Poëtisch headbangen voor gevorderden Peer Wittenbols krijgt aanmoedigingsprijs voor 'Noordeloos' D3 DESTEM U I I D Dynamo Within Temptation vecht strijd tussen goed en kwaad op het podium uit Verleiden Geliefd DONDERDAG 23 OKTOBER 1997 AMSTERDAM Stef Bos - De Onderstroom - Kleine Komedie - 20.00 uur (26 en 27 okt) ROTTERDAM Marco Borsato - Ahoy - 20.00 uur (23,24 en 25 okt) Phil Collins - Ahoy - 20.00 uur (28 en 29 okt) EINDHOVEN Frans Bauer - Muziekcentrum Frits Philips - 20.15 uur (26 en 27 okt) DONDERDAG BREDA S Frans Bauer - Chassé Theater - 20.00 uur EINDHOVEN Isabel Bayón y Grupo - flamenco - Muziekcentrum Frits Philips - 20.15 uuR ETTEN LEUR Oh Johnny - muzikale hommage aan Johnny Jordaan - met o.a. Mar jolein Sligte en Fred Florusse - De Nobelaer - 20.15 uur VRIJDAG BREDA Intermezzo - Tour 97 - a-capella zang - Chassé Theater - 20.30 uur EINDHOVEN Laureaten Tromp muziekconcours - Muziekcentrum Frits Philips - 20.15 uur Mylene d'Anjou - Platina - liedjesprogramma - Stadsschouwburg - 20.30 uur UTRECHT Lynyrd Skynyrd - Central Studios - 20.00 uur BERGEN OP ZOOM Die Zauberflöte - opera van Mozart - Opera van Szeged (Hongarije) - Schouwburg de Maagd - 20.15 uur ZATERDAG BREDA Raymond van het Groenewoud - en Fernando Lameirinhas - we reldmuziek - Chassé Theater - 20.00 uur Hermeto Pascoal - Brazilian jazz - Chassé Theater - 20.30 uur EINDHOVEN Die Zauberflöte - opera van Mozart - Opera van Szeged (Hongarije) -Schouwburg-20.15 uur Drums of the world - met Circle Percussion en Anumadutchi - Mu ziekcentrum Frits Philips - 20.15 uur ROTTERDAM Voices of the world - Ensemble Tirana (Albanië) - polyfone zang - de Doelen -20.15 uur ROOSENDAAL Harry Sacksioni - 30 jaar op het podium - Schouwburg de Kring - 20.00 uur Opera Norma - Roosendaals Gemengd Koor - Schouwburg de Kring - 20.15 uuR ZUNDERT Sin Alley - gogo-punkband - cultureel centrum Van Gogh - 20.00 uur ZONDAG AMSTERDAM j Die Zauberflöte - opera van Mozart - Opera van Szeged (Hongarije) - RAI - 20.00 uur Gershwin - door Robert Long, Greetje Kauffeld en Margriet Hermans - concert t.b.v. het Aidsfonds - Balzaal Krasnapolsky -17.00 uur ROTTERDAM Luther Vandross - soul - Ahoy - 20.00 uur MAANDAG ROTTERDAM André Hazes - Ahoy - 20.15 uur MAASTRICHT Die Zauberflöte - opera van Mozart - Opera van Szeged (Hongarije) - Theater a/h Vrijthof - 20.15 uur WOENSDAG DEN HAAG Die Zauberflöte - opera van Mozart - Opera van Szeged (Hongarije) - Lucent Danstheater - 20.00 uur iENDAAL Volcano - The lost world - Air for- 3KTOBER 1997 D2 ert de nieuwe Engelse suc- rman. Een onderhoudende de lotgevallen van een land in de jaren tachtig. Net waite) naar Londen wil om finale, dreigt er sluiting van rouwelijke muzikant dient ïodige opwinding. Ondanks ier te beleven aan de levens- rekkende solidariteit tussen ■ryone says I love you, is te- e over een welvarende psy- een in Parijs levende schrij- door verkeerde keuzes in de «1 jongere, getrouwde Julia een duet langs de Seine met ;evooisde musicalromantiek ïtig verweven met de geesti- a in Breda) over relaties en seks maken e Amerikaanse komedie van ver een dag uit het leven van supermarkt. Morgenmiddag Cinema Breda in het jonge- Chassé Cinema in Breda is Ie Rus Andrej Tarkovski uit over een zieke man, die terug der, vrouw en zoon en aan de ijlen Tarkovski werd met zijn films beschouwd als een van et Unie-tijd. eepse, middeleeuwse avontu- th, werd afgelopen weekeind 1997. Het is een spannende, koningszoon bi de dertiende jn vriendje op zoek gaat naar eren is. Ze beleven spannende ers te paard en ze moeten de Eenoog. (Chassé Cinema Bre- 0 uur) e to kill, een rechtbankdrama oek van John Grisham over de p de blanke verkrachters van mactueel in Bergen op Zoom, Life is sweet, een boeiende, cret Lies), draait zondag bij dagavond in Cinemactueel in leldere als licht vervreemden- se arbeidersfamilie. OP ZOOM ie - Lady en de vagebond - The lost jngle kill - di/Life is sweet 3-101 Dalmatiërs EDA 1600 - Men in black -Copland - ing... jwtijy:, .Ui issed off - Everyone says I love you - laar - De spiegel - Clerks OES - Nothing to lose ULST n powers - The lost world - Bean - and - My best friends wedding - Air the Jungle lBURG t friends wedding - Bean - Copland - - George uit de jungle - Air force one vruchten van de vrijere muzikale sfeer. Een band met een eigen ge zicht wordt nu weer op prijs ge steld. Begin jaren negentig maakte Robert Westerholt (22) ook al gothic-metal met de groep The Circle, maar kreeg weinig respons. Dat de tijden zijn veran derd blijkt uit het feit dat de nieuwe groep Within Temptation bijna onmiddellijk succes had. Westerholt: „Ik ben vanaf mijn veertiende al beïnvloed door symfonische rock. Met The Circle kregen we geen poot aan de grond, maar sinds de oprichting van Within Temptation vorig jaar gaat het hard." Gitarist Mi- chiel Papenhove: „Ik krijg er af en toe nog de slappe lach van. Onze eerste cassette werd meteen demo van de maand in Aard schok. Daarna kregen we een platencontract bij DSFA-Re- cords. De cd kreeg alleen lovende recensies en vervolgens beland den we na twee optredens al op Dynamo Open Air. Dat is toch niet normaal." Robert Westerholt: „Op Dynamo hebben we niet ons beste optre den gegeven, maar we waren ook zo enthousiast en blij. We zitten bijna allemaal nog op school en dan sta je plotseling op een enorm podium voor tienduizend man te spelen. In november gaan we op tournee door Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk, maar we laten ons niet gek maken. Of we nu doorbreken of niet, we ma ken allemaal onze opleiding af." Within Temptation en Sinister Foot wear (gothic-metal). Vrijdag 24 okto ber. Poppodium Para, Van Coothplein 39 in Breda. Aanvang 21.30 uur. En tree ƒ12,50. Voorverkoop tien gul den. Within Temptation en Pantheon. Za terdag 25 oktober. Boho, Blokstallen 3 in Bergen op Zoom. Aanvang 21.30 uur. Entree tien gulden. VRIJDAG BREDA Frank Groothof - Don Giovanni - kinderopera - Chassé Theater - 19.30 uur Hattie Mc Daniels - theatergroep Seven Arts - Chassé Theater - 20.45 uur OOSTERHOUT Lebbis en Jansen - Overdrijf - cabaret - De Bussel - 20.15 uur TILBURG Bloeiende maagden - Muts - cabaret - Schouwburg - 20.30 uur ZATERDAG BREDA Noordeloos - De Federatie - toneel - Chassé Theater - 20.45 uur GEERTRUIDENBERG Helmert Woudenberg - de Dood van Milarepa - toneel - cultureel centrum De Schattelijn - 20.15 uur ZONDAG BREDA Jungle Book - Opus One - dansvoorstelling voor kinderen vanaf 8 jaar - Chassé Theater -14.30 uur Knuffel van Anne - door Virga Lipman - kindertheater - Chassé Theater-15.00 uur EINDHOVEN O Vertigo - la Béte - dans - Stadsschouwburg - 20.15 uur DINSDAG EINDHOVEN Loslopende vrouwen - met o.a. Kitty Courbois en Hans Cornelissen - tragi-komedie - Stadsschouwburg - 20.15 uur WOENSDAG EINDHOVEN De avonden - van Gerard Reve - door Het Vervolg - Stadsschouwburg -20.15 uur The Drowning of Mrs. Woolf - Josée Ruiter - toneelsolo - Stads schouwburg - 20.30 uur OOSTERHOUT Loslopende vrouwen - met o.a. Kitty Courbois en Hans Cornelissen - tragi-komedie - De Bussel - 20.15 uur ROOSENDAAL Bert Schuiling - Geen idee - solovoorstelling - Schouwburg de Kring -20.00 uur TILBURG De Spaanse hoer - toneelvereniging Kabaal - Schouwburg - 20.15 - The English patient it - Smilla's sense of snow SSINGEN it de Jungle - Air force one - The lost 3 - Volcano "WERPEN Zaal 1 14.30, 17.00, 20.00 en 22.30 ir Speed 2.30 uur Mimic 2.30 uur Air force one 2.30 uur The lost world uit de Jungle (Ned. gesproken) ie Jungle 2.30 uur The lost world 2.30 uur My best friends wedding :2.30 uur Bean 22.30 uur Contact lur Liar liar e Willy 3 22.30 uur Scream 22.30 uur Con Air 1 Dalmatiërs theory 22.30 uur Men in Black dy and the tramp nds wedding ie 22.30 uur One night stand 22.30 uur Face/off 22.30 uur The lost world 22.30 uur The lost world iorge uit de Jungle (Ned. gesprok 122.30 uur Volcano Musters üange overheersing door machten, duivels en de monen krijgt de macho muziek- van de hardrockers de jaren serieuze concurren- een nieuwe stroming poë- metalbands. Groepen als Lost, Orphanage en Temptation boekten op Open Air veel succes hun sferische metal. Within is een groep die de van agressieve grants en gitaren combineert met melodieuze vocalen van een een uitverkochte Effenaar Eindhoven stortte de jonge Phic-metalgroep Within Temp- ia'ion zich vorige week, als voor- P'ogramma bij Orphanage, en- 1 "'"last en vol overgave op de o-^elige' hardrock. „Het me- •ffleholische spreekt ons erg hu' r?e^ Pezt§e zanger-gita- I t Robert Westerholt: „Onze JMziek speelt zich af in een I oomwereld. De boeken van r len of een film als Brave ert laten iets van die magie 'en,De Middeleeuwen zijn voor dan ook een grote inspiratie- die tijd werd de maat- aPPij beheerst door de strijd I het goede en het kwade. m^htsstrijd kun je bij ons 'Phet podium terug zien." J het optreden vertegen- W i Sneven zanger de krachten met zijn zware L s en agressieve oerkreten. L' Weet zich hierbij gesteund icn r,ea,muur van gitaarakkoor- I te?. lleflijke vocalen van zan den tekstschrijfster Sharon 'w temPeren de woede-uit eet h01 Van 'laar tegenspeler. iewi?ar ^an§e zwarte haren en 'ende h Van schouders glij- Is andjes van haar jurk is ze een verleidelijke sirene, die erin slaagt de duivelse krachten te misleiden en in een melancho lische stemming te brengen. Een uit de synthesizer getoverd gre goriaans monnikenkoor staat haar hierbij terzijde. AMSTERDAM Trijntje Cornells - Het Toneel - - Stadsschouwburg - 20.15 uur (t/m 26 okt) Jr Joe, the musical - Carré (t/m 23 nov) Arjan Ederveen - Fly away, revue - Nieuwe De La Mar Theater (t/m 6 dec) ANTWERPEN Don Juan - van Molière - door KNS - Bourlaschouwburg - wo t/m za 20.00 uur, zo/15.00 uur) (t/m 25 okt) TILBURG Paul van Vliet - Waar waren we gebleven - cabaret - Schouwburg - 20.15 uur (24 en 25 okt) West Side Story - Nederlandse cast - musical - 20.15 uur (28 okt t/m 1 nov) DONDERDAG BREDA Scapino Rotterdam - Nico - dans - Chassé Theater - 20.30 uur EINDHOVEN Gek van Liefde - met Rick Engelkes en Frederique Huydts - toneel - Stadsschouwburg - 20.15 uur OOSTERHOUT Hamlet - Huis a/d Amstel - familievoorstelling - cultureel centrum De Bussel-19.15 uur TILBURG Zinsbegoocheling - Toneelgroep Amsterdam - Schouwburg - 20.15 uur Den Adel: „Within Temptation gaat over de verleidingen waar aan mensen dagelijks blootstaan. Volgens mij is de mens van natu re niet slecht, maar wordt hij steeds verleid om dingen te doen die niet goed zijn. Hoewel we in Nederland toch weinig te klagen hebben. Alles is zo goed geregeld, dat al het avontuurlijke uit de sa menleving verdwijnt. Om aan die burgerlijke werkelijkheid te ont komen kun je in een droomwe reld vluchten. Dat is vooral lek ker na een dag hard werken." Gitarist Westerholt vult aan: „Het centrale thema van onze cd Enter gaat ook over het vluchten naar een andere wereld." Den Adel: „In mijn teksten probeer ik echter duidelijk te maken, dat een droomwereld ook tegenvalt. Je moet juist terug naar het echte leven en daar openstaan voor de mooie dingen. De aarde is prach tig, maar je moet wel goed kij ken. Als ik in het bos loop en ik zie de druppeltjes dauw op de bladeren, dan kan ik daar intens van genieten. Ik ben ook erg mi lieubewust. Tot in het extreme. Ik haal het labeltje van het thee zakje om in de papierbak te gooi- De poëtische uitstraling van de band valt in goede aarde bij het publiek. Hoewel de zaal op bijna ieder nummer aan het stage-di- ven, crowd-surfen en headban gen slaat, overheerst in de mu ziek toch het melodieuze en me lancholische gevoel. Een paar jaar geleden was het ondenkbaar geweest om dit soort hardrock mooi te vinden, maar sinds de Engelse groep Paradise Lost er in 1994 mee doorbreekt, is er een breed publiek voor. Volgens de manager van Within Temptation Bas Cappendijk is de metal-scene nu ook geen subcul tuur meer: „Een band als Metal- lica hééft het genre wereldwijd geliefd gemaakt. Het publiek heeft een veel bredere muzikale smaak gekregen, daarom ligt nu de weg open voor sferische metal. Er zit voor iedereen wel wat in. De grunge van Nirvana heeft er ook voor gezorgd dat de harde muziek meer geaccepteerd werd. Er kwamen zelfs keiharde num mers van bijvoorbeeld Henry Rollins in de hitparade." Groepen als Orphanage en Wit hin Temptation plukken de Door Marjan Mes In de zojuist bekroonde to neelvoorstelling Noordeloos proberen drie wanhopige men- - een man, zijn aan kanker lijdende vrouw en haar zus - troost te vinden. Het is een ernstige, maar ook heel leuke, kleine tragedie van Peer Wit tenbols, de vaste huisschrijver van theatergroep De Federatie uit Maastricht. Wittenbols (32) is een jongen uit Bergen op Zoom, die na de to^ neelschool in Maastricht is blij ven plakken en als schrijver deel uitmaakt van een klein maar hecht, inmiddels succesvol thea tergezelschap. Met een eigen speelstijl en taal - een mengeling van banale clichés en vreemd ver draaide zinnetjes - heeft De Fede ratie een vaste plaats verworven in het artistieke, kleine zalencir- cuit. De schrijver heeft zojuist voor Woordeloos de Albert van Dal- sum-prijs ontvangen, een aan moedigingsprijs van 7500 gulden van de Amsterdamse Raad voor de Kunst. Al eerder had zijn stuk veel succes op het Theaterfestival en als 'Keuze' van de Schouw burg Rotterdam. „Die prijs komt goed van pas", heaamt Wittenbols. „Als groep leven we namelijk permanent in armoede. Sommigen zeggen: wees maar blij, weinig geld leidt eerder tot inspiratie. Maar dat is natuur lijk onzin. Het kost juist veel te veel tijd en energie als je voortdu rend politiek moet lobbyen. „De directe aanleiding om Woor deloos te schrijven", vertelt de auteur, „was de plotselinge, ern stige ziekte van de moeder van een goede vriend. De totaal ab rupte manier waarop haar leven op de helling ging en de volslagen onverwachte wetenschap snel te zullen sterven; daar kon ik niet omheen. Iedereen in Nederland kent wel iemand die zoiets is overkomen en ik wil over herken bare dingen schrijven. Ik heb een grote weerzin tegen verzonnen onderwerpen of luxe-problemen op het toneel. Toneel moet over oJuul Vrijdag als de vrouw met kanker in de bekroonde tragi-komedie 'Noordeloos' van Peer Wittenbols bij De Federatie. Een van de successen op het laatste Theaterfestival. foto john lambrichts het succes aan een reprise begon nen, die morgen in Roosendaal en zaterdagavond in Breda is te zien in de serie Nieuwe Theaterma kers. Met sober, lichtvoetig en soms bijna achteloos spel van Juul Vrijdag als Lux, de vrouw met kanker, Han Römer als haar man Mon en gastactrice Joke Tjalsma als schoonzus Ama. Vooral mooi is de manier waarop Juul Vrijdag de zieke vrouw zon der enige overdrijving speelt: hunkerend naar een teken van liefde en later met nuchtere be rusting. „Het toneelpubliek was in het be gin nog wel eens kopschuw", ver telt Peer Wittenbols, „omdat ze meenden dat ze bij ons zware kost zouden krijgen opgediend. Maar mensen gaan en niet de grappige kant van zoals tegenwoordig zo vaak.igfe,», <3bMna.tischesifajatie zien. Als beurt." Noordeloos is vanwege .ipapjysësn erge dipgaj,jiverJr(|men, proberen ze toch altijd om het da gelijkse leven gewoon door te la ten gaan. Uit zelfbescherming." „Ik vergelijk het graag met als je iemand op z'n bek ziet vallen. Dan moet iedereen toch wel even lachen. Het is een soort ontsnap ping uit een pijnlijke situatie. In hun dagelijkse strijd om het be staan zijn mensen voortdurend bezig om het dragelijk te houden. Elke minuut van de dag moet je immers door; dat begint al bij het opstaan. Je moet je aankleden en daarna is de dag gevuld met hon derden dingen, die onvermijdelijk zijn." „Elke dag opnieuw moet het le ven geleefd worden en dat is een heel geploeter. Daarom moet het zoveel mogelijk leuk blijven. Dat is ook zeer Brabants. Zo gaat het toe in Brabantsehuisgezinnen. En altijd.yzprdt er gedroomd over mooier, beter, meer en grootser. Daar schrijf ik mijn stukken over, over gewone mensen met dro men." Peer Wittenbols, die al vijf stuk ken schreef voor De Federatie heeft Noordeloos op het lijf van de acteurs geschreven. Lux (Jules Vrijdag) voelt zich al een tijd niet lekker. Ze blijkt ongeneeslijk ziek te zijn en moet naar het zieken huis. Haar man Mon (Han Rö mer), gesteld op zekerheid en vas te regelmaat, staat er nu alleen voor. Op aanraden van zijn vrouw trekt haar alleenstaande zus Ama (Joke Tjalsma) bij hem in. Mon en Ama worden steeds meer naar elkaar toegedreven, meer uit eenzaamheid en leegte dan door liefde of begeerte. De steeds zie ker wordende Lux heeft ër wel een vermoeden van, maar wil de waarheid lièver niet weten. On dertussen drijft het echtpaar steeds verder uit elkaar. Hoe lelij ker en ellendiger Lux wordt des te minder kan Mon van haar hou den. Peer Wittenbols: „Als ik schrijf, zie ik de acteurs voor me en hoor ik ze de tekst zeggen. Er zit dan ook altijd iets biografisch in hun rollen. Na al die jaren ken je ze ontzettend goed. Soms gebruik je dat, maar soms probeer je ze juist een tekst in de mond te leggen, die iets heel nieuws van hen ver langt. Zo blijf je elkaar uitda gen." „We hebben als groep inmiddels een soort gezamenlijkheid gevon den die vruchtbaar blijkt te wer ken. Dat heb ik ook tegen op gele genheidsproducties; dat je toeval- lige_ combinaties van acteurs krijgt, die niks met elkaar heb ben. Jaien werken aan een stijl en een oeuvre; dat is voor mij het mooiste dat er is." Noordeloos is een kleinschalig stuk over kanker, maar meer nog over de gevolgen: angst, ontken ning en verzwijgen. En daardoor eenzaamheid. Het zijn terugke rend thema's in de tragi-komi- sche stukken van Peer Wittebols. In de korte zinnen met hun snelle, bizarre wendingen zit humor, maar het schrijnt ook. De familie ellende is vermengd met een aan doenlijke blijmoedigheid. Misschien heeft dat laatste ook te maken met Wittenbols' Bergse af komst en zuidelijke levensgevoel. „Ik ben op mijn negentiende naar de toneelschool in Maastricht ge gaan en heb daar Rob Ligthert, onze vaste regisseur, ontmoet. We wilden een eigen groepje en vroe gen ons af of we naar Amsterdam moesten. We zijn in Maastricht gebleven. Ik ben het zuiden zeer trouw. Het is prettig om hier te wonen, rustig. En je kunt je er be ter concentreren als je zelf toneel aan het maken bent dan in Am sterdam." Elk jaar keert Peer Wittenbols ook terug naar Bergen om Zoom om er met zijn vijf broers en zus ters carnaval te vieren. „Bergen op Zoom is met carnaval een top- stad en een eeuwig durende inspi ratiebron", vindt hij. „De humor en de code van het Bergse carna val zijn al zo ontzettend oud. En toch vind je daar in 1997 nog van alles van terug. Over die levende traditie kan ik enorm lyrisch doen." Het toneelbeeld van Noordeloos is ontworpen door Matt Vermeu len, een van de drie vaste vormge vers van De Federatie. Het ziet er bedriegelijk eenvoudig uit: een grote parketvloer waaruit een klein houten huisje omhoog komt, een Yuca-plant, een tafel en wat stoelen. Het straalt tegelijkertijd warmte en eenzaamheid uit. De titel van het stuk slaat op het dorpje Noordeloos aan de snel weg van Utrecht naar het zuiden. „Een perfect titel voor mijn nieu we stuk, dacht ik toen ik er een keer langs reed", aldus Witten bols. I 'Noordeloos' van Peer morgenavond te zien in De Roosendaal en het Chassé Theater in De gothic-metal van Within Temptation is komend weekend te zien in Breda en Bergen op Zoom.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 25