Politiek onderschat belang Zuiden' Plastische chirurg maakt Barbie Nogmaals de nabestaandenwet Shell krijgt toegang tot grote reserves Beperkt treinverkeer PB STEM ECONOMIE A6 Océ-topman Pennings vindt dat Noord-Brabant en Limburg meer aandacht verdienen 4 Sabena bestelt 34 toestellen bij Airbus 7MOw% inanz AG Roermond - Sittard Amersfoort - Zwolle KOP MUNT Cruijff Weer directeur Leemhuis Van Loon opgepakt Mill WOENSDAG 19 NOVEMBER 1997 Van onze verslaggever ftnlo - De teruglopende beschik baarheid van technisch personeel vormt een van de grootste bedreigin- ,n van de industriële bedrijvigheid Noord-Brabant en Limburg. De alitiek moet aan dit probleem voor- 0g verlenen bij de formulering van bet regeerakkoord na de verkiezingen volgend voorjaar. Dat heeft Océ-bestuursvoorzitter Harry Pennings gisteravond gezegd bij zijn aan- wgen als voorzitter van de Limburgse Werkgevers Vereniging. Pennings (63) gaat volgend jaar mei met pensioen bij Océ. De instroom van leerlingen in het tech nisch onderwijs, op alle niveaus, is de laatste vijf jaar met 43 procent gedaald. Volgens Pennings komen de gevolgen in Zuid-Nederland extra zwaar aan door een voorspelde groei van de industriële bedrijvigheid 'die volgens het CPB tot 2010 ver boven het landelijk gemiddelde zal liggen'. In de maakindustrie (elektronica, me taal), procesindustrie en de logistiek is Zuid-Nederland verreweg de sterkste re gio van Nederland. Pennings heeft laten uitrekenen dat de drie sectoren er samen goed zijn voor 320.000 banen. Deze 'trek paardfunctie' van de nationale economie wordt volgens Pennings in Den Haag te weinig onderkend. „De aandacht voor Zuid-Nederland in het nationaal beleid vind ik mager." Dat de mainports Am sterdam (Schiphol) en - vooral - Rotter dam (de haven) volop meeprofiteren van de groeiende bedrijvigheid in Zuid-Ne- deriand, wordt volgens hem door de poli tiek eneneens te weinig onderkend. Pen nings: „Door de sterke aanwezigheid van de Zuid-Nederlandse maakindustrie groeien de im- en exportstromen via Rot terdam. De logistieke bedrijvigheid die voor Rotterdam zo belangrijk is, gedijt met name langs de corridors in Zuid-Ne derland." Pennings wil niet volstaan met een wensenlijst of brandbrief, maar pleit voor meer samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven. „Het bedrijfsleven zal ook moeten aangeven welke inspannings verplichtingen het zichzelf wil opleggen." Zo zou de overheid zich kunnen verplich ten de aantrekkelijkheid van de opleidin gen te verbeteren, terwijl de bedrijven het imago van technische beroepen zou moe ten verbeteren en opleidingen moeten koppelen aan baangaranties. Inmiddels heeft de LWV samen met de Brabants Zeeuwse Werkgeversvereniging een 'strategische visie' opgesteld. Het per soneelstekort is niet het enige probleem dat daarin aan de orde komt. Pennings noemt ook het gebrek aan nieuwe bedrij venterreinen en knelpunten op het gebied van de infrastructuur. De 'strategische vi sie' van de werkgeversclubs wordt vol gende week woensdag gepresenteerd. Van onze correspondent Brussel - De Belgische lucht vaartmaatschappij Sabena vervangt de komende jaren na genoeg zijn complete vloot. Bij het Europese consortium Air bus zijn vierendertig toestellen Het technisch bedrijf van Sabena, jat voor Boeing het onderhoud verzorgt van buitenlandse maat schappijen, gaat zich toeleggen op het onderhoud van Airbus-vlieg tuigen. Sabena maakte gisteren bekend dat het behalve de dertien, vijfen twintig jaar oude, Boeing 737-toe- stellen, nog eens eenentwintig vliegtuigen gaat vervangen. De strijd ging tussen marktleider Boeing en het Europese Airbus. Airbus heeft stevig gelobbied om Jt miljoenenorder in de wacht te slepen, terwijl Boeing voor onrust zorgde door te wijzen op het on derhoudscontract, waaraan een einde zou komen. Sabena heeft vooral onder druk ran partner Swissair gekozen voor Airbus. Bij het technisch be- drijf Sabena Technics werd ge vreesd voor het verlies van ar beidsplaatsen. Swissair heeft be loofd dat Sabena nu het onder houd mag gaan doen van een deel van haar Airbus-toestellen. HumPiM-Staiji. I» - CH-4051 »«s«l Itl. 00 41/61 279 92 «O F» 00 41/61 279 92 81 Door Willem Reijn Breda - Moeder Mattel stuurt dochter Barbie naar de plas tiek chirurg. Het popvrouwtje of vrouwpopje krijgt kleinere borsten, een breder middel en slankere heupen. Barbie krijgt menselijke maten. Sinterklaas zal de nieuwste va riant echter nog niet uit zijn zak kunnen toveren. De Nieuwe Bar bie ziet pas in januari het levens licht tijdens de grote speelgoed vakbeurs van New York. Barbie is de populairste pop ter wereld. Het gemiddelde Ameri kaanse meisje beschikt over acht Barbies. Elke twee seconden gaat voor een tientje of drie een Barbie over de toonbank. Mattel heeft er al dik een miljard exemplaren van verkocht. Het Deense pop groepje Aqua zong (I'm a) Barbie- girl met haar vriend Ken wereld wijd naar de hoogste tredes van de hitparade. De zangeres ver liest in het begeleidend filmpje trouwens heel realistisch haar arm. Maar Barbie is in de eerste plaats vooral big business. De Ameri kaanse zakenkrant Wall Street Journal mocht gisteren dan ook met de primeur prijken dat Mat tel Barbie onder handen gaat ne men. Het vooraanstaande dag blad bracht het nieuws in een groot verhaal op de voorpagina, naast de milj ardeninvestering van Shell in Rusland en de bloe dige aanslag op toeristen in Egypte. Wall Street Journal on derstreepte het belang nog eens door twee kleine illustraties aan het verhaal toe te voegen en dat is in deze grijze letter-krant zeer ongebruikelijk. Barbie is voor Mattel een echte kaskoe. Hoe populair Barbie is geworden blijkt uit de omzet groei. Het frêle popje bezorgde haar moeder in 1986 nog een om zet van van 800 miljoen gulden. Vorig jaar lag dat bedrag al op liefst vier miljard gulden. Maar schoonheid wekt jaloezie op. Bij feministes bijvoorbeeld, die Barbie als een verdoemd schoonheidsideaal zien die de ge middelde vrouw ongelukkig maakt. Want Barbie heeft met de exacte maten van 96,5 - 45,7 - 86,4 een figuur waarmee een vrouw van vlees en bloed niet mee op de been zou kunnen blij ven. Ernstiger voor Mattel is dat op de speelgoedmarkt concurrenten de omzet onder druk zetten. Beanie Babies en het uit Japan overge waaide virtueel huisdiertje Ta- (ADVERTENTIES) Vrijdag 21 november vanaf 21.00 uur Zaterdag 22 november en zondag 23 november Wegens werkzaamheden aan het spoor is er vanaf vrijdag 21 november 21.00 uur tot en met zondag 23 november geen treinverkeer mogelijk op het traject Roermond - Echt. NS zet bus sen in tussen Roermond en Sittard en tussen Roermond en Echt. Houdt u rekening met extra overstappen en een extra reistijd van 30 minuten. Reist u vanuit de Randstad via Eindhoven naar Sittard, Maastricht of Heerlen v.v.? Dan reist u tussen Roermond en Sittard per rechtstreekse snelbus. Reist u per stoptrein tussen Roermond en Sittard? Dan reist u tussen Roermond en Echt per bus. Zaterdag 22 en zondag 23 november Wegens werkzaamheden aan het spoor tussen Amersfoort en Nijkerk is er op zaterdag 22 en zondag 23 november geen treinverkeer mogelijk tussen Amersfoort en Nijkerk. NS zet bus sen in. Houdt u rekening met extra overstappen en een extra reistijd van 30 minuten. Reist u vanuit de Randstad via Amersfoort naar Zwolle of Groningen/Leeuwarden? De Intercity's naar Zwolle en Groningen/Leeuwarden en de stoptreinen van Utrecht CS naar Zwolle rijden tot Amersfoort. Tussen Amersfoort en Nijkerk zet NS bussen in. Vanaf Nijkerk rijden weer Intercity's en stoptreinen naar Zwolle en Intercity's naar Groningen/ Leeuwarden. Reist u van Leeuwarden/Groningen of Zwolle via Amersfoort naar de Randstad? De Intercity's naar Rotterdam CS/Den Haag CS en Amsterdam CS/Schiphol en de stoptreinen van Zwolle naar Utrecht CS rijden tot Nijkerk. Tussen Nijkerk en Amersfoort zet NS bussen in. Vanaf Amersfoort rijden weer Intercity's naar Rotterdam CS/Den Haag CS en Amsterdam CS/Schiphol en stoptreinen naar Utrecht CS. Reist u tussen Zwolle en Groningen/Leeuwarden? lussen Zwolle en Groningen rijden beide dagen twee stoptreinen per uur. De Intercity's zwolle - Leeuwarden stoppen tussen Steenwijk en Leeuwarden op alle tussengelegen stations. Reist u van of naar Amersfoort Schothorst? lussen Amersfoort en Amersfoort Schothorst zet NS bussen in. De 'zondagavond-sneltreinen' (Maastricht) Eindhoven - Utrecht CS - Zwolle - Groningen/ Leeuwarden rijden zondag 23 november niet tussen Utrecht CS en Zwolle. Meer informatie? "ut u meer informatie over deze en andere werkzaamheden in deze periode? Kijk op leletekstpagina 754, bel OV Reisinformatie 0900-9292 (75 ct/min), raadpleeg Internet (uttp://www.ns.nl) of haal de gele folder op het station. Uiteraard staan onze lokettisten en c°ndueteurs u ook graag te woord. magotchi drukten de Barbie- groei tot een magere twee pro cent. De 38-jarige Barbie is dus inmid dels op een leeftijd gekomen dat een flinke face-lift geen kwaad kan. Het zal de derde keer zijn. De eerste Barbie uit 1959 was nog een bescheiden meisje, met licht getuite lipjes. In 1967 mocht ze lichtjes glimlachen. De huidige Barbie met grote sexy en brutaal opgemaakte blauwe ogen, brede volle en geopende lippen en plati nablond haar stamt van 1977. Volgens Mattel weerspiegelt Bar bie daarmee de maatschappelijke ontwikkeling van onderdanige naar zelfbewuste mondige vrouw. Barbie zal nu een normaler figuur krijgen. Niet vanwege de immo rele maten, maar om de omzet verder op te stuwen. Kinderen hebben meer oog voor realis tische verhoudingen en willen die terugzien in hun lievelingspeel goed. Barbie zal haar mond dichtdoen, ze krijgt een neusver- kleining en het haar krijgt een natuurlijke, rustige glans in plaats van de huidige stralende peroxide-achtige haarbos. De naar mensenmaten omgere kende fenomenale boezem wordt ingekrompen, het middel groeit, maar de heupen zullen licht af slanken. Met normalere maten kan Mattel namelijk allerlei extra kledingaccessoires voor Barbie op de markt brengen. Barbie zal vanaf in januari te koop zijn. De oude Barbie verdwijnt nog niet van het toneel. Langzaam zal de jonge Barbie haar rol overnemen. Dat wil zeggen als het publiek dat toestaat. In elk geval zal de Barbie-verzameling van het ge middelde meisje weer kunnen groeien. Want had een kind in 1980 nog slechts één Barbie op de plank, nu zijn het er al acht en om de familie elk jaar met één pop te laten groeien, heeft Mattel steeds weer nieuwe varianten nodig. De scheidslijn tussen echt leuk en net niet leuk is heel dun. En zelfs in een heel consequente reclamecampagne kunnen af leveringen heel verschillend uitvallen. Dat laat de ABN Amro ons zien. De bank introduceerde een familie die was terugge treden tot de prehistorie. Maar zonder bank en mobiele telefoon kon het gezin het niet stellen. Dat ging nog. Maar toen de oervader ook nog moest roepen dat hij een chip knip nodig had, was het gein tje er van af. Te geforceerd. ABN Amro heeft ook een voetbalserie lopen. En die is werkelijk heel aardig. ABN Amro heeft zich verbonden aan Ajax, van oudsher een poenerige club, dus dat past wel bij een voormalige kolo niale bank. De aflevering met Babangida is heel aardig. De guitige Tiij- ani Babangida laat zich tij dens de contractbesprekingen niet overdonderen door de tikkeltje arrogante penning meester Arie van Os. Als goed onderhandelaar schort hij ijskoud de besprekingen even op om zijn adviseur te raadplegen over allerhande fiscale aspecten. „Wie mag dat dan wel zijn, die adviseur van jou?," bromt Van Os en er klinkt iets merkwaardigs door in zijn stem. „Dezelfde als die van jou," glimlacht on ze populaire Nigeriaan. Het zal zonder meer wel niet bedoeld zijn, maar de ge laagdheid van deze reclame is verrassend: de kleine tegen de grote, de zwarte tegen de wit te, de derde wereld tegen het rijke westen. Je zou bijna zeg gen: goed tegen kwaad. Na tuurlijk is dat vergezocht. Maar stel eens voor dat we de kleurstelling precies omzet ten: zou de toon dan niet an ders zijn? Of is dit te zwart wit? De nieuwste voetbalafleve ring heeft de nationale held Johan Cruijff als middelpunt. Nu is Cruijff nooit mijn favo riete voetballer geweest, on danks zijn geniale ingevingen. De persoon Cruijff heeft bij mij al helemaal geen warm ge voel weten op te wekken. Maar de mens Cruijff lijkt te rijpen. Is het vader Cruijff, die door de verrichtingen van zijn zoon Jordi begrijpt dat in de middelmatige voetballer ook een mens schuilgaat? Is hij milder geworden na zijn hart operatie, waardoor hij meer is gaan relativeren? In de jongste reclamespot voor ABN Amro toont Cruijff zelfs de nodige zelfspot. En - wellicht omdat hij alles beter weet - zelfs in dubbele zin. Cruijff vertelt dat hij van Door Willem Reijn voetbal veel verstand heeft. En trouwens, niet alleen van voetbal. Hij somt vlot een handvol zaken op, waarvan hij heel veel weet: waterskiën, golfen, antiek, domino en wij nen. Neen, daar hoeft nie mand hem iets over te vertel len. Maar dan doet hij licht zuch tend een bekentenis. Hij kan het zogezegd nauwelijks uit zijn strot krijgen. Maar van sommige, let wel sommige za ken, herhaalt hij nog eens, zouden anderen wat meer kennis kunnen hebben. Van beleggingszaken bijvoor beeld. Prachtig. Cruijff die zichzelf als betweter adverteert. Dat kun je niet zonder humor. En dat vond ik vroeger nou niet zijn sterkste punt. Nog mooier is natuurlijk dat Cruijff met beleggen een ge ruchtmakend verleden achter zich heeft. Zeker, hij was de eerste Nederlandse voetballer die geld bovenaan de agenda kreeg. Begin jaren zeventig tekende hij een historisch contract dat Cruijff één mil joen gulden zou opleveren. Daar moest ie dan wel zeven jaar voor voetballen. Dat was dus echt veel gel'd in die tijd. En Cruijff kocht een prachti ge sportbolide, de Citroen SM, in een tijd dat de voetbal liefhebber zich nog per fiets naar zijn fabriek begaf. Wat hebben we dus gelachen toen Cruijff na zijn Barcelo- na-tijd zich door zijn adviseur Basilevitsj liet verleiden tot het investeren in varkensstal len in Spanje en al zijn geld kwijtraakte. Geen mooier ver maak dan leedvermaak, als het om een (rijke) ander gaat. En nu geeft Cruijff toe dat sommige anderen van beleg gen meer verstand hebben. Die van ABN Amro dus. En dat is een heel aardige recla me. Het artikel over de nieuwe nabestaandenwet ('Fikse aanslag op budget van weduwen') heeft tot een aantal vragen geleid. In het ar tikel is sprake van plannen die op het minis terie klaar liggen om weduwen van voor de invoering van de ANW (per 1 juli 1996) niet de volledige financiële gevolgen van de nieu we wet in hun portemonnee te laten voelen. Slechts de eerste 70% van de weduwe-uitke ring zal bij hen gekort kunnen worden door te veel inkomen uit arbeid. Deze regeling blijkt vooral voordelig te zijn voor weduwen met hoge extra inkomsten uit arbeid. Het voorbeeld dat in het artikel wordt genoemd, kan echter verwarring wekken. Als gespro ken wordt over een bijverdienste van 800, wordt daarmee specifiek dat gedeelte van de bijverdienste bedoeld waarop gezien de ANW-wet gekort wordt. Dat is in feite het bedrag dat 'te veel' wordt bijverdiend. Deze 800 zal na 1 januari 1998 volledig gekort worden op de ANW-uitkering. Drie financiële deskundigen schrijven afwisselend over geldzaken in de privésfeer W. van der Kleijn B. Bakker Vandaag: C. Groenewegen De weduwe die geen 800, maar bijvoor beeld ƒ2.000 'te veel' bijverdient, wordt 'slechts' ca. 900 gekort. Zij zal in haar por temonnee het voordeel merken van de repa ratiewetgeving, waardoor zij nog zo'n 400 van haar ANW-uitkering kan behouden. In de voorbeelden is uitgegaan van kortingen als er sprake is van ander inkomen uit ar beid. Dit geldt niet voor ander inkomen uit een nabestaandenuitkering van de overleden echtgenoot. Het is in dit bestek te complex om uitgebreide netto rekenvoorbeelden te geven. De bijverdiensten die niet gekort wor den, bestaan namelijk uit de eerste 1.220 bruto inkomsten die zonder meer vrij zijn en vervolgens eenderde van het meerdere dat verdiend wordt. Globaal komt het erop neer dat een weduwe van na 1 juli 1996 met een bruto inkomen uit arbeid van 3600 volledig gekort wordt op haar uitkering, terwijl ze 400 van haar uitkering zou overhouden, als ze al voor 1996 weduwe was geworden. De weduwe die minder dan 1.200 bruto bijver dient, heeft nergens last van. Maar de wedu we die 2.500 bruto bijverdient, zal zeker 800 netto gekort gaan worden op haar uit kering, ook al was ze al weduwe voor 1 juli 1996. Zou dezelfde weduwe echter 4.500 aan in komsten uit arbeid hebben, dan zal niet meer dan zo'n 900 netto gekort gaan worden op haar uitkering. Amsterdam (anp) - Justitie heeft een nieuwe aanhouding verricht in het beursschandaal rond de Amsterdamse effectenbeurs. Het gaat om A. van der R., een onlangs afgetreden directeur van effectenkantoor Leemhuis Van Loon. Van der R's collega H. V. zit al vast. De 40-jarige Van der R. wordt verdacht van betrokkenheid bij een criminele organisatie die zich bezighoudt met misbruik van voorwetenschap, het betalen van steekpenningen, heling, valsheid in geschrifte en belas tingfraude. Het Openbaar Mi nisterie maakte eind oktober al duidelijk dat het ook Van der R. als verdachte beschouwt. Sinds dien leek zijn aanhouding een kwestie van tijd. Door Paul Verlinden EEN BILJOEN is een één met twaalf nullen oftewel duizend miljard. Gazprom, het Russische gasconcern waarmee Shell maandag een alliantie aanging, beschikt over bewezen gasreser ves van 33 biljoen kubieke meter oftewel 33.000 miljard m3. Het zijn getallen die een leek de oren doen klapperen, maar veel meer ook niet. De omvang van Gazprom wordt pas duidelijk als de reserves worden afgezet tegen de wereldvoorraad. Dan blijkt dat het voormalige Russische staatsbedrijf over bijna een kwart van alle gasreserves in de ze aardbol beschikt. Een andere vergelijking: de gasvoorraad van Gazprom is vierentwintig maal zo groot als die van Shell. Het is dan ook niet verwonder lijk dat Shell verheugd is over de alliantie met de Russische ener giegigant. Shell kan met zijn re serves nog verschillende decen nia vooruit en is constant op zoek naar nieuwe voorraden. Maar het concern heeft een hori zon die tot ver in de volgende eeuw reikt, en dan kan men niet om de.Russische reserves heen. Nu haalt Shell nog beduidend meer olie dan gas naar boven, maar het aandeel van gas (een schonere brandstof) zal de ko mende jaren steeds groter wor den. „Gas is toch de brandstof van de toekomst," zegt een woordvoerder van Shell. Shell is al actief in de voormali ge Sovjetunie, waar het onder andere een joint-venture geslo ten heeft voor de ontwikkeling van olie- en gasvelden bij het ei land Sachalin. Het gaat echter om éénmalige projecten. De af spraken met Gazprom behelsen veel meer, zo benadrukte Shell- topman C. Herkströter maan dag: „Het is een strategische alli antie, gericht op de langere ter mijn, waardoor we toegang krij gen tot de Russische olie- en gas reserves." Shell en Gazprom beginnen con creet met één project: de exploi tatie van een gigantisch olie- en gasveld in West-Siberië, dat vanaf 2003 in eerste instantie 500.000 vaten lichte olie per dag moet opleveren (ter vergelijking: Nederland verbruikt 800.000 va ten per dag). Na tien jaar is die olie op en kan er worden overge gaan tot gaswinning in het veld. Hoewel het een groot project is dat een miljardeninvestering vergt, is het zeker niet de bedoe ling dat het daarbij blijft. Shell en Gazprom willen samen diver se andere projecten uitvoeren zoals de aanleg van olie- en gas leidingen en de ontwikkeling van de in potentie zeer grote Aziatische gasmarkt. Maar ook is het mogelijk dat Shell en Ga zprom samen nieuwe gasvelden gaan aanboren. Dan zijn er nog grote olievoorra den in Rusland en de rest van de voormalige Sovjetunie, die voor Shell interessant zijn. De oliere serves in ex-Sovjetunie worden geschat op 60 miljard vaten. Dat is slechts tien procent van de re serves in het Midden-Oosten en vijf procent van de wereldvoor raad, maar het blijft een behoor lijke hoeveelheid: Shell beschikt zelf bijvoorbeeld over oliereser ves ter grootte van 9 miljard va ten. Voor een deel haalt Gazprom die Russische olie zelf naar boven, dus Shell kan op dat gebied al samenwerken met het concern. Maar in Rusland zijn verder di verse' andere (staats)oliemaat- schappijen actief. Een van die maatschapijen is Rostneft (goed voor een productie van 260.000 vaten per dag 10 procent van Shell's wereldproductie). Shell gaat samen met Gazprom en het Russische bedrijf LUKoil een bod uitbrengen op Rostneft dat volgend jaar deels geprivatiseerd wordt. Mocht dat bod slagen, dan krijgt Shell ook op het olie front vastere voet aan de grond in Rusland. Hoe sterk de alliantie met Ga zprom is, zal de toekomst moe ten uitwijzen. Het politieke kli maat, en daarmee het investe ringsklimaat, in Rusland is de afgelopen jaren verbeterd. Maar Herkströter ontkende niet dat er risico's aan de deal verbonden zijn. Toch steekt Shell volgend jaar een miljard dollar in de alli antie door converteerbare obli gaties te kopen. Shell heeft al la ten weten dat het om een lange termijn-investering gaat. Dus ook op het financiële vlak is het menens. Shell kan overigens nog het no dige opsteken van Gazprom, al dus Herkströter. Dat is op zich al een kleine doorbraak, want Shell meent doorgaans de wijsheid in pacht te hebben. „Op technische gebied kunnen we veel leren van de Russen,'! zei de Shell-topman. „Bijvoorbeeld hoe het is om on der moeilijke klimatologische omstandigheden te werken. En ze hebben veel ervaring met transport over lange afstanden. Een pijpleiding van 5000 kilo meter of meer, dat is gefundenes Fressen voor Gazprom." Barbie is ongekend populair. Vanaf 1 januari zullen liefhebsters een Barbie met 'normale' maten aan hun collectie kunnen toevoegen. FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 7