Iedereen loopt weg met mobieltje Protestants en katholiek beleggen Fiat Brazilië moet voor straf natuurpark aanleggen lig is DE STEM ECONOMIE A7 Ericsson in Rijen: 'Brabant is de vierde Silicon Valley van Europa' JroPaganda Koersgrafiek Elsevier Varkens blijven varkens PTT Post naar Newyorkse en Amsterdamse beurs ZATERDAG 18 OKTOBER 1997 b526168cs izichtop en begeleidt goede beheersing van de Minimaal f 2967,- en maximaal led rag strekt tot aanbeveling; menstelling van het team ucatie te bereiken onder icht kortdurende [therapeutische] egeleidend personeel met >n Franse taal in woord en samen te werken met andere tvan de afdeling Medische Dienst gshoofd. ïer [013) 5326888. lende tijden, orkomen en de tijd 'erk? Stuur dan onder- bijblijvende offerte of Een slordige 65 miljoen mobiele (zak)telefoons gingen er vorig jaar we reldwijd over de toon bank. Volgend jaar moe ten dat er 100 miljoen zijn. Het klantenbestand op het mobiele GSM-net groeit met de snelheid van 1 abonnee per se conde Als marktleider in mobiele netwerken weet Ericsson met haar toonaangevende 'denk tank' in Rijen, dat 'soft- ware-ontwikkelaars' de frontsoldaten in de eco nomische telecomoorlog worden. Door Heriny Zetteler fan gedetineerden; bent i; penitentiaire vakdiploma's zijn hier vacatures betreft voor de aris van minimaal f 2741en leid worden gesteld de aankomende aatsvervangend Directeur Unit x en t deze groepen behoort wordt fan het Justitieel Complex '.ekering _M/V 601810 Iedereen loopt vandaag de dag weg met een mobieltje; de draad loze flitsende zaktelefoon vero vert razendsnel de wereld. Op el ke straathoek, op pleinen, in plantsoenen worden ze tegen de oren van ijsberende bellers ge drukt. Je hoort hun ongeduldige bliepjes in bioscopen en theaters. Wie niet permanent en overal be reikbaar is telt blijkbaar niet meer mee. Vorig jaar gingen er wereldwijd 65 miljoen mobiele telefoons over de toonbank. Dat zijn er volgens Torjbjorn Nilsson, vice-president van Ericssons divisie Strategi sche Marktontwikkelingen in Stockholm volgend jaar 100 mil joen. Nilsson weet ook dat net na de eeuwwisseling de 239 telecom- operators overal ter wereld reeds de 700 miljoenste abonnee zullen strikken. Met een snelheid van 1 abonnee per seconde groeit het klantenbestand op de GSM- net werken tot het jaar 2000 naar een j half miljard. Hoewel maar tien procent van de wereldbevolking over een vaste telefoonverbinding beschikt en tweederde van de wereldbevol king nimmer een telefoon aan raakt, gaat het om een markt, waarvan zelfs de meest sombere experts, weten, .dat die explosief zal stijgen. Met een marktaandeel van tien procent in ons land, tegenover veertig in Zweden kun je de mo biele telefoon dus geen modegril er noemen. Zegt Egbert Jan Sol (41), die sinds begin dit jaar als vice-president technology de j scepter zwaait over de binnen het concern toonaangevende 'denk- ik' van Ericsson in Rijen. Directeur Egbert Jan Sol van Ericsson in Rijen. „Hier wordt de strijd om de economische hegemonie gestreden." Wereldwijd vechten drie con cerns om de hegemonie in mobie- le apparatuur: het Amerikaanse Motorola, Nokia uit Finland en Ericcson dat weliswaar om fis caal technische redenen naar I Amsterdam lonkt maar nog 'eds zijn hoofdzetel in Zweden eft. k concern is goed voor 20 pro eent. Voor Ericsson betekent dat een kwart van de totale groeps- verkopen, die vorig jaar op 124,2 miljard Zweedse kronen (31 mil jard gulden) uitkwam. Senior vi ce-president Bedrijfsfinanciën Johan Fant zet op het hoofdkan toor van Ericsson in Stockholm deze cijfers kracht bij door een blik naar buiten te werpen. Daar zijn rond de klok van negen reeds horden driftig mobiel bellende werkbijen op weg naar hun werk plek. Direct onder de giganten vechten outsiders als Siemens en Philips om een plekje. Het Duitse Sie mens - op het gebied van telefo nie met een jaaromzet van 20 mil jard Duitse mark een van de grootste bedrijven ter wereld - denkt dit jaar vier miljoen draad loze GSM-toestelIen te verkopen en wil in de slag met Philips om een plekje in de top drie. Philips zelf denkt na een recente joint venture met het Amerikaanse Lu cent Technologies in één klap we reldwijd marktleider in telefonie te worden. Lucent komt voort uit de Amerikaanse Telecomgigant AT&T en is met name sterk als le verancier van telefooncentrales, het terrein waarop ook Ericsson zich manifesteert. Zo maakt in ons land bijna de helft van alle telefoonaansluitin gen gebruik van Ericsson-centra- les, terwijl in ieder 'mobiel' ge sprek, alsmede in de 06-centrales en in de internationale centrales de Zweden hier de hand hebben. Koekeloeren Kletsen en koekeloeren tegelijk op het wereldwijde Internet. Te lefoneren vanachter de computer. Of mobiel telefoneren vanuit elke uithoek van deze aardkloot, ter wijl op het lcd-sehermpje op je mobieltje meteen te zien is met wie je praat. De nieuwe baas van de Neder landse afdeling Onderzoek en Ontwikkeling van Ericsson in Rijen, Egbert Jan Sol, is ervan overtuigd, dat over enkele jaren steeds meer mensen vooral ook lokaal het Internet als kletsme- dium gaan gebruiken. Naast In ternet als informatiebron. „Want gewone mensen willen ge wone dingen doen, lekker kletsen met elkaar. Daar hoef je de oce aan niet voor over. Met een came raatje boven de computer kun je elkaar bovendien zien," aldus Sol. Behalve software manager bij Philips Electronics en consul tant bij Origin was hij de laatste zeven jaar als hoogleraar verbon den aan de universiteit van Eind hoven, waar zijn experimentele colleges via Internet hem in 1996 de Academy Award bezorgden. Sol: „De computer wordt van cal culator communicator." Van 50 -miljoen Internetgebruikers nu groeit die groep volgens zijn in schatting naar een half miljard in 2000. Ook voor Ericsson als ont wikkelaar van systemen een enorme uitdaging. De computer, de telecom en de multimedia-in- dustrie zullen samensmelten tot een nieuwe infoeomindustrie. Binnenkort begroet Sol in Rijen zijn 500ste werknemer. „Alleen dit jaar al is het personeelsbe stand hier met 100 mensen ge groeid." Sol noemt zijn ontwikkelaars in Rijen en Enschede (ook 500 werk nemers) 'de frontsoldaten in de economische oorlogvoering naar de 21ste eeuw'. „Hier werken we achter de computer aan de nieuwste software, hier wordt de strijd om de economische hege monie gestreden." Ericsson is volgens Sol marktlei der in mobiele netwerken gewor den, mede omdat rond 1991 top man Ramqvist toen al 22 procent van de omzet in ontwikkeling stopte. „Ramqvist kan nu melden dat Ericsson al 24 kwartalen een oplopende winst te zien geeft. Niet voor niets is de beurswaarde in diezelfde jaren van 5 miljard guTden naar 80 miljard gulden ge- stegen." Vierde 'Valley' Volgens Sol is Brabant ontbe- twist dé hightech provincie van ons land. Anderhalf procent van de beroepsbevolking houdt zich hier bezig met 'ontwikkeling en onderzoek'. Volgens hem mag het gebied tussen Breda en Venlo zich na München, Parijs en Karlsruhe de vierde 'Silicon Valley' van Eu ropa noemen. „We liggen hier weliswaar mid den in de weilanden tussen Delft en Eindhoven, maar we zijn wel de beste softwareclub van Neder land, durf ik te zeggen. Onze vooraanstaande plaats binnen de Ericsson-stal dankt Rijen aan de Amerikaanse CMM norm (het zo- foto ton toemen genaamde Capability Maturity Model). Op deze vijf niveaus tel lende schaal was Rijen december 1995 tot 3 doorgedrongen. „Wij waren destijds de enigen in Euro pa, nu hebben ongeveer 20 bedrij ven dat niveau. En volgend jaar pakken we vier. Daarom mogen we van Stockholm ook groeien." De stichter van het cqncprn Lars Magnus Ericsson kon een goeie eeuw geleden in 1876 absoluut niet bevroeden dat zijn reparatie7l werkplaatsje in Stockholm ooit zou uitgroeien tot 's werelds grootste toeleverancier in tele- communicatie-apparatuur. Met een omzet die dit jaar wereldwijd rond de 40 miljard gulden moet uitkomen en een netto winst van rond de 2,5 miljard gulden. „Het gaat allemaal om communi catie tussen mensen. De rest is technologie." Zijn boodschap voor de ruim 90.000 werknemers (waarvan 2000 in Nederland) in de 130 landen waar Ericsson aan wezig is: 'zorg dat mensen nog makkelijker met elkaar kunnen communiceren, door de technolo gie die daarvoor nodig is net een beetje beter dan de concurrentie in de vingers te houden.' I VOOR zover je in het christelijke ge- kof van een richtingenstrijd kunt spreken, gaat dat bij het beleggen ook op Er zijn bijbelvaste, fundamentele beleggers en beleggers die zich niet verdiepen in de vraag waarom en de Versbewegingen blijmoedig accepte ren. Ie hebt twee soorten van beleggers in aandelen: fundamentele en technische beleggers. Ze heten zo omdat de eerste soort zich baseert zich op zogeheten fundamentele, en de andere op techni sche analyse. De twee verhouden zich «n beetje tot elkaar als protestanten tot katholieken. Ze zijn beiden gelovig streven naar een plekje in het para- ffljs, maar volgen geheel verschillende Methoden om te bepalen wat ervoor nodig is om daar te geraken, ndeze vergelijking is de fundamente- e belegger de protestant die gelooft at alle waarheid gevonden kan wor- en in de schrift (jaarverslagen, be- rijfstak-analyses, macro - economi- raPPortages). De technische be- Sger is uitgesproken de katholiek. 1 verbaast zich niet over wonderen n baseert zich op tekens en symbolen 't jn de koersgrafiek (ook chart i en)van een onderneming leest, ut u 8en katholiek zich niet afvraagt viana wel echt aan de kinderen in Jma,ls verschenen - het feit dat zo mp., ,oviëen erdoor in beweging ko- hk„uS Senoeg z° heeft de tech- u e belegger volkomen vrede met j. pPron§ zonder aanwijsbare re ep °°k van een slecht bericht over i,„ jf krijgt hij geen buikpijn zo- e koers blijft staan als een huis. tuurbïk am1ntele belegger gelooft na- DtntJ* 1 'n wonderen. Hij is de 2ai an die net zo lang onderzoek "uurvlir-? k0wezen is dat een zwerm z«Hden°TO I°0r het biizondere effect hebban ze met eikaar gemeen lantnn 'S ®een van beiden kan Vder t? s,uccesvoller te zijn dan de e fundamentele belegger pro beert zich een beeld te vormen van hoe het werkelijk met het bedrijf gaat. Hij probeert door de propaganda van de onderneming heen te prikken en on derzoekt of ze echt goeie producten hebben, of er voldoende vraag in de markt is, en of ze niet te veel geld ver spillen aan projecten die niks opleve ren. Ook poogt hij te beoordelen of de directie capabel is. Dit is het soort analyse dat de re- search-afdelingen van grote banken en effectenmakelaars doen. De rapporten die de analisten schrijven vinden gre tig aftrek onder grote institutionele beleggers, altijd op zoek naar nieuwe inzichten over genoteerde bedrijven. De bank die de beste analyses maakt, mag meestal ook de koop- of ver kooporders uitvoeren waar die banken het geld mee verdienen. Overigens vin den uittreksels daarvan ook wel hun weg naar particulieren. Het blad Ups and Downs dat de Rabobank zijn be leggende klanten toestuurt, is er een voorbeeld van. In de technische analyse zijn feiten over de onderneming onbelangrijk. De technische belegger kijkt alleen naar hoe de koersgrafiek van een fonds zich beweegt. Daar probeert hij patronen in te herkennen die hij eerder gezien heeft. Als hij de toppen in een koers grafiek via een lijn met elkaar verbindt en hetzelfde doet met de dalen, krijgt hij een zogenaamd trendkanaal. Een stijgende lijn duidt op groeiend ver trouwen. Een kanaal dat breder wordt, duidt erop dat meningen over het be drijf steeds meer uiteen lopen. Een smaller kanaal betekent dat er consen sus ontstaat over de waarde van een aandeel. Een in het verleden bereikt topniveau in de koers noemt de technisch analist weerstandhet niveau waar een daling eerder tot staan kwam, heet steun. En de kunst is natuurlijk om te bepalen waar een omslagpunt in een trend gaat optreden, want dat levert waarschijn lijk een koop-oi een verkoopsignaal op. Eigenlijk gaat het de technische beleggers erom de psychologie van de markt te ontrafelen. Hij wil slechts surfen op de koersgolven die ontstaan door de afwisseling van angst en over moed bij beleggers. De fundamentele belegger denkt dat het mogelijk is te berekenen wat de werkelijke waarde van een bepaald aandeel zou moeten zijn, gezien de cijfers van de onderne ming, de macro-economische gegevens en door vergelijkingen te maken met andere beleggingsvormen. De waarde die hij zo bepaalt, zet hij naast de feitelijke koers. Is die laatste lager (daar kunnen heel goed psycho logische oorzaken achter zitten, maar die interesseren hem niet), dan noemt hij dat aandeel koopwaardig. Hij gaat er namelijk van uit dat de markt uit eindelijk naar die werkelijke waarde zal tenderen. In feite poogt hij dus te profiteren van de inschattingsfouten van andere beleggers. Wat deze twee typen van beleggers doen, zal de meeste beleggers bekend voorkomen. Iedereen snapt dat als Elsevier en Wolters Kluwer fuseren, er waarschijnlijk kosten gedeeld en dus bespaard kunnen worden. Wie daaruit concludeert dat dit de aandelen koop waardiger maakt, redeneert funda menteel. Wie na een scherpe koerstij- ging van Elsevier van 28 tot 33 gulden zag dat de stijging op het laatst kracht verloor en daarom verkocht, redeneert zonder het te beseffen als een techni sche belegger. Veel beleggers kijken dus zowel met katholieke als met protestantse ogen naar de beurs. Maar dat onder nuchte re Hollanders de fundamentele metho de toch de meeste aanhang heeft, zal niemand verbazen. TWEE karbonades en een kilo verse worst graag. Jaarlijks geven we aan de slager een slordige zes miljard uit. Dit jaar komt de rekening voor de vleescon sumptie helaas een stuk hoger uit. Stopten we vroeger nog wel eens een half varken in de diepvries; afgelopen tijd heb ben we per Nederlands gezin gemiddeld ruim twee varkens in de destructor gepropt. Kos ten ruim 3,5 miljard gulden. Voor elke gulden die we dit jaar bij de slager besteden, be talen we via de EG en onze ei gen belasting ook nog eens zes dubbeltjes aan de varkenshou der. En tegen de tijd dat de cri sis beslecht is, zijn de kosten ongetwijfeld opgelopen tot 4 a 5 miljard gulden en betalen we aan slager en varkensboer on geveer evenveel. Gelukkig moet de varkenscri sis bijna ten einde zijn, want de boeren en hun organisatie morren al weer als vanouds. Tegen de tijd dat de trekkers en de gierkarren weer de snel wegen blokkeren, weten we zeker dat de varkenspest echt bezworen is. In de hand die nu nog voedert, kan dan weer ge beten worden. De landbouw organisatie LTO en het Pro- duktschap Vee, Vlees en Eie ren hebben de plannen van minister Van Aartsen om de varkensstapel met 25 procent in te krimpen al verworpen. Ze willen niet verder gaan dan 15 procent en eisen bovendien een 'warme' sanering: de over heid moet na alle inspannin gen ook nog eens voor één miljard gulden boeren uitko pen. En de resterende boeren moeten vervolgens verhandel bare varkensrechten krijgen. Een systeem dat al opgeld doet bij de handel in melk- rechten. In het verleden is de melkproductie begrensd. Daardoor is een kunstmatige schaarste ontstaan, die tiental len miljarden waard bleek te zijn. Door hun melkquotum voor soms miljoenen guldens te verhandelen aan nieuwko mers zijn vele melkveehou ders inmiddels schatrijk ge worden. Kosten die uiteinde lijk in de melkprijs verrekend worden en dus op het einde door de consument opge bracht moet worden. De var kenshouders kijken hier likke baardend naar. Stel dat ook hun markt door de overheid wordt begrensd door verhan delbare rechten, dan zitten ze meteen aan de goede kant van de streep. Iedere nieuwkomer of uitbreider zal dan eerst bij hen langs moeten komen om rechten te kopen. Kortom: hoe kunnen we nog een miljar- densslaatje slaan uit overvolle stallen en falend beheer. Langzamerhand kan de trieste balans worden opgemaakt van de varkenspest. Wonderlijk genoeg blijkt iedereen zwaar te lijden hebben gehad, zoals consument, belastingbetaler, transporteur, handel en slach terij, maar is de varkensboer financieel de dans ontspron gen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bere kende de afgelopen week dat het gemiddelde inkomen van de varkenshouderij niet te lij den heeft gehad. Door het krappe aanbod op de varkens- markt is de prijs voor varkens vlees sterk gestegen, waardoor zeker in niet-besmette gebie den flink is verdiend. Maar ook in besmette gebieden werd volop meegeprofiteerd, omdat de opkoopprijs die de overheid aan gedupeerde var kenshouders uitbetaalt, ge koppeld is aan deze hoge marktprijs. Daardoor komt de overheid dit jaar uit op 3,5 miljard gul den aan opkoopregelingen. Voor elk van de 60.000 ar beidsplaatsen in de varkens sector een eenmalige subsidie van 60.000 gulden. Geld dat we als gemeenschap feitelijk zonder enige discussie hebben afgestaan. Toch is het bijna het dubbele als voor de redding van Fokker nodig was. Ook had met dit bedrag een aardi ge startbaan op Schiphol of de helft van de Betuwelijn kun nen worden aangelegd. En als we het tegen de pas gepubli ceerde Miljoenennota aanzet ten, blijkt al helemaal hoe bui tensporig de uitgaven waren. Het bedrag benadert de be groting van het ministerie van Economische Zaken en is bij na de helft van wat we jaarlijks aan Justitie of Buitenlandse Zaken spenderen. Toch lijkt geen enkele boeren- organisatie deze gulle geste van de gemeenschap te waar deren. In de kranten is geen enkel bedankje of excuus ver schenen. Zelfs geen toezeg ging dat we in de toekomst fat soenlijk vlees op ons bord krij gen. Nee, de crisis is bezworen en naadloos wordt overge schakeld op de strategie van de lucratieve varkensrechten. Varkens blijven nu eenmaal varkens. Door Frans Lindenkamp Sao Paulo - Alternatieve straffen zijn niet alleen voorbehouden aan kleine individuele wetsovertreders, maar ook aan grote multinationals. Fiat Brazilië is voor de plaatselijke rechter ak koord gegaan met een schikking om de kosten te dragen voor de aanleg van een 60 km2 groot natuurpark, de financiering van geavanceerde meetapparatuur en een rijdend laboratorium om de luchtverontreiniging tegen te gaan. Fiat accepteerde de dading - voorgesteld door het Braziliaan se overheidsinstituut voor mi lieuzaken Ibama - uit angst voor een nog zwaardere boete dan de naar schatting acht miljoen gul den die hiermee gemoeid is. Het automobielconcern was voor de rechter gedaagd, nadat milieu ambtenaren van de stad Sao Paulo in 1995 constateerden dat Den Haag (anp) - PTT Post, het onderdeel dat vanaf volgend jaar afgesplitst wordt van KPN, krijgt een beursnotering op de beurzen van New York en Am sterdam. Niet uitgesloten is dat het bedrijf ook naar andere Eu ropese beurzen zal stappen, zoals Londen. Dit heeft een woord voerder van KPN gisteren be kendgemaakt. PTT Telecom en PTT Post wor den van elkaar gescheiden. De verschillen tussen de twee KPN- takken zijn groter geworden door de liberalisering van de te- lecommarkt en de aankoop van pakketvervoerder TNT door PTT Post. „We hebben voor deze op zet gekozen, omdat zo weinig wetswijzigingen nodig zijn", al dus de woordvoerder van KPN, „Nu hoeven we alleen te wachten op de splitsingswet." Met de splitsingswet wordt het mogelijk aandelen te splitsen op een be- lastingvriendelijke manier. 430.000 lokaal geproduceerde Fiats van het mobel Uno Mille twintig procent meer vervuilen de stoffen uitstootten dan wette lijk is toegestaan. Voordat het model op de markt kwam doorstonden alle testau to's met vlag en wimpel de mi- lieuproef. Maar uit kostenbespa rende overwegingen rustte de Italiaanse autofabrikant haar Uno Mille's uit met een goedko pere motor. Om de indruk te blijven wekken dat alles koek en ei was bouwde Fiat een electro- nisch snufje in, dat de meetap paratuur van het milieubureau Cetesb ontregelde. Dit kwam la ter aan het licht. „Bij de testen maakten de Uno's het geluid van een slak, maar op de weg maak ten ze het kabaal van een geit," zo vergeleek voormalig Cetesb- directeur Szwarc gisteren de al lergoedkoopste Fiat, die inmid dels vervangen is door een nieu were uitvoering. De Fiat-directie heeft de be schuldiging altijd hardnekkig ontkend zonder daar overigens bewijzen voor aan te dragen. Volgens Szwarc komt de twintig procent extra uitstoot van de 430.000 Uno Mille's per jaar overeen met de hoeveelheid uit laatgassen die het 16 miljoen in woners tellende Sao Paulo be spaart tijdens een periode van veertig dagen wanneer een be perkt rijverbod van kracht is. Van eind juli tot aanvang okto ber mogen in de metropool dage lijks één miljoen wagens niet de weg op om de luchtverontreini ging in de hand te houden.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 9