Alarmerende
cijfers over
kindersterfte
zomervakantie
ie
Juncker opent deur
voor Oost-Europa
Carlos: Mijn beroep is professioneel revolutionair
Italiaanse koninklijke familie
Savoia nog immer niet populair
Verkeerschaos rond
a I Heathrow door brand
Bisschoppensynode
Estland droomt van 'terugkeer' in Europa
Onderzoek slachtpartij Rwanda
buitenland
a5
i/imentaar
AND KORT
'226 miljoen kinderen ondervoed'
I Actie truckers
dreigt in Italië
Roompot Zeeland Vakanties
•delen van Fokker die nn
Over 6 maanden miet w
veer,...
Uw vakantie nog
niet geboekt?
Bel nü voor ons
gratis magazine
f PI
1BER 1997 A4 I DE STEM
i i
ZATERDAG 13 DECEMBER 1997
-r de uitkomst van
bevestigd te wor-
nde uitstoot van broei-
>n alloc Kii Kr.+
ens over
Kyoto
3 n .uil
den alles bij het oude la-
:rgaderen
iges van
sor ogen
al niets,
ikoord
e voor
OoorWilko Voordouw
parijs - Twee lijfwachten per
jurylid en magistraat, drie
veiligheidssluizen, compleet
afgezette straten rond het Pa-
rjjSe Paleis van Justitie en een
voortdurende angst voor aan-
van
hebben uitein-
reductie liggen
stond, maar be
de redenering
-n Kyoto hebben
ogen hebben ge-
lereerst is er de constate-
nkomst akkoord zijn ge-
rntwikkelingslanden heb-
de betreffende landen is
.asgassen net zo hard no-
is het koren op de molen
ibben het niet op milieu
voorbaat aangekondigd
eu-eisen zou worden uit-
jnplan de Senaat te raad-
twikkelingslanden als ex-
ormuleerd hebben, voelt
naai onlogisch. Strengere
opkomende industrielan-
extra kostenfactor, ko-
„j verkeren,
len moeten beseffen dat
Wanneer zij de eerste (mi-
ien ze recht en reden om
wereldklimaatconferentie
0nder stringente veiligheids
maatregelen is gisteren het eerste
proces begonnen tegen de 48-ja-
Le ifich Ramirez Sanchez - be
ier bekend als Carlos of 'De Jak-
HijS moet zich verantwoorden
voor de moord op twee Franse
politiemannen en het zwaar ver
wonden van een politiecommis
saris in 1975. Glimlachend,
zwaarlijvig, met een zijden over
hemd en dito halsdoek presen
teerde de Venezolaan zich giste
ren voor de juryrechtbank.
'Professioneel revolutionair',
antwoordde hij op de vraag naar
zijn beroep.
Bij het samenstellen van de ne
genkoppige jury wees hij hoogst
persoonlijk een man en een
vrouw af. Zijn batterij advocaten
deden er het zwijgen toe, toen de
beklaagde mocht reageren op de
aanklacht. Want Carlos heeft be
sloten om zichzelf te verdedigen.
In de ruim drie jaar dat hij nu in
beurtelings in de Santé-gevange-
nis of die van Fresnes in volledige
afzondering doorbrengt, heeft hij
het Franse recht bestudeerd, en
zijn kennis van de taal verbeterd.
Zijn verdediging komt op hetvol-
gende neer: Nee, edelachtbare, ik
heb niets te maken met de moord
op de agenten en ja, dit is een
Stalinistisch proces, dat niets van
doen heeft met een heuse rechts
staat.
Carlos vecht met name zijn arres
tatie van 14 augustus 1994 aan.
De toen in de Soedanese hoofd
stad Khartoem woonachtige Ilich
Ramirez Sanchez werd door zijn
eigen lijfwachten overmeesterd.
Het bewind ter plekke had meer
baat bij een verbeterd imago in
het buitenland, dan bij het huis
vesten van de terrorist/huurling.
Hij werd verdoofd en in een soort
dwangbuis op het vliegveld van
Khartoem overgedragen aan de
Franse binnenlandse veiligheids
dienst, de DST.
Die hoefde hem toen slechts naar
Parijs te vliegen. Carlos noemt
zijn arrestatie dan ook een gijze
ling.
Het proces dat gisteren begon -
en zeker een week zal gaan duren
- behandelt slechts de moord op
de twee agenten.
In 1992 werd hij al in verband
met deze zaak bij verstek tot le
venslang veroordeeld. Het Franse
recht schrijft echter voor dat ie
mand die niet aanwezig was bij
zijn proces na arrestatie recht
heeft op een nieuwe rechtszaak.
Pas in een later stadium moet
Carlos voorkomen in verband
met de vijf andere affaires, die
hem in Frankrijk worden aange
rekend.
Bij zijn terreurdaden in dat land
tussen 1974 en 1983 zijn rond de
twintig mensen omgekomen. An-
ti-terrorisme onderzoeksrechter
Jean-Louis Brugière is nog altijd
met het vooronderzoek van die
zaken bezig. Dat komt onder
meer omdat uit de voormalige
Oostbloklanden steeds meer in
formatie beschikbaar komt over
de handel en wandel van de ter
rorist.
Van onze correspondent
Rome - Het leek een formaliteit, maar de terug
keer in Italië van de voormalige koninklijke fami
lie Savoia is nog niet zeker. De beslissing van de
Kamer van Afgevaardigden om een einde te ma
ken aan de verbanning van de mannelijke afstam
melingen van de in 1946 uitgewezen koning Um-
berto II, is niet met onverdeeld genoegen ontvan
gen. Ouderen herinneren zich nog goed hoe de
voorlaatste koning, Victor Emanuel III, eerst
twintig jaar met Mussolini samenwerkte en toen
het tij keerde zijn land lafhartig in de steek liet.
Opvolger Umberto II regeerde maar een maand en
heeft in ballingschap nooit iets van betekenis on
dernomen. Diens zoon Victor Emanuel IV, een in
ternationale wapenhandelaar, is vooral bekend
geworden door het doodschieten van een Duitse
toerist die lawaai maakte in de buurt van zijn
jacht.De enige leden van het voormalige konings
huis die op enige sympathie kunnen rekenen, zijn
Umberto's weduwe Marie-Josée, de hoogbejaarde
Belgische prinses die ooit de anti-fascistische op
positie steunde, en de gedoodverfde troonopvol
ger, de 25-jarige prins Emanuele Filiberto. Hij
verklaarde gisteren voor de Italiaanse tv, dat hij
geen enkele politieke ambitie koestert, maar net
als iedere andere Italiaan zijn land wil bezoeken.
Als het Italiaanse parlement uiteindelijk het veto
tegen de Savoia's laat vallen, is dat meer te dan
ken zijn aan dat redelijke verlangen dan aan alle
heldenfeiten van zijn domme, hooghartige en on
bekwame voorvaderen bij elkaar.
itowegen
kte op de Nederlandse
:rstvakantie. Zaterdag
mdse schoolvakanties,
op Nederlandse, Fran-
;n. Knelpunten zullen
outes naar de winter
de kerstdag (26 decem-
ngen op de Duitse Au-
erdag 3 januari moeten
e van terugkerend va-
1 vakanties in de kerst-
ar drenkeling
tiddag op de Noordzee
erboord geslagen man.
uisternis gestaakt. Ver-
vest droeg, is verdron-
i het gebied zoeken. De
wee met twee helikop-
epen ongeveer twintig
t Nederlandse duikers-
ie 31-jarige man over-
Melkertbanen
de vakbonden hebben
iver de extra toeslagen
;n woordvoerder van de
:adstoezichthouders en
regelmatigheidstoeslag,
oplopen tot een maxi-
>n in het vierde jaar. De
lelkertbaan 40.000 gul-
investeert zelf volgend
Vin onze verslaggever
Den Haag - Ondervoeding is wereldwijd de voornaamste
doodsoorzaak voor kinderen onder de vijf jaar. Jaarlijks over
lijden bijna zeven miljoen kleine kinderen omdat ze te weinig
of slecht te eten krijgen. Jaarlijks overlijden twaalf miljoen
kinderen voor ze vijf jaar oud zijn.
er loon
illen in de nieuwe CAO
iminste 5 procent. Deze
n gelden, zonder onder-
CNV-bonden hebben
Dat blijkt uit het jaarrapport van
i Unicef over de verwachte situatie
van de kinderen in de wereld in
1998, Nog veel meer kinderen,
naar schatting 226 miljoen, lopen
lichamelijke en geestelijke scha
de op door ondervoeding, aldus
Unicef. De situatie in Zuid-Oost
Azië is het meest alarmerend,
naar schatting de helft van de
I Meren onder de vijf krijgt daar
Rome - Het Italiaanse kerstver-
keer dreigt grondig te worden
ontregeld door een langzaam-
aai-actie van het vrachtverkeer.
De Italiaanse zelfstandigen heb
ben de transporteurs opgeroepen
om van 19 tot en met 23 december
'stapvoets' te rijden. Zij willen zo
de regering dwingen de geplande
tingen op hun pensioen onge
in te maken. Verkeersacties
i rond deze tijd van het jaar
irigens normaal. Vanaf van-
116 december staken ach
tereenvolgens wegenwacht, wis
selwachters, vluchtleiders, perso
neel van veerboten en stations
chefs. Zo willen ze hun eisen tot
vernieuwing van de CAO kracht
bijzetten.
a
veld
men
i roer
Ldhoven is gistermorgen
Eindhoven Airport
kampte. Het toestel
andweer was in hoogste
treden. Het betrof een
passagiers en vier be-
r Eindhoven. Kort
de flaps, beweeg-
niet naar behoren
lage snelheid in
hogere snelheid
te
in
is naar
;r dat
■ugel,
istel
met
bij
een 1
rij
ot
'e b
eden Who'i
edelijk.
ilderij
nan
;gd.
luis
bod museum
van Barnett Newman
„het Stedelijk Museum
gemeente gisteren. D
ho's afraid of Red
Op 21 november
ril Cathedra. De Ne-
een toegangsverbod
De museumwereld
voeren overleg over
psonderwijs zelf
--- en de volwassenedu-
voor een deel van
erwijs wil scho
De uitkering aan
ivol geld. Ritzenen
houden. Zijn wets
in augustus al
Gisteren heeft
an Ritzen over de wach -
[Dat had uiteindelijk minder te
maken met de brand- en blus-
schade in vertrekhal 1 van het
I condense vliegveld dan met de
I enorme verkeerschaos die ont-
I Md. Uit vrees hun vlucht te
Pissen hadden sommige automo-
I Men hun voertuig langs de
snelweg geparkeerd en gingen te
I Jwl naar de terminal. Om ruimte
I J!maken voor He brandweer wer-
alle toegangswegen naar
"vow afgezet. Pas rond het
Jguur kwam er weer bewe-
f in het verkeer.
brak uit even na half
II plaatselijke tijd boven het
ILn ®n§-restaurant in termi-
Ij Vanwege het vroege uur
I 'men er weinig mensen op Hea-
vijs
f op
en
slaan
(ADVERTENTIE)
Onderwijs i
oiaan. De uit
indenvol geld.
werk houd"
n bereikte
hierover.
artcluster
miljoen om be^ftijd I
gtuigindustrie,bij
,en creëren om de
-andeASXX een n^
t kabinet op de^e„et be-
ivechtsvliegtuig-
n, is bestemd voor der
niljoen al opgeno
gesteld het N^er^n.
"okker op peil te
id geleden al la. ^;r.
trokkenheid bijheb
Roompot Zeeland
Vakanties'97/'98
fcr?»
W- K'
(Ook in t.
mnetweenend)
weekend)
Dé vakantiespecialist van Zeeland
te weinig of onvoldoende gezond
eten. In de Afrikaanse landen ten
zuiden van de Sahara gaat het om
een op de drie kinderen.
Unicef presenteert dinsdag het
jaarlijkse rapport 'State of the
World's Children 1998', maar pu
bliceerde gisteren de cijfers al in
het eigen tijdschrift.
Het kinderfonds van de Verenig
de Naties noemt de situatie waar
in jonge kinderen zich bevinden
'een stille ramp', vanwege de ge
ringe publieke aandacht voor de
alarmerende situatie. Unicef
meent dat de internationale ge
meenschap meer moet doen om
een einde te maken aan het pro
bleem. Met betrekkelijk weinig
middelen, zoals door de verstrek
king van extra vitaminen en mi
neralen, kan al veel leed worden
verzacht. Want slechts een fractie
van de sterfte is het gevolg van
hongersnoden of oorlogen. Het
merendeel vindt zijn oorzaak in
eenzijdige en onvolwaardige dië
ten. Daarnaast is ondervoeding
zowel een gevolg als de oorzaak
van armoede. Kinderen raken
uitgeput, verzwakt en blijven
hun levenlang sukkelen, zodat ze
een last voor de samenleving
worden.
In Indonesië vormt de aanhou
dende droogte een extra pro
bleem voor kleine kinderen.
In de Sint Pieters Basiliek in
Rome werd gisteren een bis
schoppensynode afgesloten.
Bijna 300 bisschoppen uit
Noord-, Midden- en Zuid-Ame-
rika riepen op tot lastenverlich
ting van de armste landen. On
der de aanwezigen een afge
vaardigde van de Amazone-in
dianen. FOTO'S EPA
I "an onze correspondent
I Londen - Reizigers van en naar Heathrow beleefden gisteren
hen zwarte dag.
throw aanwezig. Mede daardoor
raakte niemand gewond. Ook de
materiële schade viel mee.
Vermoedelijk is het vuur ont
staan door kortsluiting. Het ver
spreidde zich daarna snel door de
plafondruimten.
Op de snelweg M4 en de M25, de
ringweg van Londen, onstonden
enorme files. Naast de 180.000
passagiers die dagelijks aanko
men en vertrekken op de vier ter
minals werken op en rond de
luchthaven nog eens 70.000 men
sen. Het meeste binnenlandse
vliegverkeer vanaf Heathrow
werd geannuleerd. Waarschijn
lijk zal het vliegverkeer op Enge
land het gehele weekeinde ver
tragingen ondervinden.
Door Wierd Duk
Tallinn - Liberalen kunnen
hun hart ophalen in Estland.
Een 'Baltisch Singapore' is
het kleine landje aan de
Oostzee al genoemd wegens
de mix van economisch libe
ralisme en sociale stabiliteit.
Dankzij de serieuze, vroeg inge
zette economische hervormin
gen zal Estland naar alle waar
schijnlijkheid als eerste voor
malige Sovjet-republiek worden
uitgenodigd voor onderhande
lingen over volledig lidmaat
schap van de Europese Unie, sa
men met Polen, Tsjechie, Hon
garije, Slovenie en Cyprus. Op
de top van Luxemburg, die gis
teren is begonnen, wordt hier
door de EU-regeringsleiders
over beslist.
„Estland voldoet aan alle voor
waarden", aldus Arhi Palosuo,
het Finse hoofd van de delegatie
van de Europese Commissie in
Tallin. „Het land heeft een func
tionerende markteconomie, de
democratie is stabiel en op het
gebied van de mensenrechten
zijn er geen problemen, hoewel
er meer aandacht moet worden
besteed aan de rechten van de
Russische minderheid."
De ingrijpende economische
schoktherapie, die vrijwel on
middellijk werd ingezet toen
Tallin zich in 1991 afscheidde
van de Sovjet-Unie, bracht voor
veel Esten een hoop ellende met
zich mee.
Vooral gepensioneerden, werk
lozen en oudere industriearbei
ders leden onder het plotselinge
dichtdraaien van de geldkraan.
„Het was een heel moeilijk
Estland is het meest succes
volle land van de Baltische
staten. kaart carpress
jaar", herinnert de voormalige
premier Mart Laar (38) zich.
„Om de begroting kloppend te
maken moesten we 50 procent
bezuinigen, alle subsidies voor
landbouw, industrie en het lo
kale ambtenarenapparaat wer
den afgeschaft. Het was echt
werken of sterven. Gelukkig
prefereerden de meeste mensen
de eerste optie".
Laar, een kleine, energieke his
toricus, denkt met groot genoe
gen terug aan zijn premier
schap. „De toetreding tot de Eu
ropese Unie beschouw ik als
mijn grootste succes", zegt hij in
zij kantoor in het Estse parle
mentsgebouw. „Lidmaatschap
van de EU was een van onze be
langrijkste doelstellingen. Maar
dat het zo snel zou gaan had nie
mand verwacht."
Ultra-liberaal
Laars ultra-liberale kabinet
haalde Estland als eerste voor
malige Sovjet-republiek uit de
roebelzone en voerde een eigen
munt in, de Kroon, die werd
vastgeklonken aan de D-Mark.
De rol van de overheid werd tot
een minumum teruggebracht.
Dankzij het radicale privatise
ringsprogramma stroomde bui
tenlands kapitaal dit land van
1,5 miljoen inwoners binnen.
Laar voerde een 'vlak taks' in
van 26 procent en alle handels
belemmeringen werden afge
schaft.
Het resultaat is dat Estland nu
een van de meest liberale Euro
pese economieën is. De econo
mische groei ligt rond de vier
procent - hoger dan in de EU -
en de inflatie zal volgend jaar
waarschijnlijk minder dan tien
procent bedragen. Voordat de
'Azië-griep' uitbrak, stegen
sommige aandelen op de Estse
beurs in zestien maanden met
maar liefst duizend procent.
Een enkele Estse politicus ver
zet zich tegen toetreding tot de
EU.
Het ambtenarenapparaat moet
immers weer uitdijen om al die
nieuwe wetten te maken en te
controleren; er ontstaan nieuwe
bureaucratische beperkingen.
Maar een overgrote meerderheid
droomt ervan om toe te treden
tot Europa. Esten hebben zich
altijd Europeanen gevoeld. Het
lidmaatschap van de Unie en -
later - van de Navo, redeneren
zij, zal Estland bovendien be
schermen tegen aanspraken uit
het Oosten, waar de Russische
beer mokkend toeziet hoe vroe
gere rijksdelen zich van Moskou
afwenden.
In twee andere Baltische landen,
Letland en Litouwen, is met on
verhulde jaloezie gereageerd op
het Estse succes. Wij zijn net zo
ver, klinkt het daar. Deels is die
klacht terecht, maar volgens Ar
hi Palosuo zijn de wisselende
Estse regeringen consequenter
geweest in hun beleid. „Estland
heeft een zeer goede reputatie.
Het land is al vroeg begonnen
met radicale hervormingen en
die zijn onder verschillende ka
binetten stelselmatig doorgezet.
Maar ook voor Litouwen en Let
land is het slechts een kwestie
van tijd".
Rekbaar
Wie echter de voorwaarden
doorneemt waar de kandidaat
leden aan moeten voldoen, be
grijpt dat tijd in dit geval een
zeer rekbaar begrip is. Alleen al
de overname van het gigantische
pakket Europese wetgeving, met
alle interne tegenstrijdigheden
en een wordingsgeschiedenis
van veertig jaar, lijkt voor een
relatief arm land als Estland
haast ondoenlijk.
„Dat is een heidens karwei," er-
ként Mart Laar. Maar Laar
heeft geen twijfels. Hij gelooft
heilig in hard werken. Door ei
gen initiatief te ontwikkelen
kunnen bergen worden verzet,
meent hij. „De economische
voorwaarden van Estland zijn
uitstekend. Onze toekomst zit er
goed uit".
Door Bert Schampers
Luxemburg - Hij is met zijn 43 jaar de jongste Europese pre
mier, heeft humor en gaat de geschiedenis in als de man onder
wiens voorzitterschap de EU de deur heeft geopend voor de
landen van Oost-Europa.
'Junior' noemde Helmut Kohl
hem tot nu toe. Maar sinds Jun
cker heeft laten zien dat hij als
premier van het kleine Luxem
burg ook wel zijn mannetje kan
staan, noemen ze hem allemaal
bij zijn voornaam. Jean-Claude is
opgenomen in de ere-galerij van
Europa's politici, een handige
onderhandelaar die oost en west
verenigt en daarbij niet enkel
vriendelijke woorden gebruikt.
Juncker, die behalve premier ook
nog minister ven Economische
Zaken en Financiën van zijn land
is, heeft tot woensdagavond laat
nog geprobeerd Turkije bij het
uitbreidingsproces van de Unie te
betrekken. De Turkse premier
Yilmaz vond de voorstellen on
voldoende en weigerde toegevin
gen te doen op het gebied van de
mensenrechten en territoriale ge
schillen met de Grieken.
Als christendemocraat behoort
Juncker tot het clubje van Hel
mut Kohl en andere leiders, die
Turkije het liefst nog buiten de
deur houden. Zij vrezen het fun
damentalisme.
Jean-Claude Juncker kan in de
toekomst nog best de overstap
maken naar Europa. Hij spreekt
vloeiend Frans, Duits en Engels
en toonde zich al meer dan eens
een behendig onderhandelaar.
Jean-Claude Juncker
'behendig onderhandelaar'...
Hij redde vorig jaar de Europese*
top van Dublin, toen Frankrijk
en Duitsland met elkaar over
hoop lagen over het stabiliteits
pact voor de euro. Een maand ge
leden maakte hij de banentop tot
een succesje. Over zijn ambities
houdt Juncker zich op de vlakte.
Nu Luxemburg de fakkel over
draagt aan Groot-Brittannië kan
Juncker zich weer richten op de
problemen in eigen land. Waar
schijnlijk is hij kandidaat om
zichzelf over twee jaar op te vol
gen, want zoveel politieke en be
stuurlijke kwaliteit is er in
Luxemburg niet.
(ADVERTENTIE)
Kinshasa/Kigali (afp/rtr) - De
Verenigde Naties en de Vere
nigde Staten willen de gruwe
lijke massamoord op zeker
270 vluchtelingen in het
noordwesten van Rwanda on
derzoeken. Woensdag vielen
gewapende mannen een kamp
bij Mudende aan.
De slachtoffers zijn naar verluidt
overwegend Tutsi's die vanuit
Congo naar Rwanda waren ge
vlucht, maar er zijn tevens be
richten over talrijke Hutu-
slachtoffers.
Een speciale Amerikaanse ge
zant, David Scheffer, zal in op
dracht van de Amerikaanse mi
nister Albright in Rwanda helpen
de moordpartij te onderzoeken.
Albright was donderdag in
Rwanda op bezoek.
De wrede moordpartij lijkt goed
voorbereid, volgens de vluchte
lingenorganisatie van de VN (Un-
hcr). Het kamp is systematisch
vernield. De aanval had plaats
toen net even geen enkele verte
genwoordiger van een internatio
nale organisatie aanwezig was in
het kamp van 17.000 vluchtelin
gen. Extremistische Hutu-bendes
zijn steeds actiever in Rwanda.
De regering wordt er door Tutsi-
militairen gedomineerd.
De aanvallers bevrijdden woens
dag naar verluidt gevangenen uit
een gevangenis in de buurt.
De Hoge Commissaris voor
Vluchtelingen van de VN, Sadako
Ogata, heeft de moordpartij als
'barbaars' veroordeeld.
De aanvallers hakten hun slacht
offers, onder wie veel vrouwen,
kinderen en babies, de dood in.
Aan beide zijden van de Rwan-
dees-Congolese grens zaaien al
jaren strijders van in het nauw
gedreven lokale stammen, gewa
pende bendes uit de vluchtelin
genstromen en militairen van al
of niet opgeheven nationale le
gers dood en verderf. De regio is
overbevolkt en tal van etnische
bevolkingsgroepen strijden om
landbouwgrond.
Bent u ook dit jaar weer op zoek naar een leuk kerst
cadeau? Dan hebben wij een tip voor u. Wat dacht u
van de Orlando 90? Een handige draadloze telefoon
voor in en om het huis. En nog voordelig ook, want hij
kost nu geen f 229,- maar f 179,-.
Natuurlijk vindt u bij Primafoon nog veel meer leuke
cadeautips. Kom dus snel naar Primafoon of bel gratis
0800-0402.
Bestellen op onze website kan ook: www.primafoon.nl
Prijs- en modelwijzigingen voorbehouden.
De aanbieding is geldig t/m 24 december, zolang de voorraad strekt.
