De kunst van het jong zijn Terloopse portretten van Brabanders Todorovitch zet prachtige Sesto neer 'A. F. Th.' verdient prijs dubbel en dwars Film over zigeuners van Bredase cineastes op Ned. Film Festival] '!SSrm 01,25 'a Rotterdam festival dit jaar in teken van kinderen en kunst DESTEM i i i i i GIDS Dikkerdjesballet en Stones-dansen keren terug bij Nationale Ballet DM nËSTEM Statische Mozart door Vlaamse Opera ornaTiï^t6;614,22 L°90,jeugd- 4z?i7«ey,i5HaiioDeutschiand' Filmer maakt programma 'De Lijn' voor Brabant TV Amsterdam (anp) - Het Na tionale Ballet komt het komend seizoen terug met het zogenoemde Dikkerd jesballet van Maguy Mar in en brengt ook nog een andere reprise, namelijk van het ook zeer succes volle Rooster. Christopher Bruce schreef dit ballet op muziek van de Rolling Stones. Het Dikkerdjesballet, eigen lijk Groosland geheten/werd enkele jaren geleden voor het eerst en met daverend succes in Nederland uitgevoerd. Het opvallendste zijn de kos tuums van Montserrat Casanova, die van de slanke dansers aandoenlijke popjes maakt. De popjes dansen op de Brandenburgse concerten van Bach. Groosland is vanaf 11 okto ber acht keer te zien in het Muziektheater in Amster dam, op 5 november in Den Haag en op 7 november in Rotterdam. Het Dikkerdjesballet maakt deel uit van een programma met Etudes van Harald Lan der en Lamentation en Em battled Garden van Martha Graham. Rooster wordt vanaf 18 okto ber vijf keer gedanst in het Muziektheater in Amster dam en op 6 november is dit ballet nog een keer te zien in Rotterdam. Rooster wordt voor deze voorstellingenreeks gecom bineerd met Balanchines Concerto Barocco en Apol- loti Musag'ete. DINSDAG 23 SEPTEMBER 1997 Gent - De Vlaamse Opera - Opera La Clemenza di Tito van W.A. Mozart. Door het Symfo nisch Orkest en koor van de Vlaamse Opera o.l.v. Roy Goodman. Regie: Pierre Con stant en met de solisten: Keith Lewis (Tito), Janice Watson (Vitellia), Kathleen Brett (Ser- vilia), Marie-Ange Todoro vitch (Sesto), Hanne Fisher (Annio) en Christophe Fel (Pu- blio). Gehoord en gezien op zondag 21 september. Nog te zien op 23, 26, 28 en 30 septem ber (Gent) en 8, 10, 12, 14, 16 en 18 oktober (Antwerpen). Door Jeanette Vergouwen De discussies over het gebruik van barokke en klassieke gebaren in opera en het laten plaats vinden van historische situaties in heden daagse ensceneringen blijven ac tueel. La Clemenza di Tito van Mozart speelt in de eerste eeuw na Chris tus in Rome en werd door regis seur Constant gesitueerd in de 18e eeuw. Een keuze die wel te maken zal hebben met de periode waarin Mozart zijn laatste opera seria schreef. Het decor, een halve trap- pencirkel die een amfitheater (soort Colosseum) voorstelt, is niet mooi en het voortdurend op- en afdraven van de trappen levert menige hachelijke situatie op. Heel symbolisch is de troon die centraal staat en het doek met de lauwerkrans. De troon speelt een duidelijke rol en geeft de diepe eenzaamheid van Tito goed weer. De Vlaamse Opera maakt zich sterk om producties te brengen die eigentijds, baanbrekend en kwali tatief van hoog niveau zijn. Omdat de regie erg bleek is moet de uit voering van La Clemenza di Tito het hebben van de muziek. Instru mentaal wisselen basso continuo (Jeanne-Marie Vermaelen: clave- cimbel) en orkest af. De secco re- cieten worden vakkundig begeleid en het orkest wordt dynamisch geleid door Roy Goodman. Opval lend is het snelle tempo van de verture. Tijdens de première waren eroé wat ongelijkheden, vooral bij j strijkers en ging de solo klaiL een paar maal in de fout. Toch J er op muzikaal vlak veel te geB! ten en dat is op de allereer plaats te danken aan de Fra mezzosopraan Marie-Ange dorovitch. Zij zet een prachtJ Sesto neer. Een man die verteen wordt door liefde en vriendsch en toch verraad pleegt. De ar Parto wordt emotioneel sterk i technisch perfect vertolkt. Sett] terend is ook Deh, per waarin hij zijn afschuw om hel verraad en zijn diepe wanhoo» uitdrukt. Todorovitch schittert]' deze opera en bewijst dat er nie hard gezongen moet worden on indruk te maken. Haar pi; snijden tot op het bot en bezorgeij de toeschouwers kippenvel. Ook de rol van Vitellia, veeleisend vanwege de uitgebreide tessituut) wordt goed vertolkt. Janice Wat on, die als enige een rood kostuu. draagt (symbool van haat enliei] de) moet alle emoties verklanken Fel en sterk zijn haar uitbarstin-j gen van jaloezie en haat en he sereen en subtiel die van wroeg en liefde. Ook het verliefde paa (Annio en Servilia) wordt go vertolkt. Niet alleen op vocaal ge bied, zij acteren ook op natuurlij; ke wijze. Dit geldt ook voor debar Christophe Fel. Minder overtJ gend is de tenor Lewis (Tito). ZijJ vocale prestatie onderstreept he zielige van de figuur Tito die we erg vergevingsgezind is, maarten-! slotte toch erg eenzaam achter blijft. Zijn gebruik van het vibra-j to is niet efficiënt en het overslaa van de stem is op dit niveau een pijnlijke tekortkoming. Het koor speelt geen gr maar doorbreekt het wat statisch karakter van de uitvoering en ven levendigt daardoor het geheel. NEDERLAND 1 j70o journaal „705 Get the picture (herh) 07.29 Ontbijt-TV )0 Journaal 05 De rijdende rechter (herh) 09 32 Thank You for the Music (herh) l0B Villa Felderhof (herh) i'q5 Dokument: Veroordeeld (herh) j|jj7 pp; Uitzending AOV 16.14 The Good Guys, serie 11707 Alles kits, kindermagazine met De Transilvaanse enge dierenwinkel; 17.31 Ship to Shore ,757 (ZW) Laurel Hardy ij Growing Pains, comedy iuj Get the Picture 11907 AsoShow 19 53 PP: Uitzending Unie 55+ 20 00 journaal 2025 Netwerk, actualiteitenrubriek 2059 Weeroverzicht 2706 Coverstory, serie 22 02 Rondom Tien: Mijn collega's pes ten me altijd 2243 Vier presidenten en een koning, documentaire-serie 2320 The Untouchables, misdaadserie (tot 00.06) Van onze kunstredactie De jury van de Generale Bank Li teratuurprijs 1997 bezorgt de schrijver A. F. Th. van der Heij den nu al een plaats in de litera tuurgeschiedenis door hem twee maal op de kandidatenlijst te plaatsen. Een auteur kan voor deze belang rijkste literatuurprijs van Neder land slechts met één boek geno mineerd worden. Maar aangezien het uitverkoren boek van Van der Heijden uit twee titels bestaat, zijn beide titels genomineerd. Zo blijven er naast Van der Heij den slechts vier in plaats van vijf andere kanshebbers over. De jury onder leiding van Marcel van Dam heeft een uniek initiatief willen nemen voor een uniek lite rair project. De twee genomineer de titels, Het hof van barmnhar- tigheid en Onder het plaveisel het moeras vormen samen deel 3 van de cyclus De tandeloze tijd. Als Van der Heijden de prijs krijgt, wordt daarmee de gehele cyclus geëerd. De twee genomi neerde boeken gaven de cyclus nog meer gewicht dan hij al had. De twee boeken blijken de schar nieren te zijn waaromheen de to tale cyclus draait. Wie de boeken leest wordt meege sleept door de nacht van 21 op 22 september 1977. De nacht waarin de hoofdpersoon Albert Egbers met hard drugs kennis maakt. De nacht van de man met de brom fietshelm Alberts vriendin Zwa- net Vrouwdeunt verkracht in te Vondelpark. De nacht waai Zwanet aanklopt bij mr. Ei Quispel, de hoofdpersoon in het; eerder verschenen Advokaat n de Hanen (deel 4 van De Tandelo ze Tijd). De nacht waarin Alber in café Bierenbroodspot de nee fascist Arend-Jan Baartscheej ontmoet. De hele cyclus De tandeloze tijd- De slag om de Blauwbrug, Valk de ouders, De gevarendriehoektl Advocaat van de hanen om die 2 le september te gaan. Dij nacht verandert het leven van Alj bert Egberts: hij wordt de heroi- nespuiter die met een schaar auj to's openbreekt. De dan bekende man met wie de cycli ooit begon. Opmerkelijk is ook het verhaa over de moorzaak van Annie dat de schrijver door zijn boek ge vlochten heeft. Annie E. werd tl twaalf jaar cel veroordeeld van wege de moord op haar moede» moeder. De fascinatie voor Bemmelse moordzaak kon Va der Heijden overbrengen op ontwikkeling van zijn hoofdper soon Albert Egberts. Bovenal is Adri van der Heijde een rasverteller met een onvei lijkbaar talent om glans te geve aan dagelijkse voorvallen. ook het onalledaagse tot cri le fascineert Van der Heijden zijn lezers: moord, verkrai en afwijkende seks in alle stelbare verschijningsvormen. Schreeuwen of zwijgen van de Bredase filmmaaksters Ar® Hopmans en Anne-Mieke van den Berg gaat vrijdag in UW in première tijdens het Nederlands Film festival. Het is filmdocumentaire over de Sinti, het zigeunervolk dat na de «J volging door de nazi's vijftig jaar geleden ook nu nog wordt gediscrimineerd en opgejaagd. Een tragisch volk met een sterke wil om te overleven. Voor Lalla en haar familieleden in het woonwa gencentrum zijn saamhorigheid, trots, een sterke familieband en eeuwenoude normen en waarden dagelijkse werkelijkheid. Lalla vecht voor een betere toekomst voor haar volk en leert haar kin deren trots te zijn op hun afkomst. Zoni's hele familie kwam om in Auschwitz. Hij maakte carrière in de burgermaatschappij en gaat samen met Hannes, zijn neef en de vader van Lalla, terug naar plaat sen uit hun beider verleden. Tussen de Bredase cineastes en deze Sinti-families groeide, vol gens henzelf 'een vertrouwen waardoor wij een uniek portret konden filmen, dat verder gaat dan de gebruikelijke verhalen.' M Schreeuwen of zwijgen, e® Pj ductie van SolFilm uit Breda, j later in het jaar worden uitffl den door de Ikon-televisie- Op zaterdag 4 oktober vffl J Chassé Cinema in Breda W j dien de eerste vertoning van Gewoon door blijven at een film van Anneke Hop" over sociale en financiële ai j de. De filmmaakster trok - op met Leen uit Breda en - 1 Deventer, twee vrouwen die pen met een bestaansmin® maar die toch hopen d®'.. j deren het beter zullen Mg® 1 donderdag 9 oktober vei o 1 IKON-televisie deze film. NEDERLAND 2 09.00 Rekenverhalen (tot 09.15) 0930 Zig Zag: Biotopen (tot 09.50) 10.00 Geo topics (tot 10.20) 110.30 De pakjeman. Afl. 1 (tot 10.50) 11.15 ledereen kan schaken 1130 Quinze minutes plus 12.00 Agrarisch journaal (tot 12.15) 13,00 Journaal 13.05 NL-tv (herh) 13.20 Ingang Oost (herh) 13.45 Clips 13.59 Het vragenuurtje in de Tweede Kamer 15.00 Spreekuur 16.00 Journaal 16.10 Coco Jappe, animatieserie 16.35 Little Lord Fauntleroy, jeugdserie 17.00 Profiles of Nature, documentaire serie: Vlinders 17.29 2Vandaag, actualiteiten met om 17.30 en 18.00 Journaal; 18.43 Sportjournaal en vanaf 18.51 Hoofdpunten uit het nieuws ge volgd door het weer 19.00 4 x 4, jongerenmagazine 19.30 Dwarfed by the Desert, natuurse rie: De woestijn-olifanten 20.20 Het ziekenhuis, medische serie 20.50 Man/Vrouw, gespreksprogramma 21.35 Tijdsein. Actualiteiten 22.05 De verandering, serie interviews 22.30 Boeren, documentaire-serie 23.00 Studio NOS 12330 Journaal 23.35 Nederlands fabrikaat (tot 00.05) NEDERLAND 3 112.00 Journaal 12.07 MiddagEditie 113.00 Journaal 113.09 Urbania, een stadstriptiek (herh) 13.45 Bijna dertig (herh) 114.10 Lingo BELGIË FRANS 1 15.35 lei bla bla, kindermagazine 16.35 Kliips, politieserie 17.30 The Streets of San Francisco, misdaadserie 18.30 Régions soir 18.50 Cartes sur table, magazine 19.10 Le quotidien des sports 19.30 Nieuws 20.10 Congo, mini-serie 21.05 Cartes sur table, magazine 22.05 TéLéCiNéMa, magazine |!2.55 Courants d'art 23.35 Laatste nieuws BELGIË FRANS 2 [J6.50 lei bla bla, kindermagazine 17.50 ITéléchat 17.55 lei bla bla 18.55 Régions soir 19.10 Gourmandises, culinair magazine J9.30 Nieuws 20.05 High Incident II, serie <0.50 Chroniques de l'Amazonie sauvage, ocumentaire-serie Cheval magazine '2.15 Laatste nieuws 22.40 High Incident II, 23.30 Cartes sur table, magazine (tot DUITSLAND 1 [HjJ Morgenmagazin, ontbijttelevisie •9-00 Heute 09.03 Dallas, soap 09.45 Body- «9 10.00 Heute 10.03 Ratgeber: Geld, Bnr'°°' ma93zine 10.35 Tips und trends, agazine 11.00 Heute 11.04 Adi- - Lebewohl, Goodbye, Duitse speelfilm uit van Paul Martin 12.40 Lander-Report, liniaal magazine 12.55 Presseschau Mittagsmagazin met Heute 13.45 sminus-News 14.00 Tagesschau 14.03 JunschBox, amusement 15.00 Tagesschau I«5 Abenteuer Wildnis, natuurdocumen- De fjorden van Jutland 16.00 Fliege, show17.00 Tagesschau 17.15 Brisant b ïo aga2ine 1755 Verbotene Liebe, hl Manenh°f. serie 18.55 Einsatz Wurg Sud, serie 20.00 Tagesschau L? uule Genchtsreporterin, serie 21.05 we Heinz Becker, comedy 21.35 Plusmi- Ieconom|sch magazine 22.05 Müller- ie„',™l0r en sketches 22.30 Tagesthe- «.00 Boulevard Bio, talkshow 24.00 comedy 00.25 Nachtmagazin 00.45 - 'itanic, speelfilm t s I s Ir r tenfPmDUitSland 113,45 Die Biene Maia' Cene'14,10 Vechtstunde bei Dr. t»5S - UR' Jongerenmagazine 5.05 r Hhstegsecke 15.00 Heute 5.30 r ®sundheit!' medisch magazine aqazin» auf 9ut deutsch. culinair "ie 17 on u Weissblaue Geschichten, '■00 ijn, j ute heute' magazine >-00 Heute 19 2rr,.D0,kt0r Sp6cht,serie mg FytrJ, L 3'es' comec'y 20.15 K VfL Wnin! 2de r°nde DU'tSe be" k dckL ?"Bayern Miinchen 23.15 Lenenn'«.45 Eurocops, mis- Internet nacht 00,55 NetNi" S 1 ri jc l\ n V F 2 d Door Angelique Spaninks Aap Noot Kunst. Zo onge veer moet het leesplankje van Chris Dercon, direc teur van het Rotterdamse Museum Boijmans van Beuningen er uit gezien hebben. Voeg daarbij de re cente publicaties waarin de alarmbel geluid wordt over de afnemende belangstel ling van jongeren voor al wat met kunst te maken heeft, en je hebt een actueel thema om een festival aan op te hangen. Dat laatste doen ze in Rotterdam, waarbij museum Boijmans naast de Schouwburg, het Schouwburgplein en het RO theater als centrale lo catie fungeert. Een speelplaats, een spiegelpa- leis, een laboratorium waarin naar hartelust geëxperimenteerd kan worden, nu eens niet alleen door volwassenen maar vooral door kinderen en jongeren. Met dit soort begrippen omschreef Dercon wat hem en zijn museum staf voor ogen stond bij het sa menstellen van het programma Aap Noot Kunst dat tot en met 7 december in het museum te zien is. „Een museum moet tenslotte niet alleen een vitrine voor de kunstgeschiedenis zijn, niet al leen bakstenen op elkaar, maar vooral ook bakstenen in je hoofd en in je onderbuik." Dwalend door het doolhof van het museum op zoek naar de za len waarin de 'kunst van het jong zijn' gepraktizeerd wordt, blijken Dercons bakstenen vooral uit fo tografie en nieuwe media te be staan. Daan van Golden bijvoor beeld laat onder de noemer Youth is an art ruim honderd foto's van zijn dochter Diana zien, gemaakt tijdens de eerste achttien jaar van haar leven. Op het eerste gezicht zijn het niet meer dan intieme fa miliekiekjes, gemaakt door een liefdevolle foto-amateur. Snap shots, lijken het, van verkleed partijtjes, uitstapjes naar zee, va kanties in exotische oorden, een bezoekje aan een museum. Het is niet moeilijk voor te stellen dat Van Golden thuis nog duizen den foto's meer heeft. Toch maakt juist het feit dat hij deze honderd foto's laat zien en niet die duizenden andere, dat Youth is an art - een uitspraak die hij aan Oscar Wilde ontleende - in het museum thuishoort. De foto's mogen dan als een volkomen or ganisch onderdeel van de omgang De 'Kleine reliekdrager' van George Minne uit 1897. Portret van Evander (6) naar de 'Kleine reliekdrager', gemaakt door fotograf e He- foto tom haartsen lena van der Kraan. tussen vader en dochter tot stand zijn gekomen, de zorgvuldige se lectie achteraf en de veelvoorko mende combinatie van twee of meer vlak na elkaar gemaakte opnamen laat de serie boven het familiealbum uitstijgen. De com posities zijn stuk voor stuk per fect. En zonder al te voyeuris tisch te worden, brengen ze het opgroeien van Diana in beeld; hoe het meisje van een spelende kleuter verandert in een eigen zinnige meid, van een kind in een jonge volwassene. Identiteit Heel anders is het werk van Mike Kelley, Nan Goldin, Sharon Lockhart en Rineke Dijkstra. Bij hen geen liefhebbende intimiteit, maar rake poses, de keiharde werkelijkheid vol pukkels en puisten, stervende ouders en het onbeholpen zoeken naar identi teit, een zoeken dat vaak van bui tenaf door volwassenen en media beïnvloed wordt. Van deze vier gerenommeerde kunstenaars maakt Kelley het, met zijn installatie We communi cate only through our shared dis missal of the prelinguistic'het bontst. Als ware hij gediplomeerd kinde rpsycholoog analyseert hij op boeiende wijze een tiental on schuldig ogende kindertekenin gen, daarbij tot de conclusie ko mend dat ieder kind op zijn minst traumatische (incest)ervaringen, hersenspoeling of ontvoering door buitenaardse wezens heeft ondergaan. Scholen Overigens zijn niet alleen vol wassen kunstenaars met het the ma aan de slag gegaan. Er zijn ook enkele scholen uitgenodigd mee te werken. Zo hebben dertig leerlingen van een Rotterdamse basisschool een keuze uit de col lectie van het museum gemaakt en van ongezouten commentaar voorzien. Bij Het glazen huis van Magritte bijvoorbeeld, merkt de tienjarige Youri op: „Dat is raar; hij heeft op zijn achterhoofd nog een ge zicht. Als die twee kanten allebei konden kijken, kan hij je altijd in de gaten houden." Een uitspraak waar Mike Kelley wel raad mee zou weten. Andere keuzes en reacties zijn wat onbevangener. Zo zien twee kinderen een tinnen Menora, een kandelaar met olievaatjes, uit de 18de eeuw aan voor muziekin strument - „Ik denk dat je erin moet blazen en dat de dekseltjes dan omhoog gaan." Een Kleine reliekdrager in brons van George Minne is in de ogen van de tienja rige Eddy een jongen met een ra dio op zijn schouder. Natuurlijk kan dat niet, toen het beeldje in 1897 gemaakt werd, bestond de radio nog niet eens. Toch laat fo tografe Helena van der Kraan zien dat Eddy er niet zover naast zit. Zij zette de zesjarige Evander een ghettoblaster op zijn schou der en maakte er een fraai portret van. 'Aap Noot Kunst, over, voor en door kinderen' is t/m 7 december te zien in Museum Boijmans van Beuningen, Museumpark 18-20, Rotterdam. Naast de tentoonstellingen zijn er tijdens het festival dat t/m 28 september duurt op woensdagmiddagen en in het weekeinde ook diverse andere ac tiviteiten voor kinderen. Door Marjan Mes Vier keer per week reist de Bredase filmmaker Jeroen Neus met de bus door Bra bant om 'terloopse portretten' te filmen van gewone mensen die zich in die bus bevinden. Zijn filmpjes van vijf minuten zijn bestemd voor directe uit zending door Brabant TV (Omroep Brabant); op maan dag, dinsdag, woensdag en donderdag, meteen na het nieuws om vijf over vijf. Het programma heet De Lijn. Jeroen Neus, die al eerder film pjes maakte voor de VPRO- televisie, verrast het dat hij bij na uitsluitend jongeren en vrou wen in de bus aantreft als hij met de BBA door Brabant toert. „De mannen gaan zeker met de auto en dat vind ik wel eens las tig, omdat je toch een goede doorsnee van de Brabantse be volking wilt laten zien. Het moet niet te eenzijdig worden en het is kijkers ai opgevallen dat ik zo vaak meisjes film." „Vorige week ging ik nog met lijn 132 van Breda naar Baarle- Nassau. Ik trof toen gelukkig een jongen. Hij ging naar zijn ouderlijk huis en ik mocht met hem mee en volgde hem naar de zolder waar hij ging kijken of er nog iets uit zijn jeugd terug te vinden was. Daar vond hij zijn eerste hockey-stick. Het zijn ge woon kleine ontmoetingen en bescheiden voorvalletjes uit het dagelijks leven die ik vastleg. Niks dramatisch of artistieks, hoor." „Voor de uitzending van de ko mende week," vertelt Jeroen Neus, „reisde ik mee met lijn 111 van Breda naar Bergen op Zoom Jeroen Neus (links) filmt Brabantse passagiers in een BB A-bus. en stapte vier keer onderweg uit om mensen naar hun bestem ming te volgen. In Hoeven trof ik een meisje dat naar een hard- rock-festival in Flevopolder zou gaan en dat haar tas met pro viand en gymschoenen uitpak te." „In Oudenbosch vertelde een meisje, dat bij de sociale dienst werkt, hoe zij daar veel met bui tenlanders te maken heeft. In Dinteloord ging ik mee met een passagier, een fysiotherapeut, die zijn eerste patiënt laat trap lopen. En in Breda filmde ik een kok van een Italiaans restaurant die wat uitlegt over een speciaal recept." Niet alle mensen, die Neus wil portretteren, voelen daarvoor. „De helft van de tijd lukt het niet," zegt hij. „Veel mensen hebben er geen zin in of geen tijd. En zelf denk ik ook vaak: dat wordt niks. Hoewel dat soms erg meevalt. Met een oudere foto lumineus producties vrouw kwam ik in De Bijenkorf in Eindhoven terecht. Ze had ge zegd dat ze niet wist wat zij er ging doen, maar ze ging direct naar de afdeling bijouteries. Waarom toch? vroeg ik, u zit er al helemaal vol mee. Dat werd toen toch nog een leuk onder werp."

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 28