Zondagmorgen van VPRO blijft voor de jeugd Rijksmuseum-stukkerl even naar Australië Fiep Westendorp krijgt het Oeuvre Penseel DE STEM I D DE STEM Derrick (75) houdt het voor gezien Fotoprijs van Kunstbende voor twee vijftienjarigen Prijs critici voor Kylian i i i i i DINSDAG 2 SEPTEMBER 1997 D4I Door Dirk Vellenga 'Mijn moeder vond altijd dat alle kinderen en vol wassenen die ik teken, op mij lijken. Ze lopen even onelegant met hun achter werk achteruit en ze heb ben ook vaak een wipneus.' Dat is zo ongeveer de meest intie me opmerking die illustratrice Fiep Westendorp over haar leven en werk gemaakt heeft. Ze houdt niet zo van persoonlijke uitspra ken in het openbaar en helemaal niet van de schijnwerpers van de media. Het liefst tekent ze in de stilte van de werkkamer haar kinderfiguurtjes. Zoals Jip en Janneke, Otje, Pluk van de Pet- teflet en Ibbeltje. Fiep Westendorp was zo onzicht baar dat de uitreikers van onder scheidingen haar jaar na jaar over het hoofd zagen. En dat ter wijl haar vaste compangnon in de kinderboekenwereld, Annie M.G. Schmidt, verschillende keren werd gelauwerd. Maar eindelijk is het raak, op 81-jarige leeftijd krijgt ze een beloning. Op zondag 7 september krijgt Fiep Westen dorp het Oeuvre Penseel van de Stichting CPNB, vanwege 'het ei genzinnig en springlevend stem pel dat ze al decennia lang drukt op het beeld van het Nederlandse kinderboek'. Fiep Westendorp geeft geen in terviews, ze vindt dat ze niets bij zonders te vertellen heeft. Voor De Stem maakt ze geen uitzonde ring, ook al heeft ze al 22 jaar een band met deze krant: het Merijn- tje op de voorpagina is haar crea tie. Ze blijft liever op de achtergrond, zodat ze ongestoord naar de win kel kan en niet van die vervelen de telefoontjes krijgt van moe ders die willen dat ze een origine le tekening voor de kinderkamer maakt. Ze is gelukkig als ze al leen zit te tekenen, ze ziet zich zelf niet als 'iemand die graag overdag kopjes thee drinkt met andere mensen'. Mallotig Fiep Westendorp volgde de HBS in haar geboortestad Zaltbommel en tekende toen al klasgenoten en leraren in de stijl die ze zelf 'mal lotig' noemt. Daarna ging ze naar de Koninklijke Tekenacademie annex MTS in Den Bosch, als het enige meisje tussen zo'n 200 jon gens. 'Van de technieken die ik er leerde, heb ik later steeds profijt gehad,' zei ze later en doelde vooral op het aandikken en over drijven. Maar ze zou nooit wer ken als een ontwerper of een ar chitect, alle figuren komen ge woon uit haar hoofd dwarrelen. 'Ik ben geen technisch tekenaar, ik maak er liever een grapje van'. 4Ik teken nooit het hoogtepunt van het verhaal' In het begin van de Tweede We reldoorlog volgde ze lessen aan de Academie voor Beeldende Kunst in Rotterdam. Aan haar diploma had ze in die tijd niet veel. Ze reisde als assistente mee met een poppenspeelster. De Kultuurkamer die de Duitse be zetter verplicht stelde voor elke Nederlandse kunstenaar, blok keerde haar prille loopbaan vol ledig. Fiep woonde in een huis met Clara Eggink en Jan Cam- pert, die een manifest opstelden tegen de Kultuurkamer. Ze was principieel en ze zou altijd prin cipieel blijven. Cartoons Na de oorlog betrok ze een wo ning in Amsterdam en werd ze door Vrij Nederland gevraagd politieke tekeningen te maken, onder meer over de Indonesië- kwestie. Ze begon ook met het il lustreren van boeken, Bordewijk, Jane Eyre van Charlotte Brontë, Toergenjev, maar voelde zich pas op haar plaats toen cartoons po pulair werden en ze humoristisch bijdragen mocht leveren aan het satirische tijdschrift Mandril. 'Natuurlijk zou ik morbide teke ningen kunnen maken, maar ik teken liever een heks die lollig is,' zei ze ooit. 'Tekeningen kunnen perfect zijn, maar ze moeten je iets doen. Daar gaat het om.' Ze vindt illustreren gewoon een vak. Woorden als kunstenaar en ar tiest zal ze niet in de mond ne men. Humor In 1948 kwam ze in contact met Annie M.G. Schmidt, samen be gonnen ze het feuilleton Jip en Janneke op de kinderpagina in Het Parool. 'Van begin af aan was ik met Annie bevrind,' zei Fiep Westendorp in een van de weini ge interviews die ze gaf. 'Ik denk dat het vooral de humor was die ons bond.' Ze waren allebei onze ker en vroegen zich voortdurend af: is het echt wel leuk? Ze waren eikaars klankbord, eikaars kwa liteitscontrole. Als Annie scha terde om een tekening was het in orde voor Fiep. Samen stonden ze sterk, ze vormden een onver slaanbare eenheid, ook tegenover lastige opdrachtgevers. Jip en Janneke werd een groot succes. Vanaf 1953 verschenen de twee buurkinderen in boekvorm, elk jaar kwam er een nieuw deel tje, acht in totaal. Fiep tekende Jip en Janneke als silhouetjes, zo dat ze ook op krantenpapier goed afgedrukt zounden kunnen wor den. Het probleem was wel dat ze maar weinig details kon tonen binnen de lijnen van het lichaam. En de twee konden niet hand in hand lopen. Een Engelse uitgever besloot het Verhaal als Mick and Mandy op de Britse markt te brengen, maar vroeg Fiep Westendorp of ze vleeskleurige kindertjes wilde te kenen. Jip en Janneke hadden zwarte kopjes en hij was bang van discriminatie beschuldigd te worden. Fiep weigerde. Onder tussen maakten haar silhouetjes aan elke twijfel een einde: ze werden gebruikt op borden, bad tassen, kinderschorten en para plu's. En door verschillende ge neraties kinderen geknuffeld na tuurlijk. Heilig 'Bijna elke regel van Annie is te illustreren,' zei Fiep. Het manu script was heilig, Annie week nooit van haar verhaal af omwil le van de illustraties. Fiep vroeg aan Annie wat ze in gedachten had en met die aanwijzingen ging ze aan het werk. Heel soms corri geerde Annie achteraf, bijvoor beeld in het geval van het scheef staande aquarium. Fiep had ook de waterspiegel schuin gete kend In de vroege jaren bij Het Parool leerde Fiep Westendorp haar hoofdregel: 'Ik volg altijd de tekst, maar wat ik nooit doe, is het hoogtepunt van het verhaal tekenen. Dat moet een verrassing blijven.' Fiep Westendorp en Annie M.G. Schmidt (die vijf jaar ouder was] zagen elkaar ook buiten hé' werk. Ze ontmoetten elkaar zeker een keer per week en ze behoor den beide tot de moderne vrou wenkrant in Amsterdam, waar strijdbare Parool-vrouwen als Harriet Freezer en Wim Hora Adema present waren. Het duo Schmidt-Westendorp was zeer productief: Pluk van de Petteflet, Tante Patent (oor spronkelijk een Strip voor de GPD-dagbladen), Uit met Juf frouw Knoops, Otje en Jorrie en Snorrie (het Kinderboekenweek geschenk van 1990). Commerciële opdrachten werden aanvaard, tenminste als de dames hun eigen gang mochten gaan: Prélientje voor Persil, Spiegeltjes rondreis voor KLM, Woelwippie onderweg voor de Rotterdamse verkeerspo litie en Floddertje voor Nutricia. De Stem Ze liet Annie Schmidt kiezen uit een aantal schetsen, maar op 31 december 1974 ging er een veel De zes Merijntjes die Fiep Westendorp in 1974 voor De Stem tekende. Fiep Westendorp (links) met Annie M.G. Schmidt: een on verslaanbaar duo in de kinder boekenwereld. FOTO ANP grotere jury aan het werk. De le zers van De Stem kregen zes fi guurtjes gepresenteerd en één daarvan zou als Merijntje op de voorpagina komen, boven een ge vatte, brutale uitspraak over het nieuws van de dag. Bijna de helft koos voor het Merijntje met een voorover gekamde kuif, een mouwloos, destijds modieus vest je en een stropdas. Dit figuurtje loopt nu ruim 22 jaar mee op pa gina één, al werd het werd het enige jaren geleden gehalveerd en zal het zijn langste tijd hebben gehad, nu de fusie met het Bra bants Nieuwsblad dichterbij komt. Veel werk uit jaren zestig en ze ventig vindt de tekenares nu ver ouderd, vooral vanwege de kle ding. Ook na de pensioengrech- tigde leeftijd bleef ze heel serieus met haar werk bezig. 'Naarmate je ouder wordt, word je een beet je onzekerder. Ik wil kritisch op mijn werk blijven. Ik wil niet gaan sloffen. Ik ben er bang voor in eenzelfde patroon te raken.' Eigenlijk zou ze heel graag vol wassen willen tekenen in herken bare, komische situaties. 'Een beetje gek, een beetje treurig, niet te triest.' Goedmakertje Het Oeuvre Penseel dat ze nu ontvangt, is een beetje een nood- prijs, in het leven geroepen voor 'een tekenaar die in de afgelopen jaar nooit het Gouden Penseel kreeg en al voor 1973 publiceer de'. Maar ook al lijkt de prijs een goedmakertje, aan de goede be doelingen bij de jury en de CPNB zal het niet liggen. Fiep Westen dorp wordt zondag geëerd tijdens een feestelijke lunch in Amster dam en zal even flink op haar tanden moeten bijten. 'Van zo'n prijsuitreiking word ik alleen maar doodnerveus. En waarom zou ik me in de zenuwen gooien?' zei ze ooit. 'Ik krijg al genoeg er kenning van kinderen die mijn tekeningen mooi vinden.' Negentien tekenaars, die ooit een Gouden Penseel wonnen, werk ten mee aan het boekje Vijfen twintig jaar Gouden Penselen het Oeuvre Penseel voor Fiep Westendorponder wie Max Vel- thuijs, Wim Hofman, Harrie Gee- len, Peter Vos, Dick Bruna en Thé Tjong-Khing. Ze gaven allemaal een eigen interpretatie van het eerste hoofdstuk van Pluk van de Petteflet van Schmidt en Westen dorp. Vanaf maandag 8 septem ber is het in beperkte omvang (8.500 exemplaren) verkrijbaar in de boekwinkels. Hilversum (anp) - De zondagmorgen blijft bij de VPRO i het nieuwe televisieseizoen weer het domein voor dë I jeugd. Dat gebeurt met de vaste formule dat allereerst de allerkleinsten aan bod komen en dat de staart van de uit- zending is bedoeld voor de oudste leeftijdsgroep die loopt tot veertien jaar. NEDERLAND t Villa Achterwerk schrikt niet terug voor een brok cultuur voor de kids. Eine kleine Nachtmerrie toont in zes afle veringen hoe kinderen door middel van hun instrument oog in oog komen te staan met geschifte volwassenen. Door de kracht van de muziek, die varieert van Chopin tot Stockhausen, overwint het kind zijn angsten (vanaf 5 ok tober, zes maal op zondag, cir ca 10.40 u). Het Nederlands Blazers En semble brengt vier concerten waarin klassieke muziek toe gankelijk wordt gemaakt voor kinderen. Vanaf 7 juni 1998 zijn er vijf nieuwe afleverin gen van Masterclass, waarin talentvolle jongere musici les krijgen van een groot en be roemd musicus. De opnamen zijn gemaakt tijdens het North Sea Jazz Festival met jazz- grootheden (zondag circa 10.30 u). Loenatik toont komisch jeugddrama waarop de VPRO het patent lijkt te hebben. Vijf bewoners en het verplegend personeel van een paviljoen voor beschut wonen van psy chiatrisch centrum Zonnedael nemen de zuster gevangen worden verliefd enzovoort Tien nieuwe afleveringen I (vanaf zondag 21 december 10.30 uur). Vanaf zaterdag 6 september vertoont de VPRO dertien weken lang op de zaterdag om zes uur 's avonds Hieperde- piep, waarin kinderen aan de vooravond van hun verjaar-1 dag vertellen hoe spannend het wel niet is en wat ze j doen. Zondagavond, zelfde I tijd, vanaf 7 september, zingt vader in acht wekelijkse uit zendingen een lied. Papa zingt over dagelijkse beslommerin gen in het gezin. In totaal 33 gewone vaders zijn te beluiste ren in een alledaagse omge-1 ving. Kinderen die volgend jaar in maart om een hond gaan zeu ren, hebben wellicht gekeken I naar De Hondenshow van An-1 nie en Willie. Per aflevering bespreken zij het innerlijk en uiterlijk van een bepaald ras, waarvan een vertegenwoordi ger te gast is in de studio (van af 8 maart, zeven maal op zon dag 9.30 uur). Tussen 1617 en 1697 hebben Nederlandse koopvaarders een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontdekking van Austra lië. Dat wordt herdacht met afbeel dingen van landschappen, por tretten, schilderijen met tafere len uit het dagelijkse leven, stil levens en historiestukken dié een beeld geven van de grote verworvenheden van de Neder landse schilderkunst in de ze ventiende eeuw. De Australische organisatoren hebben het Rijksmuseum in staat gesteld acht schilderijen te restaureren. Twee portretten van Frans Hals, Nicolaes Hasse- Horst Tappert als Derrick FOTO KIPPA Berlijn (afp) - Horst Tap pert, op het televisie scherm beter bekend als inspecteur Derrick, houdt ermee op. Dit heeft de di recteur van het tweede Duitse televisiekanaal gisteren bekendgemaakt. Derrick is van plan na zijn 281e en laatste onderzoek zijn regenjas aan de wilgen te hangen. Dat zal in de herfst van 1998 zijn, Tappert is dan 75 jaar. Het ZDF, dat de serie uit zendt, onderzoekt nog of Derrick, die miljoenen lief hebbers, onder wie bonds kanselier Kohl, sinds 1974 aan de buis kluistert, kan worden voortgezet. „Het mo ge duidelijk zijn dat wij niet blij zijn met de plannen van Tappert om ermee op te hou den. Maar wij kunnen on? voorstellen dat het mythi sche personage Derrick blijft voortbestaan", aldus de ZDF-directeur. laer en Sara van Diemen zij: bijvoorbeeld ontdaan van ver] geeld vernis. Het gerestaureerde Fantasiegel zicht op de Nieuwe Zij dsvoorj burgwal van Jan van der den en de gerestaureerde Alle] gorie op het onderwijs van Feil dinand Bol komen na terugkeel uit Australië in de vaste ling van het Rijksmuseum te recht. Amsterdam (anp) - De tienjarige Rosanne Tromp haar schoolvriendin Sara i Jong uit Amsterdam hebbe de eerste prijs gewonnen de categorie fotografie envi] deo van Kunstbende 1997. Kunstbende stimuleert jonjfj ren tussen 13 en 19 jaar iets aan kunst en cultuur I doen. Het thema voor de jeugdfotoj grafie was dit jaar kracht. winnende collage van achtiij to's van de Amsterdamse vriei dinnen is van 18 tot en met; september te zien in het Nedeij lands Foto Instituut in RotteiJ dam. De winnende fotomontage bef de titel Eendzaam. Daarop een speelgoedeendje te zien' de badkuip. Te midden vani' badschuim drijft het beest naar de afvoer. Ondertusss maakt het steeds meer Wat het uiteindelijke lot het beest is, mag de kijker i raden. Op de laatste foto is uitsluit» de waterafvoer nog te zien. Het Nederlands Foto InstiWj toont ook werk van de twef en derde prijswinnaar en acht inzenders die met laf onderscheidingen werden dacht. Edinburgh (anp) - Jiri Kylkj artistiek directeur en chor® graaf van het Nederlands Da> theater, heeft met zijn schap een prijs gewonnen op'j 51e Edinburgh Internat»*] Festival. De critici gaven 1 hun Award for Dance voor' programma Tears of Lauir Ze vonden het de meest paÖ'J de voorstelling van het hele'l tival. I Het Edinburgh Internat»*] Festival is een van de beW rijkste theaterfestivals ter reld. Er hadden dit jaar voorstellingen plaats. 107.00 107.05 07.29 09.05 09.31 10.11 12.01 12.21 12.24 16.39 17.08 18.02 18.32 19.03 19.50 i 20.00 20.26 20.59 21.08 22.02 22.43 23.19 journaal Get the picture (herh) Ontbijt tv met om 07.30,08.00 en 08.30 Journaal; 07.43 en 08.15 Sportjournaal journaal Volgende patiënt (herh) Thank You for the Music (herh) De Uitmarkt '97: Zaterdaga vond live-muziek (herh) Dokument: Steunpunt (herh) PP: Uitzending GPV Opsporing verzocht (herh, tot 13.15) Daddy's Girls, comedy Alles kits met Transilvaanse enge dierenwinkel en 17.32 Ship to Sho re Growing Pains, comedy Get the Picture Aso Show PP: Uitzending CD Journaal Netwerk, actualiteitenrubriek Weeroverzicht Coverstory, serie Rondom Tien: De wijk is het zat (herh) Kool, korte Nederlandse film met Sacco van der Made. The Untouchables, misdaadserie (tot 00.05) 16.00 16.08 16.33 17.05 li 17.28 1 c 18.00 n 18.14 18.30 18.42 19.01 19.20 19.55 22.00 22.16 22.35 23.06 23.24 RTL NEDERLAND 2 Afl. 1 Amsterdam (anp) - Het Rijksmuseum in Amsterdam stelt tij-I delijkl dertig oude meesters uit de zeventiende eeuw beschik] baar aan drie Australische musea. De musea in Perth, Adelai-f de en Brisbane brengen een tentoonstelling van in totaal rum! veertig schilderijen van grote meesters uit de zeventiendf| eeuw in het kader van de Dutch Tricentennial Celebrations. 11030 FRYSLAN) Sybe satellyt. (tot 10.55) 13.00 Journaal 13.05 NL-tv. Afl. 1 13.20 AC-TV (herh) 13.50 Clips 13.59 Het vragenuurtje in de Tweede Kamer 1500 Spreekuur 16.00 Journaal 16.11 Coco Jappe, animatieserie 116.35 Little Lord Fauntleroy, serie. Afl. 1 17.00 Profiles of Nature - Rainforest Asia, natuurdocumentaireserie 117.29 2Vandaag, actualiteiten met om 17.30 en 18.00 Journaal; 18.42 Sportjournaal en vanaf 18.50 Hoofdpunten uit het nieuws ge volgd door het weer 19.00 4 x 4, jongerenprogramma 19.30 Skeleton Coast Safari, natuurse rie. Afl. 1 [20.20 Het ziekenhuis, medische serie. Afl. 1 20.50 Man/Vrouw I.30 'Mag ik er ook zijn?', reportage 22.00 De verandering, serie interviews 22,30 De boeren, documentaire-serie. 23.00 Studio NOS met om 23.30 Jour naal 23.35 Nederlands fabrikaat. Afl. 1 (tot 00.05) 07.00 07.10 08.08 08.35 09.30 10.00 11.00 11.45 12.30 13.00 13.40 15.05 16.00 16.10 17.00 17.05 18.00 18.10 18.30 19.00 19.30 20.00 20.30 21.30 22.30 23.30 00.15 01.00 O 0! A T A G (f K Tl S C rii Ti R A N C N 5 N Si Tl R; N Gi ap VII Ja RT \lr SP P« Th Sa RTL NEDERLAND 3 13.00 [13.09 3.42 |14.07 '4.26 4.32 5.22 [15.47 sling m Journaal Zomerfé'(tïVaf(Herb) Bijna (jértig (herh) Lingo Just kidding Rik Mayall (herh) Het beste van Jules unlimited (herh) Een dag om nooit te vergeten 06.40 07.00 07.10 07.30 07.40 08.00 08.10 18.00 18.05 18.30 18.35 19.00 19.35 20.00 20.20 20.30 22.00 22.20 22.30 Bi Or Bi Or Bg1 Or Bi Ni Vo Ni Sh 51 De Nii Wt Tb Nil 5 i Wi BELGIË FRANS 1 p.50 Nieuws (tot 13.15) 17.30 The Streets of San Francisco, misdaadserie 18.30 Ré- feions soir 18.50 Cartes sur table, magazine p9.10 Le quotidien des sports 19.30 Nieuws 20.10 La bastide blanche, Franse Vfilm (deel 1) 21.50 Le siècle des hommes, pocumentaire-serie 22.50 TéLéCiNéMa, magazine over tv en film 23.40 Laatste pieuws BELGIË FRANS 2 '7.55 lei bla fala, kindermagazine 18.55 'égions soir 19.10 Gourmandises, culinair ragazine 19.30 Nieuws 20.05 High ind ient li, serie 20.50 Chroniques de l'Amazo- ne sauvage, documentaire-serie 21.40 On- :kend 21.55 Laatste nieuws 22.20 High icident II, serie 23.05 Cartes sur table, ma rine (tot 23.20) DUITSLAND 1 l0-00 Tagesschau 10.03 Ratgeber: Tech- J™gazine 10.35 Info Verbraucher i Tagesschau 11.04 Geld oder Liebe, lelshow voor alleenstaanden 12.55 Pres- 5chau 13-°0 Tagesschau 13.05 Mittags- 'üazin 13 45 Plusminus-News, econo- magazine 14.00 Tagesschau 14.03 lochstpersönlich, portret presentator Jan arer 14.30 Aktuell auf der IFA 15.00 Ta- 'f u 15-15 Abenteuer Wildnis, serie lawurdocumentaires 16.00 Fliege, talk- 17.00 Tagesschau 17.15 Brisant, ™evardmagazine 17.55 Verbotene Lie- serie 18.25 Marienhof, serie 18.55 Die jmmissarin, serie 20.00 Tagesschau imT Gerichtsreporterin, serie 21.05 ™ie Heinz Becker, comedy 21.35 Plus- r?,s' ®conomisch magazine 22.05 Harald extra, compilatie sketches 22.30 iL ,.eirien 23-00 Boulevard Bio, talk- '4.00 Nurses, comedy 00.25 Nacht- 'effilm00'45 E'n HerZ Spielt fa'sch' DUITSLAND 2 G®sundheit!, medisch magazine lm™ Schulweg-Hitparade 15.00 Die Jnrnergarten-Party 16.00 701 - die Show, ilw 6nt 17,00 Heute 17-15 Hall° Deuk mag^in® 17.50 Unser Lehrer pec'1t' serle 18.45 Leute heute, f» me 19.00 Heute 19.25 Frauenarzt Dcuml serie 20-15 Naturzeit, l On p1 a're. over mantelbaviaan ute ijic P0litiek ma9az'ne 21.45 llto nnct I 37°: reP°rta9e"Serie 22.45 ladspri nn' Serie 23,15 EurocoPs, mis- h *Peelf,ïm0HeUtenaCht 00,25 Lalec- DUIT 08.15 Tele Frans voor 10.57 100 menta 11. 11.30 Mar Bonn am R gazine 13. und heute 14.30 Prin Hit Clip 15 ge (slot) 1t zine met t\ Internatior 17.00 Der mentaireo Lokalzeit 1 zine met tv Verkehr, m regionale 20.00 Tage serie natui gel, milieui 22.00 Boul Lust auf Ge tekenis van 23.27 100) 23.30 Roel Thumb, Be, BBC 10.05 Can' challenge, discussie 11 ne 12.00 N Show, consi for Improv Nieuws 13.1 Going for Nieuws 14. Neighbours serie 16.00 met beroert Peter Pan 17.10 Rugr; 1 and the I jeugdserie naai 18.10 Neighbours, Holidays O EastEnders, cumentaires denten die ger Bay, seri Grath's Com mewatch UK Files 00.30 True Betray; BBC 2 07.00 Oper Breakfast Nt tekenfilmser

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 20