Balk over weg wordt drie voetballers noodlottig
Schandaal in
IZweden over
[sterilisaties
El VA
Paus belijdt schuld voor moord hugenoten
'Veel meer gevallen van BSE dan gemeld'
D66: 'Lage inkomens
moeten meer stijgen'
DE STEM
»a Service
leendert v.d. bor;
agblad voor z u i d w e s t-n e d e r l a n d
x 58
HE SHE
kamasOtra"
■5421370
■5811733
^688084"
ussenbedrijf
Fred van Tilborg
Loodgieter
Ad Timmermans
Sroeders B.V.
r loodgieterswerk
BAR-LOUNGE-
BRASSERIE
Reparateur
epvries/koelkast
Tapijtrein.
Tapijt vuil?
voor 100,-
P
kij 'niet-arische' vrouwen
irveladze dolt
lefensie PSV
geef voor vervoer
■Moederde wereld
Apen maken
Gibraltar
onveilig
Plan: klaaglijn truckchauffeurs
Gibraltar schrikt
zich 'n aap
jervice. Bekend van
iscr. 0492-343800
gevr. Int. m0Q.
Gay Sm slaaf
|gn. 06511577sn
'J?3"1®3 gevraagd
19 uur.
.00-19.00 uur.
PERT OosterstraafÏ7
jrmeiden 18-20. voile
|t vrijen en trio v.a
Till-in ma-zo. 10-23n
|nik, Cindy, Cyntia,
Pascal, Eva,
i.a. 100,- all-in
Ism 0165341241
488
en, voegwerken,
stoppingen,
en nacht tel.
an PVC dakgoten
iolering of afvoer
verstopt!!!
el: 076-5419092
reparatie of vernieuw-
in dakbedekking, go-
:v, sanitair en andere
Igieterswerkz.heden.
5147767 of 5614873
401741/0165-558905
'arty-verhuur
taurant Mirabelle
nog gedurende 2 dgn.
r week haar unieke
airconditioning
beschikking voor een
ervol club/sociëteits-
beuren op basis van
tinuiteit. Eigen entree,
serplaats en konsump-
jzen die afgestemd zijn
i club-niveau. Inlich-
jen: 076 - 565 66 50.
J. van Kampen.
'ARATIE met garantie
onder voorrijkosten
r serv. 076-5227774.
n nood!! Ketar reinigt
tapijt als nieuw. Profi-
van onze AKTIE en laat
HUISKAMER reinigen
I voor inl. of afspraak:
0167-567002.
O*
,r it ["'r r
..iiu.I.
.1, 1
L*. -if
5PINVELD 33 en 37 - 4815 HR BREDA - TEL. 076-5223166
TYRi Qr h:M
jpe JAARGANG
8 710311 "000218"
I I I I I
MAANDAG 25 AUGUSTUS 1997
LOS EXEMPLAAR: MAANDAG T/M VRIJDAG: 2,00 - ZATERDAG: 2,75
2 KATERNEN
peBinnenkrant A2
lionenland A3
Buitenland A4
jeeland A5 A6
mtprogramma's A7
I (port BI t/m B6
Lowlands,
culturele
grabbelton
Rijkswaterstaat
bergt wrakken
Westerschelde
PAGINA
Boeren maken
vuist tegen
Rijkswaterstaat
PAGINA
PAGINA
Tweede titel
en nationaal
record Wouda
Schumacher
wint op
Francorchamps
PAGINA
MIN./MAX
18/31
Tropisch
De tropisch warme zondag krijgt vandaag een vervolg. Bij
weinig wind wordt het opnieuw zeer heet Tegen of in de
avond een grotere kans op regen- of onweersbuien.
ioolontstop. i
Lenze verslaggevers
[jpendrecht/Lage Zwaluwe -
jne jonge voetballers van de
Jiidvogels uit het Noord-Hol-
Ldse Huizen zijn zaterdaga-
Ld dodelijk verongelukt. Op
L terugreis na een oefenwed-
jijdin Lage Zwaluwe staken
Ij hun hoofd uit het dakluik
lande dubbeldeks touringcar.
Lu de bus op de oprit van de
IjlS bij Papendrecht onder een
(alenhoogtebalk doorreed, klap-
L zij met hun hoofd tegen de
aikaan en waren vrijwel op slag
dood. De slachtoffers zijn Sergio
van Dorssen (18) en Martijn Bout
(22) uit Huizen en Axel van Meu-
len (25), die sinds kort in Amster
dam woonde. Zij speelden in het
tweede elftal van de zaterdag-
amateurclub.
Voorzitter Piet Meeuwissen van
de voetbalvereniging Zwaluwe
was er gisteren kapot van. De
Zuidvogels spelen al enkele jaren
aan het begin van het seizoen oe
fenwedstrijden tegen de Zwaluw
naren. Zaterdagavond na de wed
strijd was er in de kantine in La
ge Zwaluwe nog even een gezellig
samenzijn. Om half elf vertrok de
bus met de Huizense voetballers
plus supporters. De chauffeur
waarschuwde de passagiers ver
scheidene keren om niet uit het
luik te hangen. De drie jonge
voetballers deden dat toch en dat
werd hen noodlottig. Na de klap
tegen de balk vielen zij terug in
de bus en stierven vrijwel direct.
De chauffeur bemerkte het dra
matische ongeluk pas toen passa
giers op het bovendek alarm sloe
gen.
De Stichting Keurmerk Busbe
drijf vindt dat noodluiken van
bussen beter moeten worden be
veiligd en dat daar wettelijke re
gels voor moeten komen. De
stichting, die gaat overleggen met
busbouwers, denkt aan een sys
teem waarbij de luiken alleen
open kunnen als de bus stilstaat.
Deze systemen zijn al op de
markt.
In Nederland, in tegenstelling tot
andere West-Europese landen,
moeten de noodluiken door ieder
een geopend kunnen worden om
in geval van nood te kunnen ont
snappen. Sommige busonderne
mingen voelen wel voor centrale
vergrendeling. „Het enige nadeel
eraan is dat de chauffeur de gebe
ten hond is als er iets mis gaat.
Als er bijvoorbeeld door brand
mensen om het leven komen, is de
chauffeur verantwoordelijk," al
dus H. Walraven van Van Dongen
Touringcarbedrijven in Zeeland.
Het bestuur van de Zuidvogels
besloot gisteren, alle activiteiten
van de club voorlopig stop te zet
ten. Bij het clubhuis verzamelden
zich tientallen mensen om sup
porters en spelers op te vangen
die getuige waren van het onge
luk.
„We gaan in elk geval naar Hui
zen om die arme jongens te her
denken," zei Zwaluwe-voorzitter
Meeuwissen. „We weten natuur
lijk nog niet wat de families wil
len en of er één herdenkings
dienst komt. Maar wij zullen erbij
zijn. We zijn hier in Zwaluwe be
hoorlijk aangeslagen." De versla
genheid in Zwaluwe is mede zo
groot omdat er door de vele con
tacten met de Zuidvogels de laat
ste jaren ook persoonlijke relaties
waren gegroeid.
OP BINNENLAND-A3:
Veel ongevallen in weekeinde
De balk over de weg die drie jonge voetballers het leven kostte
De balk hangt daar om chauffeurs van hoge wagens attent te ma
ken op de doorrijhoogte van tunnels verderop op de Al 5. foto ani
■Stockholm (rtr) - In Zweden is grote ophef ontstaan na het uit
raken van een sterilisatieprogamma, waarvan na 1935 moge
lijk 60.000 vrouwen het slachtoffer zijn geworden. De Zweedse
litgering staat mogelijk duizenden eisen tot schadevergoeding
lïwachten.
|itonci zeggen dat de opeenvol-
regeringen de campagne,
|te nazi-achtige trekken vertoon-
le, jarenlang in de doofpot heb-
topt. Het steriliseren van
touwen omdat zij niet voldoen-
'e 'arisch' waren, ging tot 1976
tor.
journalist Maciej Zaremba
lieft de affaire aan het licht ge-
hweladze in actie foto anp
'ononze verslaggever
Wa - Arveladze is ook in Breda
attractie. NAC'er Archil, het
tfelingbroertje van Ajax-aan-
Shota, joeg gisteren PSV
'stuipen op het lijf in een duel
«tin 3-3 eindigde.
«beweeglijke spits dolde meer-
!*n de stugge Eindhovense
«dedigers en leek zijn ploeg
lB8e tijd naar een verrassende
^Winning te leiden. Via tref
fan Arveladze (penalty),
'Selers en Stewart liep NAC
4 naar 3-1. Na de pauze kwam
landskampioen met de schrik
®1 Cocu en invaller Bruggink
*ken de stand gelijk.
•<»SP0RT-B1:
'Hens
moet altijd hoop houden'
(ADVERTENTIE)
Dit jaar wachten nog
698
"^sionarisseji op goed vervoer
GIRO 2950
Stichting MIVA - Breda
bracht in het dagblad Dagens
Nyheter. Uit zijn onderzoek
blijkt dat naast Zweden ook
Noorwegen en Denemarken al na
de Eerste Wereldoorlog begonnen
met wetenschappelijk onderzoek
naar 'raciale schoonmaaktech-
nieken'.
Doel van het programma was het
zuiveren van de Zweedse maat
schappij van 'minderwaardige'
raciale types en het bevorderen
van 'arische' kenmerken. De ste
rilisaties begonnen in Zweden in
1935 en beleefden hun hoogte
punt in 1946. Zij gingen door tot
1976. Officieel waren de opera
tieve ingrepen vrijwillig, maar
slachtoffers zeggen dat zij ge
dwongen werden toestemming te
geven; anders zouden hun kinde
ren hen worden afgenomen en
zouden ze maatschappelijke
rechten verliezen.
De meeste slachtoffers werden
gekenschetst als 'minderwaardig'
of van 'armoedige of gemengde
raciale kwaliteit'. Daarmee werd
bedoeld mensen met leermoei
lijkheden, van arme families of
zij die niet van Noordse bloede
waren. Volgens Zaremba zijn bij
na alle verwijzingen naar veertig
jaar van gedwongen sterilisaties
verdwenen uit Zweedse schooi
en geschiedenisboeken.
Minister van Sociale Zaken Mar-
got Wallstrom zei zaterdag: „Wat
hier is gebeurd kan niet anders
worden betiteld dan als bar
baars." Zij voegde er aan toe, be
reid te zijn wetten te wijzigen
teneinde schadevergoedingen
mogelijk te maken. De minister
zal de affaire in het Zweedse ka
binet aan de orde stellen.
Minderwaardig
Een van de slachtoffers, de in
middels 72-jarige Maria Nordin,
zei dat zij werd beschouwd als
minderwaardig, omdat zij als
kind leermoeilijkheden had. Dat
kwam doordat zij geen bril had
en dus het schoolbord niet kon
zien. Zij werd geplaatst op een
school voor geestelijk onvolwaar-
digen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog
werd haar opgedragen, naar een
kantoor te gaan om wat handte
keningen te zetten. „Ik tekende
omdat ik wist dat ik er anders
niet uit zou komen. Ik werd naar
een ziekenhuis gestuurd waar ze
alles verwijderden. Een dokter
zei tegen mij: Jij bent niet al te
slim, jij mag geen kipderën heb
ben." i
Veel Zweden schamen zich dat
hun land in de Tweede Wereld
oorlog neutraal bleef maar in het
geheim Duitsland steun verleen
de. Deze nieuwe affaire wrijft ex
tra zout in de wonden.
Vierhonderd bisschoppen uit alle delen van de wereld stonden gisteren samen met de paus op het podium op de paardenrenbaan
van Longchamp. Bisschoppen van conservatieve snit lieten bezwaren horen tegen de keus van de regenboog als motief op hun spe
ciaal voor de gelegenheid ontworpen gewaden. Zij wezen erop dat de regenboog het symbool is van bepaalde homo-groepen.
Van onze redactie buitenland
Parijs - Als voorbeeld voor de jeugd
heeft paus Johannes Paulus II afgelopen
weekeinde schuld beleden voor de
moord op protestantse hugenoten in
1572. De herinnering aan dit drama
temperde de triomftocht van de kerklei
der tijdens de twaalfde rooms-katho-
lieke Wereldiongerendagen in Parijs.
Ongeveer 1,2 miljoen mensen woonden gis
teren op (en noodgedwongen ook buiten) de
propvolle paardenrenbaan van Longchamp
een openluchtmis bij. Niet eerder kreeg de
paus in Frankrijk zo veel mensen op de
been. In zijn preek riep het hoofd van de RK
kerk alle jongeren in de wereld op, het evan
gelie daadwerkelijk uit te dragen. „Vergeef
en verzoen. Toon het evangelie."
Zaterdagavond had de kerkleider zelf het
voorbeeld gegeven. Tijdens een gebedswake
op de renbaan beleed de paus namens de
Rooms-Katholieke kerk schuld voor het
'pijnlijke bloedbad van de Bartholo-
meüsnacht'. In de nacht van 23 op 24 augus
tus 1572 vermoordden katholieken duizen
den protestantse hugenoten in Parijs.
„Christenen hebben daden verricht die door
het evangelie worden veroordeeld," erkende
de kerkleider tegenover 750.000 jongeren.
Protestantse kerken hadden er eerder tegen
geprotesteerd dat de afsluitende mis van de
Wereldjongerendagen samenviel met de
herdenking van de Bartholomeüsnacht.
De honderdduizenden jongeren die aan het
katholieke evenement deelnamen, vormden
zaterdagochtend een ononderbroken 'ket
ting van broederschap' rond Parijs als plei
dooi voor verzoening en vriendschap tussen
de volken. Zo'n 200 antiklerikalen be
schouwden de menselijke keten als een sym
bool van verstikkende ideologische invloed
van de RK kerk. Op andere plaatsen in Pa
rijs deelden demonstranten 'heilige con
dooms' uit, om te protesteren tegen de more
le opvattingen van de paus.
Een privé-bezoek' van Johannes Paulus aan
het graf van anti-abortusstrijder Jeróme
Lejeune leidde tot ergernis bij de socialis
tische regeringspartij. De paus zou daarmee
militante Franse anti-abortusgroepen aan
moedigen.
Tijdens de massale mis van gisteren kondig
de de paus aan dat hij de heilige Thérèse van
Lisieux (1873-1897) op 19 oktober zal ver
heffen tot kerkleraar. Het is de derde vrouw
in de geschiedenis van de katholieke kerk
die deze positie verkrijgt.
De 13e editie van de Wereldjongerendagen
wordt in 2000 in Rome gehouden. De 77-ja-
rige paus, die in Parijs een zwakke indruk
maakte, zei erop te rekenen dat hij ook dan
nog kerkleider is.
Van onze verslaggevers
Londen/Den Haag - Het aan
tal gevallen van de gekke-
koeienziekte BSE zoals dat
door de meeste Europese lan
den is opgegeven, kan niet
kloppen. Dat zegt een team
van Europese onderzoekers in
het Britse vakblad Veterinary
Record.
Zij hebben berekend hoeveel Brit
se kalveren en Brits veevoer in de
loop der jaren naar het Europese
vasteland zijn geëxporteerd. Op
basis hiervan zou BSE daar veel
vaker moeten voorkomen dan for
meel is opgegeven. De experts -
onder wie de Nederlandse BSE-
specialist dr. B. Schreuder van het
Instituut voor Dierhouderij en
Diergezondheid in Lelystad - me
nen dat er flink wat BSE-gevallen
'over het hoofd zijn gezien'.
In Nederland zijn officieel slechts
twee BSE-gevallen gevonden.
Maar volgens de onderzoekers
zou 44 gekke koeien realistischer
zijn. Of die 'gemiste' gevallen door
de mazen van het Nederlandse
controlesysteem zijn geglipt of dat
er sprake is van het bewust ver
doezelen van de omvang van het
probleem - om de eigen rund
vleesmarkt te beschermen - wordt
niet vermeld. In Duitsland werden
de afgelopen jaren slechts vijf zie
ke dieren geregistreerd. Gelet op
de vee-importen uit Groot-Brit-
tannië hadden het er zeker 243
moeten zijn, aldus de onderzoe
kers. Soortgelijke mysteries doen
zich voor in Italië, Spanje, Bel
gië/Luxemburg en Denemarken.
Schreuder en zijn collega's bere
kenden dat er in totaal meer dan
duizend geïmporteerde BSE-ge
vallen in Europa zouden moeten
zijn, in plaats van 285. Britse boe-
renorganisaties en politici hebben
al vaker het vermoeden geuit dat
BSE veel vaker voorkomt in ande
re landen dan wordt opgegeven.
Volgens een naaste medewerker
van de Nederlandse expert
Schreuder berust het onderzoek
uitsluitend op statistische gege
vens. Hij kan geen antwoord ge
ven op de vraag of men zich in Ne
derland en in andere Europese
Van onze Haagse redactie
Den Haag - D66-fractieleider Wolffensperger wil dat de mini
ma er volgend jaar één procent in koopkracht op vooruit gaan
Hij noemt het onacceptabel dat 'niet iedereen kan meeprofite
ren' van de economische groei.
Minister Melkert (PvdA) van So
ciale Zaken mikt op een plus voor
de minima van een half tot drie
kwart procent. Dat vindt Wolf
fensperger niet genoeg: „De mini
ma moeten proportioneel kunnen
meedelen in de groeiende wel
vaart," zei hij gisteren op de radio.
Wat D66 betreft hoeft dat niet te
betekenen dat de uitkeringen om
hoog gaan. „Er zijn ook andere
wegen om de koopkracht te verbe
teren," zei hij. Hij liet in het mid
den welke.
De PvdA noemde de eis in een
reactie 'prachtig'. „Zo'n zichtbare
koopkrachtverbetering steunen
wij," aldus PvdA-Kamerlid Van
Zijl. Hij benadrukte dat de koop
krachtontwikkeling over de hele
linie evenwichtig moet zijn.
Het kabinet praat nog over de be
groting van 1998. Het heeft een
meevaller van 3,75 miljard gulden
te verdelen. Premier Kok wilde
onlangs nog niet zeggen hoeveel
de laagst betaalden er op vooruit
gaan, maar verzekerde dat er voor
iedereen 'een plus' in zit.
Wolffensperger maakte verder be
kend dat zijn partij in de komende
tien jaar minstens een miljard gul
den extra wil besteden aan onder
wijs.
Londen (afp) - De aapjes van
Gibraltar dringen tot in de
stad door en vallen er men
sen lastig. Het Britse leger
zou daarom apen moeten
gaan doden. Dit meldt de
Britse krant Sunday Times.
Volgens de legende blijft het
schiereilandje Brits zo lang
er in vrijheid apen wonen.
Hun aantal neemt evenwel
zo sterk toe dat ze met de
rots van Gibraltar zelf geen
genoegen meer nemen en nu
de straten van de Britse mi
ni-kolonie onveilig maken.
Er zijn er zeker 250, vier
maal zo veel als vijf jaar ge
leden. De sterke groei komt
doordat het Britse leger in
1992 uit bezuinigingsover
wegingen stopte met het van
tijd tot tijd afschieten van
apen.
Zoetermeer (anp) - Er komt mogelijk een 'klaaglijn' voor het rijge
drag van vrachtwagenchauffeurs. Het centrale telefoonnummer
moet op een sticker achterop vrachtwagens komen te staan.
Bellers kunnen ook prijzende opmerkingen over truckers maken, al
dus initiatiefnemer Transport en Logistiek Nederland (TLN). Defi
nitieve besluiten heeft de branche-organisatie nog niet genomen.
Deelname van transportbedrijven blijft, als het plan doorgaat, vrij
willig.
„Er wordt veel over ons gezegd, maar mensen krijgen nooit de kans
om direct te reageren. Met zo'n systeem kan dat wel," aldus een
woordvoerder van TLN.
(ADVERTENTIE)
landen zorgen moet maken over
mogelijke gevallen van BSE die
niet boven water zijn gekomen.
Een woordvoerder van het minis
terie van Landbouw noemde de
cijfers gisteren 'een vrij oud ver
haal', gebaseerd op theoretische
rekenexercities. „Het zijn getallen
die ik voor rekening van de onder
zoekers laat. In Nederland hebben
we twee gevallen van BSE gehad.
Wij hebben absoluut geen aanwij
zingen dat het er meer zijn."
BSE kan alleen ontdekt worden
door de hersenen van runderen te
onderzoeken. In Nederland ge
beurt dat steekproefsgewijs.
OP BINNENLAND-A3:
'Vleeszwendel loopt over Nederland
en Duitsland naar Rusland'
De Stem houdt u op de hoogte van het nieuws uit stad en
streek, binnen- en buitenland en van al het andere dat zich
afspeelt in de wijde wereld van sport, economie, kunst en
cultuur. Daarom neemt u een abonnement op De Stem.
Uw abonnementskeuze is: g
een proefabonnement van 6 weken voor 31,-
of een abonnement waarbij u De Stem de eerste 2 weken gratis ontvangt, g
Per maand d.m.v. automatische afschrijving32,50' g
Per kwartaal d.m.v. automatische afschrijving.93,50*
O Per kwartaal d.m.v. acceptgiroƒ97,50
II kiest voor automatisch betalen en ontvangt een Parkerpen.
Naam:
Postcode:Plaats;.
Telefoon:Bank/Gironr:
Handtekening:....
Stuur deze bon in een open envelop zonder postzegel naar:
Dagblad De Stem, Afdeling Lezerscontact,
Antwoordnummer 112, 4800 VB Breda
21-202
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
