Win
Ams
verd
Euthanasie onder Lakshmi's hoede
Gevangenisimams wars van onderling gekissebis moslims
'Anti-oecumenische
stemming is intern
orthodox probleem'
Een go
7M0
'Aanstel
manager
overhei
Moslim-organisaties worden onoverzichtelijk
Moslimgevangenen komen
geestelijk veel tekort
deStem
de!stem geestelijk leven
Euthanasie verdeelt hindoes
Optimisme 1
1/2
G
Door Guido de Bruin, anp
Rotterdam - Het onderling ge
kissebis van de moslims in
Nederland is de gevangenis
imams Rafiq Fris en Moham
med Ouakki een doorn in het
oog. Toch hebben zij aan het
ruime aanbod van islamiti
sche organisaties de Stichting
Nederlandse Islamitische
Geestelijke Verzorging toege
voegd. Niet om te concurreren
met de diverse moslimraden,
benadrukken ze. „We willen
geen raad spelen, maar raad
geven," aldus Fris.
In de jungle van moslimbestuur
ders met hun persoonlijke, poli
tieke en nationale belangen wil
len de gevarigenisimams onaf
hankelijk blijven. „We willen
niet afhankelijk worden van een
bepaalde groep die ons een over
tuiging oplegt," zegt Fris, secre
taris van de nieuwe stichting.
„Een imam die in een peniten
tiaire inrichting werkt, moet zo
veel mogelijk verschillende mos
lims kunnen bedienen."
De Nederlander Fris, dié zich
eind jaren zestig tot de islam be
keerde, werkt _als islamitisch
geestelijk verzorger in de peni
tentiaire inrichting-De IJssel in
Krimpen aan den IJssel. 'De van-
oorsprong Marokkaanse Ouakki,
voorzitter van dé stichting, is ge
vangenisimam in Alphen aan den
Rijn en Zoetermeer. Beiden heb
ben ook ervaring met werk onder
illegalen die in afwachting van
hun uitzetting in instellingen als
het Grenshospitium in Amster
dam zijn ondergebracht.
Juist door het ontbreken van één
representatieve islamitische 'zen
dende instantie' is geestelijke
verzorging door imams in gevan
genissen, ziekenhuizen en de
r
Rafiq Fris (l) en Mohammed Ouakki
krijgsmacht nog steeds niet defi
nitief geregeld. Krachtens een tij
delijke regeling met het ministe
rie van Justitie kunnen gevange
nissen en huizen van bewaring
echter wel imams op freelanceba
sis inhuren.
Het aantal islamitische voorgan
gers dat samen met rooms-katho-
lieke, protestantse en humanisti
sche collega's in een team samen
werkt, is volgens Fris op twee
handen te tellen. „Maar er zijn
wel honderd imams die zo nu en
dan in de bajes komen, vooral
voor het leiden van gebedsdien
sten."
Fris en Ouakki zijn betrokken bij
een experiment dat binnenkort in
de regio Rotterdam begint. De
Stichting Platform Islamitische
Organisaties Rijnmond (SPIOR)
wordt een regionale zendende in
stantie die contacten met gevan
genissen en huizen van bewaring
legt en de werving en selectie van
imams op zich neemt. In septem
ber begint de bijscholing van de
imams in samenwerking met de
Hogeschool Holland en de dienst
opleiding en werving van Justi
tie. Begin 1998 zullen de eerste
imams worden aangesteld.
Door interne onrust bij SPIOR
heeft het experiment de nodige
vertraging opgelopen. Uit onvre
de over het beleid van oud-coör
dinator I. Spalburg en het dage
lijks bestuur zijn zeven Turkse
moskeeverenigingen uit het plat
form van 35 moslimorganisaties
gestapt. SPIOR heeft inmiddels
een externe adviseur in de arm
genomen om voorstellen te doen
voor een betere organisatiestruc
tuur. Volgens Fris was de kwestie
van geestelijke verzorging voor
de dissidente Turkse organisaties
een gevoelige zaak. Veel Turkse
imams worden door de Turkse
overheid betaald en werken vaak
slechts enkele jaren in Neder-
ZATERDAG 30 AUGUSTUS 1997 A
Amsterdam (anp) - Onder hindoes in Nederland heerst gro
te onduidelijkheid over de vraag of hun godsdienst eutha
nasie toestaat.
Dr. C. Mahabier, chirurg in het Drechtsteden Ziekenhuis in
Zwijndrecht, heeft als hindoe geen problemen met de Nederland
se euthanasiepraktijk. Volgens pandit dr. A. Bierdja staan de al
oude hindoeïstische geschriften, de Veda's, euthanasie echter niet
toe.
De ongeveer 80.000 hindoes in Nederland discussiëren zelden in
het openbaar over de toelaatbaarheid van euthanasie. Ruim hon
derd hindoes deden dat onlangs wel tijdens een conferentie in
Amsterdam ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van de Fe
deratie Arya Samaj Nederland (FAS-Ned).
De Arya Samaj is een 19e-eeuwse vernieuwingsbeweging in het
hindoeïsme, waartoe ongeveer 20 procent van de Nederlandse
hindoes behoort. FAS-Ned vertegenwoordigt 35 plaatselijke
Arya-Samaj -organisaties
Volgens Bierdja is euthanasie niet in overeenstemming met de
Vedische réïncarnatieleer. Die stelt dat de leer van oorzaak en ge
volg (karma) het menselijk leven regeert. Wie nu lijdt, heeft dat te
danken aan daden in het verleden of in een vorig leven. Wie het
lijden door bijvoorbeeld euthanasie beëindigt, laadt negatief kar
ma op zich, waarvoor hij later of in een volgend leven moet boe
ten.
Voor een patiënt die ondraaglijk lijdt, heeft Bierdja slechts één
boodschap: hij moet het verdragen. Als hij het door middel van
euthanasie probeert te verkorten, krijgt hij de rest van het lijden
dat hem is toebedeeld, in een volgend leven alsnog voor de kiezen.
„Ik weiger te geloven dat het zo in de Veda's staat," aldus Maha
bier. „Gelovigen die ondraaglijk lijden en om euthanasie vragen,
hopen dat God daar begrip voor heeft. Het zou goed zijn als dé
Vedische leer hun die hoop gaf." Volgens hem zijn de Vedische
teksten voor velerlei uitleg vatbaar en kan euthanasie op basis
van de Veda's ook verdedigd worden.
Bierdja en Mahabier pleitten voor een grondige discussie over
euthanasie in hindoekring. „Nu ondergaan hindoepatiënten een
dubbel lijden," aldus Mahabier. „Ze lijden aan hun pijn en aan
het geloof dat hun euthanasie verbiedt."
Door Guido de Bruin, anp
Graz - In de Russisch-Orthodoxe Kerk heerst een anti-oecume
nische atmosfeer, zegt aartspriester Vladimir Fedorov. Hoewel
orthodoxe kerkleiders andere kerken daarvan graag de schuld
geven, is het volgens hem vooral een intern probleem.
Patriarch Aleksej n kwam in juni
op de tweede Europese Oecume
nische Assemblee in Graz met een
harde boodschap. Oecumene is in
Rusland een scheldwoord gewor
den, omdat andere kerken en
christelijke groeperingen, waar
onder de Rooms-Katholieke Kerk
en lidkerken van de Wereldraad
van Kerken, zich in Oost-Europa
aan agressieve zieltjeswinnerij
schuldig maken.
Toch ligt de oorzaak voor de anti-
oeSüffiefli&che stemming''VdSrikl
bij de orthodoxen zelf, meent Fë-
doroy^hoogleraar theologie..,in
Sint'Petersburg. De weinige dr-
thodoxen die directe ervaring met
de oecumenische beweging heb
ben, moeten opboksen tegen een
invloedrijke fundamentalistische
stroming die wars is van elk con
tact met West-Europese kerken.
Voor de klachten over zieltjes
winnerij op orthodox grondge
bied tonen de oecumenische part
ners vooral begrip. „Het is na
tuurlijk een probleem voor hen
dat zij in deze periode, na het ein
de van de communistische heer
schappij, met de komst van agres
sieve buitenlandse sekten worden
geconfronteerd," zegt kardinaal
Edward Cassidy, hoofd van de
pauselijke raad voor de eenheid
van de christenen.
Volgens Fedorov zou de invasie
van nieuwe religieuze bewegin
gen in Rusland juist een stimu
lans voor oecumenische samen
werking moeten zijn. Ortho
doxen, katholieken, lutheranen
en andere gevestigde kerken zou
den gezamenlijk deze 'onchriste
lijke' groepen te lijf moeten gaan,
Dat Aleksej impliciet ook de
Rooms-Katholieke Kerk in zijn
aanklacht heeft betrokken, is vol
gens Cassidy een misverstand,
„De Russisch-Orthodoxe Kerk
vreesde dat wij met een groot
aantal mensen en heel veel geld
het land zouden binnenvallen.
Dat hebben we niet gedaan."
Het bevreemdt Cashidyrrriiet dat er
in de Russisch-Orthodoxe Kerk
- een anti-oecumenische stemming
heerst. „De meeste Russisch-or-
thodoxen zijn nooit met de oecu
mene in aanraking geweest. Het is
dan ook niet vreemd dat ze er
bang voor zijn. Vóór het Tweede
Vaticaans Concilie hadden de
rooms-katholieken een niet veel
andere houding ten aanzien van
de oecumene. Maar langzamer
hand zullen orthodoxen begrijpen
dat wij niet hun vijanden, maar
broeders zijn."
De orthodoxe familie is zelf trou
wens ook geen toonbeeld van
eensgezindheid. Bartholomeos I,
oecumenisch patriarch van Con-
stantinopel, besloot uit protest te
gen de geplande top van de
en Aleksej II niet naar Graz te
gaan. „Hij was het niet eens mei
die ontmoeting, omdat die de as
semblee in Graz overschaduwd
zou hebben," aldus metropoliet
Michael Staikos, vertegenwoordi
ger van Bartholomeos I in Wenen,
Amsterdam (anp) - Door een gebrek aan imams in gevangenis
sen schiet de geestelijke verzorging onder islamitische gedeti
neerden ernstig tekort. Ook komen in de cel de religieuze ver
plichtingen van moslims vaak in de knel.
Dat blijkt uit een onderzoek van
de Nederlandse Islamitische
Raad (NIR), de Federatie Steun
functies Minderheden en de
Stichting Bijzondere Leerstoel
Islam van de Universiteit van
Amsterdam. Volgens het rapport
'Justitie, islam en de imam' moe
ten ongeveer dertig gevangenis
imams worden aangesteld om de
bijna 3500 moslimgedetineerden
geestelijk te kunnen verzorgen.
Nu werkt een handjevol imams
vooral op freelancebasis in ge
vangenissen. De overheid erkent
het recht op geestelijke onder
steuning van imams, maar wacht
met financiële ondersteuning,
totdat er een representatieve isla
mitische 'zendende instantie' is
erkend. De structurele uitbrei
ding van de moslimzorg mag vol
gens de opstellers van het rapport
overigens niet ten koste gaan van
de arbeidsplaatsen van christelij
ke en humanistische geestelijk
verzorgers.
Bijna driekwart van de 113 on
dervraagde moslimgedetineerden
zegt dat het geloof belangrijker is
geworden, sinds ze in de gevan
genis zitten. Zij hebben de imam
vooral nodig als voorganger in
het gebed, uitlegger van de Koran
of gesprekspartner bij persoonlij
ke problemen. Ook vinden de
moslims dat de imam moet o[
men voor de belangen van de
detineerden, bijvoorbeeld
klachten door te geven aan
personeel.
In de gevangenis dient er voor
moslimgedetineerden meer gele
genheid. te komen om hun reli
gieuze verplichtingen na te to
men. Voor bijna driekwart van*
ondervraagden is het niet moge
lijk om gezamenlijk het vrijdag
gebed te bidden. Een derde zeg1
dat het niet mogelijk is om voed
sel te krijgen dat aan de islamiti
sche voorschriften voldoet. 0oï
is het voor velen moeilijk om tij
dens de islamitische vasten
maand Ramadan 's nachts t<
eten. Verder ontbreekt het in ve»
bibliotheken aan moslimlectuur
Uit het onderzoek blijkt verdei
dat een groot deel van de moslim-
gedetineerden communicatiepro
blemen heeft met het gevangenis
personeel. Dat komt behalve door
het taalverschil vooral door eet
gebrek aan kennis over de gods
dienstige achtergrond van mos
lims, zo vinden de gedetineerden
Bovendien zegt bijna de helft da>!
het personeel negatief denkt ov«j
moslims. Velen voelen zich 1*
vendien achtergesteld bij huA
niet-islamitische medegevang*
Door Ronald Peters
Den Haag - Een goi
byist begint zijn veldtl
een overheidsbesluit
vloeden niet bij
staatssecretaris of K;
Hij zoekt de juiste ami
uit.
Iemand ergens op een
veau. Liefst degene die
een A4-tje met een beleii
tikt. „Kom je op dat A4$
zit je goed, want de kar I
na het zetten van de muil
handtekening veel aanl
derd is, is klein. Heel kiel
De lobby van bedrijfsll
belangenorganisaties hel
aldus politicoloog M. vail
delen, de laatste jaren
niet voor niets verscho'
Amsterdam (anp) - De
dam Exchanges goed ge
maanden is ruimschoots
genover 21,7 miljoen gul
De directie is voor het kol
halfjaar optimistisch. All
goede beursklimaat zich d<
komt er opnieuw een 'hot
sultaat uit de bus.
Vooral de inkomsten uit d
del met aandelen en opties
explosief door de forse to
van het aantal opdrachten
In de eerste zes maanden v
rig jaar werd er voor 42,3 n
gulden aan commissie binr
haald. Een jaar later bedr,
commissie al 72,8 miljoen g
De andere inkomstenbronn
als noteringsvergoedingen
post handelsondersteunin;
gen minder sterk.
Op de AEX-effectenbeurs,
bekend-,-flkhiaaet Damrak',
het aantal transacties met 5
cent tot. 3vfl.jndljoen. De
beurs zag Het aantal verhai
contracten stijgen met 63 p:
tot 22 miljoen.
Amsterdam Exchanges is
genaaar van de effectenberi
Optiebeurs en de Agrarisch
mijnmarkt. Sinds begin dit
de organisatie actief, na eer
tussen de voorheen zelfs!
opererende Effectenbeurs e
tiebeurs.
Vanaf volgend jaar word
drie beurzen op één piel I
Beursplein 5 gevestigd,
huidige vloer van de aani|
beurs wordt de Optiebeurs
tigd, afkomstig van het par
het Rokin. De beurshandel
ergens anders in het gebou
plaatst.
De nettowinst over de eers
maanden had nog hoger ki
(ADVERTENTIE)
Hmrk P.tri-Stnm. 1» - CH-4051
UI. 00 41/61 279 92 8
fax 00 41/61 279 92 8
Den Haag (anp) - Het wet
oij de overheid is een 'am
af te leiden uit een coluirl
neelsmanagement bij Bin
fc het augustusnummer var|
aagement en Bestuur veegt
™g de vloer aan met het eig
reide optreden van overheiq
Dagers bij het selecteren van
we medewerkers of bij het ssl
stellen van een managen
team. „De meeste manager
goeden niet te na gesproken
ken daar een potje van," sc
de personeelsdirecteur.
Het zou hem niets verbaze
"dij meer dan de helft var
aanstellingen de vlotte babb
s°eraal wenselijke antwo>
en/of het uiterlijk van doorsli
n e betekenis zijn geweest
e aversie tegen het inscha
an professionele krachten k
^verheid uiteindelijk hande-
Door Guido de Bruin, anp
Rijswijk - Met de Nederland
se Islamitische Raad (NIR)
als jongste aanwas, begint de
keur aan vertegenwoordigen
de moslimorganisaties in Ne
derland steeds meer op een
ondoordringbaar woud te lij
ken. De hoop van de overheid
op één representatief aan
spreekpunt voor alle 500.000
moslims, vervliegt daardoor
steeds meer.
Volgens voorzitter S. Damra wil
de kersverse raad de zaken an
ders aanpakken dan de bestaan
de vertegenwoordigende orga
nen.
Hij maakt zich niet druk over de
representativiteit van zijn orga
nisatie - „dat is een utopie" -
maar wil slechts pragmatisch te
werk gaan.
„Concrete problemen vragen om
een concrete aanpak.
Volgens Damra hebben de ih
1990 opgerichte Islamitische
Raad Nederland (IRN) en-dieris
liberale tegenhanger de Neder
landse Moslimraad (NMR) door
interne en onderlinge verdeeld
heid niets bereikt. De IRN is een
koepel van de drie grootste
Turkse, Marokkaanse en Suri
naamse moskee-organisaties. De
NMR bundelt diverse kleinere,
veelal vernieuwingsgezinde
groeperingen. Damra noemt de
onlangs ingestelde Raad van
Moskeeën een 'doodgeboren
kind', omdat er alleen Turkse
moskee-organisaties in zijn ver
tegenwoordigd.
De NIR is een bundeling van vijf
moslimorganisaties: de Neder
landse Islamitische Bond voor
Ouderen (NISBO), waarvan
Damra ook voorzitter is, de Lan
delijke Islamitische Jongerenor
ganisatie (LISJO), de Landelijke
Islamitische Vrouwenorganisa
tie (LIVO), het Nederlands Isla
mitisch Welzijns- en Zorginsti-
tuut en de Stichting Halal Voed
sel en Voeding.
De NIR is volgens Damra voor
zichtig met het toelaten van an
dere organisaties.
„Wij willen geen ruzie in de
raad." De raad richt zich vooral
op geestelijke verzorging voor
moslims in gevangenissen en zie
kenhuizen. In samenwerking
met de Universiteit van Amster
dam werkt de NIR aan een cur
sus die imams moet voorberei
den op het werk in instellingen.
Mede door de oprichting van
nieuwe organisaties als de Raad
van Moskeeën en de NIR leidt de
Islamitische Raad Nederland,
ooit bedoeld als representatief
aanspreekpunt voor de overheid,
een kwijnend bestaan. Volgens
secretaris R. AbdurRahman is
dat te wijten aan de 'opportunis
tische aspiraties' van splinter
groeperingen en individuen die
slechts hun eigen positie willen
versterken.
„Sommige mensen die de IRN
voort moesten trekken, steunen
uit opportunisme andere organi
saties," aldus AbdurRahman.
„Ze kijken niet naar het belang
van de islamitische gemeen
schap." Hij wil geen namen noe
men, maar uit zijn woorden
blijkt dat hij vooral voorzitter E.
Ates van de Raad van Moskeeën
op het oog heeft.
Ates, tevens voorzitter van de
Turks-Islamitische Culturele
Federatie (TICF), heeft in de IRN
altijd een invloedrijke rol ge
speeld, maar is met zijn Raad
van Moskeeën nu een concur
rent. Hij heeft echter steeds ge
zegd dat hij de bestaande mosli
morganisaties niet in de wielen
wil rijden.
Ook de Raad van Moskeeën richt
zich vooral op islamitische gees
telijke verzorging en de oplei
ding van imams. „Het is goed dat
Jan en alleman over deze zaken
meepraat, maar het blijft een
zaak van de moskeeën," aldus
Ates.
Behalve de genoemde koepelor
ganisaties kent Nederland nog
de Nederlandse Islamitische Fe
deratie (NIF), de vertegenwoor
diging hier te lande van de Turk
se, radicaaj-ipjppitisriie Milli
Görüs. Ook imams hebben sinds
kort hun eigen belangenvereni
ging.
Een aantal Marokkaanse voor
gangers heeft de Vereniging van
Imams in Nederland (VIN) opge
richt.
Volgens AbdurRahman blijkt uit
de teloorgang van zijn koepelor
ganisatie dat het de moslims in
Nederland niet erg lukt om in
een gezamenlijk orgaan hun na
tionale herkomst te overstijgen.
„Het verdrietige van de huidige
situatie is dat moslimorganisa
ties weer langs nationale lijnen
gaan werken."
Door Guido de Bruin, anp
Den Haag - Met offers aan Laksh-
mi, godin van geluk en voorspoed,
heeft de 39-jarige hindoe Shanti
Paragh zijn keuze voor de dood be
vestigd. Als homo en aidspatiënt
was hij al een buitenbeentje in de
hindoestaanse gemeenschap. Met
zijn openlijke keuze voor euthana
sie brak hij een derde taboe.
Het was de eerste maal dat hindoe
priesters met gebeden en offers in het
openbaar een religieus afscheid ver
zorgden voor iemand die voor euthana
sie heeft gekozen. In hindoekring is zijn
keuze allesbehalve onomstreden. „Van
de priesters zal het wel niet mogen,
maar zij voelen niet de pijn die hij
lijdt," aldus Shanti's broer.
Ondersteund door zijn broer en gekleed
in smetteloos wit droeg Shanti in de
Haagse hindoetempel Sewa Dhaam zijn
offer op aan Lakshmi. „Wijs mij de
weg," bad pandit S. Tewarie namens
Shanti. „Ik ben verdwaald. O moeder
van het heelal, ik weet dat u na het ver
laten van dit lichaam aan mijn zijde
zult staan en mij de weg naar verlossing
zult wijzen. Geef mij een plaats in uw
schoot, waar altijd honing is."
Shanti erkende dat hij gedurende zijn
leven weinig actief in het geloof is ge
weest. „Maar ik ben als hindoe opge
groeid en ik wil als hindoe afscheid ne
men. Het zou niet compleet zijn ge
weest, zonder dat er een priester aan te
pas was gekomen." Aan het einde van
de ceremonie zette hij zijn naasten met
gele kleurstof een stip tussen de ogen,
„teken van de blijdschap in onszelf".
Voor de Haagse hindoe-priester S. Te
warie was het de eerste maal, dat hij het
afscheid van een geloofsgenoot die voor
euthanasie koos, met een religieuze ce
remonie begeleidde. Het enige dat hij
als priester in feite kan doen, is God om
vergeving vragen. Want wie de Veda's,
de hindoeïstische heilige boeken, strikt
hanteert, moet tot de conclusie komen
dat euthanasie ongeoorloofd is.
Volgens vele kenners van de geschriften
is euthanasie in strijd met de hindoeïs
tische leer van oorzaak en gevolg (kar
ma). Wie nu lijdt, heeft dat te wijten
aan daden in het verleden of in een vo
rig leven. Wie zijn lijden door middel
van euthanasie bekort, krijgt de rest
van wat hem is toebedeeld, in een vol-
Pandit S. Tewarie in de Haagse hindoetempel
gend leven alsnog voor de kiezen. Waar
sommige van zijn collega's daarom een
hard nee laten horen, kiest Tewarie
voor de pastorale weg. Als hindoes hem
vragen om hen op het pad naar hun
zelfgekozen dood geestelijk te begelei
den, zal hij dat niet weigeren. Volgens
Indiase collega's gaat hij daarmee te
ver.
„Maar zij leggen Indiase maatstaven
aan. Wij hebben in deze samenleving
onze eigen normen en waarden," aldus
Tewarie, priester van de Sanatan
Dharm, de orthodoxe stroming waartoe
de meerderheid van de 80.000 hindoes
in Nederland behoort.
Bovendien kent Tewarie uit de geschrif
ten voorbeelden van euthanasie avant
la lettre.
Zo genoot Bhishma, een van de helden
uit het Mahabharata-epos, het voor
recht om zelf over het tijdstip van zijn
dood te kunnen beschikken. Hij komt
doorzeefd met pijlen uit de strijd die in
het boek wordt beschreven. Nadat hij
lange tijd op zijn 'bed van pijlen' heeft
doorgebracht, geeft hij met toestem
ming van de god Krishna uiteindelijk de
geest.
De discussie over euthanasie is in hin-
FOTO ANP
doekring nog maar pas op gang geko
men. Een televisiedocumentaire van de
hindoe-omroep OHM over de zelfgeko
zen dood van een hindoestaanse vrouw
deed in 1995 nogal wat stof opwaaien.
Eerder dit jaar kruisten een hindoe-chi
rurg en een pandit tijdens een bijeen
komst van de vernieuwingsgezinde
stroming Arya Samaj over het gevoelige
onderwerp de degens.
land. „Voor de geestelijke verzor
ging hebben we nu juist behoefte
aan imams die goed ingewerkt
zijn in de Nederlandse samenle
ving."
Fris en Ouakki doen beiden hun
best om voor moslimgedetineer
den van verschillende herkomst
acceptabel te zijn. Fris ziet zijn
Nederlandse achtergrond daarbij
als voordeel. „Ik heb in de afgelo
pen jaren contact gehad met mos
lims van verschillende culturele
achtergronden." Bovendien heeft
hij door zijn studie in Marokko
en Saudi-Arabië, cursussen
Turks en Urdu en reizen naar
Turkije, India en Pakistan de lan
den van herkomst van Neder
landse moslims leren kennen.
Het huidige aanbod van islamiti
sche geestelijk verzorgers in ge
vangenissen en huizen van bewa
ring schiet volgens Fris en Ouak
ki schromelijk tekort. Ze schat
ten dat een kwart van de gedeti
neerden in Nederland moslim is.
„Helaas is het aantal moslimge
detineerden groeiende. Vooral de
jongeren onder hen hebben be
langstelling voor het geloof. Ze
tonen vaak berouw en willen
weer op het rechte pad komen. Ze
hebben behoefte aan gesprekken
met mensen die met hun religieu
ze en culturele achtergrond be
kend zijn. De priester en de do
minee proberen het wel maar
kennen de islam vaak niet goed
genoeg." Gespreksgroepen trek
ken meer publiek dan gebeds
diensten, hebben de twee imams
gemerkt. „Moslimgedetineerden
schamen zich vaak voor elkaar
om te bidden. Wij zeggen dan al
tijd dat de plicht om vijf keer te
bidden in de gevangenis niet
geldt. Een van de voorwaarden
voor het verplichte gebed is dat je
vrij bent om de omstandigheden
zelf te bepalen."