Slimme scanner zonder verdriet M Ml flj 1 Wetenschappelijk dubbel trotse leider in algoritmewedstrijd Daar zit muziek in Geschikt voor alle browsers? [Dagblad De Stem] IH m$\ INTERNET E5 pTEUR SERS ende atie m/v inr~ De Technische Univer siteit Eindhoven speelt op het gebied van de informatica een aardig partijtje mee in de Mondiale Eredivisie. Deze zomer worden on derzoekers dr ir EM.J. Willems en dr ir T.J. Tjalkens onderscheiden I met de prestigieuze 'IEEE Information Theory Society Paper Award'. Ze krijgen de Amerikaanse onder scheiding, samen met hun Russische collega dr Yuri Shtarkov, voor een 'sprong voorwaarts' op hun vakgebied, meldt de TUE trots. «nr I Lizards! Lizards! Lizards! 1 Lizards! Lizards! Planet Internet de grootste in Nederland Reis boeken per computer Magix doet wat het belooft INTERFACE c&o i ZATERDAG 1ö MEI 1997 D e Li mh. [•vallend adverterj idezaterdagse rubriJ Reizen en Recre-rf I Tel.: 073-61252^1 Fax: 073-6157283. j.V/www. dse.nl/stem I >psturen naar: 12501 f vering van complete Jïdustrieel produceren lan andere gebakken |efabriceerd. De mon- eigen monteurs, die Ivaiidg.'v d zich hier te vestigen. Brvolgopleiding SOM. |jng Personeelszaken, BD Breda, tel. 076- e he Zaken (BEZ) biedt alge- ire zorgproces binnen de 3 rsadministratie maken o.a. iture voor de functie van bepaalde tijd. ontvangt leiding van het i en geeft rechtstreeks fministratie; lamheden ten behoeve van rrekeningen en budgetten; nheden ten behoeve O-niveau, bijv. HEAO-BE ot ctie, bij voorkeur in de Jelling heeft voor geautoma- rvaring en een analyserend prm de CAO voor het gens FWG functiegroep 50 'ƒ5.153,- bruto per maand Jd van de functie kunt u J. Ros, hoofd ifoon 076-5223810. dagen na ertentie te richten aan Isconsulent, Zorgcentrum j1 LW Breda. u Reacties: E-mail: L.Krijnen@uitg-zwn.nl CHIPS BITES i moeder is dood- eden en zijn burcht et plaats maken voor] meer huizen en frijven. Das&Booml i over hem ontfermd. Jtks, als hij groot en stej ■vil hij terug naar huis. ar wat is daar dan n0J over? Itrdlid van Das&Boomil ->r- lir. Ais welkomstgeschenk) wedertand. [poor Jan Koesen L van de plezierigste hulp- Istukken van de computer is de scanner. Daarmee kun je tekst of n plaatje invoeren in een pro- amma zoals een tekstverwer- tI. grafische software enzo- L'rt, Die dingen zijn steeds koper en veelzijdiger gewor- Je hebt drie types: de handscan- jer, de gewone A-4 scanner en de vlakbedscanner. Die laatste is superieur maar duur. Het is een jpnaraat voor de beroeps of veel eisende amateur. De handscan- „er js een geintje. Je moet het ding met je hand leiden over tekst, een foto, of andere illustra tie, Hij pakt in één gang maar een halve A-4. Volgens de theorie kun je naadloos de ene strook aan de andere plakken, maar dat wordt een puinhoop. De hands canner is prima om een kleine fo to op je e-mail te zetten, je kunt gemakkelijk een eigen logo ma ken, je teksten versieren, maar daarmee houdt het praktische nut wel op. Erg in zwang geraakt zijn het laatste jaar de scanners die in een hap een A-4 kunnen verwer ken. En een van de leukste in dat genre is de PageScan Color Pro van Logitech. Dat is een wonder tje. Hij heeft diverse gedaantes. In de klassieke uitvoering lijkt het een kleine printer. Je voert een illustratie of tekst door de gleuf onderin, maar ook kun je met een hulpstuk tien losse pagi na's maximaal automatisch ach ter elkaar van boven uit inbren gen. Een motortje trekt de plaat door het mechanisme en vrijwel terstond doemt de illustratie op je scherm op, waarna je er van alles mee kunt doen. De tweede gedaante van deze scanner, ook uitgedacht door een no nonsense brein, is bedoeld om illustraties te scannen uit een boek. Je tilt het bovenste deel van de machine van zijn chassis, en je zet hem op een pagina in een boek. Je klikt met de muis, dat bovenstuk gaat wandelen over de pagina en dat is op zich al een verrukking voor het tech nische oog. Die optie is ook handig, want op die manier hoef je geen illustra tie uit een boek te scheuren. Dat is toch altijd min of meer heilig schennis, zo ga je niet met een boek om. Logitech is vooral van muizen bekend, maar begeeft zich de laatste jaren met succes op ande re hardwaregebieden. De PageS can Color Pro (tussen de ƒ500 en ƒ600, afhankelijk van de optie ADI, automatische documentin- voer) is ook veelzijdig. Hij is be halve scanner nog kopieerder, fax, en documentarchivaris. Ook kun je daarmee vrijwel recht streeks een tekst invoeren in je tekstverwerker. De bijgeleverde software is uit stekend. Zo biedt Logitech in het pakket ook een versie van het be faamde Adobe PhotoDeLuxe- programma waarmee platen aangrijpend zijn te wijzigen. Dan is er nog de unieke PaperMaster. Dat is een archiefsysteem, maar wel een heel slimme die alle com puterjargon achter zich laat. Je ziet op je scherm een archief kast waarin lades, aangegeven door een kleur en in die lades zit ten nog aparte vakjes, Die lades en vakjes kun je naar believen uitbreiden. Voortaan stop je je brieven in de lade Brieven, en je artistieke uitingen in een lade die je een eigen naam hebt gegeven, Jansen bijvoorbeeld, of Rem brandt, of Appel. En die be standjes kun je ook mooi slepen van de ene na de andere lade. Het is even wennen, maar het werkt. De Logitech scanner geeft voor treffelijke resultaten. Hij kan 24- bits kleurenscans aan van maxi maal 800 dpi en dat is in de prak tijk in negentig procent van de gevallen voldoende. Het ding is in vijf minuten in elkaar te zetten en heeft een plekje nodig op de parallelle poort. Maar het sys teem is gelukkig transparant, je kunt dus je printer daar weer bo venop zetten. Het kalibreren gaat zo vlot dat dat al klaar is als je denkt dat je beginnen moet. En de software is zo intuïtief dat ook een leek hier binnen vijf minuten mee aan de gang kan. Voorop in het wk compressie Ooor Martijn Hover Het leuke met mensen is, dat ze overal een sport van kunnen ma ken. Neem nu dr ir F.M.J. Wil lems en dr ir T.J. Tjalkes, beiden woonachtig en Geldrop en werk zaam aan de Technische Univer siteit Eindhoven. Informatica- specialisten zijn het; bedachtza me types zou je zo denken. Maar ze zijn zo opgewonden als twee kleine jongens. Hun ogen schitteren. De reden? „We liggen voorop in de wedstrijd", melden ze opgeto gen. „En dat willen we voorlopig graag zo houden." Dp de sportpagina's van deze krant zul je weinig aantreffen over de wedloop waarin Willems en Tjalkes verwikkeld zijn. De Puntentelling is daar veel te in gewikkeld voor; die van tennis is er niets bij. Het wetenschappelij ke herendubbel heeft zich name lijk bekwaamd in zogenaamde compressietechnieken. Compressie (letterlijk; 'samen persing') is in dit geval een term uit de informatica. Hoewel het begrip buiten de kringen van specialisten nauwelijks bekend is, hebben we er allemaal elke dag mee te maken. Digitale beeld- en geluidsverwerking werkt bijvoorbeeld met behulp van compressietechnieken. Maar ook computerprogramma's moe ten worden 'gecomprimeerd' om bruikbaar te zijn. Waar het bij 'compressie' in feite om gaat, is het terugbrengen van een boodschap tot zijn essentie. De Amerikaanse wiskundige C.E. Shannon ontdekte in de ja ren veertig dat elke boodschap die bestaat uit symbolen behalve informatie ook redundantie ('overbodigheid') bevat; sommige gebruikte symbolen zijn niet echt nodig en kun je net zo goed weg- la<temi~i i loev! -3TH priibi Bij het comprimeren van_ een boodschap moet je eradhteri zieh te komen, ontdekte Shannon, welke delen van de boodschap informatie bevatten en welke de len overbodig zijn. Steno „Een systeem als steno, dat een secretaresse helpt bij het snel no teren van een gedicteerde bood schap, is eigenlijk een primitieve vorm van compressie", legt Tjal kes uit. „Veel voorkomende, lan ge formuleringen vervang je daarbij door een eenvoudig te ken." Wat Tjalkes en Willems doen is net zoiets, alleen spelen hun acti viteiten zich af in de digitale we reld van de computerinformatie. „In 'computertaal' wordt alle in formatie omgezet in een reeks nullen en enen", aldus Willems. „De kunst is, die reeks zo kort mogelijk te houden, want hoe minder hij hoeft te verwerken, hoe sneller de computer zijn werk kan doen. Wij proberen te ontdekken hoeveel informatie je kunt weglaten zonder dat de boodschap verminkt overkomt." „Sterker nog", vult Tjalkes aan, „We moeten zoveel mogelijk in formatie weglaten en toch nog aan de andere kant in staat de oorspronkelijke boodschap in zijn exacte vorm te reproduce ren." Informatici maken voor zulke bezigheden gebruik van wiskun- Willems en Tjalkes: vooral om de eer FOTO: KEES MARTENS dige hulpmiddelen die 'algorit mes' heten. Zo'n algoritme be schrijft eigenlijk het kader waar binnen de compressie zich af speelt. De meeste compressiepro- gramma's werken momenteel met het in de jaren zeventig ont wikkelde Lempel-Ziv- algoritme (genoemd naar zijn ontdekkers). „Als het een beetje meezit", al dus de Eindhovense ingenieurs, „kan ons algoritme Lempel-Ziv vervangen." Om dat te bekijken wordt het 'Willems-Shtarkov- Tjalkes-algoritme' momenteel in samenwerking met de research afdeling van KPN onderzocht op praktische toepassingen. In ver band daarmee heeft KPN inmid dels al twee patenten aange vraagd. Tjalkes en Willems zijn optimis tisch over de bruikbaargheid van hun vinding. „Toen we ons algoritme in 1993 voor het eerst presenteerden tij dens een symposium, werden we na onze lezing bestormd door collega's", weten ze nog. „Vooral de Israëliërs, die een vooraan staande rol spelen op ons vakge bied, toonden zich zeer onder de indruk. Ze zaten weliswaar op hetzelfde spoor, maar onze door braak was hun ontgaan. Intussen zitten ze ons echter al weer aar dig op de hielen." 'Wegen' Compressie komt vooral neer op het afwegen van alternatieven, aldus de onderzoekers. „Onze doorbraak kwam erop neer, dat wij ontdekten dat je een prak tisch oneindig aantal alternatie ven kunt 'wegen' door het gemid delde te nemen van een beperkt aantal", vertelt Willems. „Andere compressieprogram- ma's proberen het meest geschik te alternatief te 'kiezen', maar dat is onbegonnen werk als het potentiële aantal keuzemogelijk heden een aantal ordes van grootte hoger ligt dan, pakweg, het aantal deeltjes in het univer sum." Verborgen voor het oog van de buitenwereld gaat de wedstrijd intussen gewoon verder. „Op een conferentie in Utah bleek dat on ze student Paul Volf met onze methode het wereldrecord com pressie voor Engelstalige tekst in handen heeft", meldt Tjalkes geestdriftig. „Maar we kunnen niet op onze lauweren gaan rus ten. Nu we dat record eenmaal hebben, willen we het ook graag houden. En als het even kan aan scherpen!" De bedragen die in dit soort denksport omgaan, zijn overi gens niet vergelijkbaar met wat een beetje atleet vandaag de dag verdient voor een vergelijkbare fysieke inspanning. De drie trot se prijswinnaars krijgen elk een bedrag van 500 dollar uitgereikt. En een oorkonde. Die oorkonde is waar ze het om doen: „Uiteindelijk gaat het toch vooral om de eer." Een van de leukste kanten van Internet is dat je met grote regelmaat op zaken stuit waarvan je het bestaan niet ver moedde. Zo belandden wij op zoek naar informatie over de Caraïbische Anolis-hagedis (de diersoort waarmee een op merkelijk evolutie-experiment werd uitgevoerd) via aller lei biologisch getinte sites bij Lizards! Lizards! Lizards!, een stel kloeke pagina's vol curieuze hagedissen-info. Wat te denken van foto's van hagedissenbeeldjes en 'hagedis sen-kunst', alsmede lijstjes met boeken, liedjes en namen van rockbands waarin hagedissen voorkomen? Op de voor pagina van De Stem Online vindt u een button die u verder loodst naar de pagina met alle adressen, waaronder die van Lizards! Als Nederlanders internetten, doen zij dat het meest via Planet Internet. Deze provider heeft ongeveer zestien pro cent van de markt in handen, gevolgd door Worldonline en Worldacces, beiden met zeven procent. Dat blijkt uit een onderzoek van Compass Interactive (bekend van de site ht- tp://www.nedstat.nl). Tussen november en april hield het bedrijf bij via welke toegang-aanbieders de Nederlandse surfers het Internet op gingen. Ook leuk om te weten: in die periode werden de Nederlandse webpagina's (waarvan de naam eindigt met de extensie .nl) door bijna 54 miljoen surfers bezocht. De top van de Amerikaanse zakenwereld verwacht binnen twee jaar het merendeel van de zakenreizen te boeken via de computer en onlme-verbindingen. Dat blijkt uit een en quête onder 125 topbedrijven die recent door American Express is gehouden. Van de geënquêteerde zakenlui zei 66% te willen overschakelen op boeken per computer, om dat dit goedkoper en gemakkelijker is en sneller gaat. American Express zal blij zijn met die uitkomst: het is de grootste reisorganisatie ter wereld op het gebied van za kenreizen en heeft een verbond gesloten met Microsoft voor een boekingssysteem-per-computer. Door Nico Koolsbergen Zelf muziek maken. Een droom 'velen. Mhar" dé' eerste blokfluitoefeningen doen hen vaak de moed in de schoenen zakken. De weg is lang, al zijn er altijd natuur talenten bij wie het 'vanzelf' De elektronica maakte het makkelijker. Sla een toets aan op je elektronisch orgel tje en als de knoppen goed staan, klinken swingende ak koorden, begeleid door slag werk. Een orkestje voor thuis. Maar helaas verveelt dat gauw. Wie meer afwisseling wil, ontkomt toch niet aan de noten, de sleutels, de kruisen en de mollen. Muziek kan ook uit de com puter komen. Magix Music Maker is een van de (vele) programma's die muziek uit de pc mogelijk maakt. Het is al wat langer op de markt maar de fabrikant brengt in hoog tempo uitbreidingen en verbeterde versies uit. Met dit programma is het geen kunst meer om zeer gevarieerde muziek te maken. Hoe werkt het? Magix bestaat uit een slim programma dat allerlei brokken muziek (rit mes, instrumenten, akkoor den, melodieën) aan elkaar kan knopen tot een goed klin kend geheel. Er zijn vreselijk veel van die bouwstenen be schikbaar, op heel veel cd- Je ziet ze steeds vaker opduiken, en ken nelijk vaak omdat de maker van een site nem wel interessant vindt staan op zijn homepage. Ik bedoel dan van die mede delingen, vaak voorzien van een grafi sche button, dat de desbetreffende pa gina het best bekeken kan worden met één bepaalde browser. Vrijwel altijd gaat het daarbij óf om de laatste versie van Netscape Navigator óf om de nieuwste uitgave van Microsoft Internet Explorer. De arrogantie achter die mededelingen irriteert mij in hoge 'nate, zo schreef ik vorige week al, en omdat mij meer E-maiis van bijval toe kwamen dan ik verwacht had, ga ik er nog maar eens uitgebreider op in. 'k wil me daar niet op voor laten staan, maar om te beginnen is mijn irritatie in bijzonder goed gezelschap. Want ook Berners Lee, de man die het world wide web verzonnen heeft, zonder wie f überhaupt misschien nog geen brow sers zouden bestaan, ergert zich in hoge mate aan de manier waarop vooral Netscape en Microsoft de internationale "'^"--overeenkomsten aan hun goud- grande laarzen lappen. citeer: „ledereen die 'deze pagina is ontworpen voor Browser X' op zijn web pagina vermeldt, lijkt te vragen om de slechte oude tijden van voor het web, toen het bijna onmogelijk was om een document te lezen dat geschreven was op een andere computer, met een ande re tekstverwerker of op een ander net werk." Aldus Berners-Lee in Technology Re- view, Juli 1996. Da's alweer bijna een jaar geleden, en inmiddels gaan zowel Netscape als Microsoft vrolijk door met het ontwikkelen van nieuwe grappen waarop andere browsers zich stukbijten. Dat is vervelend voor iedere netsurfer. Niet iedereen heeft zoveel geheugen in zijn PC dat hij twee of desnoods drie verschillende browsers tegelijkertijd pa raat kan houden, en al heb je het wel, dan nog is het een idiote zaak dat je daartoe gedwongen wordt. Stel je toch voor dat ze bij de NOS of Veronica uit zouden gaan maken met wat voor televisietoestellen wij hun pro ducten zouden moeten bekijken. Of dat ze autofabrikanten voor zouden gaan schrijven waar we moeten gaan tanken. Dat meneer Heineken bepaalt uit welk glas we zijn pilsje zouden moeten drin- ken. 'Sodemieter op', zouden we met zijn allen uit roepen, 'dat ma ken we zelf wel uit!' Nog vervelender is het voor de makers van site. Waar maak je dat uithangbord in cyberspace nou eigenlijk voor? Voor een blinde, voor iemand met één oog, een bril, lenzen of een verrekijker? Denk je dat je een mooi receptje in elkaar ge draaid hebt, krijg je weer een boos brief je van iemand wiens browser er geen brood van bakken kan. Een jaar geleden was Netscape nog op permachtig als het om aantallen en per centages ging. Acht van de tien websur fers gebruikten Netscape, dus het was nou ook weer niet zó vreemd dat de meeste makers van sites hun product zo ondergeschikt mogelijk maakten aan het product van de 24-jarige miljardair Marc Andreessen. Inmiddels is er het een en ander veran- Door Léon Krijnen derd op die markt, maar niemand schijnt precies te weten wat. Of wel, en dan liegen ze er een flink stuk op los. Hoe dan ook, terwijl Netscape en Micro soft elkaar met cijfers om de oren blijven slaan, staat wel vast dat de Internet Ex plorer van laatstgenoemde intussen een veel groter marktaandeel heeft veroverd en dat dat nog steeds groeiend is. Voor namelijk doordat de Explorer een gratis onderdeel van Windows 95 is en Win dows 95 krijg je tegenwoordig op bijna iedere nieuwe computer standaard mee geïnstalleerd, of je wil of niet. Voor Netscape moet, behalve als je stu dent bent of zogenaamd het program ma evalueert, wél 49 dollar registratie betaald worden, waarmee het program ma ongetwijfeld het meest en vaakst geëvalueerde ter wereld is. Door wie die eco nomische slag uit eindelijk gewon nen wordt inte resseert me eigenlijk niet zoveel. Wel heb ik Netscape altijd een stuk prettiger in de bediening gevonden dan Explorer, en de nieuwe Communicator bevalt me zelfs nog veel beter, maar dat is subjec tief. Qua snelheid lijken ze elkaar maar nauwelijks iets te ontlopen, hoewel ook daar zeer verschillend over wordt ge dacht. Goed, maakt ook allemaal niet uit, waar het om gaat is dat alle makers van brow- serprogramma's, de twee groten voor op, ophouden met het eigengereid ont wikkelen van nieuwtjes. Of dat ze daar voor mijn part vrolijk mee doorgaan, maar dan wel een covenant onderteke nen waarin ze beloven de sleutels van eikaars toverdozen met gesloten beur zen te ruilen. Hoe dwingen we dat af? Om te begin nen spreken we met zijn allen af dat we al die 'Best viewed with Netscape' of 'Best results with MIE' allemaal van onze homepages verwijderen. Daarvoor in de plaats komt een button uit de verzame ling 'Geschikt Voor Alle Browsers' 'Best viewed with any browser', een link ernaartoe staat in de pagina op De Stem Online waarop alle links van deze kran tenpagina en die van de voorgaande za terdag staan, is een site die aan boven staande ergernissen gewijd is. De homepage en de achterliggende pa gina's vormen een politiek manifest, een podium voor alle surfers die genoeg hebben van de manier waarop Micro soft en Netscape over hun rug proberen een zo groot mogelijk martkaandeel te behalen. Het leuke is dat er ook heel veel raadge vingen te vinden zijn waar iedere intern etter uiteindelijk zijn voordeel mee doet. 'The Bandwith Conservation Society' krijgt er ook alle gelegenheid om uit te pakken. Die 'Groenen' van bits en bytes geven allerlei nuttige tips over hoe grap hic en foto's nóg kleiner te maken, daarmee bandbreedte te besparen en derhalve snelheidswinst voor iedereen te bevorderen. Verder wordt iedereen uitgenodigd om zijn pagina's zo veel mogelijk geschikt te maken voor alle browsers en wordt be schreven hoe dat te doen. Bij twijfel kun je in een forum om raad vragen en kun je de broncode van je pagina door ex perts, in casu computerprogramma's, uit laten vlooien. Er zijn links naar diver se programma's waar je het adres van je homepage of site in kan tikken, waarna je meteen meldingen terug krijgt zoals 'Oops, u bent dit vergeten', of 'Oh, oh, dit moet zo niet'. Ik wed dat niemand erin slaagt om vanaf een van die contro lerend HTML-geneesheren meteen al bij het eerste consult felicitaties los te peu teren. En zeg niet dat ik eerst maar eens op de balk in mijn eigen ogen moet let ten voordat ik op de splinter in die van u wijs. Want dat is het mooie van die check-robots; u kunt er iedere site ter controle aanbieden. Die van uzelf, die van ons, die van Netscape en die van Mi crosoft, U zult versteld staan van de foutmeldingen Een link naar Any Browser staat op de voorpagina van De Stem Online. roms, en er komen er steeds bij. Om het programma te beoor delen, riepen we de hulp in van een enthousiast muzikant die ook graag achter de com puter zit. Hij mopperde aan vankelijk hevig over de hand leiding en onduidelijkheden in het programma („sinds wanneer zit de helpfunctie onder F12?"). Maar toen kreeg hij de smaak te pakken: „Hier een inlei dend basje, daar een roffeltje op de drum en weer ergens anders een lekkere mep op een overstuurde gitaar. Ge woon door (op het scherm met de muis, Red) het een of ande re WAV-bestandje aan te wij zen en te slepen naar een soort partituur met vier of acht sporen, waarbij kennis van muziekleer echt niet no dig is. En als je met cd-kwali- teit werkt, klinkt het nog ver domd goed ook." „Ik heb inmiddels al enkele nummers gecomponeerd, die ik op korte termijn hoop uit te brengen en die ongetwijfeld Piet Veerman van zijn eerste plaats van de hitparade zul len verstoten... Heus." We wachten af. Er zijn ook beperkingen, meldt onze kenner. Dit soort muziek vreet ruimte op de harde schijf. En hoewel er zeer veel (bouwstenen) zijn, resteert uiteindelijk niet zo veel bruikbaar materiaal, omdat je nu eenmaal je voor keuren hebt. „Kortom, een aardig dingetje, maar meer ook niet. Voor mij geschikt om ideeën op te doen en quick and dirty-composities uit te werken. Maar voor het echte werk pak ik toch liever zoiets als Midi Studio of Cubase. Je loopt als beetje muzikant al snel tegen de beperkingen van Magix Music Maker op. Maar voor het gros van de computergebruikers die din gen doen omdat hun compu ter dat ook kan, jawel, een aardig dingetje." Magix Music Maker is de koop in computerwinkels voor f 79,95.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1997 | | pagina 43