97 Tour de France
Geme
staan
compi
Tourstart Rouen hommage aan vijfvoudig winnaar Anquetil
Tour-organisatie stuit m nuuen u(j puimeic yeicisseuis
DE STEM
Voor verdwijne
De hommage
Nog dit jaar
gevaarlijke
stoffen door
Vlaketunnel
Watersporters
zijn tegen
grote scheepslif|
DONDERDAG 3 JULM 997 B9
en vervloekt
Maitre Jacques,
bewonderd
De Tour-start in Rouen is een hommage aan Jacques Anquetil. In de stad waar
hij in 1934 werd geboren en in 1987 stierf, staan diverse activiteiten in het
teken van Anquetil. Zondag zullen oud-renners hem bij zijn graf in
Quincampoix opnieuw eren. Veertig jaar na zijn eerste Tourzege en tien
jaar na zijn dood leeft hij weer: 'Monsieur Chrono', de legende die als
eerste vijf keer de Tour won.
Door John Graat
Hij was omstreden tijdens zijn
carrière en daarna. Omstre
den vanwege zijn uitstraling:
hij zou arrogant zijn; vanwe
ge zijn rijden: dat was con
servatief; en vanwege zijn spectaculaire de
marrages, in z'n privéleven welteverstaan.
Jacques Anquetil was een bijzondere win
naar. Hij werd nooit Frans kampioen bij de
profs en droeg nimmer de regenboogtrui. Aan
klassiekers had hij een hekel, ook al won hij
ooit Luik-Bastenaken-Luik. Anquetil was
vooral een ronderenner. Behalve veel kleine
re etappekoersen won hij de Vuelta, de Giro
(tweemaal) en vooral de Tour de France.
Hij debuteerde in de Tour in 1957. Hij won
met een kwartier voorsprong op de Belg Jans
sen. „Er heeft zich een nieuwe dynastie ge
vestigd. Wat er in de toekomst ook zal gebeu
ren, de winnaar van vandaag is niet het type
van een overgangspaus. Hij wist een verleden
uit en kondigt een toekomst aan," schreef de
romancier Antoine Blondin destijds.
Zeven jaar later: Anquetil maakt in de afslui
tende tijdrit van Versailles naar Parijs het
verschil van 14 seconden tussen hem en rivaal
Poulidor meer dan goed. Anquetil wint op
zinderende wijze zijn vijfde Tour. Nog nooit
had een renner zoiets gepresteerd.
En toch leidden zijn prestaties nooit tot grote
populariteit. Zijn uitstraling als mens was
daar debet aan. Vanuit zijn fletse blauwe
ogen sprak altijd een koele blik. Maitre Jac-^
ques deed ook geen moeite bij de grote massa
in de smaak te vallen. Handtekeningenjagers
snauwde hij af. Hij werd bewonderd én ver
vloekt.
Anquetil was niet 'wielergek'. Hij wist de
sport te relativeren als geen ander. Het was
zijn broodwinning die hij pragmatisch bena
derde, zoals decennia later Miguel Indurain
dat ook zou doen. Anquetil was geen aanval
ler, maar een intelligent coureur die goed kon
klimmen maar telkens zijn slag sloeg in de
tijdritten.
Niemand kon zo lang zom grote versnelling
draaien, niemand kon zo feilloos rekenen,
niemand weerde zich zo verbluffend tegen de
klok als Jacques Anquetil.
In andere etappes liet hij het publiek vergeefs
wachten op drieste krachtsexplosies. Daarom
hadden de Fransen meer op met Raymond
Poulidor, de eeuwige tweede, de David die
het zo dapper maar meestal vergeefs opnam
tegen de Goliath die iedereen de mond snoer
de met zijn stelregel: 'Wie een seconde eerder
aankomt in Parijs dan de anderen, wint de
Tour'.
Aardbeienkweker
Anquetil werd op 8 juni 1934 geboren in
Mont St.Aignan, een dorp in de groene heu
vels die Rouen omgeven. Hij was een zoon
van een stukadoor die om wat meer financië
le armslag te hebben ook aardbeien kweekte.
Op z'n zeventiende besloot Jacques coureur
te worden. Een jaar daarna pakte hij de Fran
se amateurtitel, weer een jaar later deed hij
de wielerwereld versteld staan met zijn zege
in de GP des Nations, een tijdrit over 134 Iri-
lometer. 'Het kind Anquetil verslaat de ve
detten', schreef de Frans pers over de spichti
ge jongen van 1.73 meter.
Het was typerend dat de legende van Anque
til werd geboren in een tijdrit. Hij was met
een specialist en zou dat blijven. Hij sloeg de
wijsheid in de wind dat teveel lange tijdritten
op jonge leeftijd niet goed zouden zijn. An
quetil trok zijn eigen plan. Hij was een eigen-
zinning mens. In zijn ogenschijnlijk frêle har
nas -Anquetil zag er als jongeman wat
bleekjes en ziekelijk uit - ging een elegante
ridder schuil die precies wist hoe hij zijn oor
logsdoelen zou gaan verwezenlijken.
Slechts zelden liet hij zich van zijn uitgestip
pelde pad afbrengen. In 1965 kreeg zijn
ploegleider Raphael Geminiani het voor el
kaar Anquetil te verleiden om daags na af
loop van de Dauphiné Libéré (die hij won) te
starten in Bordeaux-Parijs. Met slechts een
paar uur slaap in de benen begon Anquetil
aan de monsterrit over 570 kilometer. Na een
moeizaam begin won hij. In de regen, met
overmacht.
Polygame levenswandel
Anquetil leefde niet bepaald als een monnik.
Over zijn bruisende leven zijn veel fabeltjes
verteld, maar vaak wel met een kern van
waarheid. Anquetil hield van lekker eten, een
fonkelend glas wijn, van bier en sigaretten.
Hij was ook een charmeur die er een polyga
me levenswandel op nahield. Hij was dol op
de nacht, ging nooit vroeg naar bed en speel
de het liefst tot 's morgens poker. Ook als hij
moest koersen. Zelfs na doorwaakte nachten
was hij in staat zijn klasse te tonen. Dan reed
hij weer tempo als een robot. Zelfs als hij een
Van onze verslaggever
Kloosterzande - De Zeeuws
extra banen verliezen door hd
in 2002, eisen compensatie val
De wensen zijn divers. Een ver-J
sterking van de woonfunctie irj
combinatie met de uitbouw var]
voorzieningen op het gebied varj
recreatie en toerisme.
Dat zijn de eerste gedachten dia
in de gemeente Hontenisse leven
om de negatieve effecten van hel
wegvallen van de veerdiensi
Perkpolder-Kruiningen te com-];
penseren.
Burgemeester Th. Steenkamjj
zegt dat naar aanleiding van hel
onderzoek door het Nederland!
Economisch Instituut (NEI) naar]
de gevolgen van het verdwijnen
van de veerdiensten voor ver-1
schillende gemeenten. Zo is daar-8
bij voor Hontenisse een verlies!
van 150 tot 200 arbeidsjaren be-J
cijferd.
Serieus
Het rapport werd gisteren in Mid
delburg besproken en Steenkamn
zegt de indruk te hebben dat da
provincie serieus en positief wij
meedenken over de toekomstigs
problemen. Tot nu toe ving de gel
meente steeds bot in Middelburg
als het ging om meer woningbouw
of recreatie. „Maar na vanmorgei
heb ik er toch goede hoop op, 7
zegt Steenkamp. „Ik ga ervan uil
dat het bij de provincie niet alleer
bij mooie woorden blijft. Als er in]
onze gemeente niet veel meer maa
komen dan windmolens en varf
kens, dan zijn we gauw uitge|
praat."
Goes (anp) - Minister Jorritsmi
(Verkeer en Waterstaat) ver
wacht dat de Vlaketunnel (A5E{
nog dit jaar zal zijn aangepaa
voor vervoer van gevaarlijk
stoffen. Ze heeft dat GS van Zed
land meegedeeld.
Vrachtwagens met gevaarlijk
stoffen moeten nu omrijden oves
wegen die ook worden gebruik
door het lokale landbouwverkea
en dat levert gevaarlijke situatie]
op. GS van Zeeland kaartten dg
zaak vorige maand aan bij Joif
ritsma.
Transporten van stoffen en voor]
werpen die de tunnel onhersteD
baar kunnen beschadigen, moa
ten de alternatieve route blijvet
rijden, meent Jorritsma.
Van onze verslaggever
Middelburg - De Zeeuwse gr
organiseerde watersporters zijl
tegen een grote scheepslift bij cl
Zandkreeksluis, waar de Zeeuw!
se Staten zoals gemeld redelij
enthousiast over zijn.
In een brief aan het bedrijf van c
lift, Mechatronica BV in Wac'
dinxveen, schrijft het Bree
Overleg Deltawateren dat de lil
slecht symptoonbestrijdend is er
niet het wezenlijke probleem orj
jost. Zoals gemeld is de Zan|
kreekslüis een knelpunt in hl
verkeer omdat de brug in de zj
■ner te vaak open moet voor <g
plezierjachten. De Zeeuwse StJ
ten denken dus aan een scheep!
hft die ongeveer 35 miljoen gul
den gaat kosten. Dat is een coa
struetie die een bak water mj
drie jachten over de autoweg ti
en van het Veerse Meer in de Oo
terschelde brengt. g
e watersporters wijzen erop dl
levoland voor een goedkope
oplossing heeft gekozen door eï
tere sluis te bouwen. Dat is oc
voor Zeeland een oplossing, aldt®
de brief. 'Maak een tweede slu
111 combinatie met een doorlaa;
middel en je bent van veel pij
temen af'. De suggestie zal wc
en meegenomen in de politief
oorbereiding van het beleid ov
at stuk van Zeeland.
Jacques Anquetil wordt in 1963 gefelicii
teerd door zijn vrouw na zijn vierde van
vijf Tourzeges. foto archief de sten
werelduurrecord had verbeterd. Anquetil
verklaarde dat de UCI-controle toch niet
deugde en accepteerde dat zijn record nooit
de boeken in zou gaan. Later legde hij graaf
uit dat het zonder stimulerende middelen on
mogelijk is 200 dagen per jaar te koersen. Do-;
ping is de verantwoordelijkheid van de ren
ner zelf, zolang die maar onder medische con
trole staat, zei hij.
In 1969 stopte Anquetil met fietsen. Meer dan
200 profzeges stonden er op zijn erelijst. Hij
vond het mooi geweest, op z'n 35e. Hij trok
zich terug op zijn kasteelboerderij in Neuvil-
le Chant d'Oisel. Hij woonde er met Janine,
de ex-vrouw van zijn lijfarts. Janine was
sinds haar huwelijk met Jacques in 1958 zo
weinig mogelijk van zijn zijde geweken. Op
zijn eigen Normandische landgoed van ruim
600 hectaren akkers, weiland en bossen wilde
Anquetil met haar van de rust gaan genieten,
Onstuimige Casanova
Het kwam er niet van. Anquetil bleef een on
stuimige Casanova. Hij knoopte een relatie
met Annie, de dochter van Janine uit haar
eerste huwelijk. Annie bracht zelfs een kind
van Jacques ter wereld: Sophie. Later kroop
hij in het geniep tussen de lakens met Domi
nique, de vrouw van Alain, de zoon van Jani-,
ne. Ook bij haar verwekte Anquetil een kind:,
Christopher Jones. In 1985 ging Janine en'
Jacques uit elkaar.
Twee jaar later werd hij ziek. Maagkanker
was de diagnose in het ziekenhuis van Rouen,
de stad waar hij in 1961 de Tourproloog had
gewonnen om daarna het geel tot in Parijs
vast te houden. Ruim 26 jaar na die histori
sche triomftocht haalden doktoren bij een
operatie bijna de hele maag van Anquetil
weg. Het bood geen soelaas.
Als wielrenners van zijn kaliber kunnen ster
ven, dan deed Anquetil het op 18 november
1987, óp 53-jarige leeftijd. Achtduizend men
sen brachten bij de kathedraal van Rouen een,
laatste groet aan een van de beste renners uit
de geschiedenis. De man die een brug bouwde
tussen de tijdperken van Fausto Coppi en Ed
dy Merckx.
Op de vraag of hij de grootste aller tijdeni
was, claimde het fenomeen zijn eigen unici
teit, weliswaar in bescheiden verpakking:
„Elk tijdvak heeft grote kampioenen. Kam
pioenen van de ene periode moet men niet
vergelijken met groten van voorheen of het
heden."
'Zoals in Den Bosch zal het nooit meer zijn'
Door John Graat
rgens in Normandië, de streek waar de Seine in
haarspeldbochten een weg naar de zee zoekt, ligt
Rouen. Volgens Emma Bovary, de literaire schep
ping van de in Rouen geboren Gustave Flaubert,
ruikt het in de oude middeleeuwse stad naar absint, sigaren en
oesters. Zaterdag, tijdens de proloog van de Tour, zal het naar
hotdogs, massage-olie en zwavel ruiken. Want Rouen heeft
het nodige vuurwerk voorbereid.
„Langs het parcours verwachten we ongeveer 400.000 men
sen. Dat is net zoveel als er in Rouen wonen. Het leeft enorm.
Zo hebben we gehoord dat er tienduizenden Denen komen,"
zegt Valery Fourneyron, als hoofd sportzaken voor de Tour
start verantwoordelijk.
Fourneyron was vorig jaar met een tienhoofdige delegatie uit
Rouen op bezoek in Den Bosch. Ze raakte niet erg onder de in
druk. „Het minpunt van Den Bosch was dat het praktisch al
lemaal buiten de stad gebeurde. Dat maakte het toch wat min
der sfeervol. Bij ons snijdt het parcours van de proloog dwars
door de oude stad. Bovendien was het in Den Bosch vooral een
commercieel feest, vonden wij. Mensen laat je niet betalen om
de Tour te zien, ook niet op tribunes. De Tour is gratis, dat is
traditie," verwoordt de ambtenaar de visie van 'Rouen' op
Den Bosch.
Laaiend enthousiast
van maandag, St.-Valery-en-Caux. Stultiens is, met haar
team van vijf mensen, voor deze drie plaatsen verantwoorde
lijk voor de tribunes, de hostessen, de diverse VIP-dorpen, de
promotie en randactiviteiten. Het departement wil vijf karak
teristieke zaken promoten: het linnen, het glas, de jazz, de ha
vens en de vestiging van buitenlandse bedrijven. „Alles staat
hier in het teken van politiek," verzucht Stultiens.
Hommage
De Tour-organisatie in Parijs, de Société du Tour de France,
was echter laaiend enthousiast over Den Bosch. Zozeer zelfs
dat directeur Jean-Marie Leblanc aan Mechtild Stultiens
vroeg of zij ook in Rouen mee wilde werken om de Tourstart
tot een succes te maken. Vereerd door het compliment ging de
Vughtse in op het verzoek. „Het is eigenlijk maf: een Neder
landse die een groot project leidt in een Franse stad voor een
Frans evenement," zegt Stultiens op een terrasje op het plein
waar in 1431 de brandstapel voor Jeanne d'Arc was ingericht.
Vorig jaar was Stultiens (33) de tussenpersoon tussen het Bos
sche comité en de Tourorganisatie. Vanwege haar organisato
risch talent en haar vloeiende Frans werd dat een succes. In
september ging ze parttime aan de slag voor de Tour, sinds fe
bruari is ze hele dagen aan het werk in Rouen waar ze is ge
huisvest in een hotel.
Stultiens werkt niet voor de stad Rouen maar is projectleid
ster van de stichting die valt onder het departement Seine-
Maritime. Deze stichting bekommert zich behalve om de pro
loog en de start van de eerste etappe in Rouen ook om de aan
komstplaats van zondag, Forges-les-Eaux, en de startplaats
In september '95 kreeg het Normandische departement Seine-
Maritime van de Tour-organisatie de voorkeur boven Euro-
disney en de streek Indre. Bij die keuze gaf de doorslag dat de
in Rouen geboren Jacques Anquetil in '97 precies veertig jaar
geleden zijn eerste Tour won en tien jaar geleden overleed. De
Tourstart moest een hommage worden.
Vanaf het moment dat Seine-Maritime zeker was van de orga
nisatie ontstond het gebakkelei tussen het departement en de
gemeenteraad van Rouen. De conflicten draaien om geld en
aandacht. Stultiens: „Het departement heeft een rechts be
stuur, de stad Rouen is socialistisch. De neuzen staan dus niet
echt dezelfde richting uit. Ze kijken vooral naar het eigenbe
lang. Ik let alleen op kwaliteit."
De Tourstart in Rouen kost ongeveer 3 miljoen gulden, 5 min
der dan Le Grand Depart in Den Bosch. Voor dekking van de
totale kosten voor de Normandische etappeplaatsen is een
verdeelsleutel gemaakt. Het departement betaalt 50 procent,
Rouen 25, Forges 15 en St.Valery 10 procent. En die verdeling
moet overal terugkomen.
„Over de kleinste dingen wordt gevochten," zegt Stultiens die
de voorbeelden uit haar mouw schudt. „Waar moet het grote
vuurwerk plaatsvinden: voor het stadhuis van Rouen, of voor
het regeringsgebouw van het departement? Hetzelfde pro
bleem speelde voor het grote beeldscherm waarop de ploegen-
presentatie is te zien. Ook om de podia voor de jazzorkesten
langs de route is gevochten. Het logo heeft eveneens veel stof
doen opwaaien. En dan krijgen we straks nog de vraag wie de
eerste gele trui mag uitreiken: de burgemeester van Rouen of
de prefect?"
Stultiens kan er nu alleen nog om lachen. In de eerste maan
den had ze echter enorm veel moeite om om te schakelen van
de geoliede organisatie in Den Bosch naar het laissez-faire in
Rouen. „Ik had in het begin de neiging om alles te willen doen
zoals we het in Den Bosch hadden gedaan. Dat was dus een il
lusie. Ik moest accepteren dat de cultuur hier anders is."
De Normandiër staat in Frankrijk bekend om zijn besluite
loosheid. Un petit ben que out, un petit ben que non is een ty
perende spreuk in het dialect van Rouen. Een beetje ja, een
beetje nee. „Van de sponsoring staat bijvoorbeeld bijna niets
onvoorstelbaar 'mes' van 54x13 of 55x12
hanteerde, leek hij de pedalen te strelen.
Tegenstrijdig, koppig, een superieur solist.
Van zijn ploeggenoten eiste hij onvoorwaar
delijke overgave. Dankzij hem konden ze im
mers goed geld verdienen. Toen hij later zijn
voormalige secondanten voor Poulidor zag
werken, kon hij dat niet verkroppen. Hij be
klaagde hij zich toen over het volk dat voor
hem altijd minder had geapplaudisseerd dan
voor 'Poupou'. „Altijd werd hij tweede,
meestal achter mij. En toch juichten ze har
der voor hem dan voor mij. Als hij verloor,
mocht hij naar excuses zoeken. Als ik tweede
werd of derde, dan had ik gefaald. Dan was ik
een calculateur, een rekenaar, die juist door
dat rekenen had verloren."
Over doping deed Anquetil nooit echt ge
heimzinnig. Dat hij gebruikte, wist iedereen
allang, toen hij in 1967 in Milaan weigerde de
dopingcontrole te ondergaan nadat hij het
op papier. Er wordt vooral gewerkt met toezeggingen. Dat
was in Den Bosch ondenkbaar. Daar is vanaf het eerste mo
ment heel goed nagedacht over hoe we de Tour zo goed moge
lijk in de markt konden zetten. De strategie was echt gericht
op het bedrijfsleven, met een goed sponsorverhaal. In Rouen is
het wat publieksgerichter."
In Den Bosch was het zelfs zo goed aangepakt dat de vaste
sponsors van de Tour er van schrokken. De Rabobank was vo
rig jaar heel prominent bij de Tourstart aanwezig en dat was
de hoge heren van Credit Lyonnais, de Franse bank die al ja
ren aan de Tour is verbonden, ook opgevallen. Dit jaar, in ei
gen land, wilde Credit Lyonnais absoluut voorkomen dat een
andere bank met de eer ging strijken. Toen de Caisse d'Eparg-
ne zich in Rouen meldde voor forse sponsoring, wees de So
ciété du Tour de France dat aanbod af op aandringen van Cre
dit Lyonnais.
„Zoals het in Den Bosch was, zal het nooit meer zijn. Mis
schien komt dat omdat ik uit de streek kom en natuurlijk min
der binding heb met Rouen. Maar ook de Société heeft in Den
Bosch echt met grote ogen om zich heen gekeken," zegt Stul
tiens die niet uitsluit dat ze er volgend jaar in Dublin, en op
het WK in Valkenburg, weer bij zal zijn.
Salonsocialist
Volgens het hoofd sportzaken zal het in Rouen 'een feest voor
het volk' worden. „De Tour is dit jaar het grootste sportevene
ment ter wereld. De hele wereld zal naar ons kijken," zegt
Fourneyron, wier enthousiasme niet helemaal gedeeld wordt
door de burgemeester die meermalen heeft verzucht: 'Le
Tour? C'est pas mon tasse de thé'.
De salonsocialist pronkt liever met het cultuurgoed van zijn
stad. De intieme, middeleeuwse straatjes en pleintjes met vak
werkhuisjes, de musea vol met schilderijen, waaronder de be
roemde serie die Claude Monet maakte van de fagade van de
gothische kathedraal van Rouen. Die kathedraal waarin Gus
tave Flaubert madame Bovary met haar minnaar bijna twee
uur laat ronddolen tot hun liefde 'star als de stenen' is gewor
den.
Hoofd sportzaken Valery Fourneyron poseert trots bij
een affiche die betrekking heeft op de Tour-start in Rouen,
een hommage aan Jacques Anquetil. foto vnu
r
