WILLEMSEN
'Mooiste begroting sinds j aren'
-6
Mooie
Martin
Meer koopkracht voor iedereen Kabinet probeert optimisme te temperen
Beeld kwijt,
fiets terug
DESTEM
wand- en vloertegels
71
0311
AGBLAD VOOR Z U I D W E S T-N E D E R L A N
woensdag 17 september 1997
fc£Sdk de-techniek had
Waarschijnlijk afrekening drugswereld
Schietpartij in Bergen
op Zoom eist gewonde
Wat je ook
zoekt. Je vindt
het altijd!
0800 0345
Mogelijk opslag
kernafval bij
centrale Doel
'Covra komt in
problemen met
opslag kernafval'
Rijk-begroting
UP-to-date sanitair
uxalon plafonds
accessoires
LOODGIETERS-INSTALLATIEBEDRIJF
DE STEM
000218
I I I II
137e JAARGANG
4 KATERNEN
De Binnenkrant A2
Binnenland A3/A4
Buitenland A5
A6
Al
Sport B1 t/m B3
Miljoenennota M1 t/m M5
Zeeland C1 t/m C5
LOS EXEMPLAAR: MAANDAG T/M VRIJDAG: 2,00 - ZATERDAG: 2,75
Beurs
Economie
Gids
D1
RlV-programma's D2
Lijf S Leven E1t/mE3
In xtc zit
steeds vaker
amfetamine
PAGINA
IMF juicht
over groei
economie
PAGINA
Ajax blameert
zich
in Maribor
PAGINA
Twente verliest
van
Liileström
PAGINA
Muziek Jimi
Hendrix leeft
na ruim kwart
eeuw voort
PAGINA
Stress en geluk
van vissen in
gevangenschap
[Van onze Haagse redactie
Den Haag - De regeringsfrac-
video-installatie, Sabine Gross,
computerinstallatie.
MECHELEN
I
Bavo Baeyens
Stedelijk Museum Hof van
Busleyden: Merodestr. 65
015-29.76.54Tot 16-11 (10
tot 18 u., di. tot 21 u.): Lucas
Faydherbe (1617-1697) beeld
houwer en architect.
OOSTENDE
1
Memoriaal Prins Karei: Dui-
nenstr. 147 (059-70.22.85). Tot
30-9 (10.30 u. tot 12 u.,
13.30 u. tot 17 u., 16 tot 30-09
van 14 tot 15 u.): „Elisabeth -
1875-1965" beelden.
Provinciaal Museum voor
Moderne Kunst: Romestr. 11
(059-50.81.18). Tot 2-11 (10 tot
18 u., gesl. ma.): Retrospectieve
Emile Claus (1849-1924).
„Highlights in de moderne
kunst" Antoon De Clerck.
OUDENBURG
Stedelijk Museum: Marktstr. 25
(059-26.60.27). Tot 5-10 (14 tot
18 u.): „Uit aarde en vuur", ke
ramiek in Vlaanderen.
Cultureel Centrum De Spil: H.
Spilleboutstr. 1 (051-24.21.00).
Tot 12-10 (ma. tot vr. 9 tot
20 u., zat. 10 tot 12 u.): „Africa
o Africa" Congoweefsels uit
Ngendese en Kuba. Terracotta
uit Zwart-Afrika.
Museum A. Blomme: Ooststr.
84 Tot 28-9 (15 tot 18.30 u.):
„Vergezichten" innerlijke en
reële landschappen: Bailleux,
Burssens, Deweerdt, Leroy e.a.
Tot
h vr.
ïilderij-
Museum Dhondt-Dhaenens
Museumln. 14 (09-282.
Tot 5-10 (wo. tot vr. 14
18 u., zat., zon- en feestd. iv
tot 12, 14 tot 18 u.): Craigie
Horsfield, Paul Robbrecht, Chris
toph Ruys, Erik Eelbode.
SINT-MARTENS-LATEM
Jhaenens:
282.51.23). I
r. 14 tOt
116-
§4-10
zon.
94, te-
van Jan
Brus-
\7). Tot
77 zon.
clay:
Academie voor Schone Kun
sten: Van Britsomstr. (03-
776.33.00). Tot 5-10 (zat en
zon. 10 tot 12 en 14 tot 17 u.,
ma., di. en wo-avondvan 79 r
21 u.): Kinderen van 6, een Keu
ze uit het beeldend werk van
6-jarigen door Fred Bervoets
Pjeroo Robjee.
Salons voor Schone Kun
sten: Stationsstr. 85 (03-
766.39.39). Tot 30-10 (dl.tot
zat. 14 tot 17 u.. zon. 10 tot
17 u.): Upstairs - Downstairs.
Stedelijk Museum Zwijgers-
hoek: (03-777.29.42). Tot 26-1
(di. tot zat. 14 tot 17 u„ zon'
tot 17 u.): Martin Schongaue
(1450-1491),
Begijnhofkerk: Begijnhc,f (0U
2357.19). Tot 5-10 (dl. toW
10 tot 12.30 u. en 13 f u.
17 u„ zat. en zon. '""".j g
17 u.): Reflectie: Fast Foiw
vzw Het Labo.
De Bogaard: Minderbroe- I
dersstr. 29 (011-68.79-8f I
8-10 (10 tot 12.13 tot 18 >s_9 I
Peter Persoons, foto s.V I
tot 2-11 (ma. tot vr. en zon.
tot 17 u.): Jan Carlier.
In het verlengde van de grote
tentoonstelling Paris-
Bruxelles/Brussel-Parijs brengt het
Gentse Museum voor Sierkunst en
TENTOONSTELLING
Vormgeving een interessante greep
art nouveau uit de eigen verzame
ling. De presentatie is alvast origi
neel. Het zal je maar gebeuren dat
de wandeling begint met een zaal
vol afbraakmateriaal.
Het Gentse Museum voor Sierkunst
en Vormgeving bezit een indrukwekkende
art nouveau-verzameling. Slechts eer
klein deel daarvan staat permanent ten
toon, Dat Paris-Bruxelles/Brussel-Parijs in
Gent neerstreek, gaf het museum een
unieke kans om nauw aan te sluiten bij het
evenement in het Citadelpark. Curator
Mare Lambrechts presenteert een beperk
te, niet-encyclopedische selectie, die de
permanente opstelling mooi aanvult.
De vaste expositie illustreert de duali
teit tussen decoratieve art nouveau, die
vlot gebruik maakt van florale motieven,
en de functionele art nouveau, zoals we die
kennen van architecturale creaties. De tij
delijke tentoonstelling is evengoed opge
bouwd vanuit een antithese en plaatst
zeldzame stukken van exclusieve ontwer
pen tegenover massagoederen van indus
trieel geproduceerde art nouveau. Zoals
bekend bevindt de permanente presenta
tie zich op de eerste verdieping. De exclu
sieve voorwerpen van de tijdelijke ten
toonstelling zijn te zien op de gelijkvloerse
verdieping, terwijl breed verspreide kunst
stukken in de kelder staan opgesteld.
Nogal tegendraads start het parcours
lt ee" ontTmchterende vaststelling:
ngrijke Belgische art nouveau-archi-
'ecten, zoals Paul Hankar, kregen soms af
e rekenen met een desastreuze desinte
resse. Welkom dus in de puinhoop van het
afbraakmateriaal van een Vlaamse cottage,
die Hankar in 1896 in Wondelgem bouwde
voor schilder George Buysse. In 1985 ging
de villa tegen de vlakte. Al bij al mogen we
ons nog gelukkig prijzen dat een en ander
aan het museum werd toegeschoven.
De dynamisch golvende lijn van het
zweepslagmotief zien we in meubilair van
zowel Paul Hankar als van Henry Van de
Velde. Dit lyrisch abstracte lijnenspel is
typisch voor de Belgische art nouveau en
drukt de kracht van het leven uit op een
meer mysterieuze manier dan het natuur
getrouwe lijnenspel van florale motieven.
Toch blijft art nouveau verbonden met de
inspiratie die Europese kunstenaars von
den in Japanse bloemenprenten. In Gent
hangen charmante Japanse platen van
bloeiende chrysanten en bladzijden uit
modelboeken voor bloemenvaasjes,
gemaakt in Kyoto in 1902. Zelfs in het ver
rassende grootse glasraam dat Constant
Montald maakte voor een villa aan de
Gentse Koning Leopold II-laan, herken
nen we de geest van transparante Japanse
kamerschermen, al zitten we hier ook
dicht bij het vakwerk van Piet Mondriaan.
In de kelder belanden we aan bij de
utopie van kunst voor het volk. Zoals
andere geëngageerde artiesten zette ook
de Luikenaar Gustave Serrurier-Bovy zich
vol overtuiging in om kunst te introduce
ren in arbeidersmilieus. De ontwerper ver
enigde in zich de inspiratie van een groot
kunstenaar en het organisatietalent van
een succesrijk zakenman. Op het toppunt
van zijn carrière stelde hij in zijn atelier
niet minder dan vijfhonderd meubelma
kers te werk. Het museum toont een eiken
chambre d'artisan-, stilistisch interessant en
toch kende dit meubilair maar matige bij
val. Arbeiders waren niet geïnteresseerd in
nieuwe vormgeving en lieten Serrurier-
Bovy links liggen. Dus schakelde de Luike
naar over op kleinere, meer exclusieve inte
rieurs, gerealiseerd in duurder mahonie
hout. Ook dit meubilair staat hier tentoon
en zorgt voor een scherp contrast.
In de marge van de expositie houdt ten
toonstellingscommissaris Lambrechts twee
voordrachten. Op 1 oktober om 20 uur
spreekt hij over japonisme in de Belgische
kunst en op 5 november, ook om 20 uur,
geeft hij een lezing over de toegepaste kun
sten bij Les XX en La Libre Esthétique. Speci
aal voor de jeugd plant het museum aparte
jongerenbezoeken op 1 en 8 oktober en 15
en 22 november. Daarin gaat alle aandacht
naar het opvallend dynamisch lijnenspel
van de art nouveau. Behalve theoretische
uitleg krijgen de jongeren ook praktische
creatieve opdrachten.
Gent, Museum voor Sierkunst en Vormgeving, Jan
Breydelstraat 5, tot 23 november, dinsdag tot zon
dag van 9.30 uur tot 17 uur, 09-225.66.76.
ïk: Mgr.
46.60).
tot vr.
iaf 29
tot
2.45 u.):
i.
rum:
з.84.27).
zat.
/lasters in
werk.
larktTot
ot 12 u.,
„Tim-
porary"
jtie. Els
beel-
■s kant.
iyts-Van
roly: F.
14 (03-
vo. tot
0 u. tot
ns goes
nn Maïer,
e, Johan
Legrand,
eriader,
irhuis:
0. tot
1. tot
ns goes
Bismuth,
Koninklijk Museum voor
Midden-Afrika:to"^r?r
13 (02-769.52.11). Tot'Zl# I
(di. tot vr. 10 tot 17 u-, i
zon. 10tot18 u.,wcr enze^ I
voor geleide bezoeke I
79 tot 21 u.. ma. 9"^. en I
tram naar Congo. Te j:
de Koloniale Tentoon
1897 (gelelde bezoeken
769.52.00). ,1
TONGEREN
Gallo-Romeins Moseum.
lenstr. 15 (012-23 f
31-10 (ma. 12en
vr. 9 tot 17 u„ zat.Rondrei- I
feestd. 10 tot 18 jF- |en. Vari I
zende Limburgse„hologisc
20-9 tot 23-12: '^T^alle.
motieven" Gerard Tonnu
ZONNEBEKE '0^™
Cultureel Centrum Ka;F« I
perstr. 5 (051-77. ,4 tot I
19-9 tot 2-114to< I
18 u., zon. 10 tot 12
18 u): Pjeroo R0°
ZWIJNDRECHT
't Waaigat: Kerkpt 1 (P* ^.jO I
252.94.13). Van 8^t0(
(13.30 u. tot 170', 10U 0. I
19.30 u„ zat. vanatinstal I
gesl.): „Unplug my Biesen. I
fatievanStefaanVan
aanbevolen
Met de tentoonstelling Martin Schon-
fm' het grafische werk zet het Cultureel
entrum van Sint-Niklaas een kunstenaar
üe die in de schaduw belandde
ai? ?n beroemde opvolgers, zoals
Albrecht Dürer en Hiëronymus Bosch.
Mbrecht Dürer reisde tijdens zijn Wan-
mre naar Colmar om bij Martin
hongauer 1450/53-1491in de leer te
wL toen Dürer in 1492 Colmar
™te, was Schongauer al gestorven.
Schongauer, ook bekend als Le
««tam was vooral befaamd als schil-
retAbels. Maar het was dankzij de
b,,rim0ntWikkelende techniek van de
i werrlpgraVUrJ dat z'3n werken verspreid
en rnPm°Ver ?e' ^uroPa en zÜn invloed
vanrleiviVer erden' In de voetsporen
Meester pecStarVan de sPeeIkaa»en en de
ontwikw g Schongauer bij tot de
'eren ak van J101 koper- en burijngra-
Sravures ,een zelfstandige techniek. De
'enen werH V00raI aIs devotiepren-
'annelor- m m£e8ebracht als souvenirs
0 r,S,t0Chten' Voorts werden ze
.p&1B gebedenboeken,
turen dure en zeldzame minia-
I "kogenaaWp516"'118!-101 de houtsnede,
Bravure een zeerh^^ hedt de koper"
I "ing. De m V r en scherpe teke-
I ^aar Schnn C is onherstelbaar.
smH gaf zHn ff Van Zljn vader 8°ud-
mee. Hij rril ^uren een 8rote plasticiteit
I etl Tuimteliiktf 'ieendlusie van volume
«kzonXÏÖ °nder door zijn
Chasten Hij tarifd"118 Va" ZWart"wit"
3 de de gravure op tot het
niveau van de miniatuurkunst. Schongau-
ers werk inspireerde zelfs de jongè Michel
angelo.
Schongauer kende snelle roem in zijn
zeer korte carrière. Van zijn twintig actieve
jaren zijn 116 gravures, een viertal beken
de grote altaarretabels, tekeningen en
muurschilderingen overgebleven.
De tentoonstelling in Sint-Niklaas, dat
sinds 35 jaar verbroederd is met Colmar en
Schongau, bevat 22 originele gravures uit
de collecties van het Museum Unterlinden
in Colmar en het Rijksprentenkabinet in
Amsterdam. Ook het integrale grafische
werk wordt er in negentiende-eeuwse fac
simile getoond.
De vroege werken, uit de periode 1470-
1475, getuigen dat Schongauer de tech
niek nog niet volledig beheerste. Het werk
van de jonge kunstenaar, die net terug was
van zijn vormingsreizen in de Nederlan
den, vertoont een sterke invloed van
Rogier Van der Weyden en Dirk Bouts. Een
voorbeeld uit deze periode is de Moeder en
kind met papegaai, direct geïnspireerd door
Bouts' Moederen kind in de National Gallery
in Londen. De invloed van de Vlaamse
schilders bleef ook later zichtbaar, voorna
melijk in de monumentaliteit van sommi
ge composities en de aandacht die Schon
gauer had voor de kleinste details.
De twee grootste platen van zijn oeu
vre dateren uit de periode van zijn eerste
maturiteit, tussen 1475 en 1480: De grote
kruisdraging en De slag van Clavijo, waarvan
de authenticiteit niet door alle historici
wordt herkend. Zowel technisch als stilis
tisch streefde Schongauer naar perfectie:
de lijnen van zijn burijn vertoonden een
toenemende precisie, terwijl hij in zijn
composities harmonie en eenvoud
nastreefde.
Met Moeder en kind op de binnenplaats
creëerde hij het ideaal van de laat-gotische
Duitse madonna. Met haar bovennatuur
lijke elegantie, stille plechtigheid en mys
terieuze uitstraling behoort ze nog steeds
tot de mooiste Maria's uit de Duitse kunst.
De twaalf scènes van de Passie vormen een
van de grote reeksen uit Schongauers oeu
vre. Innoverend in dat werk is de manier
waarop hij licht en schaduw gebruikt.
Tussen 1480 en 1485, de overgangspe
riode, concentreerde Schongauer zich
vooral op geïsoleerde figuren. Twee
indrukwekkende series kwamen tot
stand: de twaalf apostelen en de Wijze en
Dwaze Maagden. De harmonie tussen
vorm en inhoud bereikte hij in de laatste
periode van zijn leven. Deze zogenaamde
klassieke periode wordt gekenmerkt door
een sobere en beheerste techniek. Opmer
kelijke voorbeelden zijn Sint Laurentius en
de Griffioen. Savina Geerinckx)
Sint-Niklaas, Cultureel Centrum, Zwijgershoek, tot
26 oktober, dinsdag toten met zaterdag van 14 tot
17 uur, zondag van 10 tot 17 uur.
"Madonna met kind in besloten hof", door Martin Schongauer,
1475- 80. ©PetitPalais,Parijs
ljaar 1998 mo-
ihoolgeld voor
liddelbaar be-
jespreid beta-
üljoen).
a van de inko-
h 24.000 stu-
t aanmerking
inde beurs,
hun personeel
gen een fiscaal
235 miljoen),
fhankelijke ei-
C Ziekenfonds-
n tafel. De bij
gulden per po-
■>or ouderen en
niljoen gulden
ïhoolse opvang
i 4 tot 12 jaar,
duizend plaat-
ienzendingen -
regens het cel
huis zijn ge-
uw gedaald. In
;r 1809, dit jaar
rd.
PAGINA
Minder warm
De wind gaat geleidelijk naar het noordwesten. Het wordt
dan een stuk frisser. Vandaag zijn er eerst perioden met
zon, later neemt de bewolking toe en is er kans op een en
kel buitje.
Van onze verslaggever
Bergen op Zoom - Bij een schietpartij op het industrieterrein
Noordland in Bergen op Zoom is gistermiddag een 31-jarige
Engelsman ernstig gewond geraakt.
De kogel die hij in zijn rug kreeg,
is in het ziekenhuis Lievensberg
operatief verwijderd. Gistera
vond was de man buiten levens
gevaar. De 35-jarige S. el M. uit
Bergen op Zoom zit vast op het
politiebureau. Hij meldde zich
daar zelf aan. Het is nog onduide
lijk of hij ook de schutter is. Ge
tuigen hebben na de schietpartij
twee mensen in een auto zien
wegrijden. Ook zou iemand zijn
weggevlucht in een aangrenzend
maisveld. Een zoektocht met een
helikopter en met politiehonden
leverde echter niets op. De
schietpartij is waarschijnlijk een
afrekening in de drugswereld. De
gewonde viel in of bij de zoge
naamde 'growshop' Obelix, ge
vestigd in bedrijvencentrum
Spectrum. Een growshop levert
materiaal en grondstoffen voor
de wietteelt. De hele dag hing er
gisteren rond Obelix al een ge
spannen sfeer. Tot twee keer toe
werd de politie geroepen, de eer
ste keren leek er weinig meer aan
de hand dan een ruzie over een
schuld. De derde keer echter gold
de oproep een schietpartij en
kroop er een gewonde uit de sloot
voor het bedrijvencentrum. Vol
gens de politie zijn het slachtof
fer en de aangehouden Bergenaar
in mei van dit jaar al betrokken
geweest bij een schietpartij in
Roosendaal.
Van onze verslaggeefster
Breda - In plaats van zijn ver
dwenen kunstwerk heeft kunste
naar Jan Maas zijn twee weken
geleden gestolen fiets uit de Bre
dase singel gevist.
Het honderd kilo zware kunst
werk van gepolijst Belgisch
hardsteen stond tentoongesteld
aan de Vierwindenstraat. Maas
ontdekte de verdwijning gisteren.
Hij is met de havenmeester van
Breda gaan dreggen in de singel.
Tot zijn verbazing kwam de ge
stolen fiets toen tevoorschijn. „Ik
ga nu vragen aan de brandweer
of die eens wil kijken als ze op
deze plek een oefening doen. Als
zij ook niets kunnen vinden, zal
het beeld wel bij iemand in de
tuin staan."
(ADVERTENTIES)
De Gratis
Gouden Gids Lijn®
Doel - België gaat onderzoeken
of bij de kerncentrale in Doel op
slag van radio-actief afval moge
lijk is. De Nationale Instelling
voor Radioactief Afval zegt dat
de resultaten van deze studie pas
over tien jaar bekend zullen zijn.
De klei in de buurt van Doel is
volgens wetenschappers van de
Rijksuniversiteit Gent geschikt
voor de opslag van kernafval.
ZIE BUITENLAND - A5:
Onderzoek naar geschiktheid
Doel voor opslag kernafval
Van onze verslaggeefster
Borssele - Minister Wijers van
Economische Zaken verwacht
dat Covra in Boissele de Neder
landse contractuele verplichtin
gen over het terughalen van hoog
radio-actief afval uit Engeland
niet kan nakomen.
Alternatieven zijn er niet, meldt
de minister in antwoord op Ka
mervragen van de WD. Volgens
Wijers vindt er op korte termijn
overleg plaats met de betrokke
nen, maar is er geen oplossing in
zicht.
Covra beschikt nog steeds niet
over vergunningen om een ge
bouw voor opslag en eventuele
verwerking van dit afval op tijd
te bouwen. Terwijl het materiaal
in 2001 wel naar Nederland
komt. Covra komt volgens Wijers
al veel eerder in de knel met de
normale bedrijfsvoering.
ZIE ZEELAND -Cl:
'Nieuwe opslag is nooit op tijd klaar'
De Stem houdt u op de hoogte van het nieuws uit stad en
streek, binnen- en buitenland en van al het andere dat zich
afspeelt in de wijde wereld van sport, economie, kunst en
cultuur. Daarom neemt u een abonnement op De Stem.
Uw abonnementskeuze is:
een proefabonnement van 6 weken voor 31f-
of een abonnement waarbij u De Stem de eerste 2 weken gratis ontvangt
Per maand d.m.v. automatische afschrijving32,50*
Per kwartaal d.m.v. automatische afschrijving93,50*
D Per kwartaal d.m.v. (acceptgiro......97,50
V Mest voor automatisch betalen en ontvangt een Parkerpen.
Postcode-.Plaats:
Telefoon:Bank/Gironr:..
Handtekening:
Stuur deze bon in een open envelop zonder postzegel naar:
Dagblad De Stem, Afdeling Lezerscontact,
Antwoordnummer 112, 4800 VB Breda
21-202
wi m m m
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
J
