Cliauff taxi te hervo Limburgers moeten Bath oude glorie teruggeven Vervoersbo Moedermell leiden tot 01 tfnsterdai DESTEM HET WEER Bewolkt en zachter DE STEM BINNENKRANT A2 DESTEM Taalhoffelijk Mosselsoep met venkel f Zon en maan Hoogwater Morgen landelijk Zestienjarige de bekent lossen dodelijk schot i i i i i DONDERDAG 27 NOVEMBER 1997 Je zult in Brussel als Neder landstalige maar een bran dende frituurpan op het fornuis hebben staan en in pa niek de pompiers bellen. De man van de meldkamer blijkt geen Nederlands te verstaan, zoals tweederde van de Brus selse brandweermannen die taal niet of onvoldoende be heerst. Waarschijnlijk staat de keuken al lang in lichterlaaie, voordat je in je moerstaal het verhaal hebt gedaan. Op de eerste hulp van veel ge meentelijke ziekenhuizen is het niet veel beter. Een Gentenaar werd in Brussel onwel en be landde op de eerste hulp van het Sint-Pietersziekenhuis, hartje stad. Maar niemand be greep hem en dus werd hij met bed en al maar zolang ergens in de gang geparkeerd, 's Nachts begon hij bloed te spuwen. Bleek hij een maagbloeding te hebben. Brussel is een tweetalige - of zeg maar meertalige - stad. Ooit hoofdstad van de Neder landen en later van België. Brussel heeft de ambitie hoofd stad van Europa te worden. Daarvoor worden luxueuze Europese gebouwen opgetrok ken, parkeergarages gebouwd en hele wijken onteigend. Maar voor de doorsnee Belg is Brussel gewoon een Franstali ge stad met net geen miljoen in woners. Daarvan behoren 287.000 tot een andere nationa liteit. Er wonen bovendien maar 80.000 Vlamingen, min der zelfs dan het aantal Engel staligen, of althans zij die het Engels als voertaal gebruiken. De negentien gemeenten, die samen Brussel vormen, hebben een eigen regering en parle ment. Maar bij alle voorgaande verkiezingen konden de niet- Belgen geen stem uitbrengen. Ondanks die grote groep bui tenlanders besturen de Vlamin gen en Franstaligen nog steeds samen het gewest Brussel. En dat gaat niet goed. Zo is er nu net een crisis bezworen over het 'taalhoffelijkheidsakkoord'. Nee, u vindt dat woord niet in 'de dikke', daarom zal ik het proberen uit te leggen. Taalhof felijk betekent respect tonen voor eikaars taal. In Brussel is bijvoorbeeld op papier vastge legd hoeveel procent van de brandweermannen en het zie kenhuispersoneel tot de taal groep Nederlands en Frans moeten behoren. U begrijpt dat de Franssprekenden in de meerderheid zijn (70,5 pro cent), terwijl slechts 29,5 pro cent van de brandweermannen Hbt Nederlands als möèdertaal dient te hebben. Dat leidt dus onherroepelijk tot ongelukken. Nu lag het conflict in Brussel wel iets ingewikkelder, maar kom. Het probleem zou opge lost zijn als iedereen in dit land verplicht de twee talen Frans en Nederlands leert, wat er in het verleden ook mag zijn gebeurd. Want met die taalstrijd blijft het een kwestie van leven of dood. Door Bert Schampers Ik belde jaren geleden eens aan bij een vriend die in Brussel op kamers woonde. Hij was niet thuis, maar de dochter van zijn hospita, die de deur had geo pend, was in grote paniek. Haar moeder had haar polsen door gesneden en lag badend in het bloed op de grond. Of ik in een telefooncel de ziekenwagen kon bellen. Ik rende of mijn leven er van af hing. In de cel belde ik het alarmnummer 100 en kreeg een Franstalige meneer aan de lijn. Waarschijnlijk kwam het door de opwinding en sensatie om eindelijk ook eens een goede daad te verrichten, maar toen ik tien minuten later hijgend bij het lichaam van de geestelijk gestoorde hospita stond was er nog altijd geen ambulance. De dochter had inmiddels eerste hulp verleend. Ze begreep niet dat 'de 100' zo lang wegbleef. Ik weer de straat op. Stond de ambulancier toch zeker niet te bellen bij huisnummer 15, ter wijl op nummer 50 iemand lag dood te gaan. Plots drong het tot me door. Ik had als redder in nood in het Frans twee num mers met elkaar verward: 'quinze' gezegd, inplaats van 'cinquante'. Gelukkig heeft de dame haar moment van psychi sche instabiliteit overleefd. Die keer toch. Achteraf hoef ik mezelf niks kwalijk te nemen. Ik was ten minste taalhoffelijk geweest. De meeste Franstaligen nemen het ook niet zo nauw met het Nederlands. Een recent onder zoek onder Franstalige scholier- ren wijst zelfs op een verschui ving naar het Engels als tweede taal. Zij zien het nut niet in van hei Nederlandk, dat bovendien wordt gegeven door leerkrach ten die zelf geen zin correct kunnen schrijven. Laat staan spreken. DAGSCHOTEL 20 mosselen - 1 ui -1 venkel - 2 aardappelen - 1 el boter - 11 visbouillon - 1 dl droge witte wijn - 1 takje dille - 250 gr kabeljauwfilet - 2 eidooiers - 125 ml slagroom. Bezorgklachten, abonnementen administratie, lezers- en fotoservice: BEL LEZERSCONTACT 076 - 5 312 312 maandag t/m vrijdag 8.00 - 17.00 uur zaterdag 8.00- 12.00 uur Uitgave van Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V. Directie: D.H. Ahles J.J. Janze (adjunct). Hoofdredactie: A. Verplancke C. Hamans H.Vermeulen. Hoofdkantoor: Breda, Spinveld 55, postadres: postbus 3229,4800 MB Breda, telefoon 076-5312311, fax 076-5312355, fax redactie 076-5312512, fax lezerscontact 076-5312330. Rayonkantoren en advertenties: Zie colofon in het regio-katern van deze krant. Abonnementsprijzen via automatische incasso: (tussen haakjes de prijs via acceptgiro) maand 32,50 n.v.t. kwartaal 93,50 97,50) halfjaar 185,00 190,00) jaar 367,00 377,00) Voor posttoezending geldt een toeslag. Beëindiging abonnementen: uitsluitend schriftelijk, 1 maand vóór het einde van de betaalperiode. Bankrelaties: postgiro 1114111 ABN/AMRO rekening 520538447. De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur telefoon 0486-486486. De Stem op internet: http://www.stem.nl Copyright 1997 Uitgeversmaatschappij Zuidwest-Nederland B.V. Breda. Het zwembad, dat in 1978 werd gesloten, wordt gesloopt om plaats te maken voor een nieuw ba- dencomplex. FOTO PETER SCHOLS Een van de projecten in Groot-Brittannië om de eeuw wisseling te vieren, is het her stel van het vermaarde kuur oord in Bath. Een klus die Thermae uit Valkenburg mag klaren. Coördinator Rhodri Samuel: „Het is toch schanda lig, een kuuroord waar je niet kunt baden." Door Peter Heesen Met een sinistere glimlach biedt Rhodri Samuel een glaasje water aan uit de bronnen van Bath. „Weerzinwekkend, hè," zegt hij, nadat we een flinke slok hebben genomen. Het heilzaam vocht, dat een temperatuur van 46 graden Celsius heeft en 43 mineralen be vat, smaakt inderdaad afschuwe lijk. Door de verkoop kan het voorma lig kuuroord tenminste nog iets verdienen aan het warm water, dat nergens anders in Groot-Brit tannië omhoog bubbelt, zegt Sa muel. Hij coördineert voor de ge meente de opknapbeurt van de badhuizen, een karwei dat 47 mil joen gulden kost en wordt gedaan door het Limburgse Thermae. Het kuuroord in Bath is in 1978 tot verboden gebied voor badgas ten verklaard. „Bij een kind werd hersenvliesontsteking geconsta- EVEN PIEKEREN teerd, een paar dagen na een be zoek aan het zwembad. Het is on zeker of het deze ziekte daar heeft opgelopen, maar uit voorzorg mocht niet meer worden gebaad," vertelt Samuel. Hij verzekert ons overigens met de hand op het hart dat het 'drink water' afkomstig is uit een veilige bron. Sindsdien is het kuuroord, dat twee eeuwen geleden werd ge sticht door de Romeinse bezetters, verder vervallen. Alleen het Ro meins badencomplex is veranderd in een museum. Naar de andere twee badhuizen, die in de zeven tiende eeuw werden bijgebouwd, stak de gemeente in eerste instan tie geen vinger uit. Zij was van oordeel dat het particulier initia tief deze klus moest klaren, wat ondanks enkele pogingen niet ge beurde. De bezoekers kunnen nu alleen naar het bronwater kijken, waarvan 1,1 miljoen liter per dag opborrelt. Wat rest, is een smet op de Britse historie, meent hij. Een geschiede nis doorspekt met de nodige ver halen over de geneeskrachtige werking van het water. Zo zou Mary van Modena, de vrouw van koning James II, er in de zeven tiende eeuw genezen zijn van haar onvruchtbaarheid. „Al zeggen an deren dat het niet het water was, maar iemand in het water," lacht Samuel. Aan Thermae, die eerder Thermae 2000 in Valkenburg en Sanadome in Nijmegen ontwik kelde, de taak om het vermaarde kuuroord te herstellen en te ex ploiteren. Directeur Henk Ver schuur is verguld met die op dracht. „Het is een grote eer." Maar niet alleen dat, zo erkent hij. „Het is een winstgevende onder neming." Het beste bewijs, aldus Samuel, is het feit dat de overheid heeft besloten de helft van de pro jectkosten uit de opbrengst van de nationale loterij te betalen. Door die bijdrage kan de overheid ook eisen dat het publiek karakter van het kuuroord behouden blijft. Per jaar bezoeken al drie miljoen mensen het Zuid-Engelse Bath, een stad met 86.000 inwoners dat naast Florence en Venetië is uitge roepen tot wereldmonumemt van wege de opmerkelijke stedebouw, Georgische architectuur en Ro meinse resten. De stad wil niet méér toeristen, zegt Samuel, maar wel dat ze langer blijven. „Drie kwart van die bezoekers zijn dagjesmensen. Door hen de mogelijkheid te bieden van het kuuroord gebruik te maken, den ken we dat er meer overnachten. We gaan ervan uit dat het kuur oord goed is voor 80 directe en 200 indirecte banen. Niet in de laatste plaats krijgen de inwoners hun baden terug." Ui pellen en snipperen, venkel schoon maken en in reepjes snij den. Aardappel schillen en was sen en in plakjes snijden. Mosse len koken volgens basisrecept. Ui fruiten in boter en de visbouillon toevoegen samen met de aardap pels en wijn. Met deksel op pan 30 minuten zachtjes laten koken. Laatste 10 minuten de kabeljauw toevoegen en de mosselen. Klop room door de eidooiers en roer dit door de soep. Breng de soep op smaak met pe per en garneer de soep met dille. Serveer met bruin brood. VISITEKAARTJE S.I.R. Taart Muiden De letters van naam en woonplaats van deze man vormen in een andere volgorde de naam van zijn beroep. Wat doet hij voor de kost? Horizontaal: 1. Voor energie heeft dit spook kracht nodig (5); 3. Per vergissing als eerste voor de televisie (5); 4. boos wicht (4); 7. Contant bij de vis (5); 10. Kleine macho? (9); 11. Zo erg kun je je vervelen met het kadaver van een rund (8). Verticaal: 1. Container in een doorzichtige gevangenis (7); 2. Muziekstuk in het hotel (5); 5. Orgelregister van de koning (6); 6. Draagt dezelfde kap als zijns gelijke (6); 8. Ruzie tijdens een dans (5); 9. Plaats waar men zak ken leeghaalde (5). SUSKE EN WISKE: DE VOGELS DER GODEN Oplossing van gisteren Horizontaal: 1. Sanel, ampel, spalk; 2. haai, Amor, beer, dal; 3. Apis, safari, moede; 4. woest, toto, sen, reu; 5. lof, alias, lom, karn; 6. bits, ons, poeet, lok; 7. etui, snee, kilo, del; 8. spin, beslist, saki; 9. erg, krot, oele, sage; 10. fee, toorn, roe, brak; 11. pens, ego, kendo, pan; 12. oke, ork, kans, varia; 13. titel, allure, pipa; 14. ale, saai, vuil, roos; 15. strak, start, dorst. Verticaal: 1. Shawl, besef, potas; 2. aap, ooit, pree, kilt; 3. naief, tuigen, eter; 4. eis, sas, inkt, soesa; 5. last, los, broer, lak; 6. ama, tinne, oog, kaas; 7. mof, oase, stro, klit; 8. prat, spelonk, Alva; 9. Ebro, Loki, eren, uur; 10. leis, oei, slons, rit; 11. Sem, emelt, eed, veld; 12. pronk, toss, boa, pro; 13. ader, aldaar, prior; 14. lade, roek, gaai, pos; 15. kleun, kliek, naast. HEINZ De bewolking overheerst van daag en van tijd tot tijd valt er re gen. De meeste regen valt in de ochtend en dan met name in de westelijke helft van het land. De regen vormt de voorste begren zing van zachtere lucht. Doordat er echter in het noorden en oos ten van het land nog steeds een oostenwind waait, is de tem peratuur daar nog een groot deel van de dag erg laag. Het is niet uitgesloten dat de neerslag daar eerst nog wat ijzel oplevert. In het zuiden en westen van het land, waar de wind uit zuidoost tot zuid gaat waaien, loopt de temperatuur op tot ongeveer 9 graden. De grote verschillen van vandaag zijn morgen vrijwel verdwenen. Het hele land heeft dan te maken met een zuiden- tot zuidwesten wind waardoor de temperatuur tussen de 6 en 10 graden ligt. Naast wolkenvelden is er morgen ook ruimte voor enkele zonnige momen ten. Net als in het weekend kan er morgen af en toe een bui voorko men. Weerrapporten 26 november 19 uur Amsterdamzwaar bew6 gr De Biltzwaar bew6 gr Deelenzwaar bew5 gr Eeldezwaar bew4 gr Eindhovenzwaar bew9 gr Den Helderhalf bew4 gr Rotterdamzwaar bew8 gr Twentezwaar bew6 gr Vlissingenzwaar bew9 gr Maastrichtzwaar bew11 gr Aberdeenregen8 gr Atheneregen16 gr Barcelonazwaar bew17 gr Berlijnzwaar bew2 gr Boedapestzwaar bew10 gr Bordeauxzwaar bew17 gr Brusselhalf bew12 gr Cyprus...onbewolkt23 gr Dublinregenbui11 gr Frankfurtzwaar bew6 gr Genèvezwaar bew6 gr Helsinkisneeuw-2 gr Innsbruckonbewolkt11 gr Istanbulhalf bew14 gr Klagenfurtzwaar bew4 gr Kopenhagenzwaar bew1 gr Las Palmasonbewolkt25 gr Lissabonlicht bew17 gr Locarnozwaar bew10 gr Londenregen12 gr Luxemburghalf bew10 gr Madridhalf bew14 gr Malagahalf bew20 gr Mallorcaregenbui17 gr Maltahalf bew19 gr Moskouzwaar bew1 gr Münchenmist2 gr Nicelicht bew17 gr Osloonbewolkt1 gr Parijsregen12 gr Praagzwaar bew2 gr Romeregen18 gr Splithalf bew Stockholmsneeuwbui... Warschauzwaar bew. Wenenzwaar bew. Zürichhalf bew Bangkoklicht bew Buenos Aireszwaar bew. Casablancahalf bew Johannesburghalf bew Los Angeleshalf bew gr 1 gr Ogr 4 gr 2 gr 35 gr 20 gr 20 gr 24 gr ....20 gr New Orleansonbewolkt22 gr New Yorkzwaar bew11 gr Tel Avivonbewolkt24 gr Tokyoonbewolkt20 gr Torontoreaen9 gr Tunislicht bew20 gr Vancouverzwaar bew8 gr Weersvooruitzichten van het KNMI, gemiddeld over Nederland: voor zonneschijn in proc.: neerslagkans: minimumtemp.: middagtemp.: wind: donderdag vrijdag zaterdag zondag maandag 10 70 7 ZO 4 30 40 5 9 ZW4 20 40 6 9 ZW4 20 40 5 8 VAR 3 30 30 3 7 W 4 (Windrichting en windsnelheid gelden voor overdag boven open gebieden) VANDAAG/ Zon op: 08.19. Zon onder: 16.34. Maan op: 05.01. Maan onder: 15.42. MORGEN/ Zon op: 08.21Zon onder: 16.33. Maan op: 06.06. Maan onder: 16.11. VANDAAG/ Bath: 01.22-13.38. Dordrecht: 02.34-14.54. Hansweert: 00.56-13.12. Hoek van Holland: 00.56-13.09. Terneuzen: 00.28-12.46. Vlissingen; 00.06-12.26. MORGEN/ Bath: 02.02-14.17. Dord recht: 03.25-15.34. Hansweert: 01.32-13.50. Hoek van Holland: 01.24-13.45. Terneuzen: 01.05-13.17. Vlissingen: 00.45-12.57. Groot-Brittannië en Ierland- Overwegend bewolkt en van tijd tot tijd regen, in het oosten misschien wat opklaringen Middagtemperatuur omstreeks 10 graden, maar donderdag in het oosten hier en daar wat kouder. België en Luxemburg: Veel be wolking en af en toe regen Middagtemperatuur oplopen tot omstreeks 10 graden od vrijdag. Noord- en Midden-Frankrijk- Weinig zon en vooral vrijdag af en toe regen. Middagtemperai tuur omstreeks 11 graden maar donderdag in het noordoosten nog kouder. Zuid-Frankrijk: Meest bewolkt en af en toe regen; in het zuid oosten overwegend droog en soms wat zon. Maxima uiteen lopend van een graad of 9 in de omgeving van Lyon tot meer dan 15 in het uiterste zuiden. Portugal: Van het westen uit opnieuw onbestendig met be wolking en regen; soms ook on weer en hier en daar veel neer slag. Aan zee maxima van 15 graden in het noorden tot 20 in het zuiden; landinwaarts rond 14. Spanje: In het oosten nog zon nige perioden maar van het westen uit opnieuw buien of regen, soms ook onweer. In het binnenland maxima rond 14 graden, langs de meeste kusten tussen 16 en 21 graden. Mallorca en Ibiza: Tijdelijk zonnige perioden en droog maar donderdag eerst mis schien nog een (onweers-)bui en veel wind. Middagtempera tuur iets oplopend tot om streeks 20 graden op vrijdag. Italië: Donderdag bijna overal buiig met kans op onweer. Vrij dag van het westen uit geleide lijk droger en meer zon. In hel noorden beide dagen overwe gend droog; wel kans op mist. Middagtemperatuur uiteenlo pend van een graad of 10 in het noorden tot dicht bij de 20 gra den op Sicilië. Griekenland en Kreta: Afwis selend zon en wolken en vooral in het westen en zuiden kans op een paar buien, ook met on weer. Middagtemperatuur van een graad of 13 in het noorden tot 19 in het zuiden. Duitsland: Wolkenvelden en vooral in het westen en noor-1 den af en toe regen, mogelijk I voorafgegaan door ijzel of nat te sneeuw. Geleidelijk iets min der koud; vrijdag maxima van graad of 4 rond Berlijn tot 10 in het zuidwesten. Zwitserland: Vrij rustig met in de dalen hier en daar mist of laaghangende bewolking. Ver der wolken en vrijdag in het noordwesten misschien wat re gen; in het oosten dan wat zon. Maxima op vrijdag omstreeks 9 graden; donderdag overal wat frisser. Oostenrijk: Vrij rustig; verder meest bewolkt of nevelig en bijna overal droog. Maxima in de dalen oplopend tot ongeveer 5 graden op vrijdag. ONTDEK DE VERSCHILLEN Groningen (anp) - De Vervoers FNV en CNV houden rekening met in het noordelijk streekvervoer nt cies Groningen en Drenthe niet at tegemoet zijn gekomen. „Onze cht des duivels," waarschuwt FNV-bi Hoekzema. Gisterochtend hebben beide provincie reageerd op het ultimatum van de bi Amsterdam (anp) - Het Landelijk i ganiseert morgen een landelijke deJ van minister Jorritsma met de Wet| De chauffeurs verzamelen op di- Pr verse plaatsen in Amsterdam om op-' vandaaruit naar Rotterdam te rij - mö den. Vorige week demonstreerden me' zij al bij de Tweede Kamer in Den he<^ Haag. De chauffeurs verzetten on zich tegen de plannen om de ta- Chl rieven los te laten en een nieuw dat vergunningenstelsel in te voeren art: dat van het hele land één gebied trel maakt. Hierdoor mag een vergun- feu ninghouder uit Amsterdam straks Vol ook in Limburg zijn diensten aan- mee bieden, aldus woordvoerder M. het Pruijser van het actiecomité. mit! •pueq 'sojuji jnap 'supaj Mnpeips 'apjuuejAd 'Tjaopppooq 'wooqw|ed 'uaAoq uauais '9ju>| 'seq uba 6upin|s 's>|U!| U5 Door Hans Rube Uden/Roosendaal - Moedermelk he op hiv, het virus dat aids veroorzaa spreid persbericht. In medialand c deskundigen in heel Nederland wer lijk blijkt het wetenschappelijk 'bev Kinderen die moedermelk krijgen lijk. van hun met hiv-geïnfecteerde woc moeders verhogen hun kans op Ude aids met veertien procent. Maar, die net zoals sommige mensen im- die muun zijn voor hiv, bevat moe- over] dermelk soms een factor die er In 1 voor zorgt dat sommige baby's geïn geen aids krijgen. al j: Voor de strijdbare La Leche Lea- met gue International, een club die nietj van zuid- tot noordpool borstvoe- In t ding propageert, is die laatste zwa summiere aanwijzing voldoende ses voor een luide aankondiging dat het I moedermelk beschermt tegen hiv. te bj Persberichten vliegen over de we- borsi reld, worden vertaald in het Ne- gen derlands en vervolgens klakke- Dan loos in de ether geslingerd. Groot Boei' nieuws, zo vlak voor een Wereld- De aidsdag op 1 december die als bors' thema 'kinderen' heeft. che Op welk wetenschappelijk onder- meel zoek de stelling dat moedermelk blict beschermt tegen hiv is gebaseerd, tensi' weet echter ook de La Leche-club hope' a Nederland niet, is snel duide- Boei gens i ^en Haag (anp) - Een zestienjari- bek: f ]°nfen heeft gisteren bekend Duic et dodelijke schot te hebben ge- dere I!» l een schietpartij op 6 no- tegei J ember m Den Haag. Daarbij dat 'am een twintigjarige man om zijn „c1-. De politie pakte de kun. L §lsteren °P' samen met braa ifll)6 ,nn^eren- Deze verdachten traaj 6n 33 jaar) worden nog ganii «„J3 over ^un aandeel in het vrou "Cldent- hun teel vroul latiel taten fan onze verslaggever ^sterdam - „We hebben vatT°#en erSens in de sch°o1 bedden neer te zetten. Of sanS^een aParte slaapvleugel school te laten bou- Maar dat wilden we niet: ,nn„u.ur en te stigmatiserend '°°r de school zelf." ichnïLde Amsterdamse Ësprit- Berwii Ar°ep voor voortgezet on- L ,J dezig een 'schoolhuis' op L. en- een soort internaat Lo Jred,mgen tijdelijk buiten jititatiolu 111111611 wonen als hun linrk ^Uls onrn°gelijk is. fer,^ jaar huren de fedden Permanent twee Lm v D een staaP-opvangcen- Lan tv T J°ngeren in de Jor- Ledni,3 j de scholengroep «nd gulden per jaar. Tus sen - gen van: fast'- voorl ku Om schod blijvg ven den, I een ii toona scholj Nee, diezJ ders dere hun verdij rectel het sf Zijns Espri V

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 2