Strengere |regels voor Britse pers Luxemburgers beschuldigen Zalm van manipulatie met cijfers Palestijnen weer woest op Netanyahu Paisley overlegt niet over vrede Winnie Mandela vandaag voor waarheidscommissie Long Wolf naar laatste rustplaats Dakota Branden geven tropen aanzien van de maan BUITENLAND A5 MENTAAï jfta ongeluk Diana erlo rnpensee rd BER 1997 ipESTEM I I I I I VRIJDAG 26 SEPTEMBER 1997 PvdA. De partij is een gmatische koers-sou ginselen - spreekt vee teen groot aantal kie iaal-democraten Warw i, zou de PvdA met 4t iet grote problemen I™ dikte voormalig partijJ /ooral in de samenstel gsdrift tot uitdrukkinn g vervuld, maar het vafi derzijdse tevredenhek van de partijleiding on in de Tweede Kamer te. e vrouwen betreft, mei at in de met een hoqei ïo-cultuur heerst en da? is die weinig aandacht nden vrijgepleit. De or entariër is ook een mc en van een deel van de van de mannelijke frac- de vrouwen in de frac-j de kieslijst van 1998 se het geringe effect var jevoerd. Die commissi^ VdA-fractie moet qaai |CDA. uit de ondervindinger lis niet altijd geschikter Brussel (anp) - Luxemburg be schuldigt de Nederlandse mi nister Zalm ervan de cijfers over de financiële bijdrage aan de Europese Unie te manipule ren. 2ata verspreidde onlangs cijfers iaruit bleek dat Nederland rela- if de grootste netto-betaler is aan Brussel, terwijl het rijke laxemburg netto geld ontvangt, pe Luxemburgse ambassadeur bij de Europese Unie in Brussel, Jean-Jacques Kasel, verwijst de cijfers van Zalm naar het rijk der fabelen. Volgens Kasel telt Zalm ten onrechte enkele miljarden guldens bij de Nederlandse con tributie aan de Europese Unie. Het betreft Europese douanehef fingen die Nederland int in de ha ven van Rotterdam en op Schip hol en doorsluist naar Brussel. Dat geld mag Nederland niet op tellen bij de eigen bijdrage, aldus Kasel. Volgens de Luxemburgse ambassadeur is het niet mogelijk objectief uit te rekenen hoeveel een EU-lidstaat netto betaalt of ontvangt. „De aanleg van een haven in Grie kenland of een snelweg in Spanje met behulp van Europees geld komt niet alleen ten goede aan het betreffende land. De projecten worden misschien wel uitgevoerd door Nederlandse of Duitse on dernemingen. Bovendien profite ren handelsbedrijven uit alle lid staten van die infrastructuur." Het ministerie van Financiën blijft bij de cijfers die Zalm kort geleden ronddeelde. Zij zijn tot stand gekomen overeenkomstig de rekenmethode van de Europese Rekenkamer, aldus een woord voerder. Zalm zelf was niet beschikbaar voor commentaar. Hij is momen teel op weg naar Nederland van uit Hongkong, waar hij de jaar vergadering van het IMF en de Wereldbank heeft bijgewoond. De Luxemburgers vinden het irri tant dat Zalm hun land. ook nog kenschetst als netto-ontvanger. Luxemburg telt enkele Europese instituten die betaald worden uit Brussel. „Dat geld komt niet ten goede aan Luxemburg," aldus Kasel. „Noch het salaris van de ambte naren, noch het geld voor de au to's waarin ze rijden. Integendeel, die instituten kosten ons eigenlijk geld. Denk maar eens aan de be veiliging en de extra politie die we moeten inzetten bij demonstra ties." Per saldo is Luxemburg dan ook netto-betaler aan de Europese Unie, aldus Kasel. De Luxemburgse ambassadeur waarschuwt dat de discussie over Agenda 2000, over uitbreiding van de EU, dreigt te ontsporen door het debat over het geld. Door Bob van Huët Londen - De Britse Pers Klachtencommissie heeft gisteren een nieuwe gedragscode gepresenteerd voor de Britse media. De verscherpte regels moeten eraan bijdragen beter de privacy te I» ■beschermen van VIP's en gewone Britten. De nieuwe gedrags- ND HORT I code werd opgesteld na kritiek van met name de broer van prinses Diana over de houding van sommige media tijdens de laatste jaren van haar leven. euw aar de Frekie-trofee Ierland (SWGN). De or zijn baanbrekend .ering van en opvat- rogramma's, dragen p mensen, aldus de tig zaterdag aan het i waar' in het Sport- iteert dit festival. Van Mierlo (Buiten- rde uitlatingen door isblad van woensdag enen, de Israëlische loorvoeren van etni- VD vraagt zich af of inwel stappen over- t artikel Netanyahu e gewelddadigheden alestijnen op te tre- en om gemaakte af- ndien dat de Israëli- an het uit de Tweede opzipht)?, van joden. zbnsnra, mdvlees, in april dit le haven van Vlissin- in het ministerie van d. Het vlees is na on- ng van Vee en Vlees el mens als dier. n huwelijk liten het huwelijk ge- is het aantal buiten- 995) verdrievoudigd, ste zwangerschappen meer om samenwo- t uit gegevens van het P, een vakbond voor jarige Miriam Notten de organisatie. Met o van 'grijze-pakken- ger bij Signaal Com- len heeft voor jonge baan staan. Zij is het bestuur. Notten volgt aan een interim-be- tatig genoeg dheid vindt dat zorg- :en. De toezichtscom- ;aan kijken of zieken en. Zorgverzekeraars worden beloond. Dit Tweede Kamer over x is er in de hele ge- mter te werken. eijn Keken heeft gisteren .arlem een boete van bert Heijn. De groot- :t hebben overtreden. 50.000 gulden aan de deel. Sinds eind 1994 vartaai een preventie- AH wordt verweten Huizen en Gelderrnal- :aken bij het distribu- uiste papieren. Albert spaard. De rechtbank Volgens de nieuwe richtlijnen zouden kranten geen paparazzi- materiaal meer mogen gebrui ken. Hieronder worden foto's verstaan die zijn gemaakt bij al niet gemotoriseerde achter ingen of door het bespieden met telelenzen. i's maken van personen op particulier terrein was al verho len. Nieuw is de uitbreiding met die de betrokkene rede lijkerwijs als privé mag be douwen. Hieronder vallen bij voorbeeld bezoeken aan restau- rants, kerken en ook de beruchte badpakfoto's in zwembaden of aan het strand. Krantenuitgevers moeten zich voortaan vergewissen van de herkomst van foto's en paparaz- iii-materiaal weigeren. Het zo- door stepping', het aan houdend aanbellen bij privacy van de beide zoons van prinses Diana, de prinsen Willi am en Harry. Meer terughoudendheid wordt gevraagd bij verhalen die be trekking hebben op persoonlijk leed of bij calamiteiten. Lord Wakeham, de voorzitter van de Britse Pers Klachtencom missie meende dat deze ver scherpte maatregelen een be langrijke verbetering zouden zijn op de huidige situatie. Bijna alle hoofdredacteuren van de Britse schandaalkranten zeggen de nieuwe gedragscode te willen onderschrijven. Ze zijn echter tegen sancties op overtreding. De nieuwe regels gelden alleen voor de geschreven pers, al zou Lord Wakeham graag zien dat televisieploegen zich er ook aan hielden. Hoewel de schandaalkranten lis, of de 'media scrum' waar- zich de laatste weken redelijk op I ij grote groepen fotografen let- de vlakte hebben gehouden be- J_staat erj in mediakringen weinig twijfel dat alle goede voorne mens aan veel laarzen zullen worden gelapt wanneer er weer 'sensationale plaatjes' in de aan bieding zijn. Een paparazzi-foto van de 'eer ste vriendin' van prins William of een omhelzing van Charles en Camilla zal geen tabloid afslaan. irlijk iemands huis kunnen be- n evenmin toegestaan. Weren en jongeren onder de ichttien mogen niet meer wor- ien geïnterviewd, gefotogra- of anderszins lastig geval len vanwege privé-omstandighe- t laatste heeft vooral betrek- g op de bescherming van de '•or Dora Rovers Iel Aviv - Palestijnse leiders hebben gisteren woedend gerea- fffd op de aankondiging door de Israëlische premier Netanya- uvan uitbreiding van een van de joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. !»k de Verenigde Staten lieten afkeuring blijken over de gannen voor de bouw van drie- Werd extra woningen in de Merzetting Efrat ten zuiden •a Bethlehem. De mededeling de Israëlische premier komt P het moment dat Israëlische en alestijnse onderhandelaars in ashington proberen het vre- sproces te redden, na een diepe I "sis van een half jaar. alestijnse leiders waarschuw- ■i gisteren dat deze provoce- ®de stap tot nieuwe zelfmoord- Wagen kan leiden. Volgens "sseini, de Palestijnse minister c -is belast met Jeruzalem, 'wt Netanyahu de terroris me organisaties. De islamiti- e Hamas-beweging reageerde een pamflet aan het persbu- au ™uters waarin ze verklaar- 'aanslagen buiten Israël te zul- 11 Plegen. 'Amerikaanse minister van Menlandse Zakên Albright |®P op tot bevriezing van de ®rien. De minister sprak van 11 eenzijdige maatregel die on buigbaar is met de Ameri- t l ^spanningen het ver- I gaat akkoord met Wen tussen Israël en de Pa- r de accijnsverhoging 'ijnen te herstellen. Netanya- !e yemige week nog een crisis Palestijnen over de vesti- 8 van kolonisten in twee hui- ui Oost-Jeruzalem in de kiem overleg van de Kam?1 icien. per liter verhoogd. In "jj n de vorm van een DgfH,§aat voorbi aan de eis re ie vrachtvervoer was a •kende kracht tot 1 jjj' mgen bonnetjes beware" een minimum van n 50.000 üter per jaar- van paarse diesel op urtje die door vrach Ne Verenigde Staten aan Is- S| "6UC otciie it"de MRB voor deze sec- zich te onthouden van acties et vredesproces schaden. regeringswoord- Jr 'lchtte toe dat het gaat Ïïamg van plannen die al «ober 1996 door de toenma- premier Yitzhak Rabin zijn gekeurd. Bovendien hoeft r ae bouw van de driehon derd huizen naast de vijftienhon derd bestaande woningen geen Palestijnse grond te worden ge confisqueerd, aldus de woord voerder. Volgens de Israëlische oppositieleider Barak is de uit breiding volkomen legaal, maar komt de aankondiging er van op een slecht moment, gezien de zeer explosieve situatie in het vredesproces. Netanyahu's mededeling vormde ongetwijfeld een onaangename verrassing voor de Israëlische en Palestijnse delegaties die in Was hington een top voor maandag voorbereiden tussen de Israëli sche minister van Buitenlandse Zaken Levy, de Palestijnse on derhandelaar Mazen en minister Albright. De Amerikaanse rege ring koesterde aanvankelijk nog goede hoop dat er versneld kan worden onderhandeld over een definitieve vredesregeling tussen Israël en de Palestijnen. Was hington gaat er van uit dat de ge sprekken hierover eind dit jaar kunnen beginnen en een half jaar zullen duren. Gedurende die tijd trekt het Israëlische leger zich niet verder terug van de Weste lijke Jordaanoever. De Palestijn se leider Arafat zou tot de lente van volgend jaar instemmen met dit uitstel van de uitvoering van de vredesakkoorden. Voor de onderhandeling over de definitieve status van de Pales tijnse gebieden kunnen worden geopend, moeten er echter eerst besluiten vallen over de aanleg van een Palestijnse haven in de Gazastrook, de opening van een verbindingsweg tussen de Ga zastrook en de Westelijke Jor daanoever en de ingebruikname van het Palestijnse vliegveld in de Gazastrook. Door Bob van Huët Londen - Er ligt een oud strijder minder op Brompton Cemetary. De resten van Long Wolf, stamhoofd van de Oglala Sioux en, volgens de familielegende, dapper strij der in de historische veldslag bij Little Big Horn (1876), werden gisteren opgegraven en overgedragen aan zijn Amerikaanse nakomelingen. John Black Feather, achterklein zoon van de indianenchefen an dere nakomelingen waren ervoor naar Londen gekomen. Volgende week zal Long Wolf, 105 jaar na zijn overlijden in Londen, dan eindelijk rust vinden op de Sioux begraafplaats in de Black Hills van Dakota. Indianen-tamtams en veren tooien op een oud Londens kerk hof. Brompton Cemetary, in de schaduw van het uitdijende Chelsea-stadion en laatste rust plaats van vele Britse oorlogsve teranen en de strijdster voor vrouwenrechten Emmeline Pankhurst, beleefde een 'Indian summer' in de meest letterlijke betekenis. Een open lijkwagen getrokken door twee klossende paarden en geflankeerd door heren met bruine bolhoeden haalden de 'chief' op. Stars and Stripes en de vlag van het Pine Ridge Re servation, nabij Wounded Knee, overdekten de kist. Long Wolfs resten waren gewikkeld in een bizonhuid. Zes krijgers en squaws volgden de baar in tradi tioneel kostuum. Trots en statig, zoals dat Sioux betaamt, al volg de een van de indianen de ge beurtenissen door het oog van zijn ook al imponerende video camera. Klagende indianenzang werd uitgevoerd door een trio heel Engelse heren, gespeciali seerd in Sioux lamentaties. Het is een surrealistisch moment op een verwaarloosde hoek van het kerkhof. Behalve Long Wolfs overblijfse len werden ook die van Star op gehaald. Zij was de zeventien maanden oude dochter van Ghost Dog, een andere Sioux- medewerker van het reizende Wild West Circus van de fameu ze Buffalo Bill. Want die had Long Wolf destijds meegenomen naar Londen. Aan het einde van de vorige eeuw deed het spekta kel tal van Europese hoofdste den aan. Koningin Victoria was een van de bezoekers aan Colo nel 'Buffalo Bill' Cody's show. Indianen reden daarin op wilde paarden, vielen theaterkoetsen aan en gaven Bill de heldenrol voor een enthousiast Europees publiek. Maar Long Wolf kreeg longont steking en stierf in het mistige Londen. Zijn werkgever, Buffalo Bill, betaalde 23 pond voor het De 87-jarige Jessie Black Feather, kleindochter van Long Wolf, is een van de Sioux die voor de plechtigheid op begraafplaats Brompton Cemetary uit de Verenigde Staten naar Londen is geko- graf, destijds een fors bedrag. Het bijzondere leven van Long Wolf trok de aandacht van een excentrieke Britse politicus en avonturier, Robert Cunning ham-Graham. Londense artsen waren verbijsterd geweest over de vele kogel- en sabellidtekens op het indianenlichaam - aan denkens van vele gevechten met de US Cavalry. Cunningham- Grahams vergeelde essay werd zes jaar geleden gekocht op een lokale antiekmarkt door Eliza beth Knight, een huisvrouw uit Worcestershire met een passie voor indianenverhalen. Ze vond het overwoekerde graf op Brompton Cemetary en begon de lange speurtocht naar de nabe staanden van de vergeten 'chief'. Vier jaar duurde het eer alle for maliteiten waren geregeld en sponsors waren gevonden voor het 'naar huis brengen' van Long Wolf. De herdenkingsdienst in de St. Lucas kerk trok behalve veel media ook wonderlijke, Engelse indianenvrienden, inclusief een Sioux-travestiet uit Colchester en 'roek-Apachen' uit de buurt van Birmingham. Dominee Wil liam Heald ging voor in een dienst waarin zowel de Ameri kaanse hoofdsponsor en me vrouw Knight aan het woord kwamen als Wilmer Mesteth en Frances Thunder Hawk, respec tievelijk medicijnman en pries ter van de Oglala. Met adelaars veren verspreidden de laatsten wierook boven het altaar. Ze bliezen op een fluit om de grote geesten uit Dakota naar West- Londen te roepen. Een afscheid een Sioux-chef waardig. Door Step Vaessen Balikpapang - Een decemberdag in Nederland en het kan elk moment beginnen te sneeuwen. Zo ziet de lucht eruit in het normaal stralend zonnige Oost-Kalimantan. Dit deel van Borneo is een van de officiële rampgebieden in Indonesië op dit moment. Al na een uur in de buitenlucht be gint de keel zeer te doen en ogen te prikken. Na een tijdje volgen er droge hoestbuien en treedt er een lichte hoofdpijn op. De bevolking vertoont ech ter geen krimp. Elk jaar om de ze tijd is him woongebied ge huld in rook, alleen nu dus wel heel erg veel en duurt het lan ger dan normaal. Maar ook dat ondergaan ze gedwee. De boe ren moeten nu eenmaal het weelderig begroeide land ver branden, voordat ze hun ge wassen kunnen planten en de meeste mensen, die in Oost- Kalimantan wonen, doen het zelf ook. Met een emmertje binnen handbereik probeert een rijst boer iets ten noorden van de stad Balikpapang zijn net aan gestoken vuur onder controle te houden. Hij wil aüeen een paar vierkante meter verbran den voor een rijstveldje, maar door deze droogte kan het vuur snel om zich heen slaan. En dat is er dus overal gebeurd in dit gebied. Grote stukken zwart geblakerd bos tussen het in middels dorre groen van de nog levende bomen. Om de paar meter steekt er een zwarte stronk uit de aarde, het trieste restant van wat vaak vroeger een woudreus was. Een deso laat gezicht. Het beeld doet denken aan een tropisch maan landschap. Tussen de stukken zwarte aar de zitten mensen, meestal mi granten, voor hun houten huis jes, te wachten op regen. „Het is al eeuwen geleden sinds het geregend heeft," verzucht een oude vrouw. „We moeten nu echt de rijst gaan planten." Van El Nino, het weersver- schijnsel dat de droogte ver oorzaakt, heeft ze nog nooit ge hoord. Het enige elektrische apparaat in haar huis is een zwakke gloeilamp. De maïs- oogst staat te verpieteren in de kurkdroge, gebarsten aarde. Langs de Trans-Kalimantan Highway, een hobbelige weg dwars door het eiland, betrap pen we een boer die met een groot kapmes in de weer is in het bos. Zijn bedoeling is om het stuk daarna plat te bran den. Billie Smits, een Neder landse wetenschapper die een bosbouwproject beheert in het gebied, vraagt waar hij in godsnaam mee bezig is. Weet hij wel dat de president dat verboden heeft? Maar de man laat zich niet vermurwen. „Ik heb toestemming van de burge meester om dit te doen, en wat de president zegt, interesseert me niks, ik ben de president hier," snauwt hij. Navraag bij de burgemeester leert, dat hij 'natuurlijk' die toestemming niet gegeven heeft, en dan haalt hij moede loos zijn schouders op. „Ik kan hier niets tegen doen. Hoe moet ik nu bewijzen wie de vuren aansteken? Vaak zijn het ook voorbijgangers die sigaretten in het bos gooien," liegt hij dan. Van de soldaten die door Djakarta zijn ingezet om een oogje in het zeil te houden, is geen spoor te bekennen tijdens onze tocht. Of zij veel zouden kunnen uitrichten, is de vraag. i rr<* Door Bob van Huët Londen - De protestantse leider Ian Paisley heeft een her nieuwd aanbod afgeslagen om zich alsnog bij het Noord-Ierse vredesoverleg te voegen. -bin fl «twgiïlliow Dit na het onverwachte akkoord tussen de Britse en( Ierse regerin gen en bijna alle Noord-Ierse partijen over de start van serieu ze onderhandelingen voor con stitutionele hervormingen. Een nieuw en evenwichtiger Noord- Iers bestuursapparaat en grens overschrijdende samenwerking tussen Ierse en Noord-Ierse in stanties op het gebied van onder meer economische ontwikkeling en bevordering van toerisme zijn centrale punten. Het Noord-Ierse vredesoverleg is onverwacht in een nieuwe en op timistischer fase beland. Unio nisten-leider David Trimble maakte tot veler verrassing be kend dat zijn partij niet langer eist dat de IRA eerst wapens moet inleveren, voorafgaand aan elk inhoudelijk overleg. De unio nisten nemen nu genoegen met de aanstelling van een interna tionale commissie die zich over het ontwapeningsvraagstuk zal buigen. Die commissie komt on der leiding te staan van de Cana dese generaal John de Chastelai- "b nsv nsgfti )v eu Een oproep van de Britse minis ter van Noord-Ierse Zaken Mo Mowlam aan Ian Paisley's De mocratie Unionists en de kleine re UK Unionist Party om - ge zien de onverwachte doorbraak van woensdagavond - nu ook aan te schuiven bij het overleg werd verworpen. Paisley beschuldigde geloofsge noot David Trimble, de leider van de grootste politieke partij in Noord-Ierland, van verraad. Volgens hem blijft ontmanteling van het IRA-arsenaal absolute voorwaarde voor gesprekken over vrede. Trimble had toegege ven aan de IRA door hierover in te binden, aldus Paisley. De broosheid van de onderhan delingen bleek gisteren bij gra naataanslagen op politiebureaus in Belfast. Geen van de afgeschoten projec tielen ontplofte. De aanslagen werden toegeschreven aan het Ierse Nationale Bevrijdings Le ger (INLA), een republikeinse splintergroep die streeft naaf^ hereniging van de beide Ierlan- den. Door Bart Luirink Johannesburg - Aartsbis schop Tutu heeft Winnie Ma- dikizela-Mandela gedaagd om vandaag voor zijn Commissie van Waarheid en Verzoening te verschijnen. De ex-vrouw van de Zuid-Afrikaanse presi dent vroeg vorige week uitstel van de behandeling van het onderzoek naar haar mogelij ke betrokkenheid bij de moord op in totaal acht perso nen. Tutu maakte woensdag bekend dat ze dat verzoek vandaag persoonlijk moet toe lichten. Op 14 mei 1991 werd Madikizela- Mandela schuldig bevonden aan ontvoering van de vijftienjarige Stompie Seipei, een lid van haar 'voetbalclub', en tot vijf jaar ge vangenisstraf veroordeeld. De rechtbank achtte haar destijds niet schuldig aan mishandeling van de jongen, wiens lijk op 1 ja nuari 1989 werd gevonden. Haar gevangenisstraf werd later omge zet in een geldboete. De behande ling van de zaak creëerde meer verwarring dan duidelijkheid. Diverse getuigen verdwenen en zij die wel voor de rechter ver schenen spraken elkaar herhaal delijk tegen. Ook maakte de uitspraak van de rechter geen einde aan de geruch tenstroom. In de loop der tijd is Winnie ervan beschuldigd even eens opdracht te hebben gegeven tot de moord op een arts in Sowe- to, Asvat, en een zestal andere anti-apartheidsactivisten die er van verdacht werden als infor manten voor de politie te werken. Enkele weken terug dook een van de verdwenen getuigen op, Kati- za Cebukhulu. Dit in Londen on dergedoken lid van Madikizela- Mandela's voetbalteam beschul digt zijn vroegere beschermvrou we er van Stompie zelf te hebben vermoord. Tutu's commissie staat nu voor de haast onmogelijke opdracht om de waarheid te achterhalen in de ze zaak. De commissie acht het daartoe nodig Madikizela-Man- dela te horen achter gesloten deu ren. Dat nu wijst de vroegere 'moeder van de natie' af. Ze zegt niets te verbergen te hebben. Bo vendien wenst ze meer tijd ter be studering van stukken die haar advocaten pas afgelopen maan dag in bezit kregen. Het is waar schijnlijk dat de waarheidscom missie Madikizela-Mandela's verzoek tot uitstel honoreert. De kans dat de waarheid in deze uiterst complexe zaak ooit boven tafel komt, moet nihil worden ge- Winnie Mandela wordt ver dacht van moord. foto anp acht. Om te beginnen omdat de meeste betrokkenen geen belang hebben bij het vinden van de waarheid. Winnie zelf omdat het haar politieke carrière, als presi dente van de ANC-Vrouwenliga en mogelijk kandidaat voor het vice-presidentschap van het ANC, kan dwarsbomen. De jon gens die eind 1989 veroordeeld zijn voor de moord op Seipei en Asvat hebben er op hun beurt be lang bij de schuld geheel op Win nie te schuiven aangezien dat hun kansen op amnestie vergroot. Dat geldt ook voor de nieuw op gedoken getuige Cebukhulu, die de kans loopt bij terugkeer naar Zuid-Afrika onmiddellijk ver volgd te worden voor zijn aandeel in de moordpartijen. Cebukhulu heeft overigens in het Britse libe rale parlementslid Emma Ni cholson een nieuwe bescherm vrouwe gevonden, maar ook zij lijkt zich in haar veldtocht tegen Madikizela-Mandela door een politieke agenda te laten leiden. Nicholson ontpopte zich in de ja ren tachtig als een van de wester se steunpilaren van de Angolese rebellenleider Savimbi, die ver antwoordelijk moet worden ge houden voor de uitroeiing van enige honderdduizenden van zijn landgenoten. Tevens kan sterk aan het waar heidsgehalte van de achtereen volgende politie-onderzoeken worden getwijfeld. Nogal wat oud-medewerkers van de veilig heidsdiensten hebben in de afge lopen periode voor de waarheids commissie uiteengezet hoezeer zij Winnie Madikizela-Mandela het leven zuur maakten. Zo staat in middels vast dat de jongen die veroordeeld is voor de moord op Seipei, Jerry Richardson, voor de Zuid-Afrikaanse politie werkte. Het vermoeden is gerechtvaar digd dat de politie in hoge mate instrumenteel was aan de pogin gen om Winnie 'zwart' te maken. Dat geldt ook voor een aanzien lijk aantal journalisten dat, zo bleek vorige week tijdens een hoorzitting van de waarheids commissie, op de loonlijst van de Zuid-Afrikaanse politie stond. De commissie zelf, tenslotte, heeft er belang bij te demonstre ren dat zij niet eenzijdig opereert en uitsluitend aandacht schenkt aan de mensenrechtenschendin gen uit naam van de apartheid. In die zin is de zaak Madikizela- Mandela een geschenk uit de he mel nu de commissie er door de Nationale Partij herhaaldelijk van wordt beschuldigd voorbij te gaan aan de excessen die zich hebben voorgedaan in het kamp van de bevrijdingsbewegingen. Vermoedelijk hoopt de commissie met een harde aanpak van Win nie haar imago onder de blanke minderheid van het land weer wat op te vijzelen. Madikizela-Mandela maakt op haar beurt behendig gebruik van het diepe wantrouwen onder gro te delen van de zwarte bevolking voor de politie en de media. Win nie vindt met haar beschuldigin gen dat de media nog overwegend door blanken worden gecontro leerd en haar bij voorbaat schul dig bevinden, dan ook gretig ge hoor. Het lijkt erop dat alle be schuldigingen aan haar adres haar populariteit, met name in de daklozenkampen en onder de jeugd, aüeen maar vergroten. Het feit dat de waarheidscom missie het tot nog toe niet heeft aangedurfd om oud-president P.W. Botha voor verhoor te da gen, geeft bovendien voeding aan het idee dat er met twee maten wordt gemeten. Hij kan, als oud voorzitter van de 'nationale vei ligheidsraad', verantwoordelijk worden gehouden voor de talrijke schendingen van de mensenrech ten in de apartheidsjaren. Bond genoten van Madikizela-Mandela pleiten bovendien voor coulantie en begrip voor de wetteloze om standigheden waaronder de 'bre de democratische beweging' in de jaren tachtig opereerde. In het kader van achtereenvolgende 'noodtoestanden' werden destijds ruim dertigduizend gemeen schapsleiders gedetineerd. Het gevolg zou onder meer geweest zijn dat een door de politie opge jaagde Mandela geheel aan haar lot zou zijn overgelaten. Maar het is niet aan de commissie om al dan niet begrip te kweken, alswel om de waarheid op te diepen. Dat lijkt een onmogelijke opgave. I 1

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 5