DE STEM
Eigen schuld, dikke bult
De verwoestende werking van het klontje
D1
Dan maar
dik...
Boterham
Liefde
Agressie
Opzouten
ste specialist voor ui
EEUWS-VLAANDEREN
114-372.771
t/m vrij 8.30-17.00 uur
SlllSiTOX
rUS 1997
uffeur
liechanisch/elek-
MBO
Tènce Breda
Tènce! Bergen op Zoom
Tence Bergen op Zoom
Tènce Bergen op Zoom
Tènce Bergen op Zoom
TènceI Roosendaal/Moerdijk
Tènce Roosendaal/MoerdiL
TenceRoosendaal/Moerdi k"
Manpower, Roosendaal
Manpower, Roosendaal
Manpower, Breda
Manpower, Breda
Manpower, Breda
Manpower, Roosendaal
Manpower, Bergen op Zoom
Manpower, Roosendaal
Manpower, Roosendaal
Manpower, Etten-Leur
Manpower, Bergen op Zoom
Manpower, Bergen op Zoom
Manpower, Bergen op Zoom
Start, Oosterhout
Start, Breda
Start, Breda
Start, Breda
Start, Roosendaal
Start, Roosendaal
Start, Roosendaal
Start, Roosendaal
Start, Roosendaal
Randstad, Middelburg
Randstad, Bergen op Zoom
Randstad, Bergen op Zoom
Randstad, Bergen op Zoom
Randstad, Breda
Randstad, Oosterhout
Randstad, Etten-Leur
Randstad, Oosterhout
Randstad, Breda
GPd Wegvervoer,
Roosendaal
GPd Wegvervoer,
Roosendaal
GPd Wegvervoer,
Roosendaal
GPd Wegvervoer,
Roosendaal
GPd Wegvervoer,
Roosendaal
Tempo Team, Breda
Tempo Team, Oosterhout
Tempo Team,
Raamsdonksveer
Tempo Team,
Raamsdonksveer
Tempo Team, Breda
Tempo Team, Breda
Tempo Team, Breda
Tempo Team,
Raamsdonksveer
Tempo Team, Breda
Tempo Team, Breda
Tempo Team, Breda
Tempo Team, Breda
Tempo Team,
Raamsdonksveer
Tempo Team,
Raamsdonksveer
Tempo Team, Breda
Friday, Goes
Friday, Goes
Friday, Goes
Friday, Goes
Friday, Goes
Oomen uitzendbureau
Oomen uitzendbureau
Opmen uitzendbureau
Oómen uitzendbureau
Oomen uitzendbureau
Oomen uitzendbureau
Oomen uitzendbureau
Oomen uitzehdblirealn
Oomen uitzejijidljureau
Job Support, Roosendaal
Job Support, Roosendaal
Job Support, Roosendaal
Job Support, Roosendaal
Job Support, Roosendaal
Job Support, Roosendaal
Job Support, Roosendaal
Tempo Team, Breda
Tempo Team, Breda
Vedior, Roosendaal
Vedior, Roosendaal
Vedior, Roosendaal
Vedior, Roosendaal
Vedior, Roosendaal
Vedior, Roosendaal
Lijf leven
WOENSDAG 27 AUGUSTUS 1997
ft m m -m rn, W"S--a| 533»* m J''i
i 9 i ft i'i
„En zonder taartjes
is het leven veel te grauw
en as je honger heb,
dan wor je zo humeurig.
U moet maar denken
as u dikker wordt, mevrouw,
je kan nog beter
lekker mollig zijn
dan treurig"
Uit 'Dan maar dik' van Annie
M.G. Schmidt, te vinden in het
pasverschenen bundeltje 'En u
als gast aan 't stil festijn', Neder
landstalige gedichten over eten
en drinken, Kwadraat, 22,90.
ILLUSTRATIE MAT RIJNDERS
Het begon met een vakantiekiekje.
Het buikje hing nadrukkelijk boven de zwembroek.
Er moest iets aan gedaan worden.
Dus besloot redacteur Ed van de Kerkhof tot een gezonder
leven. In deze bijlage doet hij verslag van zijn zoektocht
naar 't Gezond,
Vandaag aflevering 2, over suiker.
>f Carla
organisatie
nissie
organisatie
Basisschool „Inspecteur
Leenhouts", Oostburg
W.B Bijl Polyester B.V
Fijnaart
Uitvaartverzorgers, Roosendaa
e.o.
Nederlandse Fruittelers
Organisatie, Zeeland
De Klussenier
Stichting Arbeidsprojecten
Stadsgewest Breda
Van Meer Decoraties,
Roosendaal
Grafisch afwerkcentrum Breda
Monoliet, Breda
Cerestar, Sas van Gent
Gemeente Terneuzen
Euretco, Breda
Eetcafé Dickens, Breda
orEd van de Kerkhof
ja, ik kon er wat van. Drie
tkerklonten in één kop koffie
dat minimaal tien keer per
;.Na het avondeten koffie mét,
bij de chocolade versnape-
het hoogst scoorden, bij-
irbeeld van die halvemaantjes
mild met kleverig suikergoed
it naar sinaasappel smaakt. Of
itskoppen. Pure suiker! Op het
;trk sloeg ik geen gebakje over
aan de koffie-automaat drukte
alle toetsen in om er het
ierzoete drabje uit te halen dat
collega's bezorgd de
ibrauwen deed optrekken. Ik
i, kort gezegd, een ware sui-
junk.
apte er resoluut mee na lezing
hoofdstuk negen van Michel
itignacs bestseller Ik ben
ik want ik eet!. De eerste re-
luiden letterlijk: „Suiker is
De schade die suiker be-
;ent aan de mens van de 20e
iw is even groot als die door al
en tabak samen." En zo
it dat enkele pagina's lang
ir. Al dat zoet leidt, volgens
totignac, tot nare verschijnse-
zwaarmoedigheid, ver-
iidheid en neerslachtigheid,
schrok me rot. Want lag ik niet
te avond tegen zessen uitge-
fa op de bank - en dat al jaren?
lp zoek naar meer inzicht in de
Woestende werking van het
nikerklontje, belandde ik uitein-
riijk bij dr. Tinus Smits, veelge
len homeopaat te Eindhoven
1 auteur van het werkstuk Sac-
lunim Officinale, the Magie Su-
onderdeel van een nog te pu-
fceren boek dat de naam Inspi-
Homeopathy gaat krijgen. Ik
al u meteen een van zijn meest
pvallende uitspraken geven.
„Het vandalisme in onze samen
leving is een gevolg van overma
tig suikergebruik." Ook dat
nog....
Het suikerklontje, zo betoogt dr.
Smits, behoort tot de snelle sui
kers. Dit in tegenstelling tot bij
voorbeeld een bruine boterham,
die uit koolhydraten oftewel
langzame suikers bestaat. Welis
waar hebben beide invloed op de
suikerspiegel, maar de suiker
klont veroorzaakt een heel wat
heftigere reactie. Om het duide
lijk te maken neemt Smits pen en
papier en trekt een kaarsrechte
horizontale lijn die de suikerspie
gel in het bloed moet voorstellen.
Vervolgens trekt hij een lang
zaam stijgende en dan weer da
lende lijn, een soortement van la
ge, afgeplatte heuvel. „Als je een
bruine boterham eet, stijgt de
suikerspiegel op deze manier.
Geleidelijk omhoog en geleidelijk
omlaag, in een proces dat relatief
lang duurt. Maar als je nu een
snelle suiker neemt, bijvoorbeeld
die koffie met drie klonten erin,
dan krijg je in één klap een grote
stoot suiker in je bloed." Hij te
kent een steile lijn omhoog. Het
gevolg van die stoot suiker is dat
de alvleesklier, die het bij de ver
werking van de bruine boterham
nog rustig aan kon doen 'als een
gek insuline moet gaan produce
ren om de suikerspiegel weer om
laag te krijgen'. Daarbij gaat de
alvleesklier kennelijk overijverig
te werk: terug naar beneden
schiet de lijn die Smits trekt tot
ónder de horizontale lijn door.
„Omdat er," zo zegt hij, „zo'n
grote hoeveelheid insuline in het
bloed komt, daalt de suikerspie
gel te ver door. En onder die lijn
Overmatig suikergebruik kan uitputtend zijn, weet homeopaat dr. T. Smits.
FOTO RENE MANDERS
t)ilW+t99ri 1
Moe van de suiker...
kom je in een hypo terecht." Een
hypo (voluit hypoglycemic gehe
ten) is niks anders dan een on
middellijk tekort aan suiker (of
tewel brandstof) in het bloed. Je
krijgt er een slap gevoel van, je
concentratievermogen neemt af,
je kunt er bibberig van worden of
er zelfs een acute hoofdpijnaan-
val van krijgen.
De oplossing? Smits: „Als je in
een hypo zit en je eet wat zoets,
dan is het binnen een paar minu
ten over." Kortom: al die zoetig
heid leidt tot een heilloze opeen
volging van pieken en dalen, van
beurtelings een teveel en een te
weinig aan suiker in het bloed,
een proces dat zich voortdurend
herhaalt in een tempo dat volgens
Smits uiteenloopt van drie kwar
tier tot een uur. Smits: „Dat weet
de genotmiddelenindustrie na
tuurlijk ook. Die heeft allang uit
gerekend hoe vaak zo'n hypo per
dag kan optreden. En die speelt
daar weer op in met die tv-spot-
jes voor al die tussendoortjes."
Nu kan een gezond mens wel te
gen een stootje, daar niet van,
maar, zegt Smits, „op termijn is
al die suiker hartstikke slecht
voor je gezondheid. Als je heel je
leven alsmaar dat soort pieken
hebt, ligt je gemiddelde suiker
spiegel veel te hoog. Dan kun je
klachten krijgen die diabetici ook
hebben. Op den duur leidt het
zelfs tot uitputting."
En de cijfers qua suiker? Die zijn
schrikbarend. Smits: „Rond de
eeuwwisseling gebruikten we één
kilo suiker per jaar per persoon
gemiddeld. Nü ligt dat op vijftig
kilo. In Amerika zitten ze al op
zestig kilo."
De verklaring voor die oeverloze
consumptie van zoetigheid zoekt
dr. Smits in de liefde. Of liever
gezegd: in een gebrek aan liefde.
„Liefde," zegt Smits ter inlei
ding, „blijkt inwisselbaar voor
suiker. Neem de Engelstalige
liedjes. Het is allemaal Sweethe
art, Honey en Sugar. Tegen een
kind zeggen we dat het zoet moet
zijn, als we lief bedoelen. „Wel
nu," doceert hij verder, „iemand
met een overmatig suikergebruik
heeft naar alle waarschijnlijk
heid een diepe frustratie. Die
heeft niet geleerd van zichzelf te
houden. Het is in wezen een
'moederprobleem', een verla
tingsangst. Het is ermee begon
nen dat-ie bang was dat z'n moe
der hem in de steek zou laten om
dat hij kennelijk niet lief was. Als
kind liep zo iemand waarschijn
lijk almaar achter moeder aan."
Dat gebrek aan liefde wordt, vol
gens Smits, gecompenseerd met
zoetigheid. „Je eet je frustraties
als het ware weg. Je stopt ze mét
de suiker in de koffie. Of in een
reep Mars.
Roken en het van de ene seksuele
relatie naar de andere fladderen
zijn overigens ook symptomen
van diezelfde frustratie. En veel
praten. Oeverloos praten is óók
een manier om aandacht te krij
gen." En het gevolg? Rusteloos
heid. Agressie. Smits: „Al dat
overmatige suikergebruik werkt
rusteloosheid en agressie in de
hand. In de Verenigde Staten is
een aantal jaren geleden een ex
periment gedaan, waarbij ge
dragsgestoorde jonge criminelen
op een suikervrij dieet werden
gezet. Tachtig procent bleek ver
volgens plotseling een normaal,
niet-agressief gedrag te vertonen.
Mijn conclusie is dat al die he
dendaagse agressiviteit veroor
zaakt wordt door het overmatig
gebruik van suiker. In plaats van
die kinderen op te sluiten zou je
ze veel beter een suikervrij dieet
kunnen geven."
Waar hij onmiddellijk aan toe
voegt dat je zo'n kind dan wel iets
anders in de plaats moet geven,
waardering, een aai over de bol,
een knuffel, kortom: liefde.
„Want," zegt hij, „als je dat niet
doet, raakt hij al snel genoeg
dubbel gefrustreerd: dan is-ie én
zijn liefde én zijn compensatie
kwijt..."
Dr. Smits is er overigens van
overtuigd dat er méér voedings
stoffen zijn die iets emotioneels
hebben. Zout bijvoorbeeld.
„Zout," zegt hij, „is een stof waar
we onze problemen mee opzou
ten. Zout is een conserverings
middel, een middel waarmee we
iets af kunnen sluiten, ons ver
driet kunnen wegdrukken, een
emotionele muur om ons heen
kunnen bouwen. Ik heb herhaal
delijk gezien dat als mensen ver
driet hebben en daar niet mee
overweg kunnen, ze meer zout
gaan eten." „Een leuk voorbeeld
van afgesloten mensen," zegt hij,
„zijn de mannen die niet kunnen
plassen als er iemand anders bij
staat, in een café bijvoorbeeld.
Water heeft ook met emoties te
maken. Nou, als je je hebt afge
sloten, betekent dat dat je je emo
ties niet aan een ander kunt ui
ten." Tja. Daar sta je dan....
Nou ja, eerlijk gezegd hou ik 't
óók allemaal liever wat privé. En
wat die zoetigheid betreft: voor
lopig blijf ik met mijn vingers uit
de suikerpot. Hoewel, af en toe
heb ik toch wel een beetje heim
wee naar zo'n chocolade halve-
maantje, met sinaasappelsmaak,
u kent ze vast wel....
I De eerste aflevering van deze serie
verscheen op woensdag 20 augustus.
Zorgcentrum Het Hoge Veer,
Raamsdonksveer
mt Riagg, Breda
itrale Mercuri Urval, Breda
naam, adres en woonplaats naar:
(leidingen Cursussen,
itie.
'e meeste mensen krij-
I® het danig op de heu-
'öi als een wesp om htm
l0°£d cirkelt. Ze slaan
*ild om zich heen,
kudden het hoofd en
"aken vreemde ronde-
ansjes. Ja, en de wesp
'e schrikt zich natuur-
'jk dood. 'Wat zullen we
}°u hebben?', denkt het
'er> en het steekt om
tee aanval af te slaan.
onze verslaggever A-
op een terrasje de show wil
1 -'®, heeft misschien iets aan de
le stunt, geschikt voor de
Teravond, als de wespen het
e' zo nauw nemen met de eti-
'e. Wacht tot er eentje op uw
®cht landt. Blijf ijzig kalm als
wsect zijn sprietige kop naar
Mondhoek brengt. Laat toe
"et daar wat speekselvocht en
Ppels bier drinkt. En kijk dan
"omfantelijk om u heen als de
r*arte jager verzadigd het
[phi m s'' Succes verze-
ra Wespen sterven nu van de
Wespenkenners bezweren dat een wesp nooit zal aanvallen, ten
zij je in de buurt van zijn nest komt.
dorst. Wij noemen ze lastig en
agressief, maar ze zoeken domweg
iets te drinken. Bijna nergens is
meer nectar te vinden, hun nor
male zoete drank. Alles is ver
droogd. Dus struinen ze de plaat
sen af waar wij onze dorst lessen,
de tuin en het terras, en de plek
ken waar wij onze restjes dumpen,
de vuilnisbakken en de glascon
tainers. En het is zeker niet onge
woon dat ze tijdens deze zoek
tocht op iemands gezicht landen
om in de mondhoek wat te drin
ken.
Griezelig? Een beetje wel, ja. Als
we ook maar iets van de wesp we
ten, is het dat hij steekt. En niet zo
zuinig ook. Agressieve krengen,
zeggen we. Maar eigenlijk draaien
we de zaak om. Wespenkenners
bezweren dat een wesp nooit zal
aanvallen, tenzij je in de buurt
van zijn nest komt. Hij verdedigt
zich alleen maar. Als je wild om je
heen gaat zwaaien, gaat meppen
of andere vreemde bewegeningen
maakt, voelt de wesp zich be
dreigd. En dan steekt hij. Eigen
schuld, dikke bult.
Wespen kunnen zelfs een geurstof
afscheiden, die soortgenoten
kwaad maakt. Zo van: ik val aan,
volg mij. Gewoon rustig blijven
zitten is absoluut de beste reme
die. Dat ze maar wegblijven, zegt
u? Tja, toevallig vinden wespen
dezelfde dingen lekker als wij.
Dus geef die bedelaars gewoon op
veilige afstand iets. Wat limonade
bijvoorbeeld. Daar zijn ze dol op,
reden waarom ze vaak limonade
wesp worden genoemd. En geef ze
gerust ook een klein stukje van de
kotelet die net van de barbecue
komt. Of het bot. Daar nemen ze
ook genoegen mee.
Wespen eten graag vlees. Zelfs in
de eigen tuin kan iedereen dat
waarnemen. Dan zie je een vlieg
Wespen sterven nu van de dorst.
die op de grond rondkruipt, op
zoek naar wat viezigheid, en dan
opeens duikt er een wesp als een
roofvogel bovenop, pakt hem met
zijn kaken vast, steekt de angel
meerdere malen in de weke delen
van het hevig spartelende insect
en vliegt met hem weg als het ar
me dier is uitgebromd.
Soms is onder afdaken, vooral die
met golfplaten, een fraai zilveren
tapijt te zien, bestaand uit ontel
bare insectenvleugels. Vliegen en
muggen rusten graag onder die af
daken. Maar wespen weten ze wel
te vinden. In de zomer vliegen ze
af en aan om prooi te halen. Voor
ze ermee aan de haal gaan, bijten
ze er nog eerst de vleugels af. Al
leen het eetbare telt. Soms zie je
zelfs dat een wesp een vlinder in
de vlucht grijpt en al vliegend
diens vleugels afknipt. En wat je
nog veel vaker ziet, als je in de
tuin eet: een wesp die doodgemoe
dereerd op je bord neerdaalt en
dan hondsbrutaal een stukje van
je vlees probeert te stelen.
Er zijn mensen die vaak worden
gestoken en mensen die er nooit
last van hebben. Kwestie van ge
drag misschien. Maar ook van
geur en kleur. Aftershave of par
fum: wespen zijn er gek op. Of een
felle bloemetjesjurk, en zo'n
schreeuwerig Hawaï-hemd: dat is
interessant, zeg. En er zijn mensen
die zich daar absoluut niet in kun
nen vertonen. Ze zijn allergisch
voor het gif van wespen (of bijen
etc.). Niks nieuws hoor. Hiërogly
fen in de graftombe van de Egyp
tische farao Menes vertellen dat
deze koning is gestorven als ge
volg van een insectensteek. Drie
procent van de bevolking vertoont
ernstige allergische reacties na
een bijen- of wespensteek.
De symptomen van allergie? Na
een eerste steek merk je niks. Dan
gaat het lichaam zijn allergie pas
opbouwen. Maar bij de tweede
komen de allergische reacties. Ze
variëren van een lokale huidirri
tatie met flinke jeuk tot proble
men met de ademhaling, misse
lijkheid, braken, diarree, hartrit
me-stoornissen en zelfs shock.
Maar er is een effectieve behande
ling mogelijk. Die duurt in totaal
vijf jaar. De patiënt krijgt daartoe
met tussenpozen gezuiverd bijen-
of wespengif toegediend. In het
eerste jaar zijn nog zware reacties
te verwachten. Daarom draagt de
patiënt een injectiespuit bij zich
om zelf te gebruiken bij een steek.
Het eind van de behandeling heet
de confrontatie. Vroeger gebeurde
dat altijd, tegenwoordig minder.
Wat de confrontatie inhoudt? Een
been van de patiënt Wordt verpakt
in een stuk folie. Dap wordt een
wesp onder het folie losgelaten.
En de patiënt, niet op zijn gemak
waarschijnlijk, wacht tot het dier
gestoken heeft. Geen heftige reac
ties? Proficiat. Nu snel de bloeme
tjesjurk aan of het Hawaï-shirt en
dan gauw een terrasje pikken.