'Federatie in
Bosnië blijft
overeind'
Clinton:
geen sorry voor slavernij
Israël blijft hard tegenover Palestijnen
Positie van Israël is na een
jaar Netanyahu uitgehold
n giftij»
leden
oek naar
ol nodig'
ussen al
groeiende
Dertig mensen overleven ramp op Guam
Waarom moeilijk
doen over zo'n makkelijk!
mobiele telefoon?
Unifïl-helikopter stort neer
logie Utrecht:
t oorzaak
DËSTEM 11111 BUITENLANDDONDERDAG 7 AUGUSTUS 1997 A4
Tudjman en Izetbegovic beloven:
Duitsers treden
op tegen ultra
rechtse muziek
MM— KORT
Opnieuw bergbeklimmers dood
Mowlam eist snelle ontwapening IRA
Khatami wil vrouw als vice-president
Miljoenen buitgemaakt bij overval Londen
DE STEM %UrM COMMENTAAR
Wetenschap of gezondheid
UGUSTUS 1997
tien bespuitingen in <je
t een bestrijdingsmiddel
e deskundigen komt uai
e sterke lobby die land.
rganisaties uitoefenen ij
k Den Haag. Zo vindt de
enorganisatie LTO Neder-
et vanuit landbouwkundig
nt niet acceptabel om een
-"e groep middelen onmid.
van de markt te halen,
ndere oorzaak van het gc.
an succes ligt volgens^
-deskundigen hierin, dat
ereren van landbouwgif j„
ende mate een internatio-
in het bijzonder Europese
egenheid is: „Dat heeft tot
1 dat processen van besluit,
ng langdurig zijn en vaalt
ij het ambitieniveau van
aagst vorderende land uit-
5»
t Spring
ichting Bevordering Milieu,
maakt juist nu de balans
dat het precies een genera
ewel dertig jaar geleden is
n Amerika het spraakma-
boek Silent Spring (stille
verscheen. Wereldwijd
t die publicatie een discus
gang over de gevaren
'jdingsmiddelen en de
ogelijkheid om gewassen te
ermen met alternatieve me
s.
f dat moment vloeide er ook
onstante stroom medische
'ologische publicaties over
erband tussen landbouwgif
Iksgezondheid of ecosyste
Het meest verontrustend
n de onderzoeken die be
ing hadden op het dalen van
uchtbaarheid bij mannen
isico op aangeboren afwij-
n; en het uitsterven van
oorten (met name roofvo-
doordat het gif zich bij d._.
seis via de voedselketen op-
t.
generatie lang breekt de sa-
eving zich nu al het hoofd
deze vraagstukken. Maar
ltijd wil het de overheid niet
en om het gebruik van land
gif te beteugelen.
coniveau
ens de wetenschappers zijn
beleidsmaatregelen nodig,
de milieubelasting uitkomen
een voor menseip en ecosyste-
toelaatbaar risiconiveau,
de eerste plaats moet het
cipe van 'dTVêrVffller be-
t' worden ingevoerd. Er zou
forse 'milieuheffing' geheven
ten worden op de productie
et gebruik van landbouwgif,
de andere kant zou milieu-
ndelijke teelt bevorderd kun-
worden, bijvoorbeeld door
btw-tarief op biologische
nten en fruit op nul te bren-
nodig naar objectieve me-
van vliegtuigverkeer rond
schapswinkel Biologie van
et aan harde cijfers waar-
en worden gekoppeld.
de Wetenschapswinkel blijkt
rkeer effecten heeft op de ge-
ohiphol welke gevolgen onder-
latie tussen hoeveelheid geluid
erde gegevens over geluidsbe-
latting, aldus de Wetenschaps
tudie naar onder meer de rela-
n en gezondheidsnadelen. Al-
:n voor- en tegenstanders vati
ten moeten accepteren,
udie naar de effecten van het
luchthaven. Het Rijksinstituut
in het kader van de Gezond-
se onderzoeken uit. Die omvat-
ïrkeer en aandoeningen aan de
iet geboortegewicht van baby s
ssen vertoont al jaren een
Borst (Volksgezondheid) in
rd.
k daar wordt de discussie over
derde-generatiepil als een ver-
aring voor de oplopende curve
:zien.
e minister is niet van plal)
euw onderzoek te starten. Ze
iseert zich op cijfers van Stirne*
(Stichting Medische Zwang®*
hapsonderbreking), waaruit
ijkt dat het percentage alloeht-
ïe vrouwen dat een abortus on-
rgaat sterk toeneemt. In de pe~
ode 1982-1992 is hun aandeel
in een kwart naar ruim 40 pro
nt gestegen.
Door Bert Ummelen
Washington - „Sorry lijkt het
moeilijkste woord te zijn,"
zingt Elton John met droeve
stem in een van zijn ballades.
Tony Hall, Democratisch af
gevaardigde uit Ohio, weet er
van mee te praten. Dit voor
jaar lanceerde hij het idee van
een nationaal excuus aan de
zwarte gemeenschap van de
Verenigde Staten voor de ja-
jen van slavernij.
President Clinton, broedend op
een passende invulling van zijn
belofte werk te maken van betere
raciale verhoudingen, voelde er
wel voor. Het leek zo simpel: sor
ry. Een klein woord, een groot ge
baar. Gisteren maakte het Witte
Huis echter bekend dat het plan
voorlopig in de ijskast gaat. De
president heeft het idee van een
excuus voor de slavernij niet af
gewezen, maar het staat niet bo
venaan zijn agenda of die van
zijn onlangs gevormde advies
commissie voor de raciale betrek-
Split (ap) - De Kroatische president Franjo Tudjman en Alija
Izetbegovic, president van het Bosnische presidium, hebben
gisteren in een gezamenlijke verklaring beloofd hun inspannin
gen te verdubbelen om de drie jaar oude federatie van Kroaten
en moslims nieuw leven in te blazen.
De federatie, die niet echt van de
grond wil komen, heeft de helft
van het grondgebied van Bosnië
in handen en vormt de tegenhan
ger van de Bosnisch-Servische
Republiek Srpska.
Beide Balkan-leiders waren met
vertegenwoordigers van de inter
nationale gemeenschap, onder
wie de Amerikaan Richard Hol
brooke, bijeengekomen in de
Kroatische havenstad Split. Hun
eerste ontmoeting leverde geen
concrete resultaten op, maar wel
veel toezeggingen en beginselver
klaringen.
Vluchtelingen
Tudjman en Izetbegovic stemmen
in met het opzetten van gezamen
lijke werkgroepen voor kwesties
als de terugkeer van vluchtelin
gen en economische samenwer
king. Zij bevestigen daarnaast
dat zij het Dayton-vredesak-
koord uit 1995 zullen nakomen;
dat wil zeggen dat zij zullen mee
werken aan het opzetten en het
functioneren van democratische
instellingen in Bosnië-Herzego-
wina. Bovenal bevestigen zij de
integriteit, soevereiniteit en poli-
Wiesbaden (ap) - De Duitse fede
rale recherche (BKA) in Wiesba
den heeft gisteren in heel Duits
land invallen laten doen bij dis
tributeurs en makers van
skinheadmuziek, die neo-nazisti-
sche idealen bejubelt en veelal
grove, tegen buitenlanders ge
richte teksten bevat.
Er werden invallen gedaan in 16
bedrijven en 24 huizen met als
doel de productie en verspreiding
van cd's en cassettes te stoppen.
Honderden cd's zijn in beslag ge
nomen, naast grote hoeveelheden
neo-nazistisch propagandamate
riaal, wapens en munitie. Er wer
den geen aanhoudingen verricht.
Het BKA meldde dat het toene
mende aanbod van rechts-extre-
me muziek de reden is voor de in
vallen. Aan de operatie is een
lange voorbereiding voorafge-
tieke onafhankelijkheid van Bos
nië. De bijeenkomst kwam tot
stand na druk van Washington,
dat ernaar streeft het vredesak
koord van Dayton ten uitvoer ge
bracht te krijgen voordat de
Amerikaanse eenheden in de
SFOR-vredesmacht in het voor
jaar van 1998 vertrekken. Hol
brooke, de architect van het in
1995 gesloten akkoord, was sa
men met Robert Gelbard, de spe
ciale Amerikaanse gezant voor
het voormalige Joegoslavië, naar
Split gekomen om aan te dringen
op vooruitgang.
De Amerikaanse ambassadeur in
Kroatië, Peter Galbraith, zei dat
duidelijk is gemaakt dat de inter
nationale gemeenschap 'geen pa
pieren toezeggingen' wenst. „Wij
willen actie."
Algemeen wordt aangenomen dat
de regering in Zagreb, die de
Bosnische Kroaten steunde in de
strijd, er eigenlijk op uit is het
door Kroaten beheerde deel van
Bosnië bij Kroatië zelf te voegen.
Galbraith zei dan ook vooraf dat
van Zagreb wordt verwacht dat
het de Bosnische Soevereiniteit
opnieuw bevestigt.
Tegenwicht
Kroatië staat onder toenemende
internationale druk om de Bosni
sche Kroaten ertoe te bewegen
zich te houden aan het Dayton-
akkoord, waarin onder meer
staat dat alle partijen wegens
oorlogsmisdaden aangeklaagde
personen moeten overdragen en
samen moeten werken in het ge
zamenlijke bestuur van Bosnië.
De Wereldbank en het Interna
tionaal Monetair Fonds (IMF)
hebben leningen aan het land op
geschort.
De Moslim-Kroatische Federatie,
die in 1994 op Amerikaanse aan
drang werd gevormd om een ein
de te maken aan de een jaar lange
oorlog tussen de twee partijen,
had tot doel een tegenwicht te
vormen tegen de Serviërs in Bos
nië. Er zijn federale ministeries
opgezet en er is een gezamenlijke
politiemacht in het leven geroe
pen, maar deze instellingen func
tioneren nauwelijks en slechts
een handjevol vluchtelingen is
naar hun steden en dorpen terug
gekeerd, waar zij nu een minder
heid vormen.
kingen, liet woordvoerder Me-
Curry weten.
De uitkomst kondigde zich al we
ken aan in de vorm van verhitte
commentaren. Niet alleen con
servatief Amerika, met zijn hang
naar een groots en trots verleden,
wilde er niets van weten, ook
voorlieden van de burgerrechten
beweging hakten in talkshows en
ingezonden krantenstukken in op
het initiatief. Een lege geste, rie
pen ze, een doekje voor het bloe
den. De zwarte gemeenschap
heeft geen behoefte aan woorden
maar aan daden: beter onderwijs,
betere economische kansen.
Behalve gemengde gevoelens
heeft Tony Hall aan zijn voorstel
honderden brieven overgehou
den. Veel daarvan hebben racis
tische ondertonen of zijn ronduit
racistisch.
Zo schreef iemand dat de over
heid zich moest verontschuldigen
voor het feit dat ze zijn grootva
der 435 slaven had afgepakt.
Sommige schrijvers meenden dat
Afro-Amerikanen de slavenhan
delaren dankbaar moesten zijn.
Anders hadden ze in Afrika geze
ten. Weer anderen argumenteer
den dat hun familiegeschiedenis
in Amerika pas was begonnen
toen de slavernij al lang was af
geschaft. En iemand vond dat de
VS met de dood van 350.000
Unie-soldaten in de Burgeroorlog
al genoeg had gedaan.
Hall, zelf blank en vertegenwoor
diger van een overwegend blank
kiesdistrict, is geschrokken van
de reacties.
„Als we zoiets eenvoudigs als
sorry zeggen niet kunnen, dan
hebben we nog een lange weg te
gaan," zegt hij.
Hij beseft dat het voorlopig niet
van een excuus zal komen, maar
betreurt niet dat hij met het idee
gekomen is. „Het is iets waar ik
persoonlijk in geloof, het is een
morele kwestie voor mij. En het
heeft een dialoog op gang ge
bracht; dat is heel, heel belang
rijk."
De autoriteiten op Guam hebben de hoop opgegeven dat er nog overlevenden zijn van het ongeluk met de Boeing 747 van Korean Air
lines. 30 mensen hebben de ramp overleefd; 27 passagiers en drie bemanningsleden. Van negenenzestig van de 224 omgekomen inzitten
den is het lijk geborgen. Het vliegtuig stortte dinsdagavond laat in slecht weer neer op een oliepijplijn in het oerwoud, vijf kilometer van
de luchthaven van Guam. Het brak in stukken en vloog onmiddellijk in brand. De meeste inzittenden waren Zuid-Koreanen, maar er
vlogen ook twintig Amerikanen en een Japanse en Nieuw-Zeelandse passagier mee. Een van de passagiers was een politicus van een
Zuid-Koreaanse oppositiepartij. Deskundigen van de Amerikaanse luchtvaartdienst NTSB zijn gistermidag begonnen met het onder
zoek van de zwarte dozen van de verongelukte Boeing. Korean Airlines wijt het ongeluk aan het slechte weer en een falend vluchtlei-
dingssysteem op het vliegveld van Guam, maar een woordvoerder van de Amerikaanse National Transport Safety Board noemt dat 'spe
culaties'. foto epa
Door Dora Rovers
Tel Aviv - De Israëlische pre
mier Benjamin Netanyahu
heeft het Palestijnse bestuur
gisteren op één lijn gesteld
met Iran en Libië, regimes die
terroristen steunen.
Netanyahu zal de sancties die hij
tegen de Palestijnen instelde, pas
verlichten als de Palestijnse pre
sident Arafat de terrein- de kop
indrukt, zo zei de premier tijdens
een bezoek van de Jordaanse
kroonprins Hassan. „Als Arafat
niet aan deze eisen voldoet, loopt
het vredesproces gevaar," her
haalde een onverzettelijke Neta
nyahu, die voor het eerst met de
nasleep van een ernstige aanslag
is geconfronteerd.
Volgens kroonprins Hassan is de
jongste crisis tussen Israël en de
Palestijnen zeer gevaarlijk, „We
staan aan de rand van een ople
ving van het geweld," aldus Has
san, die aandrong op een einde
aan de afsluiting van de Pales
tijnse gebieden.
Ook pleitte hij voor hervatting
van de overdracht van belasting
inkomsten door Israël aan de Pa
lestijnen. De kroonprins ver
klaarde het van het grootste be
lang te vinden dat het wederzijd
se overleg over veiligheidsvraag
stukken spoedig op volle sterkte
wordt hervat.
De handdruk die Hassan en
Netanyahu elkaar na afloop van
hun besprekingen onder het oog
van de camera's gaven, leek niet
erg van harte. Hassan nam op het
laatste moment de honneurs
waar voor zijn broer, koning
Hoessein. De hashemitische vorst
vaardigde zijn broer en premier
Abdul Salam af omdat hij het
vermoedelijk niet erg kies achtte
de Israëlische premier op dit mo
ment te bezoeken.
De Palestijnse minister en hoofd
onderhandelaar Saeb Erekat foe
terde op de strafmaatregelen.
Volgens hem houdt Israël drie
miljoen Palestijnen gegijzeld
voor een aanslag die niet door in
woners van het Palestijnse gebied
is gepleegd. Het Palestijns be
stuur zegt te hebben vernomen
dat uit geld en kleding die bij de
daders zijn gevonden, blijkt dat
zij niet uit de Palestijnse gebie
den afkomstig waren. De Ameri
kaanse minister van Buitenland
se Zaken, Madeleine Albright,
bezoekt aan het einde van deze
maand het Midden-Oosten, mits
er op het punt van de veiligheid
vooruitgang is geboekt. Albright
verklaarde dat Arafat niet alleen
in woord maar ook in daad moet
laten zien, dat hij terrorisme aan
pakt.
De bestrijding van terrorisme is
een van de basisprincipes van de
akkoorden van Oslo. De Ameri
kaanse bewindsvrouw herhaalde
ook het standpunt van Washing
ton dat de bouw van nieuwe ne
derzettingen voor de Israëliërs
weliswaar niet onwettig is maar
wel het vredesproces ondermijnt.
In Oslo is overeengekomen dat
geen van de partijen zich hieraan
schuldig mag maken.
Volgens Netanyahu's adviseur,
David Bar-üan, is de terreur ge
start na de ondertekening van de
Oslo-akkoorden. De recente aan
slag heeft volgens hem dan ook
niets te maken met de aanleg van
een joodse wijk in Har Horna in
Arabisch Oost-Jeruzalem.
Kyriat Schmona (afp) - Een helikopter van de Unifil-vredesmacht is
gisteravond neergestort in Zuid-Libanon. Daarbij zijn de vijf inzit
tenden om het leven gekomen.
De doden zijn vier bemanningsleden en een passagier. Het toestel
stortte neer bij de stad Bint Jbeil binnen de Israëlische bezettingszone
in Zuid-Libanon. In de zone patrouilleert de met Israël samenwerken
de militie van het Zuid-Libanese leger (SLA). De Unifil-troepen van
de Verenigde Naties controleren in Zuid-Libanon de bestandsakkoor
den sinds 1979. Nederlandse troepen maakten van 1979 tot 1985 deel
uit van de Unifil-troepenmacht.
Bolzano - Een 19-jarige Duitser en een 52-jarige Italiaan zijn gis
teren in de bergen van Noord-Italië verongelukt. De Duitser
kwam om in de Dolomieten. Volgens de politie gleed hij op 3000
meter hoogte uit. De Italiaan kwam om op 2300 meter op de Ble-
gier nabij Turijn, eveneens na te zijn uitgegleden over stenen. Bij
een val van de Matterhorn kwam een Tsjech om het leven en elders
in de Zwitserse Alpen vond een mountainbiker de dood.
De drie Franse bergbeklimmers die sinds zondag worden vermist
op de Mont Blanc, zijn vermoedelijk op ongeveer 3900 meter hoog
te in een gletsjerspleet gevallen. Er is geen hoop dat de twee man
nen en een vrouw nog in leven zijn.
Belfast - De Britse minister voor Noord-Ierland, Mo Mowlam,
heeft Sinn Fein opgeroepen te zorgen dat de IRA zich snel moge
lijk van alle wapens ontdoet. Mowlam deed haar oproep na een ge
sprek met vertegenwoordigers van de politieke vleugel van de IRA
in Belfast. Mowlam sprak voor het eerst met voorzitter Gerry
Adams en andere leiders van Sinn Fein, sinds de IRA op 20 juli een
nieuw staakt-het-vuren afkondigde. Dat moet ertoe leiden dat
Sinn Fein kan deelnemen aan de onderhandelingen over vrede in
Noord-Ierland die op 15 september moeten beginnen.
Teheran - Irans nieuwe president Khatami heeft gisteren voor het
eerst in de geschiedenis van het land een vrouw aangezocht om als
een van de tien vice-presidenten te fungeren. Het is de in de Vere
nigde Staten afgestudeerde chemicus prof. Massumeh Ebtekar.
„Haar benoeming is een dankbetuiging van de president aan allé
vrouwen die hem gekozen hebben," zo verluidde in Teheran. De
benoeming behoeft goedkeuring van het parlement, waarin de
conservatieven in de meerderheid zijn.
Londen - Overvallers hebben dinsdag bij Londen een geldwagen
gekaapt en zijn er met miljoenen ponden vandoor' gegaan. Dat
heeft de politie gisteren bekendgemaakt. De buit moet ergens tus
sen de drie en zes miljoen pond liggen (tien en twintig miljoen gul
den). Kort nadat de geldwagen het depot van het bedrijf Securicor
had verlaten, sloegen de overvallers toe. De auto werd vervolgens
naar een stille plek gereden, waar de overvallers de inhoud over
laadden.
ZIEKTE IS GEEN exact begrip. Van tal van aandoeningen is niet bekend
hoe ze ontstaan, waar ze vandaan komen en nog minder hoe ze gene
zen kunnen worden. Dat de patiënt, ook al kan geen arts of laborato
rium enige lichamelijke afwijking vinden, toch lijdt, is voor de omge
ving doorgaans voldoende om de zieke te ontzien. Niet echter voor de
Centrale Raad van Beroep, het hoogste orgaan als het gaat om uitke
ringen.
Deze rechterlijke instelling heeft een 34-jarige ME-patiënt het recht op
een WAO-uitkering ontzegd en wel omdat bij haar voor deze ver
moeidheidsziekte geen 'objectiveerbare' lichamelijke oorzaak of afwij
king gevonden kon worden.
De uitspraak heeft tot grote onrust onder de ongeveer 17.000 lijders
aan deze ziekte in Nederland geleid. Niet geheel terecht. Elk WAO-ge-
val wordt immers apart onderzocht en beoordeeld en het is maar zeer
de vraag of de zaak van de 34-jarige Venlose wel exemplarisch is voor
alle ME-patiënten. De Raad heeft namelijk niet voor niets in zijn oor
deel laten meespelen dat de vrouw, ondanks een ziekte die haar tot
vrijwel permanente rust veroordeelt, in staat bleek tot' een energievre-
tende reis naar een Derde-Wereldland.
Anderzijds moet de uitspraak van de Raad ook niet al te licht opgevat
worden. Het vonnis kan in de jurisprudentie aangewend worden en
vandaar dat het goed is dat een aantal Kamerleden het voor ME-pa
tiënten opneemt.
Het Landelijk Instituut Sociale Verzekeringen stelt in een van zijn richt
lijnen dat het niet de bedoeling is van de WAO om 'cliënten' uitte slui
ten, omdat er voor hun klachten geen geneeskundige verklaring be
staat. De uitspraak van de Centrale Raad lijkt daarmee in strijd en als
die prioriteit verkrijgt boven de, door het kabinet nu nog als eerste
aanwijzing beschouwde, LISV-richtlijn, dan staan naast ME- ook een
groot deel der psychiatrische patiënten er slecht voor. Dat is nooit de
bedoeling geweest van de wetgever en het is daarom van groot belang
dat er duidelijkheid komt.
Niet de medische wetenschap moet de norm zijn, maar de gezond
heidstoestand van de patiënt.
hoor Paul de Schipper
SOMS MAKEN vrienden het je moeilijk om
vriend te blijven. Israël heet al lang bijzonde
re banden te hebben met Nederland. Het
duurde in Nederland dan ook wat langer dan
elders eer we ervan doordrongen waren dat
Palestijnen mensen waren en niet alleen ter
roristen die vliegtuigen kaapten.
Na veel bloedvergieten leek het mooi te worden
daar in het beloofde land. Vrede en veiligheid. Een
handdruk van de 'terrorist' Arafat en de 'duif' Ra
bin op een bordes in Washington. Samen en toch
apart in hetzelfde huis. De wereld haalde verlicht
adem. Er zou een einde aan het bloedvergieten ko
men.
Toen klonk er een schot in Tel Aviv. De kogel van
een zeloot doodde de duif. Zijn opvolger beloofde
met nadruk vrede en veiligheid. Israël koos voor
Benjamin Netanyahu, kandidaat van de conserva
tieve Likoedpartij. Netanyahu werd daarbij een
handje geholpen door het voorafgaand geweld en
de aanslagen die de steun voor de vredespolitiek op
dat moment sterk deden afnemen. Hard rechts had
gewonnen.
Waarnemers met een gezond boerenverstand dach
ten er het hunne van. Die Netanyahu was een glad
de prater. Maar toch, hij kreeg het voordeel van de
twijfel. B
Een jaar na de verkiezingen zijn vrede en veilig
heidvoor de Israëli's verder weg dan ooit. Een jaar
na zijn aantreden blijkt Netanyahu niet de soepele
Politicus waarop vele Israëli's hadden gehoopt,
herder ontpopt hij zich als een gedreven ideoloog
die maar één doel heeft: geen millimeter grond
voor de Palestijnen. Stiekem, midden in de nacht,
liet hij een toeristische tunnel openen onder de
Tempelberg, ook een heilige plaats van de Pales
tijnen. Die waren woedend. De rellen kostten ze
ventig doden.
Even leek de duif in Netanyahu te voorschijn te
komen toen hij met de Palestijnen een akkoord te
kende over de terugtrekking van Israëlische troe
pen uit Hebron. Die stap naar vrede deed hij on
middellijk teniet, toen hij toeliet dat bulldozers
Palestijnse huizen platwalsten om in Oost-Jeruza-
lem ruimte te maken voor de joodse nieuwbouw
wijk Har Homa. Volgens de vredesakkoorden van
Oslo had hij daarover met de Palestijnen moeten
onderhandelen. Hij deed dat niet en gaf zodoende
nieuwe dodelijke munitie aan potentiële terroris
ten.
Het politieke gedrag van Netanyahu heeft niet al
leen de Palestijnen onzeker en woedend gemaakt.
Hij heeft daarmee ook Jordanië, Egypte en eigen
lijk de hele Arabische wereld van zich vervreemd.
En dat terwijl Egypte toch Israëls eerste vredes-
partner was.
De bouw van Har Homa bracht de Egyptische pre
sident Mubarak ertoe een één-tweetje te beginnen
met president Assad van Syrië om Israël te isole
ren. Netanyahu heeft heip alleen maar geholpen.
Arabische landen als Marokko, Tunesië, Qatar en
Oman begonnen net voorzichtig politieke en com
merciële relaties met Israël aan te knopen, positie
ve initiatieven die nu weer in de diepvries liggen.
En, het ergst van al, de verhouding met 's werelds
belangrijkste Israël-lover, de Verenigde Staten,
zijn onder zware druk komen te staan.
Een aftakelend Brits imperium liet in 1948 een
(ADVERTENTIE)
De Israëlische premier Netanyahu bezocht gis
teren het Mahane-Yehuda-plein in Jeruzalem,
waar twee bommen vorige week 13 mensen het
leven kostten. foto reuter
puinhoop achter in de strook land die toen nog Pa
lestina heette. De Amerikanen ontfermden zich
over de jonge staat die zichzelf vrijvocht tegen een
overmacht van Arabische buren.
Vijftig jaar lang hebben de Verenigde Staten Israël
vervolgens met veto's in de VN-Veiligheidsraad
beschermd tegen de wereldopinie. Anno 1997 ech
ter maakt Israël het de Amerikanen wel heel erg
moeilijk.
Dat blijkt uit de Israël-politiek van de regering-
Clinton. Die stuurt wel een vredesondehandelaar
in de persoon van Dennis Ross, maar Madeleine
Allbright, de nieuwe minister van Buitenlandse
Zaken, vertikt het eenvoudig om naar Jeruzalem te
gaan. Eerst moet Netanyahu maar eens laten zien
dat het hem weer ernst wordt met het fenomeen
dat we tot voor kort het vredesproces noemden.
De balans van een jaar Netanyahu: een totale ero
sie van Israëls positie en aanzien in de wereld, bij
na iedereen boos op Israël en dodelijke bommen in
Jeruzalem.
Bloedige acties maken woede los. De Israëlische
regering vervalt in haar antwoord op al dat geweld
tot klassieke retoriek en wapengekletter: jacht op
terroristen en dreiging met een inval in Palestijns
gebied. Toch is er hoop. Opinie-peilingen in Israël
maken duidelijk dat niet alles verloren is. Zestig
procent van de Israëli's blijkt een gedemilitariseer
de Palestijnse staat te steunen. Evenveel Israëli's
willen de Golanhoogte afstaan in ruil voor vrede
met Syrië. En wat betreft de kwestie Jeruzalem:
meer dan de helft van de Israëlische joden is bereid
de Palestijnen geheel of gedeeltelijke soevereiniteit
over Oost-Jeruzalem te geven.
Het hoopgevende van dat publieksonderzoek is dat
een meerderheid van de Israëli's geen steun geeft
aan de confrontatie-koers van Netanyahu. Dat
maakt het weer wat makkelijker om vrienden te
blijven.
Primafoon maakt mobiel
Tellen nu wel heel gemakkelijk
net deze nieuwe telefoon: de
Pocketline Swing met Hi GSM-
tbonnement. Je kunt er in vrij-
A>el heel Europa mee bellen.
En met één toets kun je extra
nogelijkheden van je telefoon
tenutten. Waaronder VoiceMail,
e mobiele antwoordapparaat.
Ook kun je het totaal van
e gesprekskosten opvragen via
leze toets.
Maar bellen met Hi GSM
is ook heel voordelig. Zo krijg je
overdag 50% korting op de 3
nummers van jouw keuze. En je
belt al vanaf 35 cent per minuut.
De Pocketline Swing is er al
voor f49,-. Koop je 'm vóór 1 ok
tober, dan betaal je voor het Hi
GSM-abonnement tót 1 januari
1998 slechts f 29,95 per maand
i.p.v. f 34,95 per maartd.
Ga dus snel naar P'rimafoon
of bel gratis 0800-0402.
DE WINKEL VAN PTT TELECOM
'rijs- en modelwijziging voorbehouden. Aanbieding geldt zolang de voorraad strekt. De vermelde prijzen zijn
iclusief BTW en gelden uitsluitend bij gelijktijdig afsluiten van een 1- of 3-jarig Hi GSM-abonnement.
Vergeet niet uw legitimatiebewijs en een bankafschrift mee te nemen voor adrescontrole.
houdt het «Impel
Pocketline Swing®.
Geheugen voor 85
nummers. Zeer lange
gesprekstijd (3,5 uur)
en stand-by tijd (78 uur).
Werkt ook op gewone
batterijen. In rood, licht-
goen, lichtblauw en zwart.
