Een ivoren toren voor de schrijver en de lezer
De ontdekkingsreis
en de loutering
van Frank Boeijen
Margriet de Moor van het podium naar de schrijftafel
DE STEM
GIDS
DE STEM
I 701 TPnnger' Praatprogramma 16.C
17 ie L,'e„Show' amusen>ent 17.00 Heul
SOKn e,9, l° Deutschland. magazine 17.5
I w 5113, misdaadserie 18.45 Leute hei
i i i i i
DONDERDAG 3 JULI 1997
'Ik hoorde
hoe de
bron klonk'
Hij zegt dat hij zich op dat mo
ment gelukzalig heeft gevoeld.
En hij tokkelt met zijn vingers op
een onzichtbare gitaar. Frank
Boeijen thuis in zijn tuin. En weg
is hij naar dat ene moment van
die bijzondere ontdekking: de ge
boorte van muziek.
Hij vindt het achteraf raar van
zichzelf: „Ik had me nog nooit af
gevraagd waar muziek nou ei
genlijk vandaan komt. Nooit."
De vraag kwam pas op in die
nacht in Indonesië toen hij het
antwoord hoorde.
Hij kon niet slapen. „Ik ben bui
ten gaan zitten. Het was in een
vallei. Wat je daar hoort zijn ge
luiden. De rivier, krekels, zoe
men, ritselen. Er ontstaat ritme.
Druppels die op bamboe vallen:
pom, pom. Vogels. Dieren. En
dan wordt het een lied."
Hij voelde zich euforisch, geluk
zalig. „Het was net een trip. Wat
je hier hoort is herrie, is rock 'n'
roll. Daar werd muziek geboren.
Ik hoorde hoe de bron klonk. Nie
mand had het bedacht, niemand
gecomponeerd, niemand gear
rangeerd. Het was er, zomaar,
een knooppunt van toevallighe
den. Geen mens had zich er mee
bemoeid. Muziek puur natuur."
Frank Boeijen, zanger, compo
nist, schrijver. Vijftien albums
heeft hij op zijn naam staan. Vijf
tien jaar lang op het podium ge
staan. Net weer een toernee ach
ter de rug met zeventig optre
dens. Met Liesbeth List een cd
opgenomen. Zijn live-cd in 1995
was een balans van vijftien jaar
Toen hij vertrok uit het
kille Nederland, gingen
ze leeg de rugzak in: de
walkman en het
notitieboekje.
Frank Boeijen.
Nu hij na lange
omzwervingen op de
trein van de loutering
terug is uit het warme
Zuid-Oost-Azië, zijn ze
vol.
Nu pakt hij in een studio
in Brussel zijn rugzak
uit en neemt hij zijn
nieuwe cd op:
Vaderland.
Vlak voordat hij op reis
ging, stierf zijn vader.
Toen hij terug kwam zijn
moeder.
Een ontdekkingsreis
tussen twee graven.
Door Hans Jacobs
muziek. Het was tijd om er op uit
te gaan. Weg. Op reis. Het werd
Zuid-Oost-Azië. Vietnam, Indo
nesië. Vele maanden weg van Ne
derland. „Géén vlucht." Hij zegt
het met nadruk. „Want wat ik
doe, dat doe ik graag. Ik wil ge
woon weten wat er nog meer is.
Ruimte maken .voor nieuwe din
gen."
Hij kijkt rond in zijn tuin. Fleuri
ge bloemen, een idyllisch huis.
Een bijna veertiger in zijn decor.
„Ik woon hier heerlijk. Daar hoef
ik niet voor weg, maar ik wilde
langere tijd rust hebben, geen
verplichtingen. Onbekend zijn."
Hij heeft het over de grote
schoonmaak. De kamer boven
leeg maken. Ruimte maken voor
iets anders. Zoiets als een retrai
te? „Zoiets, ja." En, vraag ik, ge
slaagd? Hij kijkt alsof hij er nog
niet over nagedacht heeft. Zegt
dat dan ook. „Daar vraag je me
wat." En lacht. „Ik voel me heel
anders dan toen ik weg ging."
Hij heeft nu geen ouders meer.
Zijn vader overleed vlak voor de
reis. Zijn moeder op het einde er
van. Een reis tussen twee graven.
De reis was al gepland toen zijn
vader ziek werd. „Hij was nooit
ziek. Ik was er niet op voorbe
reid."
De band met zijn vader was sterk
en dateert uit de wilde jaren ze
ventig. Frank met zijn lange ha
ren, experimenterend, hasj ro
kend. Ik heb negen kinderen
grootgebracht, zei de vader tegen
de zoon met zijn lange haren, zijn
jongste van de tien kinderen:
maar dit!
„Dan zat hij diep in de nacht na
feestjes op me te wachten tot ik
thuis kwam. We hadden een band
en daar ben ik hem dankbaar
voor. Het was gisteren precies
een jaar geleden dat hij dood
ging-"
De dood ging mee de rugzak in
naar de tropen. „In de warmte
van de tropen kun je zware din
gen als de dood makkelijker rela
tiveren. Makkelijker dan in het
kille Nederland met drie jassen
aan. In de tropen woekert het le
ven het hele jaar door. Daar zijn
NEDERLAND 1
Frank Boeyen: „In de warmte van de tropen kun je zware dingen als de dood makkelijker relative
ren. Makkelijker dan in het kille Nederland met drie jassen aan.foto do visser
geen seizoenen. Als je in de win
ter in Nederland aankomt, lijkt
het net of ze net als in Vietnam
alle bomen met chemicaliën be
sproeid hebben. Zo kaal, zo dood.
Maar daar in de tropen is de dood
niet triest omdat het leven in de
natuur door gaat. Bij ons zijn ge
boorte, leven en dood drie dingen
,4jg.ni,et bij elkaar horen, Ij^prjis
het één geheel." n99
De verwerking. „Door het over
lijden van mijn vader is de dood
heel dichtbij gekomen. Ik heb ge
zien hoe mijn vader dood ging. Ik
heb heel goed gekeken. De dood
is geen onbekende meer voor mij.
Niets abstracts." Hij drinkt wa
ter. Geleerd in de tropen. Water
drinken, de hele dag. „De dood
was mooi. Het was alsof mijn va
der iets vond, een bestemming.
Alsof hij werd verlost. Wat over
blijft is de wetenschap dat hij
goed terecht is."
Op het einde van de reis overleed
zijn moeder. Daar was hij beter
op voorbereid. „Eerst stelde,.je
het nadenken over de dood uit.
Nou niet. Straks pas. De dood
was rats: een tikje op je schouder.
Meekomen jij. Zoiets als je vrouw
die je op een feest vast pakt: kom
naar huis. Zo'n gevoel dacht ik
dat de dood was. Iets definitiefs."
Eerder had hij gezegd dat hij
nooit terug kijkt. „Ik kijk altijd
vooruit. Als de ene cd klaar is,
ben ik al bezig met de andere.
Mijn leven is gepland."
Hij vertelt over ontmoetingen
met jonge mensen op reis, die he
lemaal nog niet weten wat ze
gaan doen met de dag, met hun
leven. Hij vertelt het met een
vleugje bewondering. Zijn leven
is na de reis al een stuk minder
gepland.
Veertig worden, zo'n mijlpaal in
het leven. „Misschien", geeft hij
als antwoord op de vraag of het
er mee te maken heeft. „Als je
veertig bent heb je een verleden.
Eerst had je alleen toekomst. Nu
ook een verleden. Je hebt mis
schien al langer geleefd dan je
mogelijk nog zult leven."
Een reis vol ontdekkingen. „Van
bekende dingen in jezelf die je
niet eens meer merkte. Zoals het
maken van een cd. 'Hoe schrijf je
die liedjes toch', vroegen mensen
altijd. Ik had er geen antwoord
op. Ik ging de studio in en het
ging vanzelf. Ieder jaar, vijftien
jaar lang.
Op zijn reis was er geen dwang,
geen studio, geen gitaar. Maar de
inspiratie kwam toch. „Het was
beangstigend. Ik ontdekte daar
dat inspiratie, creativiteit een na
tuurlijke bron in mezelf is. Iets
heel intiems." Melodiën spookten
spontaan door zijn hoofd. Niet
zoals thuis, eerst 's morgens ver
gaderen en 's nachts nummers
uitwerken. „Het was er en ik
pakte mijn walkman en nam het
op."
De nieuwe cd. Vaderland. „Waar
het mij om gaat is het gevoel dat
ik daar heb gehad vast te leggen.
Een afspiegeling van wat ik daar
heb meegemaakt. Als ik het hoor
dan komen de beelden terug in
mijn hoofd, de geluiden, het ge
roezemoes, het pratenü^JaSSiCje
kunt ook ggwoon luisteren? napr
mooie lichte liedjes. Niet van dat
zware. In de tropen is alles luch
tig. Voor mij is de cd rond. Het is
één geheel, zelfs de volgorde weet
ik. Voor mij is de cd klaar."
Vaderland. „Je snapt wel waar
om" zegt hijVaderland, het va
derland van de muziek, mijn va
der en ook Nederland. Daar lig
gen tenslotte mijn roots. Ik zal
nooit een oosterling worden,
maar je kunt er wel veel van le
ren. De rust bijvoorbeeld. Na
tuurlijk hebben zij het daar ook
druk. Er wonen veel meer mensen
en ze hebben veel minder ruimte,
maar zij hebben rust. Wij hebben
dat niet. Als je op Schiphol aan
komt voel je de vibes in de lucht.
Alles is gestresst. Toen ik terug
kwam, wist ik dat er niets veran
derd was"
In een van de dagboeken, die hij
tijdens zijn reis schreef, proef je
dat zijn leven in balans begint te
komen. Begrip, geduld gaan de
rugzak in. Hij bekent aan het
dagboek dat de jaren negentig
zijn beste platen hebben opgele
verd, maar dat hij geen ambitie
had.
Het doel was - onbewust - alles
gewoon te laten gebeuren.
Die ambitie kreeg hij in de tro
pen. „In vrijheid, als vanzelf.
Niet opgelegd door anderen of
door jezelf." Ook vond hij een
nieuw perspectief, een ruimere
blik: „Wereldmuziek maken, met
jouw stem, met jouw Nederland
se woorden", schrijft hij in zijn
dagboek. ,q ,£f ii..:
Frank Boeijen-is-tomgién schudt
zijn rugzak leeg in een studio in
Brussel.
Een geslaagde reis?
„Het heeft gewerkt. Om me heen
is niet veel veranderd. Alleen: ik
ben veranderd."
Door Mieske van Eek
„Ik had een hoge strakke so
praan", vertelt ze, „en ik zong
graag twintigste-eeuwse mu
ziek." Maar zingen doet ze al
lang niet meer en piano spelen
nog maar af en toe. Margriet
de Moor mist het zingen niet,
al voelt ze zich nog steeds mu
sicus. Misschien komt het
daardoor dat zij zich blijft
verbazen over de manier
waarop schrijvers vaak de po
dia beklimmen om over hun
boeken of over zichzelf te pra
ten. Het ergert haar een beet
je, al is ze zelf ook wel eens
gast op literaire avonden. „Ik
wil niet dogmatisch daarin
zijn en ben dan zo aardig en
toegankelijk mogelijk, maar
de zin ervan begrijpen doe ik
niet."
De eigenlijke plaats van de
schrijver is achter de schrijftafel.
Daar laat De Moor geen misver
stand over bestaan. „Schrijvers
kunnen veel minder goed dan
componisten over de vaardigheid
en techniek van hun werk praten.
Ze beginnen vaak over hun jeugd,
al of niet gelukkig en hebben
nauwelijks ter zake doende me
ninkjes over van alles en nog
wat."
Maar wat een schrijver te zeggen
heeft zit in het boek. Auteurs
doen volgens De Moor aan
branchevervaging en lenen zich
voor een soort van entertainment.
„De schrijver is geen podium
kunstenaar. En het is ook niet de
taak van de schrijver om zijn ei
gen boeken te promoten."
Zenuwen
Als zangeres was zij bang voor
het publiek, dat 'veelkoppig
monster'. De zenuwen voor een
optreden waren voor haar een be
langrijke reden te stoppen met
zingen. Als ze als schrijver op het
podium zit, kent ze geen angst.
Niet omdat ze als schrijver zeker
der is dan als zangeres, maar om
dat haar aanwezigheid op het po
dium er eigenlijk niet toe doet.
Want het boek gaat niet om het
optreden. „Het is voor de schrij
ver niet van belang om als per
soon indruk op het publiek te
maken. Die al te overdreven be
langstelling voor de schrijver als
mens staat mij tegen."
„Ik ben mijn leven lang een
hartstochtelijk lezer geweest,
toegewijd en verslaafd. Ik was
een alleslezer, nog voor ik zelf
ging schrijven. Maar het bezoe
ken van literaire avonden kwam
niet bij mij op. In plaats van naar
zo'n avond te gaan, kun je een
heel boek lezen."
Voor Margriet de Moor zo'n tien
jaar geleden begon met schrijven,
had zij al een muziek-carrière
achter zich. Als zangeres zong ze
vooral twintigste-eeuws werk.
Zij heeft altijd een duidelijke
voorkeur voor de avant garde ge
had, componisten als Igor Stra-
vinski, Arnold Schoenberg, Al-
ban Berg, Pierre Boulez, Klaas de
Vries, Otto Ketting, Louis
Andriessen en Tristan Keuris.
„Muziek hoort bij me. Ik denk op
die manier. Ik ga nog steeds veel
naar concerten. Maar als ik zou
moeten kiezen wat ik zou willen
zijn, componist of schrijver, dan
kies ik voor schrijver."
Veelvraat
Ook op muziekgebied beschouwt
De Moor zichzelf als een veel
vraat. Als voorbereiding op Her
tog van Egypte luisterde zij bij
voorbeeld naar zigeunermuziek.
Voor haar roman De virtuoos
hoorde zij veel opera's uit de ze
ventiende en achttiende eeuw, de
tijd van de castraatzangers: Per-
golesi, Handel, Hasse. „Daar wa
ren ook hele bizarre composities
bij. Leuk voor het boek, maar die
hoef ik nu niet meer te horen."
Zij houdt nog steeds van muziek
theater van Monteverdi tot
Andriessen.
„Op mijn zeventiende ben ik naar
het conservatorium gegaan. Toen
Margriet de Moor: „Ik denk heel abstract. De lijn van het verhaal
heb ik altijd al in mijn hoofd zitten.foto klaas koppe
ik begon te schrijven gebruikte ik
de inzichten en de aanpak die ik
had geleerd als musicus."
Die aanpak bleek te werken.
Haar eerste boek Op de rug ge
zien kreeg een nominatie voor de
AKO-literatuurprijs en het Gou
den Ezelsoor. Met haar eerste ro
man Eerst grijs dan wit dan
blauw won ze de AKO-prijs.
Haar bundel Dubbelportret werd
bekroond met de Lucy B. en C.W.
van der Hoogtprijs. Haar laatste
boek Hertog van Egypte werd ge
nomineerd voor de Librisprijs.
„Componisten houden zich beter
bij hun werk. Die hebben meer
besef dat ze over de compositie
moeten praten, over de hinder
nissen die ze bij hun werk hebben
moeten overwinnen, over lijnen,
over glasheldere dingen. Als er
iets is dat mij interesseert aan
kunst, dan is dat het maakproces.
Over het maken van kunst kun je
heel technisch en boeiend praten,
net als sportmensen, schakers en
acrobaten."
Musici zien heel goed dat kunst
geen afspiegeling is van de wer
kelijkheid. De Moor verwonderde
zich over de discussie die Anil
Ramdas aanzwengelde in NRC
Handelsblad. Hij sprak van cul
tureel racisme. De van oorsprong
Surinaamse schrijver stoorde
zich eraan dat Nederlandse
schrijvers in hun boeken zo wei
nig allochtonen opvoeren. „On
zinnig", vindt De Moor. „Een ro
man is geen sociologische of an
tropologische studie. Dit soort
misverstanden komt bij musici
niet voor."
De Moor: „Men heeft wel be
zwaar tegen de schrijver in zijn
ivoren toren. Maar die toren is
niet alleen van de kunstenaar.
Het is ook de plek waar de lezer
het boek zit te lezen. Die hele nei
ging om van het lezen iets massa
als te maken begrijp ik niet. Ik
vraag me af of kunst beleven iets
massaals is. Mij lijkt dat de
schrijver niet alles met het pu
bliek door en dood zou moeten
praten. De boekdrukkunst is de
mooiste uitvinding ooit gedaan,
omdat die het mogelijk maakt
een verhaal of roman voor heel
veel mensen te reproduceren. Om
muziek te beleven moet je naar
een zaal met andere mensen,
maar een boek is er alleen voor
jou."
Maar het horen voorlezen van
schrijvers uit hun eigen werk,
kan toch heel boeiend zijn?
„Er zit iets geks in de schrijver
die zijn eigen proza voorleest.
Voor poëzie ligt dat anders. De
stem van het proza is echter veel
ruimer dan de stem van de proza
schrijver zelf. Het mooie van in
stilte lezen is juist die ruimte. Als
de schrijver zelf voorleest, legt hij
als het ware zijn eigen stijl aan de
ketting. Hij ontneemt iets aan de
ruimte die de stijl heeft. Flaubert
las hardop zijn eigen teksten
voor. Het zou uniek zijn als we
daar nog opnamen van hadden.
Maar het kan ook best zijn dat we
dan zouden ontdekken dat de
stijl van het boek buigzamer is
dan de stem van de kunstenaar."
Taal
Dat het voor schrijvers moeilijk
is om die grenzen te trekken kan
volgens De Moor aan het dubbel
zinnige van de taal liggen. „Aan
de ene kant is taal bedoeld voor
het dagelijks gebruik. Aan de an
dere kant is taal het materiaal
waarvan het kunstwerk wordt
gemaakt."
Over schrijven wil Margriet de
Moor kunnen praten als over een
hoog ontwikkeld ambacht. Het
moet gaan over de virtuositeit,
lijnen, leesbaarheid. Over het
maken van haar eigen boeken
vertelt zij: „Ik denk heel abstract.
De lijn van het verhaal heb ik al
tijd al in mijn hoofd zitten. Ik
laat echter voldoende ruimte
open, die kan ik invullen tijdens
het werk. Ik weet aan het begin
bijna precies het aantal pagina's,
en uit welke geledingen het boek
zal bestaan. Daar hebben de fei
ten maar naar te voegen."
„Mijn romans bouw ik net zo op
als een compositie. Daarom vin
den lezers het begin van mijn
boeken wel eens gecompliceerd.
In het eerste hoofstuk bied ik het
thema in al zijn veelvormigheid
aan. Je zou dat de expositie kun
nen noemen. Dan volgen de door
werking en de reprise."
Moorden
Feiten ontleent De Moor nogal
eens aan het dagelijks leven. „Als
andere schrijvers gebruik ik
moorden, liefdes of fobieën en
pas die in in mijn werk." De on
derwerpen die zij kiest, vergen
vaak heel gedegen onderzoek.
Voor De virtuoos (1993) verdiepte
zij zich in de castraatzangers en
in de tijd en de omstandigheden
waarin die zangers leefden en in
de opera's, waarin zij schitter
den. Zij gaf in haar boek een op
merkelijk heldere uitleg van wat
er bij die zangers lichamelijk wel
en niet werkt.
In De virtuoos kon ze gebruik
maken van haar eigen ervaringen
als zangeres. Maar gezien het
thema van het boek - vituosi-
teit - had het volgens haar ook
over een accrobaat kunnen gaan.
Het zingen op zich, vindt zij niet
essentieel voor de roman, wel de
hartstocht waarmee die kunst be
oefend wordt. „De castraatzan
ger wordt door die operatieve in
greep geen ander mens. Hij blijft
zinnelijk, maar die zinnelijkheid
wordt als het ware verplaatst
naar de stem."
Speelruimte
Over de wel eens als moeilijk er
varen opbouw van haar werk
zegt de schrijfster: „Je moet als
lezer die aangeleerde houding
kunnen loslaten dat je alles op
een rijtje moet hebben. Ik heb de
neiging de dingen tegelijk te la
ten gebeuren. Ik begin met een
klein thema, waar je consequent
op door moet denken. Rond die
paar kleine vertrekpunten houd
ik veel speelruimte. Eerst grijs
dan wit dan blauw heeft duide
lijk vier delen. Het boek is opge
zet als een symfonie of sonate. Ie
der deel heeft zijn eigen stem en
eigen beweging en toonsoort. Bij
een melancholische passage moet
alles, de meubels, het landschap,
die melancholie, die juiste toon
soort hebben.
Schrappen of schuiven in die tek
sten doet ze nooit. „Schrijven is
voor mij meteen monteren. Ik wil
de intensiviteit om iets te zeggen
ten volle benutten. Er gebeuren
veel onverwachte dingen tijdens
het schrijven, maar het is niet zo
dat de personen in het boek met
mij op de loop gaan."
Mysterie
Van psychologisch gepeuter
houdt De Moor niet. „Ik sta er
versteld van hoe iedereen in dit
Oprah Winfrey-tijdperk er een
raar psychologisch jargon op na
houdt." In haar boeken komen
veel mensen voor die elkaar niet
kunnen doorgronden, niet willen
ook. De schrijfster vindt dat geen
gemis. Je moet het maar accepte
ren. Ik vind er ook wel iets aan
trekkelijks aan. Lucy en Joseph
in Hertog van Egypte vormen
zo'n paar. Ze houden wel van el
kaar. Ze vormen toch een gewel
dige eenheid."
„Fascinerend vind ik een boeren
echtpaar dat praktisch niet in
woorden met elkaar communi
ceert en toch minstens zo'n diep
contact heeft als een stel intellec
tuelen."
Het contact tussen Nellie en haar
autistische zoon Gaby in Eerst
grijs dan wit dan blauw gaat heel
ver, vindt De Moor. In deze ro
man cirkelen mensen als hemelli
chamen om elkaar heen. Gaby
kijkt altijd naar de sterren. Nellie
kijkt precies zo naar haar zoon,
die even ondoorgrondelijk is als
het firmament. Zo hebben zij een
vrede bereikt in hun omgang. Het
contact dat er is, is er en verder
geen dramatiek."
Boodschap
Margriet de Moor is geen schrijf
ster die een nadrukkelijke bood
schap heeft. Toch is in Hertog
van Egypte een sociale bood
schap geslopen, zo is zij zichzelf
bewust. De Moor heeft zich ver
diept in de geschiedenis en het le
ven van de Nederlandse zigeu
ners. „Dat engagement heeft in
derdaad een plaats gevonden in
het boek. En dat is naar mijn bes
te kunnen een literaire plaats ge
worden", vertelt zij.
„Het is een boek dat daardoor
ook bij me blijft. De wereld van
de Sinti en de Roma, daar neem
ik geen afstand van. Een boek als
De virtuoos schud je van je af als
een slangenhuid. Dat zal met dit
onderwerp niet zo makkelijk ge
beuren.
De zigeunercultuur is er niet een
van papieren, passen en getuig
schriften. Zigeuners zijn de men
sen van de oogopslag, de hand
druk. Zij hebben mij in de drie
jaar dat ik aan mijn roman werk
te, geaccepteerd."
08.00 Journaal
08.07 Linda, Linda (herh)
08.33 Lalala live (herh)
09.00 Journaal
09.10 Get the Picture (herh)
09.40 Vinger aan de pols (herh)
10.20 Kruispunt (herh)
11.00 Close-up: De krachtmeting (ht
tot 12.05)
17.01 Alles kits met Pete Pete; 12
Ratjetoe
17.55 Growing Pains, comedy
18.25 Get the Picture
18.56 Fast Forward, jongerenmagaz'
19.27 Markant Nederland: Bunnik
Oud-Amelisweerd
20.00 Journaal/Weeroverzicht
20.35 Blik op de weg (herh)
21.11 NYPD Blue, politieserie
22.02 Werelden: Atman, document^
over de Hindoe Jaman Lai die i
pelgrimstocht van 6000 km maal
22.53 Wilde Ganzen
23.01 De rivierpolitie, reportage-si
(slot)
23.39 Maan bij nacht
00.25 100 jaar Nederlandse cine.
(herh, tot 00.28)
NEDERLAND 2
13.00 Journaal
14.00 Ouder worden in Europa
14.32 Zoovenirs (herh)
15.00 Wimbledon
17.59 2Vandaag, actualiteiten met
18.00 Journaal; 18.42 Sportjourn,
en vanaf 18.50 Hoofdpunten
het nieuws gevolgd door het we-
19.00 Studio Sport
19.40 (Socutera) Werkrode Arbei
sintegratie: De individuele w|
naar werk voor mensen met ef
beperking, uitzending van StiJ
ting Werkenrode
19.47 Natte neuzen
20.26 Ron's ballon: International Dru.
band Taptoe in Geertruidenberg
21.02 Backup, politieserie
21.57 TV Show op reis: Udo Jürge
Jersey Matuschka en Jacqueline E
set(herh)
23.00 Oh Doctor Beeching, comedy
23.35 Journaal
23.45 Wimbledon, samenvatting (t
00.10)
NEDERLAND 3
18.00 Villa Achterwerk, kindermagaj
ne met Pottekijke; 18.02 Jar,
18.08 Pottekijke; 18.10 Pakweg
pakstraat
18.15 Sesamstraat
18.30 Jeugdjournaal
18.43 Het Klokhuis
19.02 Lingo, spelletje
19.28 Het beste uit Jules unlimited
19.57 Loladamusica
20.25 Unit 13, politieserie
21.19 Absolutely Fabulous, comedy
22.00 Journaal
22.16 Sportjournaal
22.34 Nova, actualiteiten
I 23.10 Zembla: ER in het echt, reportal
BELGIË FRANS 1
12.50 Nieuws 13.15 Fame, serie 14.05 Or
megang, reportage 15.05 A chacun sa ro'
te, documentaire-serie 15.45 Le blamat
scope 16.40 Homefront, serie 17.35 TJ
Fall Guy, misdaadserie 18.30 Régions sc
18.45 Le quotidien des sports 18.55 M
guy, serie 19.30 Nieuws 20.10 Autant s
voir, consumentenmagazine 20.40 Les Al
aciens ou les deux Mathilde, tv-film (de,
4fslot) 22.10 Ciné-dub de minuit: Van'
42e Rue, Amerikaanse speelfilm uit 19!
00.10 Le jeu des dictionnaires, spellet]
00.30 Laatste nieuws
BELGIË FRANS 2
18.00 Le blamatoscope, kindermagazir!
18.55 Régions soir 19.10 Gourmandisq
culinair magazine 19.30 Nieuws 20.05 I
roue du temps, magazine 21.05 Noms c
I deux, portret historicus Anne More
22.00 Laatste nieuws 22.25 La roue
'emps, magazine (tot 23.25)
DUITSLAND 1
85.30 Morgenmagazin, ontbijttelevisi
89.00 Heute 09.03 Dallas, soap 09.45 B,
dyfeeling 10.00 Heute 10.03 Russland
einem Zug, reisreportage 10.45 Kurzratg,
wlreise 1100 Heute 11,04 Scha<th
Wuthenow, tv-film 12.30 Umschau 12.!
resseschau 13.00 Mittagsmagazin m
te 13,45 Plusminus-News, economist
magazine 14.00 Tagesschau 14.03 Wu
tcuBox, amusement 15.00 Tagesscha
•15 Abenteuer Wildnis, serie natuurd'
cumentaires 16.00 Fliege, talkshow 17.C
agesschau 17.15 Brisant, boulevardmagj
tine 17.55 Verbotene Liebe, serie 18.2
Wanenhof, serie 18.55 St. Angela, ser
«•00 Tagesschau 20.15 Kein schön,
and, muzikale rondreis 21.00 Monitor, a
tualiteitenrubriek 21.45 (ZW) Ein Herz urj
e!!1-?8'serie 22,30 Tagesthemen 23.C
rtschau extra/EK damesvoetbal: Nooj
wegen-Duitsland 23.20 Mozarts He.
«mag, portret Duitse dirigent Nikolai
narnoncourt 00.05 In the Heat of tf
misdaadserie 00.50 Nachtmagaz
81.10 Viva la vie, speelfilm
DUITSLAND 2
«■30 Zie Duitsland 1 13.45 Gesundheit
medisch magazine 14.10 Die Biene Majl
tekenf'imserie i4,35 Lmjeugdjourna
I Srha« rd' Jeugdserie 15.3
tol'9,azine 19,00 Hêute 19,2S Gezeite
fsiit serie 20,15 w°hin die Lieb
'L speelfilm 21.10 Auslandsjourn
taksL ^J2,15 Hol9er's Tankstell'
I Honen ZOndstoff, reportage: H
I n«o van mensen lijkt nu nog ondenl