Een spel uit een schimmig verleden
Een witman die een mahjongspelletje koopt!
inoni
Mahjong in het
Holland Casino
Mahjong op
het Internet
Mahjong lijkt een beetje op jokeren
IS REKREATIE
DTE CARAVAN SHOW
PTEMBER GEOPEND
TOT 17.00 UUR.
Mahjong - een soort Chinees
rummycub - verlaat de Ne
derlandse huiskamers. Lief
hebbers ontmoeten elkaar
op toernooidagen of spellen-
avonden. En, sinds deze zo
mer, in het casino. Voor echt
geld. Nou ja; small money
dan. Iemand voor big mo
ney?
Verslaafd
(bgg
Hongkong-variant
Rosmalen
Nederlands
Kampioenschap
Mahjong
op de pc
X 70
ig?
Surj
u
11111
VRIJDAG 5 SEPTEMBER 1997 D1
r, //sygyw
bjI P1 na9nJjTOtóB'i
■+«n nine FO
binatie van comfort en gemak,
b,- (leaseprijs vanaf f 799,- per
|ndaag of morgen langs bij de
r 'n proefrit met een van onze
ïg ook). Zodat we binnenkort
i hebben om u te feliciteren.
UWE WERELDMERK
EASEPRIJZEN ZIJN GEBASEERD OP 48 MAANDEN
5DUKTEN VAN HYUNDAI MOTOR COMPANY.
LLEN ZIJN REEDS BINNEN!
ALER VAN:
E, SWIFT, EUROLAND
RHUURDE CARAVANS NU MD
KORTING. OOK STAAN ER«
«TE CARAVANS.
7ERS REKREATIE
4905-BH-OOSTERHOUT
888, Fax:0162-424 657.
T.k. CARAVAN, bj.'78
st., 4- pers., koelk.+k^
voort., Ever, 4 m,
076- 5032420. -
Door Martin Rep
Mahjong in het Casino Scheveningen. Het
is maandagavond, half twaalf. Franz
Korntner, winnaar van het
mahjongtoernooi van Am
sterdam, heeft zojuist zijn
dertien stenen rechtop gezet
en wil ze gaan sorteren. On
gelovig kijkt hij naar de ta
fel voor zich. Hij is blijk
baar al aan de beurt. In
het midden, tussen de
vier slordig opgestelde
muren, liggen al twee
weggeworpen stenen. Een ka
rakter drie en een karakter zeven, ziet hij
na enig ontcijferen; er staan geen cijfers op
zoals hij gewend is.
Hij groepeert de recht voor zich staande
stenen. Kleur bij kleur, soort bij soort. De
mensen bij hem aan tafel wachten schijn
baar geduldig. Franz pakt de cirkels twee
en legt die in het midden van de tafel.
Zonder iets te zeggen pakt de Chi
nees/Surinaamse dame naast hem die
op en formeert er een chow van, zonder
iets te zeggen legt ze een andere steen
weg. Enkele seconden later liggen er
twee nieuwe stenen op tafel en wordt
opnieuw vriendelijk en belangstel
lend, maat toch ook een tikje onge
duldig, naar Franz gekeken.
Chow, roept hij enthousiast. Maar
hij verbetert zichzelf snel: Chi.
Franz Korntner uit Leiden is werk
zaam in de informatie en verslaafd
aan mahjong. Hij is een van de wei
nige 'witte' spelers op deze
avond. Voornamelijk
Chinezen en Surinamers
bevolken de tafeltjes. De sfeer
l is gezellig want hoewel er om
een redelijke pot kan worden
gespeeld - de hoofdprijs is
3500 gulden en dat is voor
een échte mahjongspeler een
schijntje - is de inleg maar
vijftig gulden en kan er ook
Franz Korntner speelt mahjong.
Het Spel van de
Duizend Wonderen
LM.
tent.
a5p.
lent,
bills.
st:
üng
Grote toercaravarv
occasionmarkt (150st.) va
zat. 6 t/m za 20 sept W
Vervat en Linschoten
aan de Stadionweg f"??
(ook zond. 7 sept-1°'
Tevens ta!van
'opknappers' tot/ 4-^.
Caravans boven 6-u
1 jr. gar. en 2/3 deel P»
betalen 1 mrt. '98 (9 m
rente). Stadionweg 3 g5
R'rlam tal: 010-432l«i
met kopkeuken,
0168-403548.
Bi-
Sinds kort kan mahjong worden gespeeld in
net Casino Scheveningen. Vooral bedoeld als
Seste, zo legt woordvoerder S.M. Postmus uit,
voor de Chinese bezoekers van de Holland Ca
sino s, die de grootste groep bezoekers van de
casino's in Nederland vormen. Deelname aan
net toernooi in het casino staat open tot maxi
maal 64 deelnemers. Van hen wordt verwacht
™t zij bedreven spelers zijn, een hoog tempo
aan kunnen en vertrouwd zijn met de Chinese
karakters. Inschrijven kost 50 gulden.
niet meer dan dat bedrag wor
den verloren.
Het mahjong zoals het hier
wordt gespeeld heeft maar wei
nig te maken met het mahjong
zoals dat in tienduizenden Ne
derlandse huiskamers wordt
beoefend. Déér gaat het erom
de combinaties die gelegd wor
den, zo mooi mogelijk te ma
ken. Een Staart van de draak wordt er
hoger aangeslagen dan een Eenvoudige
winst, een Keizerlijke jade van uitsluitend
groene stenen leidt tot het ontkurken van
een mooie fles of het uitzoeken van een ex
tra mooie Chinese lotusthee. Mahjong
wordt er het Spel van de Honderd Oorlo
gen genoemd, het Spel der Honderd Intelli
genties of het liefst het Spel van de Dui
zend Wonderen.
In Schevingen wordt de variant van het
spel gespeeld die in Nederland maar weinig
aanhangers kent, maar die vooral door
goklustige oosterlingen over de hele wereld
wordt gespeeld: Hongkong mahjong. Een
aantal van die mooie combinaties die in de
huiskamer en op toernooien in Nederland
tot de limietspeÜen worden gerekend, kent
het Hongkong mahjong ook wel. Maar wie
een kans wil maken om te winnen, doet er
verstandig aan zo snel mogelijk uit te gaan,
zonder verdere fratsen.
Westerse liefhebbers van mahjong spelen
het spel vanwege de vermeende oosterse
mystiek, de fraaie stenen van kunststof of
been en de bijzondere sfeer die ervan uit
gaat. De oosterlingen zelf, de echte kenners
van het spel, en dat zijn in Nederland voor
al Chinezen en Surinamers van Chinese af
komst, vinden mahjong net zo gewoon als
Nederlanders klaverjassen. Velen van hen
hebben het zo vaak gespeeld dat ze de ste
nen niet eens hoeven te bekijken. Ze pak
ken een steen van de muur, strijken met
hun duim over het oppervlak en her
kennen hem onmiddellijk.
Ze zijn natuurlijk ook niet
zo suf als de Nederlanders
om hun stenen op hun stok
te sorteren. Daaruit kan een
tegenstander immers van al
les lezen.
In het Scheveningse casino
kunnen maximaal 64 spelers
meedoen, verdeeld over zes
tien tafels. De beste van elke
tafel gaat door naar de volgen
de ronde. Uiteindelijk blijft een
groepje van vier spelers over die om de eer
ste drie prijzen speelt. Maar dan zijn de
Nederlandse deelnemers al lang naar huis.
Zij zijn allen in de eerste rond gesneuveld,
met uitzondering van een Haarlemse
vrouw die al jaren met haar Surinaamse
vriendinnen speelt en net zo bedreven in
mahjong is als zij. Franz Korntner blijft
nog even hangen. Hij vertelt dat hij plan
nen heeft om samen met de leiding van het
casino croupiers voor mahjong op te leiden.
Het mahjongtoernooi in Rosmalen. Lang
zaam druppelen groepjes spelers binnen.
Er zijn wegwerkzaamheden in de buurt
van Tilburg, een aantal ingeschreven spe
lers is daardoor nog niet aanwezig. De
aanwezige deelnemers wachten geduldig
af, ze zitten lekker buiten in het zonne
tje. Tegen twaalf uur is iedereen er en
gaan ze van start. Er wordt ge
speeld in een rustig tempo, als
er iemand een verkeerde be
slissing neemt wordt hij of Zij
daar minzaam op gewezen en
wordt de steen teruggenomen.
Het toernooi in Rosmalen is een
van de toernooien van een lan
delijke commissie, die tracht zo
veel mogelijk mahjongliefhebbers in het
land in de gelegenheid te stellen elkaar ook
eens buiten de huiskamer te ontmoeten. Of
dat lukt, hangt van plaatselijke enthou
siastelingen af. In Rosmalen en omgeving
zit zo'n groepje, net als in Rotterdam en
Amsterdam. Ook in Den Helder en Arnhem
worden af en toe toernooien gehouden.
Maar een echte, officiële mahjongbond is er
niet, net zo min als er selectiecriteria voor
de toernooien zijn. Terwijl in het casino in
Scheveningen eigenlijk alleen geoefende
spelers welkom zijn (al wordt er geen proe
ve van bekwaamheid gevraagd en zal niet
snel iemand geweerd worden) kan aan de
toernooien van de landelijke commissie ie
dere mahjongspeler meedoen die
zich geroepen voelt.
Toch is de sfeer fa
natiek. Een groepje
van drie Amsterdam
mers is zo gek van het
spel dat ze ook tussen
twee ronden door een
spelletje spelen; met
z'n drieën kan dat ook,
dan wordt de carrévor-
mige muur gewoon een
driehoek. Halverwege de
middag maakt Jacques,
een Vernet-aansluiting heeft, kan via de mo
uw sPelen met anderen, waar ook ter
■vL 'Vee van deze servers:
Clty (http://www.netfun.com/cybercity)
'"ecom)™6 Mahiong(http://mahjong.real-
ïn'i6? ?ver mahjongservers is onder meer te vinden
JPhetintemet-adres -
vp?'L{wyw'math.princeton.edu/~ztfeng/mj—ser-
oi -
R dam, tel: Korntner geeft veel informatie over mahjong
T.k. Chateau oi >93 http://www.xs4all.nl/-korntner/mah-
ittiw^on®"s'te van de auteur van dit artikel:
W/Www.xs4all.nl/~mrep/
Canon
STANDAARLE
50mm telelens
80,- 076-5215684
Mahjong wordt gespeeld met 144
stenen; van kunststof of bamboe,
aan de voorzijde vaak van kunst
stof, been of - bij antieke spellen
- soms ivoor. Letterlijk vertaald
betekent mahjong mussen, maar
de herkomst van die naam is on
duidelijk. Het spel is afkomstig
uit China, maar verdere details
zijn in de mist der tijden verloren
gegaan.
Het spel doet een beetje denken
aan rummycub of aan jokeren: er
moeten combinaties worden ge
maakt en wie er als eerste in
slaagt daarmee al zijn stenen uit
te leggen, heeft mahjong of game
gemaakt. Afhankelijk van de ge
hanteerde spelregels heeft deze
daarmee niet ook per definitie de
meeste punten gescoord.
De stenen zijn verdeeld als volgt:
Drie 'kleuren'; de bamboes 1 tot
en met 9, de cirkels 1 tot en met 9
en de karakters 1 tot en met 9.
Vier winden: oost, zuid, west en
noord.
Drie draken: rood, groen, wit.
Acht seizoenstenen of bloemen.
Elke steen - behalve de bloemen
die niet echt aan het spel deelne
men maar alleen de van invloed
zijn op de scores - komt vier maal
voor in het spel. De winden en
draken zijn troefstenen of ho
nors-, zij geven recht op extra
punten of verdubbelingen. De 1
en de 9 van de kleuren zijn hoek
stenen en die zijn ook meer
waard.
Mahjong wordt als regel gespeeld
door vier spelers. Zij roeren de
stenen eerst en bouwen daar ver
volgens een vierkante 'Chinese
muur' van twee sten en hoog van.
Met dobbelstenen wordt bepaald
waar de muur wordt geopend en
vanaf dat punt neemt iedere spe
ler dertien stenen. Om beurten
neemt iedereen een steen van de
muur en legt een andere steen
weg. Men gaat uit met veertien
stenen: de winnende steen wordt
niet teruggelegd.
De volgende combinaties kunnen
worden gemaakt:
Pong (pung): drie gelijke stenen,
bijvoorbeeld drie stenen Karak
ter Twee
Chow (chi): drie opeenvolgende
stenen: bijvoorbeeld Cirkels
Twee, Cirkels Drie, Cirkels Vier.
Kong: vier gelijke stenen, bij
voorbeeld vier westenwinden.
Chow-Tao: een sluitpaar van
twee gelijken, bijvoorbeeld twee
Witte Draken.
In aanvulling op deze basiseom-
binaties worden vaak meer com
binaties of handen afgesproken:
Zeven Tweelingen (zeven paren);
Jade spel (alleen 'groene' stenen),
de Drie Wijzen, de Vier Zegenin
gen enzovoort. Ze kunnen een
extra dimensie aan het spel ge
ven, maar echte spelers halen
hun schouders op voor de 'Ame
rikaanse' handen.
Het spel wordt vooral veel ge
speeld in het Verre Oosten, met
name in Japan (waar weer ande
re combinaties gelden). In de
Volksrepubliek China is het ver
boden omdat bij het gokspel
enorme bedragen omgingen.
een van de spelers, zo'n mooi limietspel dat
hij uiteindelijk winnaar wordt. Hij neemt
de symbolische prijs glimmend van trots in
ontvangst. In oktober zullen de meesten die
hier aanwezig zijn, elkaar weer ontmoeten
op het toernooi in Rotterdam, dat de weid
se titel Nederlands Kampioenschap Mah
jong heeft gekregen.
Franz Korntner is een van de meest inter
nationale Nederlandse mahjongspelers. Hij
is aangezocht als scheidsrechter voor het
officieuze Wereldkampioenschap Mahjong,
waarover de spelers voorlopig slechts fluis
terend spreken: het Mahjong Masters Mil
lion in Australië. Inleg: tienduizend dollar.
Hoofdprijs: een miljoen dollar. Het zou af
gelopen zomer in een casino in Australië
worden gehouden, maar helaas kreeg de
organisatie geen 256 spelers bij elkaar die
tienduizend dollar per persoon wilden be
talen. Voor het komende jaar lijken de kan
sen groter. De Japanse tv zou geïnteres
seerd zijn, zodat sponsoren aangezocht
kunnen worden en het toernooi een stevi
ger financiële basis zou kunnen krijgen.
Korntner laat zich niet uit het veld slaan
door zijn matige resultaten in het Scheven
ingse casino. Hij is gegrepen door de Chi
nese spelwijze. In Rotterdam heef hij in
een Surinaamse winkel een mahjongs-
pel en -tafel gekocht zoals ze ook in
Scheveningen gebruiken. Dat spel be
staat uit kunststof sténen, dié veel gro
ter zijn dan wat je in Nederlandse
spellenwinkels koopt, en natuurlijk
met alleen Chinese karakters, zonder
westerse cijfers erop. Nederlanders
zijn gek op mooie antieke stenen die
ze zorgvuldig bewaren, het liefst in
een bijbehorend mooi houten doosje. De
Chinezen en Surinamers houden van grote
stenen die tegen een stootje kunnen en die
op tafel worden gesmeten zoals klaverjas-
spelers doen met hun kaarten. De Suri
naamse tafel heeft dan ook opstaande ran
den zodat de stenen niet op de grond klet
teren.
Het spel dat Franz kocht, stond gewoon
tussen de pakken rijst en bakkeljauw in de
winkel. Hij baarde er wel opzien met zijn
aankoop: een witman die een mahjongspel
letje koopt!
Franz wil de eerste Nederlandse beroeps
speler worden. Hij heeft al een paar Chine
se jongens gevonden die met hem willen
spelen om small money: een gulden per
punt. Misschien komt hij ooit nog
in een clandestien gokhuis
terecht waar om big mo
ney wordt gespeeld. Hon
derd gulden per punt, of
meer.
In het Holland Casino in
Scheveningen is hij al één
keer tot de tweede ronde
doorgedrongen.
Zaterdag 4 oktober wordt in wijkgebouw
Post West, Tidemanstraat 80 te Rotterdam,
een mahjongtoernooi 'om het Nederlands
kampioenschap' gehouden. De inschrijving
sluit 20 september en staat open voor ieder
een. De volgorde van inschrijving is bepalend
voor deelname.
Inlichtingen: Frederike Ouderkerk, 010-
4677409, Yme Manintveld, 010-4123033, Ineke
Klaassen 010-4112666 of Marja Bakker 010-
4371614.
Wie geen drie partners van vlees en bloed heeft
maar toch graag mahjong wil spelen, kan tegen de
pc spelen.
Enkele spellen:
Hongkong Mahjong (informatie op het Internet
adres http://www.ninedragons.com). Dit spel wordt
gespeeld met de Hongkong-spelregels.
Four Winds Mahjong (informatie op het Internet
adres http://personal. eunet. fi/pp/armadlo/mah-
jong/). Te configureren voor vrijwel elke speelwijze.
Touzai Mahjong (informatie op het Internetadres
http://www.bekkoame.or.jp/ -haname/soft/ etou-
zai/etouzai.htm). Volgens ingewikkelde Japanse
regels.
Ex-Nijmegenaar Berrie Bloem ontwikkelde een
mahjongspel dat is te vinden op de site
http://www.mahjongg.com
