DE STEM 499 neen. m E1 il Reumafonds Ondergrens Varkenspest Dramatisch Strijd Universiteiten doen wanhopige pogingen studenten te lokken Lijf leven WOENSDAG 4 JUNI 1997 3RDER lem. Trilogie. 2 Video- 16 programma's/1 maand, fening. Digitale auto (ndsbediening. IT MET CD SPELER f 0. CD speler 20 nummers |rbaar, herhaalfunctie en Tuner met 32 voorkeur- lettedeck. Afstands- lidsprekers. RADIORECORDER FD-6. CD-spe- Toonregeling. Synchro CD naar tape. Cassette- momatische bandafslag. Switch. MET THER- MOSKAN TC 34006. i 8 Kopjes, j Afneembaar Extra Garantie, 'n minimaal bedrag voor 'n maximaal gevoel van zekerheidl boulevard 118 Doelstraat 8 Fenkelstraat 39-41 ma van Berchemlaan 1 straat 3-5* /larkt 10 itestraat 243 ^passage 23* SCH Orthenseweg 86 Jvijken, kennelijke fouten voorbehouden. Informeer naar de voorwaarden in de winkel jong bent, kan je reuma was pas 6. Altijd veel ld met ballet. Nu mag dat Met geld helpt u '"0 ëre reumapatiënten. Graag- [Natuurkunde is uit. Net [als wiskunde, scheikun de en informatica. Steeds minder scholie- ren kiezen na hun eind examen voor een exacte [studie. Zachtjes begint [denoodklok te luiden aan de universiteiten. Bij sommige studies is het aantal eerstejaars al [gedaald onder het punt [waarop het nog finan- I cieel verantwoord is de [studie aan te bieden. [Met geld en andere be- [loftes doen de opleidin gen wanhopige pogingen de achttien jarigen weer [voor zich te winnen. Door Hélène van Beek I en Karen van Rijsewijk Nederland dreigt achterop te ra il. to een wereld waarin tech- he kennis almaar belang- lordt, kampt ons land met Efn^Ktage terugloop van het «taMtudenten dat ervoor kiest [te worden opgeleid in die rich- Iting. Als dat zo doorgaat, zal er [tegen het einde van de eeuw een [aanzienlijk tekort ontstaan aan wiskundigen, natuurweten- schappers en techhici. Waarschuwende Woorden van de J'Bètacommissie'. In opdracht van ie Koninklijke Nederlandse Aca- demie van de Wetenschappen (KNAW) werkte deze commissie t afgelopen jaar aan een rap- I port over de oorzaken van de [aanhoudende teruggang in het aantal bèta-studenten. De daling [is al tientallen jaren gaande. Toch lijken de faculteitsbestuur ders pas de laatste jaren echt [doordrongen te raken van de ernst van de zaak. Pas nu worden de studieprogramma's aangepast, s nu komen er serieuze onder hoeken naar de reden waarom scholieren niets voelen voor bèta studies en komen er wervings- jnes voor de exacte vak- I ken. [Een bedrag van 150.000 gulden [extra per jaar: dat heeft de [Katholieke Universiteit Nijme- 18® (KUN) de komende drie jaar over voor een goede voorlichting over de bèta-opleidingen. Dat ex- ha bedrag komt nog eens boven- op het structurele voorlichtings- budget van 960.000 gulden. Want ook de KUN is de dans niet 1 ontsprongen: het aantal eerste- Pars studenten aan de faculteit I wiskunde en informatica daalde van 74 in 1991 naar 52 in 1996; ®j natuurwetenschappen (na- 'Uurkunde, scheikunde en biolo- M ging het van 162 in 1991 naar 1136 in 1996. biologie na benaderden alle studierichtingen daarmee de kri- nsche ondergrens. I nii een gezamenlijk pr-beleid op I e jannen stellen, gingen de fa- I nulteiten eerst op zoek naar de redenen waarom zesdeklassers, s ze in een B-pakket eind- I Tm1611 ^bben gedaan, de bèta- I,ukken zo massaal links laten i v a^s Bètacommissie «nden ze daarvoor geen sluiten- I o verklaring, maar wel rezen er !ermoedens over de oorzaak van 1 pe|estaSe teruggang. I 'Tnennans, lid van het fa- Irteitsbestuur van Natuurwe- happen en voorzitter van de Steeds minder scholieren kiezen voor natuurkunde, wiskunde, scheikunde en informatica. gezamenlijke pr-commissie: „Middelbare scholieren hebben de neiging de moeilijkheid van de exacte vakken te overschatten. Nu komen hier alleen de knapste koppen. Maar mensen met een gemiddeld niveau hebben hier zeker ook kans van slagen." „Natuurkunde heeft inderdaad een moeilijk imago," zegt Th. Smits. Hij coördineert de voor lichting voor de studierichting natuurkunde van de KUN. „En dat is de laatste jaren nog wat er ger geworden, doordat de aan sluiting tussen de middelbare school en de universiteit te wen sen overliet." Bepaalde onderde len in de wis- en natuurkunde werden uit het middelbare schoolprogramma geschrapt, ter wijl de universiteit wel van haar eerstejaars verwachtte dat ze de stof beheersten. En de drempel die wordt ge vormd door de moeilijkheids graad van de exacte vakken is door minister Ritzen van Onder wijs nog een stukje verhoogd, be amen Smits en Timmermans. Wie nog maar vier jaar studie beurs krijgt, zal zich wel twee keer bedenken voor hij een studie kiest waarbij het risico bestaat dat hij die niet in de beschikbare tijd kan afronden. De bèta-wetenschappers in Nij megen hebben ervoor gekozen de komende jaren de contacten met middelbare scholen te intensive ren, om leerlingen zo vroeg moge lijk kennis te laten maken met de exacte vakken, maar ook om te horen wat er leeft onder scholie ren. Smits: „Vanaf komend colle gejaar kunnen vwo-scholieren bij ons op de faculteit steun krijgen bij eigen onderzoek. Zo'n eigen onderzoek is onderdeel van de examenstof maar vaak ontbreken op de school zelf de materialen. De scholieren kunnen dan met een een beetje sfeer proeven, zien waar wij verder nog mee bezig zijn. Wij gaan voor dit project een speciale docent aanstellen." Om de overstap van vwo naar universiteit wat te vergemakke lijken, stelt de KUN komend jaar verder vier middelbareschooldo- centen aan die eerstejaars stu denten helpen bij hun studiepro blemen. Ook de Landbouwuniversiteit Wageningen (LUW) kampt met teruggang van studentenaantal len. De LUW is met ongeveer vierduizend studenten de klein ste universiteit van Nederland. In totaal meldden zich dit jaar 80 studenten minder aan dan vorig jaar rond deze tijd. Toen waren het er 656. „Op het ogenblik gaat het met de aanmeldingen minder goed dan vorig jaar," concludeert woord voerster G. Nieuwendijk. „Waar om? Het is een beetje gokken en gissen. Misschien dat het te ma ken heeft met bse en de varkens pest. Als landbouwuniversiteit hebben wij daar mogelijk last FOTO DO VISSER van. In ieder geval is het zo dat voor bijna alle opleidingen aan de LUW de impopulaire vakken wiskunde, natuurkunde of schei kunde zijn vereist." Hier zit duidelijk een angel. In Wageningen baren met name de technisch gerichte opleidingen zorgen. Voor de opleidingen mo leculaire wetenschappen, biopro- cestechnologie en levensmidde lentechnologie daalden de aan meldingen respectievelijk van 34 naar 30, van 65 naar 41 en van 50 naar 37. Nieuwendijk: „Techniek doet het niet goed bij jongeren. We beste den in de voorlichting daarom extra aandacht aan technische opleidingen. We laten de onbe kende kanten ervan zien. Neem landbouwtechniek. Studenten kunnen uitkomen bij banen waar ook mensen met de opleiding ar chitectuur terecht komen. Maar dat weet niemand." Dramatisch is de terugloop van de bèta-studenten voor de LUW nog niet, stelt de woordvoerster. Er heerst volgens haar nog geen paniek. De Wageningse universi teit hoopt dat zich voor septem ber nog meer studenten aanmel den. Nieuwendijk: „Het is de lan delijke trend dat scholieren steeds langer wachten met het maken van een keuze. Ze blijven twijfelen. Ze blijven informatie vragen. Dat komt omdat de eisen hoger zijn geworden. Ze moeten in korte tijd afstuderen, er zijn strakke financiële regelingen. Scholieren willen zeker zijn dat ze goed kiezen; ze willen in één keer doorstomen." Rector magnificus, prof. C. Kars- sen van de LUW noemde eerder dit jaar de terugloop van het aan tal exacte en technologische stu denten wel dramatisch. Volgens Karssen mijden studenten moei lijke, technische beta-studies om het geld. De prestatiebeurs kan een fors financieel risico inhou den voor een student die 'flopt'. Volgens Karssen speelt de stu dent op safe. Dramatisch of niet, de LUW voert net als andere universitei ten flinke campagne om scholie ren te lokken. Hoeveel geld hier voor wordt uitgetrokken, wil de LUW niet zeggen. Scholieren worden al in een vroeg stadium, als ze in de vierde klas zitten, naar de LUW gehaald om met de 'Wageningse weten schap' kennis te maken. En net als de KUN gaat doen, zoekt de landbouwuniversiteit al aanslui ting tussen scholieren en univer siteit. Docenten van de LUW gaan naar scholen, en leerlingen van middelbare scholen maken gebruik van het laboratorium van de LUW. Daarnaast wordt een gevarieerd voorlichtingspakket geboden. Er is een open dag in het voorjaar, waar scholieren kunnen snuffe len en uitproberen. Een kijkje ter plekke toonde dat de LUW alles uit de kast haalt om scholieren over de streep te trekken. Gratis linnen tassen, gratis broodjes en appels, gratis koffie en thee. En voor de liefhebbers een pinda- plant. In het najaar zijn er twee voor lichtingsdagen, bedoeld voor scholieren die al iets meer een idee hebben van wat ze willen. Dan zijn er nog de meeloopdagen. Nieuwendijk: „Een leerling mag een dagje mee met een student. College volgen, mee naar een practicum, mee naar de mensa of naar een studentenhuis. De scho lier kan zich op die dag al echt een beetje een student voelen. Het werkt ontzettend goed." Daarna houdt het nog niet op. Al le zesdeklassers die in 'Wagenin gen' geweest zijn, worden nog een keer opgebeld door studenten. Om te horen of ze nog vragen hebben. Om tijdens de zomerva kantie twijfelende scholieren als nog warm te maken voor een stu die aan de LUW, volgt mogelijk nog een advertentiecampagne. Nieuwendijk: „Vorig jaar hebben we een slaatje geslagen uit stu dente Meike die niet aan de uni versiteit van Rotterdam werd toegelaten. Wij hebben toen ge- Het gevaar van nieuwe virussen rukt op PAGINA Mars krijgt komende jaren weer volop aards bezoek Snelle groei j en aftakeling in de tuin1 adverteerd met de teksten: 'Hier word je niet uitgeloot' en 'Hier kun je zonder meer terecht'. De strijd om de bèta-student gaat nog verder. Enkele universiteiten proberen scholieren voor een vierjarige exacte opleiding te lokken met de belofte dat, als dat nodig is, een vijfde studiejaar wordt betaald. De Nijmeegse universiteit heeft hier flink wat geld voor over, de Landbouwuni versiteit Wageningen niet. De LUW is tegen 'financiële lokker tjes', laat woordvoerster Nieuwe ndijk weten: „Omdat je als insti tuut dan een signaal afgeeft dat je een vierjarige opleiding niet in vier jaar kan afronden. Het lijkt of de opleiding niet goed is geor ganiseerd. Maar je geeft ook een signaal af dat je geld genoeg hebt. En dat is onzin: geen enkele uni versiteit heeft geld genoeg. Daar naast is het maar de vraag of je het geld op die manier moet be steden. Wel is het zo dat onze universiteit de biologiestudenten die goed hebben gestudeerd, en toch een vijfde jaar nodig heb ben, niet in de kou laat staan." Ook minister Ritzen betwijfelt of de betaling van een vijfde jaar een goede manier is om studenten te werven. Voorlopig hëeft hij daar in ieder geval geen geld voor over. De chemische industrie wil niet langer op steun van de mi nister wachten. Met studiebeurzen van maximaal 4000 gulden per jaar probeert de branche nu nieuwe studenten naar scheikunde te lokken. Om de studiekeuze minder defi nitief te maken voor potentiële studenten, biedt de KUN dit jaar voor het eerst ook, samen met de Technische Universiteit Eindho ven, een propedeuse natuurkun de aan. Studenten die in Nijme gen aan algemene natuurkunde beginnen, maar na een jaar toch liever met technische natuurkun de verder willen, kunnen zo zan der tijdsverlies overstappen naar de opleiding in Eindhoven. De Technische Universiteit Delft gaat misschien nog wel het verst in de strijd om nieuwe studenten. De universiteit hoopt kinderen al op elf- en twaalfjarige leeftijd voor zich te winnen door hen een theatervoorstelling en aangepast lesmateriaal voor te schotelen. Maar of het zal helpen? Misschien heeft minister Ritzen gelijk met zijn veronderstelling dat alle pro blemen zijn terug te voeren op 'een verschuiving in jeugdcul tuurpatronen'. En dan kunnen universiteiten werven wat ze wil len, maar dan zullen 18-jirigen toch eigenwijs blijven kiezen voor de studies die opleiden tot de bestbetaalde banen of die het hoogst in aanzien staan. PAGINA

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 23