écht lekker!
A!s
Tony Blair
Ibreekt met
Sinn Fein
'Hongkong gaat China uit de armoede trekken'
Fransen maken zich op voor vertrek uit Congo-Brazzaville
0800-8051
"Iedereen laat Pol
Pot nu in de steek'
Kans op vrede lijkt verkeken na moord op politiemensen in Ulster
Tudjman president na
dubieuze verkiezing
Jacht op Tsjetsjeense gij zeibendes begonnen
INSTEMMillBUITENLAND
COMMENTAAR
ikomst
[INNENLAND KORT
A5
nü 4 O 95
voor *1»
ham
rood
.450
nu
eken
3B
nu
roodjes
nülO 9 95
voor
JO.95
^stbus 51 infolijn
werkdag van 9 tot 9
BUITENLAND KORT
[ISDAG 17 JUNI 1997 A4
I „„zzaville (AP) - De Franse veld te ruimen. De eerste vluch- zijn geraakt. „En bedroefd een den dat ze gisteren geëvacueerd Lissouba, beschuldigt de presi- pen van beide partijen nai
las. Op de dag dat de Europese reae
I Financiën zich bogen over de toela
itunie en de criteria die daarna moe
Tie overeind te houden, kwam het be
jtisch nog beter gaat dan werd aange-
lichtend voorbeeld voor anderen Het
,e economie wordt bewonderd en zo-
jen meldde het Centraal Planbureau
in 1997 uitkomt op 3,25 procent Het
ent. Voor 1998 ziet de situatie er noq
.orspeld van 3,25 procent. Volgens het
Sent worden verwacht,
iling zijn duidelijk. Nederland nestelt
in de kopgroep van landen die straks
ten. De werkgelegenheid groeit en de
■gen.
ben bij meevallers altijd heel snel een
en voordeeltjes gevonden. De WD en
jing van het financieringstekorten de
ird van dit jaar en de vier miljard gul-
mcreter doel besteden,
rr de behoudende lijn van de VDD en
leid te besteden dat nog moet worden
partners van de PvdA oordelen terecht
i kortste keren kan omslaan.
I een erg zinvol doel op het oog. De
hanciële meevallers in het spaarfonds
an valt weinig af te dingen. Naar ver-
eling voor de toekomst onhoudbaar,
uden economische tijden door. Het fi
jn acceptabel niveau,
eed worden nu het heet is. Het spaar-
pr veel ouderen de garantie voor een I
reidzaam leven. Deze investering in de
economische omstandigheden van dit
tog steeds toe
Oirlo is gisteren een geval van
bid. Oirlo ligt buiten het huidige
1de 2150 varkens die worden ge-
ag van de ziekte te voorkomen is
aal van tien kilometer rond de
te vervoeren. Ook zijn er nieuwe
jconstateerd in Heusden-Asten,
Erp. In totaal gaat het om 7025
n van varkenspest gemeld.
dand
usland helpen bij het vernietigen
ie wapens in de Russische plaats
Ierland assisteren bij het verho-
Itaire landbouwbedrijven, die een
'oedselvoorziening van de Russi-
tekent daartoe morgen een over-
- besloten tot samenwerking tus-
|e in Moskou en het Instituut De-
'jswijk (uitwisseling van docenten
lumaner asielbeleid
i begint een briefkaartenactie om
(lang van een humaner asielbeleid
iïnvloeden de twintigduizend ge-
-jrs van de partijprogramma's voor
par, zo hoopt de Raad. Hoewel Ne-
ëken bij andere Europese landen,
pleid restrictiever, vertelt secreta-
groep Vluchtelingen van de Raad.
-an start
gisteren samen met het Landelijk
jBR) en enkele andere organisaties
waar allochtone werknemers een
discriminatie en racisme kunnen
dweek kwamen zeventig reacties
llden door collega's en soms zelfs
lke van indirecte disciminatie bij
fiterstelling bij sollicitaties en ge-
J. Discriminatie komt niet alleen
|k in contacten met klanten. Som
onder gebrukt dat ze in de ziekte-
tijdens de meldweek stelt de FNV
ïoonderwalt overleden
5, componist en orkestleider Her-
in zijn woonplaats Bosch en Duin
n. Sehoonderwalt leed al geruime
ter clarinet te spelen in de plaatse-
a de middelbare school ging hij in
ie oorlog trad hij op in vele orkes-
Staten, India en het Verre Oosten,
ïettist en saxofonist van het popu-
inderwalt orkestleider van de be-
isters, die regelmatig optrad voor
nt was de toer door de Verenig e
imponeerde en arrangeerde hi] sa-
irst rustgevende muziek met als i
en twee weken geleden presenteer-
oonderwalt wordt vrijdag in Bi
ERTENTIE)
DINSDAG 17 JUNI 1997
f tarwe /0.65
2 liter/13.50
1 I_j,»
jzaville (AP) - De Franse
I "roepen zijn gisteren begon-
0 aan de terugtrekking uit
1 -öngo-Brazzaville omdat de
I evacuatie van buitenlanders
voltooid is.
je voormalige kolonisator van
L| Centraal-Afrikaanse land
itde vredesinitiatieven te blij-
ondersteunen maar geen mi-
jire rol te willen spelen. Naar
[Jjwachting hebben de Fransen
nveek nodig om volledig het
veld te ruimen. De eerste vluch
ten met niet-essentieel militair
materieel, zoals computers en
meubels, en personeel vertrok
ken gisteren naar Gabon en Ts
jaad. Legerwoordvoerder kolo
nel Henri Pelissier noemde het
een 'prestatie' dat het leger erin
geslaagd is om bijna zesduizend
mensen te evacueren 'onder zeer
moeilijke omstandigheden'. Hij
toonde zich ook 'enigszins be
droefd' omdat een soldaat is ge
sneuveld en zes anderen gewond
zijn geraakt. „En bedroefd een
land te verlaten waar een bur
geroorlog woedt."
Hij sprak zijn hoop uit dat de be
middelingspogingen die gisteren
in Libreville, Gabon, zijn begon
nen, vruchten afwerpen.
Zondag werden er nog 230 bui
tenlanders geëvacueerd, waarna
Frankrijk zijn missie als afge
rond beschouwde. Maar later
kwamen er nog dertig mensen bij
de Franse ambassade die ook nog
weg wilden. Functionarissen zei
den dat ze gisteren geëvacueerd
zouden worden en dat er moge
lijk nog enkele vluchten volgen
deze week.
De gevechten begonnen op 5 juni
toen president Pascal Lissouba
regeringssoldaten op de Cobra
militie van zijn rivaal generaal
Denis Sassou-Nguesso afstuurde
om hen te ontwapenen met het
oog op de verkiezingen die voor
27 juli staan gepland.
Sassou-Nguesso, een voormalige
dictator die het opneemt tegen
Lissouba, beschuldigt de presi
dent ervan de gevechten te heb
ben uitgelokt om een excuus te
hebben de verkiezingen uit te
stellen en aan de macht te blij
ven.
Lissouba riep Frankrijk zondag
via het televisiekanaal France 3
op troepen achter te laten in
Brazzaville. VN-gezant Moha-
med Sahnoun zei dat hij met de
Fransen praat over de mogelijk
heid om enkele troepen achter te
laten bij het vliegveld. De troe
pen van beide partijen namen
gisteren posities in rond de
luchthaven.
Troepen die trouw zijn aan presi
dent Lissouba hebben gisteren
stellingen van opstandelingen in
Brazzaville bestookt met grana
ten. Ooggetuigen meldden dat
Lissouba's troepen zeker acht
granaten afvuurden op de Co
bra-militie van ex-president
Nguesso, die zich verschanst
heeft in een noordelijke buiten
wijk.
Uf Bob van Huët
Londen - De Britse regering heeft alle contacten met Sinn Fein,
de politieke vleugel van de IRA, verbroken. Dit na de dubbele
aoordaanslag van gisteren in de Noord-Ierse stad Lurgan,
zuidwestelijk van Belfast.
patrouillerende politie-
jannen werden daar op straat in
;t gezicht geschoten. De moor-
I den gebeurden ten tijde van nieu-
1 se vredesinitiatieven van de La-
I bourregering en de hervatting
I tan oriënterende gesprekken tus-
a Sinn Fein en Britse topamb-
■en. „Het cynisme en de hy-
isie van Sinn Fein zijn om
Jhek van te worden," aldus een
I soedende premier Tony Blair
vanuit Amsterdam.
I Dt beide slachtoffers behoorden
I at de RUC, de 'normale' politie
I ii Ulster. Ze liepen in een hinder
laag tijdens hun ronde. Getuigen
loerden zeven schoten die van
tbij werden afgevuurd. De
I «ordenaars, mogelijk twee
I trouwen of als vrouw verklede
Jannen, ontkwamen. Hun uitge-
brande vluchtauto werd later te-
gevonden. Direct na de aan-
werd de verantwoordelijk-
I beid opgeëist door de IRA-afde-
ling North Armagh.
<an ligt in het zeer roerige
len-Ulstergebied. De execu-
I lies hadden plaats op enkele kilo-
I raters afstand van het kruitvat
Brumcree. De bedoeling van de
I «orden was kennelijk om - aan
I =i vooravond van het hoogst ex-
ieve marsenseizoen - de ge-
deren nog meer op te stoken.
I Vorig jaar balanceerde Ulster op
ierand van een burgeroorlog na
e zeer gewelddadige rellen in
I Bflimcree en Portadown. Die
ontstonden omdat katholieke be
woners geen protestantse triomf
tochten door hun straat wilden.
Meest beladen dag in de Noord-
Ierse marsen-agenda is 12 juli,
wanneer de protestanten hun
overwinning vieren in de Slag bij
de Boyne, in 1690.
Onder leiding van de Britse mi
nister van Noord-Ierse Zaken Mo
Mowlan waren de laatste weken
intensieve bemiddelingspogingen
gaande om de jaarlijkse confron
taties tussen protestantse Oran
je-verenigingen en katholieke
wijkbewoners te voorkomen.
Volgens een woordvoerster van
de gematigd katholieke SDLP in
Lurgan leed het geen twijfel dat
de moorden waren gepleegd met
het oog op de aanstaande marsen.
„Ik hoop dat mensen hun kalmte
kunnen bewaren en willen door
zien dat dit provocaties zijn."
Sinn Fein-leider Gerry Adams
verklaarde dat de moorden in
Lurgan de ernst van het Noord-
Ierse probleem onderstreepten.
De beide agenten waren de laat
ste slachtoffers in een reeks van
gewelddadigheden. De laatste
weken zijn verschillende mensen
vermoord.
Onder hen een andere protestant
se politieman die voor een protes
tantse pub als 'verrader' werd ge
lyncht omdat hij vorig jaar pro
testanten zou hebben tegenge
houden bij een wegversperring in
Drumcree.
(ADVERTENTIE)
21 juni 1997. Zo I
informatie? Haal de folder op
kantoor of bibliotheek of bel de
Zagreb (rtr) - De Kroatische president Tudjman is met 61,2
procent van de stemmen herkozen. Dit heeft de Kroatische ra
dio gisteren gemeld na het tellen van 90 procent van de stem
men.
ken, kende het proces dat aan de
verkiezingen voorafging, funda
mentele fouten," aldus een
woordvoerder van de Organisatie
voor Veiligheid en Samenwerking
in Europa (OVSE) gisteren op een
persconferentie in Zagreb. „De
campagne voldeed niet aan de mi
nimumeisen van een democratie."
Een missie van de OVSE was al
een maand voor de verkiezingen
ter plaatse om toe te zien op een
eerlijk verloop ervan. Oppositie
kandidaten hebben steeds ge
klaagd over het feit dat Tudjman
nagenoeg volledige controle heeft
over de staatsmedia.
Tweede wordt de kandidaat van
de Sociaal-Democratische Partij,
Zdravko Tomac, met 21,2 pro
cent, gevolgd door de sociaal-li
beraal Vlado Gotovac met 17,7
procent.
De opkomst was 57 procent, aldus
de kiescommissie tijdens een
persconferentie.
De Kroatische presidentsverkie
zingen zijn zondag weliswaar in
vrijheid gehouden, maar kenden
geen eerlijk verloop. Internatio
nale waarnemers hebben gisteren
melding gemaakt van het oneer
lijke verloop. „Hoewel de kandi
daten zich vrij konden uitspre-
FOTO ANP
Een vrachtwagen verspert nieuwsgierigen de weg naar de plaats van de misdaad in het Noord-Ierse Lurgan.
Door Wierd Duk
Moskou - Op de eerste dag
van een nieuw offensief tegen
gewapende bendes, die een
groot aantal mensen in gijze
ling houden, zouden Tsjetsj
eense veiligheidstroepen gis
teren vijf mensen hebben be
vrijd.
Onder de vrijgekomen gijzelaars
bevindt zich geen van de vijf
Russische journalisten die in de
afgelopen maand in Tsjetsjenië
verdwenen. President Asian
Maschadov, de voormalige be
velhebber van de Tsjetsjeense
rebellen, coördineert persoonlijk
'Operatie Schild van de Wet'.
Sinds het einde van de Tsjetsj
eense oorlog, vorig jaar augus
tus, zijn in de afvallige republiek
tientallen mensen gegijzeld.
Voor hun vrijlating worden niet
zelden miljoenen dollars losgeld
geëist.
Hoewel dit wordt ontkend zijn
in het verleden door hulp- en
media-organisaties vrijwel zeker
aanzienlijke afkoopsommen be
taald.
Vorig jaar werden zes medewer
kers van het Rode Kruis in
Tsjetsjenië in hun bed doodge
schoten.
Asian Maschadov, die in januari
werd gekozen tot president, is
door de talrijke ontvoeringen in
zijn land in moeilijkheden geko
men. Critici zien er een aanwij
zing in dat de president nauwe
lijks autoriteit geniet onder
vroegere veldcommandanten,
die achter de gijzelingen zouden
zitten. Russische media specule
ren veelvuldig op een mogelijke
putsch in Tsjetsjenië.
Om aan te tonen dat het hem
ernst is, gaf Maschadov zondag
opdracht om het legertje van de
dissidente militieleider Salman
Radoejev te ontbinden.
Radoejev, die berucht werd door
een spectaculaire gijzelingsactie
in het naburige Dagestan, heeft
de verantwoordelijkheid op
geëist voor een aantal recente
bom-aanslagen in Russische ste
den.
70 doden bij gevechten tegen Koerden
Ankara - Turkse troepen hebben de afgelopen dagen tijdens ge
vechten in het zuid-oosten van Turkije 68 Koerdische guerrilla
strijders gedood. Twee leden van een pro-regeringsmilitie kwa
men eveneens om het leven, zeiden Turkse veiligheidsfunctiona
rissen gisteren.
Tijdens een vier dagen durend offensief sneuvelden 58 guerrilla
strijders van de Koerdische partij PKK, zei het legerhoofdkwar
tier. Onder de doden zijn de rebellencommandanten in de pro
vincies Erzurum en Tunceli, aldus de verklaring.
Marokkanen verdrinken tijdens oversteek
Tanger - Veertien Marokkanen zijn verdronken toen de kleine
motorboot waarmee zij illegaal naar Europa wilden oversteken
in de Middellandse Zee is vergaan. Dat heeft een gerechtsfunc
tionaris in de havenstad Tanger zondagavond bekendgemaakt.
Slechts twee overlevenden wisten na het ongeluk donderdag de
Marokkaanse kust te bereiken.
'Britse regering wil illegalen uitzetten'
Rijswijk - De Britse regering zou van plan zijn meer dan vijftig
duizend illegale buitenlanders en asielzoekers het land uit te
zetten. Het aantal buitenlanders zonder geldige verblijfstitel in
Groot-Brittannië heeft het kabinet van Tony Blair, dat begin
mei aantrad, verrast. Daarom heeft de minister van Binnen
landse Zaken versnelde uitzetting gelast. Dit schrijft de krant
Daily Telegraph. Het ministerie wilde het bericht niet bevesti
gen.
Demonstratie voor behoud kerncentrale
Parijs - Ruim tweeduizend buurtbewoners hebben gisteren ge
demonstreerd voor de instandhouding van de enige Franse snel
le kweekreactor, Superphénix, in het Rhönedal ten zuiden van
Lyon. Zij vrezen voor hun werkgelegenheid. Sinds het aantre
den van een nieuwe, linkse regering met de groene bewinds
vrouw Dominique Voynet op het ministerie van Milieu, hangen
donkere wolken boven die reactor.
Die heeft Frankrijk tientallen miljarden gekost, maar functio
neerde nooit naar verwachting. Op Japan en Frankrijk na heb
ben alle landen in de wereld afgezien van verdere ontwikkeling
van snelle kweekreactoren.
Naomi Campbell weer aan het werk
Parijs/Las Palmas - Het Britse supermodel Naomi Campbell is
gisteren in Parijs weer aan de slag gegaan, nadat ze in het week
einde met spoed moest worden opgenomen in een ziekenhuis op
Gran Canaria. Haar modellenbureau Elite en haar advocaat
ontkennen dat zij een overdosis slaapmiddelen had ingeslikt. Er
zou sprake zijn geweest van een allergie tegen antibiotica.
I pQom Penh (rtr/afp) - Thailand heeft buurland Cambodja be-
I °old te helpen bij de opsporing en aanhouding van de beruch-
I fEode Khmer-leider Pol Pot, die op weg zou zijn naar de grens
I sssen beide landen. Thailand heeft vorige week dat deel van
I® grens gesloten.
I "«meeste van de laatste getrou-
I Jffl van de Cambodjaanse ex-
®ttator lieten hem zondag in de
I «tek. Pol Pot is bekend om de
l;lssamoorden die hij en zijn
I -««angers hebben aangericht in
I zogenoemde 'killing fields',
I<01 zij het in de jaren zeventig
i°°f het zeSgen hadden. Zondag
I hij zijn minister van defen-
I j'Son Sen en elf van diens fami-
I ;!Men laten afslachten.
I irop zijn p0i p0t en enkele an-
I ;!te topfiguren van de Rode Kh-
I volgens de Cambodjaanse
I premier Ranariddh, in vracht-
I 'gons in de richting van Thai
land gereden, in een poging aan
de Cambodjaanse autoriteiten en
hun tegenstanders in de Rode
Khmer te ontkomen. Volgens
sommige berichten slaagden
overgelopen aanhangers erin zes
voertuigen te onderscheppen.
Ranariddh zei te verwachten dat
zijn troepen Pol Pot binnen 48
uur in handen zullen hebben,
'dood of levend'. Van de achter
gebleven rebellen in Anlong
Veng, het laatste bolwerk van de
Rode Khmer, heeft 95 procent be
sloten met de regeringstroepen te
gaan samenwerken, volgens de
co-premier.
OVER twee weken
vindt de overdracht van
de Britse kroonkolonie
Hongkong aan China
plaats. In China wordt
het enthousiasme opge
klopt door middel van
de media, die spelen in
op het nationalistische
gevoel van veel burgers.
Tegelijkertijd wordt er
in de zuidelijke provin
cie Guangdong, die aan
Hongkong grenst, prag
matischer aangekeken
tegen de overdracht.
Door Jan van der Made
Peking - „Alles staat in het ka
der van de overdracht," klaagt
Li Xiaoii, een 37-jarige mede
werkster van een staatsbedrijf in
Peking. „Vorige week moesten
we met de hele werkeenheid
gaan zwemmen. Thema: de over
dracht van Hongkong. 'Wat
moeten we ons daarbij voorstel
len?', vroegen we aan de partij
secretaris die mee was. Hij had
er geen antwoord op. Uiteinde
lijk verzon hij maar wat: 'Zolang
we het maar over de overdracht
hebben, dan is alles best', zei hij.
'Als je duikt zeg je, hier in China,
en als je aankomt aan de andere
kant, zeg je, nu ben ik in Hong
kong. En dan zijn we toch nog
steeds in hetzelfde zwembad'."
Niemand in China's grote steden
ontkomt eraan: over twee we
ken, of volgens de enorme digi
tale klok aan de oostkant van het
Tiananmenplein, nog 1.209.600
seconden, en dan is het zover.
„Verwelkom Hongkong. Bouw
veilig," staat er op een enorm
aanplakbord naast een bouwter
rein. „Welkom terug Hongkong.
Wees beleefd en spuug niet op
straat," vermeldt een ander bord
langs een van Pekings grote ver
keersaders.
In de boekwinkels zijn posters te
koop van de Hongkongse skyline
met op de achtergrond de Grote
Over twee weken wordt bij de plichtplegingen ter ere van de overdracht van Hongkong aan de
Volksrepubliek China onder meer een uit de kluiten gewassen bronzen urn gebruikt. foto anp
Muur en de Verboden Stad, com
pleet met het portret van Mao.
97.000 bronzen Hongkong-over-
dracht gedenkpenningen wor
den over het hele land verspreid.
En miljoenen T-shirts, horloges,
pennen, notitieblokjes, kalen
ders, vlaggen met de Bauhinia-
bloem (het symboom van Hong
kong), aanstekers, slippers en
Hongkong-overdracht compu
terspelletjes ('Strijd tegen de
Britse imperialisten') gaan over
de toonbank als zoete broodjes.
De televisie zendt 'Hongkong-
kennis quizzen' uit, waarbij
teams uit verschillende provin
cies, of verschillende werkeen
heden, him kennis over het nieu
we gebied testen. Vorige week
ging in heel China de film 'The
Opium War' in première, waarin
de 'nationale schande' van de
Britse overname van Hongkong
werd verfilmd, en een 'Atlas van
Honderd Jaar Nationale Schan
de' ligt in alle boekwinkels. Aan
de hand van de kleurige land
kaarten en tabellen laat het boek
Britse, Franse, Russische en Ja
panse invasies zien.
„We moeten op de hoogte zijn
van de nationale schande,aldus
het voorwoord, „dat maakt ons
dapper en zorgt dat we een her
haling kunnen voorkomen." De
'Ongelijke Verdragen' waarbij
China steeds meer stukjes land
aan buitenlandse mogendheden
moest afstaan, worden stap voor
stap behandeld en er zijn mooie
kaarten van de buitenlandse
concessiewijken in Shanghai,
Suzhou, Tianjin en Wuhan. „Het
boek staat hoog in de top-tien,"
aldus een verkoopster in Pekings
megaboekwinkel San Lian.
Bij de ruïnes van het oude Zo
merpaleis, in 1900 verwoest door
het 'Leger der Acht Geallieer
den' (Engeland, Frankrijk, Rus
land, Japan, de VS, Australië,
Italië en Duitsland) als repre
saille tegen de 'Bokser-opstand',
zijn Chinese bezoekers bijna vij
andig tegen de buitenlanders.
„Ze kijken me aan alsof ik het
heb gedaan," klaagt een Engelse
toerist die met zijn vrouw aan
een package-tour door Azië
meedoet.
De ruïnes van het oude paleis
vormen het ultieme symbool
voor de vernederingen die China
leed in de handen van buiten
landse mogendheden en vormt
bijna dagelijks de achtergrond
voor zang-shows als '1997' afge
lopen week, toen een galaconcert
werd gehouden door China's
meest bekende zangers om de te
rugkeer van Hongkong te vieren
en weer eens alle invasies, dit
maal in muzikale vorm, de revue
te laten passeren.
De videoclip die van het geheel
werd gemaakt toont de zangers,
afgewisseld met Japanse bom
bardementen, Engelse marine
schepen voor de haven van
Hongkong, maar ook Margareth
Thatcher, de voormalige Britse
premier, die in 1984 in Peking de
'Gezamenlijke Verklaring' te
kende en daarmee de terugkeer
van Hongkong naar China ga
randeerde.
De Hongkong-keert-terug-gekte
is waarschijnlijk het grootst in
China's zuidelijke provincie Gu
angdong, die aan Hongkong
grenst. Ongeveer tweehonderd
kilometer ten noorden van
Hongkong, in het plaatsje Ying-
de zijn de verwachtingen hoog
gespannen. Ondernemer Hong
Wentong, die een winkel runt op
een theeplantage voor overzeese
Chinezen, staart naar zijn enor
me Konka-televisie. Er worden
'Hongkong-lessen' uitgezonden,
elke dag een deel „We denken
dat de overdracht van Hongkong
ons hier een hoop zal kunnen
helpen," aldus Hong. „Zij heb
ben daar een kapitalistisch sys
teem, wij een socialistisch. En
wij zijn hier een stuk armer."
Hong heeft zijn koffers al ge
pakt, hij wil direct op 1 juli naar
Hongkong om er een kijkje te
gaan nemen.
Maar hij zal worden teleurge
steld. Begin dit jaar werd be
kendgemaakt dat Hongkong
slechts een zeer beperkt aantal
persoonlijke visa zal verstrekken
voor Chinezen van het vasteland
en het grootste deel alleen voor
mensen die er al familie hebben.
Hong kan zichzelf toch al moei
lijk voorstellen in Hongkong, hij
heeft maar een zeer vaag idee
van het gebied. De tv biedt na
tuurlijk wel een soort inzicht,
maar het dagelijkse leven op de
theeplantage, waar niemand
harder werkt dan strikt nodig is,
en het management het niet echt
nodig vindt om, om maar een
voorbeeld te noemen, het centra
le dorpsplein, dat al decaden
lang niet meer is dan een blub-
berpoel, op te knappen. „Ze
doen hier niets," aldus Hong.
„Ze laten ons stikken". Een an
dere reden, vindt hij, om het sys
teem van Hongkong te bestude
ren. „Want daar is het schoon en
efficiënt en de leiders bekomme
ren zich echt om de mensen, lijkt
het," aldus Hong.
Dat thee de oorzaak was van de
opiumoorlog, die weer de reden
was dat Hongkong in Britse han
den viel, zegt Hong helemaal
niets. De Britten voerden in de
negentiende eeuw op grote
schaal Indiase opium in naar
China, en verkochten dat tegen
zilver, waarmee weer thee werd
gekocht om aan de vraag voor
dat product in Engeland te vol
doen. Uiteindelijk resultaat:
honderdduizenden Chinese
opiumverslaafden en een toene
mend zilvergebrek. De Chinese
keizer vaardigde een verbod uit
op de opiumhandel, maar Enge
land reageerde met wapenge
weld en veroverde de ultieme
prijs: het eiland Hongkong en
ongelimiteerde opiumhandel.
Maar volgens Hong heeft dat nu
alleen maar goede gevolgen. „Na
de teruggave van Hongkong zul
len er meer en meer van hun in
vesteerders hier komen," voor
spelt hij. „Er zijn er al een paar
hier. We hebben een fabriek van
cassettebandjes en een paar res
taurants. Uiteindelijk zal Hong
kong ons uit de armoede trek
ken. Wie heeft het dan nog over
nationale schande?"