rbouwt
hij
talleert
bilair
de
apuw
op.
der om!
de Stem
Grootste bloementaart van de lage landen
Kerk met bijzondere doopvont zaterdag open voor bezoekers
am
Barok, improvisatie
en Muzikaal Kerkepad
DKAMERS
Emmer
Wijs besluit
Concertje
Festival Zeeuwsch-Vlaanderen: week 1
Brug
Duivel
Architectuur
Fringe
Borsele,
estelijke
leveren,
ber.
ptember
k afval in
mensen
Heeft u
loopafval
m op de
chemisch
den in ge-
vers, Nikkelstraat 26,
1 22 32.
eg 3, tel. 0416 31 32 14.
Fonds is 35 jaar jong-
lijk. En het WNF gaat
ictivtteiten, want voor de
af.
nateur? De natuur
;unt ons werk als u Hjf
50, WNF-Zeist. wwf'
Kleine glorie van Stoppeldijk
Door Jeanette Vergouwen
Waarom de kerk een monument is, is niet iedereen duidelijk. Er
zijn veel grotere, oudere en mooiere gebouwen. Maar het gebouw
is meer dan een eeuw oud en wordt nog trouw bezocht door de
parochianen. De rooms-katholieke kerk van de heilige Gerulp-
hus in Stoppeldijk staat ingeschreven in het register van de Mo
numentenwet in Zeeland als nummer 22231. Ben de Schepper,
penningmeester van het parochiebestuur speelt met plezier de
gids.
Met engelengeduld legt hij uit dat
vanaf 1936 de dorpen Hengstdijk,
Ossenisse, Boschkapelle en Stop
peldijk allemaal tot de gemeente
Vogelwaarde horen. „Het ge
bouw waar we nu voor staan in
deze straat (Rapenburg) is de pa
rochiekerk van Stoppeldijk, een
neogotische kerk gebouwd in
1860, en na de brand van 1869
naar een ontwerp van architect P.
Soffers een jaar later herbouwd.
Driebeukig, opgetrokken in bak
steen en een met leien bedekt za
deldak."
Hij duwt de houten deuren open
en loopt over de zwarte plavuizen
vloer naar de doopvont voor in de
kerk. Hij wijst de verschillende
traveeën (gewelfvak tussen gor-
delbogen), de spitsboogvensters,
de steunberen, de pilasters en
versieringen aan. Bij de doopvont
gekomen tikt hij met zijn vingers
tegen het eikenhouten deksel dat
de natuurstenen doopvont uit
1881 siert.
„Dit is een van de waardevolle
interieurstukken, naast de twee
eikenhouten biechtstoelen en de
mooi gebeeldhouwde preek
stoel."
In de biechtstoelen hangt niet
meer de gecombineerde geur van
hout en sigarenrook. Er wordt
niet meer geschoven met de luik
jes. Ook de preekstoel oogt leeg.
De tijden van de donderpreken
zijn voorbij en tegenwoordig
spreken de pastors vanaf het al
taar.
Koster Cesar Mannaert komt er
bij staan. „De preekstoel is ver
vaardigd door Ch. Bruggeman uit
Gent. Het beeld tussen de twee
trappen is een afbeelding van
Christus die spreekt met de Sa-
maritaanse vrouw. Die ketting
zou dienen om een emmer water
in de put te laten zakken."
Ben de Schepper kijkt even ver
baasd. „Ik dacht dat het Paulus
was die geboeid was met een ket
ting." Het boekje dat G. Bongen-
aar schreef in 1959 over de kerk
wordt er op nageslagen en dan
blijkt dat beide heren gelijk heb
ben. Er is een Jezus- en een Pau-
lusversie.
„De kerk is in 1860 gebouwd
door J. Bleijenbergh. Hij was de
laagste inschrijver en kreeg de
opdracht voor de bouw die 6145
gulden kostte. De kerk is eigen
dom van de parochie, de toren is
eigendom van de burgelijke ge
meente. Die toren is in 1960 aan
geboden aan deken J. Staal voor
de symbolische prijs van één gul
den. Maar hij heeft hem gewei
gerd. Een wijs besluit blijkt nu.
Tijdens de laatste vergadering
van de monumenten-commissie
van de gemeente is opgemerkt
dat de toren licht overhelt. Het
parochiebestuur wist hier niets
van en we wachten nu maar af
wat er gaat gebeuren, de kosten
zijn toch voor rekening van de
gemeente," vertelt De Schepper.
De brand in 1869 legde het ge
bouw in as. De kruiswegstaties
zijn verbrand samen met de
waardevolle houten biechtstoe
len, preekstoel (met het beeld van
Gerulphus) en wat schilderijen
en beelden.
„Een onvoorzichtigheid met gro
te gevolgen. Maar een half jaar
later begon men aan de herbouw
en dat is werkelijk met man en
macht gebeurd. Iedereen hielp
mee en tien jaar later kon de kerk
geconsacreerd worden. De paro
chianen hebben toen bijgedragen
voor het altaar, het meubilair, het
Penningmeester Ben de Schepper en koster Cesar Mannaert onder de preekstoel van de kerk in
Stoppeldijk. fotowim kooyman
schilderwerk en het orgel. Wij
kunnen niet concurreren met de
basiliek van Hulst en vele andere
kerken in Zeeuws-Vlaanderen,
maar het is toch een schoon ge
bouw en we ontvangen zaterdag
graag vele bezoekers. We zijn van
12.30 tot 16.00 uur open en er is
steeds iemand aanwezig die de
bezoekers alles over de kerk ver
telt."
In West-Zeeuws-Vlaanderen
opent men niet alleen de deuren
van kerken, molens, raadhuizen
en musea tijdens Open Monu
mentendag. Hier presenteert men
onder het motto: Neem eens een
mo(nu)ment een aantal optredens
in de gebouwen die gratis bezich
tigd kunnen worden. Wel eens
gehoord van een saxofoonkwar
tet in een museum, een klassiek
concert in een molen, een dwars
fluitrecital in een oude herberg,
een koorconcert in een Visserij
museum en het voordragen van
gedichten of vertellen van spook-
of griezelverhalen in kerken?
Nee, dan is er zaterdag een kans.
Organisten, pianisten, kleine
klassieke ensembles, een operet
tekoor en dichters staan in de ge
bouwen klaar om het publiek
naast het architectonische
schoon ook te verblijden met poë
zie en muziek.
„Vorig jaar zijn we met deze
combinatie gestart: open monu
mentendag en een minifestival.
En het werkt goed. De dalende
lijn van het bezoek is omgebogen.
Dit jaar verwachten we dat er
weer duizenden bezoeken wor
den gebracht. In elk gebouw
wordt de spanning opgevoerd
door deze extra attractie en het
publiek kan aan de hand van het
programma een route samenstel
len en zo van al het gebodene
toch heel wat horen en zien," ver
telt Arco Willeboordse, beheer
der van het archeologisch mu
seum in Aardenburg en mede or
ganisator van Open Monumen
tendag in de gemeente Sluis-Aar-
denburg.
Houdt u van de verhalen van Ro-
ald Dahl, dan is de hervormde
kerk in Hoofdplaat de aangewe
zen locatie. Liever spookverhalen
uit Zeeuws-Vlaanderen, dan op
naar Nieuwvliet. Poëziefreaks
moeten naar het Burgerweeshuis
of de doopsgezinde kerk in Aar
denburg en de liefhebbers van
klassieke muziek kunnen niet
verkeerd kiezen: bijna in elk mo
nument lopen ze tegen een recital
of concertje aan.
Vanavond is er in de raadzaal van
het Belfort in Sluis een toelich
ting op het programma. De voor
zitters van de comités Open Mo
numentendag geven een toelich
ting, dichter Peer van Meer leest
uit eigen werk de Rodanburgh
Troubadours laten hun gitaren en
dulcimer (hakkebord) klinken.
De avond begint om 19.30 uur.
Bijna alle monumenten in
Zeeuws-Vlaanderen kunnen za
terdag gratis bezocht worden
tussen 10.00 en 17.00 uur.
Door Ronald Verstraten
Geen doos groot genoeg om er de
taart van Lijsbert de Koeijer in te
stoppen. Drie meter in doorsne
de, in vier 'etages', ruim twee me
ter hoog. Vanmorgen om 05.00
uur is ze eraan begonnen. Van
avond om een uur of tien hoopt ze
ermee klaar te zijn.
De smaak zal vreselijk zijn. Dit is
geen taart om op te eten. Het is er
een om naar te kijken. Er komt
dan ook geen kook- of bakkunst
aan te pas, maar schik- en plak-
oinst. Zaden, gedroogde blade
ren, strobloemen. „Zelf zeg ik lie
ver Heliochrysum, dat vind ik
mooier klinken", zegt Lijsbert.
En ze gooit er nog wat Latijn te
genaan: cathamus. Maar ook ge
wone tarwe en lavendel.
De Droogbloemzolder van Lijs-
oert, gelegen aan de provinciale
weg nabij Retranchement, is de
aatste jaren uitgegroeid tot een
toeristische attractie. Het Bureau
voor Toerisme Zeeuws-Vlaande
ren stuurt er busladingen met
agjesmensen langs, verblijfstoe-
en gaan er bij slecht weer op
™rsus. „Droogschikken, work
shops 'Amerikaans stempelen',
sjablonen. Alles wat te maken
eelt met interieurdecoraties",
vertelt Lijsbert.
Die cursussen gaan het hele jaar
00r, met name voor mensen uit
eigen streek en uit Bel
gië. Daarmee is het tien
jaar geleden ook begon
nen. Op de zolder van
haar huis. Omgedoopt
tot droogbloemzolder, de
naam die nu de loods
siert, waarin werkplaats,
winkel en droogbloem
ruimtes zijn onderge
bracht. Het is het mid
delpunt van jaarlijkse
droogbloemshows die er
tegen de paasdagen, in
september en rond Kerst
worden gehouden.
Dit jaar moest het eens
wat anders worden. De
mijlpaal van tien jaar
moest gevierd en maan
denlang zat Lijsbert te
tobben. „Een recordpo
ging", dacht ze, maar
met wat? „Eerst dacht ik
aan een drieluik, maar
keurden ze bij het Guin-
nes Book of Records niet
goed. Hun standpunt was, dat het
voor anderen niet na te maken
was. Guirlandes, De grootste Bie-
dermeyer, die waren al eens ge
daan. Maar ja, dat doen ze dan
bijvoorbeeld met een school. Vijf
honderd mensen, die allemaal
een stukje doen. Ik vroeg me af: is
dat dan nog wel een record? Ik
wilde iets dat ik helemaal alleen
Hij gaat de taart zater
dagmorgen om 10.00
uur onthullen, samen
met de drie dochters
van Lijsbert en haar
man Bram. Tegelijk is
er een droogbloemshow,
met een parcours door
de hele Droogbloemzol
der. En voor wie er meer
van wil weten, zijn er
diverse demonstraties
van hobbytech-
Lijsbert de Koeijer op haar Droogbloemzolder bij
foto wim kooyman
Retranchement.
kon doen." Het werd dus een
bloementaart. „Een rage in de
bloemschikwereld. Er zijn al een
heleboel boeken over. Maar die
kennen ze bij het Guinnes Book
blijkbaar niet. Dus is het nog niet
helemaal zeker of mijn taart er
ook inderdaad in komt." Het gaat
hierbij om de editie Neder
land/België van het recordboek,
zodat de taart straks de
grootste van de Lage
Landen mag worden ge
noemd. Aan Lijsbert zal
het niet liggen. De vereiste getui
gen - er moeten er twee de hele
dag bij zijn - zijn er ook. En wel
licht komt burgemeester C. van
Liere haar vandaag nog even mo
reel ondersteunen.
als
droogbloem-
schikken, Amerikaans
stempelen en patchwuzle, zeg
maar patchwork, maar dan met
papier. „Altijd al een voorkeur
voor droogbloemen gehad", zegt
Lijsbert. Oorspronkelijk afkom
stig uit het Friese Wommels,
heeft ze een driejarige opleiding
bloemschikken, bloementeelt en
middenstand gevolgd in Aals
meer. De bloemen die ze droogt,
kweekt ze zelf. „Bram helpt wel
heel veel mee, maar heeft natuur
lijk zijn eigen werk, een land
bouwbedrijf. Als je mekaar niet
steunt, kun je niets doen, zeg ik
altijd. En ik betrek ook de kinde
ren altijd zoveel mogelijk bij de
shows."
De show en demonstraties vinden
ook op zondag plaats, maar wie
de taart in onvoltooide staat en
Lijsbert aan het werk wil zien,
mag ook vandaag al een kijkje
komen nemen, tussen 10.00 en
17.00 uur. Die tijden gelden ook
op zondag 14 september. Zater
dag is het publiek welkom tot
21.00 uur. Er hoeft geen entree te
worden betaald.
Het bloemenfeestje gaat verge
zeld van een actie voor een goed
doel. „We hebben de mensen ge
vraagd niets mee te nemen,
maar als ze toch wat willen doen,
kunnen ze geld geven voor de Cli-
niclowns." Deze organisatie, die
ernstig zieke kinderen in zieken
huizen afleiding bezorgt, door
clowns op te laten treden, heeft
een aparte hoek gekregen in de
Droogbloemzolder. Het is de be
doeling dat de opbrengst van de
actie over enige tijd aan een ver
tegenwoordiger van Cliniclowns
wordt overhandigd.
I I I I I
DONDERDAG 11 SEPTEMBER 1997 D1
»Het Prometheus Ensemble combineert theater en muziek
Door Jeanette Vergouwen
Muziek, spiegel der kun
sten.... Het Festival van
Zeeuwsch-Vlaanderen 1997
kan met dit thema alle kan
ten uit. Toneel, literatuur,
mime, film en beeldende
kunst worden geïntegreerd
in de muziek.
Het ensemble waarbij het pu
bliek vorig jaar vanaf de eerste
minuut op het puntje van de
stoel ging zitten, The Academy
of Ancient Music o.l.v. Andrew
Manze, brengt op authentieke
instrumenten werken van Re
bel, Telemann Völker Ouver
ture), Couperin en Rameau en
van J.M. Leclair wordt het
Fluitconcert nr. 3 in C opus 7
gespeeld met Rachel Brown als
soliste. Het openingsconcert
bestaat louter uit werken
waarbij de barokcomponisten
zich hebben laten inspireren
door mime, dans, literatuur en
vertellingen (Axel, rk-kerk,
donderdag 11 september)
Een dag later maakt het optre
dende ensemble er zelfs een
muzikale theateravond van.
Het Prometheus Ensemble, dat
in 1992 door dirigent Etienne
Siebens werd opgericht heeft
als doelstelling een brug te
bouwen tussen klassieke en he
dendaagse muziektaal. Het
Prometheus Ensemble zorgt
voor multidisciplinaire optre
dens. Dat blijkt nog niet direct
uit het openingswerk: Kwintet
in g van Prokofjev, gebaseerd
op beelden uit het circusleven.
Waarschijnlijk schreef Prokof
jev het voor Boris Romanov die
in 1921 choreograaf was van de
vermaarde Ballets Russes van
Diaghilev. Heel duidelijk is het
huwelijk tussen theater en mu
ziek in Het Verhaal van de Sol
daat van Stravinski. Deze
schreef samen met de Zwitser
se auteur C. Ramuz dit werk.
De tekst werd ontleend aan po
pulaire Russische verhalen die
door Afanasjev gepubliceerd
waren onder de titel De Deser
teur en de Duivel.
Het werk, de tragische geschie
denis van een soldaat die on
vermijdelijk ten prooi valt aan
de duivel, van Stravinsky
wordt in een beeldende, sceni
sche versie vertolkt door musi
ci en de acteurs Hubert Da men
(duivel), Govert Deploigne
(soldaat) en Brecht Callewaert
(verteller). De muzikanten ver
vullen een concertante rol en
de verteller en de acteurs vi
sualiseren het muzikale ver
haal in Sluis in de rk-kerk op
vrijdag 12 september.
De muziekliefhebbers die hou
den van speciale recitals en wat
uitleg over de streek en de ar
chitectuur en een kop koffie en
een etentje ter afwisseling kun
nen zaterdag 13 september een
dag vol verrassingen meema
ken. Het Muzikaal Kerkepad
biedt de festivalbezoeker dé
gelegenheid om op drie ver
schillende historische locaties
aparte concerten bij te wonen.
Het accent ligt op de strijkin
strumenten. Violiste Theodora
Geraerts vertolkt samen met
Regina Albrink (piano) en Pie-
ter Gouderjaan (hoorn) het
Trio in Es van Brahms. Daar
naast wordt in de basiliek in
Hulst vanaf 13.30 uur de sona
te voor hoorn en piano van
Hindemith en een werk voor
viool en piano van Szyma-
nowski gespeeld.
Het tweede recital is bijzonder
omdat het Henneman Strijk
kwartet: Mary Oliver, Ig Hen
neman, Tristan Honsinger en
Wilbert de Joode een uur lang
werken speelt die Ig Henneman
speciaal voor de rk-kerk van
Heikant heeft gecomponeerd
met de bijzondere architectuur
van deze kerk als inspiratie
bron. De musici maken veel
vuldig gebruik van de improvi
satie. Henneman noemde haar
compositie Westveld en bestu
deerde hiervoor zowel de ar
chitectuur als de muziek uit
Middeleeuwen en Renaissance.
Het derde concert in de rk-kerk
in Terhole wordt verzorgt door
Het Utrecht String Quartet
(Eeva Koskinen, Katherine
Routley, Daniel Raiskin en Se
bastian Koloski). Het ensemble
gaat flexibel met stijl om en
brengt de folklore van diverse
nationaliteiten tot klinken in
romantische en' 20e eeuwse
muziek. Vertolkt worden wer
ken van Vaughan Williams,
Sallinen, Sculthorpe en Tsjai-
kovski (aanvangsuren: Hulst
13.30 uur, Koewacht 16.00 urn
en Terhole 20.00 uur).
Het eerste Fringe-concert
wordt zondagmiddag verzorgd
door het Lovanium Chamber
Brass Koperkwintet: Mieke de
Meyer (trompet), Kris
Stroobants (trompet), Peter
van Montfort (hoorn), Jeroen
D'Helft (trombone) en Dieter
Verschuren (tuba). Deze leer
lingen van het Lemmensinsti-
tuut te Leuven presenteren
zich aan het publiek met een
dynamisch programma. Vooral
arrangementen van bekende
klassieke werken en typische
composities voor brassband
van Grieg tot en met L. Hen
derson op zondag 14 september
in de hervormde kerk in IJzen-
dijke om 15.00 uur.
I Festival van Zeeuwsch-Vlaanderen.
Alle concerten beginnen, tenzij an
ders vermeld, om 20.00 uur.
Moeilijke
meisjes in
nieuwe film
Mike Leigh
PAGINA
Musical Annie
met acht
meisjes in
de hoofdrol
The Hamsters
openen het
popseizoen
PAGINA
