Sereens en strepen zijn de nieuwe trends in de buitenzonwering
Boijmans geeft controversieel ontwerper Margiela de ruimte
EET WIJZER
Verkeersexamen scholen
wordt mogelijk anders
Nieuwe kaasbrochures
DE STEM
SURPLUS
E2
DE STEM
Geheimzinnig
Geen foto
Voorwaarde
Heel natuurlijk
Eten
Anders gevulde paprika's
VRIJDAG 13 JUNI 1997
Een vest van porseleinscherven.
foto's Maurice scheltens Top, gemaakt van een plastic zak en plakband.
Mode voor een stel bacteriën
Een microbioloog en een
mode-ontwerper die sa
men een tentoonstelling
inrichten. Dat moet iets
bijzonders opleveren.
Het resultaat is te zien
in het museum Boijmans
van Beuningen. Hele
maal af is het echter nog
niet want kleine bacte
riën en schimmels zijn
nog druk doende om de
expositie kleur te geven.
Mode om op te vreten in
Rotterdam.
Door Angelique Spaninks
Amper een week geleden zaten ze
nog met miljoenen in kille glazen
buisjes. Op kweek stonden ze, de
tientallen geïsoleerde bacterie-
en schimmelcultuurtjes. Maar dr.
Ad van Egeraat, als microbioloog
verbonden aan de Landbouwuni
versiteit van Wageningen, had ze
niet voor niets geselecteerd. Nee,
deze kleine jongens en meisjes gaf
hij een missie, een speciale missie.
Zij zijn de eerste micro-organis
men die mogen meewerken aan
een heuse tentoonstelling in een
serieus museum als het Rotter
damse Boijmans van Beuningen.
Sterker nog, het welslagen van de
eerste solo-expositie van het con
troversiële Belgische mode-huis
Martin Margiela ligt in hun nieti
ge, zonder elektronenmicroscoop
zelfs onzichtbare handjes. In am
per vier dagen binden zij de strijd
aan met achttien Margiela-crea-
ties om deze van onbestemd wit
en pastelkleurig te transformeren
in warm bacterierood en zacht
schimmeigroen. Of ze deze strijd
zullen winnen is, op dit moment,
nog maar de vraag. „Het blijven
tenslotte levende wezens, niet
waar", zegt dr. Van Egeraat ver
ontschuldigend, „en die kunnen
plots kuren krijgen, net als jij en
ik."
Dat het in 1988 opgerichte mode
huis van Martin Margiela (40) en
Jenny Meirens z'n eerste solo
presentatie in het Rotterdamse
museum Boijmans houdt en niet
in een van de Nederlandse musea
met een mode-collectie lijkt op
het eerste gezicht opmerkelijk.
Maar wie Margiela en zijn werk
een beetje kent, weet dat het ge
bruikelijke 'mode'-etiket zelden
tot nooit op zijn creaties plakt.
Na enkele jaren bij de roemruch
te Jean Paul Gaultier gewerkt te
hebben, koos Margiela rigoreus
voor zijn omstreden eigen ideeën.
Gefascineerd als hij altijd al was
door tweedehands materialen,
hergebruik van stoffen en de vele
mogelijkheden die het 'herschik
ken' van bestaande kleding bood,
ging hij bijgestaan door een klein
team medewerkers aan de slag.
Hij knipte en plakte, gebruikte
niet alleen wol of katoen maar
ook plastic tassen, keramiek en
papier om zijn visie op kleding
van nu te geven. Hij maakte een
vest van porseleinscherven en
ook een top van een plastic zak en
wat plakband. En het werkte,
niet in het minst door de geheim
zinnige voor- en najaarsshows
die hij op de meest onmogelijke
locaties belegde. Gevochten
wordt er tegenwoordig om een
uitnodiging voor zo'n spectacu
laire show, zelfs al vind die plaats
op een vuilstort of in een kraak
pand.
A star is bom, denk je dan. Zeker
in het sterk door de media be
heerste Parijse mode-wereldje.
Toch is Margiela in de negen jaar
dat er collecties met zijn naam
Creaties van Margiela op zijn laatste show in Parijs.
foto peter stigter
verschijnen nog nooit geïnter
viewd. Geen enkel medium heeft
zelfs maar een foto van hem we
ten te maken, simpelweg omdat
hij niet wil. „Dat komt omdat wij
vinden dat het er niet toe doet wie
Martin is en hoe hij eruit ziet",
verduidelijkt zijn vriendelijk
openhartige perschef Patrick
Scallon. „Het gaat om de collec
tie."
Trouwens ook bij de opening van
het eerste museale overzicht van
achttien, door bacteriën opge-
kleurde combinaties uit al die
Margiela-collecties schittert
Margiela's ster door afwezigheid.
„Nee, hij moet die dag net in Ita
lië zijn", zegt Scallon schouder
ophalend.
Het idee om Margiela's werk door
micro-organismen als het ware
op te laten vreten, mode voor
bacteriën dus, ontstond bij toe
val. Boijmans-conservator Thimo
te Duits van de afdeling Kunst
nijverheid en Vormgeving die af
gelopen jaren al de nodige Mar-
giela-creaties voor het museum
aankocht, vroeg de ontwerper of
hij trek had in een overzicht. Na
tuurlijk had Margiela na vele
groepsexposities wel oren naar
een museale solo-tentoonstelling.
Gesitueerd in de lichte glazen
museumvleugel, speciaal ge
schikt voor vormgeving, stelde
het museum slechts één voor
waarde: zoek iets of iemand spe
ciaals om mee samen te werken.
Het Margiela-team hoefde niet
echt lang na te denken: dat moest
een microbioloog worden. Ie
mand die met behulp van bacte
rie- en schimmelkolonies de kle
ren een stap verder in hun stoffe
lijk bestaan kon brengen. Iemand
die de macht van de ontwerper
over zijn creaties uit handen kon
nemen. Dat werd dr. Van Ege
raat, al had hij voorheen nog
nooit van Margiela gehoord.
„Ik heb me door het team van
Margiela laten overtuigen dat dit
een interessant experiment kon
worden. Hun idee dat uiteindelijk
alles vergaat, transformeert als
gevolg van het feit dat het door
alledaagse bacterieën wordt aan
getast en opgevreten, sprak me
wel aan. Het leek me een grappig
experiment om dat proces eens op
kleding toe te passen. Het is ten
slotte het meest natuurlijke pro
ces dat er bestaat, al willen maar
weinig mensen zich daarvan be
wust zijn."
Maar Van Egeraat heeft ook een
ander doel. „Ik zie dit project als
een kans om mensen hun angst
voor micro-organismen te ontne
men. Want die angst, hoe onte
recht ook, is er. Die zit diepge
worteld in bijna ieder mens,
waarschijnlijk omdat de 'beest
jes' in kwestie met het blote oog
niet te zien zijn. Bacteriën en
schimmels zijn vies, zo wordt ons
geleerd. Het zijn ziekteversprei-
ders. Maar dat is complete onzin.
Meer dan 95 procent van de mi
cro-organismen in onze atmo
sfeer, in de grond en in ons eigen
lichaam, zijn absoluut ongevaar
lijk. Wij hebben ze juist nodig om
te leven. Pas als we dood zijn en
in een kist liggen komen ze in ac
tie. Pas dan vreten ze ook ons
op."
De kleurrijke bacteriën en schim
mels op de Margiela-kleding zijn
dus absoluut ongevaarlijk, verze
kert Van Egeraat. „Ze zijn na de
opening van de tentoonstelling
zelfs niet eens meer actief", zegt
hij eerlijk. „We hebben juist ge
kozen voor snelgroeiende cultu
ren. We spuiten ze op de kleding,
geven ze een flinke dosis eten mee
en houden ze vier dagen in aparte
cabines goed nat zodat ze zich
optimaal kunnen ontwikkelen.
Daarna halen we ze uit de cabi
nes en zetten ze in de zon waar
door de bacteriën massaal uitdro
gen en sterven."
Hun kleurrijke, voornamelijk ro
de en groene sporen blijven ech
ter bewaard, zodat de kleding op
de achttien paspoppen rondom
het glazen paviljoen tot en met 17
augustus zichtbaar 'aangevreten'
blijft. Tenminste...als de beestjes
geen kuren hebben gekregen.
'9 jaar/4 dagen/1615 uur' met werk van
Martin Margiela t/m 17 augustus in
Museum Boijmans van Beuningen, Mu
seumpark 18-20, Rotterdam.
Zoals bij zovele gerechten geldt ook hier dat de voorbereiding it
een handomdraai geschiedt wanneer er een keukenmachine inde
buurt is. Zo niet, dan moet de vis worden fijngesneden en fijnge
wreven alvorens met de andere ingrediënten te worden gemer
Dat zijn: mosterd, eierdooiers, glas witte wijn en het kopje
kookte rijst.
Vier paprika's worden gevuld; als er vulling over is, kan deze later
door de saus worden gemengd. Op zeer matig vuur worden de ge
halveerde sjalotten en de fijngehakte knoflook gesmoord in de olie
totdat de uitjes glazig zijn. De resterende paprika wordt fijngema
len en met het blik tomaten en met het tweede glas wijn in de pan
gedaan. Laat de saus nog een paar minuten doorsudderen. Giet de
saus (eventueel gemengd met de resterende vulling) rondom de ge
vulde paprika's, die op hun kant zijn gelegd, in een ovenschotel.
Kies een schaal van zo'n formaat dat de vruchten voor minstens
de helft met saus zijn bedekt. Om het gaar worden van de papn-
ka's te bespoedigen, wordt de schaal bedekt met aluminiumfolie.
Na zo'n 45 minuten in een warme oven (200 graden) zal het ge
recht klaar zijn om op tafel gezet te worden. Prik voor de zeker
heid met een breinaald in de paprika's; de ene oven is de andere
niet.
De saus moet nu nog worden afgemaakt met creme fraiche en pe
per. Dat gaat het gemakkelijkst wanneer de vruchten uit de schaal
zijn genomen. Serveer de paprika's met daaroverheen wat saus en
met warm stokbrood of gekookte rijst. Het oogt fraai wanneer op
een bord een halve bol rijst wordt gelegd met daarnaast paprika
Het verkeers(fiets-)examen op de
basisscholen wordt wellicht an
ders van opzet. Een belangrijke
wijziging wordt het afnemen van
het examen op de nieuwe route
die kinderen gaan fietsen als ze de
lagere school verlaten en voor het
eerst naar een middelbare school
gaan. Vanwege onder andere de
onbekendheid op deze routes ge
beuren daar veel ongelukken.
De plannen voor het uitbreiden
van het fietsexamen zijn in ont
wikkeling bij Veilig Verkeer Ne
derland, de Bovag-rijscholen en
het Centraal Bureau Rijvaardig
heidsbewijzen. Tot op heden was
altijd sprake van een theoretisch
examen in groep 7. Een klein aan
tal scholen organiseert eigener be
weging een praktijkexamen op
straat.
Het examen-nieuwe stijl rich!
zich op groep 8. De kinderen
wordt een examen in de praktij!
afgenomen, bijvoorbeeld
nieuwe fietsroute naar school. De
deelnemers krijgen een certifi
caat, het aloude verkeersdipta»
Halverwege het schooljaar 97-98
moet meer bekend zijn over
plannen.
Het Nederlands Zuivelbureau
heeft nieuwe brochures over kaas
en kaasboerderijen uitgegeven.
In 'Alles over Nederlandse kaas'
wordt de weg gevolgd van koe tot
consument.
Er staat informatie in over de
kaasbereiding in de fabriek en op
de boerderij, de tientallen soor
ten, kwaliteitscontrole en kaas-
merk, over de voedingswaarde
van kaas en exportcijfers. Ook de
Nederlandse kaascultuur komt
aan bod, zoals markten, n
en schilderijen met kaas uit if
Gouden Eeuw.
De folder 'De kaasboerderij' be
vat een landkaart met een
met bijna honderd kaas- en zui-
velboerderijen die openstaai
voor publiek. Daar kan men
eigen ogen zien hoe kaas word
gemaakt. Beide brochures zijmp
aanvraag verkrijgbaar bij «j
Nederlands Zuivelbureau,
070-3953395.
Door Esther Bruis
Buitenzonwering moest eerder
vooral functioneel zijn. Maar ook
de zonneschermen zijn de laatste
jaren steeds meer aan de mode
onderhevig. Zo worden de beken
de unikleur doeken meer en meer
vervangen door kleurrijke
streepmotieven. En het zonne
scherm wordt meer en meer ver
drongen door sereens.
Hoewel Nederland een regenach
tig klimaat heeft, zijn zonwerin
gen wel degelijk noodzakelijk.
Het zonnetje in huis is namelijk
niet altijd plezierig. De binnen-
temperatuur kan immers aardig
oplopen en fel zonlicht is niet
prettig om in te leven.
Elke zomer heeft zo zijn eigen
trends in zonwering. „Ik schat
dat zeker zeventig procent van de
kopers tegenwoordig kiest voor
LSURPLUS
Wie nadere informatie wil omtrent
artikelen in deze bijlage, kan
tijdens kantooruren bellen naar
076-5312344 of 076-5312272.
Schriftelijk reageren kan ook.
Het adres daarvoor is:
De Stem, redactie Surplus,
postbus 3229,4800 MB Breda.
Eindredactie: Wim van Leest.
een streepdoek", vertelt Herman
Maas van de Vereniging van Pro
ducenten en Leveranciers in de
Zonwering- en Rolluikenbranche
(PLV).
Ook op het gebied van kleur zijn
er trends. „Vroeger waren er
vooral effen schermen in de stan
daard kleuren als rood, oranje en
bruin. Nu zijn er maar liefst zes
honderd verschillende dessins
beschikbaar", vertelt hij. „Zon
nig geel is erg populair. Verder
natuurlijk alle kleuren blauw en
heel donkergroen. Maar ook pas
teltinten doen hun intrede; die
zag je vroeger nergens", vertelt
Maas. „Ook kiezen mensen be
duidend vaker wit of een spe-
ciaalkleur voor het frame in
plaats van het bekende zilver
kleurige aluminium."
Naast de toegenomen keuzemo
gelijkheden in dessins en kleuren,
is er ook in de technische con
structie en vormgeving van zon
wering een en ander veranderd.
„Bij het weven van gestreept
doek zijn meer draden nodig dan
bij een effen doek", legt Maas uit.
„Hierdoor weegt het doek meer,
maar is het ook sterker en duur
zamer. Een nadeel is dat het iets
minder fraai oprolt vanwege de
banen die aan elkaar gestikt
zijn."
Er wordt al zo'n vijftien jaar de
zelfde draadsoort (polyacryloot)
gebruikt voor het weven van het
doek, maar de afwerking is wel
verbeterd volgens Maas: „Door
diverse behandelingen in baden
worden de doeken nog meer
schimmelwerend, bacterievrij en
waterafstotend. De PLV heeft
voor de complete schermen kwa
liteitseisen opgesteld. Schermen
worden aan deze eisen getoetst
en krijgen bij goedkeuring het
keurmerk PLV-kwaliteitspro-
duct."
De meest bekende zonweringen
zijn de uitvalschermen waarbij
de arm in een hoek van 45 graden
naar beneden valt. „Deze scher
men houden de zon goed buiten
maar hebben als nadeel dat je er
eigenlijk niet onder kunt zitten",
vindt Herman Maas. „Bij een ter
ras kun je beter een knikarm heb
ben die horizontaal uitschaart.
Zo'n scherm zorgt ook voor een
beschut hoekje bij de barbecue
op een frisse zomeravond."
De recht-toe-recht-aan vormge
ving verdwijnt steeds meer uit
beeld om plaats te maken voor
rondere vormen met afgeronde
hoekjes, de zogenaamde soft-li
nes. Elektrische bediening kan
gekoppeld worden aan een zon
necel en windmeter, zodat het
scherm automatisch reageert op
veranderende weersomstandig
heden. „Wel met een vertragings
mechanisme, want anders rolt
het scherm in bij ieder wolkje
voor de zon", vertelt Maas.
Volgens hem zijn de zogenaamde
sereens de nieuwste trend. „Deze
vertikaal vallende schermen wer
den al langer toegepast bij bij
voorbeeld kantoorgebouwen. Nu
worden ze ook steeds vaker toe
gepast bij woningen."
Het doek van sereens is gemaakt
van dunne glasvezel en houdt
zo'n negentig procent van het
zonlicht en de warmte tegen.
„Groot voordeel is dat je erdoor
naar buiten kunt kijken", vindt
hij. „Zo'n scherm neemt ook geen
ruimte in beslag. Omdat je een
kleiner oppervlak nodig'hebt dan
bij een andere zonwering, is het
bovendien veel goedkoper. En je
kunt het heel goed zelf schoon
maken."
Unilux uit Boxtel heeft wellicht
een nog betere oplossing: een
daglichtfilter. Dit in eigen bedrijf
ontwikkelde zonweringsysteem
bestaat uit een rolscherm van
dunne glasfolie met piepkleine
reflectoren erin die warmte en
licht weren.
„Het principe lijkt op dat van een
screen, maar onze daglichtfilter
wordt aan de binnenkant van het
raam bevestigd", legt directeur
Patrick van Loosbroek uit.
„Daardoor hoef je niet door het
kozijn te boren om het bedie
ningsmechanisme te bevestigen.
Ook is het scherm van binnenuit
makkelijker schoon te maken."
Aan de buitenkant is het scherm
zilverkleurig door een aluminium
laagje, binnen is het licht getem
perd. „Net als bij spiegelglas ei
genlijk. Ideaal voor beeldscherm
werk, maar we krijgen steeds
meer vragen van particulieren
die de daglichtfilters ook in hun
huis willen hebben. Het is welis
waar niet echt sfeervol, maar wel
bijzonder functioneel."
Een zonwering is vooral functio
neel als de zon schijnt, dat is lo
gisch. Dit jaar hebben de vele re
genperiodes tot nu de branche
niet veel kansen geboden. Toch
verwacht de PLV net als voor
gaande jaren ook nu weer een
verkoopstijging van zo'n kleine
vijf procent. „Hoewel je het niet
zou verwachten, is zonwering
vaak een impulsaankoop", ver
telt Maas. „Een aantal mensen
kiest een zonwering na lang wik
ken en wegen. Maar op een dag
met veel zon merken wij dat er
ook veel mensen impulsief op pad
gaan voor een zonnescherm."
Sereens ogen aan de buitenkant niet zo, maar je kunt er door naar buiten kijken. foto
De
850 Break;
groot, stevig,
luxueus en veel
status.
Verpleegsters rijden in i
Peugeot je 205, vertegen
woordigers in een VW L
sat en jonge families m|
jengelende koters in eer
el Astra. Borrelpraat of
klopt er misschien tochl
vari? Onderzoekers zijnl
naarstig op zoek naar d]
vaak mysterieuze band]
sen mens en auto.
Door Jules Hezemans
Kleren maken de man. Maar
ook. Mensen kiezen graag eenl
j 'rij Ken past. Of waarmee ze f
len wat ze graag willen zijn. Hel
van de wagen is belangrijk, zeka
Tjdperk waarin de technische
,en Kleiner en kleiner worden,
«rscheid tussen auto's van Fra.
Panse of Amerikaanse maks
vroeger groot, maar is in hoog
aan het vervagen: onder dwang
r°e ^Ua<f; het motorgevoel I
In de selectie van recepten die Marijke Prins aan het einde van het
seizoen presenteert, vandaag een Spaans recept. Dit recept is ge.
kozen omdat je het gewoonweg moet maken om te geloven dat het
smaakt. Het klinkt nogal vreemd: met vis gevulde paprika's, maaJ
de combinatie is verrassend lekker.
Door Marijke Prins
Paprika's lijken gemaakt te zijn om te vullen. De groene, geleen
rode vruchten zijn verrukkelijk met een vulling van rijst en ge.
hakt. Toen ik voor het eerst paprika's met een visvulling kreeg ge.
serveerd in een Spaans restaurant, was ik zo verrukt dat ik aan de
slag ben gegaan om een eigen variant te ontwikkelen. Het is een
ideaal gerecht bij zomerweer: fris en niet zwaar op de maag lig.
gend.
Voor vier personen
Voorbereidingstijd: 20 minuten
Baktijd: 45 minuten
5 rode paprika's
6 ons kabeljauw- of schelvisfilet
10 sjalotten
1 blik gepelde tomaten
1 teen knoflook
1 eetlepel grove mosterd (Doesburgse)
2 glazen droge witte wijn
2 eierdooiers
1 potje creme fraiche of zure room
1 kopje gekookte rijst
zwarte peper uit de molen
2 eetlepel maisolie
BMW
3-serie,
sportieve
auto's met
een krachtige
uitstraling.
Mode-
Artiest
Joumc
Sportrr
Horect
