Brent Spar
blijft Shell
achtervolgen
4
Verolme Heusden en Krupp gaan samenwerking aan
moment van
de week kan ik
bij rrïn spaargeld.
Uitgeversgigant wil nog verder groeien
Vier procent
rente met
één telefoontje.
Oude tegenstrevers vinden elkaar in mammoetfusie
medewerkers m/v
ook zo te houden
ECONOMIE
A7
Alternatieve oplossingen riskant
Oorlog om de laagste
secondeprijs van telefoneren
'Nederland is
nog niet rijp
voor decoder'
ECONOMIE KORT
Topman Bre-X erkent fraude
'Reclame Coberco-melk misleidend'
Staking bij Havenpool Amsterdam
Grote verzekeringsfusies in de maak
Geen fonds ex-dwangarbeiders Siemens
REED ELSEVIER
Wolters PI Kluwer
gecombineerd
5
14 OKTOBER 1997 >\g
asarco ine.
30.31
asm intern
18.12
asm lith
100.25
baan company
71.81
bethl. steel
10.38
boeing co
54.31
burlington sfe
96.31
can.pacific
30.56
chevron
85.81
chiquita
16.69
chrysler
35.38
citicorp
139.00
cons.edison
34.00
digitequipm.
49.50
dupontnemours
61.56
docdata
17.50
dow chemical
90.44
eastman kodak
63.38
exxon corp
64.56
ford motor
49.25
fortune brands
34.00
gen. electric
69.88
gen. motors
70.00
goodyear
69.75
hewlett-pack.
68.12
int bus.mach.
104.94
itt industries
3169
kim airlines
36.38
kpn
37.88
merek co.
99.12
mobil oil
74.56
oce vd grinten
131.00
omega financ.
35.75
philips
82.88
royal dutch
56.56
sears roebuck
54.94
shell tr.
45.31
texaco inc.
63.00
travelers
74.50
unilever nv
217.56
united techn.
77.75
westinghouse
26.81
whitman corp
27.81
woolworth
21.38
30.12
18.50
99.75
72.00
10.19
54.69
97.19
31.50
85.50
17.06
36.06
140.75
34.25
49.19
60.75
18.50
90.31
63.62
64.44
49.88
33.94
69.31
71.44
70.25
68.44
104.56
31.94
37.44
38,44
99.88
74.44
129.25
35.75
82.94
57.00
54.50
45.69
62.88
75.31
219.75
78.00
26.88
27.62
21.19
A advieskoers
vk vorige koers
sk slotkoers gisteren
a laten
b bieden
c ex claim
d ex dividend
e gedaan /bieden
f gedaan/laten
g bieden en ex dividend
h laten en dividend
k e gedaan en laten ex dividend
I gedaan en bieden ex dividend
00
3447
0,90
2.00
50
2429
0,20
0,40
50
1162
2,50
3,30
00
1512
1,80
2,20
30
1025
14,00
15,50
00
941
1,00
0,30
00
1065
5,80
3,50
,00
897
0,30
1,70
,00
1035
7,70
19,80
,00
2033
4,80
b
13,00
,00
1331
3,00
a
8,00
,00
1032
2,00
a
4,50
,00
916
1,50
2,70
,00
1218
445,00
a
467,00
,00
800
355,00
a
384,70
,00
1941
11,30
2,20
,00
1060
15,00
3,70
,00
2028
22,00
b
5,00
,00
1629
31,-00
a
,00
1397
0,90
5,00
,00
2289
0,10
3,00
,00
853
j 84°
tliV
M Jffl
,00
2444
0,10
Y
0,40 a
.00
1353
2,60
5,70
,00
799
1,90
4,80
,00
1021
1,50
4,30
,00
4439
0,90
3,00 a
,00
1133
0,40
1,90
,00
834
5,70
a
9,40
,00
8842
4,20
7,30
,00
1206
5,00
7,40
,00
1207
5,80
1,30
,00
3364
2,00
0,90
,00
1357
4,90
3,20
>,00
870
8,80
6,60
1,00
858
1,70
a
2,20
!,50
3144
0,70
0,90
,00
2199
4,30
5,30
,00
2237
5,20
5,90
1,00
1622
22,70
23,80
,50
828
0,90
1,70
,00
1157
0,30
0,60
1,00
1425
5,50
6,40 a
1,00
1023
30,00
31,50
,00
2500
14,50
a
12,50
,00
2054
30,00
b
9,40
bo
2006
2,00
0,30
,00
2129
22,50
b
4,60
,00
li
0,60
10,90
1,20
10,80
woor-
toe-
iding
lodu-
;ende
Vol-
ïngs-
een
Best
Gez. enth. freelance
voor de verk. van zakkalen-
ders '98 T.V schema W.K.
voetbal aan bedr. in eigen
omg. Ook Telemarketeers.
078-6168125.
HOTEL VAN HAM
zoekt voor woens- en
donderdag 12-17 u.
AFWASKRACHT
Lft. 17 jaar. Reacties uitsl.
dinsdagavond 19-20 uur.
Tel: 076-5221604
Wij helpen u uw gewicht te
beheersen en het daarna
Joke Sibtsen 0164-683727
MASSAGE
Klachtbeh. ontspann.
Gedipl.masseur. Stoffels
Ulvenhout 076-565857J__
REIKICURSUS
1e graad 18/19 old-hij
Master Joke Scholte. 0164-
259356 (zie art
AGERE MAANDLASTEN?
.en, die een eigen woning hebben
slen. Bestaande leningen geen
r vaak voor zorgen dat uw maan
lens lager worden. Waarom zo
rdienen voordeel laten lopen r
Een telefoontje kan u honderden
per maand schelen.
ENTRUM TERHEIJDEN
>76-5931551
VERKOOPPUNTEN
oevr voor de verkoop van
9atie maten kerstbomen^
snijtakken van Pinus. Stf
PB STEM
I I I I I
DINSDAG 14 OKTOBER 1997
Van onze verslaggever
Heusden - Verolme Scheeps
verf in Heusden gaat met
Krupp Fördertechnik uit het
Duitse Essen samenwerken
bij de bouw van baggersche-
De bedrijven willen sa
men nieuwe opdrachten bin
nenslepen en de schepen geza
menlijk bouwen.
'Voornaamste werkterrein wordt
jje Benelux, waar de meeste bag
gerbedrijven gevestigd zijn. Ook
op andere internationale mark
ten overwegen beide nauw samen
te gaan werken. Verolme blijft
zelfstandig, aldus P. Pellenaars
voorzitter van de raad van be
stuur va^Wilton-Feijenoord, het
concern waartoe Verolme Heus
den behoort. „Het gaat zeker niet
om een overname. Het is ook niet
zo dat we een bv of iets dergelijks
op gaan zetten. Het gaat louter
om een commerciële samenwer
king. We zijn nog bezig met het
opstellen van de spelregels."
De Duitsers willen samenwerken
met Verolme om hun positie op
de Benelux-markt versterken.
„Grote klanten als Boskalis stap
pen liever naar ons of IHC Cal-
land dan naar Krupp. Door de sa
menwerking met Verolme heeft
Krupp in ieder geval één concur
rent uitgeschakeld." Verolme
was vanwege de sterke positie op
de markt een aantrekkelijke
partner, aldus Pellenaars.
„Krupp zal dankbaar gebruik
maken van de marktkennis van
Verolme."
Pellenaars zegt zeer tevreden te
zijn met de overeenkomst met de
Duitsers. „Voor Verolme bete
kent het dat het makkelijker toe
gang krijgt tot de markten waar
op Krupp zich begeeft. Verolme
krijgt er bovendien een uitge
breid verkoopapparaat bij. Ook
wordt het wat eenvoudiger om
grote projecten te financieren.
Dat is in het verleden nogal eens
moeilijk geweest. Verolme kan nu
wat makkelijker terugvallen op
een gigant." Hij verwacht dat de
Heusdense werf de omzet gaat
vergroten.
De samenwerking houdt in dat
Verolme de schepen gaat bouwen
en dat Krupp de baggerinstalla-
ties levert. Krupp Fördertechnik
zelf is onderdeel van de staalgi-
gant Krupp en één van de belang
rijkste leveranciers van bagger
schepen ter wereld. Het bedrijf
bouwde onlangs nog hopperzui
gers voor de havenautoriteiten in
Thailand, voor de Belgische on
derneming Jan de Nul en een
schip voor Hyundai in Zuid-Ko-
rea.
Verolme Scheepswerf Heusden
heeft in december van het vorig
jaar 's werelds grootste hopper
zuiger W.D. Fairway opgeleverd.
Dat ging niet bepaald zonder slag
of stoot. Het Heusdense bedrijf
moest flink wat leergeld betalen
in de vorm van hoge ontwikke
lingskosten. Dat leidde ertoe dat
de werf 1996 met verlies moest
afsluiten.
Inmiddels is de Heusdense werf -
waar 400 mensen werken - bezig
met de bouw van het 160 miljoen
kostende zusterschip van de
Fairway.
Ook wordt gewerkt aan een
sleephopperzuiger in opdracht
van de Hollandsche Aannemings
Maatschappij.
Met de bouw van het schip is een
investering van 95 miljoen ge
moeid.
Boor Bob van Huêt
Londen - Alternatieve voorstellen voor het afzinken van de
reusachtige olietank Brent Spar zijn technisch gecompliceerd
of riskant voor het milieu. Of ze zijn vijf tot tien maal duurder
dan dumpen in zee.
Dat blijkt uit een technisch rap
port van het onafhankelijke
Noorse instituut Det Norske
Veritas (DNV) dat gisteren in
Londen werd gepresenteerd. De
studie werd uitgevoerd in op
drachtvan Shell, de eigenaar van
Brent Spar. De oliemaatschappij
studeert nog steeds op een oplos
sing die 'minstens zo goed is' als
het omstreden afzinken in de At
lantische Oceaan.
Langdurig proces
Met de presentatie van het DNV-
rapport begon Shell 'aan het
laatste rechte eind' van een lang
durig proces.
Vorig jaar leidden plannen voor
het afzinken van Brent Spar in de
Atlantische Oceaan tot interna
tionale verontwaardiging. Met
name in Duitsland gaven consu
menten gehoor aan een oproep
van Greenpeace tot een boycot
van Shell-producten.
De milieu-organisatie beschul
digde Shell ervan te kiezen voor
de goedkoopste oplossing en met
Brent Spar olieresten en andere
gevaarlijke stoffen te willen
dumpen in zee. Later onderzoek
wees uit dat zich op het platform
veel minder afvalstoffen bevon
den dan door Greenpeace was ge
suggereerd.
voor nieuwe negatieve
publiciteit speelt Shell sindsdien
'open kaart' met de Brent Spar.
Deze zomer werden zeven alter
natieven geselecteerd voor het
omstreden afzinken. DNV heeft
die bestudeerd op technische
haalbaarheid, veiligheidsrisico,
milieu-risico's en kosten.
Drie voorstellen gaan uit van ge
deeltelijke recycling van het
,14.000 ton metende gevaarte, dat
momenteel voor anker ligt in de
Noorse Erfjord. De Brent Spar
zou gedeeltelijk kunnen worden
gebruikt als basis voor havenka-
(ADVERTENTIES)
Maar heeft u al een telefooncentrale die u daar
iedere seconde een vredig gevoel bij geeft? Nee?
Bel dan nu Philips Connection Point:
0900 202 6 202 (44 cent per minuut)
a lion Point. Ondernemers in bedrijfstelecommunicatie
Lék mU timp betfeV
PHILIPS
hbobank
s ,.v-
RaboTeleSparen is een hele makkelijke manier van sparen: per tele
foon. En dat gaat bijzonder snel. Als u telefonisch een bedrag van
uw TeleSpaarrekening naar uw Rabo Betaalrekening overboekt,
staat het er in een mum van tijd op. Zo heeft u uw spaargeld altijd
en op ieder tijdstip beschikbaar. Maar misschien is het belangrijkste
wel de hoge rente: liefst 4%*. Bovendien kunt u TeieSparen
wanneer het u uitkomt, 24 uur per dag. Wilt u meer weten of direct
een TeleSpaarrekening openen, belt u dan 0800-0502?* Maar als u
wilt, mag u ook even binnenlopen bij uw Rabobank.
inste moeite een hoge rente.
entevergoeding geldt vanaf een saldo van 500. Rente per 25 september 1997.
Jongen voorbehouden.M *ma-vr 07.00 - 22.00; za 09.00 -17.00.
des of als zeewering voor de be
dreigde kust van Norfolk. De an
dere voorstellen behelzen een
technisch gecompliceerde afvoer
naar de schroothoop.
Uit het DNV-rapport blijkt dat er
hoe dan ook risico's bestaan voor
het milieu. De kans op ongeluk
ken bij bijvoorbeeld een zeer ge
compliceerde ontmantelingsope
ratie zijn daarbij inbegrepen.
Heinz Rothermund, Shell-direc-
teur Exploratie en Produktie, be
nadrukte dat nog geen keuze is
gemaakt.
„We starten deze week een reeks
bijeenkomsten in heel Europa,
waarbij we dit rapport bespreek
baar stellen Het publiek weet
niet meer dan wij. Iedereen kan
zien wat de voor- en nadelen van
de alternatieven zijn."
Moeilijke keuze
Op 22 oktober is er een seminar
in Rotterdam over wat er verder
met de Brent Spar moet gebeu
ren. Eric Faulds, Shells project
manager voor het opruimen van
Brent Spar, denkt dat het een
heel moeilijke keuze zal worden.
„Wat weegt zwaarder, de gevol
gen voor het milieu op het land of
voor het maritieme milieu? Mag
je milieurisico's afstrepen tegen
de persoonlijke risico's voor de
genen die Brent Spar moeten ont
mantelen? Hetzelfde geldt voor
de kosten. Het is geen simpele re
kensom maar een kwestie van
uiteenlopende prioriteiten."
Voorkeur
Shell heeft inmiddels al ruim 30
miljoen gulden uitgegeven aan
het zoeken naar een aanvaardba
re oplossing.
Over drie maanden zal de maat
schappij haar voorkeur bekend
maken en die voorleggen aan de
Britse regering. Daarna volgt een
periode van formele consultaties
voordat een definitief besluit
wordt genomen.
De top van de nieuwe uitgeversgigant kondigt de fusie aan. Links Cornelis Brakel van Wolters Kluwer, naast hem Herman Bruggink
van Reed Elsevier. foto anp
Van onze redactie economie
Amsterdam - Het nieuwe
Elsevier Wolters Kluwer mag
dan op wetenschappelijk ge
bied de grootste uitgever te
wereld worden, dat wil niet
zeggen dat de groei er uit is.
Topman C. Brakel ziet vooral
de informatietechnologie als
de markt van de toekomst.
De meerwaarde van de fusie tus
sen Reed Elsevier en Wolters
Kluwer zit hem, aldus Brakel,
dan ook voor een belangrijk deel
in technologische voordelen.
Daarbij gaat het om het kostbare
automatiseren van databestan
den, maar ook om het betreden
van nieuwe markten. „Met twee
afzonderlijke uitgevers vind je
ook vaak twee keer het wiel uit.
Dat hoeft nu, op deze vaak nieu
we gebieden, nog maar een keer
te gebeuren."
Of de afname van het aantal 'wie
len' een negatieve invloed op de
werkgelegenheid heeft? „Nee,"
zegt Brakel, „want nieuwe mark
ten en nieuwe producten (denk
aan Internet, cd-roms enz.) bete
kenen ook meer werk."
De fusie brengt meer voordelen
met zich mee. B. van der Feen,
beleggingsanalist bij Rabo Secu
rities, wijst wat dat betreft op het
eploitatie-overschot dat Elsevier
heeft, terwijl Wolters Kluwer de
laatste tijd veel geld heeft ge
leend voor overnames. „Wolters
Kluwer is op zich financieel ge
zond, maar dit geeft een sterkere
basis," aldus Van der Feen.
Topman Brakel, zelf ooit afkom
stig van Elsevier, zei tijdens de
gistermiddag gehouden perscon
ferentie dat de voorbereidingen
die tot de fusie moesten leiden, al
langer liepen, maar dat de laatste
handtekening het afgelopen
weekeinde gezet werd.
Op de vraag of de bedrijfscultu
ren van Wolters Kluwer en Reed
Elsevier bij elkaar passen, zei
Brakel dat dat in- feite alleen van
belang is voor de culturen in de
beide raden van bestuur. „Die
kennen elkaar al langer en liggen
elkaar goed. Beide concerns be
staan verder vooral uit een groot
aantal werkmaatschappijen die
ieder al hun eigen cultuur heb
ben. Dat kan ook in de toekomst
zo blijven."
Dat grote aantal werkmaat
schappijen zal volgens Brakel
ook een rol spelen in de beoorde
ling door de Europese Commis
sie, die de voorgenomen fusie
moet goedkeuren. Daarbij wordt
vooral gekeken of er geen con
cern met monopolistische trek
ken ontstaat. Problemen ver
wacht hij niet. „Omdat de betref
fende werkmaatschappijen al
vaak op verschillende markten
opereren en elkaar niet becon
curreren."
Waarmee Brakel tevens wijst op
een laatste pré van de samenwer
king: Wolters Kluwer en Reed
Elsevier vullen elkaar in hun ac
tiviteiten vooral aan, in plaats
van dat er sprake is van overlap
ping.
„Zo is Wolters Kluwer met fisca
le en juridische uitgaven vooral
actief op het Europese vasteland,
terwijl Elsevier op dit gebied
maar een beetje actief is, in het
Verenigd Koninkrijk," zegt ana
list Van der Feen van Rabo.
De vakbonden hebben wat terug
houdend op de fusie gereageerd.
Zo vreest de FNV dat de fusie ge
paard zal gaan met reorganisa
ties die, wat de bond betreft, ech
ter niet mogen leiden tot ontsla
gen.
Den Bosch - Nederland is
nog lang niet rijp voor de
televisie-decoder. De meeste
kabelexploitanten zien er
voorlopig van af om de klan
ten met een decoder betaalte
levisie en andere elektroni
sche diensten aan te bieden.
Het pakket waarmee de huis
houdens diensten kunnen
worden aangeboden is nog te
mager, waardoor de consu
ment een afwachtende hou
ding aan neemt. Veel kabel
exploitanten verwachten dat
de invoering van de decoder
pas na de eeuwwisseling goed
op gang komt. De geringe be
langstelling voor de decoder
weerhoudt PNEM Teleservi-
ces er niet van om medio vol
gend jaar in Den Bosch te ex
perimenteren met program
ma-pakketten. Een decoder
kost duizend gulden; ze kun
nen ook worden gehuurd.
Toronto - Bestuursvoorzitter David Walsh van het dubieuze Ca
nadese mijnbouwbedirjf Bre-X heeft toegegeven dat rond de
'grootste goudvondst van de eeuw' op grote schaal is geknoeid. De
topman hield tijdens een gerechtelijk onderzoek echter vol dat hij
zelf onschuldig is. Hij gaf de schuld van de fraude aan de mensen
'in het veld'. Bre-X trok destijds de aandacht van beleggers met de
ontdekking van fikse hoeveelheden goud op het Indonesische ei
land Borneo. Dat joeg de koers van het aandeel op de beurs van
Toronto tot recordhoogtes. Eerder dit jaar maakte een onafhanke
lijk onderzoeksrapport een einde aan alle speculaties. Op de be
treffende lokaties waren amper enige sporen van het edele metaal
aangetroffen.
Amsterdam - De productie van melk is niet schoon en milieu
vriendelijk en dus is het tv-spotje van zuivelorganisatie Coberco
misleidend. Dat vinden de milieuorganisaties Milieudefensie en
de stichting Natuur en Milieu, die een klacht hebben ingediend bij
de Reclamecodecommissie. In het reclamespotje probeert Coberco
de boodschap over te brengen dat zuivelproducten schoon gepro
duceerd worden. Volgens de milieuorganisaties suggereert Cober
co dat verkeer en industrie de grootste milieuvervuilers zijn. Dat
is niet juist, zeggen de organisaties. „De landbouw is de grootste
verzuurder."
Hoofddorp - De avondploeg van de Amsterdamse Havenpool is
gisteren in staking gegaan. Dat is het gevolg van het mislukte
overleg tussen de vakbonden en de Amsterdamse havenwerkge
vers. Volgens de Vervoersbond FNV wilden de werkgevers giste
ren niet op hun eis in gaan om in te stemmen met hogere tarieven
voor het in te lenen personeel. Dit is volgens de bond nodig om een
gezonde basis te krijgen voor een mogelijke doorstart van de fail
liete pool. De bonden gaan ervan uit dat de acties zich niet tot de
havenpool zullen beperken, gezien het belang dat vast personeel
heeft bij een goede havenpool.
Londen - De Zwitserse verzekeraar Zurich en het Britse concern
BAT Industries onderhandelen over een fusie. Door het samen
gaan zou een van de grootste verzekeringsconcerns ter wereld ont
staan. Als het tot een akkoord komt, zal BAT zijn omvangrijke be
langen in de tabaksector afsplitsen.
De beoogde fusie vormt een nieuwe stap in het proces van globa
lisering en concentratie in de financiële sector. In augustus kon
digden de Zwitserse verzekeraar Winterthur en de bank Credit
Suisse een fusie aan.
Eerder dit jaar kwam het tot een samengaan van de Franse verze
keraars Axa en UAP. Zürich en BAT zouden samen op de derde
plaats komen, achter het Duitse Allianz. De financiële belangen
van BAT en Zürich hebben een gezamenlijke beurswaarde van on
geveer 72 miljard gulden.
Generali Assicurazioni, het grootste verzekeringsconcern van Ita
lië, heeft een bod van 41 miljard franc 13,7 miljard) uitgebracht
op de Franse verzekeraar Assurances Générales de France (AGF).
Berlijn - Het Duitse elektro- en elektronicaconcern Siemens AG
wil geen fonds oprichten voor dwangarbeiders en gevangenen die
tijdens de Tweede Wereldoorlog bij het bedrijf te werk zijn ge
steld.
De bedrijfstop maakte dit bekend tijdens de viering van de 150e
verjaardag van Siemens in Berlijn. Siemens heeft wel de morele
plicht om de duizenden te herdenken die gedwongen werden te
werken in zijn bewapeningsfabrieken onder het nazi-bewind, zo
verklaarde topman Von Pierer. „Een compensatiefonds is echter
niet aan de orde!',.,,,
Tussen 1942 en 1944 maakte de firma gebruik van tienduizenden
gevangenen uit heel bezet Europa.
(ADVERTENTIE)
Met een RaboTeleSpaarrekening krijgt u 'n hoge rente:4% Dat kan
omdat u eigenlijk ons werk uit handen neemt.TeieSparen gaat
namelijk zonder overschrijvingsformulieren en zonder bezoekjes
aan de bank. U doet het allemaal zelf met uw telefoon: een bedrag
storten en een bedrag weer terug boeken naar uw Rabo Betaal
rekening. En dat gaat heel snel, in een mum van tijd staat het erop.
Dus u krijgt ook direct die hoge rente. Bovendien kunt u Teie
Sparen wanneer het u uitkomt, 24 uur per dag. Wilt u meer weten
of direct een TeleSpaarrekening openen, belt u dan 0800-0502
Maar als u wilt, mag u ook even binnenlopen bij uw Rabobank.
Rabo TeieSparen. Met de minste moeite een hoge rent
Rentevergoeding geldt vanaf een saldo van 500. Rente per 25 september 1997.
Wijzigingen voorbehouden. ma-vr 07.00 - 22.00; za 09.00 -17.00.
Door Louis van de Geijn
Tien jaar na de geruchtma
kende overval van Elsevier op
de Deventer uitgeverij Klu
wer komt alsnog de combina
tie tot stand die Pierre Vin
ken toen al voor ogen stond.
Alleen is de reikwijdte van de
combinatie, na een reeks van
fusies en overnames, nog veel
groter dan hij indertijd had
kunnen dromen.
Met een omzet van 13,2 miljard
in specialistische informatie
voor de zakelijke markt en hon
derden toonaangevende tijd
schriften op juridisch, medisch,
technisch en ander wetenschap
pelijk gebied, behoort de nieuwe
alliantie tot de absolute wereld
top.
Elsevier werd nog de voet dwars
gezet door eendrachtig weer
werk van Kluwer-topman mr. J.
Alberdingk Thijm en zijn Zwolse
collega M. Ververs, directievoor
zitter van Wolters Samsom. In
het toen nog on-Nederlandse
overnamegevecht om Kluwer
ontpopte Ververs zich als de
white knight, de ridder bij wie
de belaagde maagd Kluwer be
scherming kon vinden. De ooste
lijke kongsi kreeg steun van
ABN-bestuurder Harry Lang-
man, president-commissaris van
Kluwer en verklaard tegenstan
der van de Angelsaksische mores
op het gebied van bedrijfsover
names.
Die mores hebben inmiddels
toch steeds meer ingang gevon
den in de Nederlandse verhou
dingen en de invloed van de fi
nanciële markten is sterk toege
nomen. Stonden cultuurver
schillen in de jaren '80 samen
werking tussen de oostelijke uit
gevers en het 'harde' Elsevier in
de weg, nu zijn de scherpe kant
jes er langzamerhand wel af.
Voor zover die tegenstellingen in
de personele sfeer lagen, zijn die
door het vertrek van Alberdingk
Thijm, Langman, Ververs en ook
Vinken verdwenen.
Niet zonder betekenis is dat
Elsevier-topman Herman Brug
gink afkomstig is van Wolters
Kluwer en Cor Brakel zijn car
rière bij Elsevier heeft gemaakt
voordat hij bij Wolters Kluwer
kwam.
De uitgeverswereld is zowel qua
technologie als wat betreft de
marktverhoudingen in tien jaar
tijd volslagen veranderd. Wol
ters Samsom en Kluwer verte
genwoordigden in 1987 tezamen
een omzet van 1,6 miljard, nog
iets meer dan Elsevier. Het hui
dige Wolters Kluwer komt al
ruim boven de vier miljard gul
den uit, en gevoegd bij de ver
koopcijfers van Elsevier en diens
Britse partner Reed ontstaat een
moloch met een omzet van 13,2
miljard en 42.000 werknemers.
De marktwaarde van de nieuwe
combinatie bedraagt 57 mil
jard.
Technologisch verschuiven de
bezigheden van de uitgevers
meer en meer van drukwerk
naar databanken. Elseviers Pier-
omzet
nettowinst
in miljoenen ponden 3 381
3.205
2.625
1994
1995
1996
omzet
nettowinst
in miljoenen guldens
1994 1995 1996
Het voordeel van de fusie zit vooral in
de financiën en de technologie.
De markten van de beide concerns
overlappen elkaar nauwelijks
omzet 13,2 miljard gulden
aantal werknemers:
samen
42.000
pro forma
gecombineerd
I s
5
in aantal
N-Amerika 44
37 I
42 17.640
VWtolM# 1 34 8
m m
cn sy,.yw
Nederland 9 111
20 2
13 5.460
Europa («as 6
:32
Wereld (rest) 7 cc
7 2.940
re Vinken zag al in een vroeg sta
dium dat uitgevers zich zouden
moeten toeleggen op het verga
ren en 'veredelen' van informatie
sec.
Drukpersen kun je ook voor je
laten draaien zonder ze te bezit
ten, redeneerde hij. En ook de
distributie rekende hij niet tot de
kerntaak van de moderne uitge
ver. Elsevier koos daarbij voor
exclusieve, hoogwaardige kennis
voor het zakenleven en de we
tenschap. Daar waren de marges
hoger dan op de markten voor
publieksinformatie (kranten,
tijdschriften, tv).
De snelle ontwikkeling van de
communicatietechniek, met na
me Internet en meer gesloten va
rianten van dat systeem, hebben
de uitgevers gedwongen zich
toch ook weer in distributie-ac
tiviteiten in te kopen omdat da
tabanken en communicatie een
vitale combinatie vormen. Reed
Elsevier telde daarom miljarden
guldens neer voor de Ameri
kaanse elektronische uitgeverij
Lexis-Nexis.
Het toegankelijk maken - maar
dan tegen een aantrekkelijke
prijs - van de kostbare databe
standen die de uitgevers in huis
hebben, vergt de komende jaren
enorme investeringen in auto
matisering en computertechno
logie. Blijkbaar vinden de grote
uitgevers zichzelf daarvoor nog
niet groot genoeg.
Eén van de risico's die zij lopen,
is dat zij door de open communi
catie tussen computers worden
ingehaald.
Wetenschappelijke auteurs en
bibilotheken Wagen al jaren
over de hoge abonnementsprij
zen die voor de toonaangevende
vaktijdschriften worden ge
vraagd. In hun kring wordt Reed
Elsevier niet voor niets ook wel
'Greed Elsevier' genoemd: inha
lig Elsevier.
In wetenschappelijke circuits
zijn daardoor elektronische pu
blicaties in opmars, die aan de
uitgevers voorbij gaan. Hooguit
komen de definitieve versies van
zulke artikelen uiteindelijk in
een blad terecht dat vooral voor
het archief is bestemd. Het
nieuws is er dan immers allang
af.
Uitgeverijen zullen de komende
tijd vooral worden getest op hun
capaciteit om de chaos van het
elektronische informatie-aan
bod te ordenen, die wilde stro
men te kanaliseren en vooral:
hun tol te heffen. Het World-
WideWeb vergt daarbij een we
reldschaal.
