u 5495,-
HUI
nber,
len
12900
v
uereld
iropa
Streekbus wil
kwart miljard
w- iow%
DE STEM
lelnet goedkoopst, Telfort duurst voor bellen met buitenland
Zondag
5
oktober
Beursindexen prima bron van informatie
»pavond>
Beurs wijt mislukking Holec-introductie aan ABN Amro
„Open
Bedrijven
Dag
Het Verdrag van
Amsterdam.
a6
Badkamer
meubel,
vrij hangend,
"Alaska"
(175 cm),
in wit en
pergamon.
Nu inclusief
kraan en
toebehoren
nk) Waalwijk?
0416-651631-
foor sanering van streekvervoer
po.
irianz AG
.ondertekening op
2 oktober
0800-8051
Optiemiljarden en
matigingsprijzen
1 ECONOMIE KORT
9.800,-
7.250,-
9.100,-
jna heel Nederland) 6.800,-
-
11 1 13*^
i
iëfe-sssssaiïR
it 1
r
njna
PRIJS:
18.800,-
15.750,-
17.500,-
heel Nederland) 14^800,-
Economie
|n onze redactie economie
Breda - Telfort is de duurste aanbie-
|er van internationale telefoonge
sprekken, Belnet is het goedkoopst,
[je verschillen kunnen, afhankelijk
L het land waarnaar wordt ge
leld, ettelijke dubbeltjes per minuut
L blijkt uit een vergelijkend onder-
lek onder vijf aanbieders van interna-
tonale telefoongesprekken.
[Volgende week vrijdag breekt weer een
'nieuwe fase aan in de nu goed ontketen
de tarievenstrijd tussen de verschillende
anbieders, als PTT Telecom zijn tarie-
en over de hele linie met gemiddeld 25
Leent verlaagt.
De voormalige monopolist, die nu vele
aanbieders naast zich moet dulden,
blijft na deze verlaging nog duur. Een
belletje naar de VS gaat bij PTT Tele
com (overdag) ƒ0,95 per minuut kosten,
Belnet en Global Access gaan daar met
respectievelijk ƒ0,46 en ƒ0,59 verder on
der zitten.
PTT Telecom heeft de tarieven niet uit
luxe, maar uit noodzaak verlaagd. Haar
omzet in internationale telefonie was de
eerste zes maanden met 2,9 procent ge
daald tot 1,1 miljard.
Daarmee blijft PTT Telecom nog een
reus op het alsmaar uitdijende speel
veld. Global Access, dat zegt zo'n
100.000 klanten te bedienen, is dit jaar
goed voor 60 miljoen, vijftig procent
meer als vorig jaar. Belnet, gezamenlijk
eigendom van een erfgenaam van het
cosmetica-concern Ester Laudée en de
eigenaar van het Nederlandse Eltec, le
verancier van telefooncentrales, claimt
dit jaar ook een omzet van 60 miljoen.
De grote onderlinge verschillen worden
verklaard door inkoop en marge. Alle
aanbieders kopen goedkope 'tikken' op
van internationale telecomreuzen als
British Telecom, France Telecom, AT&T
en MCI. Hoe groter het aantal ingekoch
te 'tikken', des te hoger de korting. De
marge die de aanbieder er vervolgens
opzet bepaalt het tarief voor de klant.
Er zijn grote verschillen tussen de ma
nier waarop internationale telefoonge
sprekken worden aangeboden. Enertel,
het consortium van negen Nederlandse
energiebedrijven, maakt tot nu toe als
enige gebruik van een zogeheten carrier
select: wie op zijn toestel 1600 intoetst
komt op het netwerk van Enertel te
recht. De tarieven van deze aanbieder
zijn overigens nauwelijks lager dan die
van PTT Telecom.
Telfort en Belnet maken gebruik van
vooraf betaalde telefoonkaarten die op
verschillende adressen te koop zijn.
Eerst moet een lang nummer worden ge
draaid voordat toegang tot het netwerk
van Telfort en Belnet wordt verkregen,
vervolgens kan gebeld worden zolang
het kaarttegoed strekt.
Belnet is weliswaar op veel fronten de
goedkoopste aanbieder, maar bij elk ge
sprek moet rekening gehouden worden
met 3 tot 10 cent inbelkosten per mi
nuut. Die worden via de rekening van
PTT Telecom geïnd.
Zowel Belnet als Telfort willen binnen
kort via eigen toegangsnummers op het
vaste net hun klanten gaan bedienen.
Telfort zegt bovendien zijn tarieven vol
gende maand te zullen verlagen.
Global Access, onderdeel van het Ame
rikaanse Telegroup, gebruikt nu ook nog
een veelcijferig inbelnummer en rekent
bovendien nog af in Amerikaanse dol
lars. Zeer binnenkort gaat Global Ac
cess echter zijn rekeningen in guldens
versturen en kunnen de klanten bellen
via een eigen toegangsnummer op het
vaste net.
Utrecht (anp) - De VSN Groep wil van het Rijk 250 miljoen gul
den hebben voor de reorganisatie van het streekbusbedrijfDe
Staat is de enige aandeelhouder van het bedrijf.
[De VSN Groep moet zich van mi-
Ester Jorritsma (Verkeer) voor-
Leiden op een vrije markt in het
e busvervoer. Dat gaat
jepaard met diep ingrijpende be-
limnigingen.
[let bedrijf zoekt die vooral in
i drastische vermindering van
|l(t aantal banen, nu nog bijna
heerste aanleg moeten er 1300
[tantoorbanen verdwijnen om
ISN concurrerend te maken met
e vervoersbedrijven. Daar-
1 VSN bezien hoe diep het
i moet in het aantal chauf-
en monteurs, afhankelijk
b het nieuwe type organisatie,
paardoor verdwijnen mogelijk
ig eens 1200 banen.
!SN is momenteel een samen-
sapsel van acht busbedrijven
«t een grote mate van zelfstan-
ligheid. Zij moeten plaats maken
«or twee nieuwe ondernemin
gen: een in de Randstad en het
midden van het land, de ander
voor Noord- en Zuid-Nederland.
De operatie moet 1 februari rond
zijn. Overleg met de bonden is
gaande.
Jorritsma laat de toekomstplan
nen van VSN Groep momenteel
doorrekenen door externe des
kundigen. Daarmee is nog een
paar weken gemoeid. Pas daarna
gaan de inhoudelijke besprekin
gen tussen het ministerie en de
VSN-directie van start.
Op het ministerie bestaat de ver
wachting dat er in de loop van
oktober meer duidelijkheid komt
over de toekomst van de VSN
Groep.
Door de aanhoudende droogte kan de aardappeloogst nauwelijks worden binnengehaald. Met beregenen proberen de boeren de
grond wat minder hard te maken, zoals hier in Ellewoutsdijk. foto anp
(ADVERTENTIES)
Hurk Patri-Stras» If - CH-40S1 Basol
Ttl. 00 41/61 279 92 80
Fax 00 41/61 279 92 81
Hengelo (anp) - ABN Amro
heeft zijn huiswerk slecht ge
daan. Dat is de conclusie onder
Amsterdamse beurshande
laren na het plotseling afbla
zen van de beursintroductie
van Holec Holland.
Dat de emissiebegeleider de
schuld voor het mislukken van de
plaatsing gedeeltelijk bij de pers
legt, vindt directeur J. Segers van
hoekmansbedrijf Brom Glasber
gen Co 'belachelijk'.
Segers kan het weten, want zijn
hoekmansbedrijf zou de markt
voor Holec Holland op Beursplein
5 moeten onderhouden. „Het ar
gument van ABN Amro dat de
pers de beursintroductie in de
grond heeft geschreven, slaat ner
gens op. De bank heeft haar werk
verkeerd gedaan en de markt
overschat." Volgens de directeur
kunnen goede fondsen óók in een
slechte markt geplaatst worden.
De conclusie van Segers wordt ge
deeld door een handelaar van een
ander effectenkantoor: „Ze heb
ben hun huiswerk slecht gedaan.
ABN Amro is te vlot geweest,"
zegt hij.
In zijn ogen was ook de tweede
poging van de bank om Holec met
een lagere koers en minder aande
len naar de beurs te brengen, tot
mislukken gedoemd. „Dat hadden
ze niet moeten doen. Lukt het niet,
doe het dan ook niet. Die tweede
poging van vrijdag was zeker geen
sterke zet. Komt erg lullig over."
Toch is hij niet erg onder de in
druk van de commotie over ABN
Amro. „Je moet er niet te veel aan
dacht aan besteden. Al die emis
sies en herplaatsingen die wel ge
lukt zijn, zijn we zeker nu al ver
geten? Waar gaat het nou om? Zes
miljoen Holec-stukjes."
De werknemers van de Holec-ves-
tiging in Hengelo zijn teleurge
steld, maar niet verslagen, laat
een medewerker weten. Gister
morgen is het personeel door de
directie ingelicht over het misluk
ken van de introductie. „We zijn
teleurgesteld, een beetje down.
Jammer, jammer, maar we hou
den onze kop omhoog."
Hij en zijn collega's willen nu nog
maar één ding: „We zullen de bui
tenwereld laten zien dat Holec het
wel kan. De plannen gaan gewoon
door. De financiële wereld heeft
het verkeerd." Holec draait als
een tierelier. De orders stromen
volgens de werknemer binnen.
Weliswaar is de Europese markt
aarzelend, maar uit de rest van de
wereld komen de opdrachten bin
nen.
De werkdruk is zelfs zo erg ge
worden dat Holec al verschillende
hallen heeft moeten huren om het
werk af te krijgen.
Holec Holland bestudeert mo
menteel plannen om toch weer
aandelen uit te gaan geven. Dat
zal echter niet meer via een beur
sintroductie lopen.
Meer aandacht voor werkloosheidsbestrijding, gelijke
onsen voor mannen en vrouwen, afspraken over
wriminalie en mensenrechten. Het Verdrag van
Amsterdam maakt de Europese Unie socialer en
emocratischer. De belangrijkste punten uit het
verdrag slaan in een folder die voor u klaar ligt bij
Postkantoor en bibliotheek.
Internet: www.bz.minbuza.nl
Voor meer informatie
kunt u bellen met de
postbus 51 infolijn
elke werkdag van 9 tot 9
<3
Koersrendementen lopen op de langere ter
mijn per branche geweldig uiteen. Beursin
dexen zijn een uitstekend hulpmiddel om die
ontwikkelingen te volgen. En ook kun je er
de prestaties van je eigen fondsen ten opzich
te van collega-bedrijven in dezelfde markt
aan afmeten.
Alle waar is naar zijn geld. Dat moet ook
voor aandelen gelden. Een veelbelovend aan
deel, neem het softwarehuis Baan, is duurder
dan dat van een onderneming waar de fut uit
is, zoals Bols Wessanen.
Een aandeel van een bedrijf in een branche
waar de winsten heftig schommelen, zoals de
KLM, moet goedkoper zijn dan dat van le
vensverzekeraar Aegon, dat in hele stabiele
groeimarkt werkt. Omdat beleggers daarmee
rekening houden, komen de beursprestaties
van al die typen van aandelen op den duur
uit in de buurt van het gemiddelde. Juist?
Volledig onjuist. De koersrendementen lopen
juist op de langere termijn per branche ge
weldig uiteen. Aandelen van uitgevers en
softwarehuizen zijn sinds 1983 gemiddeld
liefst zes keer zoveel meer waard geworden
als die van de transportbranche.
Hoe weet je die dingen? Dat lees je af uit de
beursindexen, iets sjieker ook wel beursindi-
ces genoemd. Ondermeer instellingen als het
CBS berekenen ze van dag tot dag, soms van
seconde tot seconde.
De meest gebruikte beursindexen vindt men
in elke krant, of men zoekt ze op teletekst op.
De meer verfijnde vraagt men gewoon gratis
op bij het CBS.
Naast het CBS is de Amsterdamse aandelen-
en optiebeurs, tegenwoordig Amsterdam Ex
changes geheten, een waarschijnlijk nog be
kendere leverancier van beursgemiddelden.
Die stelt de AEX-index samen, de Midkap-
index, de Dutch Top-5, en voor heel Europa
de Euro Top-100-index.
Beursindexen zijn een fantastische bron van
informatie. Of je zelf goed belegd hebt, weet
je in feite pas als je de waardeontwikkeling
van je eigen aandelen (in procenten) verge
lijkt met die van een index.
Veel mensen die pas kort geleden in aandelen
zijn gestapt, vergelijken alleen met de rente
die ze op hun spaarrekening zouden hebben
gekregen. Maar dat is natuurlijk appels met
peren vergelijken, want met een spaarreke
ning loop je geen koersrisico.
Je moet dus met een gemiddelde van ver
schillende aandelen vergelijken. Met een in
dex: een slechts op papier bestaand mandje
van aandelen van allerlei verschillende be
drijven.
Nu hangt het er alleen nog van af welke in
dex je als je eigen maatstaf - 'benchmark'
zeggen professionele beleggers - wilt ne
men. Als je het liefst in grote, bekende fond
sen doet, moet je met de AEX-index vergelij
ken. Daar zitten namelijk de vijfentwintig
meest verhandelde aandelen in.
Als je bij voorkeur in wat kleinere bedrijven
belegt, kun je de Midkap-index als vergelij
king nemen. En wie gewoon puur de gemid
delde waardeontwikkeling van alle fondsen
wil weten moet naar de CBS Algemeen-in
dex kijken.
De eerder genoemde sector- ofwel branche
indexen zijn van belang voor mensen die bij
voorbeeld willen weten of hun stukken Ha-
gemeyer het nou beter of slechter doen de
doorsnee handelsonderneming.
Overigens kunnen indexen ook op andere
manieren de ogen van beleggers openen. Zo
hoor je vaak roepen dat het dividend dat be
drijven betalen van totaal ondergeschikt be
lang is. Alles draait om koerswinst, zeggen
ze.
De CBS herbeleggings-index prikt die mythe
in een keer door. Die herbeleggingsindex re
kent namelijk uit hoeveel een belegger gehad
zou hebben als hij met zijn ontvangen divi
denden consequent had omgezet in aandelen.
Op 24 september dit jaar sloot de herbeleg
gingsindex op 1082 en de algemene op 621.
Dat betekent dus dat sinds 1983 alle opeen
gestapelde dividenden 74 procent aan het to
tale rendement toevoegen.
Nu ja, het CBS doet alsof er geen belasting
hoeft te worden betaald. Als er stock- of keu
zedividend wordt uitbetaald, klopt dat.
Maar vaak is dat niet het geval. Trek van die
74 procent een kwart af, dan blijf altijd nog
een dikke 50 procent over.
Omdat indexen als vergelijkingsmaatstaf
worden gebruikt - de beheerder van een be
leggingsfonds dat zich op de Amsterdamse
beurs toelegt, weet dat zijn klanten weglo
pen als hij de AEX-index niet bijhoudt -
hebben velen gedacht: dan stellen we onze
portefeuille precies zo samen als die index.
We kopen gewoon die vijfentwintig grootste
fondsen, dan zitten we altijd goed. Zo ont
stonden de vele AEX-gebonden beleggings
producten.
Vooral clickfondsen en beleggingshypothe
ken zijn op basis van het AEX-mandje sa
mengesteld. Behalve dat daarmee nooit dis
cussie kan ontstaan over het beleggingsre
sultaat, heeft dat als reden dat er op basis
van de AEX-aandelen opties worden uitge
geven en op de meeste andere fondsen niet.
Dat maakt het voor die clickfondsen weer
mogelijk om, gebruikmakend van putopties,
de hele portefeuille tegen koersdalingen te
beschermen. Interessant is dat hierdoor ex
tra vraag naar AEX-aandelen ontstond, die
leidde tot extra oplopen van de koersen. Zo
beïnvloedt het meten van een prestatie de
prestatie zelf.
Overigens is een misverstand dat bij begin
nende beleggers leeft dat wie overeenkom
stig de index belegt, kan volstaan met een
maal kopen en dan rustig afwachten. Daar
door zouden er geen koop- en verkoopkosten
gemaakt hoeven worden.
De misrekening is dat niet alleen de samen
stelling van de index elke jaar wordt aange
past (twee jaar geleden viel Fokker er uit,
volgend jaar komt Baan er in) maar dat ook
de weging per fonds jaarlijks wijzigt. Ook die
aanpassingen kosten geld.
Omdat die kosten zwaarder drukken naar
mate de portefeuille kleiner is, is index-be
leggen voor particulieren lastiger dan het
lijkt.
I I I I I
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1997
Mijn baas verdient zo'n
160.000 gulden. Per
maand! En hij heeft
ook nog een half miljoentje te
goed in de vorm van opties,
heeft Het Financieele Dag
blad (FD) deze week uitgere
kend.
Precies weten we niet wat de
Nederlandse topmanagers
verdienen, want het is gebruik
in de jaarverslaggeving hier te
lande dat de beloning van be
stuurders op een hoop wordt
geschoven.
Wie dan dat totaalbedrag
deelt door het aantal bestuur
ders, krijgt meteen een tik op
de vingers. Daar zitten ook
wel eens nabetalingen in voor
het pensioen van inmiddels
vertrokken directeuren, bij
voorbeeld.
Het onderzoek van het FD
spitste zich toe op het meest
pikante element in de belo
ning van Nederlandse topma
nagers: de optieregeling. Bijna
vierduizend managers van de
grootste bedrijven hebben te-
samen een optiepakket van
vier miljard gulden, waarvan
de helft uit winst bestaat.
Een maand of wat geleden was
het nog gekker, want door de
koerscorrecties op de beurs is
de optiewinst intussen met een
miljard geslonken.
Mijn baas zit niet eens aan de
top van wat premier Kok dit
voorjaar als 'financieel exhibi
tionisme' betitelde. De optie
kampioenen zitten bij het han
delshuis Hagemeijer, waar
dertig leidinggevenden (naast
hun salaris) een optiewinst van
gemiddeld 2,3 miljoen gulden
mogen noteren.
De top van Philips kan de ver
huiskosten overigens delgen
door de optiewinst van ander
half miljoen gulden per hoofd
te verzilveren.
Over exhibitionisme gespro
ken: FNV-voorzitter Lodewijk
de Waal en VNO/NCW-voor-
zitter Hans Blankert lieten
zich deze week fêteren in
Duitsland, waar zij als boeg
beelden van het Nederlandse
poldermodel een prijs van drie
ton in ontvangst mochten ne
men.
Ze kopen er overigens geen
opties voor, maar zullen - in
de Stichting van de Arbeid, die
de echte ontvangster van deze
Carl Bertelsmann-prijs is - het
geld inzetten voor een cam
pagne om mensen van buiten
landse komaf aan een baan te
helpen. Die zo breeduit geëta
leerde sociale vrede vloekt
vreselijk met de optiemiljar
den van de top van onderne
mend Nederland. Matigen
lijkt de vakbonden langzamer
hand in het bloed te zitten.
Het valt ook niet te ontken
nen, noch te versmaden, dat
die lijn zeer heeft bijgedragen
aan de sterke groei van het
aantal banen. Maar hoe lang
zijn werkenden daarmee te
motiveren, als ze er telkens
weer een schepje bovenop
moeten doen en tegelijk de
winsten van de bedrijven de
pan uit zien rijzen, waarvan
behalve de aandeelhouders
(vooral) de mensen op de bo
venste verdieping profiteren?
Ook mijn baas vindt dat wij
een betere prestatie moeten
leveren met minder mensen.
Hij zal wel niet veel keus heb
ben, want de aandeelhouders
hebben een prijs op zijn hoofd
gezet: de hoog opgedreven
koers van het aandeel.
Van een omslag aan het loon-
front is niettemin nog weinig
te bespeuren. Lodewijk de
Waai wil alle loonruimte ge
bruiken, in de eerste plaats om
voor het eerst sinds jaren de
leden weer op een procentje
koopkrachtstijging te kunnen
tracteren.
Het Centraal Planbureau re
kent in de op Prinsjesdag ver
schenen macro-economische
verkenningen (MEV) op een
verdere versnelling van de stij
ging van de contractlonen naar
drie procent (na 1,5 in 1995,
1,75 in 1996 en 2,5 dit jaar).
Maar door verlaging van de
werkgeverslasten stijgen de
loonkosten zelfs na bijtelling
van de post incidenteel (het
gevolg van periodieke verho
gingen en promoties) in totaal
met niet meer dan drie pro
cent, dat is een kwart minder
dan voor 1997 is geraamd.
De weerslag van die matiging
is te vinden in de winsten van
de bedrijven. Het CPB ziet die
terugkeren in de buurt van de
recordniveaus in de jaren zes
tig-
De kapitaalinkomensquote
(het deel van de koek dat naar
de ondernemers gaat) loopt op
tot bijna twintig procent. In
1993 was die teruggevallen tot
13,6 procent, na een diepte
punt te hebben bereikt van
zo'n negen procent in het be
gin van de jaren tachtig.
Omdat 'het kapitaal' de koek
voornamelijk moet delen met
'de arbeid', betekent die ver
der stijgende winst dat het
aandeel van de werknemers in
de toegevoegde waarde van de
bedrijven volgend jaar verder
afneemt naar ruim 80 procent.
In twee jaar tijd is de 'arbeids
inkomensquote' dan met zo'n
drie procentpunten gedaald.
Ondanks het rituele misbaar
van zijn mede-laureaat Blan
kert heeft Lodewijk de Waal
met zijn looneis de polderdij
ken dus nog lang niet onder
graven.
Doorstart Amsterdamse havenpool
Amsterdam - Een zestal Amsterdamse havenbedrijven is ge
zwicht voor de stakingsdreiging die de Vervoersbond FNV eerder
deze week liet horen. De bedrijven zijn bereid mee te werken aan
een doorstart van de failliete Arbeidspool.
De Vervoersbond FNV stelde het ultimatum omdat de bond van
mening is dat de Amsterdamse havenwerkgevers zich tot nu veel
te weinig bekommerd hebben om de ondergang van de Amster
damse havenpool, die 315 werknemers telt. Dit uitzendbureau
voor de haven kan het hoofd niet meer boven water houden we
gens gebrek aan werk.
De Vervoersbond FNV mikt nu op een doorstart, zo mogelijk sa
men met de Rotterdamse havenpool SHB.
Kempen Co koopt Schotse bank
Amsterdam - De effectenbank Kempen Co heeft zich versterkt
door de overname van de Schotse vermogensbeheerder Voyageur.
De onderneming uit Edinburgh richt zich op onderzoek naar en
aandelenbeheer van kleinere beursgenoteerde ondernemingen in
Europa. De naam van Voyageur wordt veranderd in Kempen Ca
pital Management. De nieuwe dochteronderneming zal optreden
als adviseur voor een nieuw beleggingsfonds van Kempen Co,
het zogenoemde Orange European Smallcap Fund.
Kema, ECN samen in nucleair onderzoek
Petten - De onderzoeksinstituten Kema in Arnhem en Energieon
derzoek Centrum Nederland (ECN) in Petten willen gaan samen
werken op het gebied van nucleair onderzoek. Over de vorm
waarin dit gaat gebeuren is nog geen duidelijkheid. Beide organi
saties gaan onderzoeken welke vorm van samenwerking de beste
is.
Kema en ECN willen met hun samenwerking inspelen op recente
ontwikkelingen op de markt voor kernenergie. Het gaat daarbij
om het moderniseren van reactoren, het ontmantelen van nucle
aire installaties en de toenemende inspanningen om de beheer
sing van radio-actief afval verder te verbeteren. Bovendien groeit
het aantal medische en farmaceutische toepassingen van radio
isotopen.
Het onderzoeksinstituut Kema in Arnhem heeft vorig jaar een in
grijpende reorganisatie ondergaan. Van de bijna 1200 werkne
mers moesten er driehonderd het bedrijf verlaten.