De zedenverwilderende wereld van Bob en Daphne in 1959
Gruwelijke stilte
bij Mark van Andell
0
ui
tc
0
Gemma
O'Connor
verrast
DE STEM
GROTE GIDS
Dl DE STEM
Bestseller
Stuitend
Jenever
Boeken die aanstoot gaven (3)
Vrijspraak
I i i i i
DONDERDAG 7 AUGUSTUS 1997
Keukenmeidenroman
leidde tot processen
Door Johan Diepstraten
'Als ik nu langs een sekswinkel loop, dan word ik getroffen om
dat het zo grof is. Ik ben een romanticus. Wanneer ik zo in het
kruis kijk van een blote juffrouw in zo'n blaadje, dan denk ik he
lemaal niet: wat een vooruitgang. Als ik naar mijn binder ga in
de Koestraat en er zit nok nok een juffrouw achter het raam, dan
stoot mij dat af. Zo iets is een remedie tegen de liefde.'
Dit zei uitgever Johan van Keulen
in 1979, vier jaar voor zijn dood,
in een interview met Vrij Neder
land. In vergelijking met de jaren
vijftig was op het gebied van aan
stootgevende lectuur veel veran
derd. Vijftien jaar eerder was Van
Keulen na een jarenlange proces
gang veroordeeld tot het symboli
sche bedrag van 25 gulden wegens
het verspreiden van pornografie.
Het was in '79 al geruime stil rond
de man die als eerste 'schokkende'
boeken uitgaf zoals De vanger in
het koren van Salinger en Lolita
van Nabokov. Bekender werd hij
als schrijver onder het pseudo
niem Han B. Aalberse. Vanwege
de Bob en Daphne-serie werd hij
in de jaren vijftig verschillende
keren gearresteerd en de boeken
werden als een jojo in beslag ge
nomen en weer vrijgegeven. 'Bob
en Daphne, Neerlands meest ver
boden liefdesroman,' luidde de
kop boven een advertentie. Aan
commercieel inzicht had het Van
Keulen nooit ontbroken.
De liefde van Bob en Daphne
werd in 1955 uit de handel ge
haald. De oplage bedroeg 3000
exemplaren, waarvan er 500 wa
ren verkocht. Maar het Neder
landse volk wilde door justitie
niet beschermd worden tegen
'aanstootgevende boeken voor de
eerbaarheid'. Nadat dit eerste deel
werd vrijgegeven, werd het een
bestseller. Van deel 1 gingen er
60.000 exemplaren over de toon
bank, het vervolgboek haalde
40.000, voor die dagen ongekende
hoge aantallen. De eerste druk
van het derde deel, Liesbeth en de
wereld van Bob en Daphne (1959)
was binnen de kortste keren uit
verkocht. De tweede druk werd
uit de handel genomen.
Gemeten naar de maatstaven van
die tijd was het niet eens zo'n op
zienbarende beslissing. Het boek
beschrijft het leven van de veer
tigjarige Liesbeth Vinkeveen-Van
den Bos die terugkijkt op haar le
ven. Ze groeide op in een krotten
wijk tussen andere verwaarloosde
kinderen. Zij weet te overleven
omdat ze gelooft in de vrije liefde.
Volgens de aanklacht zou het
gaan om zo'n kleine vijftig pagi
na's waarin Aalberse in vrijposti
ge passages aanstootgevend was.
De secretaris van de Commissie
voor de Bestrijding van de Porno
grafie was in 1959 zeer overtuigd:
'De beschrijving geschiedt op een
wijze, welke er kennelijk op is ge
richt de zinnelijkheid te prikkelen
en - daar het hier gaat om onnodig
gedetailleerde beschrijvingen van
sexuele taferelen tussen kinderen
- wel op een bijzonder stuitende
en verwerpelijke wijze. Het boek
heeft in zijn geheel een duidelijk
aanstootgevend karakter.'
Niet iedereen dacht er zo over.
Vooral NRC-Handelsblad nam
het op voor de aangeklaagde
schrijver. Was Han B. Aalberse ei
genlijk niet een 'wereldverbeter
aar' die in zijn zedenschildering
de mensen wees op de pedagogi
sche aspecten? Aalberse stond be
kend als de schrijver van voorlich-
tingsboekjes (Sexuele opvoeding,
Meisjes vragen, Jongens vragen,
Kinderen vragen) die toentertijd
voortreffelijk werden beoordeeld.
De auteur had bij het schrijven
van de Bob en Daphne serie ge
bruik gemaakt van de studie
Maatschappelijke verwildering
der jeugd (1952) waarin gewaar
schuwd werd tegen seksuele ex
cessen in verpauperde stadsdelen.
De 'opvoeder' Aalberse was daar
mee een aanklager van misstan
den. En inderdaad werd Neder
land in die jaren opgeschrikt door
een groot aantal incestschanda-
len.
'Onze conclusie over Liesbeth en
de wereld van Bob en Daphne kan
zijn dat het literair en wat de com
positie betreft niet sterk is, als ze
denschildering verdienstelijk en
opvoedkundig gezien in juiste
handen, van volwassenen dus,
niet zonder betekenis,' schreef de
anonieme recensent van NRC. Zo
had Aalberse het ook bedoeld.
Zijn serie was niet bedoeld voor
de jeugd, maar voor de ouders.
'Jenever is ook niet voor kinderen.
Als je wilt zorgen dat ze er niet
aankomen, zet je de fles een plank
hoger,' zei hij eens.
Dat klinkt sympathiek, maar wie
t tihV fl')J i
Deze weken haalt Johan Diep
straten boeken uit de kast die
in het verleden aanstoot gaven
en heftige discussies losmaak
ten. In de meeste gevallen wor
den ze allang niet meer als con
troversieel beschouwd. De be
roering zegt nog steeds veel
over de tijdgeest, de taboes van
toen en over de durf van de
schrijver. Na Houtekiet van
Gerard Walschap en De avon
den van Gerard (van het) Reve
is het nu de beurt aan Liesbeth
en de wereld van Bob en Daph
ne van Han B. Aalberse.
nu de roman leest, is wel verbaasd
over het milde oordeel van de
NRC. Zo beroerd was de stand
van de Nederlandse literatuur
toch niet met de eerste romans van
Mulisch, Hermans, Reve en Hella
S. Haasse. Om zelfs Aalberse met
hen te vergelijken is te veel eer: er
deugt werkelijk niets aan Liesbeth
en de wereld van Bob en Daphne,
dat geschreven is in de stijl van de
keukenmeidenroman.
De literaire coryfeeën uit die da
gen hielden zich daar niet mee be
zig. Negentien vooraanstaande
Nederlanders -onder wie Victor
van Vriesland, Jef Last, Jaap Ro-
mijn en Adriaan van der Veen-
verdedigden Aalberse voor de
rechtbank. Inzet was niet de lite
raire kwaliteit, maar de vraag of
het om pornografie handelde. Vier
keer volgde vrijspraak en daar
was heel wat om te doen. 'Het ge
sol en gedoe rond het derde deel
van Bob en Daphne is gewoon een
groezelige bladzijde in de geschie
denis van onze justitie,' conclu
deerde Rinus Ferdinandusse vele
jaren later. Aalberse was zelfs
twee keer voor hetzelfde delict
veroordeeld, wat in de Nederland
se rechtspraak een unicum is.
Behalve groezelig is het ook wel
vermakelijk om te zien in hoeveel
bochten officieren van justitie
zich wrongen om de bewijsvoe
ring rond te krijgen. Behalve met
de gewone aanklachten, kreeg
Aalberse ook te maken met zijde
lingse processen. In 1963 was een
bibliothecaris voor de rechtbank
in Assen veroordeeld tot 100 gul
den boete, omdat hij in zijn on
schuld een exemplaar van het ver
boden boek had uitgeleend. Het
Openbaar Ministerie vond één
exemplaar uitlenen hetzelfde als
verspreiden, hoewel om de hoek
van de kleine bibliotheek in een
Bruna-zaak stapels boeken van
Bob en Daphne bij de kassa lagen.
Maar de bibliothecaris werd aan
gepakt.
Omdat even daarvoor Aalberse
weer eens vrijgesproken was door
de rechtbank in Den Haag teken
de de bibliothecaris beroep aan.
'Als al die geleerde heren in Den
Haag zo lang nodig hebben om te
beslissen of het boek wel of geen
pornografie is, hoe kan een een
voudig bibliotheekhoudertje als ik
dan zo iets beoordelen.'
Ook de Haagse rechtbank kwam
er niet uit. Aalberse betoogde dat
hij de ogen van de ouders en op
voeders wilde openen voor de be
staande werkelijkheid over seksu
ele neigingen bij kinderen en hij
wilde de ouders leren wat echte
liefde is. Op de vraag of zijn doch
ter van 15 het boek mocht lezen,
antwoordde hij ontkennend. 'Al
licht had ze het gelezen,' verklaar
de Aalberse later. 'Maar als je
voor het forum staat, zeg je zoiets
niet. Zijn eigen dochter, die vieze
rik, hadden ze dan geroepen. Het
zijn gluipers hoor, die juristen, je
moet erg op je woorden letten. Het
zijn komedianten met de praatjes
van handelsreizigers.'
Door Johan Diepstraten
'Een psychologische thriller in de
stijl van Ruth Rendell', belooft de
omslag van Doodgewaand, het
debuut van Gemma O'Connor.
Daarmee wordt de lezer op het
verkeerde been gezet, want de
eerste associatie met Ruth Ren
dell is toch inspecteur Wexford en
de trage thrillers die zij schreef
onder haar pseudoniem Barbara
Vine.
Doodgewaand is een compleet
ander type thriller, in een genre
waar uitgeverij Bzztöh het patent
op lijkt te krijgen: zoektochten
naar duistere complotten uit het
verleden die ingrijpende conse
quenties hebben op het heden van
de hoofdpersoon. De thrillers dus
van Robert Goddard en Gregory
Hall, om de uitschieters maar
even te noemen.
In de beste traditie van hun werk
is Doodgewaand opgezet. Het is
een psychologisch verhaal over
een vrouw met een nachtmerrie.
Grace Hartfield was als tienjarige
getuige van een bloedige familie
ruzie. Ze kan er zich later weinig
meer van herinneren, maar haar
zuster Eileen was onmiddellijk
daarop verdwenen. Had haar va
der Eileen vermoord of was er
toch sprake van een ongeluk? De
herinneringen vervagen, totdat
Grace plotseling bericht krijgt
dat haar zuster, al dertig jaar
doodgewaand, net is overleden.
Het mag een wat voor de hand
liggende opzet zijn, de uitwerking
NEDERLAND 1
is verrassend. Het spreekt
voor zich dat de verdwenen u
leen een tumultueus leven mt,
krijgt: getrouwd, gescheiden, et
dochter Bid (Bridget) die een pi?
dagen na haar begrafenis een et
de aan haar leven maakt en I»
vendien een minnaar, Cas
Rijn, die bijna op hetzelfde jj
ment in het Grand Canal iij]
drinkt. Een dubbele zelfmoorf
binnen enkele dagen. Grace Haf!
field krijgt heel wat te verwerkt
De lezer volgt haar speurtocht:
krijgt in flash-backs een portn
van haar mislukte privé-leven.|
andere hoofdstukken is Bid
het woord die wanhopig verliij
is op de veel oudere Nederland
Cas van Rijn.
Het is een wat ingewikkeld vs.
haal, zeker ook vanwege de
selingen van perspectief en
verspringen in tijd. Maar i
zonder inhoudsopgave - want 4
ontbreekt - komt de lezer er wj
uit, al moet hij flink bij de les bij.
ven. Grace Hartfield ontdekt!
waarheid over haar familie.
weet aan het einde van de thrife
de drie sterfgevallen met elk®
in verband te brengen en rei
seert zich dan dat de dood va
Bid en Cas, onafhankelijk van
kaar, gebaseerd is op een misve-
stand. Daarover gaat
waand, een thriller waarin
zich afspeelt in het hoofd vani
personages. Een knap debuut.
Gemma O'Connor: 'Doodgewaand'.
Uitgeverij Bzztöh, prijs 39,50.
08.31
09.00
09.07
09.35
10.10
10.46
17.09
18.01
18.30
18.59
19.31
20.00
20.29
21.06
21.55
22.46
22.52
23.32
Door Hans Rooseboom
„Het gepolijste mesblad fonkelt
als ijs in haar hand." Je ziet het
beeld voor je: een oude moeder,
dement en tot wanhoop gedreven
door een geniale maar gestoorde
zoon, staat op het punt om een
gruwelijke daad te plegen.
Eigenhandig afgesneden vingers,
een schoenpunt in het oog, een
doorstoken fontanel, het kan niet
op. De wereld waarin Mark van
Andel de drie verhalen in zijn
bundel De fontanel situeert is
geen vrolijke wereld, en zeker
geen alledaagse wereld.
Vaak is er de stilte van het verle
den. Ooit is er veel gebeurd, maar
voor de personages zijn deze ge
beurtenissen herinneringen ge
worden, voor altijd bevroren,
spookbeelden die nooit meer®
hun plaats komen.
De auteur is iemand die geweri
is aan stilte, er misschien wel ai
verslaafd is. Mark van And:
werd geboren (1959) binnen i
twee meter dikke muren van Ski
Loevestein, waar zijn vader stel
beheerder was, en hij woont no|
altijd in de buurt.
Mark van Andels bundel Swi|
tend ijs werd destijds gen
neerd voor de AKO-literatuui|
prijs.
Een terechte nominering, wat!
Mark van Andel kan schrijven,
zijn taal is uitstekend en trefze
ker, zijn beelden zijn overtui
gend zoals in goede poëzie.
Mark van Andel: 'De fontanel'. Uil}
Prometheus, prijs 29,90'
0
2
Ui
MARKTEN
ANTWERPEN
Rommelbeurs - Hangar 15, Mini
Antwerpen -10.00 tot 18.00 uur 9
en 10 aug)
BRUGGE
Poppen- Berenbeurs - Stadshal-
len markt -11.00 tot 18.00 uur (9 en
10 aug)
DAMME
Zomerboekmarkt - grote boekver
koop - hallen Stadhuis (9 en 10 aug)
KNOKKE/HEIST
Kunst en Antiekbeurzen - Vlaam
se Gilde van Antiquairs - CC Schar-
poord en Hotel La Réserve - van
15.00tot21.00 uur(9t/m 18aug)
Folkloremarkt - Antiekmarkt, oude
ambachten, poppentheater, volks
dans, reuzen, en andere activiteiten
- centrum Heist - hele dag (7,14, 21
en 28 aug)
DONDERDAG
CADZAND-DORP
Rommelmarkt - dorpsfeest, lam-
pionnenoptocht, muziek - centrum -
hele dag
ZATERDAG
CADZAND-BAD
Hobby-Braderie - dagjescentrum -
van 11.00 tot 18.00 uur" -
GROEDE
Boerenmarkt - in het Vlaemsche
Erfgoed - Slijkstraat-- vanaf 13.00
uur
BEVEREN en SINAAI
Boerenmarkt - centrum - vanaf
13.00 uur
ZONDAG
BRUGGE
Prondelmarkt - Zandfeesten met
Vlaanderens grootste antiek-, bro-
cante en curiosamarkt - 't Zand -
08.00 tot 19.00 uur
LOKEREN en HAMME
Antiekmarkt - centrum - vanaf
10.00 uur
MAANDAG
AARDENBURG
Hobby/Rommelmarkt - Kaai - van
15.00 tot 22.00 uur
DINSDAG
SLUIS
Avondmarkt - winkelstraten - na
middag tot 22.00 uur
WOENSDAG
BRESKENS
Dolle Woensdag Braderie - cen
trum - hele dag
THEATER
ANTWERPEN
Zomer van Antwerpen - theater
circus, muziek in wijk, toneel, open
luchtproject en percussie - Bonapar-
tedok, Stuivenberg- en Coninckplein
e.a.- 14.00,16.00,18.00 en 22.00 uur
(5 aug-1 sept)
Totaaltheatershow - door De la
Guarda - dans, muziek, circus, toneel
- Bonapartedok - 22.00 uur (5 t/m 8,
12t/m 15 aug)
De Soldaatfacteur en Rachel - van
Arne Sierens - door theater Zuidpool
- Rubenshuis, de Wapper - 21.15 uur
(12 t/m 16, 19 t/m 23, 26, 27, 28, 30
aug)
OOSTENDE
Internationale Theaterweek - se-
menaries, openluchttheater, plein
spektakel en improvisatievoorstel
lingen - Theater Malpertuis en
Theater de Illusie, Wapenplein, Leo-
poldpark - dagelijks in de namiddag
(4 tot 10 aug)
DONDERDAG
OOSTENDE
Volksdans - door Bliskavitsa - Kur
saal Casino - 21.00 uur
VRIJDAG
ANTWERPEN
Volksdans - door Bliskavitsa - Zo
mernachten 97 - Openluchttheater
Rivierenhof - 21.00 uur
GROEDE
Voorstelling - muziek en poëzie - in
huiskamer De Twee Duiven - 21.00
KNOKKE
Vriendinnen - door Annemarie Pi-
card en Marleen Merckx - Kursaal
Casino-21.00 uur
ZATERDAG
ANTWERPEN
Senegalese dans - door Bidiiw - Zo
mernachten 97 - Openluchttheater
Rivierenhof - 20.30 uur
DINSDAG
GROEDE
Voorstelling - muziek en poëzie - in
huiskamer De Twee Duiven - 21.00
uur
MUZIEK
GROEDE
Concert - muziek en poëzie - door
Adrie Oosterling - in huiskamer De
Twee Duiven - 21.00 uur (9 en 12
aug)
OOSTENDE
Paulusfeesten - rock, pop, folk e.a.
- Sint Petrus en Paulusplein e.o. (10
t/m 18 aug)
DONDERDAG
ANTWERPEN
Kiosk concert - door Ensemble Kla-
rinata - Lente- en zomerrecital -
Kiosk Groenplaats -19.30 uur
BRUGGE
Kamermuziek - Festival Musica An
tiqua - Quantz en Nederlandse Tijd
genoten - door Ensemble Musica ad
Rhenum - Ryelandtzaal -11.30 uur
Oude muziek - Evensong: psalmen
en anthems van Tallis Byrd e.a. -
door Tewkesbury Abbey Choir o.l.v
Andrew Sackett - OLV kerk - 20.30
uur
Klinkers 97 - roots-rock - door The
Gourds - Binnenplein Stadshallen -
21.30 uur (gratis)
KNOKKE-HEIST
Gemengd koor Echo Bielsko-Biala -
H. Hartkerk, Dumortierlaan - 20.30
uur
VRIJDAG
ANTWERPEN
Orgelconcert - Orgel na de noen -
door Yves Senden op Metzlerorgel -
kathedraal -12.45 uur
BRUGGE
Kamermuziek - Gran partita Mo
zart in bewerking van Schwenke -
door Pianokwintet Marcel Ponseele-
Ryelandtzaal -11.30 uur
Oude muziek - Mozart in Londen -
door Salzburger Hofmusik - Sint An-
nakerk - 20.30 uur
Liedrecital - in kader 150 jaar Con
servatorium - door Zeger Vander-
steene (tenor) en Atsuko Okada (da-
vecimbel - orgelzaal conservatorium
- 20.00 uur
Klinkers 97 - Reunion Flamenca -
door Carmen Cortez Gerardo'Nu-
nez - Gruuthuse - 21.30 uur
GENT
Jazz - Parkconcert door Charles Loos
en Andre Donni Quartet - Zuidpark -
12.00 uur
Jazz - Parkconcert door Laurent
Blondiau Quintet - Zuidpark - 20.30
uur
SAS VAN GENT
Orgelconcert - door Kees van Eersel
- Bach, Franck e.a. en improvisaties -
R.K. Kerk - 20.00 uur
ZATERDAG
BRUGGE
Orgelconcert - door Jean Ladou-
ceur - Sint Gilliskerk -16.30 uur (gra
tis)
Oude muziek - The Messiah van
Handel - door Tewkesbury Abbey
Choir, Orchestra of the Golden Age
Manchester en solisten o.l.v. Mark
Brown - Sint Walburgakerk - 20.30
uur
Klinkers 97 - wereld- en volksmu
ziek - door Shikisha uit Zuid Afrika -
Burg - 21.30 uur
KNOKKE
Pop - Adamo in concert - Kursaal Ca
sino-21.00 uur
ZONDAG
BRUGGE
Oude muziek - Musica Brittannica:
Locke, Arne, Handel - door II Guardi-
no Armonico Milaan - Sint Jacobs-
kerk - 20.30 uur
Klinkers 97 - Videoconcert: Ex Afri
ca met Walter Verdin en Frank Mi-
chiels - Burg - 22.00 uur (gratis)
KNOKKE
Pop - Willy Sommers' verjaardags
concert - Kursaal Casino - 21.00 uur
DINSDAG
ANTWERPEN
The Best of Broadway - door The
Broadway Musical Company - Open
luchttheater Rivierenhof - 20.30 uur
BRUGGE
Klinkers 97 - Qlinkers - Stille kort
films en Wereldmuziek - Burg - 22.00
uur
OOSTENDE
Concert - door André Rieu Strauss
Orchestra - Casino - 21.00 uur
SINT NIKLAAS
Parkconcert - door Matadi - Afri
kaanse swingmuziek - Stadspark
Walburg - 20.30 uur
WOENSDAG
ANTWERPEN
Jazz Middelheim - openingscon
cert - Park den Brandt
BRUGGE
Jazz - Live Jazz met Kurt Vanherck
(sax) en Frederik Desmyter (piano) -
Café de Versteende Nacht, Lange-
straat-21.00 uur
GROEDE
Zomeravondconcert - door Blok
fluitkwartet Brisk - Dowland, Bach,
Mozart e.a. - N.h. kerk - 20.30 uur
KNOKKE
Concertenfestival - door Laura
Mikkola, laureate Elisabethwedstrijd
- Dominikanenkerk - 20.30 uur
DIVERSEN
AARDENBURG
Zomercarnaval - feestavonden en
muziek - centrum - hele dag (9 en 10
aug)
CADZAND-BAD
Vliegerfeest - activiteiten voor kin
deren: springkussen, vliegerschilde
ren, lampionnenoptocht - Strandpa
viljoen Caricole - hele dag (9 en 10
aug)
GENT
Roelandt Wandeling - vertrek
Vlaamse Opera - 10.00, 14.00 en
15.00 uur (dagelijks)
OOSTENDE
Flanders Arabian Event - Parade
van Arabische Volbloedpaarden en
Western Riding Competition en val
keniersshow - Wellington Hippo
droom (8 t/m 10 aug)
SINT NIKLAAS
Witte Molenfeesten - allerlei acti
viteiten en bezoek molen - helde
dag (8 t/m 10 aug)
ZEEBRUGGE
Zandsculptuur Festival 97 - groot
ste zandsculptuur van België - Eve
nementen Plateau strand -10.00 tot
22.00 uur (tot 15 sep)
DONDERDAG
CADZAND-DORP
Activiteiten avond - diversen: lam
pionnenoptocht, drumbands en
wandelen - Winkelgalerij - vanaf
19.30 uur
GROEDE
Badrit - puzzeloriëntatierit voor au
tomobilisten - start Café de Wulpen-
hoek-vanaf 18.00 uur
ZATERDAG
GROEDE
Kinderspelen - Ot en Sien - en wa
fels bakken - Slijkstraat - vanaf 13.00
uur
VLISSINGEN
Ontdekkingstocht langs de zee
kant - VW en rederij Flandria uit
Antwerpen - Koopmanshaven - ver
trek tussen 13.15-14.30 - kaarten
VW
ZONDAG
ANTWERPEN
Gildefeesten - Gildemis, Omme-
ganck, Schutterstoernooi en anima
tie - St. Jacobskerk, Grote Markt,
Groenplaats - vanaf 10.00 uur
BRUGGE
Brugse Poorterstocht - wandelen
6,10,14, 21 en 28 kilometer - Schut
tershof, Sint Kruis - start tussen 08.00
en 15.00 uur
DAMME
Internationale zwemrace - en
zwemjogging - Inschrijven Structo,
Noorweegse kaai Brugge tussen
11.30 en 13.00 uur - Start in Damme
-14.00 uur
HULST
Keuredag - overdracht couffre van
Hulst aan Wachtebeke - stadhuis -
hele dag
RETRANCHEMENT
Schattenjacht - Strandpaviljoen de
Zeemeeuw -15.00 uur
SINT NIKLAAS
8e Bokkentocht - wandelen: 6, 11,
17,23 en 30 kilometer - parochiezaal
Sinaai - start vanaf 07.30 uur
MAANDAG
AARDENBURG
Rondwandeling - onder geleide -
HCR 's Lands Welvaren -19.00 uur
DINSDAG
CADZAND-BAD
Fiets Speurtocht - inschrijven en
start bij Dagjescentrum Holleyday
Shop-vanaf 10.00 uur
EXPOSITIES
AARDENBURG
Galerichel - Weststraat 38 - acht
kunstenaars uit verschillende landen
- zo t/m di 13.00-18.00 do. t/m za
13.00-18.00
Galerie de Paardenstal - Markt 4 -
Roemeense volkskunst - zo t/m di
13.30-17.00 do Vmza 13.30-17.00
Gemeentelijk Archeologisch Mu
seum - Marktstraat 18 - In de kaart
kijken - het verleden in het land
schap van heden - Van paarden tot
paardekrachten boerenleven in
West-Zeeuws-Vlaanderen vroeger
en nu
AXEL
Streekmuseum - Beelden en schil
derijen van Jean Kamps - di tot za
13.30 tot 17.00 uur (tot 29 aug)
BIERVLIET
Atelier Ernest Joachim - Ernesttl
achim/beeiden, Liesbé|
Huser/aquarel, Wim Krull
Siegfried Gorinskat/keramiek, Hoifl
De Blaere/etsen, Antonio Lampei
co/vazen - 14.00-17.00 uur (16 en 1I|
aug)
BRESKENS
VSB Bank Dorpstraat 47 - CorrieOfl
ment/olieverf - ma t/m vr - 9.00-12.Cf|
uur (aug)
In de knoop Kaai 1 - Vissersknoprl
siermanswerk en sierknopen - ®l
t/m za - 10.00-12.00 uur (aug)
GROEDE
Galerie d'Ouwe Smisse Mole:
straat 19 - Suse Jacobs/acryl, B
Fritz/aquarel, Jef Janssens/schilderij
en, Wilma van der Lee/stillevens
31 aug)
GOES
Stadskantoor - Lens op aziê -
lem Rijn, Carolien Cappon en Rode
ric Apers - ma t/m do 9.00-17.00 urn,
vr 9.00-12.00 uur (t/m 25 sep)
HULST
Galerie Rattenfanger - aquarel e'
olieverfschilderijen/Janneke Wesse's
- do tot di 14.00-17.00 uur (tot"
aug)
MIDDELBURG
Koorkerk en nog twee Abdijkerks"
- Licht Adem-spiritualiteit in bee
-werkdagen 10.00-17.00 uur (t/m"
sep)
RETRANCHEMENT
Bezoekerscentrum het Zwin G'
Hoekestraat 2 - Etienne van Bef»
den/aquarel en scuptuur (t/m 7 sept!
SINT NIKLAAS
Salons voor schone kunsten ste
tionsstraat - hedendaagse sierader
van studenten - di t/m za 14.00-17
zo 10.00-17.00 (t/m 10 aug)
TERNEUZEN
Centrale Hal Ter Schorre schild?
rijen/Theo Jordans en pastels/Ann
Delvaux - dagelijks vanaf 09.001»
(tot 2 sep)
journaal
Linda Harrie (herh)
Lalala live (herh)
journaal
Get the Picture (herh)
Wij Nederlanders (herh)
Estafette (herh)
Close-up: De slag in de Jav.
zee (herh, tot 13.01)
Alles kits, kindermagazine mil
pete Pete; 17.34 Ratjetoe
Growing Pains, comedy
Get the Picture
Ik hou van lawaai, videofilrfl
Afl.2
Markant Nederland
journaal/Weeroverzicht
Blik op de weg (herh)
Small Town USA, serie
Werelden: Beroemd a beruch
3-delige documentaire over 1
gendarische activisten (afl ll
Che Guevara
Wilde Ganzen
Het reces, talkshow
Prinsengrachtconcert 199?
(deel 2, tot 00.11)
NEDERLAND 2
13.00 Journaal (tot 13.05)
14.00 Tien voor taal (herh)
14.42 Meer tuinplezier (herh)
15.09 De dierenspoedkliniek (herh)
15.52 Beestenboel (herh)
16.00 Journaal
16.09 Dennis the Menace, tekenfiln
serie
16.34 Toekan Tecs, tekenfilmserie
16.48 Verrassend buitenland
17.35 Journaal
17.55 WK atletiek in Athene
20.30 Een uitzending van het Natie
naai Huidfonds
120.39 Ron's ballon: De jaarlijkse sals
danswedstrijd tijdens het Trop
cana Festival in Zandvoort
121.16 Derrick, misdaadserie (herh)
22.21 Vermist
1 22.53 Keeping Up Appearances, c
medy
[23.30 Journaal
23.35 Residentie Cup, sa men vattin'
ADO Den Haag-Real Zarago:
(Bra) en PSV-Betis Sevilla (t
00.05)
NEDERLAND 3
18.00 Villa Achterwerk, kindermag;
zine met Pottekijke; 18.02 Jarii
18.08 Pottekijke; 18.10 Pakwe
de Pakstraat
18.15 Sesamstraat
18.30 Jeugdjournaal
i 18.43 Het klokhuis
L noot/ tui no
BELGIË FRANS 1
Tènnncr
12.50 Nieuws 13.15 Freunde fürs Leber
serie 14.05 Dites-moi 15.10 Chacun s
route, reportageserie 15.50 Le blamatc
I scope, kindermagazine 16.45 Chips, seri
17.35 The Fall Guy, misdaadserie 18.3
I Regions soir 18.45 Le quotidien df
sports 18.55 Maguy, serie 19.30 Nieuv
i 20.10 Autant savoir, consumentenmag;
zine 20.40 Pause café, pause tendressi
mini-serie 22.05 Ciné-club de minui
High boot Benny, Ierse speelfilm uit 19!
van Joe Comerford met Mare O'She;
Frances Tomelty en Alan Devlin 23.25 L
jeu des dictionnaires, spelletje 23.5
Laatste nieuws
BELGIË FRANS 2
18.00 Le blamatoscope, kindermagazi
j 18.55 Régions soir 19.15 Gourmandisel
culinair magazine 19.30 Nieuws 20.05
roue du temps, cultuurhistorisch magazj
ne 21.00 Noms de dieux, portret pati
Philippe Verhaegen 22.00 Laatste nieuv
22.25 La roue du temps, maqazine (tt
23.25)
DUITSLAND 1
05.30 Morgenmagazin, ontbijttelevis
09.00 Tagesschau 09.03 Ferien-Fiebi
met Urmel, tekenfilmserie. Aansl. D
kleine Gespenst, jeugdfilm 11.00 T
gesschau 11.04 Die Serpentintanzeri
speelfilm 12.30 Höchstpersönlich, portr
Costa Cordalis 12.55 Presseschau 13.0
Tagesschau 13.05 Mittagsmagazin 13J
Plusminus-News, economisch magazin
14.00 Tagesschau 14.03 WunschBo
amusement 15.00 Tagesschau 15.15 Al
enteuer Wildnis, serie natuurdocumenti
ces 16.00 Fliege, talkshow 17.00 T
gesschau 17.15 Brisant, boulevardmag
Z|ne 17.55 Verbotene Liebe, serie 18.3
Marienhof, serie 18.55 Praxis Bülowb
gen, serie 20.00 Tagesschau 20.15 D
Schlagerparade der Volksmusik 21.00 P
norama 21.45 Ein Herz und eine Seel
serie 22.30 Tagesthemen 23.00 Du ha
""ch nie gesucht, Dad, documentai
23.45 In the Heat of the Night, misdaai
sene 00.30 Nachtmagazin 00.50 Tue Di,
91. speelfilm
DUITSLAND 2
95.30 Morgenmagazin, ontbijttelevis,
W.45 Sport Extra met WK atletiek 10.C
agesschau 10.03 Kinder der Welt, repo
age 10.45 Kurzratgeber: Reise, maga;
"e 11.00 Tagesschau 11.04 Die Serpe
tintanzerin, Duitse tv-film van Helm
erbst 12.30 Höchstpersönlich (her
2.55 Presseschau 13.00 Tagessch;
Mittagsmagazin 13.45 Die Bier
™aja, tekenfilmserie 14.10 Rattatui, t
®nn™serie 14.25 Logo, jeugdjourna
4.35 Ocean Girl, jeugdserie 14.58 The
üeburtstagsecke 15.00 Heute 15.05 Ge
undheit!, medisch magazine 15.30 Vc
'c t, Falie! 16.00 701 - die Show, amus
ia nl16-5S Sport Extra met WK atletii
•00 Heute 19.15 Sport Extra met VL
