Komst centrum voor werk en uitkering
'Met mijn dracht aan voel ik me weer boerin'
(ONINGBOUVI
WW (M/V)
Gall &Gall.
SPORT IN HET KORT
KORT zeeuws
College Oostburg wijst
subsidieverzoek af
BOSCH OPTIEK
5,45 36,95
GALL GALL
£N DOEN
OEVEN?
0 356 3130
iGE roosendaal b.v.
Viswedstrijd
De Wielingen
Ouderen
Zeelandbrug gesloten
Sluis Ylissingen
Stichting gehandicapten met lege handen
VVD houdt
bijeenkomst over
verkeer en vervoer
Revival bij De Dijk
CONTACTLENZENVLOEISTOF
GRATIS EEN FRAAIE SPORTTAS
Voor al uw oogzorg
DE STEM
ZEELAND
C4
Onderzoek naar haalbaarheid in regio West-Zeeuws-Vlaanderen
83-jarige Trui uit Sluiskil treedt op met Axelse Klederdrachtgroep
)i. oi. jtfüitor
Scotch Whisky
idtó# 100d4iiW
Robertson's Port (inclusief
een zachte, houtgelagerde
smaak. En - weliswaar niet
ieding vanwege de bijzonder
onge Dubbele Graanjenever,
leest u in het Gall Gall
Altijd iets bijzonders.
4iles en het Air Miles-logo zijn geregi-
s International Holdings N.V.
FOR THE ETHICAL
ENT OF ANIMALS
daal B.V. vraagt i.v.m. uitbreiding
g MTS/HTS.
ïg op de werkvloer,
jenschappen.
in een enthousiast en hard
voor scholing en opleiding.
3AO.
n C.V. kunt u binnen 14 dagen
Stegge-Bakx Roosendaal
Maal
\AL -
Het opzetten van de muts vraagt veel vakkennis.
Door Liselotte van Werkhoven
Sluiskil/St. Jansteen - „Tot
mijn dertiende jaar droeg ik
dagelijks -'de Axelse kleder
dracht. Mijn ouders zijn echt
gestorven in het harnas. Zij
waren de laatsten Hoekenaren
die in klederdracht liepen.
Mijn man heb ik nooit warm
gekregen voor de dracht. Ik
loop tegenwoordig nog een
paar keer per maand in de
zondagse dracht van mijn
moeder als ik optreed met de
Axelse klederdrachtgroep,"
de 83-jarige Trui uit
Sluiskil die samen met 24
Zeeuws-Vlamingen de Axelse
Klederdrachtgroep vormt.
„Ik heb het goede model," ver
volgt Trui, „dikke armen en een
breed onderstel. Zo'n drie kwar
tier ben ik bezig om alles aan te
trekken en op te spelden. Als ik
het kostuum aan heb, voel ik me
weer boerin."
In Zeeuws-Vlaanderen wonen
nog maar een paar vrouwen die
zich dagelijks in de Axelse kle
derdracht hullen. Vijfentwintig
Zeeuws-Vlamingen die net als
Trui de trotse bezitter zijn van de
klederdracht - en die het graag
willen laten zien - hebben zich in
1980 verenigd in de Axelse Kle
derdrachtgroep. De enige groep
in Zeeuws-Vlaanderen.
Een paar keer per maand presen
teert de groep zich op uitnodiging
van bijvoorbeeld vrouwenvereni
gingen. Dan worden verschillen
de drachten van Axelse boeren en
boerinnen getoond en van uitleg
voorzien. De 83-jarige Trui die
uit een Hoekse 'boerenstal' komt
maar met haar man verhuisde
naar Sluiskil, bezit heel wat van
de Axelse klederdracht. Van haar
ouders en naaste familie kreeg ze
Meisjeskleren, mannenpakken,
de zondagse dracht, lichte rouw-
dracht en de bijbehorende siera
den, Bovendien heeft ze zelf veel
kleding en poppen gemaakt. Voor
een optreden is ze bijna 45 minu
ten bezig met de metamorfose tot
^else boerin. Ze draagt meestal
de zondagse dracht want dat is
het mooiste kostuum.
Kralenportemonnee
begin met een flanellen lange
onderbroek en zwarte gebreide
ousen. Daarover komt een ka-
oenen onderrok. Dan een onder
is, oftewel een strokenkeus.
aarboven een met kant versier-
e bovenkeus. Tussen deze twee
eusen komt een katoenen zak te
angen waar je je kralenporte-
monnee en een zakdoek in be-
aart. Van boven draag ik een
wart jackje met kant op de korte
J™™- p ^et bovenstuk komt
o euk met beukstukken die ik
versierd met kraaltjes, steen
tjes en pailletten. Daarna doe ik
de doek oftewel de vleugels aan.
Dit is een heel karwei.en er zijn
heel wat spelden voor nodig om
het op de schouders vast te ste
ken. De doek is met stevig papier
in vorm gevouwen, op de stof ge
speld en dan stijf getrokken.
Daarna doe ik mijn schort aan. Ik
heb een bruin schort van meer
dan honderd jaar oud. Na 1900
droeg iedereen een zwart schort
en in de groep ben ik de enige met
een bruin schort. Daarboven
komt nog een schortestrik die ik
zelf heb geborduurd. Het haar en
het opzetten van de muts is het
moeilijkste van alles. Het haar
moet in twee blissen gelegd wor
den en aan de achterkant moet
een kuifje zitten dat met een lint
wordt vastgebonden. Dan de on
dermuts erop en daarin worden
de gouden krullen vastgespeld.
Daarna komt de bovenmuts of
trekmuts erop waar achter in de
muts een zilveren beugel zit. De
muts moet strak over het hoofd
zitten en er mag geen stukje oor
lel te zien zijn. De muts moet stijf
zijn en vroeger ging je daarvoor
naar de mutsopdoenster: wassen,
stijven en strijken voor 25 cent.
Op zondag deden de inwoners
aan de achterkant van de muts
een blauwgroene strik. Dan nog
de sieraden. Iedere boerin droeg
een gouden horloge met een zil
veren ketting, gouden krullen op
de muts en een snoer van rode
bloedkoralen met een gouden slot
aan de voorkant. Iedere boerend
ochter kreeg vroeger op haar
achttiende zo'n snoer. Ik heb een
snoer met vier rijen bloedkoralen
en ik vind dit het mooiste van de
hele dracht. Ik heb het snoer van
mijn grootmoeder gekregen en
mag het nooit verkopen. Ik
schenk het weer aan mijn klein
dochter en ook zij mag het nooit
wegdoen. Het is 150 jaar oud. Ten
slotte heb ik nog een tas met een
zilveren beugel waarin ik altijd
een kralenportemonnee en een
zilveren flesje eau de cologne
heb. Omdat vroeger de kleren
niet gewassen werden, alleen ge
lucht. Dan doe ik nog een zwarte
omslagdoek om en zo ben ik klaar
voor de presentatie want van
avond treden we op voor de KVO
van St. Jansteen."
In gemeenschapshuis De Waran
de worden de vrouwen uit St.
Jansteen toegesproken door de
secretaresse van de klederdracht
groep, Jo de Kraker. Zij is ge
kleed in het blauw paarse kos
tuum van de lichte rouw en ver
haalt over de geschiedenis van de
Axelse boeren en boerinnen
dracht. „De oudste Axelse dracht
stamt uit 1870 en heeft veel over
eenkomsten met de Walcherse
dracht. In 1850 trokken de Wal
cherse boeren namelijk naar
Zeeuws-Vlaanderen. De dracht is
Cadzand - Aan de laatste vis
wedstrijd van zeehengelvereni-
ging De Wielingen in Cadzand
namen 32 vissers deel. De vis
vangst was zeer goed en be
stond voornamelijk uit wijting
en gul. Van de 32 deelnemers
wisten er 28 een visje te ver
schalken.
Uitslagen: 1. Sjaak de Lijser, Cad
zand, 3,448 gram; 2. Alex de Rid
der, Philippine, 3.265 gram; 3.
Izaak Dierckx, 2.605 gram.
Kapelle - Het Provinciaal
Overleg- en Samenwerkings
verband Ouderenorganisaties
(POSO) in Zeeland houdt dins
dag 4 november om 13.00 uur
in De Vroone in Kapelle een
themamiddag over 'rondkomen
met inkomen'. Spreker is di
recteur J. Schipper van de So
ciale Dienst Zeeland. Ook zal
er een rapport worden gepre
senteerd, een vergelijkend on
derzoek van belastingen, hef
fingen en tarieven van de
Zeeuwse gemeenten en water
schappen.
Zierikzee - In verband met
werkzaamheden is de Zeeland-
brug in de loop van november
's nachts een paar keer gesloten
voor gemotoriseerd verkeer.
Alleen voor hulpdiensten (poli
tie, ambulance) wordt een uit
zondering gemaakt.
De stremmingen duren van
middernacht tot vijf uur 's
morgens. De eerste is in de
nacht van maandag 3 op dins
dag 4 november, de tweede in
de nacht van maandag 10 op
dinsdag 11 november. Bij har
de wind of regen worden de
noodzakelijke werken een
nacht uitgesteld.
Met behulp van verwijsborden
wordt het verkeer omgeleid via
de weg over de stormvloedke
ring in de Oosterschelde.
Vlissingen - In de week van 27
tot en met 31 oktober moeten
voetgangers en fietsers, die
tussen half acht 's morgens en
vijf uur 's middags gebruikma
ken van de sluis in Vlissingen,
rekening houden met vertra
ging. De oude bedieningsge
bouwtjes op de sluis worden
gesloopt, tijdens het werk en
het schutten moet per uur re
kening worden gehouden met
een totale stremming van ver
keer over de sluis.
In de tas met zilveren beugel hoort een fles eau de cologne met zilveren stop. foto's wim kooyman
ontstaan op het Axelse eiland
waartoe Axel, Zaamslag, Hoek en
Terneuzen behoorden en was
overwegend protestants. Kleder
dracht heeft vooral met identiteit
te maken. In een oogopslag kon je
zien of iemand in goede doen was
of dat iemand bijvoorbeeld in de
rouw was."
Trui zit met nog een vrouw achter
een tafel waarop strikken, beuk
stukken, portemonnees en pop
pen zijn uitgestald.
Rode zakdoek
De show wordt afgetrapt door
twee Axelse boeren: geheel ge
kleed in het zwart op het gekleur
de dasje na. Jo de Kraker: „De
boeren droegen altijd; dik onder-
goed. In de winter te^en de kou
en in de zomer voor het zweet:
een hemd, een borstrok en een
lange onderbroek. Daarboven
een dikke broek die vanachter
ruim zat, zodat de boeren goed
konden bukken. In de zakken zat
altijd een rode zakdoek en een
horloge met een zilveren ketting.
Er zat ook een speciale achterzak
in de broek - de schieter - waar
het Zeeuws mes met een door de
boer zelf gesneden handvat in
hoorde. De broek werd gesloten
met twee zilveren gespen en een
.„klep, in de volksmon<Lvijel,rfie
•- ■shoeptafel genoemd. Op de- ges-
-ipep-van.'de Axelse boeren-staat
altijd het jaartal 1711 en"een rui
ter te paard. Dat is Johan Willem
Friso die verdronk bij de Moer
dijk. Daarboven droeg de boer
een vest dat altijd gesloten moest
zijn. Aan het boordje zaten twee
grote gouden knopen. Boven het
vest droeg de boer een jas, ofte
wel een rok. Aan zijn voeten hoge
rijschoenen en op zijn hoofd 'een
tientje'. Dit drie centimeter hoge
petje kostte vroeger namelijk een
gulden en tien cent. De boer
De 83-jarige Trui uit Sluiskil met haar Axelse zondagsdracht. Samen met vijfentwintig Zeeuws-
Vlamingen heeft ze zich verenigd in de Axelse Klederdrachtgroep.
droeg dracht altijd en had geen
zondagss dracht.". Voor de rouw
bestonden drie verschillende.
drachten, ^ij-. de «lood van eewsi
echtgenoot, ouder of kind werd
de rouwdracht van doffe zwarte
stof gedragen. Bij de dood van
een broer of zus ging men gekleed
in de glimmende rouw. Bij het
verlies van een oom, tante, neef of
nicht was er de lichte rouw en
ging men drie maanden gekleed
in een paars, blauwe dracht. Bij
het verlies van echtgenoot, ouder
of kind was men twee jaar in de
rouw en dan was ook alles zwart,
behalve de effen witte muts. De
boerin mocht dan geen bloedko
ralen snoer om maar moest een
snoer van vier rijen zwarte gra
naten dragen. Aan de gouden
krullen werden zwarte rouw-
klokken gehangen: sieraden van
onix. De vrouw mocht de nacht
wel doorbrengen in haar gewone
witte nachtkleding: een gebreid
jackje, een gebreide slaapmuts,
een lange onderhoek en de onder
rok van haar dagelijkse kostuum.
Pronken
Trui sluit steevast de presentatie
af met een gedicht uitgesproken
in het Zeeuws-Vlaamse dialect,
waarna de bezoekers een blik
kunnen werpen op de uitgestalde
attributen. Trui: „In vergelijking
met andere klederdrachten is de
Axelse erg groots. Iedere boerin
deed er alles aan om er het mooist
van allemaal uit te zien, bijvoor
beeld door te pronken met de
bloedkoralen. Niet iedereen kon
zich een snoer met vijf rijen ver
oorloven. Mijn kleindochter
krijgt mijn snoer maar ze is ver
der niet zo wild van de kleder
dracht. Mijn zoon krijgt later alle
andere kleren en sieraden maar
hij zal waarschijnlijk niet optre
den met de klederdrachtgroep."
Prinsjesdag
Hier is Trui niet zo rouwig om.
Dat ze met haar groep tijdens
prinsjesdag niet bij de civiele af
zetting heeft gestaan, daarvan
krijgt ze bijna tranen in haar
ogen.
„Ik ben er twee keer bijgeweest.
Dit jaar hadden we er weer bij
kunnen zijn. Er lag een uitnodi
ging bij de gemeente Terneuzen.
Volgens de gemeente was er ech
ter geen klederdrachtgroep in de
buurt en toen is de uitnodiging
niet bij ons terechtgekomen. Dit
vind ik zo jammer want je mag er
niet ieder jaar bij zijn en ik weet
niet of ik het de volgende keer
nog zal meemaken. Zes jaar gele
den was voor mij de laatste prins
jesdag. Toen stond onze groep
langs de kant bij de soldaten en
toen deden ze allemaal tegelijk
een pas naar voren om ons door
te laten. Dat was heel mooi om
mee te maken."
B en W stellen dat met de invoe
ring van de Wet Voorzieningen
Gehandicapten (WVG) de moge
lijkheid is ontstaan om op indivi
duele gronden een vervoersbeleid
voor gehandicapten te voeren.
Volgens B en W heeft dit tot ge
volg dat collectieve vervoersnor-
men, zoals deVAS, worden beëin
digd.
•.Met de invoering/van de VVet
i Voorzieningen Gehandicapten -
drie jaar geleden - besloot de raad
verschillende subsidies voor ge
handicaptenorganisaties te beëin
digen waaronder de VAS. De af
gelopen drie jaar heeft de raad tel
kens besloten de subsidie-aan
vraag af te wijzen.
In twee gevallen werd dit besluit
door de raad bevestigd door inge
diende bezwaarschriften niet te
honoreren. De raad volgde het ad
vies van de bezwaarschriftencom
missie op om de verordening WVG
op het punt van de voorziening
voor sporters aan te passen.
In de praktijk betekende dit, dat
de norm voor vervoerzones is ver
hoogd. Tevens werd de mogelijk
heid gecreëerd om in bijzondere
gevallen (zoals bij het sporten
voor gehandicapten) ook gebruik
boven de maximale norm toe te
staan.
Het beleid is nu gericht op de indi
viduele omstandigheden van een
persoon. Aan de hand van deze
gegevens kent de gemeente een
vervoersvoorziening toe in de
vorm van zones. „De mogelijkheid
om op individuele gronden een
vervoersbeleid voor gehandicap
ten te voeren, heeft tot logisch ge
volg dat collectieve vervoersnor-
men worden beëindigd. Dit is
vastgelegd in algemene beleidsre
gels. Het is niet goed motiveerbaar
waarom voor gehandicapte spor
ters door subsidiering van het
VAS feitelijk wordt afgeweken
van algemene uitgangspunten met
betrekking tot het vervoer van ge
handicapten," aldus B en W.
Inmiddels heeft de gemeente aan
drie personen een aantal zones
van 315 verstrekt. B en W conclu
deren dat het verzoek van de
Zeeuwse Stichting Gehandicap
tenbeleid in de loop der jaren 'tot
de meest afgewogen subsidiever
zoeken behoort'. „Wij zien dan
ook vooralsnog geen enkele ver
antwoorde bestuurlijke optie het
subsidieverzoek nu wel te honore
ren", zo besluit het college.
De commissie Financiën en Eco
nomische zaken brengt vrijdag 31
oktober advies uit over dit voor
stel. De vergadering vindt plaats
in het Oostburgse gemeentehuis
en begint om 16.00uur.
Van onze verslaggeefster
Oostburg - De WD afdeling
West-Zeeuws-Vlaanderen
houdt op donderdag 30 okto
ber een bijeenkomst over de
gevolgen van de aanleg van de
Westerscheldetunnel en de
aanpassing van de Expresweg
in België.
De avond wordt gehouden in cul
tureel centrum Den Hoekzak in
Oostburg.
Het onderwerp verkeer en vervoer
staat in West-Zeeuws-Vlaanderen
volop in de belangstelling (duur
zaam veilig). Vragen als 'welke
aansluitingen van de expresweg
komen er te vervallen',worden de
ze avond behandeld.
Sprekers tijdens de bijeenkomst
zijn J. Matthijs (inspecteur-gene
raal afdeling Wegen en Vervoer
van het Vlaams Gewest), gedepu
teerde J. Hennekeij en M. van Nu-
nen (directeur Cerestar). Ge
spreksleider is J. Suurmond, voor
zitter WD-statenfractie provin
cie Zeeland. De bijeenkomst be
gint om 20.15 uur.
Terneuzen - Het COC-café De
Dijk houdt zondag 2 november
een 70's en 80's revival. De café
ruimte word ingericht als een van
de cafeetjes uit jeugdherinnerin
gen. Er wordt muziek gedraaid
van Abba, Mud en Duran Duran.
Er wordt verzocht of bezoekers in
de stijl van him favoriete zanger
komen. Voor de meeste creatieve
persoon is er een prijsje.
(ADVERTENTIE)
Bij aankoop van
T.w.v. fl 20.- ontvangt u nu
(zolang de voorraad strekt)
KORTE NIEUWSTRAAT 3
4561 AX HULST
TELEFOON (0114) 312327
TELEFAX (0114) 319494
3 1997
DONDERDAG 23 OKTOBER 1997
Van onze verslaggeefster
Oostburg - De gemeenten Oostburg,
Sluis-Aardenburg, Arbeidsvoorzie
ning en uitvoeringsinstellingen (be-
drijfsverenigingen) onderzoeken op
dit moment de haalbaarheid van één
Centrum voor Werk en Inkomen
(CWI) in West-Zeeuws-Vlaanderen.
Mensen zonder werk en inkomen moeten
straks terecht kunnen op één plaats. In
het CWI werken sociale diensten, Ar
beidsvoorziening en uitvoeringsinstel
lingen samen. In dit centrum kan een
werkzoekende zien of er een vacature
voor hem is. Dat kan bij het Arbeids
voorziening, uitzendbureau of een rege
ling voor gesubsieerd werk.
Het uitgangspunt is dat niemand de deur
van het CWI uitgaat zonder een verwij
zing naar een baan. En als dat niet lukt,
kunnen ze in het centrum een uitkering
aanvragen.
De Oostburgse gemeenteraad heeft ruim
een jaar geleden al de intentie uitgespro
ken om binnen de regio West-Zeeuws-
Vlaanderen het voortouw te nemen voor
de samenwerking tussen werk en inko
men (SWI). Er is vervolgens vanuit de
provincie Zeeland op aangedrongen om
eerst te onderzoeken of het proces van
SWI in Zeeuws-Vlaams verband gestalte
zou kunnen krijgen. Dit is echter niet
haalbaar gebleken.
De provincie heeft dan ook besloten
Zeeuws-Vlaanderen op te delen in drie
regio's die elk de haalbaarheid van SWI
binnen hun regio moeten onderzoeken.
In de regio West-Zeeuws-Vlaanderen
zijn de gesprekken tussen de gemeenten,
Arbeidsvoorziening en de uitvoeringsin
stellingen voor het opstarten van een
CWI inmiddels in volle gang. Het streven
is om eind dit jaar aan de besturen van
de deelnemende gemeenten en instanties
een voorstel aan te bieden op het terrein
van werk en inkomen.
Het gemeentebestuur van Oostburg is
voorstander van deze samenwerking en
heeft een en ander verwerkt in een noti
tie die vrijdag 31 oktober wordt bespro
ken tijdens de commissie Financien en
Economische zaken. Deze vergadering
begint om 16.00 uur.
In het jaar 2000 moeten er landelijk on
geveer vierhonderd centra komen waar
in genoemde partijen samenwerken om
burgers aan werk te helpen en waar
(eventueel) een uitkering wordt aange
vraagd.
Van onze verslaggeefster
Oostburg - Het Oostburgse college van B en W wijst het subsi
dieverzoek van de Zeeuwse Stichting Gehandicaptenbeleid
voor het Vervoer Aangepast Sporten (VAS) voor 1998 af. De
stichting had om een bedrag van ruim 636 gulden gevraagd.
