de stem
duikvlucht
Bergenaar Marcel de Munck fietste illegaal over het dak van de wereld
1
0ne ,n.
E1
Tibet is een gesloten land. Sinds het
door de Chinezen bezet is, worden
toeristen er nog maar mondjesmaat
toegelaten. Wie er binnen mag, weet
zich permanent omringd door
Chinese begeleiders. Marcel de
Munck uit Bergen op Zoom wist bij
een bezoek aan Tibet aan de
Chinese aandacht te ontsnappen en
reisde per mountainbike dwars over
het dak van de wereld.
Die trip was niet van gevaar
ontbloot. Ontploffende bergwanden
en schietgrage grenswachten lagen
op de loer.
-
Nes - Alane
uk - Nobody's Wife
hu' De Leeuw-'K HebJeiip,c
A/acht Op Jou! efE|i
B. Streisand C. Dion - Te|| H,m
Aqua - Barbie Girl
Aqua - Doctor Jones
Isher-You Make Me Wanna
Backstreet Boys-As Lonn As
You Love Me
Elton John - Something
|Spice Girls-Spice Up Your Life
i Rapsody Ft Warren G
Sissel - prince Igor
Ome Henk-Neem Een Ander In
IDe Maling!
Keith Sweat - Nobody Sweat
De Kast - In Nije Dei
Da Hooi-Meet Her At The Love
I Parade
Hanson -1 Will Come To You
Is Ook Schitterend! - V.V.T.
Jewel - Foolish Games Jewel
Sash! - Stay
Allure - All Cried Out Carey
Bob Carlisle - Butterfly Kisses
Metallica - The Memory Remains
Dario G - Sunchyme
Eternal - Angel Of Mine
LL Cool J - Phenomenon
R.O.O.S. - Instant Moments
N Trance Ft. R. Stewart - Da Y*
Think I'M Sexy?
Jantje Smit - Ave Maria
Prodigy - Smack My Bitch Up
Solid Harmonie - I'LI Be There
For You
Skik - Op Fietse Lohues
Buckshot Lefonque - Another
Day
Mathilde Santing - Beautiful
People
Aaron Carter - Crush On You
Chumbawamba - Tubthumping
Wydef Jean - Guantanamera
Moby - James Bond Theme
Janet Ft Q-tip Joni Mitchel -
Got' til it's
Mase - Feel So Good
Goodfellaz - If You Walk Away
4 Fun - Levenslang
Toni Braxton - How Could An
Angel Break My Heart
The Kelly Family - Because It'S
Love
Volumia! - Het Is Over De
Freek De Jonge - (Meer) Leven Na
De Dood
Antiloop - In My Mind
Refugee Camp - AU Stars
Avenues
U2 - Please
Puff Daddy The Family - Been
Around The World
Boyz II Men - 4 Seasons Of
Loneliness Boyz li Men
En Vogue - Too Gone, Too Long
Warren
Mariah Carey - Butterfly Carey
M. Borsato T. Oosterhuis -
Wereld zonder jou
2 Pac Notorious B.I.G. -
Runnin'
Benny Neyman - Mooi Zijn Alle
Vrouwen
Puff Daddy Faith Evans - 111
Be Missing You
The Sunclub - Single Minded
People
The Firm - Firm Bizz
Blackstreet - Fix
Will Smith - Just Cruisin'
Jon Bon Jovi - Janie, Don't Take
Your Love To..
Radiohead - No Surprises
Radiohead
Rob De Nijs - Nu Het Om Haar
Gaat
Roxy Brown - Big Bad Mama
Sheryl Crow - Tomorrow Never
Dies
Tank - Can U Feel The Bass
The Verve - The Drugs Don't
Work
Re - Play - Kijk Om Je Heen
O Die 3 - Ik Heb Geen Zin
Eternal -1 Wanna Be The Only
Sting The Police - Roxanne 9/
Wow! - Lekker Lang Lekker
Roiling Stones - Anybody Seen
My Baby?
Clouseau - Door De Muur Van
R. Kelly - Gotham City
T Spoon - Sex On The Beach
BZN - Mother
Jennifer Brown - In My Garden
The Brand New Heavies -
You'Ve Got A Friend
Boston Dj'S - Move Your Body
BZN-Bells
Stars On 45 - The Clubhits
T-Spoon - Message Of Love
Frans Bauer - Ich Traum Von Dir
Heut Nacht
Erikah Karst - Nobody Knows
Notorious B.I.G - Mo Money Mo
Problems
Ruth Jacott - Liefde Of Lust
Peter Cetera Ft. Az Yet - You'R®
The Inspiration
Enya - Only If
The Cure - Wrong Number Smith
Fiction
Katja Schuurman - Totaal
Verkocht
Worlds Apart - Back To Where
We Started
UB 40 - Always There
Exposure - 3 Little Words
Nance - He'S My Favourite Djl
Smash - Mouth Walkin' On The
Sun
Adam F - Circles
Bryan Adams - Back To You
One Two Trio - Series Uit Mijn
Jeugd
Gordon - Geef Me De Kracht
WtBÊKÊÊ^ÊKÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊI
Weekend
ZATERDAG 29 NOVEMBER 1997
Door Romain van Damme
TiBet
'Za
-.y1 - f- Sf» .-^538
'yr.,.
-
Marcel de Munck op weg
naar Khatmandu. Ergens op
het dak van de wereld, in Tibet.
ay, de ervaren Amerikaan, had het hem
meerdere malen op het hart gedrukt. 'Blij
ven fietsen, wat er ook gebeurt, blijf fietsen.
Je stopt pas als ze gaan schieten!'
Enkele minuten later tijdens de afdaling raasde Marcel
de Munck uit Bergen op Zoom langs de politiepost van
het dorpje Zhamgmu, vlakbij de streng bewaakte grens
tussen Tibet en Nepal
„We hadden geen permit, geen vergunning om fietsend
in Tibet te verblijven. Als je die niet hebt kun je aardig
in de problemen komen. Daarom moesten we dit doen.
Alles of niets."
Ze hadden geluk. De slagboom stond omhoog en de po-
litie-agenten speelden binnen in de post wellicht de Ti
betaanse variant van klaverjassen. „Toen we daar voor
bij stoven, stormden ze wel naar buiten en riepen, stop,
stop, politie! Nee, gelukkig werd er niet geschoten."
Met het hart in de keel denderde Marcel de Munck naar
de vrijheid in Nepal. „Maar toen sloeg het noodlot nog
eens toe. Brak midden in dat dorpje mijn bagagedrager.
Die hebben we provisorisch gemaakt. En maar omkij
ken, want we dachten dat die politie wel achter pns aan
zou komen."
Ze bereikten eindelijk beneden in het dorpje de doua
nepost, maar ook daar wachtte nog een verrassing.
„Normaal doet die douane niet zo moeilijk, ze vragen
ook niet naar je permit. Die douane heeft zoiets van:
zorg maar dat je snel het land uit bent, dan hebben wij
verder geen last meer. Wij stapten dus af bij het ge
bouwtje en wie stapte er naar buiten, een Chinese poli
tie-agent!"
Zenuwenoorlog
Dat was het begin van een zenuwenoorlog. „Want hij
vroeg natuurlijk wél naar onze permit. Van Ray, die al
veel vaker in deze landen geweest was, had ik geleerd
dat je tegen de Chinezen altijd vriendelijk moet blijven.
Lachen dus. Heel schijnheilig vroegen we wat dat dan
wel was, een permit."
Nee, daar hadden ze natuurlijk nog nooit van gehoord.
Ze hadden gewoon een visum, dat was toch voldoende?
Weliswaar een illegaal visum, maar dat was niet te zien
en ze keken wel uit om dat te vertellen. „Die politieman,
niet zo oud trouwens, nam ons uiteindelijk mee naar het
bureautje. Hij liet ons dat papiertje, die permit zien."
Voor honderd gulden wilde hij dat wel invullen voor
ons. Prima natuurlijk. „Maar het duurde allemaal zo
lang. Bleek dat hij op zijn baas zat te wachten om er een
stempel op te zetten. Dat leek ons ook niet zo een ge
weldig idee. Stonden we daar op een meter van de slag
boom, ongelooflijk."
Ze begonnen in een mengelmoesje van diverse talen op
de Chinese politie-agent in te praten. Dat ze zo moe wa
ren, zo lang gefietst hadden en nog helemaal naar
Khatmandu, de hoofdstad van Nepal, moesten. En zo
waar, plotseling zei de Chinees, oké, rij maar. „We
moesten wel beloven de volgende keer een permit bij
°ns te hebben. Maar natuurlijk meneer, hebben we hem
gids doe je allerlei excursies, zie je best fantastische
dingen, maar het zelf uitzoeken en fietsen door Tibet is
toch leuker."
Veel spannender ook, ontdekte de Bergenaar al snel na
dat hij een reis naar Lhasa, de hoofdstad van Tibet had
geboekt. „Ik vloog eerst naar Khatmandu in Nepal. Ik
had in mijn paspoort een visum voor drie maanden Ti
bet. In Khatmandu ontmoette ik twee andere Nederlan
ders die ook het plan hadden naar Lhasa te gaan en
fietsend terug te keren."
Voor het vertrek naar Lhasa moesten ze nog naar de
Chinese ambassade in Nepal om het een en ander in or
de te maken. Daar werd het visum van drie maanden
zomaar ingekort tot zeven dagen. „Ik dacht, wat nu? Ik
hoorde echter dat het in Tibet zelf mogelijk was het vi
sum illegaal te verlengen, dus heb ik de gok genomen en
ben alleen afgereisd."
Steekpenningen
Met een mountainbike die hij in Khatmandu kocht.
„Die heb ik met de nodige steekpenningen in het vlieg
tuig naar Lhasa gekregen. In die stad heb ik zeven da
gen met Chinese begeleiding rond gelopen en allerlei
toeristische attracties bezocht."
Hij keek er in de 150.000 inwoners tellende stad zijn
ogen uit en beleefde er naar eigen zeggen een van de
mooiste momenten uit zijn leven. In het Seraklooster,
het thuis van 5000 monniken. „De Chinese overheer
sing zie je overal. In Lhasa is tweederde Chinees. Chi
nezen krijgen zelfs geld als ze naar Lhasa willen ver
huizen."
De Tibetanen zelf zijn dan ook uiterst voorzichtig. Con
tact zoeken met vreemdelingen is al een gevaar op zich.
„Dat lukt bijna niet. Ze spreken trouwens vrijwel geen
Engels, dat speelt ook een rol. Ze zijn bovendien zo
bang, bang dat je een spion voor de Chinezen bent."
Marcel keek dan ook vreemd op toen hij in het Sera-
klooster (1419) van Lhasa, door een oude monnik ge
wenkt werd. Alsof die man voelde dat Marcel de Mun
ck uit Bergen op Zoom een foto van de Dalai Lama bij
zich had. Ten strengste verboden door de Chinezen.
De Dalai Lama is de geestelijk leider van Tibet die in
1950 vluchtte voor de Chinese bezetters en nu in bal
lingschap in het Indiase Dharmsala woont. „Ik had in
derdaad een foto bij me, omdat ik wist dat de mensen
hier verzot zijn op een afbeelding van de geestelijk lei
der. Ik had hem goed weggestopt, want als de Chinezen
die foto ontdekken, kun je het verder wel vergeten."
Kapel vol foto's
Marcel ging mee met de oude monnik. Trappen op, door
nauwe gangen, steeds hoger en dieper het klooster in.
„We kwamen uiteindelijk in een oud kapelletje terecht.
Alle muren waren behangen met foto's van de Dalai
Lama. Toen zei die monnik tegen mij in slecht Engels,
you, picture. Die man voelde dat blijkbaar en ver
trouwde me."
Marcel uit Bergen op Zoom gaf hem de foto en oogstte
diepe dankbaarheid. „Ik moest er ranzige boterthee
drinken, werkelijk, zó vies. Maar ik heb het gedaan, ik
wilde de man niet teleurstellen. Het was een heel mooi
moment."
Na de zeven dagen liet Marcel zijn visum verlengen. Il
legaal, voor honderd gulden. „De man die dat deed, had
gewoon een stapeltje paspoorten voor zich liggen. Het
was geen enkel probleem. Niet veel later ontmoette ik
in een eethuisje twee Amerikanen. Ray en John. Ze wa
ren met de fiets uit China naar Tibet gekomen. Illegaal
de grens overgestoken. Een waagstuk van de eerste or
de, want de grens wordt er bewaakt vanuit hoge torens
en met sterke schijnwerpers."
Ze vroegen hem honderduit. „Later begreep ik dat ze
wilden weten wat voor vlees ze in de kuip hadden.
Want ik had gezegd dat ik naar Khatmandu in Nepal
wilde fietsen. Dat wilden zij ook. Ze vroegen hoe ik me
voorbereid had, wat ik bij me had."
Simpel, werkelijk alles wat nodig is om te overleven in
een land als Tibet. „Het kan er verschrikkelijk koud
zijn. Je moet op medisch gebied alles bij je hebben. Ste
riele injectienaalden, verband, jodium om het water te
zuiveren, medicijnen tegen allerlei ziektes. Ik had het
allemaal bij me."
Hij slaagde voor het Amerikaans examen. Marcel uit
Bergen op Zoom mocht meefietsen. „Prachtig, want
met name die Ray wist veel. Hij had er al vaker gefietst
en sprak ook Chinees. Een man met een geweldige reis
ervaring. Beter kon ik het eigenlijk niet treffen."
Ze begonnen aan de tocht die grotendeels over de
Friendshipshighway (de Vriendschapssnelweg) voert.
„Onvoorstelbaar mooi. En spannend, want we hadden
dus geen toestemming. Je mag trouwens wel in groeps
verband fietsen, maar dan weer wel onder die begelei
ding. Zoals wij het deden, is het ten strengste verboden."
Eén controle
Duizend kilometer dwars door Tibet en slechts één keer
werden ze gecontroleerd. „Het is een uitgestrekt land
en buiten de steden wonen niet zoveel mensen. Daar zie
je ook niet zoveel Chinezen. Bij Shegar werden we aan
gehouden. Door de douane en die maakt zich niet zo
druk om die permit. Wel moesten we alles binnenste
buiten keren, maar we mochten uiteindelijk door."
Ze sliepen soms in 'hotelletjes', nou ja, hotelletjes. „Dat
is wat veel gezegd voor een gammel gebouwtje waarin
een bed en een stoel staan. Net zo lief sliep Marcel in de
tent. „Met mijn hoofd buiten de tent, want die lucht is
er zo mooi, zo blauw, zo helder."
Bij Shigatse, de tweede stad van Tibet, keek hij vanaf
5950 meter neer op het Yamdrok-Tsomeer dat op 4500
meter ligt.
„Het schorpioenenmeer, een heilig meer voor de Tibeta
nen. Onvoorstelbaar mooi. Tenminste nu nog, want de
Chinezen bouwen er een waterkrachtcentrale."
Het einde van het meer. „Want het is een dood meer,
dus er komt geen water in of uit van rivieren. Alleen re
genwater. Het is een verschrikkelijk groot meer, maar
na verloop van tijd zal het droog staan omdat de Chine
zen het meer als het ware leeg laten lopen."
Misschien zorgt het weer voor een nieuwe opstand van de
Tibetanen tegen de Chinese overheersing, „In 1988 was
Het was het spannend slot van een drie maanden du
rende reis die Marcel de Munck in september begon.
Duizenden kilometers van het veilige Bergen op Zoom
netste hij illegaal over het dak van de wereld, dwars
door Tibet waar de Chinese overheersers het niet zo
nebben op Westerse pottenkijkers.
„Je kunt er wel als toerist naar toe, maar dan wel met
een groepsreis en in Tibet loop je dan aan de hand van
een Chinese gids. Uitermate duur trouwens. Met die
de laatste opstand. In al die jaren van overheersing heb
ben 1,2 miljoen Tibetanen het leven gelaten. Meer dar
6000 kloosters zijn er sinds de Chinese invasie en voor
al tijdens de culturele revolutie van 1966 verwoest. Da1
moet verschrikkelijk geweest zijn."
Zoals de hongersnood die er enkele jaren heerstte, om
dat de Chinezen wilden dat er tarwe verbouwd werd.
„Tibet is een droog land. Tarwe verbouwen lukte uitein
delijk op die hoogte vrijwel niet. Maar het had wel tot
gevolg dat de Tibetanen honger hadden, want hun tra
ditionele produkten mochten ze ook niet verbouwen."
Veel is dat overigens niet. Een soort gerst en wat groen
ten. „Die gerst vermalen ze tot poeder dat ze altijd bi;
zich hebben. Tsampa heet dat. Ze kunnen dat met wa
ter aanlegen en dan krijg je een soort deeg dat ze op
peuzelen. Wij aten dat ook, maar vermengden dat met
wat krenten en rozijnen."
De fietstocht voerde hen verder langs schitterende ver
gezichten, de hoogste bergen ter wereld en langs piep
kleine dorpjes waar ze het tempo verhoogden. „Als kin
deren ons aan zagen komen, pakten ze stenen en gooi
den die naar ons. Wellicht was dat voor hen een spelle
tje, maar je zou zo een kei tegen je kop krijgen."
Opblazen
Maar het kan in Tibet nog veel gekker. „Het gebeurt we]
eens dat er door het slechte weer een stuk weg verdwijnt
Weggeslagen door het water. Hebben ze een probleem
want een andere weg is er meestal niet. Wat doen die Chi
nezen dan, blazen ze een stuk bergwand op met dyna
miet, een beetje egaal maken en het is weer gerepareerd."
Ze maakten het een keer mee. „Ray had het al eens eer
der meegemaakt. Hij vertelde doodleuk dat je dan snel
moest zijn, want de Chinezen blazen meestal zonder
een goede waarschuwing zo een bergwand op. Als je
dan net in de buurt loopt, heb je maar pech gehad."
Het was bij Gyantse dat ze van de fiets moesten. „He1
was er een drukte van belang, want het is de verbinding
tussen Lhasa en Khatmandu. Aan de ene kant stonder
de vrachtauto's vanuit Nepal en aan de andere kant de
vrachtauto's uit Lhasa. Werden al die goederen ovei
dat stuk vernielde weg overgedragen."
„We hadden afgesproken zo snel mogelijk over te ste
ken. We pakten de fietsen met bagage en al op en lie
pen. De Chinezen waren al bezig met het aanbrenger,
van dynamiet. Ray spreekt en begrijpt Chinees. Dus
hoorde hij dat de Chinezen wilden blazen. Toen hebber
we in alle macht geroepen: Nee! Wij lopen hier nog!"
De aarzeling bij de Chinezen duurde net lang genoeg
om aan de andere kant van de 'kloof' te komen. „Toet
was ik echt bang. Ik dacht, dit halen we niet. Een lood
zware fiets in je handen en ieder moment kan het bover
je ontploffen. Ik voelde mijn hart in mijn keel. We heb
ben het net gehaald."
Ze fietsten verder en keken er de ogen uit. In Shigatse
hebben ze op een rollerskatebaan gereden. „Op 400C
meter hoogte. Die hoogte maakt het trouwens wel heel
zwaar. Soms zagen we andere fietsers, bijgestaan mei
een landrover of een vrachtauto. Die zagen we soms la
ter terug, alles ingeladen omdat ze het niet haalden."
Zij haalden het wel, fietsten langs de Mount Everest
('Die wilde ik ooit eens zien') en begonnen op de La
Ling Pas aan de langste afdaling van de wereld. „Tach
tig kilometer. Je gaat van 5250 meter naar 4700 meter
Dan nader je de grens met Nepal."
Daar zei Ray dus, blijven fietsen, wat er ook gebeurt
Marcel uit Bergen op Zoom reed er bijkans de longer
uit zijn lijf, maar wist toen al: hier kom ik zeker terug.
Zicht op de hoofdstad Lhasa waar tweederde van de bevolking Chinees is.
Boerenzonen
verlaten
de Kamer
WEEKEND
Een familie
l
Monster
in Brussel
WEEKEND
E3
Alpenreuzen
flankeren
Zwitsers
ski-paradijs
VAKANTIE REIZEN
Digitale camera
heeft steeds
meer te bieden
INTERNET I
m
-
