Dr. Martens:
Engelse
werkschoenen
als mote-artike1
Blur vecht tegen de eigendunk
Neushoorns voeren in
Swaziland
Zmliï
S-SfrflgTI
2
s-?
Is
mg
005
5. sf
ïBfi
O
r^1
<3
©d
Lisa Stansfield vindt album verhalenbundel
3 CL O
2 0 Cd
p rc
t SE
n
$ra
«f3 tï
&-
Door Claire Verpaalen
Per maand gaan er duizenden paren over
de toonbank. Acht vetergaatjes, tien veter
gaatjes, laag, met stalen neus of als san
daal. Dr. Martens-schoenen zijn niet meer
uit het straatbeeld weg te'denken. Waren
het vroeger alleen punks met hanekam-
men die het geelbestikte schoeisel aan
hun voeten trokken, nu lijken de oor
spronkelijk Engelse werkschoenen zelfs bij
een driedelig pak te passen.
Volgens Jan Chatrér, bedrijfsleider van
Sacha Shoes in Breda, passen Dr. Martens
precies in de trend van dit moment. „Men
sen willen schoenen die lekker zitten en
kwaliteit hebben. Dr. Martens kunnen ja
ren mee en dat weten mensen die ze een
maal een keer gekocht hebben."
„Merknamen zijn natuurlijk ook belang
rijk," vervolgt Charrér. „Veel jongeren ko
pen bepaaldejcboenerrömdat ze bij wil
len horerröuders zijn daar niet altijd ge
lukkig mee, maar bij Dr. Martens ligt dat
anders. Ze weten dat de naam voor kwali
teit staat. Het komt zelfs voor dat ouders,
waarvan de kinderen op Dr. Martens lo
pen, hetzelfde proberen. Meestal wel een
ander soort schoen, maar het idee blijft
hetzelfde."
Het kwaliteitsimago van Dr. Martens komt
niet zomaar uit de lucht vallen. De 'Air-
Wair' schoenen bestaan al zo'n vijftig jaar.
Inmiddels is er een keur aan Dr. Martens-schoenen te koop.
Ze werden niet bedacht door een voor de
hand liggende Dr. Martens, maar door een
Zwitserse man die last had van zijn mid
denvoetsbeentje.
Hij ontwierp een superverende zool waar
door hij makkelijker kon lopen: Het ken
merk van de schoen. Door de zool met het
bekende gele stiksel aan het leer vast te
maken, onstond de klassieke Dr. Martens.
De oorspronkelijk lage schoen werd ver
kocht aan een Engels bedrijf die niet al
leen een passende naam verzon maar aan
het ontwerp een stalen neus toevoegde en
ze ais veiligheidsschoenen gebruikte. Van
een mode-artikél was toen nog lang geen
sprake. Dat kwam pas in de jaren vijftig en
zestig, toen jongeren zich door muziek en
hun kleding af wilden zetten tegen de ge
vestigde orde. Dr. Martens werden een
symbool van rebellie.
De fabrikant sprong hier handig op in
door verschillende soorten schoenen op de
markt te brengen.
Ook tijdens de jaren tachtig vonden de ho
ge, zwarte 'tienvertergaatjes' gretig aftrek
bij een bepaalde groep jongeren. De En
gelse punks met hun eeuwige geldgebrek
wilden schoeisel dat lang meeging. Dat
werden dus of legerkistjes of Dr. Martens.
„Omdat Dr. Martens veel soepeler zijn dan
de zware plompe legerkistjes en punks
toch vaak te vinden waren op festivals en
concerten waar flink werd gedanst en ge
sprongen, kozen de meesten toch voor de
AirWair." vertelt Chatrér.
„De punks droegen die schoenen totdat ze
helemaal versleten waren. Bij de neus slijt
de schoen het eerst dus zag je al gauw het
staal tevoorschijn komen. Een tijdje gele
den is dat zelfs een trend geweest. Fabri-
kanten maakten schoenen met de stalen
neuzen aan de buitenkant," zegt Chatrér.
„Ook nu zie je vaak dat mensen hun Dr.
Mart'ens dragen totdat ze echt tot op de
draad versleten zijn. Maar ook al is dat het
„geval, de zool zal nooit loskomen van de
j rest van het leer. Dat is echt een van de
•belangrijkste ideeën achter het merk."
Marieke (18) uit Oudenbosch is zo iemand
die haar Dr.Martens waarschijnlijk aan
houdt totdat ze zo versleten zijn dat haar
tenen er doof heen komen. Haar hoge
paarse stappers vertonen in ieder geval al
veel kale plekken. „Dit is al mijn tweede
paar. Ze zitten erg lekker en ze gaan lang
mee. Als deze echt niet meer kunnen,
koop ik waarschijnlijk weer Dr. Martens."
Hoewel de foldertjes van Dr. Martens
schreeuwen dat de schoenen door jong,
oud, arbeiders, zakenlui en zelfs de paus
worden gedragen, ziet Jan Chatrér toch
een bepaalde groep mensen zijn winkel
binnenstappen voor AirWair. „Meestal zijn
het jongeren, maar veel dertigers en veer
tigers hebben ook wel een paar in de kast
staan. De mensen die Dr. Martens kopen
zijn vaak de wat alternatieve lui. Toen vijf
jaar gelden de festivalhype opkwam, zag
je dus ook dat er veel meer om Dr. Mar
tens gevraagd werd. Ze waren niet aan te
slepen. Ik denk dat muziek en Dr. Martens
niet los van elkaar te zien zijn."
Inmiddels is de grootste run op Dr. Mar
tens overgewaaid, maar dat wil niet zeg
gen dat het merk uit de winkels verwijnt.
Integendeel, op de schappen verschijnen
steeds meer verschillende soorten schoe
nen, laarsjes en zelfs sandalen van Dr.
Martens. „Die hoge, kistjes-achtige schoe
nen met de kleurtjes gaan er nu een beet
je uit," voorspelt Chatrér. „Daaruit blijkt
dus wel dat die alternatieve trend eigen
lijk wel afgelopen is. Daarvoor in plaats
komen nu de makkelijke schoenen van
vetleer en in basiskleuren."
Martha (16) uit Middelburg vond na lang
zoeken in haar eigen woonplaats pas in
Breda een felbegeerd paar 'duckies', een
soort sandalen. Aan haar voeten prijken
ook al een paar 'classics'. „Die heb ik ooit
eens tweedehands gekocht. Je kunt ze ei
genlijk altijd en overal aan, dat vindt ik ei
genlijk het toffe aan de schoenen. En ze
lopen natuurlijk lekker."
Door Marjolein Rotsteeg
„Ik had verwacht dat ik op mijn dertigste zwaar
depri zou zijn, maar ik voel me juist fantastisch I"
vertelt Lisa Stansfield. „Ik voel me veel sterker, sek-
sier en meer vrouw dan ooit."
Is dertig voor jou ook een moment waarop je een
tussenbalans van je leven hebt opgemaakt „Na
mijn derde album heb ik een time-out genomen.
Dat had ik nog nooit gedaan. In de loop van die
drie albums was ik vergeten waarom ik dit eigen
lijk deed. Waarom ik als klein meisje wilde gaan
zingen en muziek maken, namelijk omdat het een
passie was. Het was in de loop der jaren gewoon
een baan voor me geworden. Toen ik alles op een
rijtje zette, wist ik weer waarom ik het nog steeds
wilde. Nu ben ik positiever en meer vastberaden
dan ooit om succesvol té-zijn. Daarom bpb ik deze
cd ook mijn eigen naam meegegeven aTs titel. De
muziek is een goede weerspiegeling van mijn ge
voelens. De teksten zijn directer, de muziek is aan
zienlijk steviger en toch zit er nog altijd tederheid
in."
Soul, pop en r&b zijn de belangrijkste muzikale in
grediënten. De teksten variëren qua thematiek van
een mishandelde vrouw (Suzanne) tot milieuzaken
en/uiteraard, de liefde.
„Voor elk wat wilsIk praat graag over bepaalde
zaken. Dit album zie ik meer als een verhalenbun
del en ik ben de verteller. De liedjes zijn niet auto
biografisch. Als ik naar een rijtje huizen kijk, vraag
ik me vaak af wat er zich achter die deuren zou
kunnen afspelen. Mijn fantasie slaat dan op hol.
Daar komen al die verhaaltjes vandaan."
Je hebt Lisa Stansfield net als de voorganger So Na
tural opgenomen in Ierland... „Toen lan (Devaney,
Lisa's partner in life music mr) en ik er drie jaar
terug aan de vorige cd werkten, zijn we naar hui
zen gaan kijken. Op één huis werden we op slag
verliefd. We wonen'vlakbij de zee, even buiten Du
blin. In de kelder hebben we onze studio. Bijna alle
zangpartijen heb ik in de grote kamer voor het
raam opgenomen. Heerlijk om zo te kunnen wer
ken
Wat heb je tijdens je time-out zoal gedaan „Aan
vankelijk heb ik tijd voor mezelf genomen. Thuis
ben ik een slons en een echte 'couch-potato'; ik zit
op de bank tv te kijken. Verder heb ik veel gewan
deld met de honden en vrienden gemaakt in het
dorp waar we nu wonen. De meeste tijd hebben
we echter besteed aan het schrijven van dit album.
Dat is met vlagen gegaan. Bij elkaar hadden we ge
noeg nummers voor wel drie albums. Een paar keer
was de cd al af, maar dan schreven we toch weer
een paar nieuwe songs. De release stond eerst ge
pland voor september vorig jaar, toen werd het ok
tober, januari '97 en pas eind maart was het zo
ver."
Het is met jou hard gegeaan. Je brak in 1989 we
reldwijd door met de Coldcut-single People hold
on. Sindsdien zijn er tien miljoen albums van je ver
kocht... „Ik was 21 of 22 toen het loos ging. Ik had
geen tijd om ook maar ergens over na te denken,
want ik vloog van hot naar her. Het was een
sneeuwbaleffect. Tot op zekere hoogte liet ik alles
maar op me af komen. Ook alle onderscheidingen.
Ik dacht zelfs dat het heel normaal was om zo'n
vijftien awards voor je debuut-cd te krijgen. Het
was echt 'alweer een awards-show?' Nu weet ik
dat het niet voor iedereen is weggelegd. Mocht ik
dit keer onderscheidingen winnen, dan zal ik het
absoluut meer waarderen.
EINDREDACTIE: PAUL VERLINDEN REACTIES: VIND JE JEZELF HEEL INTERESSANT, HEB JE EEN GOED IDEE OF WIL JE GEWOON JE GAL SPUWEN? SCHRIJF OF BEL NAAR: RAGAZZI, POSTBUS 3229, 4800 MB BREDA. TELEFOON: 076-5312379.
Door Ann Bouwma
Het nieuwe album van Blur heet simpel
weg Blur. Het betekent een nieuw begin
voor de beroemde Britpoppers. „Rijkdom
en roem leiden tot corruptie". Tijd voor
bezinning.
„Wij leven in een volkomen onrea
listische wereld," zegt Damon Albarn en
werpt zijn hemelsblauwe blik van on
schuld, die duizenden meisjesharten snel
ler doet kloppen. „Wij bulken alle vier
van het geld, maar vinden het moeilijk
om dat te accepteren. Of klinkt dat nu
belachelijk?"
De zanger van Blur is in een bedachtza
me bui. „Het komt alleen maar in de
pop- en filmindustrie voor, dat jonge
mensen zo snel rijk en beroemd kunnen
worden. Dat vind ik een fascinerend ver
schijnsel. Maar het is ook dodelijk."
Hij krijgt hulp van basgitarist Alex James,
die praat met de stem van een ouwe
man: „Rijkdom en roem leiden tot cor
ruptie. Je verandert in een eigengereide
hufter. Niemand zal je zeggen, dat je iets
niet mag. Hoe gekker je doet, hoe beter.
Zes maanden lang geniet je intens van
dat voorrecht, maar daarna kom je er
langzaam achter, dat het zeer oppervlak
kig is. En je wordt er uiteindelijk niet ge
lukkiger van."
Damon: „Mensen in een popgroep zijn
gestoord. Allemaal. Zodra je met elkaar
op reis gaat, is het gedaan met de mo
raal."
Damon kijkt er uitermate treurig bij. 'I
don't believe in me', kunnen we hem op
de nieuwe Blur-plaat horen zingen, op
een van de schaarse momenten dat de
tekst verstaanbaar is. Waar is het zelfver
zekerde jongetje gebleven, dat iedereen
te slim af was?
„Eigendunk is iets voor pubers," verklaart
Damon. „Het laatste bastion van mijn on
verwoestbare zelfvertrouwen is vorig jaar
het raam uitgegaan. Ik was eh... 'depres
sief' is zo'n vaag woord. Ik was fysiek en
mentaal niet in orde. Voelde me slecht
a Blur
op mijn gemak en opgejaagd. Het idee
alleen al, dat roem eeuwig duurt als je
eenmaal bent bijgezet in dat rariteiten
kabinet."
„Damon is een van de zes beroemdste
mensen van Engeland", zegt Alex. Hij
somt geduldig de anderen op: „de konin
gin, John Major, Diane, Patsy Kensit", en
stopt vervolgens voor maximaal effect.
Patsy is immers de vrouw van aartsrivaal
Liam Gallagher.
Blur mag dan met de titelloze vijfde
plaat een nieuwe fase zijn ingegaan, hun
gevoel voor humor zijn ze nog niet kwijt.
Drie jaar geleden gaven groepen als Blur
en Oasis het Britse antwoord op de grun-
ge-golf die Europa overspoelde. Door een
greep in het eigen erfgoed van onder
meer The Kinks en The Beatles maakten
ze duidelijk, dat Amerika geen claim kan
leggen op de beste popmuziek. Die eer
gaat naar Groot Brittannie.
Na het debuut Leisure maakte Blur een
typisch Engels drie-luik: Modern life is
rubbish, Parklife en The Great Escape.
Maar hoe Brits ook, geen van beide groe
pen kon weerstand bieden aan het lon
kende succes aan de overkant van de gro
te plas. Daar trad een groot verschil aan
het daglicht: Oasis ging er als koek in bij
de Amerikanen, maar de veel complexere
muziek van Blur bleek onverteerbaar.
„Laten we wel wezen," zegt Damon ge
wichtig, „onze vorige platen waren to
taal ontoegankelijk voor Amerikanen. Ze
snapten er niks van. De fans, die we daar
hebben, houden van ons om even van
het Amerika-gevoel af te zijn."
Van de andere kant blijkt nu, dat de Brit
ten zelf Blur ook niet helemaal goed be
grepen. „Drie jaar lang hebben ze ge
dacht, dat ik positieve inkijkjes bood in
hun gedrag en karakter. Maar in feite
waren de meeste songs naargeestige por
tretten, die niks aardigs over het Britse
leven te zeggen hadden."
Het nieuwe album is een nieuw begin.
Met name gitarist Graham Coxon stond
een veel spontanere aanpak voor: meer
intuitie, minder techniek. Bij vlagen denk
je zelfs naar een oude grammofoonplaat
te luisteren uit het pre-digitaie tijdperk.
De hoes bevat nauwelijks informatie, tek
sten zijn niet afgedrukt.
„Ze zijn heel suggestief en handelen over
mijn ervaringen met sex en drugs. Meer
kan ik er niet over zeggen. Heel erg rock
'n' roll, ja. Helaas."
Alex meent, dat je er als groep niet aan
ontkomt om over deze onderwerpen te
zingen. „Maar dit is voor ons de eerste
keer," protesteert Albarn. „Het punt is,
dat mensen ons altijd verwijten, dat we
veel te veel nadenken over wat we doen.
Misschien is dat wel terecht. Maar God
verhoede, dat ik ooit zo egoistisch word
als Bono!"
Van Damon weet je soms niet of hij op
merkingen maakt uit pure berekening, of
dat hij werkelijk meent wat hij zegt.
Maar hij weet goed doel te treffen, want
natuurlijk wil de journalist weten, wat er
dan wel helemaal mis is met de houding
van Bono. Damon glimlacht sarcastisch en
roept: „Alles! Ik word er beroerd van als
ik hem in een winkelcentrum het grote
concept van U2 zie verklaren. Hij heeft
de eigendunk nooit afgelegd. U2 is heus
niet de grootste band van de wereld, het
is een zelfverkozen leiderschap dat ze
over zich afroepen. Als een verstandig,
intelligent persoon vind ik dat verwerpe
lijk. Bono is een aanstootgevend wezen."
Alex is ondertussen in een schorre scha
terlach uitgebarsten, maar Damon gaat
onverstoorbaar verder. „Die eigenwaan
herken ik in mezelf, daar worstel ik ook
mee. Maar ik vraag me af of dat je tot
een beter mens maakt. Als voor de keus
staat: wil je wereldleider worden of ge
woon mens blijven, dan kies ik beslist
voor het laatste."
In een korte serie over werkvakanties
voor jongeren, vandaag werken in de
vrije natuur.
Door Liesbeth Oeseburg
Wat dacht je ervan om in je vakantie dolfij
nen te gaan observeren aan de Spaanse
oostkust? Of help je liever onderzoekers
met het bestuderen van apen in Ghana of
papegaaien in Peru? Wolftrail organiseert
verschillende werkvakanties in de natuur
„De reizen van Wolfrail zijn reizen naar het
hart van de natuur. Natuurreizen niet in de
zin van alleen een beetje wandelen door
die natuur, maar in de zin van het doelge
richt genieten en informatie opdoen over
die natuur," staat er in de folder van Wolf
trail te lezen over de zogeheten 'Eco-volun-
teer projecten' die de organisatie heeft.
De projecten richten zich op onderzoek van
wilde dieren. Een kleine greep uit de moge
lijkheden: wolven in Polen, orang oetans in
Borneo, zeeschildpadden in Brazilië, mon
niksrobben in Turkije en vinvissen in Italië.
Het werk kan inhouden dat je als vrijwilli
ger praktisch werk doet in een opvangcen
trum voor wilde dieren, die in beslag zijn
genomen omdat ze illegaal verhandeld
werden. Maar het kan ook datje hulp aan
wetenschappers gaat geven bij hun onder
zoek naar wilde dieren. Om mee te gaan
op dit soort werkvakanties heb je geen spe
ciale opleiding nodig.
„Niet iedereen is geschikt voor zo'n vakan
tie. Je moet wel een bepaalde instelling
hebben," vindt de 24-jarige René van Gom-
pel. Hij verbleef begin dit jaar vier en halve
week in Swaziland in Afrika om daar deel
te nemen aan het neushoornproject.
„Maar als je iets aparts wilt meemaken,
moet je zeker voor een werkvakantie kie
zen," zegt René. „Ik zat midden in de wil
dernis, zonder elektriciteit en stromend wa
ter. We sliepen in kleine tentjes in het na
tuurreservaat. Overdag was ik bezig met
het voeren van de neushoorns in het reser
vaat. Leuk vond ik, dat we echt tussen de
bevolking leefden. Dat is wei wat anders
dan op een camping zitten en af en toe
een busreisje door de omgeving maken. Ik
heb ongewone dingen gedaan. Zo moesten
we bij het vervoeren van een krokodil bij
het beest in de laadbak van de jeep gaan
zitten. Dan zit je toch niet echt op je ge
mak".
In het assortiment van Wolftrail zijn goed
kopere en duurdere projecten opgenomen.
De goedkopere zijn vooral in Europa te vin
den. De duurdere zijn vaak in de verdere
bestemmingen in arme landen omdat ze
daar weinig geld hebben voor het uitvoe
ren daarvan.
René moest flink wat centen neertellen om
aan het neushoornproject mee te doen.
„Het was niet helemaal gratis," merkt hij
droogjes op. „Ik was 1750 gulden kwijt
voor de verblijfskosten en om het project te
steunen. De reis kostte me zo'n 1500 gul
den. Maar het was het zeker waard."
Voor meer informatie kun je bellen naar
Wolftrail, 074-247 89 85.
NJ LO
"S
F^s
m
b
5*8 7
-i C (IJ ttl
sfsfS-
i re
fD U3 3
O q
S cr> 31 O- 31
Sm O cu C
tn cr=:^ XD?
3"= 3*SS
5 -*■ n> oo n>
J~2 3 I
oo rn
S 2
5> S
«O,
CD p-
Q_
eD O
1 I'
a
b°
3. s
X CL
5"
S
1
S S
7 3
era og erena 3.
3. CL co £L £3 11 jy
P. s 9-3 a
O rj C Cd O N
C fD ffi O
r? »r b b
era cra_ tr
o- tr< 03
W C T
2.XS
8.0
fD Si 5
>s s era
cl 2. o
b b
N K o
2 fD >b
S-L N 03
PKgss
F= ra O. ra £-00
o3 S'3 3
N ra 3 -
3 ~2 g-S
ra ■-! c ra 3 rs-
fD 03 b* £3 fD
(D 05 03 3
o'd erg s KJ.
O o- ë-ro E
hhSTS f» Q.~S
es-g
N 03 H. IN X" O
1-i o 03 co £3. tr* co era cr
r*T M 3 2 fï oks3 rT n
35 2" s.1
So-aSS-W'tlzr
&C(B »3 a M
<-+- cr co H. ft, Q, r. frj
3
cr
3
<2 era ra"
2. M H,
fD S3
cr
03 03
b I
PT
E 8- e* 5> 3
3 öj T3
S3
3
era
S CT LU 03 <"D »-—i jr- e-f' 23
2 ft? CD hx-r CO fD 2 p. b S3 Cl
a 0 sr k
g »P Jg
2 3 n.a3 2.
ivfck CD
fz'TS.
S3 2_,
S3
Nj t»
£0 05
ft
S3
S)
V
O
ogg>S"
f g- S'S
O 03
e 8°
ra o
s-
CD S
r era g
e— fD <2
i s.8
"3
3 b* 3
era
*3-S3 2
O r-j 3
O f-V
S-mj
ÏT b
032,
S-i 8.
S B.
s g
0 3 3
fD CL
w Rf 5'
I-S c-t-
CO co
fD 2 I
>-sü CO
O fD Q
5'
S o 3
CL
03 03 O
;cra b 3
S-5
C3 2 3
3 p,
a o- 3-
§-
ra era cq
fD
ft?
O
O fD
3 O
cr
woog
g's.S
es
-t 2
fD C
CL O
03 3
N
fD
p. ï-T- cr
aB STS-S:
°?03aï-
g 5' o o 5.
sf s. 3- 01 3
3 a's; 2. N
fD <1 H Q-
N g I.
g g-*§
cn
o
b
P3
LO cd
O CL
CO S3
O fD
3- ra
03 03
o
c-t-
t-S fD
fD
fD tr
P
CO fD
b 3
O
<ra g*
b.era
2" 2. b" co' ts
s S Is s
5:
O 2 2 3 ffi'
a* 0 &3 Q
BJ'S 3
g sr e s s
3 3 3 g
CL
S 15 3
S lig I i
"Is
O
cr
03
-
o? r,
era m
03 fD_ 2L
3" o TS. o
2. O CO fD
►-Ö 5c
N 2
W E 3
tuC. P
-ft?
3 2. tr o en
3. c/2 SL cr b
co c era
3 o. •»- g-
b: os c 03
ra ^^3
CL 2 Sb nr m b o
fDb'comfta)"'3-
2 0-
3 m 2
b
g 3 5. O
3 n> S" tg
fD p t-i
fD ^03 S. Q.
£fCTQ
5' a
N 03 -
b -s cr ra n
f—fD Q3
ra o
w V a
^3
3 S-
I 3: E" o"
3 c
f3* S m
SU 3
I Z
S-a.
ff r4- b f
3 s. m
fD
S3
fD
b
fD
3 S'
Q CO
S n
b S3
fD
fD
1—
03
c-h
O
§=II
<a -ra
ilï
S. O I
m
o 3
o.
3
rr, a>
zox;
°|5i
O T3 *qJ'
ifif
S» 3-
Z_Fi
I
Sa
r fD
13 5-
fD
Jg-
|3R'3§ s»
S 5-cu 1 IC
1»? =02.-2 5?
9, o c
o» o- 00 fD rt)
iL3 - c
J_ O 3 -
rrf.Si 7?
fD «O
ll s
x crot
m O T*.
0.
5* b
«O QJ
U o
rc 9
3
i 5.' *rö'
ai v»
3 i.
in 7) Cl N ro cd o
2 ?Ölg£;|-S
o» ra S
T3
^-O
OO
"-i fD
ra "3 3
CL 5T =r ra
ra
o-Q-g-
Q>
CO CU
I
u, M.
b 5
co
r-
ÜE
m
S 7s
m
r-
m
a 0
O
co
co
z{
■Êt'
0
CD
3
Q. Tl
1
m
D
-fc»
CO
30
0 m
cn
X
BRI
3 l
SJ
CD
M
it 1
