kers Holbrooke boekt eerste succesjes VS kunnen met massage Oslo-afspraken niet meer redden uit Duitse liberalen willen af van dienstplicht Slachtoffers Guam herdacht Israël komt Palestijnen enigszins tegemoet Nederlandse pompen weer terug uit Polen Taal en blaam Analyse 0ESTEM BUITENLAND A4 DE STEM COMMENTAAR 'Karadzic moet zich overgeven' UGUSTUS1997 j 9m otheken in Nederland. foto anp aagschaal stellen." De ana aan patiënten hoort en nergens anders, stelt nspectie voert er zelf de n. Het risico op insecti- of op een virusinfectie als de marihuana niet jf zoals Maripharm, dat eert?" or de kwaliteit, meent e varieert, ja. In koffie- dat Maripharm een re kt levert. Natuurlijk is er 'g. Dat er nog geen on- chappelijk bewijs ligt eid, is absoluut geen re- t voor te schrijven. We atieve vlak zo veel erva- a, dat verstrekking op manier geen risico ople- k. „We hadden hier een Europeaan die tafeltennis- ij zei: 'Ik betalen? Ik win al artijen voor hen, ze moeten "ijk mij betalen'. Van den kan er wel om lachen. Vol- I hem melden veel ex-bewo- zich in hun nieuwe woon- ts meteen weer aan bij een leden rt is een uitstekend middel nieuwkomers om te integre- daar twijfelt ook de Centrale ang Asielzoekers, die de 75 ?s in Nederland bestuurt, meer aan. Toch zal sport niet het verplichte inburge- straject worden opgenomen, de Nederlandse les en tschappij-oriëntatie. Veel t dus afhangen van de sport- ewerkers op de centra, de tverenigingen en het sport- get van de diverse gemeentes, en aanvankelijk aarzelende elling zijn de sportclubs en- isiast over hun nieuwe leden- net begin wilden we te snel, Van der Heijden van de Bra- tse Sportraad. „Een informa- avondje is niet genoeg. De >s dachten 'Ha, nieuwe leden', achter iedere asielzoeker kt een verhaal. Ze kampen is met zware depressies van- je hun vluchtverleden, missen er een training door proble- thuis en beheersen de taal niet goed. Ze kunnen uitge- :en worden of ze horen ineens ze een woning hebben in een ereplaats." gens Riek van Hoorn, jeugd- eleidster van BLC Den Bosch, :r eigenlijk niets bijzonders de jeugdige voetballertjes uit AZC-Vught. „Ach, ze spreken taal soms nog niet goed, maar i tolk is zo gevonden. Eentje de bijvoorbeeld niet douchen, schaamte denk ik. Die douch voon thuis. Alle kinderen heb' aandacht nodig, en deze he- ïaal. Sommigen hebben toef iter de kiezen dan ik in mijn ■jarig leven." I I 1 I 1 ZATERDAG 9 AUGUSTUS 1997 Door Frans Wijnands Bonn - De Duitse regerings coalitie staat opnieuw onder (jjuk, ditmaal vanwege de dienstplicht. De kleine libera le partner FDP gaat in het na jaar haar leden vragen of zij de dienstplicht willen hand haven, danwel afschaffen. Voor de minister van Defensie, de christen-democraat Volker Rühe, is afschaffing van de dienstplicht absoluut niet aan de orde. Ook „iet op termijn. Hij waarschuwde de liberalen een verkeerde weg in te slaan. De combinatie van dienstplichtigen en beroepsmili- tairen heeft afdoende zijn waarde bewezen, vindt Rühe. De top van de FDP is over de dienstplicht verdeeld. Partijvoor zitter Wolfgang Gerhardt is voor behoud ervan, secretaris-gene raal Guido Westerwelle daaren tegen pleit voor een beroepsleger op vrijwillige basis. De liberale defensie-woordvoerder in de Bondsdag, Jürgen Koppelin is ook voor afschaffing van de dienstplicht: „Steeds meer solda ten en steeds minder vijanden, dat kan toch eigenlijk niet." De voorstanders van een be roepsleger hanteren vooral een financieel argument: de huidige Bundeswehr met 340.000 man is te duur. Een kleiner leger van be roepsmilitairen is goedkoper, be ter op te leiden, slagvaardiger en multi-inzetbaar. Behalve dan bij rampen zoals aan de Oder, reageert het ministerie van Defensie. Juist bij dit soort acties blijkt hoezeer het huidige leger in de bevolking verankerd is. Vanaf de oprichting is het argu ment gebruikt dat het volk zich met het leger verbonden moet voelen. Die basisgedachte is voor minister Rühe nog steeds door slaggevend. De beste controle op het gehele militaire apparaat zijn volgens hem de dienstplichtigen zelf, hun ouders en grootouders, vrienden en bekenden. „Hon derdduizenden mensen die dag in dag uit het leger van onder af controleren." De Bundeswehr be staat voor 55 procent uit beroeps militairen en voor 45 procent uit dienstplichtigen. Wolfgang Schauble, fractieleider van de christen-democraten in de Bondsdag, reageerde gisteren la coniek op de aanstaande leden enquête die de liberalen gaan houden. „Het is het goede recht van de FDP haar leden over wat dan ook naar hun mening te vra gen." Zelfs als de FDP-leden in meer derheid voor afschaffing zouden zijn, dan heeft dat geen enkele politieke betekenis, zo zei hij. In de Bondsdag bestaat een zeer so lide meerderheid voor behoud van de dienstplicht, omdat ook een groot deel van de socialis tische oppositie niets wil weten van een leger met louter beroeps militairen. Een ander punt van discussie tus sen CDU/CSU en de FDP gaat over de vrouw in het leger. Minis ter Rühe stelt zich terughoudend op, maar kan zich voorstellen dat ook vrouwen in wapendienst ko men, al is daar een wetswijziging voor nodig. Vrouwen in gevechts eenheden sluit hij evenwel uit. FDP-secretaris Westerwelle pleit daarentegen voor een gelijkbe rechtigde positie van (vrijwillige) vrouwen in alle onderdelen van de Bundeswehr. Van onze redactie buitenland Sarajevo/Belgrado - De Amerikaanse bemiddelaar Richard Holbrooke is gisteren na het bereikte akkoord over ambassa- deursposten, doorgereisd naar Belgrado om er bij de Joegosla vische president Milosevic op aan te dringen zijn aandeel in het Dayton-vredesakkoord uit te voeren. Na urenlange besprekingen met de onvermoeibare onderhande laar en bemiddelaar Holbrooke werd het driekoppige president schap van Bosnië het eens over de verdeling van de ambassadeurs- posten. De Bosnische ambassa deur bij de Verenigde Naties zal een moslim zijn, een Serviër wordt de ambassadeur in Was hington en een Kroaat zal het land in Tokio vertegenwoordi gen. Ook bereikten de drie een akkoord over de opbouw van een nationaal telefoonnet. De internationale gezant voor Bosnië, Carlos Westendorp, heeft de EU-landen gisteravond aan bevolen de contacten met de Bosnische ambassadeurs te her vatten. Hij vindt dat het ambas sadeurs-akkoord daar voldoende aanleiding voor is. Sancties Diplomaten zeiden dat Holbroo ke bij Milosevic zal dreigen met economische sancties tenzij hij zijn verplichtingen volgens de Dayton-akkoorden nakomt. Het gaat dan vooral om het overdra gen van de voormalige Bosnisch- Servische leider Karadzic, die door het Joegoslavië-Tribunaal in Den Haag voor oorlogsmisda den is aangeklaagd. Als Servi sche president beloofde Milosevic krachtens de akkoorden dat Ka radzic uit de politiek zou ver dwijnen. Een jaar later blijven Karadzic en zijn aanhangers echter pogen de vredesakkoorden te omzeilen en zijn opvolgster, de Bosnisch- Servische presidente Plavsic, dwars te zitten. Plavsic heeft hen er openlijk van beschuldigd van hun gebied in Bosnië een smok- kelcentrum en een piratennest te maken. De presidente werd uit de regerende Bosnisch-Servische partij gezet, maar richtte gisteren haar eigen partij op. Op weg naar Belgrado maakte Holbrooke een tussenlanding in Banja Luka om Plavsic een hart onder de riem te steken. Wederopbouw Holbrooke herhaalde dat de in ternationale gemeenschap vast besloten is dat Karadzic zich moet verantwoorden voor het Joegoslavië-Tribunaal. Hij wees er opnieuw op dat zonder de vol ledige uitvoering van alle over eenkomsten uit Dayton, de Bosnische Serviërs niet op de zo v noodzakelijke internationale hulp bij de wederopbouw kunnen rekenen. Diplomaten zeiden ver der te verwachten dat de SFOR- vredesmacht een start maakt met het toezicht op plaatselijke spe ciale politie-eenheden, die in de praktijk 'particuliere legertjes van nationalistische leiders' zijn. Milosevic zal ook danige kritiek krijgen over de slechte situatie van de mensenrechten in de Ser vische provincie Kosovo en de beperkte persvrijheid. NEDERLAND is populair, Nederlands veel minder. Vandaar dat het om de haverklap gebeurt dat vreemdelingen, hier verdwaald in welvaart en wetboek, zich bij moeten laten staan door tolken en vertalers. En dan gaat er soms wat mis. Er zijn niet voldoende deskundig opgeleide tweetaligen beschikbaar om aan de vraag van justitie en politie te voldoen. Dus worden er vaak figuren geëngageerd wier talenkennis te wensen over laat of die niet geheel betrouwbaar zijn. Geëmigreerde Russen bijvoorbeeld die ban den onderhouden met de misdaadsyndicaten in hun voormalige vader land. Afrikanen die tot een concurrerende ethnische groepering beho ren of Aziaten die te weinig afstand kunnen nemen van de smokkelim- peria uit hun werelddeel. Hier wreekt zich het Nederlandse hoger onderwijsbeleid. In de afgelo pen jaren is, ondanks alle protesten, het enige academische Instituut voor Vertaalkunde gesloten. Kleine-talenstudies zijn volledig van het programma geschrapt en andere taalfamilies zijn geconcentreerd en uitgedund. Wie in Nederland wil afstuderen in een nabije taal als het Slowaaks, zoekt tevergeefs een universiteit of hogeschool waar dat kan. Een kortlopend bijvak is het maximaal bereikbare. Afrikaanse ta len en Chinese dialecten vormen een nog veel groter probleem. Zelfs in een courante taal als het Russisch studeert door de universitaire taak verdeling en daaruitvoortvloeiende effectieve anti-propaganda jaar lijks slechts een zeer beperkt aantal Slavisten af. Geen wonder dat officiële instellingen hun toevlucht moeten nemen tot niet adequaat opgeleide en vaak niet onafhankelijke buitenlan ders. Dat zijn de enigen in Nederland die nog een echte vreemde taal verstaan. Niet politie en justitie verdienen blaam. Die moeten roeien met de riemen die er zijn. Het is de minister van Onderwijs die niet be grijpt welk maatschappelijk belang gediend is met de studie van verre en exotische talen. Boeddhistische monniken herdenken de slachtoffers van de ramp met het Koreaanse vliegtuig op Guam. Meer dan 200 mensen kwa men daarbij om het leven. De Zuid-Koreaanse piloot van de Boeing 747 die woensdag neerstortte, was het toestel tot de laatste secon den volledig meester, zo hebben onderzoekers gisteren gezegd. Ook de overige bemanningsleden lieten vlak voor het neerstorten op geen enkele manier blijken dat de landing niet volgens plan verliep. Daardoor spitst het onderzoek naar de oorzaak van de ramp zich steeds meer toe op een navigatiefout van de piloot of de verkeerstoren. Over een mechanisch mankement is nergens iets terug te vinden, aldus de Amerikaanse verkeersveiligheidsraad (NTSB). NTSB-voorzitter Hall onderstreept dat er vele andere oorzaken mogelijk zijn en dat het veel te vroeg is om de schuld bij de piloot te leggen. foto reuter VtlOiTTOCTS or.v r?* "70!i fell iil Jeruzalem/Beiroet (dpa/rtr/afp) - Een dag voor de komst van de Amerikaanse bemiddelaar Dennis Ross aan het Midden-Oosten is Israël de Palestijnen enigszins tege moetgekomen. Het land hief de afgrendeling van de Pales tijnse steden Jericho en Na blus op en heropende de Allenby-brug naar Jordanië voor voetgangers. Ross is vandaag begonnen met een nieuwe rondreis door het Midden-Oosten om het vredes proces nieuw leven in te blazen. De toch al uiterst moeizame rela tie tussen Israël en het Palestijnse Gezag onder leiding van Yasser Arafat liep vorige week nieuwe averij op door de zelfmoordaan slagen op een markt in Jeruza lem, waarbij vijftien mensen, on der wie de twee daders, omkwa men. Israël grendelde de Pales tijnse gebieden af en arresteerde op de westelijke Jordaanoever talrijke aanhangers van de radi cale islamitische beweging Ha mas, die zich voor de aanslag ver antwoordelijk heeft verklaard. De Europese Unie veroordeelde de in haar ogen 'buitensporige' Israëlische maatregelen. De Luxemburgse minister van Bui tenlandse Zaken, Jacques Poos, liet namens de Unie aan Arafat weten dat zij zich voor opheffing ervan zal inspannen. In verband met de komst van Ross spraken de Israëlische en Palestijnse toponderhandelaars van de gezamenlijke commissie voor civiele kwesties donderdag avond met elkaar. Israël meldde gisteren dat het via dit gesprek wilde achterhalen wat de Pales tijnse Autoriteit werkelijk wil: oorlog of hervatting van het vre desproces. De aandacht richtte zich vooral op het grensgebied tussen Israël en Libanon, waar de betrekkelij ke rust van de afgelopen maan den deze week is verstoord door raketaanvallen op het noorden van Israël en Israëlische bombar dementen op doelen in Zuid-Li- banon. Uit Libanon afgevuurde Katjoesja-raketten troffen de Noord-Israëlische plaats Kiryat Shmona. Een vrouw raakte licht gewond. Een synagoge en een leegstaand appartement werden beschadigd. Uit vergelding vuur den Israëlische vliegtuigen gis teravond twee raketten af in de heuvels van Na'ameh, vijftien ki lometer ten zuiden van Beiroet. Israël weet de aanval aan de pro- Iraanse Hezbollah, maar deze or ganisatie weersprak de beschul diging. Zij dreigde wel de aanval len op burgerdoelen in Israël te hervatten. Israël en Hezbollah kwamen vijftien maanden gele den overeen alleen eikaars mili taire doelen te bestoken. BUITENLAND KORT Twee ton cocaïne onderschept in Spanje Santander - De Spaanse politie heeft gisteren op een schip voor de Noord-Spaanse kust twee ton cocaïne in beslag genomen. De buit heeft een waarde van bijna vierhonderd miljoen gulden. Elf men sen zijn aangehouden. Volgens de Spaanse drugspolitie is de co caïne afkomstig uit Colombia. De partij is vermoedelijk op volle zee overgeladen op de Spaanse vissersboot die door de kustwacht is opgebracht. De Spaanse politie heeft haar actie een half jaar voorbereid. De smokkel is volgens een woordvoerder georgani seerd door de beruchte bende van de in Galicië opererende familie Charlin. Turks busongeluk: 28 doden Erzincan - In Turkije zijn gisteren 28 mensen omgekomen toen de bus waarin zij zaten bij de oostelijke stad Erzincan in een ravijn stortte. Zestien andere passagiers van de bus raakten gewond. Gouverneur R. Yazicioglu van Erzincan zei dat het ongeluk ge beurde toen de bus, die van Erzincan naar een andere stad onder weg was, met te hoge snelheid door een haarspeldbocht reed. Geen nazi's op Zwitserse lijst Ludwigsburg - Op de lijst van slapende rekeningen die de Zwit serse banken eind vorige maand hebben bekendgemaakt, staan geen namen van mensen die nog steeds worden gezocht voor oor logsmisdaden. Deskundigen van een Duits onderzoekscentrum naar nazi-misda den in Ludwigsburg hebben de tweeduizend namen op de Zwit serse lijst vergeleken met hun eigen archief. Volgens directeur W. Dressen kwamen 150 tot 200 namen in het archief van zijn cen trum weliswaar overeen met namen op de Zwitserse lijst, maar die horen'niet bij gezochte of verdachte persohen. Explosie in Olympisch stadion Stockholm Stockholm - Het Olympisch stadion in de Zweedse hoofdstad Stockholm is gistermorgen vroeg gedeeltelijk beschadigd door vermoedelijk een bomexplosie. Niemand raakte gewond. De scha de aan het stadion is groot. Betrokkenen spreken tegen dat de explosie iets te maken heeft met de kandidatuur van Stockholm voor de Olympische Spelen in 2004. Volgens een politiewoordvoerder zijn nooit bedreigingen van dien aard ontvangen. Tweeduizend doden in Rwanda Geneve - Het leger van Rwanda heeft de afgelopen maanden in het noordwesten van het land meer dan 2000 personen gedood, voor namelijk ongewapende burgers. Het gaat om een recordaantal do den voor een tweemaandelijkse periode in het Centraal-Afrikaan- se land, meldde de mensenrechtenorganisatie van de Verenigde Naties gisteren in Genève. De slachtoffers vielen in mei en juni in de regio Ruhengeri, waar het door Tutsi's gedomineerde leger een rebellie onder de Hutu-inwoners probeert te bestrijden. Holbrooke (links) schudt de hand van de Bosnisch-Servische President Biljana Plavsic. Speciale Bosniè-gezant van de VS, Gel- wd, kijkt toe. foto reuter Van onze verslaggever Den Haag - Drie weken lang hebben vijftien gigantische Ne derlandse pompen, capaciteit 30.000 liter per minuut, onderge ven gebieden in Wroclaw (Polen) en wijde omgeving droogge- 'e§d. Dit weekeinde worden de pompen ontmanteld en weer Wergebracht naar Nederland. Het waterpeil van de Oder is in- ™iddels behoorlijk gezakt en er Z1)n geen gebieden meer waar de Pompen kunnen worden ingezet. staan nog wel hele stukken °®der dertig, veertig centimeter ster, maar dat is te laag voor sze grote pompen"zegt E. Brai rd van Rijkswaterstaat, onder ®s leiding de pompactivitei- ln Polen en ook Tsjechië (2 P°mpen) hebben plaatsgevonden. a,een hulpvraag uit Polen togen m net weekeinde van 19 en 20 ju- n medewerkers van Rijkswater- ,at en het Waterloopkundig mT?0"1™ dchting Wroclaw te bekijken waar Nederlandse r mpen het best konden worden Dpifu.' De da§ daaroP werd in hui 4 a® besloten de gevraagde r P verlenen, vervolgens trok een fors konvooi militaire voer tuigen naar het rampgebied met bij zich de vijftien reusachtige pompen en ander materiaal. „Het gemeentebestuur van Wro claw vroeg ons te beginnen bij de waterzuivering omdat er een gi gantisch rioleringsprobleem was ontstaan. Dat konden we met het beschikbare aantal mensen niet aan. Als een speer hebben we toen het hele land afgebeld. Bin nen de kortste keren konden we voldoende mensen - steeds kop pels van een technische man en een waterbouwkundige - richting Polen sturen. En ze telkens na een week laten aflossen. Ondanks de vakantietij d was iedereen graag bereid mensen af te staan. Maar het is natuurlijk ook dank baar werk." Washington - De VS worden geen partij in de Israëlisch- Palestijnse onderhandelin gen, zei minister van Buiten landse Zaken Madeleine Al bright eerder deze week in haar meest uitgewerkte be toog over de Amerikaanse Midden-Oosten-politiek tot nu toe. Bij elkaar gevoegd laten de be langrijkste elementen eruit ech ter maar één conclusie toe: Was hington is in de achterliggende maanden van diplomatieke windstilte opgeschoven in de richting van Israël. Albright liet er geen twijfel over bestaan dat het vredesproces in het Midden-Oosten in zorgwek kende conditie verkeert. De ver antwoordelijkheid daarvoor ligt in Amerikaanse ogen bij beide partijen, maar meer bij de ene dan bij de ande re. Het Palestijnse leiderschap heeft onvoldoende ge daan om terrorisme de kop in te drukken. President Clinton zei het op een persconferentie op het Witte Huis op zijn manier: „Bommen zijn geen equivalent van bulldozers." Washington is niet gelukkig met de confronte rende nederzettingenpolitiek van de regering-Netanyahu, maar weigert daarin een ver zachtende omstandigheid te zien voor terreur of het ontbreken van een effectieve aanpak van terrorisme. Wezenlijker is evenwel dat de VS Netanyahu's voorstel voor versnelde onderhandelingen over een definitieve vredesrege ling hebben omhelsd. Toen afge lopen voorjaar de besprekingen tussen Israëliërs en Palestijnen opnieuw van de rails waren ge lopen en de Israëlische premier met zijn suggestie kwam, aarzel de president Clinton. Op zichzelf sprak het idee hem aan, maar de weigerachtige opstelling van PLO-voorman Arafat en andere Arabische leiders deed hem be sluiten dat de tijd nog niet rijp was. De architecten van de Oslo-ak koorden hadden een langdurig proces van stuksgewijze toena dering voorzien. Het ijs op de ziel van beide volken zou zo kunnen smelten voordat de grote en gevoelige kwesties aan bod kwamen: de uiteindelijke status van de Palestijnse entiteit, de grenzen ervan, en de toekomst van Jeruzalem. Sinds Likud- leider Netanya hu in het zadel is gekomen, na een campagne vol vlammende kritiek op het vredesproces op de Oslo-manier, heeft elke stap die bedoeld was om over en weer vertrouwen te kweken, precies het averechtse effect gehad. On der die omstandigheden is het vredesproces een zichzelf in de staart bijtende slang geworden. De aanslag van vorige week in Jeruzalem en de daarop volgen de Israëlische represailles heb ben de regering-Clinton nu tot de slotsom gebracht dat het ziel togende Oslo-proces niet meer via massage te redden valt. Chi- Door Bert Ummelen Palestijnen laden zakken meel af van een Israëlische vrachtwagen. Gisteren liet Israël twintig vrachtwagens met voedsel en medicijnen toe in de afgegrendelde Palestijnse gebieden, foto reuter rurgie is geboden. Het vooruit zicht van snelle onderhandelin gen over de uiteindelijke dingen zou het proces nieuw momentum moeten geven. Volgens het bestek dat Albright onthulde, gaat Washington nu allereerst proberen Arafat te be wegen tot een veel krachtiger aanpak van het terrorisme, in clusief de samenwerking met de Israëliërs. Het is de zwengel waarmee de motor van het vre desproces weer aan de praat ge bracht moet worden. Daarover liet ze geen misverstand bestaan. Gezant Dennis Ross, die morgen afreist naar de regio, heeft als belangrijkste opdracht de sa menwerking tussen de partijen op het gebied van üe veiligheid te herstellen. Toezeggingen van het Palestijn se leiderschap zouden vervol gens de weg vrij maken voor het eerste bezoek aan de regio van Clintons nieuwe minister van Buitenlandse Zaken, Haar reis, als het goed gaat nog deze maand, zou neerkomen op her stel van een markante, zichtbare Amerikaanse rol in het vredes proces of wat daarvan over is. Sinds het voorjaar heeft Was hington, in de overtuiging dat prominente bemoeienis de par tijen alleen maar verder de egelstelling in dreef, zich voor namelijk beperkt tot de functie van postbode. Het Oslo-parcours vaarwel zeggen is echter iets an ders dan onderhandelingen over een uiteindelijke vredesregeling op gang brengen. De 'definitieve status besprekingen' werden in mei 1996, kort voor de regerings wisseling in Israël, ceremonieel geopend en zijn vervolgens nooit meer hervat. Arafat zal ervan overtuigd moeten worden dat hij plaatsneemt aan een tafel die zijn gefrustreerde volk iets te bieden heeft. De openlijke teleurstelling van de regering-Clinton over de re geringswisseling in Israël heeft hem doen rekenen met een meet lat die nu ingekort moet worden. Washington zal, om de Palestijn se leider meer vertrouwen te la ten krijgen in versnelde onder handelingen, de aanwezigheid van Amerikaanse diplomaten aanbieden. Maar daarnaast zul len er garanties van de kant van de Israëlische regering moeten komen. Arafats grootste zorg is dat Netanyahu er alleen maar op uit is onder verdere terugtrek king van de Westelijke Jordaan oever uit te komen. Volgens het Oslo-proces moet er volgende maand een tweede troepenterug trekking plaatsvinden en medio volgend jaar een derde. De Ame rikanen willen toezeggingen met betrekking tot data en omvang en bovendien de belofte dat er een eind komt aan het omstreden Har Homa-huisvestingspoject. Albrights harde taal aan het adres van de PLO-leider is onge twijfeld mede bedoeld om Neta nyahu te verleiden die concessies te doen. A

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 5