerste vrouwelijke
presidentskandidaat in Kenia, Charity
Ngilu (45).
De stembureaus openen vanochtend om
05.00 uur Nederlandse tijd en sluiten
twaalf uur later.
Gezocht:
Grondwerkers,
[kraanmachinisten, straten-
1 makers en aanpakkers.
i.b.v. rijbewijs en evt. auto.
Int.: 0113-211223
b.g.g. 065-4378752^
Gezocht
all-round
timmerlieden
voor projekt omg. Goes.
ll.b.v. auto.lnf: 065-43787»
076-5019280
Medewerker
machinaal champignontó»
Standdaarbuiten
Mogelijk vast
Vedior van Eijk.
La Ligne Coiffures
vraagt per direct gemo'1
veerde allround dames-
neren kapper/kapster.
0183-636367 mevr. Lens
velt, Gorinchem.
BeveiligingsmedeW
m/v. Duizenden es
banen, leuke vrije vacatur
Je diploma haal je al na e
mnd. Geen voorop! noaa-
Snel slagen. Snel aan1
slag. Gratis studiegids.
Best Alert 0499-3755b'
Door Clemens Ingwersen (anp)
Rijswijk - De Keniaanse president
Daniel arap Moi wil vandaag nog
Één keer tot staatshoofd worden ge
kozen. Wettelijk is het de laatste
keer dat dit kan.
"e 73-jarige leider regeert al sinds 1978
zijn land verkeert in een rampzalige
bestand. Moi maakt desondanks kans
°P een nieuwe ambtstermijn, al zal het
®et de hakken over de sloot zijn. Als hij
opnieuw wordt, heeft hij dat te dan
ken aan zijn gulle giften en de verdeeld
heid van de oppositie.
e corruptie in Kenia is zo wijdverbreid
dat het Internationaal Monetair Fonds
donors zich in augustus verontwaar-
'gd van het land hebben afgewend,
naristen blijven weg wegens etnische
onlusten. De levensomstandigheden van
1 e arme meerderheid zijn zo beroerd ge-
iiorden dat cholera en andere ziekten er
E ig tieren. De twee nog werkende put-
jenzuigers van de reinigingsdienst van
'hoofdstadNairobi kunnen de talrijke
«opende beerputten niet meer aan.
n niet voor publicatie bestemd rap-
L ,!an c'e Amerikaanse inlichtingen-
vlu omsc'lreef het land onlangs als
hellepoel van de eerste orde'.
Peze krachtige kwalificatie epidemieën,
hi>kk °.1crs en c°rruptieschandelen
jfJen 1/101 en zijn partij, de Kenia-
«nkaanse Nationale Unie (KANU), er
van weerhouden de verkiezingen
De Keniaanse president Daniel arap Moi op de laatste dag van zijn verkie
zingscampagne. Tijdens die campagne laaide etnisch geweld op. In de provincie
Nyanza viel een bende Masaai een dorp aan en doodde drie bewoners die behoor
den tot de Kisii. Elders in het land ontstonden kleine relletjes. foto reuter
trots en vol vertrouwen tegemoet te zien.
Een KANU-manifest spreekt per abuis
van 'uitstekende economische presta
ties'. In een regeringsrapport staat dat
Kenia een kwart eeuw lang meer dan 8
procent jaarlijkse economische groei no
dig heeft om uit de misère te komen. Met
de recente tegenvallers mag Kenia nu
Door Bert Ummelen
Washington - De slachtpar
tij onder Tzotzil indianen in
(iet dorpje Acteal in Mexi
co's zuidelijke bergland is
volgens de federale autori
teiten georganiseerd door
de burgemeester.
pe arrestatie van burgemeester
Jacinto Arias Cruz en drieëntwin
tig van zijn volgelingen kwam za
terdag nog geen dag nadat minis
tervan Justitie Jorge Madrazo het
bloedbad in een rapport weet aan
oude familievetes.
jtrias was door de regerende In
stitutioneel Revolutionaire Partij
(PBI) benoemd tot burgemeester
van de gemeente Chenhala, die de
dorpjes Acteal en Los Charros
omvat. Uit Los Charros komen de
meesten van de intussen meer dan
vijftig verdachten van de massa
moord.
De PRI, die in Mexico bijna ze
ventig jaar het monopolie van de
macht heeft gehad maar dat bij
tussentijdse verkiezingen in de
zomer kwijtraakte, is door de
schanddaad in ernstige verlegen
heid gebracht. De arrestatie van
de burgemeester maakt het voor
de partij nog moeilijker om zich
Ie distantiëren.
Leiders van de Zapatista guerril
labeweging, die opkomt voor de
uitgebuite en praktisch rechtelo
ze indianen in Mexico's uiterste
zuiden, beschuldigden de rege
ring afgelopen weekeinde op
nieuw van betrokkenheid.
Bij de massamoord in het dorpje
Acteal, in de deelstaat Chiapas,
vielen vijfenveertig slachtoffers,
de meesten vrouwen en kinderen.
Dertig bewoners liepen schot
wonden op. Volgens een zaterdag
uitgegeven verklaring, onderte
kend door Zapatista-leider 'on
dercommandant Marcos' hadden
de gemaskerde en geüniformeer
de schutters hun wapens en ver-
Rome (rtr) - De toren van
Pisa krijgt tijdelijk twee
'krukken'.
De stalen met plastic bedek
te kabels van 103 meter lang
zullen begin komend jaar
worden aangebracht om de
toren tijdens conserverings-
werkzaamheden te onder
steunen.
De toren is jaarlijks met ge
middeld 1,2 millimeter
scheef gezakt, tot 1993 toen
de restauratiewerkzaamhe
den begonnen. In 1995 zakte
de toren in één nacht plotse
ling twee en een halve mili-
meter verder weg. Nadien
werden 830 ton loden blok
ken aangebracht als tegen
wicht.
Het is de bedoeling dat de
'krukken' later worden ver
wijderd, als versterking van
de fundering zal zijn aange
bracht.
De toren van Pisa is één van
de grootste attracties van
Italië, hoewel toeristen al
lang niet meer naar de top
mogen klimmen.
Exodus
Van onze correspondent
Brussel - Bij een treinongeval
bij Andenne (Wallonië) zijn
zaterdagmorgen twee mensen
om het leven gekomen. 36 in
zittenden raakten gewond.
Gisteren verbleven nog drie
mensen in het ziekenhuis.
De trein Luik-Moeskroen reed
met hoge snelheid tegen een stil
staande auto die op een overweg
stond. Twee van de drie rijtuigen
ontspoorden. Een boorde zich in
een huis naast de spoorlijn, dat
vrijwel totaal werd vernield. De
bewoners danken hun leven aan
het feit dat ze niet thuis waren.
De twee inzittenden van de auto
waren op slag dood. Van de zestig
treinreizigers moesten er 36 naar
het ziekenhuis. Ze konden zater
dagavond bijna allemaal weer
naar huis. Niemand verkeerde
nog in levensgevaar.
dere uitrusting direct van het fe
derale leger en de justitiële auto
riteiten. Hun uniformen zouden
ze hebben gekocht met geld van
het ministerie van Sociale Zaken
in Mexico City. Bewijzen voor de
aantijgingen werden in het docu
ment niet genoemd.
Het bloedbad heeft intussen ge
leid tot een exodus. Duizenden
indianen hebben hun nederzet
tingen verlaten uit angst voor
nieuwe aanvallen. Velen zijn sa
mengestroomd in het stadje Pol-
hó, dat zijn bevolking heeft zien
groeien tot vele malen de gewone
omvang. De vlucht wordt gecoör
dineerd door een merkwaardige
coalitie van mensenrechtengroe
pen, non-gouvernementele orga
nisaties, het federale leger, auto
riteiten van Chiapas en het minis
terie van Justitie in Mexico City,
dat het onderzoek naar de massa
moord leidt.
Volgens hulpverleners zijn de
vluchtelingen er slecht aan toe.
Veel kinderen zijn ziek als gevolg
van honger en uitputting. Ook
volwassenen vertonen tekenen
van ondervoeding.
Behalve hun schamele bezittin
gen - pannen, machetes, houten
krukken - dragen de vluchtelin
gen verhalen met zich mee, die
hun slechte conditie verklaren.
Wekenlang, vertellen ze, hebben
ze onder een soort beleg geleefd.
Paramilitaire groepen, die vol
gens mensenrechtenorganisaties
optreden als de sterke arm van
grootgrondbezitters en lokale
PRI-bonzen, hebben de smalle
bergpaden die naar hun dorpen
leiden geblokkeerd, zodat geen
voedsel van buiten kan komen.
Anderen verhalen over roof en af
persing, waardoor ze praktisch al
hun bezittingen en geld zijn
kwijtgeraakt.
De privé-legertjes zijn een ant
woord op het Zapatista Nationale
Bevrijdingsleger, dat vier jaar ge
leden een opstand begon voor
meer politieke en economische
rechten voor de indianen in Mexi
co's uiterste zuiden. Veel Tzotzil
indianen steunen de guerrilla's
actief, anderen behoren tot een
groep die formeel neutraal is in de
strijd maar sympathiek staat te
genover de Zapatista's.
Duizenden indianen in Mexico verlaten, hun nederzettingen uit angst voor nieuwe aanvallen. foto reuter
VERVOLG VAN VOORPAGINA
Wright wist dat hij niet oud zou
worden. Hij werd gezocht door
zijn republikeinse aartsvijanden,
maar ook zijn voormalige kame
raden in de Ulster Volunteer
Force hadden het op hem gemunt
omdat hij hen was afgevallen.
De moord toont volgens Britse
kranten dat in de Maze 'de terro
risten de dienst uitmaken'. Met
de veiligheidsmaatregelen zou al
geruime tijd de hand zijn gelicht
en de bewakers hebben geen ideè
hoeveel wapens de paramilitai
ren van INLA, IRA of protestant
se groepen er hebben.
Elke terroristische groepering
controleert feitelijk zijn eigen
vleugel in de gevangenis, één van
de gehaatste plekken bij gedeti
neerden en familieleden van
IRA- en protestantse terroristen.
Door het gebrek aan controle bij
gevangenen en bezoekers hebben
de gevangenen mobiele tele
foons, ontsnappingsgereedschap
of wapens. „Niemand probeert
hier een held te zijn", zei een be
waker.
Met de aankondiging zijn opera
ties de komende weken en maan
den uit te breiden legt de LVF de
oproepen tot kalmte van Noord-
Ierse politici en minister Mow
lam naast zich neer. Mowlam en
anderen vrezen dat radicale
groepen van beide zijden alles
zullen doen om het broze Noord-
Ierse vredesproces te ondermij
nen.
De LVF keert zich tegen onder
handelingen met Sinn Fein, de
politieke tak van het verboden
Ierse Republikeinse Leger. De
republikeinen bestrijden het
Britse bestuur over Ulster, de
protestanten willen de banden
met Londen handhaven.
Op verscheidene plaatsen kwam
het later tot ongeregeldheden. In
Portadown, waar Wright van
daan kwam, werden bussen en
auto's in brand gestoken. Jonge
ren richtten vernielingen aan in
het noorden van Belfast.
Brussel (anp) - Twee Ierse mannen zijn nooit op de hoogte ge
weest van het feit dat zij Mare Dutroux in augustus 1995, in de
nacht van de ontvoering van de meisjes An en Eefje, een lift
hebben gegeven.
Dat zeggen zij in een interview
met de Belgische kranten Gazet
van Antwerpen en Het Belang van
Limburg. Het tweetal werd in au
gustus van dit jaar ondervraagd
over de lift die zij Dutroux gaven.
De Ierse politie, zei hen toen ech
ter niet dat degene over wie zij
werden ondervraagd de hoofdver
dachte in het Belgische zeden-
schandaal was. Daarover werden
zij pas vorige week ingelicht door
de krantenredacties.
Philip Dempsey (29) en Dave Mc
Carthy (26) sliepen in de nacht
van 22 op 23 augustus in hun be
stelwagen op een parkeerterrein
langs snelweg El9. De twee wer
den na enkele uren gewekt door
Dutroux, die pech had met zijn
auto. In die auto lagen toen de net
ontvoerde en verdoofde meisjes
An en Eefje. Ze werden later mis
bruikt en vermoord door Dutroux.
De twee Ieren gaven Dutroux een
lift. Zijn vrouw zou hoogzwanger
zijn. Dutroux' compaan Michel
Lelièvre bleef op de meisjes pas
sen. Aangekomen bij zijn woning
in het Waalse Sars-la-Buissière
maakte Dutroux zich weer uit de
voeten met een andere auto. Daar
mee sleepte hij vervolgens de wa
gen met An en Eefje naar Sars-la-
Buissière. De twee Ieren bleven bij
Dutroux overnachten.
(ADVERTENTIE)
