IIJK
CIS
{LAND
iHilutinovic
president
van Servië
LAATSTE LOTEN!
iravans
\Wie mag er dit keer de Geboortekerk schoonmaken?
Nieuwe geweldsgolf
Tsjetsjeense grens
EL
ÏDËRHÖUD
KARAITES
Britse vleesindustrie
ingrijpend gesaneerd
I
Gehandicapten-protest bij Downing Street
Koop nü uw Oudejaarsloten.
BUITENLAND
A4
De Block
314-361841
- 56 30 85
SPECIALIST
iING
WONINGEN
/ISERING -
:RINGEN
)ENEN -
520 54
ORTENTEN
.CESSÖÏRËS
{echts vecht uitslag aan
)orlog in
Somalië op
papier
[beëindigd
Charmant
Economie
Fayed wellicht
toch Brits
staatsburger
Handgemeen
Muur
DE STEM
COMMENTAAR
135,- per persoon
I® STEM
I I I II
DINSDAG 23 DECEMBER 1997
f Kruiningen
Perkpolder
Y# ♦- WALTHER DE BLOCK
Clinge
Richting
België
31 20 58
NVM
MAKELAAR
7EHNEUZEN
Axolsestraal 165
lei. 0115-613857
ST. JANSTEEN
la|60iai4-'3130«1
ijn ook aanwezig op
de auto- en
antiesalon te Axel-
IjoorErwin Tuil
Iplapest - De Joegoslavische president Milosevic heeft zijn
Lacht in de republiek versterkt met de verkiezing van zijn ver-
Iwwensman Milutinovic tot president van Servië.
Londen - De Britse regering
heeft een ingrijpende sanering
aangekondigd van de natio
nale vleesindustrie. Ze wil
oudere veeboeren met ver
vroegd pensioen sturen.
Dat is volgens landbouwminister
Cunningham stukken goedkoper
dan het kunstmatig in leven hou
den van de sector met een jaar
lijkse subsidie van vijf miljard
gulden. De bewindsman stelde
niettemin nog eens 270 miljoen
gulden extra beschikbaar voor
boeren wier inkomen drastisch is
gedaald als gevolg van de jongste
vleescrisis. Die wordt mede ver
oorzaakt door de Europese vlees-
ban en de hoge waarde van het
Britse pond.
Het leeuwendeel van de subsidie
zal overigens uit Brussel moeten
komen. Cunningham kondigde
ook een onafhankelijke onder
zoekscommissie aan die moet
rapporteren over de BSE-crisis.
De centrale vraag is hoe die kon
ontstaan. Meer dan 20 mensen
zijn gestorven aan de nieuwe
vorm van de ziekte van Creutz-
feldt-Jakob die wordt veroor
zaakt door het eten van vlees van
gekke koeien.
Ijl vier keer stemmen in drie
jaanden tijd zijn de Serviërs
f verlost van hun presi-
JSvêrkiezingen. De federale
Unster van Buitenlandse Zaken
plan Milutinovic kreeg uitein-
jfiijk 58,6 procent van de stem-
i en mag zich uitgeven als
jjdent van Servië. Milutinovic
|j nu minister van Buitenlandse
i van Joegoslavië. Zijn te-
kandidaat, de ultra-nationa-
isjVoljislav Seselj behaalde 38,1
:ent.
s verwacht, liep ook de vier-
Lstemronde uit op een farce. De
^huldigingen van stembus-
iiude overschaduwen de verkie-
®g van Milutinovic. „De marge
assen de kandidaten is behoor-
tjk,maar geflatteerd", aldus een
liplomaat in Belgrado. Vooral
adat de vereiste vijftig pro-
Bitshorde nipt is gehaald met
lit,52. Die halve procent kan een-
jroudig bij elkaar gesjoemeld zijn
Cairo (afp/anp) - De voor-
lamste Somalische facties
litbben gisteravond tijdens
sn plechtigheid in Caïro een
«reenkomst getekend die
leen einde moet maken aan de
s jaren durende burgeroor-
i
onderschrijven de vorming
|an een federale staat in Somalië
abeloven de vijandelijkheden te
rken.
i overeenkomst is onder meer
[ftekeiid door Ali Mahdi Mo-
med en Hussein Mohammed
Eerdere akkoorden lie-
a stuk wegens onder meer de
perzoenlijke houding van met
ede familie Aideed. Alle on-
aars verplichten zich tot
staakt-het-vuren en het
len van de strijdgroepen,
i een nationale vergadering
fnBaidoa het akkoord van Caïro
it goedgekeurd,
taalië is vrijwel het enige land
i Afrika dat qua taal en bevol-
Big homogeen is samengesteld,
ferschillende clans en subclans
i evenwel al jaren een ver-
strijd. Het noordwesten
t zich afgescheiden als So-
i is geen partij op de
conferentie in Caïro
jt sinds 12 november onder aus-
n van de Egyptenaren plaats
met de van tevoren gevulde stem
bussen waarvan op zondag mel
ding werd gemaakt.
Seselj erkende gisteren zijn ver
lies maar weigerde het opkomst-
cijfer te accepteren. In de prak
tijk zal dat weinig gevolgen heb
ben. De kiescommissie verklaar
de de verkiezingen geldig en
daarmee kan Seselj weinig an
ders meer aanvangen dan een on
derzoek te eisen in het Servische
parlement.
Milutinovic geldt in diplomatieke
kringen als een 'charmant minis
ter' die altijd goed is voor een
'vriendelijk onderhoud'. Inhou
delijk echter vertolkt hij het
standpunt van Slobodan Milose
vic die sinds afgelopen zomer
president van de Joegoslavische
Federatie is.
Evenals de vorige socialistische
kandidaat Zoran Lilic komt
Milutinovic uit de steeds beperk
ter wordende kring van Milose-
vic-getrouwen en oude apparats
jiks. Voordat hij aantrad als mi
nister van Buitenlandse Zaken,
was hij ambassadeur in Athene.
Van zijn presidentschap hoeft
weinig sensationeels te worden
verwacht. 'Een perfecte mario
net', noemt een Westerse diplo
maat Milutinovic. „Hij heeft de
afgelopen jaren geen enkel bewijs
geleverd voor onafhankelijk ge
drag." De man op de achtergrond
met de touwtjes in handen blijft
Milosevic.
Milutinovic moet een nieuw
hoofdstuk in het Milosevic-era
inluiden. Het land verkeert in
zware economische omstandig
heden die verder verslechteren
door een verlenging van de inter
nationale sancties tegen Servië
en Montenegro. De werkloosheid
bedraagt 60 procent en de over
heid kan al maanden geen sala
rissen en pensioenen meer beta
len. Het is nu aan Milutinovic om
met privatisering van staatsei
gendommen dat geld te verdie
nen. Ondanks de beschuldigingen
van fraude is het Westen eigen
lijk blij met de overwinning van
Milutinovic. Een overwinning
van Seselj zou de Westerse bond
genoten zeer slecht zijn uitgeko
men, omdat die een verklaard te
genstander is van de Bosnische
vredesakkoorden. Van Milutino
vic wordt een grotere meegaand
heid verwacht ten aanzien van de
Dayton-akkoorden. Niet omdat
hij dat wil, maar omdat het voor
Milosevic een noodzakelijkheid is
geworden. De pariastatus wurgt
hem langzaam.
(ADVERTENTIE)
Er zijn nog loten voor de Oudejaarsloterij, dus u kunt nog multimiljonair worden. Wacht alleen
O" niet te lang, want het aantal loten is beperkt en het loopt storm. Trekking 31 december.
Londen (rtr) - De omstreden
zakenman van Egyptische
afkomst Mohamed al-Fayed
heeft weer hoop dat hij zijn
jarenlange strijd voor een
Brits paspoort kan winnen.
Minister Straw van Binnen
landse Zaken zei gisteren
dat de regering de gerechte
lijke weigering ongedaan
maakt. Al-Fayed is eigenaar
van het grootwinkelbedrijf
Harrods en vader van Dodi
al-Fayed die 31 augustus
met prinses Diana veronge
lukte.
l Pljjestijnse man verwijdert een olielamp uit de Geboorte-
I lino lU om hem piekfijn in orde te maken voor de vie-
welk T Yerstïr"s- Sinds jaar en dag wordt er gekibbeld over wie
Griek lan 6 ermay s°hoonmaken. De katholieken, de
ttodr S"°r Xen' e Armeens-orthodoxen, de Koptisch-or-
recht'Xen' e yrisch-orthodoxenalle richtingen willen hun
I en zo veel mogelijk doen gelden. foto reuter
Door Laura King (ap)
Bethlehem - Normaal is er
misschien niet zo heel veel
van te merken, maar met de
grote schoonmaak rond
Kerstmis wordt duidelijk
dat de grote geloofsgemeen
schappen die zo zusterlijk de
Geboortekerk in Bethlehem
met elkaar delen, in feite
niet zo goed met elkaar kun
nen opschieten.
De Geboortekerk, gebouwd
over de grot waar Christus zou
zijn geboren, wordt gedeeld
door drie belangrijke christelij
ke groeperingen: de Rooms-
Katholieke Kerk, de Grieks-Or
thodoxe en de Armeens Ortho
doxe, die elk hun eigen hoeken
hebben. Verschillende kleinere
denominaties, waaronder de
Koptische en de Syrisch Ortho
doxe Kerk, mogen er ook dien
sten houden. De kerk wordt
jaarlijks bezocht door duizen
den pelgrims. De met kaarsen
verlichte basiliek is jaarlijks
met Kerstmis het middelpunt
van de wereld. Ook dit jaar
wordt er weer een nachtmis ge
houden die op het Kribbeplein
voor de kerk is te volgen op een
groot videoscherm.
De verschillende geloofsge
nootschappen liggen herhaal
delijk met elkaar overhoop over
het onderhoud van de kerk. Het
is een strijd die met de jaarlijk
se grote schoonmaak rond
Kerstmis een hoogtepunt heeft.
Volgens Daniel Rossing, een
voormalig ambtenaar van het
Israëlische ministerie van Ge
loofszaken die veertien jaar
lang als bemiddelaar in de Ge
boortekerk diende, is deze
schoonmaak meer een territo
riale zaak dan een kwestie van
hygiëne. „Het gaat er niet zo
zeer om de kerk schoon te ma
ken, het gaat om het verkrijgen
van zeggenschap over bepaalde
gebieden", aldus Rossing.
In de tijd dat Rossing aan de
kerk verbonden was - hij stopte
in 1988 - waren vreedzaam ver
lopende feestdagen uitzonder
lijk. In 1980 kwam het verschil
lende keren tot een handgemeen
toen een kerkgenootschap een
deel van de kerk probeerde
schoon te maken dat werd op
geëist door een andere groep. In
andere jaren waren er ingewik
kelde diplomatieke manoeuvres
achter de schermen nodig om te
voorkomen dat het tot een
openlijke zeepsopoorlog zou
komen.
Ofschoon er nu al enkele jaren
een bestand in acht wordt geno
men, kunnen de onderhuidse
spanningen elk moment weer
tot uitbarsting komen, zegt pa
ter Jerome Muphy-Ó'Connor,
een rooms-katholieke bijbel-
vorser.
„Alles wat er voor nodig is, is
een agressieve persoonlijkheid,
of een klein beetje onbegrip, en
dan wordt de zaak weer in be
weging gebracht." De Pales-
tijnen die sinds kort de baas
zijn in Bethlehem en andere
stadjes op de westelijke Jor-
daanoever, proberen dit jaar in
stilte te voorkomen dat de grote
schoonmaak ontaardt in een
matpartij. Maar de Palestijnen
zijn betrekkelijke nieuwkomers
in de slangenkuil van de Ge
boortekerk.
Het conflict gaat ver terug.
Rondom het jaar 333 liet keizer
Constantijn op deze plek voor
het eerst een kerk bouwen. Het
gebouw raakte echter zo zwaar
beschadigd bij de opstand van
de Samaritanen dat het werd
gesloopt en in de zesde eeuw
werd vervangen door een nieu
we kerk.
In de twaalfde eeuw, ten tijde
van de Kruistochten, werkten
alle christelijke groeperingen
samen bij een grote renovatie.
Hiermee bereikte de kerk waar
schijnlijk het hoogtepunt van
zijn grandeur: met zijn rijen
glimmende pilaren, witte mar
meren wanden en spectaculaire
mozaieken.
Maar, zo zeggen historici, vanaf
de dertiende eeuw ging het
bergafwaarts met de kerk. De
schisma's tussen de christelijke
gemeenschappen werden bre
der en veelvuldiger. Sommigen
menen dat een controverse in de
negentiende eeuw, over de ver
dwijning van een zilveren ster
uit de grot, mede heeft geleid
tot de Krimoorlog.
In 1929 hadden de Britten zo
genoeg van de onderlinge strijd
dat ze een geheim memo opstel
den over de jurisdictie over de
heilige plaatsen in en om Jeru
zalem. Het document is nog
steeds grotendeels van kracht.
Tot op de laatste kandelaar is
het bezit van de verschillende
geloofsgenootschappen in de
kerk vastgelegd.
Ondanks deze gedetailleerde
bepalingen blijken er toch nog
gaten te zitten in de regelge
ving. Nog steeds zijn er territo
riale geschillen over een muur
rondom de ronde trap die van
uit de kerk naar de grot leidt,
over een paar balken in het dak
en over het noordoostelijke
dwarsschip, zegt Rossing.
Geen van de priesters die in de
kerk aanwezig is, zal een
nieuwsgierige bezoeker veel
vertellen over de geschillen.
Buitenstaanders kunnen de
conflicten afdoen als kleinzielig
gekibbel, maar Rossing, die nu
aan het hoofd staat van een
particuliere organisatie ter be
vordering van religieuze tole
rantie, kan er wel begrip voor
opbrengen. „Ze hebben alle
maal een lange geschiedenis
waarin ze minderheden waren
en een zware overlevingsstrijd
moesten leveren", zegt hij. „Ze
hebben het idee dat het het ein
de betekent als ze een centime
ter toegeven. Voor hen is het
geen centimeter, maar een hele
wereld."
Londen (anp/rtr) - Gehandi
capten hebben gisteren verf
gegooid naar de hekken van
de ambtswoning van de Britse
premier Blair uit protest tegen
de plannen om op de uitkerin
gen te bezuinigen.
De politie arresteerde ongeveer
tien personen. Gehandicapte ar
restanten werden in hun rolstoe
len omzichtig opgetild en in ge
reedstaande politiebusjes wegge
voerd. Sommige demonstranten
hadden zich anderhalf uur aan de
hekken geketend bij de toegang
tot Downing Street. Andere beto
gers gooiden rode verf naar de
hekken.
De betogers, verenigd in de groep
Directe Actie van Gehandicap
ten, schreven met verf tevens
'Blairs Bloed' op het trottoir uit
protest tegen de hervorming van
de sociale uitkeringen. 'Tony, To
ny, schaam je', riepen ze de pre
mier, die een spreekbeurt hield in
het noorden van het land, toe.
Elders begon de Britse Nationale
Federatie van Blinden een
'Scrooge'-campagne tegen de be
zuinigingen. Scrooge is de vrek
uit het kerstverhaal van Charles
Dickens die met Kerstmis tot in
keer komt. Alle gehandicapten
zouden graag werken, maar de
realiteit is dat slechts een fractie
van de 6,8 miljoen gehandicapten
dit zou kunnen, zei de belangen
vereniging.
De bezuinigingsplannen kosten
de Britse Labourregering veel
steun van kiezers en partijleden.
Zelfs minister van Onderwijs
Blunkett heeft in een brief aan
minister Brown van Financiën
zijn 'ernstige bezorgdheid' uitge
sproken over de bezuinigingen.
Blunkett, wiens standpunt extra
zwaar weegt omdat hij blind is, is
een invloedrijk lid van het kabi
net.
Eerder deze maand brak een op
stand van Labour-afgevaardig-
den uit toen 47 parlementsleden
stemden tegen bezuinigingen op
uitkeringen aan alleenstaande Gehandicapten ketenen zich vast aan de hekken bij Downing Street in Londen uit protest tegen
moeders. kortingen op hun uitkering. foto reuter
NEDERLAND baadt in weelde. Voorde kerstdis alleen wordt ruim twee
miljard gulden uitgegeven. Per hoofd van de bevolking betekent dit
een gemiddelde van 135 gulden. En dan te bedenken dat niet elke Ne
derlander zich aan de kaviaar en Chateau Petrus zet. Zuigelingen, ou
den van dagen, zieken en diegenen die op Kerstmis werken zal het niet
lukken een zo kostbaar en copieus diner naar binnen te werken. Om
over de minderbedeelden nog maar te zwijgen.
Een standaard Nederlands gezin van vader, moeder en twee op
groeiende kinderen besteedt, volgens de omzetgegevens van de mid
denstand, onder het hulst en engelenhaar een kleine achthonderd gul
den aan spijs en drank. In restaurants met een ster een bedrag, waar
voor goed gegeten en gedronken kan worden. En toch komt de gemid
delde Nederlander zelden in etablissementen van zulke allure.
Genieten luidt het moderne parool en daar is niets op tegen. Maar dat
het zulke decadente vormen aan moet nemen, is schokkend. De Neder
lander zoekt het niet langer in de vertrouwde rollade met echte room-
boterjus, maar in het buitenissige. Het vanuit exotische landen aange
voerde exclusieve, het exquise en kostbare. Dat is zelfs geen hedonisme
meer, maar zinloze verspilling.
Geld speelt geen rol meer, als het om feest en gezelligheid gaat. Zodra
datzelfde geld echter nodig is voor de gemeenschap, ter ondersteu
ning van naasten die het minder hebben of ter leniging van noden,
jüept de Nederlander anders. Dan is de belastingdruk te hoog, worden
er te veel subsidies verstrekt of zijn de uit de algemene middelen ver
strekte uitkeringen te luxueus. Het geld dient in eigen zak te blijven,
zodat het zonder veel nadenken uitgegeven kan worden aan coquilles,
blini's en aan weidelijk geschoten everzwijn. Een verontrustende kerst
gedachte.
BUITENLAND KORT
Palauskas wint in Litouwen
Vilnius - Bij de presidentsverkiezing in Litouwen heeft Arturas
Paulauskas de zes andere kandidaten ver achter zich gelaten.
Met 45 procent van de stemmen kon Paulauskas (44), een voorma
lige procureur-generaal, het pleit echter niet beslechten. Op 4 ja
nuari zal hij in een beslissende tweede ronde moeten uitkomen te
gen Valdas Adamkus, die met 28 procent tweede werd.
Jeltsin vandaag uit het ziekenhuis
Moskou - De Russische president Jeltsin kan vandaag het zieken
huis verlaten.
Naar eigen zeggen gaat hij dan meteen naar het Kremlin om weer
aan het werk te gaan. Jeltsin werd twee weken geleden opgeno
men wegens een ernstige virusinfectie aan de luchwegen.
Ex-dictators Zuid-Korea vrijgelaten
Seoul - De vorig jaar wegens hoogverraad veroordeelde ex-presi
denten van Zuid-Korea Chun Doo Hwan en Roh Tae-woo zijn
gisteren vrijgelaten uit de gevangenis.
Buiten het hoogverraad, nadat ze bij een coup in 1979 de macht
hadden gegrepen, waren ze verantwoordelijk voor de bloedige
onderdrukking van een opstand in de zuidelijke stad Kwangju,
waarbij zeker 200 mensen omkwamen. Ook werden ze veroor
deeld voor het aannemen van steekpenningen ter waarde van en
kele honderden miljoenen dollars. Een mensenrechtenorganisatie
in Zuid-Korea rea geerde teleurgesteld, omdat gewetensgevange
nen uit de tijd van Chun en Roh nog wel vastzitten.
'Duizenden doden in Rwanda'
Amsterdam - De afgelopen drie maanden zijn volgens een rap
port van Amnesty International in Rwanda honderden en moge
lijk duizenden doden gevallen onder de burgerbevolking.
Volgens Amnesty International is het Rwandese Tutsi-leger
schuldig aan het merendeel van de gevallen schuldig aan de
moordpartijen. Bij de slachtoffers gaat het voornamelijk om Hu
tu's die als gevolg van de genocide in 1994 naar het toenmalige
Zaïre waren gevlucht. Nadat de Zaïrese vluchtelingenkampen
door toedoen de rebellen van Kabila (de huidige Congolese presi
dent) met steun van het Rwandese leger waren ontruimd, keerde
een deel van de Hutu-extremisten terug naar het noorden van
Rwanda. Sindsdien worden veel van hun acties door het leger met
harde hand de kop in gedrukt.
Krause junior krabbelt terug
Bonn - De Duitse ex-dienstplichtige Christian Krause (21), zoon
van de Duitse oud-minister Günther Krause, heeft het grootste
deel van zijn beweringen over nazistische praktijken in het Duit
se leger teruggenomen of afgezwakt. Het afgelopen weekeinde
zorgde hij voor grote opschudding met zijn verhaal over regelma
tige neo-nazistische incidenten in zijn bataljon. Het meeste had
hij, zo meldde hij tijdens een spoedonderzoek waarbij meer dan
tachtig (ex-)militairen werden ondervraagd, van 'horen zeggen'.
Op dit moment onderzoekt het Duitse ministerie van Defensie of
er strafrechterlijke stappen moeten worden ondernomen.
Russisch toestel gedwongen tot landing
Bagdad - Een Russisch vliegtuig met Russische parlementariërs
en hulpgoederen aan boord is gisteren op weg naar Irak tot lan
den gedwongen in Iran. Iraakse functionarissen wachtten ver
geefs op het toestel en zeiden dat de Iraniërs het toestel hebben
tegengehouden.
Levenslang geëist tegen Carlos
Parijs - De Franse openbare aanklager heeft gisteren levenslang
geëist tegen de terrorist ülich Ramirez Sanchez (beter bekend on
der zijn schuilnaam Carlos) wegens het doodschieten van twee
agenten en een informant. Het proces tegen de Venezolaan ein
digt vandaag na de pleidooien van zijn advocaten. Waarschijnlijk
tegen de avond maakt de jury, zes vrouwen en drie mannen, haar
uitspraak bekend.
Van onze correspondent
Moskou - Een groep zwaarbewapende strijders heeft gisteroch
tend aanvallen uitgevoerd op een Russische tankeenheid in het
stadje Boeinaksk en op een politiepost in de Russische deelre
publiek Dagestan, aan de grens met Tsjetsjenië.
Bij de acties vielen enkele doden
en gewonden, vijf rebellen zou
den zijn gearresteerd.
Het was de ernstigste uitbarsting
van geweld sinds Rusland en
Tsjetsjenië ruim een jaar geleden
een bestand sloten waarmee een
einde kwam aan een twee jaar
durende oorlog. Het Russische le
ger heeft zich eind 1996 uit
Tsjetsjenië teruggetrokken, maar
enkele strijdkrachten zijn nog
wel gestationeerd langs de gren
zen van de republiek.
Russische woordvoerders spra
ken over een 'gecoördineerde ac
tie'. Het totale aantal aanvallers
werd door Russische bronnen ge
schat op dertig tot honderd. De
bende, volgens het persbureau
Interfax bestaande uit Tsjetsje-
nen en Dagestani's, opereerde in
kleine groepjes van acht tot tien
man. De groepen waren gewa
pend met automatische geweren,
mitrailleurs en granaatwerpers.
De Tsjetsjeense leiding in Grozny
nam in scherpe bewoordingen af
stand van de 'provocatie'. Vol
gens eerste vice-premier Movladi
Oedoegov zitten niet nader ge
noemde 'derden', die het vredes
proces met Moskou willen torpe
deren, achter de aanval. Oedoeg
ov ontkende berichten dat de
Tsjetsjeense brigade-generaal
Chambijev, de commandant van
de Tsjetsjeense Nationale Garde,
bij de gevechten betrokken was.
Chambijev zou zich, volgens Rus
sische bronnen, onder de arres
tanten bevinden.