Gerard Walschaps 'Houtekiet' (1939) door kerk afgekeurd
z
Nieuwe van
Le Carré is
nergens
spannend
Bunker Hill: tijdschrift
met gevoel voor traditie
DE STEM
GRO
I D
Heidens
Boeken die
aanstoot
gaven (1)
Raadsel
Preuts
PESTEM
i i
DONDERDAG 24 JULI 1997
Het evangelie van het
seksuele genot
Door Johan Diepstraten
In vrijwel geen enkele Vlaamse
bibliotheek was in de jaren
twintig een boek van Gerard
Walschap te vinden. Petities
tegen 'hem werden onderte
kend door 75.000 leden van de
katholieke arbeidersjeugd en
ook nog eens zo'n 20.000 huis
moeders. Een goede vriend van
Walschap, de priester-dichter
Jan Hammenecker, schreef
hem: 'Beste Gerard, Hebt Gij
dat geschreven? Gij? Zoon van
uw Vader en uw Moeder! Gij,
spijts alles mij zo dierbaar,
mijn mijne Gerard. En uw kin
deren, als ze dat later lezen:
Vader was nondedju 'ne
smeerlap, of hoe zullen ze
vloeken? Ik ben eindeloos
droef: uw boek ligt in mijn ka
chel te branden.'
Dit waren de reacties in de jaren
twintig en het zou nog erger
worden. Toen ongeveer tegelij
kertijd de romancyclus De fami
lie Roothooft en zijn beroemdste
boek Houtekiet verscheen in
1939, schreven de kranten dat
het werk van Walschap bepaald
geen gezonde lectuur was voor
Vlaamse mensen. 'Het levens
beeld dat hij tekent is er een van
ontucht: van vrijen en verleiden
zelfs na de Heilige Communie;
van jaloersheid, moordpoging,
dronkenschap en brandstich
ting.'
Wie nu, bijna zestig jaar later,
Houtekiet leest, kan de opwin
ding wel begrijpen, al blijft het
vreemd dat niemand oog had
voor de beperkte literaire kwali
teiten van deze middelmatige ro
man. Het is het verhaal over de
vrijgevochten Jan Houtekiet die
zich verzet tegen de kleinburger
lijke moraal. Hij 'grabbelt' met
iedere vrouw die hem vriendelijk
aankijkt, ook al heeft hij zijn ei
gen Lien en 16 kinderen. 'Op
grond van de christelijke zeden
leer en van de natuurwet, moet
dit werk voor de meeste lezers
verderfelijk worden geacht,'
schreef de Boekengids in 1940.
'Houtekiet is mijn evangelie, mijn
heidense katechismus,' zei Ger
ard Walschap tien jaar geleden in
het televisieportret dat Jef Rade
makers van hem maakte. Als hij
het geloof met één druk op de
knop zou kunnen uitroeien, dan
zou hij het alsnog onmiddellijk
In de komende vijf weken
haalt Johan Diepstraten boe
ken uit de kast die in het ver
leden aanstoot gaven en hef
tige discussies losmaakten.
In de meeste gevallen wor
den ze allang niet meer als
controversieel beschouwd.
De beroering zegt nog steeds
veel over de tijdgeest, de ta
boes van toen en over de durf
van de schrijver. Het eerste
boek in de reeks is Houtekiet
van Gerard Walschap.
doen. 'Het geloof is de ziekte van
de mensheid. De grote verdwa
zing.'
In 1989 stierf Walschap op 91-ja-
rige leeftijd. Tot een verzoening
met de katholieke gemeenschap
is het niet gekomen. Wel reed hij
tot op hoge leeftijd zijn invalide
vrouw iedere zondag naar de
hoogmis en bleef in zijn auto
wachten tot de dienst afgelopen
was. Dat doet denken aan het ge
drag van Jan Houtekiet aan het
einde van de omstreden roman.
Hoe zondig het boek ook scheen
te zijn, Jan Houtekiet bekeert
zich wel. Iedere zondag gaat hij
met Lien en de kinderen naar de
hoogmis. Eenmaal in het portaal
van de kerk aangekomen, ver
dwijnt de bekeerling naar de to
rentrap.
'Zolang hij aan het torenvenster-
je zat was de mis niet uit. Nie
mand heeft Jan Houtekiet kun
nen overtuigen dat het beter was
naar hun onnozele preken te luis
teren en dat hij daar hoog niet
dichter bij God zat dan in de duf
fe kerk. Hij zat daar niet te pre
velen of kruiskens te maken. Hij
keek rustig over de velden en in
de lucht. En hij voelde zich een
met die oneindigheid, waarin on
vatbaar voor woorden en gedach
ten, dat fijne raadsel zweeft dat
ons allen boeien blijft in dit aard
se leven.'
Met Houtekiet had Walschap ge
schreven wat hij moest zeggen.
'In die zin was ik als schrijver
klaar,' verklaarde hij tegenover
Jef Rademakers. 'Ik ben en blijf
Houtekiet. Alleen in zijn toren.
Aandachtig voor het fijne raadsel
dat ons allen boeien blijft... Ver
der, begreep ik, zou ik nog slechts
anekdotes kunnen vertellen. Al
het wezenlijke was gezegd. En
sindsdien ben ik naar het woord
van André Gide disponible geble
ven met mijn talenten als schrij
ver. Verder komen dan ik met
Houtekiet gekomen was, kon
niet.' Natuurlijk is Houtekiet om
een aantal redenen een belangrij
ke roman in zijn oeuvre. Het is de
eerste vitalistische roman in de
Vlaamse literatuur en een voor
beeld voor schrijvers als Hugo
Claus en Walter van den Broeck.
Ook voor de auteur zelf was de
roman een mijlpaal: hij had met
zijn verleden afgerekend. Ooit
was hij voorbestemd om missio
naris te worden en hij werd de
grootste bestrijder van het geloof.
Maar was hij nooit verder geko
men dan Houtekiet, zoals hij een
paar jaar voor zijn dood ver
klaarde?
Toch wel. Jan Houtekiet had
Deps gebouwd, een vrije gemeen
schap van vrije mensen, maar
Walschap realiseerde zich dat
ook deze cultuurvorm zich zou
verstikken. Ruim twintig jaar la
ter kwam het vervolg op Houte
kiet, nu met de oudste zoon Jacob
als hoofdpersoon. Het werd Nieu
we Deps (1961) waarin Jacob een
nieuwe gemeenschap bouwt. Dat
hij ontrouw is aan de idealen van
zijn vader, geeft aan hoezeer
Walschap met de maatschappe
lijke ontwikkelingen was meeg-
gaan. Jacob Houtekiet legt een
dam van Deps naar het nieuwe
Deps, bouwt woonwijken en fa
brieken en zorgt ervoor dat de
mens vrijer wordt. Dat is het be
langrijkste thema in het oeuvre
van Walschap.
Houtekiet is de verwerking van
persoonlijke problemen op het
gebied van godsdienst en mo
raal. In de roman geeft Wal
schap nauwelijks af op de leer
stellingen van de kerk, dat deed
hij een jaar later in Vaarwel dan
(1940). Wat hem in het katholi
cisme tegenstaat zijn vooral de
preutse opvattingen over sek
sualiteit. 'Wat is het enige genot
dat wij in het leven kunnen heb
ben?' vroeg Walschap in de tele
visieuitzending. 'Dat is toch het
seksuele genot. Een ander ken ik
niet.'
De vrije seksuele opvattingen van
Jan Houtekiet zijn in feite Wal
schaps ideeën. Hij wist zich met
zijn eigen zinnelijkheid geen
raad. Het huwelijk moet voor zijn
vrouw niet gemakkelijk zijn ge
weest: de verre van monogame
Walschap was gesteld op vrijheid
van lichaam en geest.
In literair opzicht maakte Wal
schap furore. Vele malen is hij
zonder succes voorgedragen voor
de Nobelprijs voor Literatuur,
maar verder heeft hij alle grote
prijzen ontvangen. Een gelukkig
mens is hij er niet door gewor
den. 'Ik verlang naar mijn dood,'
zei hij in 1986. 'Een eenzame en
vervolgde mens is blij als hij kan
sterven. Ik weet dat er hierna
niets meer is. De dag dat ik sterf
zal een feestdag voor me zijn:
dan is het allemaal afgelopen, de
teleurstelling, de onvrede, de mi
serie. Wat er met mijn kinderen
zal gebeuren, interesseert mij
niet, wil ik niet zien. Ik zou te
zeer lijden onder wat ze doorma
ken.'
0
Ui
0
0
ui
tc
MARKTEN
GENT
Markten Gentse Feesten - Pron
del (Sint Jacobs) Bloemen (Sint Pie-
ters/Wilsonplein) Kermis (Vrijdag
markt) - tussen 08.00 en 13.00 uur
VRIJDAG
GROEDE
Jaarmarkt - 150 kramen en rom
melmarkt - centrum
ZATERDAG
ANTWERPEN
Antwerpse Boekenmarkt
tweedehands en antiquarisch -
Zeemansclub Stella Maris, Italielei -
9.00 tot 16.00 uur
BEVEREN en SINAAI
Boerenmarkt - centrum - vanaf
13.00 uur
CADZAND-BAD
Hobby Braderie - dagjescentrum -
11.00 tot 18.00 uur
ZONDAG
ANTWERPEN
Biker Meeting - Hangar 15, Mini
Antwerpen -10.00 tot 18.00 uur
GENT
Vogelmarkt - Sint Pietersplein -
07.00 tot 13.00 uur
Markt voor kleine huisdieren
en oude rijwielen - Oude Bees
tenmarkt - 07.00 tot 13.00 uur
LOKEREN en HAMME
Antiekmarkt - centrum - vanaf
10.00 uur
MAANDAG
BRESKENS
Jaarmarkt - Oranjeplein - 09.00 tot
17.00 uur
DINSDAG
SLUIS
Avondmarkt - diverse activiteiten -
winkelstraten - namiddag tot 22.00
uur
WOENSDAG
BRESKENS
Dolle Woensdag Braderie - cen
trum - hele dag
THEATER
ANTWERPEN
Die van ierneffe - door Zeemans
huis Theater - Fakkeltheater - 20.00
uur (25 en 26 jul)
SAS VAN GENT
Internationaal Folklore Festival -
muziek, dans folklore - De Vlaande-
renhal - diverse tijdstippen (t/m 27
jul)
ZATERDAG
TERNEUZEN
Internationaal Folklore Festival -
muziek, dans folklore - centrum -
13.30 uur
MUZIEK
BRUGGE
Festival Musica Antiqua - interna
tionale orgelweek, Musica Sacra,
Musica Brittannica, middag- en
avondconcerten - kerken en Rye-
landtzaal - 11.30,14.00 en 20.30 uur
-(26 jul t/m 11 aug)
KNOKKE
Kneistival - Openlucht festival -
Heldenplein/Heist - 20.00 uur (t/m 25
jul)
DONDERDAG
GENT
Concert - Ravel, Stravinsky e.a. - Fil
harmonisch Jeugdorkest van Vlaan
deren o.l.v. R. Groslot - Oude Bijlok
ezaal - 20.00 uur
ZATERDAG
GROEDE
Beach Blues Festival - diverse op
tredens - strand
MAANDAG
ANTWERPEN
Concert - 4 Seizoenen Vivaldi en
Watermusic Haendel - door de Tje-
chische Kamerphilharmonie Praag
o.l.v. H. Muto - Openlucht Theater
Rivierenhof Deurne - 21.00 uur
TERNEUZEN
Vocaal Concert - door het Zwarte
Zee Don Kozakkenkoor - Grote Kerk
- 20.00 uur
DINSDAG
SINT NIKLAAS
Parkconcert - door Electric Kings -
Blues - Stadspark Walburg - 20.30
uur
WOENSDAG
RETRANCHEMENT
Zomeravondconcert - Geert Bae-
kelandt/klarinet, Hanna
Grociak/harp - N.h. kerk - 20.00 uur
DIVERSEN
GENT
Roelandt Wandeling - vertrek
Vlaamse Opera - 10.00, 14.00 en
15.00 uur (dagelijks)
GROEDE
sche bakkerij Bij Jan en Marie - Slijk
straat - vanaf 10.00 uur (24 en 31 jul)
ZAAMSLAG
Stroopielekkerstocht - agrarische
smultoer - 30 km. - start centrum
Zaamslag -10.30 uur
DONDERDAG
CADZAND-BAD
Activiteiten avond - lampionnen-
optocht, drumbands en wandelen -
Winkelgalerij - vanaf 19.30 uur
RETRANCHEMENT
Badrit - puzzeltocht - start Camping
de Wildhof - vanaf 18.00 uur
ZEEBRUGGE
Competitie Fortenbouw - bou
wen van zandkastelen - strand -
14.00 uur
VRIJDAG
CADZAND-BAD
Circus Bongo - centrum -19.00 uur
ZATERDAG
CADZAND-BAD
Tractor Puiling - Tienhonderdste-
dijk- 16.00 uur
RETRANCHEMENT
Viswedstrijd - Camping 't Wildhof -
inschrijven vanaf 13.00 uur - wed
strijd start om 14.00 uur
TERNEUZEN
Wandeling - Vliegende Hollander
route met gids - start bij WVkan-
toor-10.00 uur
ZONDAG
AXEL
Ovenkoeken bakken - in histori- Grenstocht - Vrije toertocht voor
fietsers - 60 en 120 kilometer - café
Cambrinus - vrije start tussen 07.30
en 10.00 uur
CADZAND-BAD
Circus Bongo - Vlamingpolderweg
-19.00 uur
MAANDAG
AARDENBURG
Rondwandeling - onder geleide -
HCR 's Lands Welvaren - 19.00 uur
(twee gulden)
NIEUWVLIET
Circus Bongo - Camping Pannen-
schuur -19.00 uur
DINSDAG
NIEUWVLIET
Circus Bongo - Camping Zonne-
weelde -19.00 uur
WOENSDAG
GROEDE
Circus Bongo - Camping Groede -
19.00 uur
EXPOSITIES
AARDENBURG
Galerichel - Weststraat 38 - acht
kunstenaars uit verschillende lan
den - zo t/m di 13.00-18.00 do. t/m
za 13.00-18.00
Galerie de Paardenstal - Markt 4 -
Roemeense volkskunst - zo t/m di
13.30-17.00 do t/m za 13.30-17.00
Gemeentelijk Archeologisch Mu
seum - Marktstraat 18 - In de kaart
kijken - het verleden in het land
schap van heden - Van paarden tot
paardekrachten boerenleven in
West-Zeeuws-Vlaanderen vroeger
en nu
AXEL
Door Johan Diepstraten
'Het was een doodgewone vrij-
dagmidag in het tropische Pana
ma totdat Andrew Osnard de
winkel van Harry Pendel binnen
stormde en zich een pak wilde la
ten aanmeten. Toen hij naar bin
nen stormde was Pendel iemand.
Tegen de tijd dat hij weer naar
buiten stormde was Pendel ie
mand anders.'
Het zijn de raadselachtige ope
ningszinnen van De kleermaker
van Panama, door de uitgever in
advertenties aangekondigd als
'Le Carré's mooiste boek in jaren'.
Na het bezoek van de medewer
ker van de Britse ambassade is er
van het zelfvertrouwen van Pen
del, van het roemruchtige Huis
Pendel Braithwaite in Panama
City, weinig meer over. De kleer
maker die alle politieke en finan
ciële kopstukken kleedt, is ont
maskerd. In de bajes heeft hij het
kleermakersvak geleerd en on
danks zijn tegenwoordige staat
van dienst, heeft hij torenhoge
schulden. Die geheimen mogen
niet onthuld worden. Pendel is de
ideale spion voor de Britse inlich
tingendienst omdat hij op vriend
schappelijke voet staat met ieder
een die iets in Panama te vertellen
heeft. Op 31 december 1999 krijgt
Panama de volledige controle
over de kanaalzone omdat dan
het Amerikaanse 'huurcontract'
afloopt. Het staat de machtheb
bers vrij om het kanaal dat de
Amerikaanse Oost- en Westkust
met elkaar verbindt, aan de
hoogst biedende te verkwanselen.
Drugsbaronnen willen de macht
verwerven, al dan niet in dienst
van Zuid-Aziatische consortiums.
Het blijft merkwaardig dat Dow
ning Street zich met deze toekom
stige affaire bezighoudt. Maar Jo
hn le Carré heeft vooral een satire
geschreven op de buitenlandse
politiek van met name Engeland.
'Panama als natie is van nul en
generlei waarde,' laat Londen
weten. 'Een paar gestrande ma-
trozen,
een paar honderd mil
joen aan Britse investeringen, een
slinkend hoopje oude geass'imi
leerde Britten, een stuk of Wat
zieltogende advieslichamen en
voor de rest kan de republiek Pa
nama ons gestolen worden.' Maar
het is de achtertuin van Amerika
Is het niet het eldorado van elke
Britse 'spiocraat' om daar macht
en invloed te kunnen hebben? Te
rug dus naar de Gouden Eeuw
met de zonen van Yale en Oxford
die broederlijk hun imperialisti
sche fantasieën botvierden.
Dit mag allemaal aardig bedacht
zijn, de thrillerlezer vraagt zich
verbaasd af waar de spannende
onderdelen blijven.
In het nawoord laat Le Carré we
ten dat De kleermaker van Pana
ma nooit geschreven zou zijn zon-
der Graham Greene. 'Na het lezen
van Onze man in Havana liet het
concept van een man die geheime
gegevens verzint me niet meer
los.' Net als de verkoper van stof
zuigers van Greene probeert Har
ry Pendel zijn opdrachtgever te
vreden te stellen met allerhande
onthullingen over complotten die I
hij uit zijn duim zuigt. Mooi be
drag, daar niet van, en de bood
schap is ook duidelijk. Maar
spannend is de thriller geen enkel
moment.
Sinds de val van de Muur wordt
er van iedere nieuwe thriller van
Le Carré gezegd dat dit weerzij»
'meest literaire boek' is. Eigenlijk
wordt daarmee bedoeld dat ze
steeds minder spannend worden.
Ook De kleermaker van Panama
is eerder een psychologische
schets van een man die totaal ii
de versukkeling raakt dan
thriller.
Nee, het is bepaald niet de mooi
ste Le Carré zoals de uitgever
roept. Aardig en onderhoudend,
met andere woorden: een gemid
delde Le Carré.
John le Carré: 'De kleermaker van Pana
ma'. Uitgeverij Luitingh-Sij'thof, prijs
34,90.
John le Carré
FOTO LUITINGH-SIJTHOS
Streekmuseum - Beelden en schil
derijen van Jean Kamps - di tot za
13.30 tot 17.00 uur (tot 29 aug)
BIERVLIET
Atelier Ernest Joachim - Ernest
Joachim/beelden, Liesbeth
Huser/aquarel, Wim Krull/foto,
Siegfried Gorinskat/keramiek, Horst
De Blaere/etsen, Antonio Lampec-
co/vazen -14.00-17.00 uur (19 en 20
jul,16 en 17 aug)
BRESKENS
VSB Bank Dorpstraat 47 - Corrie
Clement/olieverf - ma t/m vr - 9.00-
12.00 uur (jul en aug)
GROEDE
Galerie d'Ouwe Smisse Molen
straat 19 - Suse Jacobs/acryl, Els
Fritz/aquarel, Jef Janssens/schilderij-
en, Wilma van der Lee/stillevens (t/m
31 aug)
HULST
Galerie Rattenfanger - aquarel en
olieverfschilderijen/Janneke Wessels -
do tot di 14.00-17.00 uur (tot 17 aug)
RETRANCHEMENT
Bezoekerscentrum het Zwin G.v.
Hoekestraat 2 - Etienne van Bene
den/aquarel en scuptuur (t/m 7 sept)
SINT NIKLAAS
Salons voor schone kunsten Sta
tionsstraat - hedendaagse sieraden
van studenten - di t/m za 14.00-17.00
zo 10.00-17.00 (t/m 10 aug)
TERNEUZEN
Centrale Hal Ter Schorre - schilde-
rij/TheoJordans, pastel/Anne Delvaux
- dagelijks vanaf 09.00 uur (tot 2 sep)
NEDERLAND 1
jgOO Journaal
08.07 Linda, Linda (herh)
08.32 Lalala live (herh)
09.00 Journaal
09,07 Get the Picture (herh)
09.34 Kangaroos (herh)
10.33 Kruispunt (herh)
11.12 Close-Up: De passie vat
go (herh)
pp Alles kits, kindermaga
Pete Pete; 17.36 Ratjetc
18.06 Growing Pains, comedy
18.34 Get the Picture, quiz
19,02 Fast Forward, jongerenr
1930 Markant Nederland
20.00 Journaal/Weeroverzichl
20.30 Blik op de weg, verkee
ne (herh)
21.06 Small Town USA, serie.
21.52 Werelden: In één adem
mentaire
22.43 Wilde Ganzen
22.49 -Het reces, talkshow
23.29 Maan bij nacht
00.11 100 jaar Nederlandse
(herh, tot 00.16)
NEDERLAND 2
13.00 Journaal (tot 13.05)
15.15 Tour de France: 18de
Colmar-Montbéliard (1641
17.33 Een miljoen emigrante
stralië, natuurdocumenta
17.59 2Vandaag, actualiteiten
18.00 Journaal; 18.43 Spor
en vanaf 18.51 Hoofdpu
het nieuws gevolgd door
18.57 Vredesmissies... niet all
ren maar ook steunen
19.00 Studio Sport
19.46 Natte neuzen
20.24 Ron's ballon: Miss Call
1997
21.00 Derrick, misdaadserie
22.04 Vermist
22.36 Oh Doctor Beeching, con
23.10 Spreekuur laat (met 23
naai)
NEDERLAND 3
18.00 Villa Achterwerk, kinde
ne met Pottekijke; 18.C
18.08 Pottekijke; 18.10 Pa
Pakstraat
18.15 Sesamstraat
18.30 Jeugdjournaal
18.43 Het klokhuis
19.02 Lingo, spelletje
1930 Het beste uit Jules unli
19.58 Loladamusica (herh)
20.28 Unit 13, politieserie
21.20 Absolutely Fabulous, co
22.00 Journaal
22.16 Sportjournaal
22.34 Nova, actualiteiten
23.10 Zembla: In de abortu:
reportage (herh, tot 23.50)
RTL4
57.00 Ontbijtnieuws (ook 07.3a
BELGIË FRANS 1
12.50 Nieuws 13.15 Fame, serie ij
to-moi 15.10 Onbekend 15.45 Le
toscope, kindermagazine 16.45
front, serie 17.35 The Fall Guy, mis?
'ie 18.30 Regions soir 18.45 Le qi
fa sports 18.55 Maguy, serie
Nieuws 20.10 Autant savoir, consul
magazine 20.35 Pause café, pause I
se, mini-serie 22.00 Ciné-club de
Der Nachbar, Duitse psychologisch^
iit 1992 23.35 Le jeu des dictie'
23.55 Laatste nieuws
BELGIË FRANS 2
18.00 Le blamatoscope, kinderml
48.55 Régions soir 19.10 Gourm|
[ulinair magazine 19.30 Nieuws 2
oue du temps, cultuurhistorisch ml
21.00 Noms de dieux. portret kaf
politicus Pierre Harmei 21.55
ieuws 22.20 La roue du temps, mi
'erh. Aansl.: 24 H sur les marchél
ones (tot 23.20)
'Een tijdschrift met literatuur',
zo noemt de redactie eenvou
digweg het nieuwste literaire
tijdschrift van Nederland,
Bunker Hill. Eén zin verder in
het Ten Geleide is er sprake
van 'een tijdschrift met gevoel
voor traditie'.
De redactie vervolgt.' 'Voorop
staat werk dat zich niet staan
de houdt aan de leuningen van
de tijd. Het schreeuwt, klaagt
en jangt niet en het wil ook niet
voor alles hip zijn.' We kunnen
in dit tijdschrift uitingen van
proza en poëzie verwachten
'die zo veelzeggend zijn dat ze
vormelijk geen gezochte ver
nieuwing nodig hebben, en
waaraan verrassend kijken
meer ten grondslag ligt dan
verrassend willen schrijven.'
Dit proclamatieve proza is af
komstig van een redactie die
bestaat uit Machiel Bosman,
Lolies van Grunsven, Menno
Hartman, Daphne de Heer en
Jasper Henderson - hoogst
waarschijnlijk jeugdige lieden,
die zich gesteund weten door
een redactieraad waarin onder
meer Oek de Jong en Annie van
den Oever zitting hebben. Uit
gever is Thomas Rap. 'De bij
dragen in Bunker Hill zijn niet
van gisteren, noch van morgen,
maar varen hun eigen koers.'
Het nulnummer (nummer 1
verschijnt in september) I
louter literatuur - dus geen ge
mekker over literatuur - in le
vorm van prozafragmenten va»
Jaap Scholten, Wanda Reisel,
Adriaan Jaeggi, Armand Kerk
meester, John Fante, en p
van Erik Lindner, Erik Coene»
(sonnetten), Jan Baeke, Hub
van Gogh en Victor Schiferli
De enige buitenlandse (en
enige dode) auteur is John Fan-
te, een Amerikaanse roman-
scenarioschrijver die leef
van 1908-1983. Uit zijn roma»
Dreams from Bunker HUI
een vertaald fragment opgei"'
men.
Tenslotte, wat is Bunker
'Een hoogte van 30 meter bi
Boston, Mass., beroemd ontfW
hier op 17 juni 1775 de f
echte veldslag van de Ameri
kaanse vrijheidsoorlog plaa,s'
vond, waarbij de Amerikan"'-
weliswaar moesten wijkei
maar een morele stimubf
vonden in hun strijd tegen
Britse overmacht. Op de pb'6
staat thans een monum®1
(Winkler Prins Encyclope^
Aan de lezer om hieruit
zinnigs te concluderen. Bi
Hill lijkt vooralsnog een
winst te zijn voor liefhebben
van klassiek geschreven. r'
nonsense verhalen en ged1"'
ten.
DUITSLAND 1
15.30 Morgenmagazin, ontbijt)
'■OO Tagesschau 09.03 Dallas, soaj
odyfeeling 10.00 Tagesschau 10.
ehung einer Ausste||una rel
5 Ratgeber: L/nterwegs, reismf
1.00 Tagesschau 11.04 Wilde
und die Windzors, tv-film|
«0 Umschau 12.55 Presseschaif
Pflesschau 13.05 Mittagsmagazirï
lusminus-News 14.00 Tagesschau
vunschBox, amusement 15.00 Tag
Abenteuer Wildnis, serie nal
Nentaires 16.00 Fliege, talkshovf
fgeachau 17.15 Brisant, boulevaij
- e 17.43 Sportschau extra 17.55
Serie 16-25 Marienhof
Praxis Bülowbogen, serie 20
esschau 20.15 Kein schoner Lal
J_cial rond Stefanie Hertel 21.ot
actualiteitenrubriek 21.45 Pro
discussie 22.30 Tagesthemen
r der Welt, reportage-serie: I j
Jslams 23.45 In the Heat of ths
aadserie 00.30 Nachtmagazin]
y. Madly, Deeply, speelfilm
DUITSLAND 2
'3° Zie Duitsland 1 09.03 FerierJ
ha[o mel'teke"fi|mserie. AansJ
l°er-jeugdserie 11.00 2ie 13.45 (f
lab' "1®dlsch magazine 14.10 Dii
L ckenfilmserie 1435 Theos
MS n6 14-37 l°9°. jeugdj|
tip ic trr 9e We9 des Lukas B
ioJ^o 0rsicht'Falle! 16.00 7(1
"00 Heute 17.15 Hallo D
magazme 17.40 Ein Fall fü
daadsene 18.45 Leute heute, m;
""Heute 19.25 Gezeiten der Li
