-
6Alsof
W"
Israël krijgt zijn
eigen Madurodam
/sp
Ernstig ziek
kind naar A
HET WEER
1997 eindigt nat
DE STEM
BINNENKRANT
Appelbollen
4
Zon en maan
Hoogwater
pE STEM
Moslims gaan
vastenmaand
ramadan in
i i i i i
MAANDAG 29 DECEMBER 1997
T T e
at zullen we dit jaar
met Oud en Nieuw
eens gaan eten? Die
vraag moet in menig Neder
lands gezin zijn gesteld, zo op
enkele dagen van het begin van
1998. Zeker wanneer men al
heeft besloten om de oliebol
len en appelflappen in eigen
huis te boycotten, de vuur
werkterroristen te trotseren en
men van plan is om zich eens
lekker in een restaurant te la
ten verwennen. Welnu, in
Frankrijk is het al niet anders.
Alle restaurants hebben de
fraaiste menu's verzonnen om
de klanten eens goed te ver
wennen.
Het dagblad Le Figaro, door
gaans gelezen door de beter ge
situeerden in de Franse samen
leving, heeft het zijn lezers een
voudig gemaakt. Het publiek,
vooral bestaande uit gehaaste
zakenlieden die dag-in-dag-uit
klagen over de heersende crisis
en de dictatuur van de socialis
tische regering met de 35-urige
werkweek worden door restau
rant-kroniekschrijver Michel
Piot aan het handje genomen.
Zin in ganzenlever, geparfu
meerd met kreupelhoutaroma,
kamschelpen met truffelpuree,
zeebaars met schelpdiertjes,
reerug met kruidkoek en zuid
vruchten uit Menton met ijs en
warme saus? Dan is het Royal
Monceau aan de avenue Ho-
che de uitgelezen keus.
Wie daarentegen van wat klas
sieker houdt en -dus- liever
ganzenlever met truffels
neemt, gevolgd door kreeft in
zoetzure saus, zeewolf met ka
viaar, gegrillde kapoen, brie en
kastanjepuree voor toe, is aan
gewezen op Le Bristol, aan de
rue du Faubourg-Saint-Ho-
noré. Avonturiers moeten naar
Le Warwick (rue de Berri)
waar de Nederlandse chef-kok
Paul van Gessel het Rusland
van de tsaren viert met kaviaar,
diverse soorten gerookte vis,
steurfilet in een ragout van
steenmosselen, reebok met je
neverbessen en aardbeien op
z'n Romanovs.
Een laatste voorbeeld van een
leuk dinertje: Zee-egelgelei
met venkelfondant, langousti-
neremoulade met truffels, pot-
au-feu van fazant met ganzen-
leverravioli, winterasperges
met kamschelpen, brie met
truffels en een chocoladekalen
der van 1998. Dit alles is te ver
orberen in het plaza Athenée
aan de avenue Montaigne.
De menu's -we hebben het
hier uiteraard niet over een
kinderachtig arrangementje
van 65 gulden per persoon -
zijn verzorgd door alleen maar
chef-koks met een of meerdere
Michelinsterren. Het toegewij
de personeel houdt zich gedu
rende de gehele avond ter be
schikking. Zodra het glas van
de heer of dame leeg dreigt te
raken, dan schiet de man in li
vrei toe om fles witte uit de ijs-
emmer te halen of de rode uit
de karaf te schenken. Kortom:
men voelt zich even een avond
tsaar en tsarina, keizer en kei
zerin. En men is even af van
dat kleffe gedoe met oliebol
len.
Oh ja, een detail, de prijs van al
dat lekkers. Het Royal Mon
ceau rekent 500 gulden. Le
Bristol houdt het op 770 gul
den. Een avondje Warwick
kost 500 gulden, terwijl het Pla
za Athenée een bedrag van 650
gulden aanslaat. Per persoon
wel te verstaan. En zonder dat
er een druppeltje wijn in de
glazen komt. Want de prijs is
uiteraard netto, zonder drank.
Tien dagen voor Oudejaars
nacht leerde een rondje bellen
dat alle tafels intussen zijn ge
reserveerd.
Crisis
Door Wilko Voordouw
Crisis? Hoezo crisis?
P.S. Air France laat ons weten
dat mensen die in de Nieuw
jaarsnacht van 2000 meerdere
keren de champagnekurken
willen laten knallen snel moe
ten zijn. De complete vloot
Concordes, de supersonische
vliegtuigen die met Mach-2
door het zwerk zweven zijn al
vrijwel helemaal volgeboekt.
Het volgende reisarrangement
is in de aambieding: opstijgen
van Charles de Gaulle op 31
december 1999 om midder
nacht, aankomst op 31 decem
ber 1999 om 22.30 in Gander,
Terre-Neuve. Daar wordt
twee uur feest gevierd. Na mid
dernacht 2000 stijgt men weer
op richting Vancouver. Aan
komst 23 uur op - opnieuw-
31 december 1999. Als de
champagne daar is opgedron
ken gaat de vlucht naar Hono
lulu. Aankomst 1 januari om 2
uur 's nachts, zodat de eeuw-
vierders zich daarna in het
feestgedruis kunnen storten.
De kosten voor zo'n nachtje
vliegen zijn nog niet bekend
gemaakt. Maar het is simpel uit
te rekenen. Een vlieguur Con
corde kost 80.000 gulden. Ge
deeld door 100 passagiers maal
het aantal uren in de lucht en
de champagne is het prijskaart
je per persoon naar schatting
15.000 gulden. Prijzig? Welnee.
Want voor dat geld heb je wel
mooi drie eeuwwisselingen. En
maar één kater.
DAGSCHOTEL
Bezorgklachten, abonnementen
administratie, lezers- en fotoservice:
BEL LEZERSCONTACT
076 - 5 312 312
maandag t/m vrijdag 8.00 - 17.00 uur
zaterdag 8.00 - 12.00 uur
Uitgave van Uitgeversmaatschappij
Zuidwest-Nederland B.V.
Directie:
D.H. Ahles
IJ. Janze (adjunct).
Hoofdredactie:
A. Verplancke
C. Hamans
H. Vermeulen.
Hoofdkantoor:
Breda, Spinveld 55,
postadres:
postbus 3229,4800 MB Breda,
telefoon 076-5312311,
fax 076-5312355,
fax redactie 076-5312512,
fax lezerscontact 076-5312330.
Rayonkantoren en advertenties:
Zie colofon in het regio-katern
van deze krant.
Abonnementsprijzen via
automatische incasso:
(tussen haakjes de prijs via acceptgiro)
maand 33,50 n.v.t.
kwartaal 96,50 99,75)
halfjaar 191,00 196,00)
jaar 380,00 390,00)
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Beëindiging abonnementen:
uitsluitend schriftelijk, 1 maand vóór het
einde van de betaalperiode.
Bankrelaties:
postgiro 1114111
ABN/AMRO rekening 520538447.
De Stem op band:
Centrum voor gesproken lektuur
telefoon 0486-486486.
De Stem op internet:
http://www.stem.nl
Copyright© 1397 Uitgeversmaatschappij
Zuidwest-Nederland B.V. Breda.
«In 1965 werd nabij Jeruzalem al eens een schaalmodel gemaakt van het Jeruzalem van 2000
FOTO ANP
jaar geleden.
Israël krijgt zijn eigen Madurodam. Geïnspireerd
door het Haagse succes start nabij Jeruzalem na de
winter de bouw van 'Park Mini Israël'.
Het miniatuurpark moet voor toeristen een soort in
teractieve reisgids zijn, waar zij inspiratie kunnen
opdoen voor een bezoek aan de 'grote' Israëlische at
tracties. Bovendien krijgen zij een voorproefje van
plaatsen die niet in de reisschemas zijn opgenomen.
Daarnaast zal het themapark door middel van mo
derne technieken en speciale effecten het leven in Is
raël schetsen: van heftig 'dawenende' (in gebed heen
en weer bewegende) ultra-orthodoxe poppetjes bij de
Klaagmuur tot bovendrijvende snorkelaars in Eilat,
bungy-jumpers aan de kust en reizigers die met hun
jeep in de woestijn van Judea plotseling te maken
krijgen met overstromingen.
Het idee voor Mini Israël ontstond elf jaar in Neder
land. De jonge ondernemer Eran Gazit bezocht in
1986 als toerist Madurodam, raakte ervan in de ban
en maakte enthousiast plannen voor een soortgelijk
project in Israël.
Nauwe samenwerking
Vanaf dat moment bestaat er nauwe samenwerking
tussen Park Mini Israël en Madurodam. De moeder
aller miniatuursteden adviseert de Israëli's in vrijwel
alles: van de bouw van de modellen tot de aanleg van
vliegvelden en rijdende treinen. Zo was het Israëli
sche team enkele weken geleden nog in Den Haag om
te leren hoe de Madurodamse tuiniers de miniatuur-
bloemen, -planten en -bomen in de tuintjes verzor
gen. Den Haag komt regelmatig in Israël poolshoog
te nemen.
Desondanks werken de Israëli's voornamelijk met
technieken waar de bouwers van Madurodam in het
mechanische tijdperk slechts van konden dromen. In
het Mini Israël-kantoor in Kibboets Nachshon ge
schiedt het ontwerpen van de modellen bijna volle
dig computergestuurd. Computers lezen het fotoma
teriaal van de bouwwerken in en zetten het om in ar
chitectonische plannen.
Robots snijden vervolgens de samen te voegen pane
len uit kunststof, een methode die garant staat voor
een op alle punten perfecte reproductie van het des
betreffende object. „Voorlopig leren we nog van Ma
durodam", merkt Joni Shapiro van het park dan ook
op, „maar in de toekomst zal Madurodam zeker nog
kunnen leren van ons."
Multi-media
Bovendien willen de architecten van Mini Israël de
computer niet alleen op de ontwerptafel gebruiken.
Multi-mediatechnieken moeten de bezoeker een toe
gevoegde 'edutainment'-waarde bieden die uniek
voor dit specifieke miniatuurpark is.
De pelgrim die in Jeruzalem al op zijn knieën de Hei
lige Grafkerk is binnengetreden, zal in het minia
tuurpark kunnen ervaren hoe de kerk zich vanaf de
vierde eeuw heeft ontwikkeld en wat er zich bevindt
in de nisjes en de vertrekken die niet voor het publiek
openstaan. En wie altijd al aan de kruistochten mee
heeft willen doen, zal te zijner tijd in zijn spijker
broek door de virtuele ridderwereld kunnen dwalen.
Mini Israël opent naar verwachting eind 1999 in Lat
run, een plaatsje op de route van vliegveld Ben Gu-
rion naar Jeruzalem. Het park hoopt zo nog te profi
teren van de naar verwachting vijf miljoen pelgrims
en toeristen die in het jaar 2000 over deze weg zullen
komen. Daarnaast verwachten de initiatiefnemers
jaarlijks enkele honderdduizenden Israëlische be
zoekers.
En, geheel conform het Madurodamse concept, zal
ook in het toekomstige Park Mini Israël de jeugd
naar alle waarschijnlijkheid de lakens uitdelen. Het
idee middelbare schoolkinderen uit hun midden een
burgemeester en een gemeenteraad te laten kiezen,
heeft de „volledige aandacht" van de bedenkers van
het project, (anp)
EVEN PIEKEREN
Plakjes korstdeeg - appelen - kaneelsuiker - amandelspijs.
Laat plakjes korstdeeg ont
dooien. Schil de appelen en boor
het klokhuis.
Plaats de appel op het korst-
plakje en vul de holte op met ka
neelsuiker en een stukje aman
delspijs. Vouw het korstplakje
dicht.
Bestrijken met eigeel en rol de
bol half door de suiker.
Plaats de bollen op een oven
plaatje en bak ze in een warme
oven goudbruin in 20 minuten.
x y
Horizontaal:
1. Aanvang; 5. vervoermiddel; 8.
festijn; 12. buidel; 13. kostuum-
stof; 16. clown; 17. dwarsmast;
18. heester; 19. leesbundel; 21.
bevel; 22. koorhemd; 24. keuken
gerei; 26. insecteneter; 28. zang
stem; 30. soort; 31. rivier in
Schotland; 32. getal; 35. kipkar
retje; 37. getijde; 38. bolwerk; 39.
jongensnaam; 40. soort steen
kool; 42. plaats in de V.S.; 45. lof;
46. bewonderaar; 48. strafwerk
tuig; 49. koninklijke aanspreekti
tel; 51. koets; 53. rivier in
Duitsland; 55. voorzetsel; 56. eet
lust; 58. drinkgerei; 60. voorzet
sel; 61. plaats in Duitsland; 63.
met ogieven (bouwk.); 65. lof
dicht; 66. keukengerei; 67. loop
vogel; 68. doopmoeder.
Verticaal:
1. Zandstrook langs de zee; 2.
communicatiemiddel; 3. spil; 4.
insect; 5. deel van een huis; 6. bij
woord; 7. sierheester; 8. sprook
jesfiguur; 9. voegwoord; 10.
volksoverlevering; 11. spijl; 14.
teer; 15. zandheuvel; 18. stort
1
2
3
6
9
10
11
12
W
,3
14
15
17
20
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
38
39
40
41
42
43
44
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
■65
60
61
62
64
66
68
JP 70
plaats; 20. maal; 23. kapper; 25.
gemalen biefstuk; 27. geklepper;
29. rivier in Italië; 31. bloedgever;
33. lof; 34. opening; 35. boogbal;
36. kunsttaal; 40. couvert; 41.
houten gebouw; 43. gebak; 44.
deel van een breuk; 46. bedel
monnik; 47. tamelijk; 50. honing
bij; 51. wig; 52. groente; 54. koe
rier; 57. koker; 59. bergweide; 62.
heilige; 64. familielid; 65. deel
van de bijbel.
SUSKE EN WISKE: DE VOGELS DER GODEN
Oplossing cryptogram
van zaterdag
Horizontaal: 5. Zijspannen; 6. bak
beest; 10. gul; 11. neerpennen; 12.
zendamateur; 13. zet; 15. stalen; 17.
Uitgeest; 18. leest; 19. knaller; 21.
lagerhuis; 23. Adelboden.
Verticaal: 1. Wijsbegeerte; 2. spek
glad; 3. ondernemingsraad; 4. pers
centrum; 7. spruiten; 8. ons; 9.
tegenspel; 14. besluiten; 16. leer;
20. beeld; 22. hoos.
HEINZ
De jaarwisse
ling belooft er
een te worden
met veel wind
en mogelijk
ook regen.
Vooral de har
de westenwind
kan een echte
spelbreker
worden bij di
verse festivitei
ten tijdens de
nacht van oud
op nieuw. Van
daag is van het
onstuimige
weer nog wei
nig te merken.
We profiteren
namelijk van
een klein ge
bied met rustig
weer. De regen
van afgelopen nacht is weggetrokken en de stevige wind is afgeno
men. Daarvoor in de plaats hebben we af en toe wat zon en meest
droog weer. De westelijke wind voert zachte lucht aan zodat het on
geveer 7 graden wordt. Morgen krijgt een diepe depressie grip op
het Nederlandse weer. De wind trekt aan en de bewolking krijgt de
overhand. Vooral later op de dag regent het soms. Ook woensdag en
donderdag regent het waarbij de wind krachtig tot stormachtig
wordt. De temperatuur blijft aan de zachte kant.
lagedruk
regen
zonnig
k hagel
warmte I
front
koufront H hogedruk
■je* onweer
opklaringen
wind
richting
-1000- luchtdruk in
hecto pascal
Weerrapporten 28 december 19 uur
Amsterdamregen8 gr
De Biltregen7 gr
Deelenniet ontvgr
Eelderegen7 gr
Eindhovenregen7 gr
Den Helderregenbui8 gr
Rotterdamregen8 gr
Twentezwaar bew6 gr
Vlissingenregen7 gr
Maastrichtzwaar bew6 gr
Aberdeenonbewolkt7 gr
Athenehalf bew14 gr
Barcelonalicht bew11 gr
Berlijnregen6 gr
Boedapestregen7 gr
Bordeauxlicnt bew12 gr
Brusselzwaar bew6 gr
Cyprusregenbui17 gr
Dublinhalf bew7 gr
Frankfurtzwaar bew7 gr
Genèvelicht bew7 gr
Helsinkizwaar bew-6 gr
Innsbrucksneeuw4 gr
Istanbulhalf bew12 gr
Klagenfurtzwaar bew2 gr
Kopenhagenzwaar bew4 gr
las Palmaslicht bew22 gr
Lissabonregen15 gr
Locarnoonbewolkt8 gr
Londenhalf bew8 gr
Luxemburgzwaar bew4 gr
Madridzwaar bew8 gr
Malagalicht bew16 gr
Mallorcalicht bew16 gr
Maltaregen15 gr
Moskouregen2 gr
Münchenzwaar bew4 gr
Niceonbewolkt15 gr
Oslozwaar bew0 gr
Parijszwaar bew4 gr
Praagzwaar bew5 gr
Romeonbewolkt13 gr
Splitniet ontvgr
Stockholmsneeuw-2 gr
Warschaulicht bew4 gr
Wenenzwaar bew6 gr
Zurichzwaar bew5 gr
Bangkokonbewolkt35 gr
Buenos Airesonbewolkt22 gr
Casablancaonbewolkt17 gr
Johannesburgzwaar bew29 gr
Los Angelesonbewolkt14 gr
New Orleanszwaar bew11 gr
New Yorkhalf bew3 gr
Tel Avivonbewolkt21 gr
Tokyozwaar bew15 gr
Torontolicht bew-2 gr
Tuniszwaar bew14 gr
Vancouverregen5 gr
Weersvooruitzichten van het KNMI, gemiddeld over Nederland:
voor
zonneschijn
in proc.:
neerslagkans:
minimumtemp.:
middagtemp.:
wind:
(Windrichting en windsnelheid gelden voor overdag boven open gebieden)
maandag
dinsdag
woensdag
donderdag
vrijdag
30
10
20
20
30
30
50
70
80
50
-
3
5
4
5
7
6
8
7
6
W 4
ZW4
W 6
ZW7
W 6
VANDAAG/ Zon op: 08.48. Zon onder: 16.35. Maan op: 08.02. Maan onder: 16.54. MORGEN/ Zon
op: 08.48 Zon onder: 16.36. Maan op: 08.55. Maan onaer; 17.56.
VANDAAG/ Bath 02 47-15.05. Dordrecht: 04 04-16 13 Hansweert 02 19-14.37. Hoek van Holland:
02.11-14,36. Terneuzen: 01.48-14.06. Vlissingen: 01.27-13.45. MORGEN/ Bath: 03.29-15.46. Dord
recht: 04 34-16.55. Hansweert: 02.59-15.15 Hoek van Holland: 02.51-15.08. Terneuzen: 02.26-14.45.
Vlissingen: 02.07-14 25.
Groot-Brittannië en Ierland'
Maandag van het westen uit
wolken, regen en veel wind
Dinsdag onstuimig en nat met
kans op storm. Middagtempe-
ratuur van 5 graden in het oos
ten van Engeland tot 12 jn
West-Ierland, dinsdag nos
zachter.
België en Luxemburg: Maan
dag nog af en toe zon, maar
ook een enkele bui. Dinsdag
van het westen uit regen en
veel wind. Middagtempera-
tuur ongeveer 6 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Wisselend bewolkt en een en
kele bui. Dinsdag van het wes
ten uit veel wolken, regen en
uiterst winderig. Langs de
kust stormachtig. Middagtem-
peratuur van 3 graden in het
oosten tot 12 in Bretagne
dinsdag zachter.
Zuid-Frankrijk: Maandag
eerst nog zon, maar in het wes
ten later regen. Dinsdag overal
bewolkt en van tijd tot tijd re
gen. Veel wind. Middagtempe-
ratuur van 12 in het westen tot
4 in het noordoosten.
Portugal: Maandag aan de be
wolkte kant en af en toe regen.
Dinsdag opklarend en droog.
Middagtemperatuur aan de
kust van 13 graden bij Porto
tot lokaal 17 in de Algarve.
Spanje: Maandag plaatselijk
veel wolken en regen. In de
loop van dinsdag geregeld zon
en veel droger. Aan de ooste
lijke costa's nog wel buiig.
Middagtemperatuur aan de
costa's van 14 graden bij Bar
celona tot bijna 20 rond Mala
ga-
Canarische Eilanden: Maan
dag in het noorden wolken en
een enkele pittige bui, naar
het zuiden toe wat betér. Dins
dag zonnige perioden en
droog. Middagtemperatuur
rond 25 graden.
Mallorca en Ibiza: Nogal be
wolkt en buiig. Later op de
dinsdag verbeterend. Middag
temperatuur rond 15 graden.
Italië: Maandag geregeld zon
en op de meeste plaatsen
droog. Dinsdag van het noord
westen uit nieuwe buien.
Maxima in het noorden tussen
5 en 10 graden, in het zuiden
tussen 10 en 15.
Griekenland en Kreta: Wissel
vallig met veel buien en veel
wind. Dinsdag enkele opkla
ringen en rustiger. Middag
temperatuur vlak aan zee rond
14 graden.
Duitsland: Vrij rustige dagen
met wolkenvelden en een en
kele (winterse) bui. Later op
de dinsdag in het westen meer
wind en kans op regen. Mid
dagtemperatuur meest tussen
0 en 4 graden.
Zwitserland: Maandag bijna
overal droog en kans op zon.
Dinsdag bewolkt en er valt
sneeuw. Middagtemperatuur
oplopend naar 5 graden.
Oostenrijk: Vrij rustig met
wolkenvelden en mogelijk wat
lichte sneeuw. Ook wel zon.
Maxima in de dalen iets boven
nul.
ONTDEK DE VERSCHILLEN
•uaAoq jsais 'siniu 'uiajj 'jaiuiua jseeu 'sejdjajeM 'japuosiipaj 'jatsuaA uj 'jooq 's>|U!| ua>||OM 'jsjoq do ijuii
Of EEf PAS- KO/ET fZDKP L/ET
MA/V/JETJE EE/V£> WEEfiZ
TE&E/V
ALLES &OEE>, EE/V&
VfZVLV S/V X-//VDEEE/V o'ófC ALLES
&OEO f
„JA A/Oaf ZEETEE/Vf> /V/KS
TE ArLAtSE/V
,,AiCK>/ ZO
Al
-TBVgEOEA/ LOOF7- kTOFV
sV\AA/A/£rj£ VSRP&Z
J-
-r
_T --
Door Nico Schapendonk
Raamsdonksveer - „Geen
paniek?! De enige stewar
dess die wij zagen was volle
dig in shock. Ze kon niets
meer. Ze stond alleen maar
te trillen." Sandy van
Bruchem uit Raamsdonks
veer en haar vriend Rob van
Seeters uit Geertruidenberg
zaten in de Transavia 757 die
in de kerstnacht van de lan
dingsbaan vloog op Schip
hol. Ze ergeren zich aan de
manier waarop de Transa-
via-directie doet alsof alles
eigenlijk volgens het boekje
is verlopen.
Thuis, in Raamsdonksveer,
heeft Van Bruchem (24) een
brief liggen van de directie van
Transavia. Daarin biedt presi
dent-directeur P. Legro zijn ex
cuses aan, maar vertelt hij ook
dat het personeel zich van zijn
beste kant heeft laten zien.
De Veerse maakt zich steeds
weer druk over die brief. „Ze
doen zo laconiek over dat onge
luk. Alsof het een simpel schui-
vertje was, maar dat vliegtuig is
gewoon gecrashed," vertelt
Sandy, in het dagelijkse leven
buitengewoon opsporingsamb
tenaar van het politieteam
Geertruidenberg Made.
„Ja, en we hadden maar een
paar meter verder moeten door
schuiven of het was een wereld
ramp geworden," beseft de ne
gentienjarige servicemonteur
Van Seeters zich.
„En dan heeft die directeur het
over 'goed getraind personeel'.
Daar kan ik me nog kwaad over
maken. Toen het nodig was
deed het boordpersoneel name
lijk niets. Pas buiten zag ik een
van de stewards iemand helpen.
Maar in het vliegtuig zelf was
het ieder voor zich. Er was wel
degelijk sprake van paniek,"
zegt Sandy, die Transavia nog
op het gedrag van het cabine
personeel wil aanspreken.
Rob en Sandy zijn nu weer een
paar dagen terug en eigenlijk
begint nu pas door te dringen
Amsterdam (anp) - Het vijfjarig:
Saeed vertrok gisteren vanuit Ba
het Academisch Medisch Centri
zocht in verband met een afwijk
buik.
Zij kwam naar Nederland met
het IJslandse vliegtuig dat eer
der deze week in de Iraakse
hoofdstad Bagdad geschenken
en medicijnen voor zieke kinde
ren heeft afgeleverd.
In eerste instantie gaat het om
het stellen van een diagnose, al
dus een woordvoerder van het
AMC.' Als behandeling mogelijk
Rijswijk (anp) - De meer dan
een half miljoen moslims in
Nederland gaan morgen of
woensdag de vastenmaand
ramadan in. Van zonsopgang
tot zonsondergang mogen ze
niet eten, drinken, roken en
vrijen, 's Avonds en 's nachts
mogen ze zich te goed doen
aan feestelijke maaltijden.
Het precieze begin van ramadan
hangt af van het tijdstip waarop
de nieuwe maan wordt waarge
nomen. Door verschillende
weersomstandigheden kan de
negende maand van de islamiti
sche kalender in het ene land
eerder of later beginnen dan in
een ander land. Het suikerfeest
(id al-fitr) markeert het einde
van ramadan.
Moslims zien het vasten als een
teken van dankbaarheid jegens
God en als een uiting van solida
riteit met de armen. De profeet
Mohammed heeft de weldadig
heid van vasten in verheven ter
men verwoord.
Zieken, ouderen en menstrue-
lende, zwangere of zogende
vrouwen hoeven niet te vasten.
e Unie van Marokkaanse Mos
lim Organisaties in Nederland
undt de zieken onder haar ach-
ei ban op het hart om vooral het
ac vies van de huisarts te volgen.
°k als het van de dokter niet
hag, willen veel moslims toch
hajlen W8e' secre^ar's A- Bel-
|h de moskeeën is het tijdens de
ramadan extra druk. De meeste
amitische gebedshuizen in
Nederland stellen hun directe
uren van het begin van de vas-
nmaand op de hoogte en vra
gen om begrip voor eventuele
overlast.
z
A
b
d
i
0
z
t
d
1
b
n
0
z
b
1
d
z
t
I
a
I
c
d
v
D
1
c
I
i
k
j
i
c
1
i
