Lthux O
Roosendaalse wijk De Westrand vecht al dertien jaar tegen stank
Online!
Welcome to
»entatives
iappij van Amerika
De wijk Westrand in Roosendaal
is momenteel, voor de zoveelste
keer, in de greep van stank.
Ditmaal is het een penetrante,
onontkoombare beerput-lucht
die een toevallige passant
spontaan doet kokhalzen en die
de Westrand-bewoners koppijn
bezorgt. Grote boosdoener lijkt
een bedrijf dat cichorei-wortels
verwerkt. „Je voelt die stank
gewoon in je mond, zó erg," zegt
een van de bewoners. Een
oplossing is nog niet in zicht.
■ÏÏSKS
"SS
1997
MERIKA I DE STEM
herikaanse AON-concern met
am en sinds 1976 in Duitsland
Itart met het verkopen van ons
7 voordeel is dat wij een presta-
n prettige werksfeer.
I medewerkers hebben om
ch, Tilburg, Breda
ns opgeleid worden.
niddelde verdiensten, interne
gelijkheden.
ef binnen 10 dagen voorzien va
lE Harderwijk
Weekend
ZATERDAG 11 OKTOBER 1997
E1
'Alsof er een koe ligt te rotten
Door Mark van Assen
waar zijn naam doet
vermoeden, helemaal
aan de linkerkant van
Roosendaal. Een kleine
wijk, straten met namen van schilders - Ver
meer, Van Ruysdael, Breitner - precies in de
hoek waar de A58 (naar Breda) en de A17 (naar
Rotterdam of Vlissingen) bij elkaar komen. Op
het eerste gezicht hebben de bewoners zich be
haaglijk genesteld in die omarming van asfalt.
Het is rustig tussen de vele lage flats en de rij
tjeshuizen, moeders halen hun kinderen van
school, de deurbel van de buurtwinkel klingelt
af en toe en verder was het begin deze week
vooral mooi herfstweer.
Maar twee weken geleden begon het te donde
ren in de Westrand. Een ondraaglijke stank
viel als een deken_over de huizen, een geur van
rotte eieren, rotte kool, rotte uien, stront. De
bewoners zijn er nog niet uit waar het precies
naar rook, maar het was in ieder geval niet om
uit te houden.
„Eerst ruik je hem buiten, dan komt hij naar
binnen, van beneden gaat hij naar boven en als
hij eenmaal in de slaapkamer is, dan kun je
bijna niet slapen. Je wordt wakker met kop
pijn." De mensen die er het meest last van heb
ben, noemen de stank 'hij' en 'hem'. Ze kennen
hem, want het is niet de eerste keer dat het ge
beurt.
Dé! woedende blikken richtten zich onmiddel
lijk naar het oosten. Daar, aan de andere kant
van de Roosendaalse Vliet, op een paar hon
derd meter van de Westrand, ligt Sensus. Dat
bedrijf verwerkt cichoreiwortels tot inuline en
fructosestroop. Inuline is een vezelstof in poe-
dervorm, die onder meer wordt gebruikt om
witbrood vezelrijker te maken. Fructosestroop
is een vloeibare zoetstof, die als smaakverster
ker aan bijvoorbeeld frisdrank wordt toege
voegd. Het is niet de eerste keer dat bij dit pro
ces luchten vrijkomen die de mensen in de
Westrand tot wanhoop drijven. Zo ontsnapte
er een tijdje geleden per ongeluk een wolk bio
gas en de wind blies de rotte-eierenlucht pre
cies waar ze niet wezen moest. Er waren men
sen die kokhalzend over straat liepen.
Maar ook vroeger, toen de eichoreiverwerker
daar nog niet gevestigd was, werd er boos oos
telijk gekeken.
De modderbezinkput.
FOTO'S DE STEM/DICK DE BOEF
v.jvc.nl
ÏRDAM Audio Sajet. De Anjelier, &PerIaM°"j'AyrEN
Zn. longmans Audio Video. Lampe *P Dijt
van Raay BERGSCHENHOEK Electro won
't Van Erp BREDA Actief Expert. Coenen r° fli]in
ïoneukamp, Fotografie Tebbens DELFZ J
ter DEURNE D.E.Z.. Expert Karei Mennen u s
Pennock DRACHTEN Expert Or^'f^^ebooro
den
video,
man RfV
i EENRUM Expert Groenendijk
GELEEN Cuvos GEMERT Electro World Wtrn
in Hifi. EP: Sound-Video-Shop. Eringa
DERWIJK Expert Harderwijk HAREN
HOOFDDORP Electro World ^enga HOOG^
.Van der Velden/Telstar KAMPEN ^^°lELYSTA£>
tnssen LEKKERKfcKtcnxpe.i z,
rt Maasstricht, Firma Weerts,voge s
K Expert Koppenol Amelt
H. Roes. OISTERWIJK Herman va
Ton Jai.
Expert
DWIJK
ST G.W.
ETON*
est RIJS.
JCPHEN T E SANTPOORT
EST De Gouden Snaar. Expert sen
Electro World Bakker. Expert Schi
toelof Kats Zn TILBURG A-_van
inderman
:ope VENRAY
ZegUers
centrum
,jsvoor'
.t.taa-HJVT'
Barte'5
tfrmiin Elektro
Electro World URSEM Adam k> delIial,
RAY Elek.ro Martens VINöWBKN3
;o, Electr.
VOLVEGAEP: Hofman. Exp
)ert Bakker ZUNDERT Van c
-CNiNUCNElerie
itwORMERVB*
Onder de rook
be Westrand ligt letterlijk onder de rook van
een aantal potentiële stankbronnen, die ook
nog eens op een vrij klein gebied vlak naast el
kaar liggen: het persgemaal van het Hoog
heemraadschap West-Brabant, Heeren Vuil
verbranding Roosendaal (HVR), tot voor kort
nog de Suiker Unie en nu dus Sensus.
Het begon allemaal in 1984. Toen stonk het
ook wel eens in de wijk, tijdens de jaarlijks te
rugkerende bietencampagne. Maar dat werd
niet echt als stank ervaren. De weeiige geur
van bieten hoort bij Roosendaal, vinden de
echte Roosendalers.. Net als ooi^de geur van
Liga en van de tabakfabriek.
Maar in 1984 veranderde er iets. Mevrouw Ko-
nings uit de Lucas van Leydenstraat weet het
nog goed. „Toen waarde er soms ineens een
rotte-eierenlucht door de wijk. Onze jongste
zoon kreeg aanvallen van benauwdheid en na
een tijdje kregen we door dat die samenvielen
met die stank."
Een bezoek aan de dokter volgde. Die consta
teerde bronchitis en legde een verband met de
troep in de lucht. „Hij wist niet precies wat het
was," herinnert mevrouw Konings zich, „maar
hij zei wel dat we er onmiddellijk iets aan
moesten doen."
Protesten
Haar man Frans formeerde toen met anderen
de Werkgroep Vuilverbranding en ze begon
nen systematisch met protesteren. Niet door
middel van acties - 'Wij vonden niet dat we
dwars op de weg moesten gaan liggen- maar
door zich te verdiepen in de problematiek,
waardoor ze gefundeerde kritiek konden spui
en bij de bedrijven, bij de gemeente en bij de
provincie. Ze hadden al snel succes met het
persgemaal. Dat werd overkapt, waardoor het
nu alleen nog in de directe omgeving ervan
stinkt.
Toen was de Heeren Vuilverbranding Roos
endaal aan de beurt. Daar waren er problemen
met de installatie voor het drogen van riool-
slib. Volgens de werkgroep kwam er te veel
stof vrij,--dat ook nog eens verschrikkelijk
stonk. Na lang en veel aandringen moest HVR
toen de schoorsteen verhogen van 30 naar 49
meter, zodat de rook over de wijk heen waaide.
Verder stootten de ovens van HVR te veel scha
delijke stoffen uit en het bedrijf werd daarom
in 1995 zelfs door de provincie tijdelijk geslo
ten. Een jaar later kwam het met een speciale
rookgasinstallatie om aan de milieu-eisen te
voldoen. „En nu is er nauwelijks overlast
meer," zegt Konings tevreden.
Ook de Suiker Unie scheidde meer af dan al
leen die zo typisch Roosendaalse suikerbieten-
lucht, vooral dan tijdens de bietencampagne.
Konings: „De stank was echt zeer ernstig en
niet te tolereren. Die kwam met name uit de
beluchtingsvijvers en bezinkputten. En de
bermsloten stonken ook als een gek." De Sui
ker Unie heeft die locatie inmiddels verlaten.
Niet door de werkgroep overigens, maar het
effect is hetzelfde.
Alleen Sensus zorgt eigenlijk nog voor over
last.
Beerput
„Hier! Ruik je het? Ruik je het?" Konings
draait het raampje van zijn auto open. De fris
se lucht die binnenstroomt, ruikt aanvankelijk
naar de herfst, naar regen en natte bladeren.
Zoals het hoort, in het groen zo net buiten de
stad. Hij heeft zijn auto neergezet aan de voet
van een dijkje. Met de vanzelfsprekendheid
van de vaste bezoeker wacht hij op wat er ge
beuren gaat.
De verandering in de lucht komt plotseling,
bijna zonder waarschuwing. Een dikke stank
ploft neer in de auto. Het ruikt naar een beer
put, en dan niet eentje waar je vlakbij staat,
maar waar je middenin ligt.
„Kom maar eens mee." Konings stapt uit,
klimt tegen het dijkje op en wijst op een lang
gerekte put. „Daarachter ligt er nog een, en
nog een en nog een. Hier komt de stank van
daan, dit zijn de bezinkvelden van Sensus. En
daar, als je tussen die bomen doorkijkt, zie je
de Westrand. De flats die daar staan, hebben
het ergst te lijden. Als de wind verkeerd staat,
wat nu gelukkig niet zo is, zijn zij het eerste de
pineut."
hoe het ook ruikt, je wordt er dood- en dood
misselijk van. Je voelt die stank gewoon in je
mond, zó erg."
In de Breitnerstraat, in de schaduw van een
van de lage flat die daar staat, is mevrouw We
ber in gesprek met een buurvrouw. Ze woont al
zestien, nee wacht, zeventien jaar in de West
rand. „Stank? Och jee, hou op! Dat is niet nor
maal meer, net alsof er een koe ligt te rotten.
Zondag, toen met die storing, toen hebben we
alle ramen dichtgedaan en we roken het nog!
En koppijn dat je ervan krijgt, koppijn!"
Het was zelfs zó erg, zegt ze, dat ze haar kinde
ren heeft afgemeld voor school. En ze heeft na
tuurlijk onmiddellijk de milieudienst gebeld.
Net als veel andere wijkbewoners heeft ze na
melijk een briefje in de bus gehad met daarop
de nummers die ze moet bellen in geval van
stank. „Het is hier normaal gesproken echt
leuk wonen. Je zit zo in het centrum en als je de
andere kant op rijdt, ben je in een minuut bui
ten de stad. Wat dat betreft hebben we het pri
ma naar onze zin. Maar op deze manier, met al
die stank en zo, tsja, dan weet ik het niet meer,
hoor."
Niet iedereen in de Westrand heeft echter in
dezelfde mate te lijden onder de vieze geuren.
Of hecht er dezelfde waarde aan. Een eindje
verderop, in een hofje, is een meneer in zijn
tuin bezig. „Stank? Mwah. Je ruikt inderdaad
wel eens iets, ja. Net alsof het riool kapot is,
weetjewei, zo'n lucht."
De laatste stankgolf heeft hij niet meege
maakt, want hij was met zijn gezin op vakan
tie. En ook al had hij het meegemaakt, wat dan
nog? „Als je in de Westrand gaat wonen, dan
weet je van tevoren dat je hiermee te maken
krijgt. Soms is het inderdaad wel irritant. Als
die troep in de lucht hangt, kun je beter geen
was buiten hangen. Want dan ruik je drie we
ken later nog naar rotte eieren. En wat die bie-
tengeur betreft, je weet gewoon dat die maar
een paar weken jiefjaar is. Daar is nog wel
overheen te komen. Trouwens, als het echt niet
meer uit te houden zou zijn, dan had hier al
lang al een bordje 'Te Koop' voor de ramen ge
hangen. Nogmaals: je weet het van tevoren.
Dat is precies hetzelfde als je naast een pomp
station gaat wonen. Dan weet je ook dat er een
kans is dat je de lucht in vliegt."
Volgens Sensus ging het de laatste keer om een
ongelukkige combinatie van factoren. Het is
misgegaan bij het wassen van de cichoreiwor
tel, zegt productiemanager Bert Huisman.
„Door de hoge temperaturen van deze zomer is
niet alleen de campagne eerder begonnen,
maar is ook het spoelwater warmer dan nor
maal. Daardoor verlopen de gistingsprocessen
weer sneller en we zijn er niet meteen in ge
slaagd dat wat af te remmen. Het heeft dus erg
gestonken, dat ontken ik niet. Met name na
tuurlijk in de bezinkvelden, want daar komt
dat water terecht. Om later overigens, als al
het vuil eruit is, weer teruggevoerd te worden
voor hergebruik.
Inmiddels zijn de Regionale Milieudienst en in
een later stadium ook de provincie langsge-
weest. Ze dwongen Sensus de nodige verbete
ringen aan te brengen en vooralsnog stemmen
de maatregelen met name de provincie - die
heeft het bedrijf zijn vergunning verstrekt -
wu/is Konings van de Werkgroep Vuilverbranding: We worden er af en toe wel eens
moedeloos van. Maar ook steeds kwader'.
Nieuwe
week,
nieuwe f
snufjes i
tevreden. De bewoners zijn echter door Sensus
genegeerd en dat steekt ze. 'Arrogant', 'Het
kan ze niks schelen', 'Ze doen toch maar ge
woon voort'; de eichoreiverwerker komt er. in
de Westrand niet al te best van af.
Huisman: „Tsja, ik moet inderdaad erkennen
dat we misschien niet al te best gecommuni
ceerd hebben. Dat hebben we ook van de pro
vincie te horen gekregen. Maar we werden veel
te veel in beslag genomen door onze eigen pro
blemen. We zijn nu wel bezig om voor alle be
woners een uitgebreide informatiebrief in el
kaar te zetten."
Verhuizen
Twee weken geleden, in het weekend van 23 en
24 september, stond de wind wel verkeerd -
noordoost - en gebeurden er bij Sensus bo
vendien wat dingen die ze daar niet voorzien
hadden. Een mevrouw uit een van de flats aan
de Jan Vermeerlaan, het rijtje flats dat Ko
nings vanaf de bezinkvelden aanwees, is er nog
ondersteboven van. „Een smerige uienlucht,
dat was het. En andere keren ruikt het naar
rotte eieren, dan weer naar een beerput. Maar
India is
bezaaid
met sporen
van vorsten
Meneer en mevrouw Konings moeten het nog
zien allemaal. „Je wordt er af en toe wel eens
moedeloos van, maar tegelijk ook steeds kwa
der. En dat laatste blijft toch hangen."
Ze hebben ooit wei eens overwogen om te ver
huizen. Maar de tweede gedachte was meteen:
waarheen? „We zitten hier al in de buurt van
allerlei grote industriegebieden, zoals Moer
dijk, Rotterdam en Antwerpen, en wat die alle
maal uitstoten, kun je misschien niet ruiken,
maar erg fris is het niet. Ik ken geen plek hier
in de omgeving waar het helemaal schoon is.
Nu gaan er trouwens weer berichten rond dat
een bedrijf van plan is slakken te gaan ver
branden. En het industrieterrein waar ook
Sensus ligt, wordt in de toekomst uitgebreid
Met zware industrie. En zo blijf je bezig. Maar
dat maakt niks uit. Wij zaten hier allang voor
dat al die bedrijven kwamen - behalve de
Suiker Unie dan. Moeten die nou ons leven
gaan bepalen? Dat nooit!"
WEEKEND
VAKANTIE REIZEN
Algerijnse
vluchtelingen
vrezen voor
achterblijvers
Harry Mulisch,
een gezegend
schrijver
WEEKEND
