Picknicken is leuk
maar niet op distels
ALDI informeertALDI informeertALDI informeert
I
e2 de stem
LIJF&LEVEN
E3
\inks handig?
28 MEI 1997
I I I I I
WOENSDAG 28 MEI 1997
fel kan het niet alleen
linkerhelft lijkt meer 10-
I analytisch te zijn en de
helft meer gericht op het
hen van beelden en bete-
|i. Maar omdat er altijd
(verleg is tussen die twee
[niet zeggen wie er de
por je nogal wat roman-
bnzin over. De westerse
pu te veel met zijn logi-
hkerkant denken en er
pn doen om zijn denk
bar rechts te verplaatsen
(laar de morele, mystieke
Itieve vermogens zouden
[Een oud en bovendien
pair idee, want in de vo-
Jiw dacht men ook al dat
In voornamelijk met de
Ikant denken en negers
lijk ook.
Tee is nog steeds niet op-
Jvaarom de meeste men-
Irechtshandig zijn of (in
locent van de gevallen)
Indig. Plato dacht dat
Int door een slechte op-
g, want dubbelhandig-
I hoe je het ook bekijkt
•t handigst. De onderzoe
vin meende dat de mens,
vooral de mensvrouw
;eleerd om alles met de
■hand te doen, omdat met
erarm het kind werd
ouden. Maar dan zou
[heid links dan wel rechts
moeten zijn en dat is het
:eneiige tweelingen zijn
iet gelijkhandig. Dan is
een derde theorie waar-
linkshandigen makkelijk
;t op kunt krijgen: links
heid is een neurologische
:ing. Iets dergelijks had de
isycholoog Bird al jaren
beweerd: „Ze loensen, ze
•en, ze sloffen en struike-
spartelen als een zee-
op het droge. Lomp in
:n onhandig in hun spel
knoeiers en klunzen bij
ook doen."
aar jaar geleden dacht
iy Coren het bewijs gele
hebben dat linkshandig-
n afwijking is.
|ok in de bevolkingsstatis-
en merkte dat linkshan-
|d minder voorkomt met
rnmen de jaren,
in blijkbaar eerder dood,
is de redenering van Co-
s moet het wel een afwij-
jijn. Dit bleef niet onweer-
■n. Coren haalt oorzaak
olg door elkaar, vond Rik
(zelf linkshandig). „Al die
irdduizend kleine vaar-
en die je voor het tiende
net leren, worden in ne-
in de tien gevallen rechts-
|g voorgedaan, wat prima
rechtshandigen. Ze hoe-
■t voorbeeld maar precies
■olgen. Maar de linkshan-
:an dat niet, die moet zelf
uitzoeken hoe ze het aan
|en proces omdraaien. Ei-
k past rechtshandigen wel
eer ontzag voor de prak-
creativiteit van de links-
je, die bijna altijd een
nd alternatief vindt, ook
lat niet volgens het rechts-
ge boekje."
nkshandige leef je in een
.rlijke rechtshandige we-
Je moet dus extra handig
Ben je 'gewoon' handig,
;al de rechtshandige we-
e al gauw onhandig noe-
FOTO CAMILE SCHELSTRAETE
:ek te maken met een vorm
eiteren. Dat kan variëren
helden en bestelen tot aan
ndeling, chantage en at"
g. Treiteren is een wezen-
iderdeel van het leven van
•en op school. Het is een
:em, waar leraren en ou-
ierieus oog voor moeten
JJ
Door Romke van de Kaa
Een ontspannen manier om de natuur van
dichtbij te beschouwen is de picknick.
Liggend of zittend op een deken, ben je
dicht bij de grond en heb je alle tijd om
het gedoe van vlinders, torren en mieren
met welbehagen te aanschouwen.
Libellen landen op je T-shirt en een rups
baant zich met moeite een weg door de
haartjes op je arm. Wie zijn omgeving
goed wil leren kennen, moet er niet door
heen wandelen of fietsen, maar eens rustig
gaan zitten in het gras.
Vroeger - toen ik in Engeland woonde -
ging ik er nog wel eens met een bevriende
botanicus op uit, om planten te determi
neren, en meestal gingen we dan met de
auto met in de kofferbak een welvoorziene
picknickmand. Je moet met je tijd mee
gaan.
Op een dag hadden we de hele ochtend be
steed aan het zoeken naar de zeldzame
maanvaren, maar tevergeefs, want de
maanvaren is net zo zeldzaam als onzicht
baar en valt in hoog gras nauwelijks op.
Maar toen we na onze openluchtlunch de
plaid weer opvouwden, toen zagen we de
maanvaren plotseling staan - wel een
beetje plat want we hadden er boven op
gezeten.
Moge de moraal duidelijk zijn: ook in de
botanie is onthaasting geboden. Kijk wel
uit, waar u de picknickdeken spreidt. In
de buurt van Lobith en Pannerden, langs
de Rijndijk is de natuur wonderschoon,
maar daar, in die buurt is het mij ooit
overkomen dat ik middenin een pol Eryn
gium campestre, de kruisdistel ben neer
gezegen. De kruisdistel is eigenlijk hele
maal geen distel - hij behoort tot de fami
lie van de schermbloemen - maar hij prikt
nog gemener dan alle echte distels bij el
kaar.
Naast Eryngium campestre, komt ook de
blauwe zeedistel, Eryngium maritimum in
ons land in het wild voor. Geen van beide
planten zijn goede tuinplanten; Eryngium
campestre valt nauwelijks op, tenzij je er
in gaat zitten, en Eryngium maritimum is
wel een prachtige plant, maar hij doet het
alleen in kalkrijke duinen. In de tuin
kwijnt de blauwe zeedistel weg.
De mooiste kruisdistels die tevens goede
tuinplanten zijn, komen uit het buiten
land. Mijn favoriet is de alpenkruisdistel,
Eryngium alpinum. Deze kruisdistel
wordt ongeveer een meter hoog en bloeit
met een staalblauwe kegel, omgeven door
een kanten kraag van kelkbladen in de
zelfde kleur. Zelfs het bovenste deel van
de bloemstengel is blauw. Deze alpen
kruisdistel ziet er vervaarlijk uit, maar
dat is schijn. Je kunt hem aaien. Wanneer
je je hand van beneden naar boven langs
de bloem haalt, voelt deze zacht aan - als
fluweel. Ik krijg er nooit genoeg van. van
die sensatie dat iets dat er zo stekelig uit
ziet in werkelijkheid zo zacht blijkt te
zijn.
Meestal is het omgekeerd. De alpenkruis
distel houdt niet van al te zure grond en
als je op de Veluwe tuiniert, dan zul je er
ieder voorjaar een handje kalk bij moeten
strooien. Dat is niet nodig bij Eryngium
bourgatiieen kruisdistel uit de Pvren-
neeën, die het overal wel doet: met of zon
der kalk.
Eryngium bourgatii heeft crème-wit ge
marmerd blad, een kegelvormige blauwe
bloem en scherpe, puntige kelkbladen. De
bloem lijkt op een stralende, blauwe ster,
maar is niet aaibaar, zoals de bloem van
de alpenkruisdistel.
Eryngium bourgatii vormt een regelmatig
gevormde ronde pol van een centimeter of
veertig hoog, waar de bloemen mooi bo
venuit steken. Eryngium planum 'Blauer
Zwerg' zal ook wel niet hoog worden, zo
veronderstel je als je de plant niet kent,
maar dit is een klassiek voorbeeld van een
misleidende naam.
Eryngium planum 'Blauer Zwerg' wordt
een meter hoog en is niet blauw maar
grijs. Geen aanrader. De meeste kruisdis
tels zijn vaste planten, maar Eryngium gi
ganteum is tweejarig. Ook hier zou de
De distel Eryngium Bougatti.
naam voor verwarring kunnen zorgen,
want Eryngium giganteum wordt niet gi
gantisch, maar nauwelijks hoger dan een
halve meter. In het eerste jaar na het zaai
en verschijnt er een groen bladrozet,
waaruit in het volgende jaar een vertakte
zilvergrijze plant naar boven schiet. Na de
bloei sterft de plant, maar de zaden kie
men royaal rondom de afgestorven plant
en wie deze kruisdistel eenmaal in zijn
FOTO ROMKE VAN DE KAA
tuin heeft, komt er niet snel meer van af.
Dat zou hinderlijk kunnen zijn, ware het
niet dat het wortelstelsel van Eryngium
giganteum maar uit één, gemakkelijk door
te snijden, penwortel bestaat.
(ADVERTENTIE)
