L
DE STEM
Ik zal hem trouw blijven tot de dood'
Het gaat tussen Engeland en Ierland, of niet
Benny Ludemann vandaag 25 jaar vaste gitarist van Toon Hermans
cretaresse
libra lijkt.
□nn iBD0Cam^
juntant (RA)
Eurovisie Songfestival voor het laatst in Ierland
ÖUv assl
De Britpoppers van Blur
maken een nieuwe start
I ZIE RAGAZZI OP ACHTERPAGINA - 05
Gids
ZATERDAG 3 MEI 1997
;en-Leur. U hebt een
piveau en beheerst de
I en geschrift,Verder
kernen en bent u zowel
i teamplayer. Ervaring
jechniek is vereist en u
nd te werken. Hebt u
snel mogelijk.
Jackeline Dekkers
enstraat 125a
op Zoom. U controleert
Kostprijsbewust. Daarnaast
srkers.Vereist is een
ng met AutoCAD 11/12.
fiicatieve vaardigheden,
d biedt goede toekomst-
Edith Thielen
rtstraat 47
laatwerker m/v
ïide.Vereist is een L.TS-
iaat. U wordt intern opge-
c gesteld bij een bedrijf in
lis dat u geen hoogtevrees
voor deze baan voor zéér
J, Edith Thielen
ietstraat 47
iderhoud m/v
Baal. Uw werkzaamheden bij
-kend bedrijf liggen op
i. Hiervoor hebt u een
(itoonbare werkervaring,
j'drauliek is een pre. U bent
j baan met uitstekende toe-
14, Jeroen Tiel
I ju Breda is hij de leraar van
I de muziekschool en in Mo-
I lenschot is hij de dirigent
I van Mandoline-orkest
I Estrellita. Maar landelijk ge-
I piet hij vooral bekendheid
Ijls de vaste gitarist van Toon
IHermans. Vandaag op de kop
at 25 jaar lang. Een gesprek
lBet de in Rijen woonachtige
I Bredanaar Benny Ludemann
Leen bliksembezoek aan
lToon in Bosch en Duin, voor
I de foto.
■regio Tilburg. De sfeer is in-
leimogelijkheden aanwezig.
Ihten
jintants
lencontact
llWRenéran der Velden
Toon Hermans ontvangt zijn Bredase
muzikant allerhartelijkst. De foto
graaf en ik worden door Ludemann
wrgesteld als een nieuw orkestlid en
ie nieuwe toneelmeester. Voor Toon
bet startsein om onmiddellijk mee te
jjaanflauwekullen.
ills een Don Corleone gaat hij ons voor
iiaarde keuken, waar we aan een rom-
melige tafel gaan zitten. Toon is 80,
«at alleen te zien is aan zijn dunne
Utte haar en bruine ouwe-mannen-
tlekken op zijn hoofd. Hij schenkt ons
{lazen bronwater in. „Daar is de nieu-
reeieerkster, die heb ik pas twee dagen
in huis. Dus die durf ik niet te vragen
«thee te zetten."
Jïoor Benny Ludemann heeft Toon een
"ielicitatiekaart geschreven. Hij over-
igt hem met een grote mand vol
[tasmiddelen.
ny is overal bij geweest. Als je een
Itek over mij wilt schrijven, moet je
met Benny praten," zegt Hermans
pmplimenteus.
Hij is trots op zijn orkest. „Het kost
een paar centen maar dan heb je ook
wat," citeren we uit een van zijn
shows.
Hermans: „Op de hele wereld bestaat
dat niet, zo'n ploegje als wij hebben.
Iedereen doet alles voor iedereen. Er
zijn nooit rotzakken bij geweest. We
hebben wat afgelachen. Benny is de
opperklootzak van het orkest, zeg
maar: O.K. Als je bij de groep komt,
ben je niks, later word je klootzak,
maar Benny is de opperklootzak. Dat
is zijn eretitel. Ik weet niet eens wat ie
betaald krijgt. Wij doen dat voor de
lol. Het is een feest. De repetities, dat
is eten en lachen. Het ontstaat alle
maal uit niets, als we beginnen is er
bijna niks."
We willen Toon niet te lang lastig val
len. Toch neemt hij buiten, temidden
van de kinderen van zijn zoon en buur
man Gaby, alle tijd voor de fotograaf.
„Nee joh, niet in de schaduw, ik wil in
de zon."
Fanclub
Een dag eerder spraken we uitgebreid
met Benny Ludemann, de jubilaris.
Nee, een groot feest wordt dat zilveren
jubileum vandaag niet, vertelt Lude
mann (55) in zijn kamer in muziek
school De Nieuwe Veste. De laatste
voorstelling was op 14 april in Eindho
ven en pas in augustus komen de man
nen weer bij elkaar voor de nieuwe
show.
Het 'toeval' wil dat de fanclub van
Toon vanmiddag een bijeenkomst
heeft in Breda en 'toevallig' is Lude
mann de eregast. Maar van feestelijk
heden heeft de jubilaris geen enkel
idee.
Dat was wel anders toen de ouwe to
neelmeester Johnny - u weet wel, dat
kleine kordate kereltje - zijn zilveren
IVRA
j op een accountantskantoor
ïgheden
banen in de
dan
5177.
ruikbaar tot 20.00 uur.
kccountancy,
(Eindhoven.
reikbaar tot 20.00 uur
laag. Rotterdam. Utrecht en Zwolle
Ido CampsObers is met 20
\ngen en ruim 900 medewerkers een j
Ingevende organisatie op bel gebied
Ycounlancy, belastingadvies en
Igement consultancy
1 CampsObers biedt een compleet I
li diensten aanwaarbij service en
■verlening voorop staan. De iverks/ettj
In de BDO-organisatie is informeel
en no-nonsense mentaliteit
bdo CampsObers beeft vestigingen
pben aid Rijn, Amsterdam
loom, ArnhemBreda. Dordrecht
boven. Celeen. 's-Gravenhage.
tingen. Helmond, s-Hertogenboscli
'n. Maastricht Naaldwijk Nijmegen. I
endaal, Rotterdam. Tilburg. Utrecht
essbestendig en in staat o
fstandig goed te functioneren
Stuur dan je sollicitatiebrie
uitgebreid c.v. binnen
gen naar: bdo CampsObers.
deling Personeelszaken. t.a
arjon Strik, p&O-adviseur, Postbus,
12, 5600 ad Eindhoven 'Voor mee'j
formatie kun je contact met haar
rnemen (040-2433914).
Jiïermcms en Ludemann in november 1972 in een kleedkamer in de toenma-
(ije Bredase schouwburg Concordia. foto hans chabot
jubileum bij Toon vierde. Die had zelf
Henk van der Meyden gebeld en ja,
toen moest Toon wel meedoen.
Ludemann is de tweede die 25 jaar tot
de ploeg van Neerlands oudste cabare
tier hoort. „Ik ben een soort zoon voor
hem," zegt Ludemann die op zijn beurt
Toon Hermans als een dierbare vriend
beschouwt.
Struikgewas
Ons gesprek begint met herinneringen
aan een foto (zie hieronder) van het
duo van 25 jaar geleden, kort na het
begin van hun samenwerking. „Ja, ja,
ja, dat is leuk. Die heeft Hans Chabot
gemaakt in Concordia, hier in de
schouwburg. Dat is gewoon een pose.
Wij zitten niks te doen, Wij zitten ge
woon in de kleedkamer. Hij had iets
met Russisch in zijn show, vandaar die
balalaika en hij heeft mijn gitaar vast.
Hij had toen ook die act van Wat ruist
er door het struikgewasDie kop van
Toon is fantastisch. Dit is echt Toon.
In wezen is zijn uitstraling geen ons
veranderd."
De samenwerking tussen de Bredase
muzikant en de Limburgse entertainer
begon op 3 mei 1972 in de Singer Con
certzaal in Laren. Toon Hermans was
zijn inzinking na een mislukt Ameri
kaans avontuur te boven en begon
weer aan een nieuwe show. Op 3 mei
was de eerste repetitie van het acht-
mans-orkest.
Willem Duys
Het was voor Ludemann niet de eerste
kennismaking met Toon Hermans. Een
paar jaar daarvoor werd de Bredanaar
door Willem Duys, baas van het toen
malige platenmaatschappijtje Relax,
gevraagd om banjo te spelen met de
Dungense Blaaskapel bij de opnamen
van een paar carnavalsliedjes van
Toon. Er werd in die tijd gestaakt door
studiomuzikanten, omdat er te veel ge
bruik gemaakt werd van orkestban
den. Omdat de opnamen in de Ariola-
studio in Keulen waren, deed Lude
mann het toch. Luister nog maar eens
naar de banjo in Vogeltje wat zing je
vroeg.
Heeft meneer Ludemann misschien
een paar sappige anekdotes overge
houden aan de jarenlange samenwer
king?
„Nee eigenlijk niet. Nou ja, het eerste
orkest dronk behoorlijk veel. Na de
pauze moesten we twee minuten spe
len en dan pas weer op het eind. In de
tussentijd slopen we het podium van
Carré af en gingen naar het dichtstbij
zijnde café om enkele borrels te pak
ken. Zaten we soms toch behoorlijk
aangeschoten op het podium. Maar
verder, nee. Ik heb mooie herinnerin
gen aan het eten tussen de repetities
door. Dat is Toons grootste plezier.
'Het mooiste moment van de dag,' zegt
ie altijd. 'Zo zouden we op het podium
moeten zitten, zo gewoon'."
Toon Hermans met zijn trouwe gitarist Benny Ludemann bij Toons woning in Bosch en Duin-
Wat vind je de beste nummers van
Toon?
„Dat klinkt afgezaagd, maar dan moet
ik toch die gehaktbal weer noemen en
Duif is dood, maar dat is allebei van
voor mijn tijd. Sinds ik er bij ben, heb
ik het meeste gelachen om Sinterklaas
en de voorzitter van Ons Genoegen."
Jij zit ook altijd hartelijk te lachen,
alsof je het voor het eerst hoort
„Iedereen denkt dat ik daar extra voor
betaald krijg, maar dat is niet zo. Ik
heb hier ook gewoon erg veel plezier,
overal, behalve thuis natuurlijk, daar
ben ik een chagrijn."
Je hebt een conservatorium-opleiding,
speelt in het Concertgebouw-orkest,
begeleidt Pavarotti, wat vind je van de
liedjes van Toon?
„Altijd goed, die toonvallen zijn altijd
goed, net als bij Pierre Kartner. Ik
vind die dingen niks minder dan Schu
bert. Ik kan niet zeggen dat ik van
smartlappen houd, want ik houd van
Mahler. Maar alles wat heel simpel is,
dat vind ik goed. Geef me je hand vind
ik een prachtig slotlied, maar zijn
mooiste blijft toch de 24 Rozen."
Tijdens tournees van Toon leef je in
twee werelden. Overdag leraar op de
muziekschool en 's avonds op het po
dium voor een zaal met duizend man.
Wat waardeer je dan het meest
„Ik ben geneigd om voor Toon te kie
zen, want ik houd ontzettend veel van
die man, maar het meest trots ben ik
toch als kinderen hier komen om gi
taar te leren spelen en dat ze dat na zes
of zeven jaar heel goed kunnen."
Wat vond je van zijn laatste show?
„Fantastisch, zo goed. Toon steeg bo
ven zichzelf uit. Paul van Vliet vond
het ook, zo relaxed, zo gewoon. Daar
heeft ie heel lang over moeten doen."
Hermans en Ludemann zijn vrienden
geworden. „Vorige week vrijdag ben ik
's middags nog bij hem op bezoek ge
weest. We hebben een beetje gelachen,
een beetje gehuild. Had ie een op
dracht voor een liedje voor Kinderen
voor Kinderen. Komt ie met Niemand
is niets, iedereen is iets, zo mooi," ver
telt Ludemann. „We flauwekullen
veel, maar ik heb ook altijd wel diepe
foto de stem/johan van gubp
gesprekken met hem. Toon is een ont
zettende denker, heel diep, met veel fi
losofische waarheden."
Handtekening
Toon Hermans zal er vanmiddag niet
bij zijn op de bijeenkomst van de fan
club in Breda. „Toon komt nergens.
Hij is wars van belangstelling. Na de
voorstelling zal hij ook niet iemand te
woord staan of handtekeningen geven.
Het is ook wel begrijpelijk. Zo'n man
heeft bijna geen enkele privacy," zegt
Ludemann.
In augustus vatten beiden de draad
van de samenwerking weer op. Lude
mann: „Toon gaat door totdat hij 'iets
vindt dat leuker is'. Dat vindt hij
nooit. I-k heb geen verplichtingen aan
Toon, maar ik zal hem trouw blijven
tot aan zijn dood."
J'anavond voltrekt zich
!egen de achtergrond
t«n glitter en glamour
(Wr het drama van het
eurovisie Songfestival,
feut een ding is zeker:
'Handen gaan verlie-
p. Voor de Engelse Ka
pte is het allemaal al
Midelijk: „De enige die
Pt, ben ik.Maar Mrs.
testein kan nog voor
veel verrassingen
Pgen.
PCéline Rutten
1 futuristische grot die
Nstochtelijk rood kan
la®fflen maar ook ijsblauw
koel kan blijven, liggen
Pjavond geluk en tranen
fJk naast elkaar. Tranen
ror de IJslandse Paul Oscar,
f wanhoopsacties tegen de
rttschilligheid van de pers
r- hij zich nogal eens als
|°uw verkleden. Op andere
fjomenten dringt hij hinder-
rK iedereen zijn cd-tje op.
r?r vast staat dat de dagen
Pet Eurovisie Songfestival
"em grauw en zonder
TOpectieven zijn.
P Je Nederlandse Mrs. Ein-
Ll*0rdt het erg spannend.
L |JeNiemand heeft nog tijd
L f an8e na niet concurreren
d t, lnzen<Ungen uit Enge-
rlL en n°g wat andere
Maar de presentatie
N vrouwen is
zo spectaculair
Rt'*
tan ?'^ens de repetities niet
Je zaal, maar ook orkest
Jhttid plat kregen.
E e ervaren commentator
van Beusekom die drie
jaar geleden de absolute afgang
van Willeke Alberti al lang van
tevoren had zien aankomen, is nu
onzeker. Zelf zeggen de meiden
van Mrs. Einstein: „Het is geen
kleurloos middenmoot-liedje. Of
we krijgen helemaal niets of we
eindigen bij de eerste tien. Maar
zo maar wat losse puntjes verza
melen... Daarvoor het het num
mer veel te uitgesproken."
Voor hen heeft het Eurovisie
Songfestival in ieder geval al zo
veel succes gehad dat ze in de af
gelopen week een internationale
naamsbekendheid hebben opge
bouwd. Voor de ogen van de hele
pers vielen zij van alle artiesten
het meest op met hun spetteren
de shows die ze iedere keer op
nieuw van de repetities en pers
conferenties wisten te maken.
Absolute hit
Maar de strijd om de eerste
plaats gaat vanavond tusen Italië
en Engeland, waarbij op de ach
tergrond Polen, Rusland, Ierland
en Slovenië ook nog een rol gaan
spelen. Het lied van Italië heeft
muzikaal gezien verreweg de
meeste kwaliteit maar het Engel
se Love shine a light is nu al een
abolute hit. Zangeres Katrina
kent geen twijfels: „Ik ben de
beste, dus ik weet dat ik ga win
nen."
Maar ja, dat wist vorig jaar in
Oslo Gina G. ook zeker. Ze zong
toen Ooh, aah, just a little bit in
de heilige overtuiging dat ze geen
concurrentie had. Toen de pun
ten geteld werden kwam zelfs bij
Mrs. Einstein, met v.l.n.r. Linda Snoey, Saskia van Zutphen, Marjolein Spijkers, Suzanne Venneker
en op de voorgrond Paulette Willemse. foto claude vanheve
de eerste vijf niet voor en haar
ijskoude woede onder haar ma-
ke-up vol glittertjes, was indruk
wekkend toen.
Drama's
Drama's horen nu eenmaal bij de
Eurovisie Songfestival. Negen
jaar geleden werd Scott Fitzge
rald met het liedje Go tweede en
het verschil was slechts een punt.
Nu had deze zanger een bijzon
dere band met Nederland, hij
had er lang gewoond. Het werd
hem al snel duidelijk dat de Ne
derlandse jury hem geen enkel
punt had toegekend. Van Beuse
kom weet nog: „Ik wilde nog
even bij hem langs gaan, maar ik
mocht het hotel helemaal niet
meer in. Ik heb toen alle ellende
rond dat ene punt over me heen
gekregen. Hij was helemaal woe
dend."
En de altijd zo succesvolle Duit
ser Ralph Siegel, die dit jaar het
liedje Zeit voor het festival com
poneerde, heeft nooit tegen zijn
verlies gekund. „Toen hij in 1990
met Frei zu leben op de negende
plaats eindigde, zat hij 's nachts
aan de bar naast een Ierse zanger
die wel hoog was geëindigd. Hij
heeft die man toen verschrikke
lijk zitten zieken. Iedere keer be
gon hij heel zachtjes het liedje
van de Ier te zingen om er steeds
plagiaat ertussen door te kunnen
mompelen. Hij wist dat de man
het liedje zelf had geschreven.
Siegel was toen wel heel brutaal,
want zelf had hij een plagiaat
proces aan zijn broek me het
liedje Ein bisschen Friede. Dat
heeft hij nog gedeeltelijk verlo
ren ook."
Rijkdom
Het winnen van het songfestival
is absoluut geen garantie voor
succes en rijkdom. Vorig jaar
won het Ierse liedje The Voice.
Dat heeft de zangeres weinig
meer opgeleverd dan de eer en
een vrolijk feestje want al gauw
is er niets meer van het liedje
vernomen. Dit terwijl Gina G.
met Ooh, aah, just a little bit niet
alleen in veel Europese landen op
de hitlijst kwam, maar ook veel
succes had in Amerika. Ze heeft
er miljoenen aan over gehouden.
En in 1968 werd Cliff Richard
met Congratulations met een
punt verschil verslagen door de
Spaanse Massiel die een liedje
had met de spetterende titel La-
lala. De winnaar is vergeten.
Cliff Richard niet.
Toen het festival in 1956 voor het
eerst werd uitgezonden, was het
een echt chanson-festival: het
ging om de beste muziek en de
beste teksten. Van al die liedjes is
er nooit één een wereldhit ge
worden. Dat veranderde twee
jaar later toen Volare opeens de
wereld over ging, overigens zon
der te winnen en natuurlijk is het
de vraag of het liedje ook zonder
dat festival niet was doorgebro
ken.
Teddy Scholten, eerste in 1959
heeft haar werkend leven in de
public relations gesleten en nu
stelt ze in Rijswijk aquarellen
tentoon. Haar liedje van toen
Een beetje is nooit internationaal
doorgedrongen; een van de ver
liezers Sing little birdie wel.
Evergreens
Het allerbeste wat het Eurovisie
Songfestival kan opleveren is een
evergreen. Die rijn er nogal wat.
Non ho l'eta van Gigliola Cin-
quetti bijvoorbeeld, Poupée de
cire van France Gall uit 1965,
Merci chérie van Udo Jurgens en
All kinds of everything van Dana
natuurlijk. Het allerduidelijkste
voorbeeld van succes is Abba
met Waterloo dat in 1974 won.
Achteraf kun je je afvragen of de
groep ooit zo populair geworden
zou zijn, zonder het festival want
in die jaren gold het als dé moge
lijkheid om nummers over de
grens te brengen. Die rol is nu al
lang overgenomen door de clip.
Echte, totale verrassingen zijn er
de laatste jaren nog nauwelijks:
het zijn praktisch altijd de num
mers die daadwerkelijk winnen
zijn zo goed als altijd ook de lied
jes die tevoren als kanshebber
werden getipt. De laatste sensa
tie dateert uit 1989 toen in Lau
sanne de Joegoslaven wonnen
met Rock me. Dat kwam zo hard
aan, dat alle kanshebbers diep
beledigd waren. Niet omdat ze
hadden verloren, maar omdat ze
door zo'n simpel liedje rechts
waren ingehaald.
Duur
Iets wat in ieder geval keihard
vaststaat, is dat Ierland de ko
mende vijf jaar ook bij winst be
dankt voor de eer het festival te
organiseren. Sinds 1992 heeft het
land zich keurig van deze taak
gekweten en dat is wel genoeg
vindt de organisatie. Het evene
ment kost de RTE, de Ierse telev
isie toch altijd negen miljoen
gulden, met het gevolg dat de Ie
ren de rest van het jaar nauwe
lijks goede programma's kunnen
bekostigen.
Maar vanavond zijn er in Dublin
nog de emoties en morgen gaan
in ieder geval 24 verliezers naar
huis en slechts éénn winnaar.
Soms komen later de artiesten
nog wel eens om andere redenen
dan hun zangkwaliteit in beeld.
Zo is Tony Nielsen, de componist
van de tune van De schreeuw van
De Leeuw flink aan de drugs ge
weest. Onze eigen Franklin
Brown van vorig jaar, de Rotter
damse politieman, zet na een
schandaal waarin hij vrouwelij
ke collega's provoceerde, pas
sinds kort weer wat voorzichtige
stappen op de bühne met een lied
dat is opgedragen aan zijn
vrouw. En Tony Wegas, de Oos
tenrijkse zanger in 1992 en 1993
is in Wenen opgepakt, omdat hij
een handtas van een tachtigjari
ge vrouw had gestolen om zijn
heroïne te bekostigen. Maar de
meesten, verreweg de meesten,
lossen totaal geruisloos op in de
anonimiteit.
Informatie over de 24 liedjes in het
blok 'Vandaag op tv' op pagina D3