'Dieven' brengen actie vlaggen terug
DE STEM
Boeren leggen vaker het loodje
INT PHOTO
Nieuw tijdschrift
in Zeeuws dialect
'Aardverschuiving' op
kandidatenlijst WD
O-Zeeuws-Vlaanderen
provincie onderzoekt illegale afgravingen varkensboer Van Sleuwen
"0"
Vooral het aantal Zeeuwse akkerbouwers holt keihard achteruit
'Eetpiraat'
aangehouden
Kerkbestuur Nieuw-Namen zwicht voor dreigende rechtsvervolging
C1
'Ik sta nu helemaal te glimmen'
Dwangsom dreigt
voor Zuid-Chemie
>entechniek
TDI-16V
5elmotor
Bodemsanering
Kapellebrug start
binnen drie jaar
Tieners stelen
bromfiets uit
wraak na ruzie
OPLEZIER MET SPRINT PHOTO
jL_
afdrukken van uw volle rolletje nu
iurvergrotingen van uw mooiste negat'even
Vlissingen, Scheldeplein_ji^
Middelburg,MorkL
Middelburg. MQ™I
Goes, Lange Vorstsfrggj-
Bergen op Zoom, v-d. Rjil^QgLj
Roosendaal. Nieuwe__Mgl!sL^
Etten-Leur, Winkelcentrum
Hulst - De eigenaar van een
restaurant aan de Gent
sestraat in Hulst kreeg het
afgelopen weekeinde een zo
genoemde 'eetpiraat' op be
zoek.
Deze 35-jarige inwoner van
het Belgische Sint Niklaas
deed zich voor een bedrag
van 59 gulden te goed aan
dranken en spijzen, maar kon
niet betalen. De restaurant
houder schakelde daarop de
politie in. De man stond daar
bekend als iemand die al va
ker gearresteerd was voor
'eetpiraterij'. Na verhoor is
de man heengezonden.
DINSDAG 4 NOVEMBER 1997
Van onze verslaggever
Zuiddorpe - Het Axelse WD-gemeenteraadslid L. den Doel-
der-Van de Voorde is gisteravond verrassend tot lijsttrekker
van haar partij gekozen voor de aankomende gemeenteraads
verkiezingen.
Beoogd lijsttrekker T. Marteijn
trok zich tijdens de algemene le
denvergadering van de WD in
restaurant Onder de Linden in
Zuiddorpe op het laatste moment
terug.
Den Doelder-Van de Voorde
maakt al zestien jaar deel uit van
de Axelse gemeenteraad. Niette
min werd zij door de verkiezings
commissie van de WD-afdeling
Oost-Zeeuws-Vlaanderen slechts
op de vijfde plaats van de con
cept-verkiezingslijst gezet.
Marteijn, het huidige raadslid J.
Wijnakker, P. Snoodijk en raads
lid P. Apers prijkten boven Den
Doelder-Van de Voorde op die
lijst.
De WD-leden beslisten evenwel
volledig anders. De lijst wordt nu
zoals gezegd aangevoerd door
Den Doelder-Van de Voorde, ge
volgd door Apers, Wijnakker, R.
Vriens en Snoodijk.
Marteijn gaf na afloop van de
vergadering een simpele verkla
ring voor zijn terugtreden als
beoogd lijsttrekker en kandi
daat-raadslid.
„Toen de verkiezingscommissie
de concept-kandidatenlijst moest
samenstellen was er niemand die
kandidaat-wethouder zou willen
of kunnen zijn. Te elfder ure
bleek dat mevrouw Den Doelder
daar wel voor in bleek. Toen had
ik er geen enkele moeite mee mij
terug te trekken. Ik heb acht jaar
deel uitgemaakt van de Axelse
gemeenteraad en dat is op zich
genoeg. Maar als je dan gevraagd
wordt voor het lijsttrekkerschap
omdat er anders niemand is, laat
je je partij uiteraard niet in de
steek."
De kersverse lijsttrekker reageer
de in een korte reactie opgetogen
op het vertrouwen van haar ach
terban. „Aanvankelijk was het
best een tegenvaller om maar op
de vijfde plaats van de lijst te
staan. Maar nu sta ik helemaal te
glimmen. Wij gaan voor vijf ze
tels," aldus Den Doelder-Van de
Voorde.
Door Ronald Verstraten
Oost-Souburg - Half december van dit jaar verschijnt er een
nieuw Zeeuws tijdschrift dat volledig in dialect wordt geschre
ven. Het blad gaat 'Noe' heten en het eerste nummer wordt gra
tis verspreid door de hele provincie.
Een van de initiatiefnemers is co-
pywriter/free-lance journalist
Marco Evenhuis uit Oost-Sou
burg. „Wij willen een vernieu
wend tijdschrift maken. Een te
genhanger van alles wat tot nu
toe in dialect wordt geschreven.
Vaak zijn dat nostalgische ver
haaltjes over vroeger. 'Noe' moet
echter heel divers worden. Er
komt proza en poëzie in, maar
ook bijvoorbeeld een kookru-
briek. Daarin komen dan nieuwe
gerechten, op basis van oude
Zeeuwse recepten te staan."
Het eerste nummer, het zoge
naamde Nul-nummer, komt in
boekhandels, bibliotheken, res
taurants en cafés te liggen. „Ho
pelijk een week voor de Kerst. We
willen een zo groot mogelijke op
lage. Dat betekent wel dat we het
door middel van advertenties fi
nancieel rond moeten zien te krij
gen. Het aantal pagina's blijft in
het Nul-nummer daarom be
perkt. Maar vanaf het eerste
Van onze verslaggever
Sas van Gent - De kunstmest-
fabriek Zuid-Chemie in Sas
van Gent moet op haar tellen
passen omdat daar onlangs
voor de tweede keer in korte
tijd in strijd met de milieu
voorschriften is gehandeld.
De directeur van de directie
Ruimte, Milieu en Water van de
provincie dreigt het bedrijf met
een dwangsom en mogelijk straf
rechtelijk optreden bij herhaling
van de overtreding.
Zuid-Chemie veroorzaakte op 17
oktober een stankgolf die ge
paard ging met een blauwe walm
boven Sas van Gent. Dat leidde
tot tien milieuklachten door in
woners van die gemeente. De
klachten zijn dezelfde dag vast
gesteld en bevestigd door milieu
medewerkers van de gemeente.
Een inspecteur van de directie
Ruimte, Milieu en Water van de
provincie vroeg vervolgens op
heldering bij het bedrijf en ver
zocht tevens iets te doen om de
oorzaak van de stankgolf weg te
nefnen door een granulatie-een
heid stil te leggen. Zuid-Chemie
gaf daar gehoor aan.
De overtreding was de tweede in
korte tijd, want op 30 augustus
dit jaar deed zich hetzelfde pro
bleem voor. Zuid-Chemie is de
fout in gegaan door pas na ingrij
pen van de provincie iets aan het
stankprobleem te doen. De mi
lieuvoorschriften schrijven voor
dat het bedrijf de machines on
verwijld stil moet leggen als zich
het bewuste euvel voordoet.
nummer volgend jaar is het de
bedoeling dat je voor vijfentwin
tig gulden drie dikke nummers en
één dunnere 'nieuwsbrief' krijgt.
Op langere termijn denken we
aan een kwartaalblad."
Het is de bedoeling dat het blad
'van voor tot achter' in dialect ge
schreven wordt. Om uniformiteit
in schrijfwijze te krijgen, hebben
Evenhuis en de zijnen een
'Schriefwiezer' opgesteld. „De
spelling is uniform, maar aan de
manier waarop bepaalde klanken
worden uitgesproken, kun je zien
in welk deel-dialect het is ge
schreven. 'Straote' voor straat in
het Zeeuws-Vlaams, 'straete' in
het Bevelands, bijvoorbeeld.
Met het oog op het uitbrengen
van het tijdschrift hebben de ini
tiatiefnemers een stichting in het
leven geroepen. Naast Evenhuis
maken onder andere een journa
list en een historicus daarvan
deel uit. Ze hebben vooral de
kunst afgekeken van Twente,
waar op een kleinere bevolking
dan in Zeeland, zelfs vier dialect
tijschriften verschijnen. „Dat is
ook de belangrijkste reden waar
om wij hier zoiets willen probe
ren: Zeeland is van de dialect
sprekende delen van Nederland
het laatste waar zo'ii tijdschrift
nog niet bestaat."
Voor de eerste jaargang is bij de
provincie om subsidie gevraagd.
Evenhuis hoopt op tenminste
driehonderd abonnees. Bijdragen
aan het blad komen van onder
anderen Jan Zwemer, Cees Maas,
Lou Vleugelhof en Peter Verdur-
men. 'Noe' wordt geïllustreerd
met foto's en pentekeningen. De
redactie wil de Commissaris der
Koningin in Zeeland, W. van Gel
der, vragen om een voorwoord
voor het eerste nummer te schrij
ven. Dat wordt vervolgens ver
taald in het Zeeuws.
&ggBBÊBBBÊÊÊÊÊtÊÊÊÊÊÊËIÊlÊÊRÊÊË
Van onze verslaggeefster
Oostburg - De provincie Zeeland gaat onder
zoek verrichten naar de illegale ongrondings-
werkzaamheden door de Van Sleuwen Groep
aan de Sophiaweg in Oostburg.
Zo wordt de gestorte grond gecontroleerd op ver
ontreinigde stoffen en zal de provincie boringen
verrichten om kijken hoe diep er is gegraven.
Tijdens de bouw van een van de drie varkensbedrij
ven van Van Sleuwen is een deel van het perceel aan
de Sophiaweg afgegraven door medewerkers van de
Brabantse varkensboer. De ontgronding vond vol
gens de provincie, de gemeente Oostburg en de poli
tie plaats in de periode van eind september tot be
gin oktober.
De werkzaamheden bestonden uit het winnen van
zand en het vervolgens weer aanvullen met grond.
Aangezien Van Sleuwen geen vergunning had voor
deze ontgronding moest hij gelijk stoppen met gra
ven. Het bedrijf had de Ontgrondingenwet overtre
den. Deze wet valt onder verantwoordelijkheid van
de provincie en deze overheid dient de geconsta
teerde overtreding dan ook verder af te handelen.
„We gaan binnen 1 a 2 weken boringen verrichten
op dit terrein om precies te weten hoe diep er is ge
graven. Daarnaast gaan we monsters van de grond
nemen om te controleren of er geen verontreinigde
stoffen in de afgegraven putten zijn gestort. Het
zand dat is afgegraven komt met name uit sloten en
voor de aanleg van een mestbassin moest er ook veel
worden ontgrond. In plaats van het zand is er ande
re grond teruggestort om de funderingen te verster
ken. Daar komt nog bij dat zand voor een veel bete
re prijs kan worden verkocht dan gewone grond,"
aldus A. Abrahamse van de provincie Zeeland.
Abrahamse stelt dat de provincie voorlopig tegen
Van Sleuwen geen bestuursdwang gaat gebruiken
om de illegale afgravingen terug te draaien. „We
wachten eerst het onderzoek af. Op dit moment ligt
het terrein er redelijk netjes en schoon bij." De ille
gale zandafgraving is niet de enige overtreding
waarvan Van Sleuwen wordt beschuldigd. De ge
meente Oostburg wil verschillende overtredingen
van de varkensboer aanpakken. Deze overtredingen
bestaan onder meer uit het te groot bouwen van de
stallen, het houden van te veel varkens in de stallen
en het niet voldoen aan de milieu-eisen.
Actievoerders die de kerk van Nieuw-Namen willen behouden deden eerst aangifte van diefstal
van hun zondagochtend weggehaalde actiemateriaal. Nadat het gisteravond terug werd gelegd,
ontfermden ze zich er weer over. foto's camile schelstraete
1 november leverbaar in
r vestigt Opel zijn naam
nmers de eerste autofa-
het principe van directe
met vier kleppen per
n de gewone dieselmo-
TDI-16V legt met z'n
souplesse aan de dag
n een benzinemotor zou
it eerder aan een benzi-
iet denken. En dan z'n
stad verbruikt de Vectra
1 op 16,95. Op de snel-
inige moment dat u aan
inkt. Bijzonder is ook z'n
lan CO; is tot een abso-
laar misschien wel het
Ie TDI-motor is z'n prijs,
n de DI-16V rijdt u dit
een onvergetelijke proef-
let plezier, denk diesel.
■geheel nieuwe, revolutionaire diesel
motor luiden een nieuw tijdperk in op
les en zijn tevens bijzonder zuinig. De
weeliter met 60kW/82 DIN-pk. De 2.0-
|kW/100 DIN-pk. Op milieugebied fbr-
n doorbraak. De emissiewaarden van
V>% onder de nieuwste Europese nor-
*f f 45.450,-. Vectra Stationwagon
Zeeland wordt groener. Steeds meer boerenbedrijven leggen het loodje, worden van akkerbouwbedrijf omgeturnd naar melkveehou
derij of worden onderdeel van een 'warme sanering'. In zo'n geval verkoopt een boer zijn grond aan een project voor natuurontwikke
ling. Daarmee wordt het beeld van de ploegende boer op zijn akkers steeds zeldzamer. foto wim kooyman
je de natuurontwikkeling die in
onze provincie eveneens gestaag
doorgang vindt. Er zijn boeren
die bij gebrek aan een opvolger
besluiten hun grond voor natuur
ontwikkeling te verkopen, een
'warme sanering' noemen wij
dat."
Dat vooral akkerbouwers het
moeilijk hebben is niet verwon
derlijk. Enerzijds staan de rende
menten al jarenlang onder druk,
anderzijds worden zij geconfron
teerd met allerlei verscherpte re
gelgevingen (denk aan milieu-
eisen) die een lastenverzwaring
betekenen waar geen inkomens
verbetering tegenover staat.
Roze invasie
In Zeeland nam het aantal inten
sieve veehouderijen sinds 1990
met drie af van 72 naar 69, on
danks de komst van een aantal
grootschalige varkensfokkers.
Onderzoeker Cor Pierik van het
Centraal Bureau van de Statis
tiek constateert dat varkenshou
ders proberen ook in akkerbouw
gebieden voet aan de grond te
krijgen. Toch wil hij niet spreken
van een 'roze invasie'.
„CBS-cijfers wijzen inderdaad
op een toename van de vakens-
stapel in verschillende delen van
Groningen en Zeeland. Toch is de
toename van het aantal varkens
nergens zo groot als in de concen
tratiegebieden in Oost-Brabant
en Noord-Limburg. In de periode
1990-1997 hebben zich in die ge
bieden nog eens een kleine mil
joen varkens extra genesteld. Het
totaal aantal varkens in Gronin
gen, Friesland, Drenthe, Flevo
land, Zeeland, Zuid- en Noord-
Holland is bij elkaar nog bedui
dend minder dan deze toename."
Kapellebrug - Binnen drie
jaar moet gestart zijn met de
sanering van de bodem langs
de Gentsevaart in Kapelle
brug.
Daar heeft tot oktober 1990 een
tankstation gestaan. GS van Zee
land hebben vastgesteld dat de
grond ernstig vervuild en sane
ring zeer gewenst is. In het ter
rein zijn zes ondergrondse tanks
aanwezig. Vier hiervan worden
weggegraven en tot schroot ver
werkt. Twee tanks, voor petro
leum en afgewerkte olie, worden
niet verwijderd.
Ter plekke is een deel van de
grond bebouwd. Daardoor blijft
een deel van de verontreiniging
nog bestaan tot de sloop. Dan
wordt ook de resterende grond
weggegraven en schoongemaakt.
De 'dieven' besloten eieren voor
hun geld te kiezen en de spullen
terug te zetten bij de ingang van
de parochiekerk.
De aanklacht is vervolgens weer
ingetrokken.
Het gaat om het zoveelste inci
dent in de strijd om het'behoud
van de parochiekerk. Het kerk
bestuur vindt dat de kerk niet
meer gehandhaafd kan worden,
vanwege de enorme kosten. Een
groepje actievoerders, gesteund
door de dorpsraad, meent dat de
kerk wel degelijk kan worden
behouden. Afgelopen zondag
werd de laatste gewone dienst
gehouden in de kerk, want vanaf
volgend weekeind worden de
diensten gehouden in het tot ge
bedsruimte verbouwde kruisge-
bouw. Om van hun 'rouwstem-
ming' blijk te geven trokken met
bivakmutsen getooide inwoners
zaterdagnacht op pad om ver
spreid door het dorp zwarte
vlaggen en een actiebord op de
hangen. De actie mislukte ech
ter. Leden van het kerkbestuur
kregen er lucht van en gingen op
Krap anderhalve dag na de diefstal. De 'dieven' hebben het bord
en de vlaggen neergegooid in de tuin van de kerk. Zo voorkomen
ze dat de tegen hen ingediende aangifte van diefstal tot rechtsver
volging leidt.
Door Rein van der Helm
Terneuzen/Goes - Steeds meer boerenbedrijven leggen
het loodje. Tussen 1990 en 1997 nam in Zeeland het aan
tal land- en tuinbouwbedrijven met 431 af van 5076 naar
4645. Het leeuwendeel hiervan komt voor rekening van de
akkerbouwers. Hdn aantal daalde met bijna tien procent
•van 3099 naar 2796 (- 303).
Het aantal Zeeuwse tuinbouwbe
drijven nam afgelopen zeven jaar
af van 711 naar 673, dat van de
gemengde bedrijven van 672 naar
553. In diezelfde periode steeg
het aantal rundveehouderijen
van 522 naar 554. Het gaat hier
veelal om elders in het land uit
gekochte melkveehouders die
zich met een flinke portemonnee
op zak in akkerbouwgebieden
een modern nieuw bedrijf aan
schaffen. Deze ontwikkeling is
niet alleen in Zeeland maar ook
in de Flevopolders en Noord-
Groningen waar te nemen.
Halvering
De verwachting van het Centraal
Bureau voor de Statistiek is dat
in komende twintig jaar het to
taal aantal Nederlandse agrari
sche bedrijven nog halveert van
rond honderdduizend nu tot be
neden vijftigduizend.
„Zeeland zal aan deze ontwikke
ling niet ontkomen," zo denkt G.
van der Schelde van de standsor
ganisatie ZMO. „Voor veel boe
ren die nu tussen vijftig en zestig
jaar zijn, bestaan geen opvolgers.
Daarnaast neemt het aantal part
time boeren steeds meer toe, ik
schat dat eenderde van de
Zeeuwse akkerbouwers er nog
iets naast doet om het gezinsin
komen op peil te brengen." Dat
'er naast' kan variëren van een
mini-camping en werken bij een
loonbedrijf tot part-time werken
als buschauffeur, leraar of bank
bediende.
Volgens Van der Schelde is het
part-time boeren een zaak van
één, hooguit twee generaties.
„Wanneer een kind van een part
time boer de zaak wel wil voort
zetten kunnen eventuele broers
en zussen vragen om hun deel in
het bedrijf uit te betalen. En dat
is bijna nooit mogelijk, dus zo'n
bedrijf is dan gedoemd te ver
dwijnen."
Als standsorganisatie doet de
ZMO al wat in haar macht ligt
om de bestaansmogelijkheid van
zoveel mogelijk agrariërs veilig te
stellen. „De ontwikkelingen gaan
echter wel door, daar kunnen we
de ogen niet voor sluiten," zo zei
Van der Schelde.
Grond kopen
Akkerbouwers die per se willen
doorboeren moeten naar schaal
vergroting zoeken. Grond erbij
kopen. „Momenteel komen die
boeren in het vaarwater van vee
houders die op zoek zijn naar
grond voor een nieuw bedrijf. En
de bedragen die de veeboeren
willen betalen, liggen hoger dan
wat voor een akkerbouwer ver
antwoord is."
De gevolgen hiervan zijn in be
paalde delen van Zeeland al te
zien. „De provincie wordt groe
ner," beaamt Van der Schelde.
„Zo zag je vroeger niet één koe op
Noord-Beveland, maar nu zitten
er al 12 of 13 nieuwe melkvee
houderijen. Ook in Zeeuws-
Vlaanderen vestigen zich steeds
meer veehouders. Daarnaast heb
Middelburg - Twee jongens van
twaalf en veertien jaar oud uit
Middelburg zijn in de nacht van
zondag op maandag door politie
agenten aangehouden in verband
®et bromfietsdiefstal.
De jongens, die bij elkaar logeer
den, waren 's nachts stiekem uit
t>ed gekropen en namen de brom
mer weg uit een schuur aan de
Buitenhovelaan in Middelburg.
De bromfiets was van een beken
de van de veertienjarige. Het
ventje wilde wraak nemen omdat
3 ruzie had gehad met de eige
naar van de brommer.
Surveillerende agenten troffen de
wee aan op de brommer aan op
de Segeerssingel. Tegen hen is
Proces-verbaal opgemaakt. Ze
zijn voor een alternatieve straf
doorverwezen naar het plaatse
nde Halt-bureau.
Van onze verslaggever
Nieuw-Namen - Leden van
het kerkbestuur van Nieuw-
Namen, die zondagochtend
een vijftiental zwarte vlag
gen en een 'actiebord' hadden
'gestolen', hebben de spullen
gisteravond weer terugbe
zorgd.
Dat gebeurde nadat inwoners
van Nieuw-Namen bij de politie
aangifte hadden gedaan van
diefstal.
eigen houtje in alle vroegte op
pad om de vlaggen en het bord te
verwijderen.
Twee kerkbestuursleden werden
daarbij tijdens hun werkzaam
heden door verschillende getui
gen geïdentificeerd. Reden voor
de actievoerders om de politie in
te schakelen. Dat resulteerde in
de afspraak dat de 'dieven' hun
buit gisteravond om half zes te
rug zouden zetten bij de kerk.
