de stem
Roosendaler vangt probleemjongeren op in Zuid-Frankrijk
Ruim een jaar geleden vertrok
Roosendaler Ruud Dijkmans
met zijn gezin naar Zuid-Frank
rijk. Hij is er projectleider op de
boerderij 'Al Gardo' dat ruim
drie maanden lang een thuis is
voor probleemjongeren. In Ne
derland ongrijpbaar voor de
hulpverlening. In Frankrijk pro
beren ze een basis te leggen voor
een betere toekomst. Het funda
ment heet ervaringsleren. In el
kaar gemetseld door het West-
Brabantse Zuidwester en Troje
uit Veldhoven.. Twee Brabantse
hulpverleningsinstanties die
heilig geloven in 'Al Gardo'.
Avonturiers
Actie Breek
1(1) Wes-Alane
P (2) Anouk - Nobody's Wife
(4) B. Streisand C. Dion - Tell
I Him
I (6) Aqua - Doctor Jones
(3) Paul De Leeuw - 'K Heb Je Lief
En Wacht Op Jou!
(7) Usher - You Make Me Wanna
(5) Aqua - Barbie Girl
1(11) The Rapsody Ft- Warren G
Prince Igor
(8) Backstreet Boys - As Long As
You Love Me
(9) Elton John - Something
(12) Ome Henk - Neem Een Ander In
De Maling!
(16) Hanson -1 Will Come To You
(10) Spice Girts - Spice Up Your Life
(20) Allure - All Cried Out
(14) De Kast - In Nije Dei
(13) Keith Sweat - Nobody Sweat
(18) Jewel - Foolish Games Jewel
I (17) Is Ook Schitterend! - V.V.T.
(30) Solid Harmonie - I'LJ Be There
For You
(24) Eternal - Angel Of Mine
(15) Da Hool-Meet Her At The Love
Parade
(29) Prodigy - Smack My Bitch Up
(41) 4 Fun - Levenslang
(28) Jantje Smit - Ave Maria
(21) Bob Carlisle - Butterfly Kisses
(26) R.O.O.S. - Instant Moments
In (19) Sash!-Stay
(23) Dario G - Sunchyme
(25) LI Cool J - Phenomenon
(31) Skik - Op Fietse Lohues
(27) N-Trance Ft. R. Stewart - Da Ya
Think I'M Sexy?
(33) Mathilde Santing - Beautiful
People
(0) Queen - No-One But You
(40) Goodfellaz - If You Walk Away
(34) Aaron Carter - Crush On You
(0) Close li You - Baby Don't Go
(0) Various Artists - Perfect Day
(39) Mase - Feel So Good
(22) Metallica - The Memory
Remains
i (37) Moby - James Bond Theme
(32) Buckshot Lefonque - Another
Day
i (42) Toni Braxton - How Could An
Angel Break My Heart
(44) Volumia! - Het Is Over
p (36) Wyclef Jean - Guantanamera
(35) Chumbawamba-Tubthumping
(77) Bzn-Mother
(51) En Vogue - Too Gone, Too Long
8 (45) Freek De Jonge -(Meer)Leven
Na De Dood
(60) Will Smith - Just Cruisin'
0 (38) Janet Ft.Q-tip 8i Joni Mitchel -
Got'til it's
1 (43) The Kelly Family - Because It's
Love
a (52) Mariah Carey - Butterfly
3 (58) The Firm - Firm Bizz
A (49) Puff Daddy 8. The Family -
Been Around The World
15 (56) Puff Daddy Faith Evans -I'll
Be Missing You
J6 (55) Benny Neyman - Mooi Zijn Alle
Vrouwen
57 (54) 2 Pac Notorious - B.I.G.
Runnin'
j8 (46) Antiloop - In My Mind
59 (53) M.Borsato&T. Oosterhuis-
Wereld zonder jou
60 (63) Rob De Nijs-Nu Het Om Haar
Gaat
61 (65) Sheryl Crow -Tomorrow Never
Dies
62 (47) Refugee Camp - All Stars
Avenues
63 (68) Re-Play Kijk - Om Je Heen
64 (69) O Die 3 - Ik Heb Geen Zin
65 (48) U2- Please
66 (0) Jay-Z Ft. Babyface-Sunshine
67 (61) Jon Bon Jovi-Janie, Don't Take
Your Love To
68 (59) Blackstreet-Fix
69 (71) Sting The Police -Roxanne
'97
70 (0) All Saints - Never Ever
71 (50) Boyzli Men -4 Seasons Of
Loneliness
72 (0) Hero En De Hero'S - Altijd
Durven Denken
73 (66) Tank - Can U Feel The Bass
74 (62) Radiohead - No Surprises
75 (91) Katia Schuurman -Totaal
Verkocht
76 (57) The Sundub - Single Minded
People
77 (98) Bryan Adams - Back To You
78 (70) Eternal -1 Wanna Be The Only
One
79 (67) The Verve -The Drugs Dont
Work
80 (80) Boston Dj'S - Move Your Body
81 (79) The Brand New Heavies -
You've Got A Friend
82 (74) Clouseau - Door De Muur
831 (78), Jennifer Brown - In My Garden
84 (0) Aaron Carter-Crazy Little
Partyqirl
85 (0) Wham! - Last Christmas
86 (0) Run D.M.C. Vs. J. Nevins -1"
Like That
87 (82) Stars On 45-The Clubhits
88 (88) Peter Cetera Ft. Az Yet-
You're The Inspiration
89 (89) Enya - Only If
90 (73) Rolling Stones - Anybody See"
My Baby?
91 (97) Adam F - Circles
fi§§ (87) Ruth Jacott-Liefde Of Lust
93 (99) One Two Trio-Series Uit Mijn
94 (84) Frans Bauer - Ich Traum Von 9
Heut' Nacht
95 (0) Blackstreet-(Money CanTJ
Me Love
96 (93) Ub40-AlwaysThere
9$ (0) Kadanz Morgen Kom JijTeru9
98 (85) Erikah Karst Nobody Knows
99 (92) Worlds Apart Back To Where
We Started
100 (94) Exposure 3 Little Words
Weekend
ZATERDAG 6 DECEMBER 1997
Door Romain van Damme
Ik wil eigenlijk best terug
naar ons mam'
Plotseling is er die starende blik. Een
strak gezichtje, ontdaan van alle
stoerheid. Het gezichtje van een
lieve meid, veertien jaar oud. Onzeker en
wanhopig op zoek naar zich zelf. Zoekend
ook naar een veilig plekje waar ze kind kan
zijn.
Het duurt maar even.
„Rot toch op kutvent!
Het is de taal die ze het best begrijpt. De
stoerheid verpakt in schuttingwoorden en de
meest vreselijke ziektes die de stilte van 'Al
Gardo' aan flarden knallen.
„Denk nou niet dat het hier leuk is hè, want
dat is het dus absoluut niet! Schrijf dat maar
op!"
'Al Gardo' is een grote boerderij in het nie
mandsland van Zuid-Frankrijk. Vijf kilome
ter van Saint Antonin Noble Val, een nietig
dorpje van amper 1800 zielen. Het heet er Mi
di-Pyrenees. Toulouse is de grote stad verder-,
op. Montauban en Caussade liggen ook in de
buurt.
Het is een beetje vergane glorie langs de rivier
Aveyron. Centre Touristique staat er op de
roestige borden die het begin en einde van het
dorp aangeven. Een hoofdstraat, een paar
slordige steegjes en pleintjes. Twee hotelle
tjes, een bank, een paar winkels en hier en
daar een cafeetje.
Probeer er als buitenstaander niet in het pik
kedonker van de winteravond de weg te vin
den. Je verdwaalt er onherroepelijk op smalle
weggetjes die in het zwarte niets verdwijnen.
„Man, vergeet het, je kunt hier absoluut niet
weg. Anders waren we al lang vertrokken
noor, geloof je het niet? Echt, je kunt nergens
naar toe, dat is de reden. Het lijkt wel een ge
vangenis. Dat is het verdomme ook."
Vijf Brabantse meiden zeggen het elkaar na.
Ze wonen bijna drie maanden op 'Al Gardo'.
binds half september. Ver weg van de beken
de omgeving in Nederland waar ze langzaam
maar zeker dreigden te verzuipen in een diepe
poel van ellende. Onbereikbaar voor de hulp
verlening die ze telkens weer van zich af
schudden in het doolhof vol drugs, seks en ge-
Ze is zestien en zegt: „Als ik niet naar Frank-
njk was gekomen, was het gedaan. Dan was
et nooit meer goed gekomen. Dan lag ik de-
nmtief in de goot! Zeker weten!"
Overdag, als het zonnetje schijnt, ziet het er
allemaal vriendelijker uit en laat de natuur
ln a' ^aar Pracht bewonderen. Kale rot-
spelen er een fraai lijnenspel met bosrijke
I horizons
en grotten gunnen je een blik in het
gunnen je een UilK
hnenste van grillig gevormde bergen.
'Al Gardo li§t er vakkundig v erstopt. Je komt
er via aanwijzingen van de dorpelingen. Ze
sturen je over zandpaden die vol kuilen en
verrassende wendingen zitten. Ideaal gebied
voor terreinwagens, mountainbikes en berg
schoenen.
Een gebied ook voor avonturiers, misschien
iets te zwaar aangezet, maar in ieder geval
voor mensen die zich niet zomaar uit het veld
laten slaan. „Het is een grote stap, verhuizen
naar deze plek," zegt Ruud Dijkmans. Samen
met zijn vrouw Phyllis en de kinderen Bo,
Bram en Britt ruilde hij het lawaai van de
Roosendaalse binnenstad in voor de stilte van
Zuid-Frankrijk.
Ze willen niet meer terug. „Het is hier prach
tig. Natuurlijk mis je wel wat, even een borrel
in het cafeetje op de hoek, snel een bood
schap. Maar dat weegt allemaal niet op tegen
de voordelen. Rust, mooi weer en middenin in
de natuur."
En leuk werk ook. Of misschien is leuk niet
het juiste woord. Dankbaar is wellicht beter.
„Prachtig om de jongens en meiden te helpen.
Wacht, proberen te helpen. Ze hebben proble
men die ze nauwelijks onder woorden kunnen
brengen. Ze zitten hevig in de knoop met
zichzelf."
„Ze zitten muurvast, zijn onhandelbaar ge
worden. Ze hebben vaak verschrikkelijke
dingen meegemaakt en hebben een dik pant
ser om zich heen gebouwd. Daar doorheen
dringen, stap voor stap, dat proberen we. Een
moeilijk proces, maar inderdaad, mooi als ze
weer een stap gezet hebben."
Klussen
Om half acht rinkelt de wekker. Een douche,
ontbijt en verdeling van het werk. Twee mei
den doen het huishoudelijk werk, schoonma
ken, boodschappen doen in het dorp beneden
en voor het eten zorgen. De andere drie mei
den doen de klussen buiten. Hout hakken, de
moestuin, een uitgewoonde caravan demonte
ren en de omgeving van een huisje verderop
onkruidvrij maken.
Ruud Dijkmans zit nooit om klussen verlegen.
Straks komt er nog vee in de weilanden, kun
nen ze werken bij boeren in de buurt. „Ze
hebben gelijk als ze zeggen dat het hier geen
vakantieverblijf is. O nee! Het is keihard wer
ken. Letterlijk en figuurlijk. Er zijn vaste
werktijden en een vast leefritme. Drieëneen
halve maand lang."
Geen drugs, drank, criminaliteit. Wel van
veertig meter hoog aan een touw abseilen in
Noord-Spanje, door nauwe, donkere en klets
natte grotten kruipen en wandelen over berg
paden die soms zo smal zijn dat je voetje voor
voetje verder moet. Ze hebben er al wat afge
vloeid.
„We hebben een keer acht uur gewandeld.
Kapot waren we! En die Ruud, die vent, weet
niet eens de goede weg. We stonden eens bo
ven op een berg, links en rechts ravijn. Het
was nog geen meter breed. Zegt ie, ik weet het
niet meer. Sta je daar verdomme met zijn al
len te blauwbekken."
Ze hebben in de Ardennen een eerste test af
gelegd. Met Ruud Dijkmans als aandachtig
toeschouwer. „Dat doe ik altijd. Om te kijken
wat voor vlees je in de kuip hebt. Soms moet
je zeggen, die kunnen we beter niet meene
men naar Frankrijk. Dat redt zij of hij niet en
dat kan dan weer nadelig zijn voor de groep.
Dat kun je niet hebben."
De vijf meiden vormen de tweede groep die
'Al Gardo' doet. Daarvoor reed Ruud Dijk
mans met zijn Volkswagenbusje vol gabbers
van Nederland naar de boerderij die zich uit
strekt over vijftien hectare Frankrijk. Zeven
gabbers.
„Die hadden in Nederland ook van alles uit
gevreten. Sommigen hadden zelfs gedeald,
amper vijftien jaar oud. Na twee maanden
zag ik ze hier met pijl en boog schieten, zelfs
verstoppertje spelen. Toen dacht ik, jongen
toch, twee maanden liep je nog volop te dea
len."
De vijf meiden die er nu zijn, hebben in totaal
vijftien scholen gehad. Nergens meer welkom.
In de meeste gevallen ook thuis niet. Daar
wonen veelal gebroken gezinnen en de scher
ven liggen op straat.
„Ik heb alles geslikt man. Speed, coke, pillen.
Waarom? Toch wel nieuwsgierigheid, maar
als je eenmaal in dat circuit zit, komt je d'r
niet meer uit. Je krijgt verkeerde vrienden,
Om het project ervaringsleren in Zuid-
Frankrijk een kans op overleven te geven,
spant de West-Brabantse Stichting Actie
Breek zich in geld bijeen te brengen om de
boerderij 'Al Gardo' aan te kopen.
Op die boerderij verblijven jaarlijke enkele
groepen probleemjongeren die onder be
geleiding van ervaren hulpverleners wer
ken aan een betere toekomst. De oude
boerderij moet nodig verbouwd en hier en
daar opgeknapt worden.
Om dat allemaal voor eikaar te krijgen is er
een bedrag van 450.000 gulden nodig. De
Stichting Actie Breek hoopt met giften uit
het bedrijfsleven, maar ook van particulie
ren, het geld bijeen te brengen.
Eerder slaagde de stichting er al in drie an
dere projecten levensvatbaar te maken.
Ruim tien jaar geleden werd de voorlich
tingsfilm 'Getekende Mensen' over drugs
gebruik en verslaving gefinancierd.
Twee jaar daarna, in 1988, realiseerde de
stichting het behandelingscentrum 'Breek'
voor jonge verslaafden en weer twee jaar
later werd in Bergen op Zoom een pand
aangekocht aan de Engelstraat. Die locatie
biedt plaats aan ambulante jeugdhulpacti-
viteiten, voorlichtings- en preventieprojec
ten.
Tenslotte werd er met succes in Roosend
aal gewerkt aan een opvangcentrum voor
Marokkaanse jongeren dat inmiddels door
de provinciale overheid gesubsidieerd
wordt waarmee het voortbestaan verze
kerd is.
'Het is hier geen vakantieverblijf. Het is
keihard werken. Letterlijk en figuurlijk.'
FOTO'S DE STEM/DICK DE BOER
ruzie thuis en zo wordt dat steeds erger. En ja,
dan zit je ineens hier hè."
Nonchalant. Alsof er niets aan de hand is.
Trouwens, waar bemoei je je mee? Ze zeggen
het ook regelmatig tegen Ruud Dijkmans.
Maar dan op hun manier. Ha, of hij het alle
maal zo goed weet. Hij lacht: „Ik weet niet al
les, gelukkig niet. Maar ik weet wel dat dit
project op 'Al Gardo' een laatste strohalm
kan zijn."
Dat project heet ervaringsleren.ln de kersver
se folder die een internationale koeriersdienst
eind november in de brievenbus van 'Al Gar
do' stopte, staat het als volgt:
het scheppen van een werkelijke beleving. Er
varing opdoen door praktisch handelen en
aanleren van vaardigheden. Hun ervaringen
tot nu toe geven een beeld van de omgeving en
henzelf dat zeer negatief is, door ervaringen
met incest, mishandeling, verwaarlozing. Dat
proberen we te doorbreken door ze een plaats
te bieden van waaruit ze met een geheel ande
re positieve en werkelijke omgeving worden
geconfronteerd.
Mooie woorden, mooie zinnen. De meiden
vertalen het in hun eigen jargon. „We moeten
leren met onze poten van die kuttroep af te
blijven en praten over onze problemen. We
moeten weer normaal worden. Gewoon naar
school en huis, omgaan met normale vriend
jes. Ja toch?"
Aanvankelijk geloofden ze er niet in. Ruud
Dijkmans grinnikt. „Toen ze aan kwamen,
zeiden ze onmiddellijk, wat is hier nou te be
leven? Geef ons maar een winkelcentrum. Nu
zeggen ze toch ook al eens, ja, het is hier best
mooi. We zullen het straks wel missen."
Hij kent de omgeving van 'Al Gardo' inmid
dels redelijk goed. De meeste bergwandelin
gen in de buurt doet hij zonder gids die weer
wel nodig is om de grotten in te mogen. Han
denwrijvend: „Een ideale plek voor ons pro
ject."
Gepraat
Ruud Dijkmans liep al langer rond met het
plan. „Ik zit jaren in de jeugdhulpverlening.
In Nederland heb ik zowat alle hoeken van
die hulpverlening gezien. Ik werkte ook bij de
'Nu zeggen de jongeren toch ook al eens, ja, het is hier best mooi. We zullen het straks
wel missen.'
Zuidwester in West-Brabant en daar hadden
we het al eens gehad over een project erva
ringsleren."
Voorzichtig formulerend: „Laat mij het zo
zeggen: binnen de hulpverlening wordt veel
gepraat. Ik had iets, kom, ik wil aan de slag.
Ik wilde iets doen met jongeren in het buiten
land, ik heb links en rechts wat geïnformeerd
en ben gaan kijken naar verschillende loca
ties."
Toen hij 'Al Gardo' zag, wist hij het meteen.
„Prima plek man. Het werd gebruikt door een
Haags kindertehuis dat het als een vakantie
project had aangekocht. Daar had ik toevallig
ook conctacten mee. Bleek dit hetzelfde te
zijn dan de boerderij die een makelaar aan
bood. Een eerste inspectie pakte positief uit."
Ruud Dijkmans klopte bij de Zuidwester aan.
Die besprak het op haar beurt weer met Troje
uit Veldhoven. Hij nodigde bestuursleden van
de Zuidwester uit, nam ze op sleeptouw in de
bergen, praatte honderduit en het kwam alle
maal rond. Het plan werd verder uitgewerkt
en de familie Dijkmans liet de verhuiswagen
voorrijden. Dag Roosendaal.
Ziekenhuis
Paniek! Een van de meiden slaat bij het hout
hakken met een hamer een wijsvinger com
pleet aan gort. De pijn en schrik schreeuwt ze
weg met de meest vreselijke krachttermen die
zelfs de honden Rex en Shadow schichtig
doen wegsluipen.
„Waarom moet mij dit nou weer overkomen?
Straks moet ik met een vinger in het verband
naar huis. Alsof het al niet erg genoeg is!
VERVOLG OP VOLGENDE PAGINA - E2:
'Als ik schrijf kan ik wel zeggen wat ik voel'
Prins Maurits
de eerste,
wie volgt?
Hans Dijkstal,
de vrolijkste
minister
Mest en parfum
aan de voet van
de Mont Blanc
StarTrek op
cd-rom: KMA
voor de ruimte
PAGINA
PAGINA
PAGINA
PAGINA
