StudererRk
Opleiding KMA ingrijpend veranderd na wegvallen van De Vijand
)er m/v
idienst
m/v
Fontys Hogescholen: grootste hbo-instelling van Nederland
F3
TEUR m/v
riteitenlijstje toen ze zich besloten aan te melden bij
de KMA. Je-bent-jong-en-wilt-wat-kreten als 'uit
daging', 'afwisseling' en 'avontuur' blijken toch uit
het leven gegrepen, maar ook de verantwoordelijk
heid scoort hoog. Poelmann (Landmacht): „Als ik
hier afstudeer, ben ik 23 en als luitenant krijg ik dan
meteen dertig man onder me. Zoveel verantwoorde
lijkheid en zelfstandigheid krijg je in het bedrijfsle
ven pas veel en veel later."
Schmidt (Landmacht) nam ook de sociale zekerheid
mee als overweging, maar aankomend helikopterpi
loot De Gruijter moet daar een beetje om lachen.
„Zekerheid? Wat nou zekerheid? Daar denk je toch
helemaal niet over na als je achttien bent. Je doet
wat je leuk vindt. En ik wilde graag vliegen."
De opleiding op de KMA wordt gedragen door drie
pijlers: de militaire training, de studie en de per
soonsvorming. De allereerste test voor de nieuwe ca
detten is meteen een pittige. Tijdens de militaire
training van ongeveer vijf maanden worden ze met
een geconfronteerd met de hardheid van het leger.
Ze leren exerceren, met wapens omgaan, putjes gra
ven, een bivak bouwen en het laatste gedeelte be
staat uit een zware meerdaagse oefening in het bui
tenland. „In die periode vallen ook de meeste men
sen af," zegt decaan Jagers. „Als je daar in het veld
ligt en het is koud en nat, dan merk je dat praten
over dienst iets heel anders is dan de realiteit. En je
zit ineens opgescheept met allerlei andere mensen, je
slaapt met elkaar en je eet met elkaar. Je privacy
valt helemaal weg. Niet iedereen kan daar tegen."
Na het veldwerk begint de wetenschappelijke studie
met modulen als Oriëntatie Krijgsmacht, Economie
en Financiën en Bedrijfsprocessen. In de loop van
het derde, en laatste, jaar kunnen de cadetten hun
koers bijstellen door het kiezen van een bepaalde
studierichting. Daarvan zijn er vijf, waaronder Ge
nie, Verbindingsdienst en Militaire Administratie.
De laatste pijler is de zogeheten persoonsvorming.
Die loopt eigenlijk als een rode draad door de hele
opleiding. Het gaat hier om zaken als analytisch ver
mogen, besluitvaardigheid, creativiteit en maat
schappelijke belangstelling. Het Cadettencorps
speelt hierbij een erg belangrijke rol. En of ze nou
willen of niet, iedereen moet meedoen. Lidmaat
schap verplicht. Verder wordt er veel gesport na
tuurlijk, zwemmen,
klimmen, schermen,
boksen. Dit klinkt
allemaal mooi, beamen cadetten Schmidt, Poelmann
en De Gruijter. Maar in de praktijk valt het toch een
beetje tegen. Poelmann: „De studie blijkt toch erg
veel tijd in beslag te nemen. Officieel moet je aan al
le drie de pijlers de nodige tijd besteden, maar dat
komt er lang niet altijd van." Schmidt: „Mee eens.
En je wordt uiteindelijk afgerekend op je studie, de
persoonsvorming is weinig concreet, dus moeilijk te
vatten." De Gruijter: „Dus wat doen steeds meer ca
detten? Die gooien al hun tijd op hun studie, waar
door het animo voor zware corpsfuncties terugloopt.
Je moet tegenwoordig praten als Brugman om men
sen daarvoor gemotiveerd te krijgen."
De drie vinden zichzelf student, maar geen gewone.
„Je studeert," zegt Schmidt, „maar je hebt militaire
verplichtingen. Het is dienst, 24 uur per dag. Boven
dien is het ook zo dat de KMA een erg groot beslag
legt op je sociaal leven. Doordeweek zit je sowieso
hier, want iedereen is intern. Maar als je in het
weekend naar huis gaat, dan neem je de KMA mee.
Misschien moet je nog wat studeren of voor het
corps aan de slag, of misschien ben je wel gewoon
moe."
Heel veel mensen zien de vriendenkring van vóór de
KMA verdwijnen. „Want je merkt dat je verandert,"
zegt De Gruijter. „Je kijkt anders tegen dingen aan.
Ik weet nog wel toen we op bivak waren. Het enige
waar je dan aan denkt is eten, drinken en slapen.
Toen ik daarna met mijn vrienden van thuis in de
kroeg zat en ze hoorde klagen over de trein die weer
eens te laat was en bier dat doodsloeg in him glas,
toen zat ik als enige heel tevreden te genieten van
dat pilsje in mijn hand.
Hun keuze voor een militaire opleiding heeft sommi
gen van hun vrienden wel verbaasd, geven de drie
toe. De Gruijter: „Ze respecteren het wel, maar vin
den het vreemd dat je bereid bent om in opdracht
van de politiek naar een vreemd land te gaan. De
consequentie van een functie in het leger is dat je een
opdracht krijgt en dat je die moet uitvoeren. Dat
weet je. Maar je weet ook dat je binnen die opdracht
toch een bepaalde speelruimte hebt, waarbinnen er
plaats is voor je eigen normen en
waarden. En dat is
iets waarover je moet
blijven nadenken."
ONDERWIJSBIJLAGE ZATERDAG 8 NOVEMBER 1997
De opleiding op de KMA in Breda wordt gedragen door drie pijlers: de militaire training, de studie en de persoonsvorming. Eind vorige maand kregen 69 cadetten hun diploma uitgereikt.
FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP
I ndidaten dip-,'
Islfstandicj»'
Ictuele
I
f
130-niveau,
atiseerde
t. Kennis van
et-
3veling.
smede
voorwaarden.
3) 578 97 14
/ember te
I zijn een jong, groeiend be-
I en op korte termijn op zoek
een ervaren
inisch gebied.
KMBO/MBO of soortgelijk
:ijdig en afwisselend werk,
>r 14 november naar Jefko
Rembrandtstraat 67, 4625
an een breed scala aan
I en, zwembaden, sauna's,
Ee stof-/waterzuigers alsook
irlandse, Belgische en
klantenkring behoren onder
ierenspeciaaizaken, land-
rn producenten/leveranciers
allaties.
ship met afnemers en
van de succesfactoren naast
ren ondernemerschap en het
nde productassortiment,
ruimte voor een jonge,
rider de naam Tolkln.
'"fO S DE STEM/JOHAN VAN
Achter elkaar komen ze binnen.
Drie jongens, een van hen wat
ouder dan de andere twee.
De maatschappij
Fontys Hogescholen laat er zich
graag op voorstaan de grootste I A OK hlüT nïüt D I lüün V/AAT'
hbo instelling van Nederland JC jLOöL Cl III Cl III vT L li CC II U* KJ I
te zijn. In totaal 33.000
bl voor service
nkomende orders in het seg-
in staat telefonisch klanten te
ngen en levertijden. U belt
ideert klanten op eventuele
(dingen. Mogelijke klachten
n direct af door oplossingen
(am van 6 collega's voert u
et 2 van de 12 vertegen-
kaarsrecht in legergroen, kortgeknipt,
hun namen op het uniform.
Ze praten als militairen: 'burgers',
'bikkels', 'de maatschappij
die defensie heet'.
Maar ze zijn student.
Door Mark van Assen
De entree van de Koninklijke Militaire Academie
(KMA) in Breda, het opleidingscentrum voor land
en luchtmachtofficieren, doet al vermoeden dat het
karakter van de bewoners anders is dan anders. De
universiteit van Tilburg bijvoorbeeld, ook een in
stelling voor wetenschappelijk onderwijs, ligt open
en bloot in een vriendelijke omgeving. Iedereen die
dat wil, loopt gewoon over de paden naar de gebou
wen. De bezoeker van de KMA ziet zijn weg ver
sperd door rood-witte slagbomen en de onderzoe
kende blik van de portier. Vrijwel het hele complex
is omgeven door water, de zware stenen muren van
de oude gebouwen houden wat binnen speelt binnen
en wat buiten speelt buiten. De KMA hoort bij Bre
da, maar is tegelijkertijd een vreemde eend in de
bijt. Een bolwerk van vreemde tradities en exclusie
ve zeden, met zware ankers in het verleden, moeilijk
in beweging te krijgen.
Fout. Er is een fundamenteel verschil tussen de
KMA van tien, vijftien jaar geleden en de KMA van
nu, met het instorten van de Berlijnse muur als wa
terscheiding. Toen viel plotseling De Vijand weg en
de krijgsmacht moest zich gaan voorbereiden op een
wezenlijk andere taak: die van vredesmacht. De op
leiding is dan ook ingrijpend veranderd.
„Dat kun je wel zeggen," beaamt prof. dr. H. JSgers,
de decaan van de faculteit Militaire Bedrijfs
kunde. „En niet alleen door de ontwikkelingen
op het wereldtoneel, maar we hebben ook
domweg moeten bezuinigen. Uit efficiency
overwegingen is in 1992 de oplei
dingstij d teruggegaan van vier jaar
naar drie. Dat had problemen kun
nen opleveren, want de KMA is en
blijft natuurlijk een wetenschap
pelijke opleiding. En die duren in
Nederland nu eenmaal vier jaar.
We hebben dat onder
vangen door allianties
te zoeken met regulie
re universitei
ten. Onze cadetten kunnen na hun studie elders hun
bul halen."
Tegelijk met de nieuwe driejarige opleiding werd in
1992 ook gestart met de faculteit Militaire Bedrijfs
kunde. Na die drie jaar - KMA-I - vervullen de
cadetten hun eerste militaire functie als luitenant.
Voor wie dan nog wil doorstuderen - en wil je ver
der carrière maken, dan wordt dit van harte aange
raden - is er nog KMA-H. Dit duurt ongeveer an
derhalf jaar en wordt geheel of gedeeltelijk gevolgd
aan een universiteit.
In 1994 tenslotte zag de laatste grote verandering
het licht. Tot die tijd werden alleen de Beroeps On
bepaalde Tijd opgeleid. Nu is er ook plaats voor Be
roeps Bepaalde Tijd. Dat betekent dus dat op dit
moment alle toekomstige Nederlandse beroepsoffi
cieren de KMA aandoen.
De nieuwe rol van het Nederlandse leger (crisisbe
heersing en humanitaire operaties) heeft natuurlijk
met name zijn weerslag gehad op de inhoud van de
opleiding. In het kort komt het hierop neer, zegt de
caan Jagers: „Bij deelname aan vredesoperaties, bij
voorbeeld in Bosnië, sta je als jonge luitenant soms
voor gewichtige beslissingen. Beslissingen die vroe
ger alleen door hogeren in rang werden genomen. Je
bent op pad in een kleine eenheid, in een situatie
waarin je wéét dat je niet betrokken mag raken met
welke partij dan ook. Je wordt getest, je wordt uit
gelokt, vlak voor je neus worden vrouwen verkracht.
En daar sta je dan. Wat moet je doen? Dat zijn be
slissingen die uitermate zwaar zijn. Vroeger wisten
we het allemaal precies. Toen was er maar één waar
heid, maar die is er nu niet meer. Het is voortdurend
kiezen. Daar proberen we onze cadetten zo goed mo
gelijk op voor te bereiden. We laten ze onderzoek
doen, politiek en militair. We confronteren ze met
zaken die leven in de samenleving, met normen en
waarden. Ze krijgen voortdurend dilemma's voor
hun neus. En die processen maken het officiersbe-
roep nou zo fantastisch."
Roland Schmidt (27), Jorrit de Gruijter (21) en Bas
Poelmann (21) zijn zich terdege be
wust van hun verantwoorde
lijkheid als militair 'nieuwe
stijl'. Al stond het stichten
van vrede en het omgaan met
dilemma's niet bepaald bo-
venaan hun prio-
studenten volgen elke dag hun studie
aan een van de negentig opleidingen.
Fontys Hogescholen is het resultaat
van een reeks fusies van
hbo-instellingen en er zijn dan ook
een flink aantal locaties in
vooral Brabant en Limburg
waar het onderwijs wordt gegeven,
zoals in Den Bosch, Eindhoven
en Tilburg.
Door Emmanuel Naaijkens
De student in spe ziet misschien op tegen de enorme
omvang van zo'n instelling, maar volgens de Eindho-
vense student Rick van Rooy (23) is de vrees voor die
grootschaligheid ongegrond. „Ik ben zelf begonnen
met een opleiding aan de Technische Universiteit
De campus van de hogeschool van Fontys in Tilburg: De opleiding zit in principe op een plaats.'
FOTO TON TOEMEN
Eindhoven, maar daar was de sfeer onpersoonlijk.
Hier aan de de hogeschool sta je er niet alleen voor,
hier doe je veel samen. Het is hier groot als je dat ver
gelijkt met de middelbare school, maar dat went
gauw," vertelt Van Rooy.
Ook Sabine Arkeveld, hoofd studentenzaken van
Fontys Hogescholen, meent dat het wel losloopt met
de grootschaligheid. „Dat is natuurlijk vooral orga
nisatorisch, de student heeft daar niet zoveel mee te
maken. Hooguit bij het invullen van formulieren zal
hij daar iets van merken, en niet alle voorzieningen
zijn op één plaats. Soms moet een student voor be
paalde zaken naar een andere locatie maar de oplei
ding zit in principe op een plaats".
De introductie is volgens Arkeveld een hele goede
manier om er in te komen. „Je krijgt bijvoorbeeld
blaadjes met pasfoto's van je medestudenten en van
docenten, dat helpt heel erg goed om zo je eigen net
werk op te bouwen". Alle studenten van Fontys Ho
gescholen krijgen diverse infomappen uitgereikt met
daarin zowel algemene als specifieke informatie. De
wijze van introductie verschilt overigens per oplei
ding en per locatie. Er zijn opleidingen die jaarlijks
op kamp gaan om studenten en docenten in staat te
stellen elkaar beter te leren kennen. Het is zeker geen
ontgroening, stelt Arkeveld nadrukkelijk.
Bij veel van de opleidingen van Fontys Hogescholen
heeft het zogeheten Project Gestuurd Onderwijs
(PGO) inmiddels ook al zijn intrede gedaan. De mas
sale hoorcolleges zijn op hun retour, studenten wer
ken in kleine groepjes aan hele praktijkgerichte op
drachten. De docent vervult daarbij de rol van bege
leider. Deze aanpak is Van Rooy prima bevallen.
„Het gaat er niet alleen om dat je kennis opdoet,
maar vooral dat je leert om oplossingen te vinden,
ook samen met anderen".
De kleine eenheden waarin studenten opereren zor
gen er ook voor dat collega-studenten van elkaar we
ten hoe het er voor staat. Maar ook de organisatie
kent een stelsel van regelingen om te voorkomen dat
eerstejaars studenten kopje onder gaan. De overheid
heeft universiteiten en hogescholen opgedragen om
de studeerbaarheid van opleidingen te vergroten, en
als uitvloeisel daarvan is ook de begeleiding van de
studenten grondig ter hand genomen. „In mijn tijd
kon het nog wel eens gebeuren dat een student aan
zijn lot werd overgelaten, hij was vooral zelf verant
woordelijk voor de voortgang van de studie. Maar
vandaag de dag is dat ook een zaak van de instel
ling," aldus Arkeveld.
ing op MBO-niveau en heeft
iek. In een eerdere baan deed
met een vergelijkbaar taken-
i goed gevoel voor service en
huis in een handelsomgeving,
(nemende contacten met
s kennis van de Franse taal
t ligt rond de 20-25 jaar.
uitdagende en veelzijdige
maat met handels-/pioniers-
in een interessante markt
perspectief
Een hand, een knik en een
korte introductie:
„Schmidt," „De Gruijter,"
„Poelmann." Ze zien er uit
die defensie
als militairen, zelfverzekerd en
heet'
dure
ebrief met c.v. vóór
Tolkin,
oneelszaken
AA Rijen
