L
c (M/V)
'Truck op lpg
heeft toekomst'
EN!
DE STEM
Schiphol wil rol bij
exploitatie Zaventem
Bij Nutreco levert 1,25 kilo voer 1 kilo zalm op
Grote rol KLM in
voortbestaan ALM
Detailhandel klimt
langzaam uit het dal
Straks goedkopere decoder op de markt
wmmm$mmmnÊÊmamsm
gredase TB-Groep neemt het voortouw
Scheepsbouw behoudt op
wereldmarkt zijn positie
A6
Nutreco naar
de beurs voor
f33 tot 37
I Ltreco beschouwt de beursgang
I da een kans op extra kapitaal te
I nrwerven voor toekomstige
I joei. Het bedrijf, met 60 bedrij-
I in in 15 landen, legt zich toe op
I 4 productie van voeder voor
I Jrkens, pluimvee en vis, op het
I dachten van kuikens en varkens,
I bit fokken van kalkoenen, leg-
I bppen en varkens.
fceter toezicht
»p 06-diensten
I Utrecht (anp) - De telefonische
tformatiediensten hebben de
I lichting Informatiedienstenco-
I (Stic) in het leven geroepen om
I tezicht te houden op bedrijven
T telefonische informatienum-
I te aanbieden via 06-nummers.
I (je veranderen in de loop van dit
I Sar overigens in 0800-, 0900-,
g 406- en 0909-nummers. 06-
tiiamers zijn in de toekomst al-
|n nog bestemd voor het oproe-
j| ;fn ïan een mobiele telefoon of
Grote kabelexploitanten gaan samenwerken in Europees consortium
Oriëntatiedag
zaterdag
24 mei a.s.
Vitae Accountancy
Vitae Fiscaal
;Cuisine zoeken wij een
'oordelijk voor het proces
t afwassen en de verzen-
lanten. U geeft leiding aan
'deling logistiek en werkt,
jHt de manager en de chef
één van hen afwezig is,
heden waar.
leiding voedingsdienst op
ledige opleiding instellings-
prdige opleiding genoten,
aring met leidinggeven aan
It u affiniteit met automati-
rdt ook verwacht dat hij/zij
';<t en leiding geeft op een
senkomst voor onbepaalde
eden in dagdienst, waarbij
I wordt gewerkt. De CAO-
Ising. De functie is binnen
|7 (min. 3.540,- tot max.
jbaar bij de heer C. Koole,
ch bereikbaar op het num-
Eeeuws-Vlaanderen, lokatie
ijprivénummer 0115-619396
Ire bestaat onder andere uit
pmmissie en een medische
zijn gepland op dinsdag
eze functie, kan voor 31 mei
Jurriculum vitae sturen naar:
oorde,
eren
feuzen
Economie
111 f i
ZATERDAG 17 MEI 1997
UorPeterScholtes
jjetermeer/Breda - Na de auto
e de bus is het de beurt aan de
jachtwagen om over te schake-
la op lpg- Transport en Logis-
tfk Nederland (TLN) toonde gis-
ren in Zoetermeer de eerste van
ter trucks die de komende twee
jar gaan proefrijden met een
jg-motor.
por de motor die de helft stiller
ii en zich zo'n tachtig procent
shoner gedraagt vergeleken met
jt nu geldende euro 2-norm voor
diesel, ligt volgens directeur ir.
Noordzij van TLN in Neder-
mi een potentiële markt van 30
[iocent van het huidige wapen-
«rk van 120.000 vrachtwagens
ii het verschiet. In drie tot vier
jar zou de transportondernemer
•n investering hebben terugver
end.
tojectleider S. Peeters van de
t-edase Van Tilburg-Bastianen
toep (TB) toonde zich gisteren
lorzichtiger. Hij rekent op een
pcentage van 10 tot 15, zoals
it inmiddels in de Verenigde
Staten- verplicht -op een scho
nere brandstof rijdt.
Het motorenrevisie-bedrijf van
TB is (in samenwerking met het
gastechnologiebedrijf Impco Me
dia in Rijswijk) de drijvende
kracht achter de motor die op lpg
draait. De motor-ombouwer is
daarmee de grote truckmotor-fa-
brikanten voor.
DAF Trucks bevestigde gisteren
wel ver te zijn gevorderd met de
ontwikkeling van een nieuwe
gasmotor. „De motor moet ge
schikt worden gemaakt voor
meerdere landen in Europa. Op
niet al te lange termijn verwach
ten we te kunnen beginnen met
de praktijkproeven," aldus een
woordvoerder van de truckfabri
kant.
Volgens directeur Peeters van
Van Tilburg-Bastianen Revisie
zijn ook de andere grote truck
bouwers in Europa bezig met een
gasmotor, nadat ze zich in de af
gelopen jaren met name op .de
nieuwe Euro-3-norm voor diesel
hebben geconcentreerd. Peeters
ziet voor zijn bedrijf een rol weg
gelegd als toeleverancier bij de
ontwikkeling van nieuwe gasmo
toren. Scania en mogelijk Volvo
zijn daarvoor als eerste in beeld.
Het 30 werknemers tellende on
derdeel van de TB-Groep (onder
meer DAF-dealer) heeft een jaar
of zes geleden het roer omge
gooid, toen bleek dat de markt
voor revisie op zijn retour was
doordat motoren steeds langer
meegingen. „In het besef dat mi
lieu een economisch goed aan het
worden is, zijn we begonnen met
het ombouwen van busmotoren
voor lpg," aldus Peeters, die er de
groei nu flink in heeft zitten.
Vier jaar geleden ontwikkelde
het revisiebedrijf als een eerste
een omgebouwde motor voor
bussen. Inmiddels rijden er zeven
BBA-bussen en een aantal huis-
vuilwagens op een gasmotor. Ook
de export komt op gang: in hevig
vervuilde stedelijke oorden in In
donesië (Jakarta) en India maakt
het busvervoer kennis met de
gasmotoren.
De eerste van vier trucks die bij Van Tilburg-Bastianen in Breda is voorzien van een milieu-vrien
delijke Ipg-motor. De vier trucks worden de komende twee jaar getest. foto wfa
Toenemende verkopen door DAF
Bus van lpg-bussen voor open
baar vervoer (voorzien van moto
ren van DAF Trucks) geven vol
gens Transport en Logistiek Ne
derland aan dat de nieuwe
brandstof aanslaat. DAF Bus
verkocht volgens een woordvoer
der van het bedrijf lpg-voertui-
gen in Nederland (onder meer
BBA, Hennes Groep), maar ook
in Engeland, België, Italië en
Frankrijk.
Accijnzen in Duitsland, Frank
rijk en Engeland op gas zijn ver
laagd en in Nederland geldt een
stimuleringsregeling voor de
aanschaf van bussen die op lpg
(of aardgas) rijden. Noordzij van
TLN pleitte in dit verband voor
uitbreiding van de regeling tot de
vrachtwagensector. Ook zou het
aantal distributiepunten van lpg
voor vrachtwagens moeten toe
nemen om lpg-tankers de ruimte
te geven.
De vier om te bouwen trucks
(twee van DAF en twee van Sca
nia) worden gereden door Müller
uit Holten en de Amsterdamse
transporteur Wegtransport, die
ook vestigingen heeft in Helmond
en Breda. Met de resultaten na
150.000 kilometer hopen de ini
tiatiefnemers vervolgens de poli
tiek te overtuigen van de voorde
len van lpg. De overheid draagt 1
miljoen bij in de projectkosten
van 2,5 miljoen.
Schiphol (anp) - De luchthaven Schiphol is geïnteresseerd in
een rol bij de exploitatie van de Brusselse luchthaven Zaven
tem. Samen met het Ierse bedrijf Aer Rianta, dat onder andere
de luchthaven van Dublin exploiteert, heeft Schiphol aan de
Belgische regering laten weten geïnteresseerd te zijn in Zav.en-
tem.
De zegsman van Schiphol ont
kent ten stelligste dat de interes -
se van Schiphol in Zaventem ver
band houdt met de capaciteits
problemen op Schiphol. Hij trekt
een vergelijking met Kennedy
Airport bij New York, waar
Schiphol onlangs met een consor
tium de exploitatie van het Inter
national Arrivals Building in de
wacht sleepte.
Schiphol gaat ervan uit dat de
Belgische regering over een paar
weken duidelijk zal maken welke
kant het uit gaat met Zaventem.
De Brusselse luchthaven is een
stuk kleiner dan Schiphol. Za
ventem verwerkte vorig jaar 13,5
miljoen passagiers, tegen Schip
hol ruim 27 miljoen. Schiphol
verwerkte vorig jaar 1,1 miljoen
ton vracht, tegen Zaventem
450.000 ton.
Volgens een woordvoerder van
Schiphol is de stand van zaken op
dit moment nog niet verder dan
dat Air Rianta en de Nederlandse
luchthaven van hun belangstel
ling hebben laten blijken. Nadere
contacten zijn er nog niet ge
weest. Schiphol en Aer Rianta
hebben zich gemeld toen bleek
dat de Belgische regering van
plan is om een derde partij te be
trekken bij de exploitatie van Za
ventem. Momenteel exploiteert
het Belgische bedrijf BATC de
terminal van Zaventem. De rest
van de Brusselse luchthaven
staat onder leiding van de Regie
der Luchtwegen, de Belgische
Rijksluchtvaartdienst. De Bel
gische regering wil een derde
partij bij de exploitatie van Za
ventem betrekken om de luchtha
ven nieuwe impulsen te geven.
toneer (anp) - Het agro-
Mcern Nutreco uit Boxmeer
tijgt op 3 juni een notering
au de Amsterdamse effecten
beurs. De introductiekoers zal
tissen de 33 en 37 liggen.
Ii totaal geldt de beursnote
ring voor 14,8 miljoen stuk
ken Nutreco, IJaaxvan worden
Si3 milj'öën stuks aangeboden
®or Nutreco zelf en 9,5 mil-
iten dofcr aandeelhouders
iitreeo is min of meer de in 1994
rcelfstandigde voedingsdivisie
uiBP. Het olieconcern verkocht
te onderdelen om zich te con-
«itreren op de kernactiviteiten,
fet leeuwendeel van de aandelen
p n 88 procent) is in handen van
'fee Britse participatiemaat-
sjhappijen. Daarnaast zijn een
financiële instellingen in
id preferent aandeelhou-
Nutreco telt 5.500 werkne-
I leis en is goed voor een omzet
I sn4,6 miljard.
Door Hans Verbraeken (anp)
Stavanger - Het is slikken
voor de zalm in de fjord bij
het Noorse Stavanger. In de
proefbassins van het Neder
landse agro-concern Nutreco
moeten de vissen gehoorza
men aan de ijzeren Nutreco-
regel: een en kwart kilo voer
levert ee^i kilo zalm op.
Om de zo veel tijd strooit een
pijpleiding een lading hoog
waardige korrelsNutreco-voer
over het wateroppervlak uit. Vi
deo's volgen nauwkeurig wat er
in het water wegzinkt en wat de
zalmen eten. Het voeren wordt
wat afgeremd als het alarm gaat.
Dit is modern boeren op zee.
Nutreco doet in Stavanger aan
zalmkweek om continu zijn vis-
voer te kunnen verbeteren. Ei
genlijk ziet het agroconcern het
produceren van voer als zijn
kernactiviteiten, maar in Chili
doet het concern ook aan zalm
teelt.
Logistieke problemen
„In die regio moet je wel alles in
tegreren, anders stuit je op logis
tieke problemen," aldus Wout
Dekker, directeur van de Nutre
co Aquaculture en lid van de
raad van bestuur. Chili is als
zalmkweker sterk in opkomst en
hoopt binnen enkele jaren Noor
wegen - goed voor de helft van
de zalmproductie in de wereld -
af te troeven.
Nutreco wast tot voor kort een
onbekende. Het bedrijf gaat deze
zomer naar de Amsterdamse ef
fectenbeurs. Het is min of meer
de in 1994 verzelfstandigde voe
dingsdivisie van oliegigant Bri
tish Petroleum.
Bij de beursintroductie gaat het
gedeeltelijk om herplaatsing en
gedeeltelijjk om een emissie. Het
concern met hoofdkantoor in
Boxmeer heeft een omzet van
4,6 miljard gulden met 5500
werknemers.
Nutreco is naast vis ook actief in
de voedselketens varkens en
Willemstad (anp) - De KLM heeft grote invloed op het voortbe
staan van de Antilliaanse Luchtvaart Maatschappij ALM. De
KLM heeft niet alleen een minderheidsbelang, maar staat oiok
garant voor 40 procent van de aankoopsom van de Dash-vlieg-
tuigen.
De ALM heeft vier van die toe
stellen voor korte routes. De
KLM heeft ook een lening van 9
miljoen gulden verstrekt voor de
bouw van een nieuw ALM-cate-
ringgebouw. Tevens zijn de
Dash-toestellen bij de KLM ver
zekerd.
Premier Miguel Pourier zei don
derdag te hopen dat de huidige
samenwerking met de KLM
wordt voortgezet ,.in. de-^geber-
str'ucturëërde ALM. „Als dè KLM
niet meer meedoet, zijn de gevol
gen bijzonder grdfetl"-s©è~JEÉM
heeft nog steeds niet gereageerd
op het verzoek van Willemstad,
ook te participeren in de geher
structureerde ALM.
De nieuwe ALM moet voor eind
mei zijn beslag krijgen. De her
structurering betekent het ont
slag van 118 werknemers, een
achtste deel van het personeel.
Daarnaast wordt de huidige on
derneming opgesplitst in vier
kleinere, nieuwe maatschappijen.
Catering en grondafhandeling
worden te zijner tijd afgestoten.
Het vlot evenwel niet goed met
het aantrekken van personeel
voor de nieuwe ALM. Slechts
zo'n 400 werknemers hebben ge
tekend voor de overgang. Dat
komt neer op 60 procent van de
werknemers die een nieuw werk
contract kregen aangeboden. Bij
de catering heeft slechts zeven
procent van de benaderde emplo
yees getekend. Nog ernstiger is de
situatie bij de Technische Dienst.
Pourier zei dat desnoods technici
uit het buitenland worden aange
trokken.
Ook. woowlvoei'siw jua H.enriqu-
ez voorspfelfle dat. «We hebben
vluchten op het program komen
te staan. Misschien kunnen we in
het begin de passagiers niet eens
behoorlijk van drank en voedsel
voorzien. Maar vliegen zullen
we."
Intussen is de NABLP, de Neder-
lands-Antilliaanse Bond van
Luchtvaartpersoneel, een rechts
zaak begonnen tegen de ALM. De
NABLP, de grootste van de vier
vakbonden binnen de ALM, eist
een reeks financiële uitkeringen
voor de werknemers. De eisen
zijn vooral gebaseerd op de me
ning dat de ALM als compleet
nieuwe onderneming van start
Kweekbassins van Nutreco vol 'Nederlandse' zalm in een fjord bij het Noorse Stavanger.
pluimvee, en dan in verschillen
de stadia. Behalve visvoer maakt
het bedrijf voeder en premixen,
combinaties van vitaminen, en
zymen, mineralen en zout, slacht
het pluimvee en ook varkens.
Bovendien fokt de onderneming
kalkoenen, braadkuikens, leg
hennen en varkens.
De divisie Aquaculture is het
spectaculairste onderdeel van
Nutreco. Ze draagt 42 procent
bij aan de winst uit gewone be
drijfsuitoefening, maar is goed
voor slechts een kleine kwart
van de omzet.
De zalmkwekers in de Noorse
fjorden en ook Nutreco volgen
de vis van de wieg tot het graf.
Binnenin het proefstation in
Stavanger staan de bakken met
zoet water, gevuld met de 'peu
ters'.
De oudere zalmen worden bui
ten ondergebracht: in het fjord
in met netten afgesloten bassins
van 5 meter diep.
Speldenknopje
Binnen 24 maanden verandert
een speldenknopje in een vis van
4 kilo, het ideale consumptiege
wicht. De groeitijd is al de helft
van wat die tien jaar geleden
was en dat wordt nog verder be
kort. Dankzij het Nutreco-voer.
Vlak voor hun laatste tocht naar
de slacht worden de vissen met
koolzuurgas verdoofd. Stress is
niet goed voor het vlees. „Aqua
culture is een van de snelst
groeiende agro-industrieën ter
wereld. De wilde vangst levert
slechts een aantal maanden per
jaar vis, terwijl de kweek het he
le jaar door produceert met stan
daardkwaliteit," aldus Dekker.
De visvangst is bovendien vrij
instabiel. Gezien het risico van
overbevissing worden her en der
visquota ingesteld.
De verwerkende industrie en de
visrestaurants zijn geholpen met
de moderne visteelt. „De vraag
naar gekweekte vis neemt toe
door het constante karakter van
het product, door de uniformi
teit en de planningsmogelijkhe
den met de supermarkten." Nu
treco Aquaculture richt zich
vooral op de zalm- en forelkwe
kers, maar maakt ook voeder
voor zeebaars en zeebrasem in
Zuid-Europa.
Dekker verwacht dat vis een be
langrijkere plaats op tafel bij de
consument gaat innemen, dank
zij het industriële karakter van
de productie. Ook in Nederland,
waar per hoofd van de bevolking
slechts 12,5 kilo vis wordt veror
berd.
Delft (anp) - Het gaat weer wat beter met de detailhandel. Een
meerderheid van de ondernemers verwacht dit jaar een hogere
omzet dan in 1996. In de levensmiddelenhandel verwacht 34
procent een hogere omzet, in de non-foodsector is dat 40 pro
cent. Dit blijkt uit een Nipo-enquête in opdracht van MKB-Ne-
derland.
Zoetermeer (anp) - De Nederlandse scheepsbouw- en scheepsre-
Potatie-industrie is er het afgelopen jaar in geslaagd zijn positie
°P de wereldmarkt te handhaven. Dat gebeurde ondanks de hoge
subsidies die tal van regeringen aan hun scheepsbouwers geven.
®derportefeuille bedroeg op 1 januari ruim 3 miljard, verge-
Wbaar met het goede jaar 1995.
at zei voorzitter ir. W. ter Hart van de Vereniging Nederlandse
aoeepsbouw Industrie gisteren op de algemene ledenvergade-
van zijn vereniging. Wat betreft productie neemt Nederland
EuroVenck plaats in op de wereldranglijst en de vierde positie in
be"' 33rt Ze' ket te betreuren dat het OESO-akkoord voor het
amdigen van overheidssteun aan de scheepsbouw door 'de hals-
^arnge houding' van de Verenigde Staten nog steeds niet van
is. Het was aanvankelijk de bedoeling dat het OESO-ak-
1 januari vorig jaar in de praktijk zou gelden.
liilrf1 V00r nieuwbouw en reparatie van binnenvaartschepen
do Vjrt^er *e verbeteren. De nieuwbouw krijgt vooral een impuls
die°'toenemende belangstelling voor geavanceerde schepen
optimale vervoersprestatie kunnen leveren.
Rijswijk (anp) - Twee grote
kabelexploitanten in Neder
land, Casema en Mediakabel,
gaan met Deutsche Telekom
en het Zweedse Telia InfoMe-
dia Television een gezamen
lijke standaard ontwikkelen
voor de digitale decoder. Sa
men exploiteren deze partijen
50 procent van de Europese
kabelaansluitingen.
Met de overeenkomst denken de
kabelexploitanten de aanschaf
kosten van de digitale decoder te
kunnen drukken. De vier maat
schappijen verwachten de ko
mende twee jaar 1 miljoen van
dergelijke apparaten te kunnen
afleveren. Het samenwerkings
verband heeft twintig decoder
producenten, waaronder Philips,
Nokia, Thomson en Sony, ge
vraagd offertes aan te bieden.
Een woordvoerder van Casema
verklaarde gisteren dat de prijs
van een digitale decoder door de
schaalvoordelen flink kan wor
den gedrukt tot naar verwachting
500 gulden per exemplaar. Nu
zou de consument daar ongeveer
het drievoudige voor moeten be
talen, aldus de woordvoerder.
Casema (1,2 miljoen aansluitin
gen) denkt aan het einde van dit
jaar de digitale decoders aan
haar klanten te kunnen aanbie
den.
De apparaten kunnen meer kana
len ontvangen dan de huidige
analoge apparaten. Ook bieden
ze meer mogelijkheden voor in
teractieve communicatie en mul-
timedia-toepassingen.
De overeenkomst is tot stand ge
komen op initiatief van de ECCA,
de Europese vereniging van ka
belexploitanten met 21 leden in
14 landen. Het samenwerkings
verband hoopt dat meer maat
schappijen zich aansluiten bij de
standaard-decoder.
Casema was lange tijd in de slag
met Philips en Nethold (Filmnet
en Multichoise) om tot een geza
menlijke standaard te komen.
Daartoe namen Philips en Case-
ma-moeder KPN een belang van
ieder 10 procent in Nethold Be
nelux.
In januari werd al bekend dat de
gesprekken uiterst stroef verlie
pen, Nethold is inmiddels overge
nomen door het Franse Canal
Plus. Casema is nog eigendom
van KPN, maar deze maatschap
pij heeft zijn kabelbelangen in de
verkoop staan. De Casema-
woordvoerder kon niet zeggen
hoe de verhoudingen met Net
hold op dit moment zijn.
Een woordvoerster van Nethold
verklaarde dat Filmnet en Multi
choise niet van plan zijn mee te
doen met de Europese standaard.
Zij maken gebruik van de eigen
Nethold-specificatie, die samen
met hardware-leveranciers ont
wikkeld is.
De woordvoerster wilde verder
geen commentaar geven op de ge
sprekken die met Casema zijn ge
voerd.
Ongeveer eenderde van de onder
nemers in de detailhandel ver
wacht dat de omzet dit jaar gelijk
zal blijven. Achttien procent van
de detailhandelsvestigingen in de
levensmiddelenbranche ver
wacht een omzetdaling, in de
non-foodsector is dat 10 procent.
De ondernemers verwachten een
geleidelijke verbetering van de
bedrijfsresultaten. Ongeveer 43
procent van de levensmiddelen
zaken verwacht meer winst te
maken dan in 1996.
In de non-foodsector ligt dat op
47 procent. Slechts 3 procent in
de food- en 6 procent in de non-
foodsector verwacht dit jaar ver
lies te maken.
Hoewel de detailhandel na een
aantal moeilijke jaren weer voor
zichtig opkrabbelt, is de situatie
(ADVERTENTIE)
Zie onze advertentie in deze krant
Werving Selectie Uitzenden
Projecten
Werving Selectie
nog niet rooskleurig. MKB-voor-
zitter N. Wijnolst, die de cijfers
gisteren bekendmaakte, wees er
op dat de werkgelegenheid in de
branche, een belangrijke graad
meter, nauwelijks toeneemt. Uit
de enquête blijkt dat er over de
hele detailhandel slechts 200
mensen bijkomen. Dat is extreem
weinig. Wijnolst vindt dan ook
dat de overheid met stimule
ringsmaatregelen over de brug
moet komen voor het kleinwin-
kelbedrijf.
Ook A. Arenthals, voorzitter van
de Nationale Winkelraad (voor
heen de Raad Detailhandel en
Winkelambacht) is van mening
dat de regering meer moet doen
voor de kleine winkeliers, die
steeds meer in de verdrukking
van het grootwinkelbedrijf ko
men. Met de komst van detail
handelsvestigingen buiten de
winkelcentra, bij voorbeeld in
benzinestations, verdwijnen er
winkels.
Hiermee verdwijnt ook de maat
schappelijke functie van de klei
ne winkels. Klanten worden hier
door gedwongen in de auto te
stappen om hun boodschappen
verder w,eg te halen. Een onge
wenste situatie, aldus Arenthals.
In de vergrijzende maatschappij
zijn immer.s steeds meer mensen
aangewezen op voorzieningen
vlakbij huis.
