DeJjeugd
dzend
igs het
*opese
turgoed
£2
Prognoses over
maximum-leeftij d
alsmaar ruimer
Meeste ouderen doen
(nog) niet aan sport
Vitamine C als levenselixer
De jonge
god
Frans Derks
OMEGA
E3
125
Stijgende lijn
Levensjaren
?TEMBER 1997 E2 IÖESTEM
DINSDAG 23 SEPTEMBER 1997
Leo van Lieshout
l het werk? Ja, dan zultu
vel langer doen dan ik. ik
n. Maar ik heb er alle tijd
Ik kon met m'n 50e weg.
^verslingerd aan kunst en
Se. Em ik reis ook aardig
■ijen heet hij, werkzaam
[n automatiseringsbedrijf
;t een paar honderd ande-
rnlangs aanwezig op het
ie Trial of Wagner, georga-
le Stichting Nexus. Dat is
ttholieke Universiteit van
pnden instituut dat 'het
uurgoed in zijn kunstzin-
he en levensbeschouwe-
ng' bestudeert. We kwa
berwijs tegenover elkaar
tten tijdens de lunchpau-
tal 'mag' in de krant, be-
iet einde van de dag, als ik
ver zijn identiteit onthul
l aangegeven,
tlijk niet van plan op te
hij door fusie en reorgani-
bts aan de top kwijtraakte,
pn riante handdruk kreeg,
^intact met een outplace-
„Het idee om op mijn 50e
stond me helemaal niet
me niet aan... ik schaamde
gesprekken haakte hij af.
ïuleerd door een directeur
Idelgroot bedrijf die niet
>m hij zich nog zoveel sores
iu halen. Frits zette er punt
rrtte zich op zijn liefhebbe-
iziek en lezen. En filosofie,
aks de ongeloofwaardige
|hij ontmoette en nog wel
had zelf ook niet gedacht
tens een passie zou worden,
Jrer de zin van het leven, van
laar ik kwam in Duitsland
Safranski tegen, - ja, die is
|>ok, klopt. En die hield zo'n
ig dat ik een boek van
an lezen. En dan rol je van
Iet ander."
■sofie te gaan studeren heeft
(en. „Dan moest ik te veel
ijheid loslaten." Want hij
j, zo blijkt, met zijn vrouw
■dehands camper door Euro-
|k wat eenvoudiger gaan wo-
ïet zijn tweeën heb je geen
en huis nodig, dat ook nog
jen leegstaat.
Europa heeft hij de afgelo-
rondig leren kennen. „Maar
ook van al het andere dat
I te bieden hebben. Nee, we
echt geen voorliefde voor
land. We zijn vorig jaar bij
handen langs de Donau ge-
dan trek je door heel wat
zijn gids: een cultuurfiloso-
iie van de landen aan de Do-
ervaar je landen, steden en
heel anders, veel volkome
(ADVERTENTIE)
ïwCrrK^teXLahlari
Quartz of Chronometer
tomaat in 18 karaats goud
of staal prijs vanaf 1995.-
he sign of excellence
Steeds meer tijd van leven
•Het lijkt erop dat we in het Westen de volgende eeuw beginnen met een legioen bejaarden van wie de meesten nog alles kunnen
wat ze op hun veertigste ook uithaalden. foto franco gori
Als je vroeger een klein kind niet wilde
vertellen dat opa was overleden, dan
zei je dat hij op reis was. Dertig jaar of
misschien korter geleden kwam die
onzin nog voor. Je wilde het kind niet
choqueren.
Door Hein Sluijter
Anno 1997 zou het best eens kun
nen dat opa echt op reis is. Naar
Australië of zo. Elke morgen zal hij
de kangoeroes omzeilen tijdens
het joggen. Hij E-mailt vervolgens
even met de kleinkinderen, belooft dat hij bij
terugkomst weer met ze gaat voetballen en
stapt in zijn huurauto om het continent te
verkennen. Hij draagt daarbij de soort kleuri
ge kleding en de petjes van de kleinkinderen.
In grotere maten uitgevoerd natuurlijk. Al
leen draagt hij wat vaker dan zij een korte
broek. Opa bereidt zich voor op de 21e eeuw.
Oma ook trouwens. Die kon niet mee met de
ze trip omdat ze bezig is met een tijdrovende
face-lift. „Ga deze keer maar eens alleen," had
ze groothartig gezegd. „Er komen nog jaren
genoeg dat we samen de bloemetjes buiten
kunnen zetten."
Hoe oud kan een mens eigenlijk worden en
hoe lang kan hij vitaal en bij de tijd blijven?
Het lijkt erop dat we in het Westen de volgen
de eeuw beginnen met een legioen bejaarden
-in van wie de meesten nog alles kunnen wat ze
op hun veertigste ook uithaalden. Daartoe in
Ji J staat gesteld door de grote vlucht die de ge
neeskunde en de welvaart hebben genomen.
In een recent lijvig rapport van het Rijkinsti
tuut voor Volksgezondheid en Milieu over de
toekomst van de volksgezondheid worden en
kele mogelijkheden genoemd. Er worden we
tenschappers aangehaald, die grote groepen
van gezonde, stokoude mensen straks niet
voor onmogelijk houden. Gedacht wordt aan
leeftijden tot 125 jaar. Deze serieuze veron
derstelling is voor een groot deel gebaseerd
op wat er gebeurt in sommige religieuze ge
meenschappen in de Verenigde Staten. Bij de
ze groepen komt de huidige levensverwach
ting nu al uit op 90 tot 100 jaar, bij mannen
zowel als vrouwen. Er wordt daar een zeer ge
zonde leefstijl gevoerd. Ook al zijn er leden
bij die in het verleden niet altijd volgens zo'n
patroon geleefd hebben, zoals een aantal ex-
rokers.
Maar de wetenschap is op het punt van le
vensverwachting verdeeld. Anders dan de
visionairen zeggen de traditionalisten dat de
maximaal haalbare levensverwachting niet
boven de 85 jaar uit kan komen. Let wel: le
vensverwachting is iets anders dan de maxi
male leeftijd die de mens aantoonbaar kan
bereiken en die rond de 120 jaar ligt.
De huidige levensverwachting van de wester
se mens (opgemaakt in 1994) is 74,6 jaar voor
mannen en 80,3 jaar voor vrouwen. En er is
nog steeds sprake van een stijgende lijn. Zo
geven de prognoses voor 2015 opnieuw hoge
re waarden en tonen de cijfers dat de mannen
de vrouwen gaan inhalen: 77,1 jaar voor man
nen en 81,3 jaar voor vrouwen. De voortgaan
de toename in de levensverwachting vindt
volgens het rapport zijn oorzaak vooral in de
afname van dodelijke coronaire hartziekten
(vernauwing van de kransslagaders).
Ook de dalingen van het aantal gevallen van
beroerte en van longkanker bij mannen dra
gen hun steentje bij. Deze voordelen worden
overigens deels teniet gedaan door een lang
zame toename van hartfalen op hogere leef
tijd. Bij vrouwen zal in de komende jaren
longkanker meer gaan voorkomen. En met
dit alles is ook verklaard waarom mannen nu
langer gaan leven. De belangrijkste doodsoor
zaken voor bejaarden blijven echter ongewij
zigd: hart- en vaatziekten (39 procent) en kan
ker (28 procent).
Goed, de westerse mens krijgt dus meer tijd
van leven alvorens op steeds hogere leeftijd
hoe dan ook de onvermijdelijke dood volgt.
Maar er zit bij die grotere tijdspanne wel een
addertje onder het gras. 11J"
Want levensverlenging betekent nog niet au
tomatisch ook een betere kwaliteit vair'leven.
Je kunt met allerlei hinderlijke kwalen héél
oud worden.
Zo is binnen de huidige levensverwachting
ingebouwd, dat het aantal jaren in goede ge
zondheid bij mannen zowel als vrouwen slechts
zestig bedraagt. Ai. De resterende levensjaren,
veertien voor mannen en twintig voor vrou
wen, is het min of meer sukkelen geblazen.
De ouderdom zal met gebreken blijven ko
men. Wel is er een trend dat die in ernst afne
men. Het gaat de goede kant uit. En... wie een
partner heeft, zo blijkt uit een onderzoek aan
de Vrije Universiteit van Amsterdam, leeft be
slist langer.
Opa kan dus in Australië eens overdenken of
het niet handig is om net als oma een af
spraak te maken voor een face-lift. Dat oogt
immers beter als oma eenmaal is gladgestre
ken.
Door Hein Sluijter
Veerijsingel 63-65,4812 AC
treda, telefoon 076-5141416
VRIJ PARKEREN
Hoewel er een groeiende belangstelling voor
t, doen de meeste ouderen niet aan
I sport. Ze hebben er geen zin meer in. Ook al
I ®u een deel best nog wat kunnen. Een ander
I wl is er niet meer toe in staat. Van alle acti-
liteiten die ouderen ondernemen, neemt
I sport de geringste plaats in. Wel is het aantal
I Weren dat aan sport doet in de afgelopen ja-
I® toegenomen.
I.'ooral mannen beoefenen graag deze bezig-
Toch besteden mannelijke 65-plussers
I Wweek maar twee procent van hun tijd aan
octieve sportbeleving. En vrouwen van die
i amper één procent. Een en ander is
I ooral te vinden in het jongste rapport over
I Meren van het Sociaal en Cultureel Planbu-
I do^H ^at er re^at'ef weinig tijd aan gespen-
Im Worc*t' w'l nog niet zeggen, dat weinig
L ,er® sporten. Volgens een onderzoek aan
|,0]f "Je Universisteit van Amsterdam doet
s 13 procent van de 55- tot 85-jarigen op
een of andere manier minstens eens per
aand aan sport.
Ikii! a'®emene beeld is, zo blijkt uit het Plan-
lï^PPort. dat de huidige leeftijdsgroep
I jaar en ouder er méér tijd (maar niet
taan besteedt dan dezelfde leeftijdsgroep
fen u'aar §e.leden. Maar dat geldt ook voor
I» i ee'd uitgaan, politiek en verenigings-
lnL beze tijdsbestedingen wordt veel
IJ bjd gestoken.
|w„e,ren sporten ook in clubverband: verre-
Itiek v meest tennis en golf, maar ook atle-
|L' aa wedstrijdsporten zoals voetballen
liet vit n'et veel. En zo ongeveer rond
Idie J zeventigste levensjaar houdt de lust
Llopn zelf sporten wordt beleefd, meestal
lÖitijd spreken veelal de gebreken,
liewpof ebent dat er dan geen lichaams-
Pivonlk® j11661 wordt beoefend. Populair is
I- eeld de hometrainer, die veel medici
aan ouderen aanbevelen, omdat je dan kunt
fietsen zonder afhankelijk te zijn van het
(drukke) verkeer of van het weer. Fietsen,
wandelen en aangepaste gymnastiek moeten
de zwaardere sporten dan vervangen.
Dat sport helemaal onderaan de tijdsladder
staat, heeft natuurlijk ook te maken met de
conditie van de oudere. Hoewel vast staat, dat
hij gemiddeld langer zal leven dan zijn voor
gangers van enkele tientallen jaren geleden,
kleven aan zijn leeftijd, vooral als de zeventig
is gepasseerd, vaak ziekten en stoornissen die
het sporten voor menigeen zullen bemoeilij
ken of zelfs onmogelijk maken.
Zo is zelfs twee derde van de 55- tot 80-jarigen
chronisch ziek, zoals blijkt uit een onderzoek
van de Vrije Universiteit. Het merendeel daar
van meent daar overigens wel mee te kunnen
leven. Een op de drie ouderen (34 procent)
heeft dus geen chronische ziekte, maar onge
veer eenzelfde deel (37 procent) zit met meer
dan één chronische kwaal te tobben.
Meestal gaat het om gewrichtsaandoeningen
(35 procent), maar voor een ander deel ook
om hart- en vaatziekten (19 procent). Andere
ziekten en aandoeningen die hier om de hoek
komen kijken, zijn verminderd gehoor,
slecht zien, suikerziekte, depressies, angst
stoornissen, gevolgen van drankmisbruik en
dementie. Van al deze euvelen maken de li
chamelijke 40 procent uit van het totaal en
de geestelijke eveneens 40 procent.
Dit klinkt allemaal heel vreselijk, maar de si
tuatie is, zoals uit rapporten en literatuur
blijkt, veel gunstiger dan twintig jaar gele
den. Een van de oorzaken is dat mensen na
hun 55e of 65e levensjaar actiever zijn en dat
zo lang mogelijk blijven.
Uit het Amsterdamse onderzoek blijkt zonne
klaar, dat actief meedoen, bij een club of in
een kerkgenootschap, of actief winkelen of
zelf sporten, voor ouderen zelfs wapens zijn
in de strijd tegen vergeetachtigheid. Zo is dus
blijven sporten goed voor het geheugen.
Door Hein Sluijter
„Waarom neem ik dagelijks als gedreven vi
talist 2000 tot 6000 milligram vitamine C,"
zo vraagt de Leidse biogerontoloog prof. dr.
J.G. Defares zich af in zijn pas verschenen
boek U kunt langer blijven leven.
Dat mag hij zich inderdaad afvragen, want
volgens de gangbare opvattingen is een do
sis van 70 milligram, ingenomen via de voe
ding, voor volwassenen afdoende. Defares
vervolgt dan, en geeft daarmee volgens mij
meteen de kern weer van zijn vierhonderd
bladzijden lange betoog:
„Om geen griep te krijgen? Om mijn been
deren en bindweefsel goed te houden? Om
de kans op kanker, artrose, beroerte en
noem maar op, klein te houden? Om me fit
ter en geestelijk helderder en opgewekter te
voelen, mijn huid veel beter te houden? Om
in de groep te zitten met een kleinere sterf
tekans? Ja misschien wel om al deze rede
nen. Maar de belangrijkste drijfveer voor
mij persoonlijk is de wetenschappelijke
overtuiging dat de optimale dagdosis vi
tamine C ergens tussen de 1000 en 10.000
milligram moet liggen
Dat is klare taal en daarmee verheft hij, in
medische kringen bepaald niet de eerste de
beste, deze vitamine en tevens anti-oxidant
tot een super-supplement, een mega-prepa-
raat, dat tijdens het ouder worden wonde
ren kan verrichten.
Behalve vitamine C bestaan er volgens hem
nog vele andere stoffen die kennelijk uiterst
heilzaam werken. Zoals bijvoorbeeld de
DHEA-suppletie-pil die mentale achteruit
gang remt evenals geheugenvermindering
en die ook nog de ziekte van Alzheimer bui
ten de deur houdt. Je krijgt de neiging om
zijn betogen eerder te geloven dan de recla
mes die gaan over knoflook, ginseng of mi
neralen. Die ingrediënten worden volgens
Vitamine C, een mega-preparaat dat tijdens het ouder worden wonderen kan verrichten.
foto franco gori
de Consumentenbond vaak in zo geringe
porties verwerkt dat je de voorgespiegelde
werking wel kunt vergeten. Waarde hebben
ook de berichten van het Vitamine Informa
tie Bureau. Zoals een recente boodschap
met de beginzin: 'Ouderen die vitamine E
supplementen gebruiken, hebben een 25
procent lager risico om te overlijden'. Of de
ze: 'Vitamine E kan in hoge doseringen de
voortgang van Alzheimer vertragen'.
Frans Derks: „Als ik een voetbalwed
strijd moet fluiten, draag ik nog steeds
hetzelfde broekje als vroeger. Dat moet
per se blijven passen."
Door Frank Lambregts
Zijn leeftijd, ach, dat hoeft niemand te
weten, maar hij wil best toegeven dat
hij alweer enige tijd bij de 'senioren'
hoort. Lichamelijk kan voetbalscheids
rechter Frans Derks, de zestig ruim ge
passeerd, echter nog steeds doorgaan
voor een jonge god: strak in het vel,
platte buik, volle haardos en de conditie
van een topatleet. Hij moet wel dag-in-
dag-uit met zijn lichaam bezig zijn?
Derks: „Nee hoor. Je krijgt zo'n lichaam
vanuit de wieg mee en je hoeft het al
leen maar te koesteren. Het begint er
mee dat ik geestelijk altijd heel happy
ben natuurlijk. Ik doe alleen maar de
dingen die ik leuk vind, ook in m'n
werk. Verder heb ik twintig goede
vrienden en kan ik me goed uiten. Ik
durf te huilen bij verdriet.
Nadat ik ben opgestaan vreet ik eerst
een bord fruit en daarna drink ik een
kop koffie. Eentje per dag, want koffie
vind ik meestal niet lekker. Ik drink el
ke dag wel liters water. Dat heb ik over
gehouden aan mijn sportcarrière, die
overigens nog lang niet afgelopen is.
Na het ontbijt doe ik dagelijks twintig
minuten grondoefeningen. Dan komen
alle spieren van mijn lichaam aan bod,
behalve de genotspier. Daarna duik ik
mijn krachthonk in. Regelmatig stap ik
tien kilometer flink door met de hond
en ik duik regelmatig m'n zwembad in.
Je leeft zoveel plezieriger als je fit bent.
Ik vind kip verschrikkelijk lekker, maar
als ik daarnaast per jaar nog vijf kilo
vlees eet, is het veel. Geef mij maar
groenvoer. Ik blijf al jaren op hetzelfde
gewicht. Als ik een voetbalwedstrijd
moet fluiten, draag ik nog steeds het
zelfde broekje als vroeger. Dat moet per
se blijven passen.
Op feestjes ben ik gezellig en ik drink
behoorlijk mee. Ik zak wel eens een
nacht door, maar thuis drink ik nooit.
En ik rook ook, ja. Al dat gezeik over ro
ken. Stress is veel erger.
Extra vitamines, nee, die slik ik niet Be
halve vóór carnaval, om weerstandsver
mogen op te bouwen. Want vijf dagen
intensief carnaval vieren is nogal wat.
Ik laat vier maal per jaar door een pro
fessor mijn bloed onderzoeken. Als het
niet goed is, belt hij op om te zeggen
waar ik aan moet werken. Hij heeft nog
nooit gebeld. Op de fiets jaag ik mijn
hartslag gemakkelijk over de 200 slagen
per minuut heen en ben dan binnen
een paar minuten weer op 70.
Het laatste waar ik aan zou beginnen is
een face-lift. Ik zie die mensen wel eens
op feestjes: zo'n strakke kop, een glaas
je water in de hand en maar zaniken
over anderen. Dat ziet er natuurlijk ook
niet uit. Maar als ik nou iedere dag voor
de spiegel zou denken: Frans, wat zie je
er weer uit... Als dat obsessief zou wor
den, ja dan weet ik het ook niet meer.
Ik duik wel regelmatig onder de zonne-
kast. Bruin is wel lekker. En af en toe
een coupe soleil. Smeerseltjes gebruik
ik niet, alleen after-shave. Als je
Antheus van Chanel ruikt, ben ik in de
buurt. En ik poets heel vaak mijn tan
den, ik heb ze nog allemaal."
