'Ik Jan Cremer' deed Nederland schudden in 1964
Nieuwe archieven voor
Letterkundig Museum
P°ëziè
M'n hondje
op zijn
staart
pESTEM
GROTE GIDS
D4
Fascistisch
Kunstnozem
Buchmesse
Jane Mansfield
Boeken die aanstoot gaven (4)
Bestuderen
USTUS 1997 D3
HHHHT
rvatorium) plus een hotel
ernaast het verstoorde
kunstig evenwicht op het
wburgplein weer zal her-
n. „Het is allemaal even
end en het houdt nooit op,
ouwen in deze stad. Het
st vind ik trouwens nog al-
*e zeegroene, glazen ellips-
ige toren van het Beursge-
Destijds het eerste voor
van integratie van de nieu-
lasarchitectuur in een al be-
d gebouw."
zonder chauvinisme troont
unstenaar ons mee naar het
a met zijn nieuwe, fascine-
e hoogbouw. Drie gekoppel-
elegante zakentorens met
er glas en roze marmer en
zachtglooiende voetgangers
gang met stenen bollen van
elend formaat. „Dat is toch
o prachtig als de allerbeste
itectuur van Manhattan",
dert hij. „Het is bijna niet te
~en dat hier kort geleden nog
hertenkampje was."
s het futuristische (me-
tation Blaak, over de Wil-
brug en het sfeervolle Noor-
iland met zijn herinneringen
de zeevaart rijden we weer
g naar De Kop van Zuid, de
omst van Rotterdam.
ASSAU
traat 12 - Olie en doek/Ron Ekke-
13.00-17.00 uur (t/m 31 aug)
PZOOM
- Polyptiek van Frans v.d. Boom
DA
en uit 1995-1996 -di t/m zo 13.00-
an 8 - Lydia Schouten en Pauk Don
k-ma t/m za 13.00-18.00 uur (t/m
in de zomer: Picasso-foto'svan Ro-
Schönheit; Ossip. - di t/m vr 10.00-
(t/m 21 sept)
-10 - Eindexamen 3 studenten St.
ugmayr en Michiel Vermeulen - di-
ur (tot 24 aug)
79 - Zomers overzicht - wo t/m vr
ur (13 t/m 30 aug)
RECHT
rat 40 - B.C. Koekoek (1803-1862) -
00-17.00 uur (verlengd tot 7 sept)
IOVEN
y/selectie werken, Antonietta Pee-
jur(t/m 14 sept)
3ENBOSCH
rstraat 41 - Zomergasten, aanwin-
'9)
RDAM
gen Museumpark 18 - Egotectuur
ctie van het museum (t/m 7 s®PtjL
van tweedehands-materiaal (t/m
met het musuem - door gastconse
g) - Inktvraat - tekeningen van o.
>t) - Ingevuld en opgelost - m°de''
sn - Fiftheen pairs of white bro
(t/m 8 mrt 98)
3URG
ilf Rainer/microstructuren - di t/m
se Kunst Dunantstraatil - Z°mersa.
di t/m vr 10.00-17.00 uur, za en
I I I I I
DONDERDAG 14 AUGUSTUS 1997
De onverbiddelijke bestseller
Door Johan Diepstraten
'Nadat hij met succes de Ame
rikaanse markt had bestormd
en nog enkele vervolgdelen
had geschreven, werd het wat
stil rond Cremer,' schreef Jaap
Goedegebuure twintig jaar na
het verschijnen van Ik Jan
Cremer (1964). 'Dat gaf velen
de gelegenheid zich te realise
ren hoe chaotisch zijn boek
^as gecomponeerd, en hoe
seksistisch de ik-verteller te
keer ging. Tot die laatste be
denking kwam men natuurlijk
pas op het moment dat de
tweede golf, die van het femi
nisme, de tijd ervoor rijp had
gemaakt, maar niettemin blijft
het merkwaardig dat vrijwel
niemand in 1964 oog had voor
de speciale behandeling die
bijvoorbeeld homofielen in Ik
Jen Cremer mochten ervaren.'
Had daar niemand oog voor? Het
tegendeel is waar. Maar zoals
het vaker gebeurde met boeken
die in opspraak kwamen, waren
het vooral de christelijke stem
men die voor de meeste publici
teit zorgden. Zij veroordeelden
lie Jan Cremer vanwege het vul
gaire taalgebruik en de onver
bloemde manier waarop de lief
de werd bedreven. Maar ook
toen waren er critici die om een
andere reden 'de onverbiddelijke
bestseller' veroordeelden. Die
stemmen werden niet gehoord
omdat de puriteinse zedenpre
kers al voor genoeg lawaai zorg
den.
Schande, schande, schande, riep
heel Nederland over zoveel
krachtpatserij, openhartigheid
en erotisch geweld. Het was de
tijd dat iedereen in rep en roer
was vanwege de uitzending
Beeldreligie in het toentertijd zo
omstreden televisieprogramma
Zo is het toevallig ook nog eens
een keer.
Boer Koekoek zei in 1964 over Ik
Jan Cremer: 'Dat moet een heel
vies boek wezen. Ik lees nooit
een boek, maar toen heb ik'ge-
dacht, ik zou'het wel eens willen
lezen om te zien hoe smerig het
is. Ik had liever dat de overheid
het had verboden, maar nu de
overheid het vrij laat, wil ieder
een het lezen.'
Cremer was wel een van de eer
sten die afrekenden met de ta
boes en mooischrijverij in de Ne
derlandse literatuur. Maar er
was meer aan de hand. 'Het is
een walgelijk fascistisch boek,'
zei de schrijver J.B. Charles, als
Willem H. Nagel voorzitter van
het Bezige Bij-bestuur waar de
roman verscheen.
De letterkundige Pierre H. Du
bois kreeg het manuscript aan
geboden als redacteur van Nijgh
en Van Ditmar, maar weigerde
hoewel hij vermoedde dat hij een
miljoenenomzet zou mislopen.
Zijn kritiek was meer dan afwij
zend: 'Ik bedoel hier niet de sek
suele grootspraak en de ruige
terminologie die weinig verras
sends kunnen hebben, maar
vooral de onverholen, lijnrecht
sadistische ontboezemingen die
op een dusdanige fascistische
geestesgesteldheid wijzen, dat
men niet anders meer kan con
stateren dan dat de Bezige Bij.
van de ondergrondse in de on
derwereld is beland.'
Is de mentaliteit van de auteur
van een debiel infantilisme dat
men het hem bezwaarlijk kan
aanrekenen, zoals Dubois be
weerde? Zelfs Panorama liet een
tegenstem horen, somde de gru
welheden met pistolen en mes
sen op van de a-morele hoofd
persoon en vroeg zich af: 'Is Jan
Cremer een met fascistische en
sadistische neigingen behepte
psychopaat?'
De algemene teneur was toch dat
Ik Jan Cremer beschouwd werd
als een neuk-pies-poep boek, een
verhoudingsgewijs onschuldige
schelmenroman. Cremer genoot
al enige bekendheid als kunstno
zem en menig literair coryfee
vergoelijkte het branieachtige
van de roman. 'Zijn boek is een
bandeloze ontploffing tussen au
tobiografie en mythomanie,' be
weerde Willem Frederik Her
mans. 'Ik heb het in één ruk uit
gelezen.'
De lezer van vandaag kan alleen
maar bewondering hebben voor
het uithoudingsvermogen van
Hermans.
Menig uitgever werd na het ver
schijnen van Ik Jan Cremer be
stookt met soortgelijke vuistdik
ke manuscripten, even wijdlopig
en breedsprakerig als het voor
in .ua,, .ZUJO
as fromee U >.'i t'U
beeldboek. Maar de markt was
in handen van Jan Cremer die
een meester was in het creëren
van een hype. Nog voor het boek
was verschenen, was Cremer
overtuigd van het enorme suc
ces. Tegen ieder advies in zette
hij zichzelf op het omslag als
motornozem en hij liet links bo
ven alvast de kwalificatie 'de
onverbiddelijke bestseller' druk
ken. De publiciteit die hij daar
na voor een deel zelf maakte,
zorgde voor een kettingreactie.
Naarmate de oplage steeg, werd
Cremer steeds vrijmoediger. 'Het
succes schrijf ik toe aan mijn ge
niale Persoonlijkheid,' riep hij.
'Als hoofd van Jan Cremer In
corporated ga ik nu verder wer
ken aan mijn internationale
greep naar de Populariteit.' In
zijn eentje ging hij naar de
Frankfurter Buchmesse en zorg
de ervoor dat zijn boek in vele
talen verscheen. Met één titel
veroverde hij inderdaad de we
reld: van Japan tot Venezuela en
tot Noorwegen. De Franse uitge
ver Grasset liet tienduizend
exemplaren drukken, maar
mocht ze niet verspreiden. Ook
in Italië werd Io Jan Cremer ver
boden. In het katholieke Spanje
werd Yo Jan Cremer een succes
en daarmee in veel Spaanstalige
landen. Heinrich Böll verdedig
de in 1965 voor de Hamburgse
rechtbank de Duitse vertaling.
Amerika lonkte.
Hij vertrok naar New York en
het ongelooflijke gebeurde: de
seksbom Jane Mansfield aan wie
het boek was opgedragen, viel
voor de arme arbeidersjongen
met één jaar ULO. Een half jaar
toerde Cremer met Mansfield
door Zuid-Amerika en woonde
vervolgens een half jaar met
haar samen in Hollywood. Ame
rika lag, althans naar eigen zeg
gen, aan zijn voeten. 'Van die
pocket hebben ze er meteen zes
miljoen gedrukt,' zei Cremer.
'Daar maken ze geen herdruk
ken, daar doen ze het meteen
groot, anders heeft het geen zin.
Mijn grote markten zijn Ameri-
Deze weken haalt Johan Diepstraten boeken uit de kast die in het
verleden aanstoot gaven en heftige discussies losmaakten. In de
meeste gevallen worden ze allang niet meer als controversieel be
schouwd. De beroering zegt nog steeds veel over de tijdgeest, de
taboes van toen en over de durf van de schrijver. Na Houtekiet
van Gerard Walschap, De avonden van Gerard (van het) Reve en
Liesbeth en de wereld van Bob en Daphne van Han B. Aalberse is
het de beurt aan Ik Jan Cremer.
ka, Engeland en Duitsland. Niet
alleen vanwege de grote oplage,
maar ook wat de receptie be
treft. Daar wordt mijn boek se
rieus door de critici besproken
en door literatuurprofessoren
behandeld.'
Twintig jaar na het verschijnen
van Ik Jan Cremer kon de suc
cesauteur tegenover interviewer
William Rothuizen tevreden
vaststellen dat er globaal tussen
de 12 en 14 miljoen exemplaren
verkocht moesten zijn. 'Elke
steen in Nederland schudde,' zei
Cremer, 'over wat er toen in Hol
land gebeurde, zullen de mensen
later heel wat te bestuderen heb
ben.' Ook deze opmerking mag
tot de categorie grootspraak ge
rekend worden, want wat zou er
in hemelsnaam te bestuderen
zijn?
JJari 'Cremer publiceerde nog een
aantal boeken, waaronder in
1984 de trilogie De Hunnen van
ruim 1500 pagina's.
'Het is het epos van de eeuw',
riep Cremer, in de hoop opnieuw
met een controversieel boek de
aandacht op zich te vestigen. Hij
had een zorgvuldige publici
teitscampagne bedacht, maar
dat hielp niet. De schok van 1964
bleef uit.
Het Letterkundig Museum in
Den Haag heeft de archieven
van Karei van het Reve en Ad
den Besten in zijn bezit gekre
gen.
Karei van Reve (1921), de ge
leerde broer van volksschrijver
Gerard (van het) Reve, schonk
het museum cahiers die hij vol
kladde als slavist, recensies,
persoonlijke documenten en
een groot pak brieven die hij
vanaf de jaren veertig uitwis
selde met privé-personen of za
kelijke contacten zoals tijd
schriftredacties en uitgeverij
en.
Van het- Reve- studeerde Slavi
sche letterkunde in Amsterdam
en werd drie jaar na zijn pro
motie in 1954 benoemd tot
hoogleraar aan de Rijksuniver
siteit Leiden. Hij schreef behal
ve vertalingen uit het Russisch
twee detectiveachtige sleutel
romans, Twee minuten stilte
(1959) en Nacht op de kale berg
(1961), maar werd vooral be
kend door zijn polemische es
says en columns in NRC Han
delsblad, het Parool en de lite
raire tijdschriften Hollands
Maandblad en Tirade. In 1981
kreeg hij daarvoor de P.C.
Hooftprijs. Spraakmakend was
vooral zijn Huizinga-lezing uit
1978, waarin hij de vloer aan
veegde met de literatuurweten
schap.
Essayist/vertaler/dichter Ad
den Besten (1923) heeft met na
me als redacteur van uitgeverij
Holland een belangrijke bijdra
ge geleverd aan de hedendaagse
dichtkunst. Hij manifesteerde
zich als pleitbezorger van de
poëzie van de jonge Vijftigers
en daaraan verwante dichters.
Zijn archief bevat veel brieven
die getuigen van vriendschap
pelijke banden met tal van Ne
derlandse schrijvers, onder wie
Gerrit Achterberg, Remco
Campert, W.F. Hermans, Ed
Leeflang en Simon Vinkenoog.
Als dichter debuteerde Den
Besten in 1930 met Opwaart-
sche Wegen. Zijn tot op heden
laatste bundel, Een stem boven
het water uit, dateert van 1973.
Door Y. Né
Is het mogelijk een verzameling
aan te leggen van alle indrukken
van de voorbije dag die je zijn
bijgebleven, en dat tijdens een
heel seizoen? Als je geheugen niet
al te best is, is het vast mogelijk.
Maar welke ordening breng je
daarin aan, zodat ze niet ten
prooi vallen aan dezelfde chaos
en willekeur die de ervaringen in
het dagelijks leven kenmerken?
En wat heeft zo'n verzameling te
vertellen?
De dichter F. van Dixhoorn
houdt zich met het probleem van
dergelijke verzamelingen bezig.
Hij kreeg in 1994 de C. Budding-
hprijs voor zijn debuut Jaagpad.
Rust in de tent. Zwaluwen voor
uit, die opviel door de vorm van
zestien-regelige strofen, die uit
genummerde fragmenten beston
den.
Eenvoudige spreektaal leek in
kleine moten gehakt en zodanig
gecomponeerd dat zij een nieuwe
lading kregen. De oorspronkelij
ke, vluchtige indrukken en de
waarschijnlijk even vluchtig ge
maakte notities kunnen die niet
vasthouden. Dat het Van Dix
hoorn daarbij om een scheppend
proces ging en een boeiende voor
stelling op een toneel als resul
taat, bleek al uit zijn woorden:
je moet jezelf verrassen
om de kijker te verrassen
een systeem vinden
waarachter je verdwijnt
De dichter verkiest achter de
coulissen te blijven en uiterste te
rughouding te betrachten.
Van Dixhoorn heeft zijn systeem
en zijn toon gevonden. Dat blijkt
uit zijn nieuwe bundel Arm
zwaai. Grote keg. Loodswezen I,
die naadloos aansluit bij zijn vo
rige. Hij verwerkt in zijn recente
werk zelfs fragmenten daaruit.
De context is dezelfde: de zee is
opnieuw nabij, het is zomer of
herfst en er is overeenkomst in
sfeer. In deze gefragmenteerde en
onbestemde wereld lijken de cij
fers een tot en met vier (soms
gaan ze tot zes) de enige harde
bakens te zijn. Ze zijn een maat
staf, geven de schijn van orde en
stabiliteit. Ze vertegenwoordigen
het cyclische van de vier seizoe
nen en de vier-windricli,^ngen.
Daartussen zweven,d'Agëijèurte-
rilssén vrij in tij'<ï en ruimte)
Van Dixhoorn maakt gebruik van
herhalingen en wisselt het tempo
als in een korte sonate. Regels
met een snel ritme lopen vooruit
op langzame regels. Hij heeft uit
eindelijk zijn zinnen gezet op het
vertragen van de tijd:
3. rennende man
niemand vraagt zich af
hoe ik dit voor elkaar
krijg
reizen is iets
wat je moet leren
rijdt langzamer
om de weg
langer te laten duren
Het citeren van de poëticale re
gels uit het werk doen geen recht
aan de poëzie, maar verduidelij
ken in kort bestek veel.
Het is moeilijk regels uit dit ge
heel te lichten.
De strofen van Van Dixhoorn
vormen een stroom, waarin de
fragmenten zonder hiërarchie el
kaar opvolgen. Geen woord doet
zich beter voor dan een ander.
Het is brokkelige stroom, maar
duidelijk een doorgaande stroom,
die in principe oneindig is. Zo
sluit het einde (met nummer 1)
van de cyclus Armzwaai aan bij
het begin (met nummer 2). Het is
de staartetende slang, beeld van
de universele tijdstroom, maar
door de dichter teruggebracht tot
de maat van zijn persoonlijke
universum: m'n hondje op zijn
staart.
Het prikkelende van deze poëzie
is, dat zij zich zonder effectbejag
concentreert op de mogelijkhe
den van alledaagse indrukken in
alledaagse taal met behoud van
hun complexiteit. De lezer zal ve
le sprongen moeten maken, of be
ter armzwaaien gelijk Van Dix-
hoorns potsierlijke aapje, via tal
van afgebroken takken, maar te
gelijkertijd volgt hij dan een op
merkelijk associatief spoor.
m'n hondje op zijn staart
1. reizen is iets
watje moet leren
rijdt langzamer
om de weg
langer te laten duren
2. wat heeft hij gedaan
ze rent weg
hij volgt haar
door het lange zomergras
hoger en hoger
gaan ze
buigen langzaam af
richting zuiden
1de akoestiek een feest
2. dejpgid£0egirpnen
3. iërnfljifi'Hakjffièt een bijl
in een stuk hout
dat maakt geluid
4. ze gaan weer hakken
maar nu alleen
om de klank te horen
F. van Dixhoorn: 'Armzwaai. Grote
keg. Loodswezen I.' Uitg. De Bezige
Bij, prijs 36,50.
MARKTEN
KNOKKE/HEIST
Kunst en Antiekbeurzen - Vlaamse
Gilde van Antiquairs - CC Scharpoord
en Hotel La Réserve - van 15.00 tot
21.00 uur (9 t/m 18 aug)
Folkloremarkt - antiek, oude am
bachten, poppentheater, volksdans
enz. - centrum Heist - hele dag (14,21
en 28 aug)
SINT NIKLAAS
Stripbeurs - Museumcomplex Zwij-
gershoek - van 14.00 tot 18.00 uur
niet op ma (t/m 31 aug)
YERSEKE
Braderie - haven en centrum - vr
9.00-21.00 uur en za 10.00-17.00 uur
(15 en 16 aug)
VRIJDAG
GROEDE
Kunstmarkt - Het Vlaemsche Erf
goed - Slijkstraat 1
TERNEUZEN
Nachtmarkt- met o.a. standwerkers,
marktkramen, klein kermisvermaak
en optredens - Nieuwstraat e.o -
17.00-01.00 uur
ZATERDAG
BEVERÈN en SINAAI
Boerenmarkt - centrum - vanaf
13.00 uur
DREISCHOR
't Oude Vlasdorp - Dreischor in de
jaren '30 - met kinderrommelmarkt,
braderie, demonstraties, muziek en
vlasteeltverwerking. - Ring - Zuiddijk
4-9.00-17.00 uur
MIDDELBURG
Snuffelmarkt - Markt - 9.00-17.00
uur
OOSTKAPELLE
Ambachtenmarkt - rond de Her
vormde Kerk-13.00-21.00 uur
ZONDAG
LOKEREN EN HAMME
Antiekmarkt - centrum - vanaf 10.00
uur
THEATER
ANTWERPEN
Zomer van Antwerpen - theatercir
cus, muziek in wijk, toneel, open
luchtproject en percussie - Bonaparte-
dok, Stuivenberg- en Coninckplein,
Dageraadplaats e.a. - 14.00, 16.00,
18.00 en 22.00 uur (t/m 1 sep)
De Soldaatfacteur en Rachel - door
theater Zuidpool - Rubenshuis, de
Wapper-21.15 uur (14,15,16,19 t/m
23,26,27,28, 30 aug)
CADZAND-BAD
Circus Bongo - Vlamingpolderweg -
vr/za 19.00 uur, zo 11.30 uur (15, 16
en 17 aug)
GROEDE
Muziek en poëzie - in huiskamer De
Twee Duiven - 21.00 uur (15 en 19
aug)
DONDERDAG
GROEDE
Circus Bongo - Camping Groede -
Einsteinstraat 11 -19.00 uur
VRIJDAG
OOSTKAPELLE
Circus Bongo - Oude Voetbalveld -
Einsteinstraat 11 -19.00 uur
ZONDAG
AARDENBURG
Poppentheater - GaleRichel - West
straat 38- 15.00 uur
MAANDAG
NIEUWVLIET
Circus Bongo - Pannenschuur - Ein
steinstraat 11 -19.00 uur
DINSDAG
NIEUWVLIET
Circus Bongo - Zonneweelde - Ein
steinstraat 11 -19.00 uur
WESTKAPELLE
Dansvoorstelling - Lets Folklore En
semble Liesma (Letland) - Markt 69a -
19.00-21.00 uur
WOENSDAG
ANTWERPEN
Tibetaanse Folklore - Dansers, zan
gers en muzikanten van Tipa - volks
dans en muziek uit Tibet - Zomern
achten 97 - Openluchttheater Rivie
renhof - 20.30 uur
GROEDE
Circus Bongo - Camping Groede -
Einsteinstraat 11 -19.00 uur
MUZIEK
ANTWERPEN
Jazz Middelheim 97 - Park den
Brandt, Beukenlaan - 16 concerten -
diverse tijdstippen (tot 18 aug)
OOSTENDE
Paulusfeesten - Rock, Pop, folk e.a. -
Sint Petrus en Paulusplein e.o. (tot 18
aug)
DONDERDAG
ANTWERPEN
Folk Blues - met Roland, Hans Ha-
bils (songwriter), Kristina Olsen e.a. -
Zomernachten 97 - Openluchttheater
Rivierenhof - 20.30 uur
BRUGGE
Klinkers 97 - slotconcert - door Anto
nio Rivas Y Sus Vallenatos - Columbi-
aanse muziek - 't Zand - 21.30 uur
(gratis)
DREISCHOR
Orgelconcert - Dirk Jansz Zwart -
Hervormde kerk - Kelloggplaat 86 -
20.00 uur
KNOKKE
Magritte in muziek - door James
Bowman, contratenor - Casino - 20.00
uur
MIDDELBURG
Mini-concert - in kader van Lange
Jan Projekt - Koorkerk - Nadorstweg
30- 15.00-15.30 uur
Zomerconcert - Zeeuwse Koorschool
- Gasthuiskerk Lange Delft - Nieuwe
Burg 38-40- 11.00 uur
OOSTENDE
Get Ready - pop, muziek en dans -
Kursaal Casino-21.00 uur
VRIJDAG
GOES
Popconcert - door Zeeuwse band
Surrender - Grote Markt - Stations
plein 3 - 20.00-24.00 uur
TERNEUZEN
Dead Moon - support act Harry Col-
tello. - Kalashnikov - Markt 11 - 22.00
uur
ZATERDAG
BELSELE
Ierse Folk - door verschillende volks
muziekgroepen - Feesttent naast
Gentstraat nr.24 - 20.00 uur
DOMBURG
Nederlandstalige avond met Flash,
Peter Smulders en Jan van Brabant. -
De Parel - Babelweg 2 - 21.00 uur
DINSDAG
SINT NIKLAAS
Parkconcert - door 't Klein Verschil -
Belgische popmuziek - Stadspark Wal
burg - 20.30 uur
VLISSINGEN
Zeeuwse Unplugged Competitie -
Strandpaviljoen Panta Rhei - Boule
vard Evertsen 250 - 17.00-20.00 uur
WOENSDAG
BRUGGE
Jazz - Live Jazz met Kurt Vanherck
(sax) en Frederik Desmyter (piano) -
Café de Versteende Nacht, Lange-
straat-21.00 uur
KNOKKE
Concertenfestival - door Chris Du
bois (orgel) en Bart Snauwaert (fagot)
- Peeters, Dubois, Lemmens - H.Hart-
kerk. Dumortierlaan - 20.30 uur
DIVERSEN
BRESKENS
Visserijfeesten - activiteiten zoals
kermis, optredens, vlootshow en
proeverijen - havens - hele dag (16 en
17 aug)
BRUGGE
Kantdagen - demonstraties kant
klossen - Walplein en Wijngardplein -
hele dag (16 en 17 aug)
HULST
Jeugd vakantie week - spelen voor
de jeugd op speelvelden en buurthui
zen en 't Jagertje - 9.00 tot 11.00 en
14.00 tot 16.00 uur (17 t/m 24 aug)
KOEWACHT
Country 8i Westernfestijn - Panne-
koekenhuis 't Zand - hele dag (16 en
17 aug)
YERSEKE
Mosseltocht naar Antwerpen -
Aanmelden bij de St. Behoud Hoog
aars via 0118-410045 (14 t/m 17 au
gustus)
ZEEBRUGGE
Zandsculptuur Festival 97 - Evene
menten Plateau strand - hele dag
(bouwen t/m 15 aug, bezichtigen t/m
15 sept)
DONDERDAG
CADZAND-BAD
Activiteiten middag - en wandel
tocht - wandelen start VW kantoor -
19.00 uur
NIEUWVLIET
Buitensportactiviteiten - caravan
park Nooitgedacht - Sint Jansdijk 14 -
15.00-17.00 uur
Springkussen en sportcircuit - Va
kantiepark St. Pierre - Zouterik 2 -
10.00-12.00 uur
ZOUTELANDE
Natuurwandeling - over strand, dui
nen en door bossen - vertrek vanaf
speeltuin dijk Zoutelande - De Wale-
straat 23 - 19.30 uur
Volleybaltoernooi - vanaf 15 jaar -
De Boshut - Sloestraat 3 -18.30 uur
VRIJDAG
BIGGEKERKE
Run-Bike-Run - Dorpsstraat - 18.30
uur
Wielerronde Biggekerke - Start
vanaf Dorpsstraat. -19.30 uur
BRUGGE
Internationale Koetsenparade -
Veemarkt, Markt en Kasteel Tillegem
St. Michiels- vanaf 13.30 uur
Processie OLV van Blindekens -
start aan de Smedenpoort - 09.00 uur
OOSTKAPELLE
Parachutespelen - voor kinderen -
Oostkapelle Strand -14.00 uur
ZATERDAG
ARNEMUIDEN
Ringrijden - Burg. Hackstraat -10.00-
16.00 uur
BRUGGE
Paardenshow - met challenge voor
trekpaarden - Markt Brugge en Hoe
ve de Blauwe Zaal in Sint Kruis - hele
dag
OOSTBURG
Eenhoorndag - diverse activiteiten -
centrum - hele dag
OOSTKAPELLE
Ringrijden - J. de Pourckstraat - 8.00-
17.30 uur
RITTHEM
Ringrijden - afdelingswedstrijd -
Nieuwendijk 15 - 8.00-17.30 uur
SEROOSKERKE
Sjezenrijden - Zandput - Bogerdwei-
de 1 - 10.00-17.00 uur
WESTKAPELLE
Vuurwerk - m.m.v. muziekvereni
ging O.K.K. - Dijk t.h.v. het Abraham
Calandplein - 22.00 uur
ZONDAG
VLISSINGEN
Vlaamse volksspelen - a.l. - Boule
vard Evertsen - Plaza - 14.00-17.00 uur
WOENSDAG
WESTKAPELLE
Lampionoptocht - voor kinderen -
Markt - 20.30 uur
WISSENKERKE
Wandeling Keihoogte - o.l.v. een
gids - aanmelden bij VW Noord-Be
veland-19.00 uur
ZOUTELANDE
Zomeravond viswedstrijd - Strand
O - Bosweg 2 - 19.00-21.30 uur
EXPOSITIES
AARDENBURG
Galerichel - Weststraat 38 - acht kun
stenaars uit verschillende landen - zo
t/m di 13.00-18.00 do t/m za 13.00-
18.00
Galerie de Paardenstal - Markt 4 -
Roemeense volkskunst - zo t/m di
13.30-17.00 do t/m za 13.30-17.00
Gemeentelijk Archeologisch Mu
seum - Marktstraat 18 - In de kaart
kijken - het verleden in het landschap
van heden - Van paarden tot paarde-
krachten: boerenleven in West-
Zeeuws-Vlaanderen
ANTWERPEN
Museum Sterckshof - Zilvercentrum
- The National Collection - Heden
daagse Britse Edelsmeedkunst - di t/m
ma 10.00 tot 17.30 uur (Tot 8 sep)
Kasteel Rivierenhof - Beeldhouw
werk van Greet Visterin - woe tot ma
12.00 tot 17.00 uur (Tot 24 aug)
AXEL
Streekmuseum - Beelden en schilde
rijen van Jean Kamps - di tot za 13.30
tot 17.00 uur (tot 29 aug)
BIERVLIET
Atelier Ernest Joachim - Ernest Jo-
achim/beelden, Liesbeth Huser/aqua-
rel, Wim Krull/foto, Siegfried Gorins-
kat/keramiek, Horst De Blaere/etsen,
Antonio Lampecco/vazen - 14.00-
17.00 uur (16 en 17 aug)
BRESKENS
VSB Bank Dorpstraat 47 - Corrie Cle
ment/olieverf - ma t/m vr - 9.00-12.00
uur (aug)
Visserijmuseum - Kaai 1 - In de
Knoop - Vissersknopen, siermanswerk
en sierknopen - ma t/m za - 10.00-
12.00 uur (aug)
BROUWERSHAVEN
Grote of Sint Nicolaaskerk - Kerk-
pad 2 - werken van Kappert en De
Lange - ma t/m za 13.30-16.30 (16 t/m
30 aug)
BRUINISSE
Visserijmuseum (Oudheidskamer) -
Oudestraat 9 - mossel- en oesterscul
tures - ma. t/m vr. 14.00-16.30 (t/m
sept)
BURGH HAAMSTEDE
De Bewaerschoie - Weststraat 18 -
Frank Nix - Schilderijen en beelden. -
di t/m za 13.30-16.30 (t/m 23 aug)
Waterland Neeltje Jans - onderwa
terleven in Oosterschelde en voordel
ta (t/m okt) - expositie Bangladesh -
foto's van de Franse fotograaf Gilles
Saussier (t/m 30 sept.) - ma t/m zo
10.00-17.30
DOMBURG
Galerie het Noorderlicht - Noord
straat 13 - verkoop-expositie - 19e en
20e eeuwse schilderijen - di t/m za -
16.00-21.00 (t/m 31 aug)
Marie Tak van Poortvliet museum
- Ooststraat 10a - Zomers in Zoutelan
de - Werk van de schilder Hart Nibbrig
-dit/m zo 13.00-17.00
DREISCHOR
Streek- en landbouwmuseum -
Molenweg 3 - een beeld van een dorp
- ma t/m za 10.00-17.00, zo. 13.00-
17.00
GOES
Museum voor Noord- en Zuid-Be
veland - Singelstraat 13 - Hemels Erf
goed - een keuze uit de bisschoppelij
ke collectie van het Breda's museum -
di t/m vr 10.00-17.00, za 13.00-16.00
(t/m 31 aug)
Stadhuis - Grote Markt - fototen
toonstelling De Zilveren Camera - di
t/mza 11.00-17.00 (t/m 23 aug)
Stadskantoor - Lens op azië - Willem
Rijn, Carolien Cappon en Roderic
Apers - ma t/m do 9.00-17.00 uur, vr
9.00-12.00 uur (t/m 25 sep)
GRIJPSKERKE
Zijdemuseum - Kerkstraat 1 - hand
beschilderde zijden quilts - Nelleke
v.d. Wege - borduursels op zijde - Els
van Baarle - di t/m za 13.30-17.30 (t/m
27 sep)
GRAAUW
Atelier De Paaien - fotografiek van
Willem Barend Boehlé - dagelijks van
13.00 tot 18.00 uur (Tot 31 aug)
GROEDE
Galerie d'Ouwe Smisse - Molen
straat 19 -Suse Jacobs/acryl, Els
Fritz/aquarel, Jef Janssens/schilderij-
en, Wilma van der Lee/stillevens (t/m
31 aug)
HULST
Galerie Rattenfanger - aquarel en
olieverfschilderijen/Janneke Wessels -
do tot di 14.00-17.00 uur (tot 17 aug)
RETRANCHEMENT
Bezoekerscentrum het Zwin G.v.
Hoekestraat 2 - Etienne van Bene-
den/aquarelen scuptuur (t/m 7 sept)
TERNEUZEN
Centrale Hal Ter Schorre - schilderij
en/Theo Jordans en pastels/Anne Del-
vaux - dagelijks vanaf 09.00 uur (tot 2
sep)
