Industrie
investeert
in '98 fors
Opnieuw tegenvaller Mercedes: Smart kiepert ook om
Lage prijzen door halve eeuw zelfbediening
Raamsdonksveerse
uitgeverij is
mikpunt kritiek
VNU-topman Brentjens: 'Goed gevoel bij nieuwe aanwinst'
'We behoren nu
tot top in Europa'
Nutsbedrijven blijven achter
ECONOMIE
A6
ECONOMIE KORT
Nijmeegs bedrijf geeft 600 WAO'ers
werk
DAF 'Truck van het Jaar 1998'
NOS en uitgevers komen met sportblad
Philips breidt Raad van Bestuur uit
Luchtmacht verkoopt 8 Fokker-toestel
len
Kodak schrapt 6600 banen extra
Begaclaim en VvdE sluiten overeenkomst
Verkoop Makro bezorgt SHV kater
DB STEM
I I I I I
VRIJDAG 19 DECEMBER 1997
Hamburg (dpa/anp) - De
Smart, het kleine stadsautoo-
tje dat Mercedes samen met
l Zwitserse horlogefabri
kant SMH gaat maken, blijkt
ook niet bestand te zijn tegen
de zogenoemde elandtest.
Het 2,5 meter lange wagentje
kiept bij een extreme uitwijkma
noeuvre om.
pit heeft Nicolas Hayek, be
stuursvoorzitter van het Zwit
serse horlogeconcern SMH, be-
'esti8d'
SJffl zit samen met Mercedes in
MCC, de onderneming die de
Smart in het noorden van
Frankrijk maakt. De introductie
van de auto wordt een half jaar
opgeschoven naar het najaar van
1998. Het betekent de tweede
zivare tegenvaller voor Mercedes
in korte tijd. Kortgeleden zag de
Duitse autobouwer zich ge-
*Om aan te tonen dat een kleine stadsauto best ruim is maakte de
Duitse bondskanselier Helmut Kohl vorige maand een proefritje
met de Smart. foto reuter
dwongen de productie van de A-
klasse twaalf weken stop te zet
ten. Ook deze auto, de Baby-
Benz, bleek bij extreme uitwijk
manoeuvres te kunnen omslaan.
De wagen is inmiddels op een
aantal punten gewijzigd. Zowel
de A-klasse als de Smart zit in
een segment waar Mercedes
voorheen nooit actief was.
Bestuursvoorzitter Hayek, de
bedenker van het Swatch-horlo-
ge, verklaarde dat de wielen van
de Smart verder naar buiten
worden gezet om de problemen
te verhelpen.
De problemen met de A-klasse
waren aanleiding om de Smart
aan elke denkbare test te onder
werpen. „We willen een perfecte
auto en dan is het beter te wach
ten met de uitlevering," aldus
Hayek.
Volgens hem werkt ook het pro
ductiesysteem in de Smart-fa-
briek niet goed. Op het fabrieks
terrein, in het noorden van
Frankrijk, zijn ook enkele toele
veranciers gevestigd die direct
hun onderdelen de productiehal
insturen. MCC, de onderneming
van Mercedes en SMH die de
Smart maakt, heeft tot nu toe
hoog opgegeven van dit systeem.
Johann Thomforde, verantwoor
delijk voor het ontwerp van de
Smart, heeft de problemen voor
zich gehouden en moet opstap
pen. In 1996 werd hij voor het
ontwerp van de auto nog onder
scheiden als Europese ontwerper
van het jaar.
Jürgen Hubbert, bij Mercedes
verantwoordelijk voor perso
nenwagens, verklaarde gisteren
dat de kwaliteit van de auto nog
niet voldoet aan de eisen van
Mercedes en SMH. Hij zei dat er
wijzigingen aan het onderstel
zullen worden aangebracht, net
als bij de A-klasse is gebeurd.
Volgens het weekblad Der Spie
gel zou Hubbert niet meer zeker
zijn van zijn positie bij Merce
des. De problemen van de A-
klasse maakten zijn aanblijven
al onzeker.
Hij zou kunnen blijven als de
verbeterde versie van de auto
goed werd ontvangen, maar de
problemen bij de Smart veran
deren de situatie weer.
De vertraging van de productie
levert een schadepost op van
naar schatting 300 miljoen
mark.
MCC voert voor het tweeper
soons stadwagentje een opval
lende, duur ogende advertentie
campagne.
Voor de verkoop worden aparte,
futuristische verkooppunten ge
bouwd met enkele verdiepingen
en veel glas.
In Nederland komen er vier te
staan, die jaarlijks 5000 Smarts
denken te verkopen. Die doel
stelling lijkt inmiddels te zijn
achterhaald.
Voorburg (anp) - De industrie verwacht volgend jaar ruim 18
miljard gulden te investeren. Dat is slechts 2 procent minder
dan dit jaar. Dat blijkt uit een onderzoek van het Centraal Bu
reauvoor de Statistiek (CBS).
De investeringen over 1997 val
len 21 procent hoger uit dan in
1996 en bijna 2 miljard meer dan
in het vorige topjaar 1990.
Vooral de aardolie-industrie
dit jaar flink geïnvesteerd:
3,5 miljard gulden, een nog niet
eerder bereikt niveau. Het ko
mend jaar verwacht deze sector
100 miljoen gulden te investeren.
De chemie gaat voor 1998 uit
ran een recordbedrag: bijna 5
miljard gulden. Dat is een groei
van 49 procent.
De metaal- en elektrotechnische
industrie., voorziet een stijging
van lEfprocent. Daarmee evena
ren ze de top van 5,2 miljard gul
den in 1990.
De nutsbedrijven investeren dit
jaar 40 procent minder dan in
1996. Voor het komende jaar
verwachten ze een groei van 18
procent.
De ondernemers in de delfstof
fenwinning rekenen dit jaar op
een stijging van 2,7 miljard gul
den, een toename met 69 pro
cent. Volgend jaar is sprake van
een daling met 33 procent. De
bouw gaat voor 1998 uit van een
stijging met 10 procent.
De grotere bedrijven (exclusief
de aardolie-industrie) zijn opti
mistischer over hun-investerin
gen in 1998 dan de kleinere. Zo
verwachten de ondernemingen
met honderd of nieer werkne
mers een groei van 24 procent en
die met tien tot honderd mede
werkers een daling van 6 pro
cent.
i Voorzitter J van den Broek van de CBL, de belangenorganisatie van de kruideniers.
Van onze redactie economie
Dm Haag - Bij de Haagse Stich
ting Eerlijk Zakendoen, die het
bedrijfsleven tracht te bescher
men tegen oplichtingspraktijken
met name uitgevers van
'tesgidsen en andere publica
ns, is de laatste dagen 'een groot
fflital' klachten binnengekomen
'egen de uitgever Media Projek-
Im in Raamsdonksveer.
Media Projekten geeft het nieuwe
managementsblad 'Management
tn"ne' uit, 'Inspiratie voor direc-
en en topmanagers', en pro-
bedrijven te verleiden tot
ng voor een ongevraagd
«nuiement daarop.
Gout, stichtingsvoorzitter:
die nooit te kennen
gegeven het blad te wil
len, krijgen nu het blad plus een
'herinnering' aan eerdere, nooit
gedane betalingsverzoeken. De
uitgever speculeert op de achte
loosheid van sommige bedrijfs
administraties die er maar vanuit
gaan dat iemand in de directie
dat blad dan wel zal hebben be
steld."
Gout adviseert simpelweg niet te
betalen.
De uitgeverij betreurt de gang
van zaken 'zeer'. „We hadden de
bedrijven die nu een herinnering
om te betalen ontvangen eerst
een aanbieding voor een abonne
ment willen sturen. Maar er is
hier een grote fout gemaakt, er
zijn brieven verwisseld," aldus
een woordvoerder van de uitge
verij.
Door Ruud Klumpers (anp)
Leidschendam - Vijftig jaar zelfbedie
ning heeft ervoor gezorgd dat de prijzen
van levensmiddelen in Nederland dras
tisch zijn gedaald. Ging in de jaren vijf
tig nog 40 procent van het inkomen op
aan kruidenierswaren, nu is dat nog
maar 14 procent. Nergens in Europa is
dat zo laag.
De kosten dalen nog verder, voorspelt voor
zitter J. van den Broek van het Centraal Bu
reau Levensmiddelenhandel (CBL), de belan
genorganisatie van kruideniers.
De verdere prijsdaling heeft volgens hem niet
alleen te maken met het loslaten van de mini
mumprijzen op 1 januari, maar ook met de
introductie van steeds meer huismerken die
goedkoper zijn dan de A-merken zoals Dou-
we Egberts en Heineken.
Van den Broek verwacht dat de producenten
hun prijzen onder druk van de handel verder
verlagen. „Ze zullen, heel begrijpelijk, wel
tegensputteren. Dat zijn we gewend. Maar als
je er nuchter naar kijkt, zijn hun winstmarges
groot genoeg voor een verdere prijsverla
ging-"
De prijzen gaan ook verder omlaag dankzij
meer doelmatigheid in de bedrijfsvoering en
intensieve samenwerking. „De levensmidde
lenbranche loopt daarmee nu al vijftig jaar
voorop in de detailhandel. De zelfbediening
is door veel branches overgenomen. Ook wat
logistiek betreft zijn we toonaangevend. Als
kruidenier kun je een goed belegde boterham
verdienen," stelt Van den Broek.
Hij is ook eigenaar van de Dirk van den
Broek-bedrijven, een conglomeraat van su
permarkten, drogisterijen, reisbureaus en een
onroerend-goed-maatschappij
De vijfduizend Nederlandse supermarkten
zijn samen goed voor een jaaromzet van 44
miljard gulden en bieden werk aan tweehon
derdduizend mensen. De kruidenier om de
hoek die vanachter de toonbank verkocht, is
verleden tijd. Consumenten die het winkelen
in zelfbedieningszaken beneden hun stand
vinden bestaan niet meer. Dagelijks doen vier
miljoen Nederlanders hun boodschappen in
supermarkten.
In de felle strijd om de gunst van de consu
ment gingen nogal wat bedrijven kopje on
der, zoals Simon de Wit en De Gruyter. Vele
kwamen in de handen van Albert Heijn. Als
nieuwelingen dienden zich onder meer Deka
Markt, De Boer en Schuitema aan.
De bloei van discounters zoals Dirk van den
Broek - begin jaren tachtig - had vooral te
maken met de economische malaise. De
koopkracht van de Nederlander daalde in die
tijd fors. De grootgrutters speelden erop in
met een beperkt assortiment tegen zeer
scherpe prijzen. Het was de tijd dat Albert
Heijn reclame begon te maken met de leus dat
hij 'op de kleintjes lette'.
Ook nu het economisch veel beter gaat, flore
ren de discounters. „Lage prijzen stellen de
consument in staat meer met het geld te
doen," luidt de verklaring van Van den
Broek.
Buitenlandse supermarkten zijn steeds actie
ver in Nederland. Aldi en Lidl zijn daar voor
beelden van. Van den Broek ligt er niet wak
ker van: „Concurrentie van wie dan ook
houdt ons scherp en de consument vaart er
wel bij".
De supermarkt staat volgens hem aan de
vooravond van een ware revolutie. „Het wor
den kleine winkelcentra die huishoudelijke
artikelen verkopen en onderdak bieden aan
een apotheek, opticien, bank, postkantoor,
reisbureau en juwelier. Een supermarkt heeft
nu al gauw zo'n vijftienduizend artikelen in
de schappen. Binnen enkele jaren is het as
sortiment verdubbeld."
De supermarkt zal ook steeds langer open
zijn, verwacht de grootgrutter. „Ik sluit niet
uit dat in de toekomst zaken in steden zelfs
24 uur per dag open gaan. Dat stelt hen in
staat om een groter deel van de horeca-omzet
naar zich toe te trekken. De avond-openstel
ling heeft al tot hogere verkopen geleid. Er is
geen weg terug."
Gigantische supermarkten buitenaf, zoge
noemde hypermarkten zoals België en Frank
rijk die kennen, ziet Van den Broek in Neder
land niet zo snel komen. „Wij hebben behoef
te aan een fijnmazig netwerk van supermark
ten zo dicht mogelijk bij woonwijken."
Omdat de kruidenierswinkels steeds langer
open zijn, voorziet hij geen groot marktaan
deel voor de virtuele winkels. In dat geval
kunnen mensen thuis via een computerver-
binding bestellingen doen. „Bovendien zien
de meeste klanten graag welke kwaliteit
fruit, groente en vlees ze kopen. Waar nog bij
komt dat de supermarkt voor velen een ont
moetingsplaats is. Ze wisselen er de laatste
nieuwtjes uit. Wat dat betreft is er eigenlijk
niets veranderd in vergelijking met de tijd
van het kruidenierswinkeltje om de hoek.
Door Chris Paulussen
VNU in Haarlem is
vanouds uitgever van
^gionale dagbladen
waaronder De Stem
het Brabants
Nieuwsblad), een
p°ot aantal publieks
tijdschriften, school
heken en vaktij d-
l riften. Daarnaast
ogt het concern zich
steeds meer toe op za-
ehjke informatie.
Met de overname van
rld Directories, uit
gever van Gouden
gidsen, heeft VNU in
üle bedrijfstak een
f°fe vis aan de haak
plagen. Tot groot ge
degen van bestuurs-
oorzitter drs. Joep
Bre»tjens.
De kroon op zijn werk wil hij de
overname van ITT World Direc
tories (WD) niet noemen, maar
een mijlpaal is het zeker voor
VNU-topman Joep Brentjens
(57). „Het is absoluut de groot
ste overname in de geschiedenis
van VNU," zegt hij. „En ik heb
er een goed gevoel over."
Hij wijst erop dat de overname
nog afhankelijk is van het bod
dat Starwood Lodging Corpo
ration heeft uitgebracht op het
Amerikaanse ITT. Als dat bod
in januari gestand wordt ge
daan, neemt VNU in februari
WD over. Starwood is vooral
geïnteresseerd in de Sheraton-
hotels, die ook eigendom zijn
van ITT.
WD past, als uitgever van Gou
den Gidsen en telefoongidsen in
een oplage van 34 miljoen
exemplaren, uitstekend bij
VNU, aldus Brentjens. „Het be
drijf heeft leidende posities in
alle markten waarin het actief
is. Net als VNU is het actief op
het gebied van zakelijke en con
sumenten-informatie. De in
komsten komen vooral uit ad
vertenties van het midden- en
kleinbedrijf. Uit onderzoek
blijkt dat het voor die bedrijven
een must is om te adverteren in
de Gouden Gidsen. Een adver
tentie blijkt het honderdvoudi
ge van de kosten ervan aan om
zet op te leveren. En in slechte
tijden moeten bedrijven ook in
de gidsen blijven adverteren."
WD beschikt volgens Brentjens
over sterke merknamen als
Gouden Gids, Page d'Or, Gol
den Pages en Paginas Amerales.
De activiteiten sluiten aan bi]
andere onderdelen van VNU,
zoals Freepages en Scoot dat
zich toelegt op telefonische be
drijfsinformatie. „Met WD zijn
we goed gepositioneerd voör de
informatieverstrekking via
nieuwe media. Eerlijk gezegd,
denk ik dat met diensten op
transactiebasis in de toekomst
het meeste geld te verdienen is
via bijvoorbeeld Internet."
De VNU-topman ziet ook moge
lijkheden om de activiteiten van
WD geografisch verder uit te
breiden. Nu is de onderneming,
die ruim 2.300 werknemers telt,
onder meer actief in Portugal,
Ierland, Zuid-Afrika en Puerto
Rico. De helft van de omzet - in
1996 ƒ1.087 miljoen - komt uit
Nederland en België en van de
nettowinst is dat volgens Bren
tjens 'beduidend meer'. De net
towinst bedroeg in 1996 ƒ387
miljoen. „Een zeer hoge marge,"
stelt de VNU-topman vast.
De Nederlandse uitgever be
taalt 4,2 miljard voor WD.
„Kijk je naar de cijfers over
1997, dan betalen we 10,8 maal
het bedrijfsresultaat," zegt
Brentjens. „Voor een bedrijf
met goede vooruitzichten. En -
ook niet onbelangrijk - door de
overname groeit de winst per
aandeel. Zelfs na aftrek van de
goodwill, die we in dertig jaar
gaan afschrijven, stijgt de winst
per aandeel met meer dan tien
procent."
Voor de financiering van de
overname sluit VNU een over
bruggingskrediet met de ING
Bank, dat na een half jaar
wordt omgezet in bankkredie
ten en andere schuldinstrumen
ten. „We hebben de tijd om te
kijken hoe we dat het beste
kunnen doen," zegt Brentjens.
„De mogelijkheid van een aan
delen-emissie hebben we wel
overwogen, maar verworpen.
Het is een fors bedrag, maar we
kunnen de overname op eigen
kracht financieren. Dat heeft
bovendien als voordeel dat de
waarde van het aandeel niet
verwatert."
De aanslag op de geldkas zal
VNU volgens Brentjens geen
beperkingen opleggen. „We
houden nog behoorlijke ruimte
om te acquireren. Als zich op
nieuw een grote overname aan
dient, kunnen we altijd nog
nieuwe aandelen uitgeven."
Met de overname verlegt VNU
het accent verder naar de acti
viteiten op het gebied van zake
lijke informatie met hoge mar
ges. Dat zal volgens Brentjens
geen gevolgen hebben voor de
andere bedrijfsonderdelen, zo-
ais de dagbladen en de pu-
bliekstijdschrijften. „We zien
geen reden om bedrijfsonderde
len af te stoten. Wij voelen ons
thuis in de kerngebieden waarin
we actief zijn."
In september zag het er nog
naar uit dat VNU naast het net
zou vissen. In de poging van ITT
om een vijandig bod van Hilton
af te slaan, verbood de rechter
het om verder te onderhandelen
over de overname van WD. Toen
zich enkele weken geleden een
nieuwe mogelijkheid voordeed,
sloeg VNU meteen toe. De afge
lopen dagen kwamen de par
tijen in langdurige besprekin
gen tot elkaar. „Er is scherp on
derhandeld. Zo gaat dat altijd,
maar al met al heeft de laatste
onderhandelingsronde niet
meer dan drie a vier weken ge
duurd."
Na de overname van WD is
VNU - op basis van de gecombi
neerde cijfers over 1996 - goed
voor een omzet van 4,5 miljard.
Ongeveer de helft van de omzet
komt uit Nederland. De belang
rijkste activiteiten zijn: busi
ness information (27%), pu
bliekstijdschriften (27%), tele
foongidsen en informatiedien
sten (22%) en dagbladen (16%).
Den Haag/Nijmegen - Het Nijmeegse bedrijf Vagar Training
gaat zeshonderd WAO'ers selecteren en trainen zodat zij vanaf 1
mei volgend jaar aan het werk kunnen als koerier. De WAO'ers
komen in dienst van de landelijke lijnkoeriersdienst AGT. Het
WAO-opleidingsproject is uniek omdat in de werving en selectie
optimaal rekening wordt gehouden met het aantal uren dat een
gedeeltelijk afgekeurde kan werken. De WAO'ers moeten mini
maal twee uur per dag beschikbaar zijn en in bezit van een rij
bewijs en een auto.
Eindhoven - De DAF 95 extra Forte is door een jury van inter
nationale bedrijfswagenjournalisten gekozen tot de internatio
nale Truck van het Jaar 1998. Binnen een jaar na de introductie
zijn er al meer dan 12.500 van verkocht. De titel Truck van het
Jaar wordt jaarlijks toegekend aan een nieuw geïntroduceerde
bedrijfswagen, die de beste bijdrage levert aan de verhoging van
de efficiency in het goederenvervoer over de weg.
Hilversum - Voorjaar 1998 komt er een nieuw programmablad
dat geheel is gewijd aan sport. Het blad geeft wekelijks een com
pleet overzicht van alle sporten op radio en televisie. De uitgave
is een initiatief van onder meer de NOS, die namens de publieke
omroepen deelneemt, uitgeversmaatschappij Audax, alsmede
ABN/Amro als financier. De samenwerkingsovereenkomst is
deze week getekend, aldus de NOS. De werktitel van het blad is
TV Sport Magazine. Het is het eerste programmablad dat de le
zer uitsluitend informeert over één categorie. TV Sport Magazi
ne geeft tevens informatie over topsporters in het nieuws, top-
sportevenmenten en zij die daarin een hoofdrol spelen. De in
houd van de nieuwe uitgave beslaat naast informatie over sport
programma's uit interviews.
Eindhoven - Philips gaat zijn Raad van Bestuur met ingang van
1 mei volgend jaar uitbreiden van vijf naar acht personen. De
directievoorzitters van de grote productdivisies worden toege
voegd aan het bestuursgremium. De nieuwkomers zijn: A. Baan
van de divisie business electronics, D. Dunn (consumentenelek
tronica), Y. Lo (componenten), A. van der Poel (halfgeleiders) en
J. Whybrow (verlichting). Twee van de huidige leden, H. Bodt en
W. de Kleuver, gaan volgend jaar met pensioen. Preses C.
Boonstra, vice-voorzitter D. Eustace en de financiële topman J.
Hommen completeren het octet.
Den Haag - De Koninklijke Luchtmacht heeft haar laatste acht
Fokker F-27 vliegtuigen verkocht. De toestellen zijn te klein
voor de nieuwe taken van de luchtmacht en bovendien sterk ver
ouderd. Koper van de vliegtuigen is de Zuid-Afrikaanse lucht
vaartmaatschappij Valitrade. De maatschappij wil de Fokker
toestellen inzetten voor nieuwe vracht- en passagierslijnen in
het zuiden van Afrika.
New York/Odijk - Het Amerikaanse fotografieconcern Eastman
Kodak gaat nog eens 6600 banen schrappen. Het aantal komt
bovenop de in november aangekondigde 10.000. Voor de ingreep
reserveert het concern 1,5 miljard dollar, een half miljard dollar
meer dan in november werd genoemd. Op het ogenblik werken
er 100.500 mensen bij het concern. De banenvermindering vindt
over de hele wereld plaats. Wat voor gevolgen de nieuwe maat
regel heeft voor Kodak Nederland, kon het bedrijf gisteren nog
niet zeggen.
Amsterdam (anp) - Begaclaim en de Vereniging voor de Effec
tenhandel hebben een regeling getroffen over het beslag dat Be
gaclaim wilde leggen op de bezittingen van de VvdE. Overeen
gekomen is dat de Vereniging tot 1 juni zonder voorafgaande
waarschuwing geen uitkeringen aan haar leden zal doen.
Deze periode is afgesproken om Begaclaim de gelegenheid te ge
ven om te beoordelen of zij alsnog beslag wil leggen. Het beurs
gebouw, dat door een vergissing niet aan AEX was overgedra
gen, mag alsnog op naam van AEX worden gesteld. De VvdE
was tot 1 januari van dit jaar de exploitant van de Amsterdam
se effectenbeurs. De AEX is de huidige exploitant.
Begaclaim is opgericht door Begeman en Joep van den Nieu-
wenhuyzen om de schade die zij geleden hebben in de HCS-af-
faire vergoed te krijgen. De staat en het oude beursbestuur zijn
daarom aansprakelijk gesteld.
Van den Nieuwenhuyzen werd in het verleden vervolgd wegens
handel met voorkennis in aandelen HCS, maar werd vrijgespro
ken.
Utrecht - De verkoop van de Europese Makro-winkels aan Me
tro zadelt SHV Holdings dit jaar op met een strop van ongeveer
tweehonderd miljoen gulden. Het Zwitsers-Duitse detailhan
delsconcern betaalde de aankoop voor een deel met eigen aande
len. Die zijn sinds de overname flink in koers gedaald. SHV, ei
gendom van de familie Fentener van Vlissingen, toucheerde
voor de Makro-belangen in totaal 5,4 miljard gulden, waarvan 2
miljard in aandelen. Dat leverde het Nederlandse bedrijf een be
lang in Metro op van 8 a 9 procent.De uitgifteprijs van de stuk
ken bedroeg 80,44 mark per stuk, inmiddels noteert het aandeel
daar ver onder op 70,50 mark. Oorzaak: Metro, onder meer eige
naar van de warenhuisketen Kaufhof, meldde gisteren een dra
matische verslechtering van de consumentenbestedingen. Dat
zal het bedrijfsresultaat met zo'n 25 procent doen dalen.
VERVOLG VAN VOORPAGINA
Vanwege het meerderheidsbe
lang komt de eindverantwoorde
lijkheid van de joint-venture in
Bergen op Zoom te liggen. De
joint-venture wordt geheel op
genomen in GE Silicones. Van de
vier business-units zullen Lever-
kusen en Bergen op Zoom er elk
twee aansturen.
Woordvoerder Vos zegt dat de
samenwerking op termijn goed
is voor Bergen op Zoom. „Op
korte termijn gaat werk naar
Duitsland toe. Maar met deze sa
menwerking maakt GE Silicones
wel een enorme sprong. In Euro
pa waren Bayer en GE kleine
spelers. Met de samenvoeging
behoren we meteen tot de top
drie naast Rhone-Poulenc en
Dow Corning. Die versterkte po
sitie komt uiteindelijk ook Ber
gen op Zoom ten goede."
De chemische industrie is al eni
ge tijd bezig met een groot
scheepse herschikking van por
tefeuilles. Concerns bekijken
voortdurend welke activiteiten
tot hun kernactiviteiten beho
ren. Activiteiten waarin zij geen
leidende rol spelen worden ver
kocht of samengevoegd met die
van concurrenten. In West-Bra
bant werkt Shell nu samen met
BASF in een nieuwe joint-vent
ure Basell, die op Moerdijk voor
een miljard gulden een nieuwe
fabriek bouwt. Met Montedison
werd een plasticsfabriek opge
richt. Bij de oplevering bleek
Montedison haar belang in Mon-
tell weer af te stoten, waardoor
Shell honderd procent eigenaar
werd.
Ook General Electric Plastics
bestudeert op deze manier elke
activiteit, bevestigt Vos. GE-
topman Welsch heeft als uit
gangspunt dat zijn concern in el
ke sector nummer één moet zijn
of kunnen worden. Anders wor
den bedrijven verkocht. Of dat
tot nieuwe joint-ventures of
zelfs verkoop van fabrieken in
Bergen op Zoom leidt, is nog niet
bekend. Vos: „Onze studies zijift
behalve voor siliconen nogdriet
in een concreet stadium geko
men."
