de Stem
Zeeland krijgt zaterdag eerste Koren Contactdag inTerneuzen
Stripdagen in Breda
groter en feestelijker
Zuidlandtheater start seizoen met Paul van Vliet
Stemvorming
Uitwisseling
Peter Pontiac krijgt Stripschapprijs 1997
Berenbeurs in
Zuidlandtheater
'Te voet naar
de achterkant
van Nederland'
Harrison Ford
redt vege lijf
ais president
van Amerika
PAGINA ia
Amsterdamse
britpopgroep
Supersub in
Para in Breda
PAGINA ÜE
Sacksioni
speelt zijn
beste werk
in Hulst
PAGINA I»fi
'Zingen is zo plezierig'
DONDERDAG 9 OKTOBER 1997 D1
De koorzangers in Zeeland trek
ken er zaterdag een dag voor uit
om eens lekker uit volle borst te
zingen. Voor de eerste keer
wordt in Terneuzen een Koren
Contactdag gehouden waarop
muziek in hedendaags Woord en
Gebed centraal staat.
Door Jeanette Vergouwen
Johan de Block snuit zijn neus en kucht
de slijmen uit zijn strottenhoofd. Hij
hoopt dat hij daar zaterdag geen last
meer van heeft, want hij heeft er zin in.
Een dagje studeren, zingen, nadenken,
discussiëren en gewoon gezellig koor
nieuwtjes uitwisselen, lijkt hem wel
wat. Hij heeft samen met nog enkele en
thousiaste vocalisten de contactdag op
zaterdag 11 oktober georganiseerd.
„We wilden nu eindelijk wel eens zo'n
dag in Zeeuws-Vlaanderen houden. Al
tijd moesten we naar Brabant voor dat
soort dagen en nu hebben we onze eigen
activiteit. Een goed gevulde dag met le
zingen en werkwinkels. Jaren zijn we
naar Hoeven, Breda of Oosterhout ge
trokken. Nu komen koren uit heel Zee
land naar Terneuzen en voor volgend
jaar hebben we Goes als locatie in ge
dachten. Dat komt omdat we de dag
hebben opengesteld voor iedereen die
binnen de Rooms-Katholieke of Refor
matorische kerken actief bezig is met
zang, koordirectie, orgelbegeleiding,
pastoraat of liturgie. Alles is georgani
seerd door de werkgroep van de Sint
Gregorius Stichting, maar in Zeeland
behoren de 'overkanters' meer tot de
Reformatorische kerken. De reacties op
onze uitnodiging zijn erg positief en ze
willen volgend jaar zelfs gezamenlijk
zo'n dag organiseren."
Gekozen is voor de Opstandingskerk in
Terneuzen omdat daar diverse ruimten
zijn. Zo kan het zijn dat in de ene ruim
te gewerkt wordt aan stemvorming:
'Zing het gebroken accoord van c op de
klinker AA en probeer dat met adem
steun vanuit het middenrif.'
Dat heel wat zangers zich in het zweet
oefenen is opgelegd pandoer. En ze ho
pen er ook nog veel van op te steken.
„Het programma uitwerken was een he
le klus. We weten allemaal dat er vele
wijzigingen komen in de R.K. Kerk. Er
zijn bijna geen priesters meer en dus
worden taken overgenomen door pasto
rale werkers en leken. Dat houdt in dat
ook de koren zich moeten aanpassen.
Een Gregoriaanse mis zingen is dan een
uitzondering. De meeste koorleden voe
len zich nauw betrokken bij de dienst en
de begeleiding hiervan. Maar meestal
weten we er te weinig van af om het al
lemaal goed te kunnen volgen. In de
werkwinkels (hij krijgt het woord
Mede-organisator Johan de Block: Het blijft voor ons een liefhebberij'
workshop niet harmonieus uit de mond)
worden al deze zaken behandeld."
Hij laat meteen duidelijk zijn mening
horen door te verklaren: „Een kerkkoor
is er om de gewone gebedsdienst of li
turgie op te luisteren en niet om concer
ten of uitvoeringen te verzorgen. Voor
ons blijft het een liefhebberij. Dat wil
natuurlijk niet zeggen dat we niet aan
de kwaliteit werken. Bij heel wat koren
wordt aan stemvorming gedaan, maar
er zijn toch nog veel amateurleden die te
weinig techniek in huis hebben en ook
voor de dirigenten kan de Koren Con
tactdag een openbaring zijn. Elkaar
ontmoeten en praten over 'het vak',
techniek bijschaven en lering trekken
uit ervaringen van anderen. Dat is het
doel van de dag en ik denk dat het een
succes wordt."
FOTO WIM KOOYMAN
Al meer dan honderd vocalisten hebben
zich aangemeld. De pr-eommissie, be
staande uit Ronald van Quekelberge,
Karei Prent, Walter Dieriek en Johan de
Block buigt zich nu over de dagindeling.
„Als er te veel zijn voor stemvorming
moet er een oplossing gevonden wor
den. Gelukkig heeft iedereen ook zijn
tweede en derde keuze van werkwinkel
doorgegeven."
Veel wordt verwacht van het sociale
element van de dag. „Eindelijk eens on
der ons in Zeeland, echt eens uitwisse
len en vooral lekker zingen."
De Zeeuwen hebben veel energie ge
stopt in de organisatie van de eerste Ko
ren Contactdag. „Alle koren en paro
chies, zo'n 170 stuks, zijn aangeschre
ven en de reacties zijn hoopgevend voor
de toekomst. De tijd dat we met zijn al
len naar Noord-Brabant moesten is
voorgoed voorbij."
Om 10.00 uur worden de deelnemers
verwelkomd met een brede glimlach en
een kop koffie of thee. Henk Donkers,
voorzitter van het diocesaan bestuur
van de Gregorius vereniging opent om
10.30 uur en daarna is er een lezing van
Gerard Broekhuijsen, de man die alles
weet van kinder- en volwassenenkoren.
De werkwinkels zijn om 11.30 en 13.30
uur en na een half uur samenzang wordt
door alle aanwezigen een dienst opge
luisterd en wordt de opgedane theorie
in praktijk gebracht.
De koristen kunnen kiezen uit de vol
gende werkwinkels: Orgelbegeleiding
voor koor- en volkszang door Ad van de
Wege, Woord- en gebedsdiensten door
Willemijn Wenzing-Grol, Gregoriaans
door Nico Wesselingh, Stemvorming
voor kinderen en volwassenen door
Loes Langerak en I. Cuelemans, Jonge
renkoorzang door Harrie Muskens en
Psalmen zingen door Jan van Driel.
„Ik ben lid van het parochieel kerkkoor
Sas van Gent en wij gaan met 23 man
sterk naar 'Stemvorming' en 'Woord- en
gebedsdiensten'. Ik wil eens zien wat we
kunnen opsteken en als het aanslaat
proberen we een cursus voor al onze le
den te organiseren. Wij willen ons opti
maal inzetten voor de gebedsdienst in
onze parochiekerk en ook eens in het
streekziekenhuis of een verpleegte
huis."
Johan de Block ziet de organisatie van
de eerste korendag als een uitdaging.
„In de toekomst nodigen we ook de ko
ren uit Bergen op Zoom en Roosendaal
uit en wie weet komt er dan een uitwis
seling tussen Zeeland en Brabant. We
geven alle deelnemers een enquêtefor
mulier met vragen over het reilen en
zeilen van de dag en over de organisatie.
Daar kunnen we dan lering uit trekken
want er komt absoluut een vervolg. Als
we op onze vingers getikt worden, vin
den we dat prima, we willen gewoon de
goede weg opgestuurd worden. Iedereen
die deze dag wil komen kijken en luiste
ren is welkom. Wellicht zitten er men
sen bij die we zo over de streep kunnen
trekken, want de drempel naar het
koorlidmaatschap ligt nog steeds te
hoog. En zingen is zo plezierig..."
De eerste Koren Contactdag in Zeeland is za
terdag 11 oktober in de Opstandingskerk in
de Beïlamystraat in Terneuzen. De activiteiten,
waarbij belangstellenden welkom zijn, zijn
tussen 10.00 en 16.00 uur.
Weekblad Donald Duck viert komend week
einde zijn 45e verjaardag in het Chassé
Theater.
Van onze verslaggever
Nog groter van opzet en extra feestelijk. Dat geldt voor de Strip-
dagen die komend weekeinde voor de vijftiende keer in Breda
worden gehouden. In Het Turfschip én, evenals vorig jaar, in het
Chassé Theater.
De feestelijkheden hebben alles te
maken met een paar jubilea. Het
organiserende Stripschap bestaat
dertig jaar wat leidt tot een spe
ciale stripprijs en een jubileum
boek. Het weekblad Donald Duck
verschijnt 45 jaar in Nederland en
dat wordt uitgebreid gevierd in
het Chassé Theater.
Zoals elk jaar worden er komend
weekeinde weer diverse stripprij-
zen uitgereikt. De belangrijkste,
de Stripschapprijs 1997, is voor
Peter Pontiac.
De Prijs van de Stad Breda voor
Strips 1997 (een beker en twee
duizend gulden) gaat naar Tobias
Schalken (1972).
Thé Tjong-Khing krijgt een bij
zondere prijs, de Trentenaire,
voor zijn gehele oeuvre. Het is een
eenmalige prijs ter gelegenheid
van het dertigjarig jubileum van
het Stripschap. Daarmee zijn niet
alle prijzen vergeven. Er is ook
nog de P. Hans Frankfurtherprijs
1997, voorheen de Jaarprijs voor
Bijzondere Verdiensten. Deze
gaat naar René van Royen en
Sunnyva van der Vegt, schrijvers
van het boek Asterix en de Waar
heid.
Alle prijzen worden zaterdag en
zondag rond 13.00 uur uitgereikt
in de Congreszaal van Het Turf
schip.
In het Turfschip is er uiteraard
ook het normale programma dat
bestaat uit de boekenbeurs met
tal van uitgevers en hun teke
naars, de ruilbeurs en veilingen.
In samenwerking met Galerie
Animated Cartoons in Breda pre
senteert het Stripschap een ten
toonstelling met werk van drie
beroemde Looney Tunes teken
filmmakers Robert, Tom en Char
les McKimson. De twee laatstge
noemden, 92 en 84 jaar oud, wor
den komend weekeinde in Breda
verwacht. De tentoonstelling
blijft de hele maand oktober te
zien in genoemde galerie aan de
Boschstraat.
Het 45-jarig bestaan van het
weekblad Donald Duck in Neder
land wordt uitgebreid gevierd in
het Chassé Theater, dat evenals
vorig jaar bij het Bredase strip-
feest betrokken is. In de midden
zaal wordt een showprogramma
van Vliet brengt Waar waren we gebleven'.
Door Jeanette Vergouwen
Als de subsidiekranen minder ver
open staan en het publiek de voor
keur geeft aan ontspannende voor
stellingen, moet je als theater kie
zen voor programma's die door een
breed publiek gewaardeerd worden.
Het nieuwe seizoen van het Zuid
landtheater in Terneuzen ziet er vol
uit. Wel moesten de kwalitatieve,
meer intieme voorstellingen, wijken
voor de publiekstrekkers.
De smaak van het doorsnee publiek is
doorslaggevend. Meer cabaret, shows
en blijspelen. Minder muziekuitvoe
ringen en experimenteel toneel. Dans
krijgt voldoende aandacht en voor de
jeugd zijn er ook enkele interessante
voorstellingen.
Het theaterprogramma is volgens di
recteur Yolanda Mergler een mix van
dans, toneel, muziek en cabaret.
Het seizoen wordt geopend door de be
kende cabaretier Paul van Vliet. De
Hagenaar verzorgt tweemaal de one-
man show Waar waren we gebleven.
De titel van zijn nieuwe one-man show
doet het al vermoeden. Na twee musi
calseizoenen pakt Paul van Vliet de
draad weer op en staat met nieuwe in
spiratie op de planken. Paul van Vliet
schrijft de teksten zelf en Ben van der
Linden vertaalt deze in muziek. Van
Vliet wordt begeleid door een trio.
De groep Purper komt eind deze
maand met een try out van het pro
gramma 'Sixpack'.
Vele grote namen van de show en ca
baretwereld staan op het Zuidlandaf-
fiche: Freek de Jonge, Kommil Foo,
Adèle Bloemendaal, Seth Gaaikema,
de Dulle Roekers, Waardenberg de
Jong en Erik van Muiswinkel. Het Ko
ninklijk Ballet van Vlaanderen presen
teert de Jacques Brei Blues en Hopak
brengt de Oekraïne tot leven met dans,
folkloristische kostuums en muziek.
Ook dit seizoen overschrijdt het Zuid
landtheater weer de grens van honderd
voorstellingen met vijf evenementen
voor de kinderen en acht voor de hele
familie.
Dat het Festival van Zeeuwsch-Vlaan-
deren borg staat voor kwalitatief
mooie concerten is bekend. Dat het
aanbod van het Zuidlandtheater daar
nu onder lijdt is nieuw. Juist de regel
maat van optredens (muziek, toneel of
dans) is belangrijk voor het publiek.
Met drie opera's, gebracht door Oost-
Europese gezelschappen, zeven Open
Haard concerten in Porgy Bess en
acht concerten in de Grote Kerk of het
Zuidlandtheater moet de muzieklief
hebber het deze keer doen. Een mager
aanbod met opvallend veel aandacht
voor de harp, de a capella en volkszang
en de muziek van Rusland en India.
Het hoofdstuk 'Overige Muziek' meldt
namen als Willeke Alberti, Boudewijn
de Groot, Willem Vermandere, Frank
Boeyen en Flairck. Er worden dus ge
noeg noten gekraakt en de directie re
kent dan ook op volle(re) zalen.
Dat is trouwens een noodzaak want de
abonnementenverkoop loopt achteruit
en dit tekort moet goed gemaakt wor
den met een stijgende losse kaartver
koop.
Terwijl de ontwerpen voor het nieuwe
theater getekend worden, bouwt de di
rectie voort op de stevige fundamenten
van voorgaande jaren. Een vol pro
gramma met weinig risico-evenemen
ten voor iedereen. De drempel naar het
Zuidlandtheater ligt absoluut niet
hoog. Jongeren krijgen extra korting
en de Belgische bezoekers mogen ook
in franken betalen tegen een gunstige
koers: 18 frank voor 1 gulden.
Paul van Vliet speelt zijn one man show twee
maal, op woensdag 15 en donderdag 16 ok
tober, in het Zuidlandtheater, aanvang 20.00
aan Donald Duck gewijd. Het
Chassé Theater presenteert een
filmprogramma met Disney-car-
toons, tentoonstellingen, een te
kenwedstrijd en een video-eiland.
Het Turfschip is tijdens de stripdagen
van tien uur 's morgens tot vijf uur 's
middags geopend. De toegangsprijs is
een tientje. Bezoekers met een lengte
onder de 150 cm betalen vijf gulden.
De entree voor het Chassé Theater be
draagt vijf gulden, dit kaartje levert re
ductie op voor Het Turfschip.
Liefhebbers van poppen en knuf
felberen kunnen zaterdag hun
hart ophalen in het Zuidlandthea
ter in Terneuzen. Daar is vanaf
10.30 uur een Poppen- en Beren-
beurs.
Jong en oud kan kennismaken met
allerlei oude poppen, gemaakt van
porselein, papiermaché of van cel
luloid. Ook zijn er demonstraties
van het maken van poppen door
artistieke poppenmakers. De pop
pen- en berendokter is aanwezig
en probeert de oude (wat versle
ten) speelkameraadjes weer 'ge
zond' te maken. De aanwezige
taxateur helpt de belangstellen
den bij het vaststellen van de
ouderdom en de waarde van de
poppen en beren.
Tijdens de landelijke Voetpa-
dendagen op 11 en 12 oktober
kunnen in heel Nederland 110
wandelingen over onverharde
paden gemaakt worden. In
Zeeland zijn zes tochten uitge
zet.
In Zeeuws-Vlaanderen kan ge
wandeld worden in de omgeving
van Groede en Koewacht. In een
speciale krant, verkrijgbaar bij
onder andere de bibliotheken,
ANWB en VW, staan 110 moge
lijke tochten, verspreid over het
gehele land, vermeld. De meeste
daarvan zijn met behulp van loka
le natuur-, heemkunde- en wan
delverenigingen uitgezet.
Het motto van de organiserende
stichting Nemo luidt: 'te voet naar
de achterkant van Nederland'. De
club is opgezet voor 'natuurgenie-
ters en avonturiers, dwalers en
struiners, toeristen en dauwtrap
pers, rustzoekers en doorlopers;
voor iedereen die graag wandelt
en houdt van een brede horizon'.
Als summum van wandelgenot
geldt voor de Nemo-wandelaar
dan ook een dwaaltocht via in ver
getelheid geraakte 'voetsporen,
schapendriften, kerkepaden, hes
senwegen, jaagpaden, molenpa
den, karrensporen, kadijken, slijt-
paden, houtkaden, vrijerslaantjes,
dodenpaden, smokkelpaden, zu-
wen, notwegen, knuppelpaden...'
Initiatiefnemer Peter Spruyt:
„Door de aandacht te vestigen op
de overgebleven paden hopen wij
dat ze weer meer bewandeld wor
den en daarmee behouden voor de
toekomst."
Groede, 11 kilometer, zaterdag 9.00 tot
14.00 uur, vertrek: dorpsherberg De
Natte Pij, Slijkstraat 1, Groede.
Koewacht, zaterdag en zondag van
11.00 tot 14.00 uur, vertrek', eetcafé
Wilton, Het Zand 26, Koewacht.
