Ex-minister
Guy Coëme
in het nauw
GOD in Nederland
autydag
Fel debat rond dna-test op stoffelijke resten Yves Montand
Temmen Gele Rivier zwaar omstreden
VN-gezanten krijgen
Irak niet in gareel
Russen herdenken revolutie met wisselende gevoelens
Kro
mmentaar
VN houden vast aan
sancties tegen Libië
Kijkt u vanavond?
JIEUWS KORT
;lft treedt af
lten in Rijnmond
stroomstoring
j*gvuldig'
ever vervolgen
icht weer vrij
BESTEM
BUITENLAND
A5
Dassault-affaire
Decoration fair '97
AMERICAH AL
APELDOORN
Qroot jubileumonderzoek Kruispunt-tv
Congres-tv zaterdag 15.00 u Ned I
Kruispunt-tv zondag 22.1 7 u Ned I
BUITENLAND KORT
Arrestatie in Portugese kinderpornozaak
Vlaanderen sluit vuilverbranders
'Nederzettingenbouw non-issue'
'Bestand Ulster houdt stand'
Sudanese onderhandelingen mislukt
EMBER
1997 A4
litiek een incidenten-onder
r weer eens gebleken. Een
de dood bij vechtpartijen die
s geweld' werden onderqe-
kan zijn.
en politiek Den Haag schoof
oor opzij. Er werden piëteits-
gd om bezinning en de roep
d ook. Niets nieuws onder de
losie van geweld voordoet
is namelijk geen typisch ver-
n.
t geweld in de samenlevinq
ling, waar de politiek zich te-
n na de debatten vast te stel-
genomen cq. wil nemen,
ministerie van Justitie is zo'n
dat de oogst mager is. Minis-
dat ze haar voornemen om
il uitvoeren.
straat in de uitgaansuren kan
ieuw is haar plan om samen
eenten te kijken of er een lan-
kan worden geroepen,
de alles oplossende middelen
ie van mentaliteit en daarmee
ens wijst ze min of meer be-
die zij een tweeslachtige rol
ld.
mee is het gegeven dat een
asseerd. Op de cruciale vraag
d moet komen, is geen spoor
eer daar niet aan wordt ge-
de volgende explosie van ge-
orgdheid uiten en vragen om
jidraad van de Technische
I. Hij heeft onoverkomelij-
;er van het college van be
ginnen de Delftse universi-
wendraad komt krap twee
Tiendaal uit het collegebe-
le haar functie neer omdat
lies van de rest van het be
ten in de regio Rijnmond
un 1996. Eind oktober wa-
Keld dan het eindtotaal van
fde de milieudienst Rijn-
l tweehonderd meer dan in
tetankklachten van januari
i op 8286.
I in Midden-Nederland van
>st als enkele zwakke plek-
Igsnet tijdig waren aange-
figenvereniging voor groot-
gjven zich daarom niet ver-
isatie wil dat energiebedrij-
bar de zwakke plekken zit-
Peter R. de Vries heeft on-
bmo's aankondigde onthul-
uptieschandaal binnen de
fen van een opgenomen tele-
ekelenburg uitgezonden. In
rel zorgvuldig met de gege
id voor de Journalistiek gis-
)e Vries had aangespannen.
In Utrecht gaat een muziek-
ïtale prijsbinding. Volgens
let om Wegener-dochter Ar-
afnemers - de winkeliers -
jbepaalde prijs te verkopen,
lelier naar de Economische
en voorgelegd aan Justitie,
fging over te gaan. Horizon-
Vet op de economische me-
fder deze week is aangehou-
een driejarig kind, is giste-
Ins justitie geen redenen hem
ierder van de politie wil niet
;eeft afgelegd. De politie zet
TEE)
heeft het Kuur- en Beauty-
por de donkere wintermaanden
sm èn voor haar:
-Romeinse saunalandschap
den en fitnessruimte
in
or uw handen
eze speciale aanbieding is
geldig t/m maart 1998)
dagen per week geopend is
o geopend is
atis aan te vragen zijn
CENTRUM VAN DOMBÜP0
I I I I I
ZATERDAG 8 NOVEMBER 1997
Door Wilko Voordouw
Parijs - In Frankrijk is een
landelijk debat ontstaan na-
dat een Parijse rechtbank
donderdag besloot om het
stoffelijk overschot van acteur
en zanger Yves Montand op te
graven.
Dat gebeurt op verzoek van de
22-jarige Aurore Drossard, die
zegt dat ze zijn dochter is. Een la
boratorium zal wat dna van Mon-
tands resten nemen. Daarmee
kan het wetenschappelijke be
wijs van zijn eventuele vader
schap worden aangetoond.
Dit onderzoek - het is voor het
eerst dat een vaderschapstest
wordt genomen bij een overlede
ne - heeft in Frankrijk voor een
felle discussie gezorgd. „Mon
tand wilde geen vaderschapstest
toen hij nog leefde. Daartoe had
hij het volste recht. Ik vind dat de
Parijse rechtbank zijn laatste
wens met voeten treedt," aldus
Axel Kahn, een vooraanstaand
lid van het Franse comité voor de
ethiek. De beroemde geneticus
vreest dat door dit onderzoek het
hek van de dam is.
Dat vreest ook het populaire dag
blad France-Soir. De voorpagina
van die krant sprak gisteren
boekdelen. Een enorme foto van
Montand (zeker driekwart van de
pagina) met een titel van choco
ladeletters: „Laat Montand met
rust!" In het commentaar op een
binnenpagina noemt de hoofdre
dactie het opgraven 'ongelooflijk
en schokkend'. De familie van
Montand - zijn laatste levensge
zellin Carole Amiel, moeder van
Montands zoon Valentin en Ca
therine Allégret, de dochter van
Simone Signoret - vindt het be
sluit van de rechtbank pijnlijk.
Terwijl de bevlogen filosoof Ber
nard-Henry Lévy radicaal de zij
de van de familie kiest door Au
rore Drossard ('zij die preten
deert Montands dochter te zijn')
een 'mythomane' te noemen. Mi
nister van Volksgezondheid Ber
nard Kouchner vindt het betreu
renswaardig dat 'om het grote
geld' het dna-onderzoek wordt
gedaan.
De advocaat van Aurore Dros
sard is gelukkig met het besluit
van de rechtbank. „Het is nor
maal dat het belang van een le
vende boven dat van een dode
„Aurore heeft het recht om met
zekerheid te weten of zij de doch
ter is van Montand. En als dat zo
is, dan heeft ze ook recht op haar
part van de erfenis," aldus Gil
bert Collard.
Maar de 22-jarige werkloze
Drossard - die inderdaad als twee
druppels water lijkt op de zes
jaar geleden overleden acteur -
houdt vol dat het haar helemaal
niet om het geld te doen is. „Ik
heb contact met Yves Montand
opgenomen toen hij nog leefde. Ik
wilde gewoon dat hij me erkende.
Dat heeft hij altijd geweigerd. En
ik werd nog meer vastbesloten
toen Valentin in 1988 werd gebo
ren. Bij die gelegenheid verklaar
de Montand dat hij voor het eerst
vader was."
Voor Drossard was die opmer
king 'een slag in mijn gezicht'. Ze
begon een erkenningsprocedure.
In 1990 vroeg de Franse justitie
aan Montand om zich te onder
werpen aan een bloedproef. Maar
dat weigerde hij. Een jaar later
overleed de acteur en nam zijn
geheim - zo dat er is - mee het
graf op de Parijse begraafplaats
Père Lachaise in. Waar het bin
nenkort uit vandaan zal worden
gehaald. Want volgens alle gene
tici is de dna-test voor 99,9 pro
cent betrouwbaar.
Door Bert Schampers
Brussel De vroegere Belgische defensieminister Guy Coëme
moet zich waarschijnlijk voor de hoogste rechtbank in België
verantwoorden wegens corruptie en valsheid in geschrifte. De
procureur-generaal bij het hof van cassatie zegt over voldoende
aanwijzingen te beschikken om de socialistische politicus voor
de rechter te dagen.
Guy Coëme, al eerder meege
sleurd in het Agusta-schandaal
over de omstreden aankoop van
46 gevechtshelicopters, zou zich in
1989 ook persoonlijk hebben be
moeid met de modernisering van
F-16 straaljagers door het Franse
bedrijf Dassault.
Uit het 32 pagina's tellende rap
port van procureur-generaal Lie-
kendael blijkt onder meer dat
twee nauwe medewerkers van
Coëme de leiding van de lucht
macht onder druk hebben gezet
om te kiezen voor het Franse
luchtafweersysteem van Dassault.
Experts gaven de voorkeur aan
een reeds beproefd, technisch be
ter en goedkoper Amerikaans sys
teem. Achteraf is gebleken dat
Dassault dertig miljoen frank
commissieloon had betaald aan de
Franstalige socialisten voor hun
bemiddeling.
Het Belgische kabinet besloot op
28 april 1989 om de order te gun
nen aan Dassault. Precies 27 mi
nuten na de beslissing hing minis
ter van defensie Coëme aan de lijn
met grote baas Serge Dassault om
hem persoonlijk het goede nieuws
te vertellen. Procureur-generaal
mevrouw Liekendael van het Hof
van Cassatie meent daarin een
aanwijzing te zien dat er sprake
zou kunnen zijn van opgezet spel
en corruptie.
Volgens de topmagistraat was
Coëme ook op de hoogte van het
(ADVERTENTIE)
De Nationale Najaarsbeurs
voor Antiek, Kunst
en Exclusieve Interieurs
taan van Erica 50
openingstijden: alle dagen van
13.00 tot 22.00 uur behalve za.
ei zo. van 11.00 tot 18.00 uur.
Toegangsprijs; 22,60 p.p.,
incl. luxe catalogus
feit dat zijn directe medewerkers
de luchtmacht bestookten met het
dwingende advies om te kiezen
voor het Franse electronische af
weersysteem Carapace. Met de
aanpassing van de straaljagers
was een bedrag gemoeid van 6,5
miljard frank. De militairen op
hun beurt spreken van pure chan
tage. Dassault kon het geld goed
gebruiken om het afweersysteem
verder te ontwikkelen.
Overigens is gebleken dat Das
sault ook bij andere contracten in
België met miljoenen heeft ge
zwaaid. Er is zelfs sprake van zes
honderd miljoen frank. Waar dat
allemaal naar toe is gegaan, blijft
voorlopig onduidelijk. Zowel de
Vlaamse als Franstalige socialis
ten in België hebben geld gekre
gen.
Guy Coëme wordt volgende week
over het rapport en de modernise
ring van de F-16's qan de tand ge
voeld door een speciale kamer
commissie. Daarna zal worden
beslist of de oud-minister, die eer
der al zijn politieke functies neer
legde na de Agusta-zaak en ande
re affaires, in staat van beschuldi
ging wordt gesteld. Coëme zelf be
weert van niets te weten en zegt
dat zijn medewerkers op eigen
houtje hebben gehandeld.
Indien Coëme wordt doorverwe
zen moet hij volgend jaar, net als
de voormalige Navo-baas Willy
Claes, voor de rechter verschijnen.
Claes werd door de kamer twee
jaar geleden al doorverwezen naar
het hof van cassatie, wegens cor
ruptie in de Agusta- én Dassault-
zaak.
Steden die moeten f Gebied dat uiteindelijk
worden geëvacueerd onder water komt te
staan; een 600 km
lang stuwmeer
Ondergelopen
gebied
Sjanghai
Jangtsekiang
Start project: 1994 .j/
Einde: 2009
Bouwkosten: ca. ƒ60 miljard
4.-rt Yunyang
Zhongxian
Changsiou
Chongqing
100 km
Rijswijk (anp) - China legt dit weekein
de de laatste hand aan de omleiding van
de Yangtse, de Gele Rivier. Daarmee
staat niets meer de bouw in de weg van
de Drie Kloven-dam, die een stuwmeer
van ruim zeshonderd kilometer lengte
in bedwang zal moeten houden.
De bouw is de eerste stap in een veelomvat
tend en fel omstreden waterbouwkundig
project, dat naar verwachting in 2009 zal
zijn voltooid. Doel is allereerst de Gele Ri
vier te temmen. Alleen al in deze eeuw kost
ten overstromingen aan naar schatting drie
honderdduizend mensen het leven.
Daarnaast hoopt de regering het achterge
bleven Chinese binnenland economisch tot
ontwikkeling te brengen. Peking oefent gro
te druk uit op bedrijven om zich er te vesti
gen en plaatselijke arbeiders in dienst te ne
men. In ruil hiervoor krijgen zij belasting
voordelen.
Maar Peking ziet meer voordelen, en niet al
leen voor het binnenland. Zo zullen zesen
twintig waterkrachtcentrales met een geza
menlijke capaciteit van 18,2 miljoen kilo
watt in eenzevende van de totale huidige
Chinese energiebehoefte kunnen voorzien.
Daarmee kan de luchtvervuiling door wal
mende kolencentrales omlaag.
Tot dusver is China voor driekwart van zijn
energiebehoefte afhankelijk
van deze vervuilende energiebron.
Het project van de Drie Kloven-dam is zeer
omstreden. De gevolgen voor de plaatselijke
bevolking zijn enorm. Ongeveer tachtigdui
zend mensen hebben hun huizen al moeten
verlaten. In totaal zal het project naar
schatting 1,3 miljoen mensen van huis en
haard verdrijven. Het water zal zo'n 1600
fabrieken, twee complete steden, ruim hon
derd dorpen en (zevenhonderd scholén vér
zwelgen. Critici'zeggen dat de schadever
goedingen bij lange na niet voldoende zijn.
Bovendien moeten veel boeren vruchtbare
landbouwgronden verruilen voor hoger ge
legen, arme grond.
Voorts zijn de kosten van het project im
mens. Deskundigen ramen die op basis van
het prijsniveau in 1993 op ruim twintig mil
jard gulden. Met inflatiecorrectie en rente
zou dit in 2009 uitkomen op bijna zestig
miljard gulden. Critici houden echter reke
ning met het dubbele bedrag.
Maar de grootste angst bij miljoenen Chine
zen is dat er iets mis zal gaan. Een aanval op
de dam in geval van oorlog, constructiefou
ten of een aardbeving zouden een vloedgolf
kunnen veroorzaken. De gevolgen van zoiets
gaan het bevattingsvermogen teboven.
Stroomafwaarts zouden miljoenen mensen
omkomen.
O Waterkrachtcentrales (met
in totaal 26 turbines) met
een gezamenlijk vermogen
van 18,2 miljoen kilowatt
Sluizenstelsel
Q Scheepslift
anp-bron: krt/afp
Ook het milieu zal grote klappen
krijgen. Behalve cultureel erfgoed
verdwijnen ook vuilnisbelten en fa
brieksterreinen onder de waterspiegel. Het
ecologisch evenwicht in de hele regio wordt
in een klap verwoest. Milieu-activisten vre
zen bijvoorbeeld voor het voortbestaan van
de Yangtse-dolfijnen, waarvan er nog zo'n
tweehonderd in de huidige rivier leven.
De stroomsnelheid van de Gele Rivier zal
flink afnemen, waarmee ook het zelfreini
gend vermogen dramatisch zal zakken. Cri
tici verwachten dat vooral het gedeelte tus
sen de steden Chongqing en Yichang zal
veranderen in een stinkend riool. Volgens
officiële schattingen wordt nu al jaarlijks
een miljard ton afval in de rivier gedumpt.
Als de economische activiteit in het gebied
toeneemt, zal dit het probleem zo mogelijk
verergeren.
De al jaren geleden in gang gezette voorbe
reidingen voor het mega-project blijken niet
in alle gevallen even succesvol. Zo deed Pe
king een dringend en niet te negeren beroep
op het patriottisme van het Oost-Chinese
bedrijf Wahaha om te investeren in het pro
ject. Het bedrijf vormde na lang aandringen
een oude snoepfabriek om tot een moderne
frisdrankproducent. Het bedrijf blijkt ech
ter met de komst van de dam onder water te
komen liggen.
New York (dpa/afp) - De sinds 31 maart 1992 van kracht zijnde VN-
sancties tegen Libië blijven onveranderd van kracht, ondanks bemid
delingspogingen van de Zuid-Afrikaanse president Mandela. De Vei
ligheidsraad achtte gisteren na de routinematige kwartaalbeoorde
ling dat verlichting van de straf niet aan de orde is.
Het betekent dat het (wapen)handelsembargo en het verbod op vlieg
verkeer met Libië in stand blijven en dat alle Libische tegoeden in het
buitenland bevroren blijven.
Via de sancties wil de internationale gemeenschap proberen af te
dwingen dat Libië twee mannen uitlevert, die verdacht worden van
betrokkenheid bij de aanslag op een verkeersvliegtuig van PanAm in
1988. Dat stortte na een explosie neer op het Schotse plaatsje Locker
bie. 270 mensen kwamen om het leven. Libië is bereid de mannen te
laten terechtstaan in het buitenland, maar niet in de VS of Groot-
Brittannië.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
Lissabon - De Portugese politie heeft sterke vermoedens dat
een Portugees die donderdag werd opgepakt omdat hij in ver
band wordt gebracht met kinderporno, banden heeft met een in
ternationaal netwerk waar ook Belgen en Nederlanders toe be
horen.
De zeventigjarige Portugees werd gearresteerd op Porto Santo,
een van de tot Madeira behorende eilanden, nadat de Portugese
televisie een dag eerder delen van een videofilm had vertoond
waarop te zien zou zijn hoe hij seks bedreef met kinderen. De
politie denkt dat de man samen met twee Nederlanders deel uit
maakt van een internationaal kinderpornonetwerk. De twee Ne
derlandse mannen zijn op Madeira in staat van beschuldiging
gesteld wegens seks met minderjarigen en het filmen van kinde
rporno, maar de zaak tegen het tweetal is in maart voor onbe
paalde tijd uitgesteld omdat de mannen tot drie keer toe niet
zijn komen opdagen voor de rechtbank.
Brussel - De Vlaamse regering heeft gisteren opdracht gegeven
tot onmiddellijke sluiting van vijf zeer vervuilende verbran
dingsinstallaties waar huisvuil wordt verwerkt. De uitstoot van
het kankerverwekkende dioxine door de ovens overschrijdt 'in
zeer ernstige mate' de geldende normen. Een van de installaties,
in Edegem, is al stilgelegd, de andere moeten binnen enkele we
ken volgen.
Het gaat om verbrandingsovens in Wilrijk, Oostende, Sint- Ni
klaas en Houthalen, niet ver van de Nederlandse grens. De in
stallatie in Houthalen, met een capaciteit van 75.000 ton, wordt
uit voorzorg gesloten, omdat de exploitant heeft verzuimd de af
gelopen jaren dioxinemetingen te verrichten. In de vijf ovens
wordt bijna eenvijfde van het Vlaamse huisafval verwerkt.
Een groot deel hiervan zal nu worden afgevoerd naar stort
plaatsen.
Tel Aviv - De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft
gisteren de uitbreiding van joodse nederzettingen in door de Pa-
lestijnen opgeëiste gebieden een 'non-issue' genoemd en daar
mee wederom duidelijk gemaakt zich niets aan te trekken van
de Amerikaanse regering, die herhaaldelijk om een 'time-out' in
de bouw heeft gevraagd. Netanyahu maakte zijn opmerkingen
op een moment dat Israëlische en Palestijnse onderhandelaars
in Washington een week van overleg afsloten. Over de resulta
ten verschilden de twee partijen van mening.
Belfast - Sinn Fein, de politieke tak van het verboden Ierse Re
publikeinse Leger (IRA), heeft gisteren tegengesproken dat het
huidige bestand in Noord-Ierland in gevaar is, nadat enkele
kopstukken de IRA hadden verlaten.
Door hun stap ontstond de vrees dat zij van plan waren zich bij
radicale splintergroeperingen aan te sluiten of op eigen houtje
door te gaan. Sinn Fein-voorzitter Mitchel McLaughlin zei te
gen de BBC dat 'er geen bewijs is dat het staakt-het-vuren van
de IRA wordt bedreigd'.
Nairobi - De onderhandelingen tussen de Sudanese regering en
rebellen uit het zuiden van het land zijn gisteren in de Keniaan-
se hoofdstad Nairobi mislukt. Na tien dagen van gesprekken
tussen het centralistische en fundamentalistische regime in
Khartum en de niet-islamitische zuiderlingen, die een federatie
beogen, zijn de onderhandelingen afgebroken. Het waren de
eerste vredesgesprekken sinds 1994
Door Bert Ummelen
Washington - De diplomaten die secretaris-generaal Kofi An
nan van de VN naar Irak had gestuurd, zijn gisteren onverrich
ter zake teruggekeerd. Zij hebben het regime van Saddam Hus
sein er niet van kunnen overtuigen zijn verzet tegen Ameri
kaanse wapeninspecteurs op te geven.
Terwijl Bagdad opnieuw dreigde
U2-spionagevliegtuigen neer te
halen, kreeg het Amerikaanse
vliegkampschip Nimitz met zijn
escorteschepen opdracht af te
zien van een gepland havenbe-
zoek en binnen aanvalsbereik
van Irak te blijven.
Eerder had Kofi Annan van Bag
dad een 'onmiddellijk positief
signaal' geëist. Anders, aldus zijn
boodschap, zou hij zijn persoon
lijke bemoeienis moeten staken
en de kwestie in handen geven
van de leden van de Veiligheids
raad.
Maandag rapporteren de drie di
plomaten die op verzoek van An
nan naar Bagdad reisden aan
VN-autoriteiten. Op die dag wil
len de VN ook hun U2-spionage-
vluchten in het kader van de wa
peninspecties hervatten. De
vluchten werden opgeschort voor
de duur van de besprekingen in
Bagdad.
President Clinton zei gisteren op
een persconferentie geen tekenen
te zien dat Saddam Hussein buigt
voor het dreigement van sancties
of militaire actie. Op de vraag of
de VN militair moeten reageren,
antwoordde de Amerikaanse pre
sident: „Het zou verkeerd zijn op
dit moment welke vorm van actie
dan ook in of uit te sluiten." Hij
klonk optimistisch over de kans
dat de leden van de Veiligheids
raad het eens worden over de ma
nier waarop Irak als het op zijn
confrontatie-koers blijft, moet
worden aangepakt. Eerder hebT
ben Rusland, Frankrijk en Egyp
te zich uitgesproken tegen gewa
pende actie.
Clinton sprak kort nadat het
Iraakse regime opnieuw eiste dat
de VN hun U2-vluchten over zijn
grondgebied staken en dreigde de
Amerikaanse vliegtuigen neer te
halen. Het Pentagon reageerde
onmiddellijk furieus. Elke poging
een VN-vIiegtuig neer te halen,
zal worden beschouwd als een
oorlogsdaad en militair worden
vergolden, aldus een woordvoer
der van het Amerikaanse minis
terie van Defensie.
Vanavond op RTL4 vanaf 20.00 uur "STERREN VOOR KINDEREN 1997" en
morgen vanaf 11.00 uur "KOFFIETIJD". De jubileumprogamma's in verband met 60 jaar
ostcr arents Plan, waarin kinderen van de wereld centraal staan. Met medewerking van o.a.
i leke Alberti, Mireille Bekooy, Mies Bouwman, Robert ten Brink, Mary Dresselhuys, Viola
0 T Henny Huisman, Paul de Leeuw, Ivo Niehe, Mathilde
anting, Caroline Tensen, Hans van Willigenburg en vele anderen,
tunt ons het hele weekend bellen! Bel nu 0900-0000 (44ct./m in.).
eze act*e mede mogelijk gemaakt door de Rabobank.
Foster Parents Plan
Plan International Nederland
De mooiste manier om een kind te helpen.
Moskou (ap) - Russische
communisten hebben giste
ren de 80e verjaardag van de
Russische Revolutie herdacht
met een optocht, maar presi
dent Boris Jeltsin riep zijn
landgenoten op de slachtof
fers van het bloedige conflict
te gedenken en in het reine te
komen met hun verleden.
„Vandaag zijn we gewoon ver
plicht al diegenen te herdenken
die in de burgerstrijd zijn omge
komen. Ook moeten we begrip
opbrengen voor de mensen die
de fatale vergissing hebben ge
maakt een utopisch idee boven
mensenlevens te stellen en hen
vergeven," zei Jeltsin in een te
levisierede.
Oud-president Michail Gor-
batsjov verweet de communisten
achterhaalde doelen na te stre
ven en daardoor kostbare tijd
verloren te laten gaan.
In het sovjettijdperk werd de
Oktoberrevolutie van 1917 - vol
gens de huidige kalender 7 no
vember - opgeluisterd met mas
sale optochten en militaire para
des op het Rode Plein. De oude
communistische garde probeert
die traditie hoog te houden,
maar het lijkt een verloren zaak.
De optochten die in Moskou, St.
Petersburg en andere steden
werden gehouden trokken voor
namelijk ouderen met een hang
naar het verleden. De jongere
mensen beleefden de herdenking
meer als een dag vrij van school
en werk.
De mars in St. Petersburg, het
vroegere Leningrad en de 'wieg
van de revolutie', trok vijftig
duizend deelnemers. Een dubbel
zo groot aantal marcheerde met
rode vlaggen door de natte
sneeuw in het centrum van Mos
kou, terwijl uit luidsprekers ou
de sovjetliederen klonken. Som
mige deelnemers droegen por
tretten van Lenin en Stalin bij
zich, of borden waarop Jeltsins
regering werd aangeklaagd.
„De idealen van de Oktober
revolutie zullen zegevieren,"
zei de Communistische-Partij-
leider Gennadi Zjoeganov.
„Lang leve de 80e verjaardag
van de Grote Oktoberrevolutie,"
zei de leider van de Moskouse
afdeling van de partij, Aleks-
andr Koevajev, tegen een menig
te op het Loebjanka-plein, te
genover het voormalige hoofd
kantoor van de inlichtingen
dienst KGB. „Laat een nieuwe
revolutie komen."
De gepensioneerde generaal Lev
Rochlin, een parlementariër die
aan het hoofd staat van een mili
taristische beweging, riep de
aanwezigen op 'het gehate regi
me' omver te werpen, 'hoe eer
der, hoe beter'.
Andere steden waar herden
kingsbijeenkomsten plaatsvon
den waren Chabarovsk en Vla
divostok in het verre oosten, Ke
merovo in de gelijknamige Sibe
rische mijnstreek en Kazan in
Midden-Rusland. Alleen in de
West-Oekraïense stad Lviv
kwam het tot ongeregeldheden,
toen communistische demon
stranten slaags raakten met pro
testerende nationalisten. Tien
mensen raakten gewond, onder
wie een plaatselijke communis
tische leider.
In Wit-Rusland, waar president
Aleksandr Loekasjenko zijn
voorliefde voor het oude systeem
niet onder stoelen of banken
steekt, liepen ongeveer zeven
duizend mensen mee in een her
denkingsoptocht.
Gorbatsjov noemde de commu
nisten een 'achterhaalde partij'
die 'tijd voor vernieuwing' ver
spilt in plaats van een 'werkelij
ke linkse oppositie' op poten te
zetten. Hij zei dat veel commu
nisten nog altijd de sovjetme
thode koesteren om de mensheid
gelukkig te maken, 'door middel
van dwang en repressie - wat
niet is gelukt en niet moet wor
den herhaald'. „De communis
ten hebben de weg bereid voor
de desintegratie van het land,
die voltooid wordt door Jeltsin
en zijn team," zei Gorbatsjov.
„Ik kan deze mensen niet ver
trouwen."
Jeltsin zei in zijn toespraak dat
sommige mensen de herdenking
van de revolutie helemaal willen
afschaffen, maar dat deze kan
dienen als historische les die zo
wel aan de verworvenheden van
de Sovjet-Unie herinnert als aan
het bloedvergieten dat op de re
volutie is gevolgd. „Oktober
1917 was de geboorte van een
heel tijdperk. Wat we er ook van
denken, dit tijdperk is deel van
ons leven."
Jeltsin riep in zijn rede op tot
verzoening tussen de politieke
stromingen. „We kunnen niet al
leen botsen, maar ook met el
kaar instemmen," zei hij. „We
kunnen niet alleen ruziën en el
kaar beschuldigen, maar ook
nader tot elkaar komen".
Jeltsin maakte bekend dat hij
een decreet had uitgevaardigd
om een monument te bouwen
voor de slachtoffers van de bur
geroorlog - zowel de 'roden' als
de 'witten'. „Het wordt een mo
nument voor geloof en fouten,
voor de moed en het lijden van
de mensen," zei hij. „Het zal een
passend symbool zijn van onze
wil tot verzoening."
