De Jeugd
Vakantie in eigen land favoriet
De rustige oude dag is voor velen een gruwel
'Het
Internet
is klote'
Meeste
Zelf trappen is leuker
DE STEM
TOP-10
DE STEM
DINSDAG 23 SEPTEMBER 1997 f4
Door Jules Hezemans
Nederland staat bovenaan het lijstje met favo
riete vakantiebestemmingen van vijftig-plus
sers, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek.
Het CBS onderzocht het vakantiegedrag van
de Nederlanders in het afgelopen jaar. De se
nioren (vanaf 50 jaar) gaan vaak op vakantie,
zo blijkt, en blijven veelal in eigen land.
Met het klimmen der jaren blijft de Nederlan
der steeds vaker in eigen land.
Alles bij elkaar gingen de ruim vier miljoen
Nederlandse vijftig-plussers vorig jaar maar
liefst 9,7 miljoen keer op vakantie. Ruim
schoots de helft (bijna zes miljoen vakanties)
brachten zij door in Nederland. Dat betrof
vaak korte vakanties, die niet langer zijn dan
vier dagen. Ook dagtochten tellen hierin mee.
„Het is een trend: vaker maar ook korter op
vakantie," stelt M. Baltus van Toerisme en Re
creatie AVN, dat zich bezig houdt met bin
nenlands toerisme. „Vooral de senioren gaan
er regelmatig een dagje tussenuit, al zijn daar
geen harde cijfers over."
Volgens Baltus zijn vooral fiets- en wandelva
kanties in de mode. „De mensen willen veel
groen zien, ze willen de bossen in, waarbij ze
eventueel een museum of dierentuin bezoe
ken. Het is bijna even populair als bruin bak
ken aan het strand."
Dat is terug te vinden in de CBS-cijfers. De
badplaatsen aan de Noordzee trokken vorig
jaar ruim 800.000 vijftig-plussers. Dat is bijna
evenveel als het aantal senioren dat afreisde
naar Groningen, Friesland en Drenthe.
Het gros van de vijftig-plussers blijft tijdens
de vakantie binnen Europa, zo blijkt uit de
CBS-cijfers. Duitsland is favoriet bij de senio
ren. 43 Procent van alle Nederlandse bezoe
kers aan onze Oosterburen was ouder dan
vijftig jaar, want neerkomt op 490.000 men
sen. Dat is bijna één op de acht senioren.
Frankrijk, het meest populaire vakantieland
van Nederlanders, trok 420.000 50-plussers.
Daarna volgen Spanje (344.000 Nederlandse
senioren) en Oostenrijk (252.000).
Trends zijn er de laatste jaren niet te ontdek
ken. Dat heeft alles te maken met een iets an
dere manier van werken bij het CBS, dat tot
aan het vorige soortgelijke onderzoek andere
leeftijdsgroepen hanteerde, namelijk vanaf
55 jaar in plaats van 50. Maar ook in die on
derzoeken uit de periode 1991-93 is Duitsland
al de favoriete vakantiebestemming voor de
ouderen. Goede tweede was Frankrijk, ge
volgd door Oostenrijk. Senioren maken ver
der vooral gebruik van de vrije tijd buiten het
hoogseizoen. Van de leeftijdsgroep 50-64 jaar
gaat 28 procent in het voorseizoen.
Bij de 65-plussers is dat 32 procent. Overigens
gaat nog altijd ruim een derde toch in het
hoogseizoen.
POPULAIRSTE
BUITENLANDSE
VAKANTIE
1. Duitsland
2. Frankrijk
3. Spanje
4. Oostenrijk
5. België
490.000
420.000
344.000
252.000
200.000
6. Groot-Britannië 165.000
7. Italië
8. Zwitserland
9. Griekenland
10. Tsjechië
133.000
130.000
93.000
92.000
overige landen 836.400
TOP-10 is 73% van alle vakanties
De senior reist er op los
Reisorganisaties zijn dol op vijftigplus
sers. Veel ouderen beschikken over
zeeën aan vrije tijd en hebben genoeg
geld. Dat geldt voor ruim de helft van
de senioren, die samen jaarlijks tiental
len miljoenen guldens uitgeven aan
reizen. Zij gaan bovendien vaker weg
dan de gemiddelde Nederlander. Twee
of meer vakanties in een jaar is eerder
regel dan uitzondering.
Door Jules Hezemans
Het zijn vooral de 65-plussers die
het er van nemen, zo blijkt uit cij
fers van het Centraal Bureau voor
de Statistiek (CBS). Van deze
groep ging vorig jaar 62 procent
op een 'lange vakantie'. Dat is volgens het CBS
een reis van tenminste vier overnachtingen.
De 65-plussers gingen gemiddeld 2,45 keer. In
de leeftijdsgroep van 50 tot 65 jaar ging in
1996 72 procent op een 'lange' reis. Zij deden
dat gemiddeld 2,22 keer per persoon. Bij de
75-plussers ging iets minder dan de helft op
een lange vakantie (47 procent) en deed dat
2,43 keer per persoon.
De reislust is snel verklaard. De kinderen zijn
de deur uit en werken hoeft niet meer dank
zij vut of pensioen. Dat levert zeeën aan vrije
tijd op. Bovendien is de senior van nu van een
heel andere generatie als de 'oude van dagen'
van vroeger. Een 'rustige oude dag', met als
wekelijks hoogtepunt het bezoek van de
(klein-)kinderen, is voor velen een gruwel. Zij
blijven zelf actief zolang het nog mogelijk is.
Dat varieert van allerhande vrijwilligerswerk,
complete universitaire studies tot vier vakan
ties per jaar.
Daar komt bij dat het idee van vakantie in
twee, drie decennia is ingeburgerd. „Toen wij
in 1968 begonnen, was vakantie een veel min
der bekend fenomeen," vertelt J. Oorthuijs,
directrice van reisorganisator Senior Vakantie
Plan dat zich vooral richt op de niet meer zo
mobiele senioren. „Een weekje naar de Vel-
uwe of Terschelling was al veel, Zwitserland
was toen nog ver weg. De senioren van nu
hebben al veel meer gezien en meegemaakt.
Zij zijn gewend aan reizen. Wij verkopen ook
rondreizen in Indonesië, bijvoorbeeld."
Voor het geld hoeven de meeste senioren het
ook niet te laten. Ongeveer een derde van de
65-plussers heeft een inkomen boven modaal,
meldt het Sociaal en Cultureel Planbureau
(SCP). De helft van de ouderen heeft een inko
men tussen modaal en het sociale minimum.
Zo'n vijftien procent moet rond zien te ko
men van een minimuminkomen.
U 81,
9 (Tl
Wie bedenkt dat over het algemeen de ge
zondheid verslechtert met het ouder worden,
ziet de statistieken van het CBS verklaard. De
47 procent vakantievierders van 75 jaar en ou
der is een stuk lager dan de 72 procent reizen
de vijftig- tot 65-jarigen. De lichamelijke onge
makken worden groter. Ons land telde in
1996 240.000 ouderen met zeer ernstige ge
zondheidsproblemen, zoals het SCP het
noemt. Die gaan hooguit met een speciale
groep op reis, zoals de beroemde vakantie-
tochten van De Zonnebloem. Toch is de groep
gezonde en vermogende senioren nog altijd
enorm groot. Zij voldoen nog altijd aan het
ideaalbeeld van de reisbranche. Geld, gezond
heid en tijd zijn basisvoorwaarden voor een
vakantie, stelt het Nederlands Bureau voor
Toerisme. Het aantal senioren in de samenle
ving zal de komende jaren fors toenemen. Dat
is de reiswereld niet ontgaan. De seniorisering,
zoals de aanstaande vergrijzingsgolf in ambte
lijke taal is gedoopt, maakt iedere vijftig-plus
ser lid van een heuse doelgroep. De branche
spreekt zelfs van een gouden grijze golf. Toch is
het aanbod aan speciale reizen voor senioren
laag. Slechts een paar reisorganisaties richten
zich direct op vijftig-plussers. Dat is volgens
woordvoerder G. Couvreur van het ANVR, de
bond van reisorganisaties, niet zo gek. „De
meeste ouderen willen niet in een apart hok
je worden gestopt. Het heeft weinig nut om ze
als oudere aan te spreken, want dat trekt niet
veel belangstellenden. De meeste vijftig-plus
sers boeken gewone reizen, waarbij ze letten
op zaken die zij belangrijk vinden. Zoals een
goed hotel en comfortabel vervoer."
Door Nico Koolsbergen
„Het Internet is klote." Amsterdammer
Willem Schouw (73) windt er geen
doekjes om: „Een rommeltje is het."
Maar hij kan zijn pc niet missen. Er gaat
geen dag voorbij of hij zit achter het
beeldscherm. Te werken aan een bridge-
programma dat hij zelf schrijft en dat
het beste ter wereld moet worden. Hij is
er al vijftien jaar mee bezig. „Soms wel
tien uur per dag."
Willem Schouw ziet niets in het Inter
net, maar hij e-mailt er wel lustig op los.
Met bridgekenners en softwareschijvers
over de hele wereld, want iedere kritiek
op zijn programma (dat de naam ABS
draagt) is welkom. De contacten legt hij
via CompuServe, de grote online-dienst.
„Die is serieus en goed georganiseerd.
En je kunt, als je dan zo nodig moet,
toch het Internet op."
„Met een computer kan je naar de bui
tenwereld. Zo'n ding zou voor ouderen
bijna verplicht moeten zijn. Met een
computer heb je ook altijd iets om han
den, hij kan een gat vullen. En wat kost
het nou? Met een machine van driedui
zend gulden kun je alles. En je kunt
voor e-mail lokaal bellen." Wel zou 'de
sociale zorg' een helpdesk moeten begin
nen waar ouderen computerhulp kun
nen vragen, vindt hij.
Willem Schouw heeft een avontuurlijk
leven achter de rug. Sinds 1948 werkte
hij bijna onafgebroken in het buiten
land, waar hij vaak de leiding had over
grote bouwprojecten. Onder meer in
Nieuw-Zeeland, Australië, Algerije,
Zambia, Saoedi-Arabië, Iran, India, en
als hij even nadenkt komen er nog wat
landen bij.
We mogen Willem zeggen. Vooraf
gaand aan de persoonlijke ontmoeting
waren al enkele elektronische briefjes
uitgewisseld. In e-mail is tutoyeren nor
maal en als je elkaar in levenden lijve
treft, ga je daarmee door. Willem
Schouw woont alleen. Maar niet een
zaam, de pc staat onder handbereik.
Zijn linkerhand trilt. „Ik heb wat TIA's,
lichte attaques, achter de rug. Vreselijk,
ik kon soms niets doen. Zonder compu
ter ben ik dood."
„Ik werk al vanaf 1982 aan het bridge-
programma. Het is het eerste waarin
uitgegaan wordt van de gebruiker zelf"
Hij laat het zien. De gebruiker kan let
terlijk alles naar eigen wens instellen.
Er is misschien geld mee te verdienen;
h-ÖtPÏWïMmXplgens Schguffifc
ker dan alles wat op dit gebied bestaat.
H??, voltooiing- JfflÏÏfe,
simulator, daar komen de B en ae S in
de naam ABS vandaan. De A staat voor
Amstel. „Misschien vind ik een sponsor,
misschien wil Amstel wel met een bier
flesje in het programma." Nee, de brou
wer weet dat nog niet.
Vijftien jaar geleden begon hij met pro
grammeren op machientjes met geheu
gens van 16 en 32 kb. „Stukjes uit dat al
lereerste begin zitten nog steeds in mijn
programma."
Maar een eigen home page heeft hij nog
niet. „Geen tijd voor."
PERCENTAGE BEROEPSBEVOLKING DAT NOG DEELNEEMT AAN ARBEIDSPROCES Met de vut
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
45-49 jaar
1991 •92 '93 '94 '95 '96
50-54 jaar
55-59 jaar
60-64 jaar
Er treden nog steeds mensen
vroegtijdig uit het arbeidsproces. Wel
neemt de laatste jaren de gemiddelde
tijd die mannen tussen 55 en 65 jaar
besteden aan arbeid weer toe. Met
name in de leeftijdsgroep 55-59 jaar
lijkt de deelname aan het
arbeidsproces weer te groeien, zowel
bij mannen als bij vrouwen.
Maar als de huidige verhoudingen
tussen werkenden en uitkerings
ontvangers gehandhaafd zou blijven
dan zijn er in het jaar 2010 een half
miljoen 50-64 jarigen méér die een
(vut-)uitkering hebben. Dat is een
toename van vijftig procent.
Negatieve prikkels als demotie of
verlaging van de vut-uitkering lijken
niet echt te werken.
Door Pleun van Stralen
Het maken van fietstochtjes is vrije tijdsbe
steding nummer één onder ouderen. Jaar
lijks, zo schat de Fietsbond, trappen de man
nelijke senioren ruim duizend kilometer
weg. De vrouwen fietsen gemiddeld zo'n zes
honderdtwintig kilometer per jaar.
Fietsen is gezond, het is goed voor hart en
bloedvaten. En zwaar hoeft de sport niet te
zijn - tenslotte wordt het lichaam op het za
del gedragen - omdat iedereen zijn eigen tem
po kan bepalen. Fietsen is daarom een mooie
manier om tot op hoge leeftijd in beweging te
blijven. Maar wie dacht dat ouderen alleen
maar op van die oerdegelijke stadsfietsen met
r
een zwaar frame, trommelremmen en hoog
uit drie versnellingen rondrijden, heeft het
helemaal mis. Een rondvraag bij de grote
fietsmerken en fietsenmakers leert dat de 55-
plusser tegenwoordig het mooiste van het
mooiste wil. De fiets moet licht zijn, mini
maal 21 versnellingen hebben en zo'n heer
lijk zacht gel-zadel.
Kortom, heel sportief, maar vooral ook com
fortabel. Bij voorkeur een fiets waarop je
rechtop zit en met een lage instap bij de vrou
wenmodellen. De lichte hybride, een kruising
tussen racefiets en mountainbike, is het hele
maal. Wel moet worden gezegd dat deze hip
pe, sportieve fietsen vooral voor dagtochten
worden gebruikt. De ritjes naar de super
markt maken de meesten toch nog altijd op
de oude vertrouwde stadsfiets. En natuurlijk
is er ook nog de fiets met het motortje, de
Spartamet. Interessant voor fietsers vanaf
veertig jaar, dacht Sparta bij de introductie in
1987. Mensen die niet willen of kunnen trap
pen.
De redenen om een Spartamet aan te schaf
fen zijn na tien jaar hetzelfde gebleven. Maar
de doelgroep blijkt nu toch ouder te zijn, mi
nimaal 55 jaar. Over de verkoop van de 'mo
torfietsen' is Sparta wel tevreden. Sinds de in
troductie zijn er zo'n 150.000 verkocht. Maar
toch maken ze maar een heel klein deel uit
van het totale aanbod.
Zelf trappen is toch leuker.
Jaarlijks trappen de mannelijke senioren ruim duizend kilometer weg. De vrouwen Jietsen gemiddeld zo'n zeshonderdtwintig kilo
meter per jaar. FOTO FRANCO GORI
Opnieuw verliefd worden
ven de zeventig bent? 1
schrijfster Cri Stellweg.
een weduwe die een
vond.
a
Het k
Het
nie
Door Mick Salet
Ik had nooit gedacht dat he
beuren, maar op m'n eene
werd ik weer verliefd. Vresc
Op een man van 78. Vhnc
buik. Zenuwachtig zitten
zijn telefoontje. Alsof ik geen 711
Ik wist niet dat het nog mogelij
zestigste denk je daar niet mee
gaat hollend achteruit en het hc
niet meer zo. Dat had ik ook met
hn Wayne en boeken van Graf
Voor mijn zestigste vond ik die
daarna deden ze me niets meer. 1
was dat ook zo. Ik werd niet meer
Ik dacht niet meer: hè ja! Tot
moette. Toen was het opeens: ba:
De volgende dag vertelde ik het rr
'Ik heb zó'n leuke man ontmoe
leen maar: 'Nou, nou!'
Ik heb het Fred ook verteld. Ik b
graf gegaan en heb hem gezegd d
dere man had ontmoet. 'Jij zou he
hebben gevonden.'
Ik praat nog altijd tegen hem. Ik h
de hoogte van mijn wel en wee. N
loof dat hij het hoort, maar ik he
te hem in alles te blijven kennen
bij mijn leven betrokken houden
Een vriendin verweet me dat het.
Door Mick Sa
.Je eerste kleinkind is een wondei
ter wonder dan je eerste eigen kir
Anjo Geluk hebben samen Het omt
Een boek met tips van en voor gr
Lenny Duijvelaar, 48 jaar, is or
Anjo Geluk, 52 jaar, is sociologe e
hebben de twee nog geen kleink
wel dat het ooit zover komt, „w;
mogen geloven, dan is oma of o
flat een mens kan overkomen."
Lenny: „De meeste mensen vindei
ten dat ze een kleinkind krijgen
we levensfase. Vaak hebben ze e
Als ze horen dat hun dochter of
is, dan stralen ze helemaal."
Anjo: „Niet iedereen vindt het eer
oma of opa te worden. Je hebt m
klemkinderen krijg, dan word ik
1®, Lenny: „Tot ze het eerste 1
hebben." Anjo: „Dan zijn ze in de
soften ze ook dat je als oma niet
met een knot bent en als opa nif
kende man in een leunstoel."
Lenny: „Jonge oma's schelen in le
Is het bejaardenhu
ser? Nee. De meestr
gewoon huis. Van
sen boven de 65jaa
cent in een verzc
pleeghuis. De rest i
Hoe? Meer dan de
woont in een eenge
leeftijd, des te grot
in een benedenhui:
Wie de woningen
met de woningen
65-plussers vaker h
dat de generaties
makkelijk een hui
ties van vandaag,
ningen vaak beter
van oudere bewoni
kleiner en gelijkvlc
deren het huis uit z
is overleden, hoéve
zo groot te wonen.
Ouderen verhuizer
Negen van de tien
hun huis en de bii
mopperen het mee
heid en het verkeei
te verhuizen zou h
lichamelijke beper
