Weekend 'Ik vind het zo zonde om dood te gaan' Tilburgs burgemeester Johan Stekelenburg wil aardig gevonden worden mee' Zwaantje 0B STEM E3 De immer gesoigneerde Johan Stekelenburg is voor het eerst sinds hij burgemeester van Tilburg is te gast in de Trappistenabdij. Hij doet alsof hij er thuis is. Leunt achterover, de armen gevouwen achter het hoofd, de stoel balancerend op twee poten. Deze pose verandert niet als hij nadenkt. Slechts af en toe komt hij naar voren en spreidt hij de vingers op tafel om iets te benadrukken. Stekelenburg neemt gemakke lijk de kleur van de omgeving aan met uitzondering van het bruine habijt. Een contemplatief leven is voor hem niet wegge legd. „Ik heb geproefd van de leuke dingen in het leven." Een gesprek over leven en welzijn. NOVEMBER 1997 E2 11 ZATERDAG 15 NOVEMBER 1997 L FOTO HOLLANDSE HOOGTEA j Jid. „Ik denk dat er nog heel wat Is de bibbers hebben die in het gen hun vrouw hebben gezegd Vergadering bij Leemhuis Van a. Maar ik herhaal weer: dat zijn leiten van de beurs. Dat zijn za lmheen hangen. De echte handel lijk." scherper toezicht op de beurs irtussen steeds luider. Van Outer- laat er geen spreekwoord van: als [dronken is?" Maar hij erkent ook [lfregulerende karakter van de kptimaal is. „Maar dan moeten er Irole-apparaten wel mensen ko tten hoe het op de beurs werkt. Nu psen aan het controleren die de Jtand hebben van de handel." It de roep om een sterkere rol van ling Toezicht Effectenverkeer f stichting ziet zich graag als dé Juder op de beurs. „Maar we heb- In lange weg te gaan," erkent een Ister. „We krijgen steeds meer be- In, maar we kunnen pas echt slag orden als de sancties wat aange- Irden." 3 van de Vereniging van Effecten- I,Het positieve aan de hele beurs- Iwellicht dat er nu eindelijk iets pren aan het verbeteren van het Want zo hard heeft de noodklok heluid. De STE moet in taken en in mt fors worden uitgebreid. Ik hoop schoothondje nu eindelijk een ph- atre in Arnhem en een recreatie- de Bahama's. Hij werkte daarin de Zwolse projectontwikkelaare irink. werd in de week volgend op ae ire vrijdagavond-raid van justitie [en toen hij van een verblijf m ugkeerde op Airport Eindhoven, te een kapitale villa bewoont in [tief geweest in de im- en expo Hij zou een nauwe relatie hebben (ESC Effecten). Van R., afkomstig egein, is eigenaar en bestuurder leersmaatschappij Bestblitz. van K. verspeelde zijn topposi rheidsgokbedrijf Holland Casino s ontmaskerd werd als de hou e icodeerde rekening met 1,7Ei ro leemhuis Van Loon, via ESC jm- Iwitserland. Over de herkomst van ras Van K. volgens de officier van lag'. Van K. (57) was eerder werx- lationale Nederlanden en was voo tap naar het gokwezen f"1311" van het Nijmeegse Radbouw- de Graaff (49) leidt als offi^ier^n jusitiële onderzoek in wat in sgate is gaan heten. De Graaf i mastiek en handenarbeid gew theologie en werd direc'teur ol in Nigeria. Terug in Nederhan hij binnen drie jaar zijn ree 1993 werd hij benoemd tot ofn tie en sinds eind 1995 legt i] derzoek naar financiële fraude. Stiekem zijn we allemaal. Gewone mensen al thans. In het daglicht keurig en verantwoord, maar zodra het schemert, vulgair en nauwelijks toerekeningsvatbaar. Maar dat we dat willen weten, ho maar. De schijn van eeuwigdurend dame of heer dient opgehouden te worden. Aditer de toonbank getooid met dienstvaardige stewardessenshawl of zwierig gevouwen po- thet, maar zodra thuis, strak getrokken in streng kunstleer en met een heersersblik in de ogen. In het diepst van het eigen gemoed heerst de ongelikte beer, de buren mogen er echter niets van merken. Op de salontafel ligt goed zichtbaar voor de passerende hondenbegeleider het laat ste meesterwerk van Dirk van Weelden achte loos opengeslagen bovenop een stapeltje we reldliteratuur van Peru tot Binnen-Mongolië. In de hoek straalt een cd-meubel vol Mahler, Brahms en Zelenka niveau en design uit en aan de wand bewijst een door Anton Beeke goed gekeurd- en te kostbaar ingelijst toneelaffiche zowel liefde voor podiumkunsten als voor kleur. Buiten geldt het dictaat van de glimmend ge wreven middenklasser en de onberispelijke om slag, achter de lamellen wordt er geboerd, ge smakt en gemorst. In het voortuintje loopt vader in keurig vrijetijds achter de grasmaaier, achter mag hij in te hoog uitgesneden sportbroekje en bloot overbollende buik zijn hovenierskwalitei- tenvertonen. Maar soms zoekt de natuur een uitweg en ver- schijnt de onbehouwen platvloersheid in de openhaarheid. Achter het stuur, in de rij voor het loket en op avondlijke parkeerplaatsen langs de snelweg. Daar verpozen keurige han delsreizigers, vakbekwame onderhoudslieden en te hoog opgeschoten hbo-tweedejaars. Niet als intermezzo op weg naar Parijs, maar ter leni gingvan hun heimelijke bronst. Netjes gehuwde mannen of officieel naar damesliefde strevende knapen volgen daar hun verborgen lust, flane rend langs quasi rustig rokende collegae in duis ter geparkeerde auto's, verdwijnend door open geknipte afrasteringen in achterliggende bos schages en speurend tussen vermoeid wachten de trucks. Moeder, baas en buurman stellen de norm en de burger houdt zich daaraan in publiek. Wat van hem verwacht wordt, doet hij, maar het leidt tot frustratie. Dus moet het slechte, het vulgaire en de slechte smaak af en toe gelenigd. Een vette hap in een onbekende buurt, een nachtje escort tijdens een congres en een pitbullsmoking voor op de camping in het Zwarte Woud. Of een half uurtje Sjonnie en Anita tijdens een grensverleggend cultuurfeest van een door sub- sidiênten als vernieuwend aangemerkt kunstge- zelschap. Een heer, twee dames, drie microfoons en een orgel bestempeld keyboard. 'Regen' rijmt op 'ik kom je nooit meer tegen', 'verwijten' op'mijn hart doen splijten' en 'wenen' op 'tus sen mijn benen'. Tranen druppen in elke zin, zo dat de zwart aangezette ogen van de beide tangsterren steeds maar net op tijd in de bijbe horende stand schieten. Drank, verlaten kinde ren en een huwelijk ais een slagveld zingen te luid versterkt rond. De eveneens te zwaar aan gezette leider van het trio gooit zijn gewicht in de strijd. De armen rustend op zijn vrouwelijk secondanten speelt hij voor hoe verzoend moet kunnen worden. De zwarte schaamschortjes van de dames kruipen op en het jonge toneelaca- demiepubliek gilt bij de aanblik van de zichtbaar wordende Rubenszuilen, alsof er een gewaagde skiptease-act vertoond wordt. Aanstekers verlichten de dansvloer, hash wal mende monden brullen het refrein mee en glim mende navelpiercings uit GTST deinen schouder aan schouder alsof het een Rijnlandse vasten avondszitting betrof. De volgende ochtend wil echter geen der voormalige Antwerpse conser vatoriumstudenten herinnerd worden aan hun culturele terugval. Tussen de repetities met Sha- kespeare-verzen en scènes uit O'Neill past geen geheugen vol geladderde netkousen en kroko dillentranen over matrozenverdriet. Of het zou camp moeten zijn. Zoals indertijd toen de fine fleur van de artistie ke randstad wekelijks bijeenkwam om brood nuchter gezamenlijk Peyton Place te volgen. Te- evisiecriticus, revolutionair componist, gerepu teerd kookschrijver, herontdekkend dirigent en oejubeld choreograaf bespraken na uitzending onder een kopje verkeerd de op een flip-over wider gemaakte ontwikkelingen. Kunstzinnig 9.fflot werd er niet aan toegeschreven, het was smpele lol. Slechte smaak opgediend voor ken- oors, zodat die met een vette knipoog naar hun den Ie n 6611 k'idra9e aan de kijkcijfers kon- dezelfde jaren mocht opera nog niet en toch ogen op gezette tijden brogues en lange re genjassen naar de Jordaan om in 'De twee zwaantjes' mee te galmen. Naar een uitvoering i™3' ging de advocaat niet, een ogen- ™|nlijk spontaan bel canto zingend café kon, l 3r'"ch cnoest de fiets ver uit de buurt gepar- j het rek voor het Anne Frankhuis, zodat tii t ee' 9een vies. oud gabardinemanne- hurger maar 660 m8t ant'fasc'srne druk doende jji de schouwburgen in die tijd geen Parelvissers, was de smaak van het schellinkje, maar aan j ,lerPornp dompelde zelfs de criticus zich on- j i!"'3anale 'e9ato van de voorbije tijd. In w. 61 ge tempels der cultuur heerste vernieu wt l orvoe'de 'au fond du tempte saint', m.j -de duei: uit dezelfde Parelvissers, Er hjf .kpkast tot het werkelijke godshuis. Wat p aa~ j u? reddin9. wijstde geschiedenis uit. na ,n verborgene moest, betreedt in innvantiid het podium. Maar Wim Kok nooit 'n Kamer> dat h°eft hopelijk Door Anita de Haas en Joke Knoop oor veel mensen is dit klooster een oord van be zinning, reflectie. Hoe zit dat bij u? „Ik gun me te weinig tijd voor reflectie. In de auto is er wel eens de gelegenheid om na te denken over: waartoe zijn wij op aarde en waar ik mee bezig ben... vaak in relatie met mijn vak. Maar om dat reflectie te noemen..." Zou u zich enkele weken helemaal willen te rugtrekken? oJjtooï „Nee, absoluut niet. Ik heb mensen nodig, ik kan niet echt alleen zijn. Ook toen ik alleen woonde, kon ik niet zonder contacten, relaties. Ik wil communiceren met mensen, aardig ge vonden worden en al dat soort dingen." Hoe belangrijk is het voor u om aardig gevon den te worden? „Dat vind ik niet onaardig." Er zijn mensen die u wel erg populair vinden. „Popi-jopie wil ik niet zijn. Ik doe niets omdat anderen het leuk vinden. Ik moet het zelf leuk vinden. Er wordt dan snel gezegd: nou die loopt effe makkelijk een polonaise. Met carna val zal ik ook wel horen van: hij is in Tilburg en hij viert gelijk carnaval. Ik hou van carnaval. Ik heb in Zevenaar gewoond en daar ook car naval gevierd." Uw voorganger vierde geen carnaval in Til burg. Hij koos bewust voor afstand. (Stilte) „Nou ja, kijk, er zijn mensen die de burgemeester willen zien als iemand die iets uitstraalt, iets van..." Macht? „Nou dat niet, maar wel van: kijk daar loopt de burgemeester. Ze verwachten een bepaald pa troon. Dat vind ik wel een lastige rol hoor. Ik ben, denk ik, toch wel een gewone jongen ge bleven. Ik vind het zalig om heel gewoon te doen tegen mensen, om gewoon te gaan stap pen. Mensen in mijn omgeving, privé en op het werk, zeggen dat ik daar een beetje mee moet uitkijken. Daar praten we wel eens over: wat kun je wel doen en wat niet op straffe van ver lies van aanzien." Zijn er situaties waarin u zich onqemakkelijk voelt? „Ja, ik blijf het ongemakkelijk vinden om al tijd in het middelpunt te staan. Er wordt ver wacht dat je de boeiende en interessante ge sprekken voert, terwijl je wel eens niets wil zeggen. Ik vind het zalig om achterin de zaal te staan. Dat heeft te maken met een vorm van verlegenheid." U verlegen? „Toch is het zo. Misschien dat ik het nu kan hanteren. Maar het is absoluut ambivalent. Als FNV-voorzitter merkte ik dat zo'n functie veel impact heeft. Mensen gaan zich ernaar gedra gen. In het begin vind je dat aanstellerij. Later denk je: het is goed dat ze zien dat je van die club bent en wat betekent. Daar mogen ze best een beetje ontzag en begrip voor hebben. Ik heb dat nu ook. Het is niet erg als mensen je als burgemeester behandelen." De burgemeester heeft een streepje voor? „Daar heeft mijn echtgenote veel moeite mee, met die voorrang. Schrijf dat maar niet op, an ders gebeurt het niet meer." Dat komt er wel in hoor. Het kan ook prettig zijn. U krijgt altijd een kaartje bij een uitver kocht concert. „Ja, prachtig is dat. Dat is leuk, Daar geniet ik met volle teugen van. Schouwburg-directeur Pot weet dat ik een fanatieke cabaretliefheb ber ben. Ik aarzel geen moment een kaartje van Youp van 't Hek te accepteren." „De spanning en stress zijn nu iets minder. Bij de FNV had ik meer dingen die ik nog moest doen. Hier heb ik dat ook wel, maar het is te overzien." FOTO PVE/JAN STADS bfiDrl r. alfl 2i. riem*» Jl9hOC! 9s nr V weigert ook wel eens? „Je moet uitkijken dat je grenzen van integri teit niet gaan verschuiven. Het is niet zozeer dat je zelf zo graag wil, maar vaker dat mensen graag naast je worden gezien." Wordt u op de juiste manier beoordeeld? De ideale buurman, Johan de Joviale is al gezegd. „Ik wind me er over op dat, als je gewoon een beetje fatsoenljk met mensen omgaat, je me teen het verwijt krijgt dat je geen resultaten boekt. Alsof je alleen wat bereikt door heel au toritair op tafel te slaan. Dat zie je in commen taren: hij is aardig en joviaal dus dat zal wel niks worden met het doorpakken. Dan vind ik dat ze de verkeerde zaken met elkaar verbin den." U hebt nog geen uitspraken gedaan die de voorpagina van de krant hebben gehaald. „Dat is ook niet mijn ultieme doel. Mijn doel is een goed functionerende stad en dat bereik je niet door ruzie te maken of een groot conflict te veroorzaken, waarmee je dan op de voorpa gina komt." Moor iedereen met een nieuwe baan wil toch scoren? „Dat wil ik ook wel, maar niet op die manier. En ik ben er nog maar kort. Ik was dit weekend op een verjaardagsfeestje, uhhh... op mijn ei gen verjaardag en toen vroeg iemand wat mijn grote doelen zijn in de stad. Ik zeg: sodemieter op, ik zit er pas vier maanden. Mensen verwij zen ook naar Brokx. Dat zeg ik: kijk nou eens even wat hij de eerste twee jaren voor een pro blemen heeft gehad." Wanneer zien we wie u bent? „Ik wil in ieder geval laten zien wie ik ben door mijn gedrag naar de bevolking toe, de manier waarop ik leiding geef. Ja, daar wordt nog geen Wilhelminakanaal mee uitgediept. Maar er zijn verschillende manieren om zaken aan de orde te stellen. Je kunt steeds roepen en dan zegt iedereen: die trekt eraan hoor. Er zijn ook methoden waarbij je één keer roept en in tus sentijd misschien wel effectiever bezig bent. Zonder meteen te verkondigen dat dit kabinet niet deugt." Dat is voor u moeilijker met dit paarse kabinet. „U bedoelt dat het voor mijn voorganger mak kelijker was om te zeggen: dit kabinet deugt niet?" Op een gegeven moment welja. „Mwah..." Denkt u wel eens: waar ben ik aan begonnen? „Dat heb ik wel eens gedacht, maar dat ging dan om een ontzettend technisch probleem." Dus nu is het gesneden koek? „Dat is weer het andere uiterste. Kijk, als ik ergens over moet meebeslissen, dan wil ik er alles over weten. Ik merk nu dat het soms vol doende is om de hoofdlijnen te weten. Ik ben geneigd alles te lezen. Dat kan niet in dit vak, dan verzuip je." Is dit vak intensiever dan het FNV-voorzitter- schap? „De spanning en stress zijn nu iets minder. Bij de FNV had ik meer dingen die ik nog moest doen. Hier heb ik dat ook wel, maar het is te overzien. Je weet vrijwel zeker dat er mensen in het ambtenarenapparaat zijn die in de gaten houden wat er allemaal nog moet gebeuren. Bij de FNV had ik meer de spanning van: er moet nog een nota arbeidsvoorwaardenbeleid ko men, of het najaarsoverleg komt er aan. Als burgemeester ben je wel vaker bezet: veel weekeinden, snel achter elkaar." Waar denkt u aan als u 's avonds naar huis rijdt? „Ik kan me zeer nijdig maken over dingen die te langzaam gaan. Wat zou het aardig zijn als je eens twee of drie voorstellen in je achterzak hebt waarmee je in Den Haag zo mee aan de slag kunt. Laat ik het anders zeggen: wat je hier te horen krijgt is dat je de hele dag op pad moet, naar Den Haag en Brussel, om voor Til burg te knokken. Dan zeg ik: waarvoor moet ik eigenlijk op pad? Ligt dat concrete plan er, hoeveel geld moet ik hebben en is er een idee waar het geld vandaag moet komen... Nou, dan moet er lang nagedacht worden." Er wordt gezegd dat U in een gespreid bedje bent gekomen. „Absoluut niet. Er zijn vele goede dingen ge daan. Maar het bedje moet nog verschrikkelijk opgeknapt worden, opgeschud, rechtgetrok ken en weer door elkaar gegooid. De stad is nog lang niet af." Tilburg is geen tussenstop voor een verdere carrière? (Beslist) „Geen moment denk ik aan een verde re carrière in het openbaar bestuur. Ik ga voor Tilburg en niet voor..." Het kabinet? „Nee. Ik ga in ieder geval voor deze eerste pe riode van zes jaar en daarna zie ik wel of ik het nog leuk vind." U hebt nu een flink inkomen, uw echtgenote heeft een baan. De kloosterlingen hier leven in uiterste soberheid. Zou u dat nog kunnen? „Ik denk dat je in het klooster nergens anders naar verlangt. Ik heb natuurlijk geproefd van de leuke dingen van het leven en ik zal het ver velend vinden om dat af te stoten. Het hangt ervan af wat sober is. Ik leef redelijk sober... ik doe geen overdadige dingen en ik aas niet naar meer." Bent u van huis uit gelovig? „Ja, Nederlands Hervormd." Praktiserend? „Nee, ik heb bedankt voor de kerk. Ik ben heel intensief bezig geweest met de kerk. Ik heb in Kerk en Wereld gezeten, heb op de preekstoel gestaan, ik ben bijna wika geweest, een soort pastoraal werker. Ik heb ergens in de zestiger jaren bedankt omdat ik de manier van opere ren in strijd vond met de achtergronden van het geloof. De kerk was óp dat moment onder deel van het establishment en het woord ar moede kwam je niet tegen in die tijd." Nu is het juist de kerk die opkomt voor de ar men, de onderkant van de samenleving. „Er is geen enkele reden om bisschop Muskens verwijten te maken. Ik vind dat hij een heel be langrijke bijdrage heeft geleverd en hij is de eerste om erop te wijzen dat organisaties dat moeten oppakken. Vakbeweging en politiek doen er structureel iets aan: het minimabeleid, het dichten van het wao-gat." U vindt dat Muskens dat te gemakkelijk roept? „Makkelijk? Nee. Het is nodig en het helpt. Dat is ook de functie van dit soort mensen. Ik vind dat ze af en toe de samenleving moeten laten zien dat er dingen scheef zijn en dat ze zelf la ten zien hoe het wel moet. Een beetje voorle ven, een voorbeeld geven. Ik vind overigens niet dat je zelf in armoede moet leven om op te komen voor de armen." U hebt een huis gekocht in de Tilburgse wijk De Blaak. Wat mogen de buren straks van u weten? „Datgene wat ze normaliter ook van andere buren mogen weten. We wilden wel wat priva cy en iets lekker knus. Mijn echtgenote heeft het al over ons Hans en Grietje-huis met lui ken. De luiken dicht, dat heeft wel iets." Wat moet er nog verbouwd worden? „Er moet nog een keuken in." Staat die er niet in dan? „Jawel, een van 16 jaar oud, zo'n donkere keu ken. Het moet lichter worden." We weten dat u graag een borreltje drinkt in de keuken, maar wat is uw aandeel in het huis houden? U werkt beiden. „Betrekkelijk gering. Nu hebben we een vrij simpele parterrewoning, straks is er een keu ken waar je aan tafel kunt zitten. Misschien dat dat uitnodigt om me te storten op de Itali aanse of Griekse keuken, maar ik hou niet van koken. Ik doe altijd wel de boodschappen." Wie maakt het lijstje? „Hoek." (Zijn echtgenote Heieen Hoekstra- red) Dus zij draagt de verantwoording voor het huishouden „Ja, nee, nou ja.; ik help.wel mee die teringwas op te hangen." De was, opruimen, verjaardagskaarten? „Dat doet zij." Wie pakt de reiskoffers in? „Beide. En wie legt mijn kleren 's morgens klaar? Nou ik zelf. Hoe lang is die lijst?" Hoe vrouwvriendelijk bent u „Ik vind zelf nogal." Uw vrouw moet straks elke dag 2,5 uur reizen naar haar werk en u hebt een auto met chauffeur... „Nou ja, als dat de norm is voor vrouwvriende lijkheid..." Welke eigenschappen waardeert u in vrouwen? (Lange stilte.) „Ja, uhh, het moet gewoon een goed maatje zijn. Ze moet het wel leuk vinden om gezellig te doen." Ze moet het leuk vinden om gezellig te doen?! „Ja, Jezus, Goh, ja Jezus. Ze moet een zelfstan dige vrouw zijn, niet afhankelijk, niet een aan hangsel." U zegt wat ze niet moet zijn! „Huh, ik was juist van plan helemaal niet de fensief te zijn vandaag, juist een beetje offen sief. Maar goed. Zelfstandig, eigen initiatief. Ik vind het leuk als ze er leuk uitziet, zichzelf ver zorgt. En als ze nadenkt over de dingen van het leven. Het moet ook ergens over gaan." Welke eigenschappen waardeert u in mannen? „Dat mannen een beetje bereid zijn om ande ren een plekje onder de zon te gunnen. Dat ze niet al te hanig zijn, open en eerlijk zijn, dat geldt ook voor vrouwen. En ook wel een beetje kameraadschap." Voldoet u zelf aan dat rijtje? „Ja hallo..." Met welke complimenten bent u blij? „Met complimenten die te maken hebben met de instelling: hij staat ergens voor, hij is zijn verleden niet vergeten, hij is serieus bezig, aanspreekbaar, hij is een aardige vent en hij kan toch wel wat." U bent nu 56 jaar, iedere carriere heeft zijn prijs? „Oh god, het tweede huwelijk en zo. Ik weet niet of dat zo samenhangt. Natuurlijk je denkt wel eens of zo'n baan, nauwelijks thuis, mede oorzaak is van een mislukt huwelijk. Ik heb de kinderen (twee zonen van 23 en 28 jaar) niet opgevoed. De jongste was drie en de oudste was acht toen ik wegging." Waar bent u bang voor? „Ik ben zeer bang om mezelf niet meer te kun nen redden. Ik wil niet graag afhankelijk zijn van anderen." U wilt niet sterven zoals u geboren bent? „Nee... Ik zou liever helemaal niet dood willen gaan. Ik moet er niet aan denken, eerlijk ge zegd." We denken er toch allemaal wel eens aan? „Ik zou het zo zonde vinden, omdat ik nog zo veel wil. Het woord zonde is misschien op deze plek een beetje raar. Ik zou het zo jammer vin den." Voor uzelf of voor de maatschappij? „De maatschappij heeft dan niet veel meer aan mij. Nee, voor mezelf. Ik heb net een nieuw huis gekocht, het zou toch jammer zijn als ik daar niet van kan genieten. Goh, wat zou ik dat vervelend vinden."

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 35