6Het publiek moet geknuffeld worden'
ïk heb van 11111 hobby m'n werk gemaakt'
Dagcentrum De Dagboog timmert met zelfgemaakte producten aan de weg
INISTRATIEF
raaier
;rs
STRIEEL
Met directeur Yolanda Mergler van het Zuidlandtheater tussen de coulissen:
ZEELAND
C4
ïunicatie met inkoop
jment- en transport
ed.
svante werkervaring.
Bergen op Zoom).
rgen op Zoom zoeken
Jrisering, kassa afhan-
orders en verkoop,
eur ervaring in een
lit van eigen vervoer en
I in te vallen,
pg Bergen op Zoom).
tekening bewerken van
Ivoor langere tijd.
feergen op Zoom).
loeken wij ervaren
jjd.
krotechnische installa-
Bergen op Zoom).
j USA zoeken wij me-
R richting
fen of WTB.
Ir.
Bergen op Zoom).
pp kwaliteit en functio-
t op research
j kunnen werken.
|d met uitzicht op een
Breda).
Ierse relaties in Breda,
lima op zak, dan heb-
Breda).
ting Bergen op Zoom^
endaalseweg 63a
ItLucianne Boon in het textielatelier.
jj zoek naar produktie-
i ploegendienst.
p Schouten (vestiging
een medewerker voor
van een computerge
len en in staat zijn de-
|ng Bergen op Zoom).
oepbasis werkzaam
I en in het bezit van een
Intueel de zaterdagen.
Bergen op Zoom).
k wij medewerkers in 2-
Ing Bergen op Zoom).
ij op zoek naar gemo-
■treft zowel werk in dag-
Inge tijd.
Ing Etten-Leur).
|rs verzorgen, voorraad-
fegazijnervaring is een
|van Dijk (vestiging
naand sorteren en be-
In een goede fiets.
Breda).
po zijn wij op zoek naar
t ongeveer 4 weken in z
A in dagdienst. Mat-
fcek te Ossendrecht. Hei
Itiematig of controlema-
!an den Houte 83-85
Insestraat 11
petstraat 41
ÏUTO UURLOON
pORDELEN,
£\NPOWER.
ORGANISATIE
TOPDRUKTE is het mo-
aenteel in De Dagboog,
dagcentrum in Terneu-
zen voor mensen met een
verstandelijke gehandi-
tap. In kaarsen- en
zeepmakerij en in het
textielatelier werken
veertig mensen onder
leiding van dertien bege
leiders de drukte voor de
feestdagen weg. Van tra
ditioneel dagverblijf
naar 'arbeidsmatig'
werk.
3cor Liselotte van Werkhoven
Kerstpakketten gaan bij bosjes
(ideur uit. Qua productie zit het
isgcentrum momenteel aan het
plafond maar de kwaliteit mag er
liet onder leiden. Toch gaan job
mchers binnenkort al weer be-
irijven af om nieuwe klanten te
ier»en voor de zelfgemaakte
producten. Ook wil De Dagboog
[tomend jaar in Terneuzen een ei-
ja winkel in luxe-artikelen ope-
a. Daarnaast gaat het gebouw
jaar de producten worden ge
raakt in 1998 waarschijnlijk te-
ja de grond. Het is op en moet
fflgepast worden aan de huidige
fiviteiten. Ondanks al deze
[mtwikkelingen is en mag er geen
jrake zijn van werkdruk onder
jk arbeiders. De mensen staan
pers voorop bij De Dagboog.
iat zijn mensen van 20 tot 62
met een verstandelijke han-
icap.
is een dagcentrum
voor mensen met een verstande
lijke handicap in Terneuzen. Da
gelijks komen veertig mensen uit
Zeeuws-Vlaanderen naar het
centrum, waar hen zogenaamde
dagbesteding wordt geboden. Er
werken dertien begeleiders. Di
recteur Henny van Regenmortel
staat aan het hoofd van De Dag
boog.
Spelletjes
De 41-jarige Van Regenmortel
werkt er zestien jaar en hij heeft
het centrum ingrijpend maar po
sitief zien veranderen. „Vroeger
werden de mensen vooral bezig
gehouden met spelletjes. Als je de
mensen vroeg wat ze nu op het
dagverblijf deden, zeiden ze 'ik
teken, ik knutsel en ik zwem'. Als
je het de mensen nu vraagt, zeg
gen ze: 'ik ben kaarsenmaker, ik
ben zeepmaker, ik ben koffiejuf
of ik werk met textiel'. De men
sen werken nu arbeidsmatig. Wat
is overgebleven van het traditio
nele dagverblijf, dat zijn de
maandag- en vrijdagmiddag
wanneer de mensen kunnen
zwemmen, jazzballetten of bij
voorbeeld zwemmen."
De verandering werd in 1992 in
gezet toen het jobcoach-project
van start ging.
Doel is dat mensen buiten de
deur van het dagcentrum gaan
werken. Twee job-coachers wer
den in dienst genomen om bedrij
ven af te gaan met de vraag of zij
mensen van De Dagboog konden
gebruiken.
„Het bedrijf en de mensen moe
ten er wat aan hebben. Het be
drijf moest dus niet uit medelij
den iemand aannemen. Het is een
groot succes. Inmiddels werken
FOTO'S WIM KOOYMAN
twaalf mensen van ons één of
meerdere dagdelen buiten de
deur: bij de kapper, het dieren
asiel, de gemeente, friettent of
bank. Onze mensen moeten zelf
aangeven waar ze willen werken,
waarna wij een passende plek
zoeken. Als ze het niet goed aan
kunnen geven, krijgen ze een ar-
beidsinteresse-test. Het is echter
niet mogelijk om al onze bezoe
kers een plaats te bieden. Dat
hangt af van de zwaarte van hun
handicap."
Werken
Uit dit project bleek dat de men
sen liever werken dan zich bezig
houden met spelletjes. „Als ze
niet beter weten en altijd aan re
creatie doen, vinden ze het
prachtig. Maar als we ze laten
kiezen, blijkt dat werken popu
lairder is. De mensen kunnen een
arbeidsidentiteit ontwikkelen, ze
krijgen waardering en voelen
zich dus happy. Sinds 1995 heb
ben we gelijkmatig het arbeids-
matige werk ingevoerd. Momen
teel werken de mensen zes halve
dagen per week, met ingang van
januari worden dat er acht. Ieder
jaar evalueren we het afgelopen
jaar en kunnen de mensen aange
ven wat ze wel en niet willen.
Hun keuze is bepalend."
De Dagboog heeft inmiddels een
kaarsenmakerij, een zeepmakerij
en een textielatelier. Ook werken
mensen in een servicegroep en zij
voorzien de innerlijke mens van
een natje en een droogje. „De
producten die we maken, moeten
allemaal van topkwaliteit zijn. In
het begin verkochten we alleen
aan familie en kennissen. We
worden echter steeds bekender
De kaarsenmakerij: directeur Henny van Regenmortel (links), Peter Rouw en rechts Frans Schieman.
en werken steeds vaker in op
dracht. We maken veel relatiege
schenken en op dit moment veel
kerstpakketten. Onlangs hebben
we voor de voetbalclub NAC een
enorm grote en brede kaars ge
maakt en speciale gele zeepjes
met een zwarte strik. Momenteel
liggen de relatiegeschenken van
de gemeente Axel klaar: een
kaars met opdruk van het Axelse
wapen. Onze produkten staan in
vitrines van verschillende hotels
en we staan ook op braderieën en
markten. De begeleiders worden
steeds enthousiaster. Ze gaan be
drijven, hotels en groothandels af
en volgen cursussen zodat aan
ons assortiment steeds iets
nieuws wordt toegevoegd. Be
gonnen we met het maken van
gotische kaarsen. Tegenwoordig
maken we kaarsen in alle kleuren
en maten met opdrukken en ont
werpen."
Met een sociale werkplaats mag
De Dagboog volgens Van Regen
mortel niet vergeleken worden.
„Wij zoeken het werk dat past bij
de interesses en mogelijkheden
van de mensen. Wij maken onze
eigen spullen en laten die niet
aanleveren door bedrijven om in
elkaar te zetten. Bij ons staat de
mens en niet het product voorop.
Werkdruk zit er bij ons dus niet
achter. Wij bieden de mensen
dagbesteding in de vorm van ar
beidsmatig werken. Daarnaast
doen we aan de verkoop van de
producten. We krijgen er zelfs pr-
activiteiten bij en houden ons be
zig met termen als 'cross-selling'
Bedrijven die geïnteresseerd zijn
in onze kaarsen, ook warm krij
gen voor de andere producten."
Het opzetten van een eigen win
kel, is een logische stap voor
waarts. Financieel is het nog niet
haalbaar maar volgens Van Re
genmortel heeft Terneuzen er
volgend jaar een winkel in luxe
artikelen bij. „We zijn van plan
om samen met De Sterre uit Clin-
ge en Eeckenstein uit St. Jan
steen een winkel te openen waar
alleen producten te koop zijn die
in dagcentra zijn gemaakt. We
willen ook inkopen doen bij
soortgelijke winkels in Neder
land. Voorop staat dat de produc
ten kwalitatief goed zijn. Ik ben
in een winkel in Hoorn geweest
en die zag eruit als een winkel in
luxe-artikelen. De artikelen zijn
immers handgemaakt en uniek."
De indeling heeft de directeur al
gemaakt: een winkel met daar
achter een kaarsenatelier.
Nieuwbouw
Dan is er nog een positieve ont
wikkeling voor het nieuwe jaar.
Hoogstwaarschijnlijk komt er
een nieuw gebouw voor De Dag
boog op dezelfde plaats. „We zijn
al in 1996 begonnen met het plan
voor nieuwbouw. Het gebouw is
gewoon op en moet aangepast
worden aan de activiteiten. Niet
groter maar wel efficiënter inge
deeld. Grotere ateliers en een
centrale ruimte. De gymzaal kan
weg. Vroeger was er de tendens
om alles lekker binnen te houden
maar dat is voorbij. Wij gaan lie
ver naar de mensen toe: naar het
zwembad, naar een sportschool,
naar een braderie."
Een dezer dagen hoort Van Re
genmortel van het ministerie of
ze het groene licht krijgen voor
de nieuwbouw. Daarin heeft hij
echter alle vertrouwen.
Ondertussen wordt er in de ate
liers hard gewerkt want kerst
staat voor de deur. In het textiel
atelier zijn zo'n tien mensen be
zig met het borduren van kerstta-
fellakens. Ook worden zakjes
voor doopsuikers in elkaar gezet
en van unieke opschriften voor
zien. De 28-jarige Annemiek Pij
pers die al zo'n acht jaar dage
lijks naar De Dagboog gaat,
voorziet een kleed met naald en
goudkleurige draad van borduur
sel.
„Ik werk vier ochtenden buiten
de deur. Ik werk in verzorgings
tehuis De Blide en doe daar van
alles in de wasserij en het restau
rant. Ik moet van tevoren mijn
snipperdagen opgeven maar ik ga
niet op vakantie. Ik werk gewoon
door." Het liefst zou ze er nog va
ker werken maar het textielate
lier wil ze ook niet missen.
Zeepgeur
In de zeepmakerij waar alle kleu
ren en geuren zeep, shampoo,
badzout en badschuim door veer
tien mensen worden gemaakt,
staat de 31-jarige Miranda de
Block steevast achter de zeepma-
chine waar zeepkorrels worden
vermalen. „Ik ben weg van geur
tjes, kleurtjes en bubbels. Ik heb
alle zeepjes wel eens gebruikt
want ik wil ze allemaal uitprobe
ren. De zeepgeur die dag in dag
uit in het atelier hangt, daar kan
ze goed tegen.
„Ik vind het allemaal lekker en
we maken trouwens iedere dag
een andere geur. Zo maken we
vandaag vanille. Ik vind alles
leuk want ik heb van mijn hobby
mijn werk gemaakt!
Zuidlandtheater in
neuzen heeft een in-
proodsysteem in ge
klik genomen. Momen-
[-1 n°g in experimen
ts stadium, moet het
pks slechthorenden
l"P® om tijdens voor
gingen beter klanken
I kunnen opvangen. Het
'Proberen van het
Puwe systeem was
J ['leiding om eens met
prectrice Yolanda Mer-
|- 'mee te lopen'. Een
Ndje praten, kijken
lopen door het thea-
II en tussen de coulis-
p toanette v<
ergouwen
ItTd
inverzorgenden nodig die a'Tnlen
llm 6 000 zieken en gshandicaP1
I. at ze haar stek inneemt bij
[8an& een half uur voor aan-
lliJan de voorstelling, heeft
fcrr arf. ^er£ler al ettelijke
ÏJi- doorgebracht achter
I'W th!n; "Het is belangrijk
1 vnn rpersoneel gastvrij
L r artiesten. Vooral in
lwpZ8n sPeeb dat, want de
§,jj art'esten komen van ver.
L1"gen#eg theaters in Neder-
L.aarze kunnen optreden,
fcdnifi°^ wouden ze naar deze
«konen? Dat doen ze al-
lsUn,feer g°ed is- De ar-
ter voor over heb-
L, Ulr te reizen en twee
K n."
L*8® Vln het Amsterdams
4 Kwatet vertelt dat het
gezelschap om 15.00 uur is ver
trokken en na zes files rond 18.00
uur in het Zuidland aankwam.
„Het inspelen ging lekker, de
technici hadden hun werk prima
gedaan. Geluidsversterking en
belichting waren in orde en we
hebben Daniel Wayenberg van
achter de piano moeten halen. Hij
was wég van het instrument."
Brugfunctie
Ze geeft toe dat het ook wel eens
anders loopt. „Ik treed bij elk
concert een beetje op als be
schermengel van de kunsten en
sta tussen publiek en artiesten.
Een soort brugfunctie. Het thea
ter moet een thuis zijn voor pu
bliek en artiesten. Ik hoor de
complimenten, maar als er klach
ten zijn, krijg ik ze ook op mijn
bord."
Als er wel eens onenigheid is met
artiesten moet zij de oplossing
vinden. „Ik ga nooit vóór een op
treden met artiesten in discussie.
Het zijn ook maar mensen en
vaak erg gespannen. Die span
ning reageren ze dan af.
Terwijl de zaal volloopt, vertelt
ze over het infraroodsysteem.
Vanaf deze week zijn er in het
theater vijf infraroodapparaatjes
beschikbaar voor slechthoren
den. Ze zorgen ervoor dat slecht
horenden heel wat meer klanken
opvangen.
Het apparaat lijkt op een walk
man. De apparatuur (zendappa
ratuur, microfoontjes en ont
vangapparaten) kost 15.000 gul
den. „We zijn nog in de experi
mentele fase. De zenders op het
toneel moeten nog optimaal afge
steld worden en in de toekomst
Yolanda Mergler tussen de coulissen met het nieuwe infraroodappamat, waardoor slechthorenden beter kunnen meegenieten van
FOTO CAMILE SCHELSTRAETE
willen we bij deze ontvangers,
waar men nu het gehoorapparaat
voor moet uitschakelen, een per
soonlijke ringleiding aansluiten.
Dan hoort de betrokkenen alles
op het toneel, maar ook alles in
de zaal."
Het Zuidland scoort hoog op het
gebied van intimiteit en er zijn
geen echt slechte zitplaatsen. Al
leen de foyer mist uitstraling,
omdat deze overdag wordt ge
bruikt als schoolkantine.
„Theater is zo anders dan telev
isie. Hier gaat het om sfeer. Het
theater leeft. De artiesten bren
gen iets over en daar horen min
der goede en geweldige momen
ten bij. Maar dat maakt de live
uitvoering nu juist zo boeiend,"
aldus Mergler.
De zorgelijke kanten van het be
drijf houdt ze ook in de gaten.
Het nieuwe concept-rapport Bo
ven het maaiveld van de provin
cie Zeeland zit haar helemaal
niet lekker. „Dit plan zou ramp
zalig zijn voor de podiumkun
sten. De provincie wil een dikke
vinger in de pap hebben en wil op
de plaats van de professionele
programmamakers zitten. Dit
lijkt op een motie van wantrou
wen. Als het rapport wordt aan
genomen gaat het Zuidlandthea
ter er 25:000 gulden (provinciale
subsidie, red.) op achteruit. En
dat komt dan bovenop de verho
ging van de vraagprijzen van ar
tiesten."
Programmering
Bij het samenstellen van het pro
gramma zal Mergler nooit een
knieval voor de commercie ma
ken. „Het doel van het Zuidland
theater is het bedienen van een
breed publiek. Dat moet men niet
interpreteren als het gemiddelde
publiek. Het Zuidland program
meert zoveel mogelijk genres en
stijlen, zodat iedereen iets naar
zijn gading in het programma te
rug vindt."
Forse winsten worden nooit ge
maakt. De meevallers van caba
ret, operette of opera gaan naar
de zorgenkindjes: poppentheater,
dans en klassieke muziek.
Volgens Mergler wil het publiek
niet alleen een voorstelling zien,
maar wil het ook gezien worden.
„Het is een avondje uit en daar
hoort het ontmoeten van de ar
tiesten bij. Na afloop kan het in
de artiestenfoyer behoorlijk druk
zijn en daar zie je ook dat sommi
ge artiesten rasechte theaterrat-
ten zijn, die geweldig met het pu
bliek kunnen omgaan. Anderen
hebben daar gewoon moeite
mee."
Verontrust
Klassieke muziek is de grote lief
de van Mergler. Een stuk van die
liefde kan zij kwijt in het Festival
van Zeeuwsch-Vlaanderen. Het
verontrust haar dat er landelijk
een terugval is in de belangstel
ling voor de klassieke muziek. Zij
vermoedt dat dit wel eens aan de
houding en de presentatie van de
musici kan liggen. „Klassieke
musici zijn erg naar binnen ge
richt. Ze houden zich alleen bezig
met hun muziek. De musici zou
den zich beter moeten 'verkopen'.
En de concerten zouden wat meer
aangekleed kunnen worden door
licht en decor. Voor mij hoeft
klassieke muziek niet in één
adem genoemd te worden met
ernst, zwarte pakken en kuchver-
bod," aldus Mergler.
Kwaliteit mag niet verward wor
den met 'houden van.' „Wat de
een mooi vindt, is voor de ander
onbegrijpelijk. Het is mijn taak
om ze allebei tevreden te stellen."
En terwijl enkele concertgangers
een gesprek aangaan met de
saxofonisten, speelt Daniel
Wayenbergh op de flipperkast en
spoedt Yolanda Mergler zich
naar de uitgang, waar ze het pu
bliek te woord staat. „Iedereen
kan bij ons terecht met vragen,
opmerkingen, klachten of specia
le wensen. Als we kunnen, doen
we er iets aan. Het publiek moet
geknuffeld worden."
ZATERDAG 22 NOVEMBER 1997
